Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 12

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
PL
Niniejszy artykuł dotyczy rynków miast nowożytnych – ośrodków gospodarczych, położonych na terenie historycznej Małopolski, na obszarze obecnych województw małopolskiego i podkarpackiego. Wybrana do analizy grupa miast to ośrodki gospodarcze, które od XVI do XVIII wieku zakładano jako centra handlowo-rzemieślnicze klucza wsi. Miasta te charakteryzują się mniej lub bardziej skomplikowaną strukturą funkcjonalnoprzestrzenną. Można tutaj także zaobserwować wpływy teorii urbanistyki renesansu włoskiego, które odznaczają się zarówno w kompozycji urbanistycznej, jak i w układzie funkcjonalnym oraz komunikacyjnym. Rynki opisywanych układów to zazwyczaj duże place w kształcie kwadratów lub prostokątów z dobrze rozwiązaną komunikacją. Przedmiotem analizy były takie miasta, jak Głogów Małopolski, Sokołów Małopolski, Rozwadów, Ulanów, Krzeszów, Rudnik i Cieszanów.
EN
This article concerns market squares in modern towns – economic centres, located within historical Lesser Poland, in the area of present-day Lesser Poland and Podkarpacie Voivodeships. The group of towns selected for this analysis comprises economic centres which, between the 16th and 18th century, were founded as commercial-craftsmanship centres of a demesne. Those towns are characterised by a more or less complicated functionalspatial structure. One could also observe here influences of the urban-planning theory of the Italian Renaissance, which are noticeable both in the urban composition and in the functional and communications layout. Market squares in the described towns are usually large square or rectangular areas with well-developed communications. Among the analysed centres were such towns as Głogów Małopolski, Sokołów Małopolski, Rozwadów, Ulanów, Krzeszów, Rudnik and Cieszanów.
PL
Przedmiotowy artykuł dotyczy zabytkowego miasta Røros, które od 1980 roku jest wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Røros położone jest nad rzeką Glommą, w środkowo-wschodniej Norwegii, w regionie Sør-Trøndelag. Osadnictwo na tym terenie rozwinęło się około połowy XVII wieku w związku z odkryciem bogatych złóż miedzi. Z tego okresu do naszych czasów przetrwała nie tylko tradycja górnicza miejscowości, ale także drewniane domy, system transportu wodnego oraz relikty dawnej huty i maszyn niezbędnych do wydobycia miedzi. Wskazane elementy dziedzictwa kulturowego miasta świadczą o jego wyjątkowości w skali europejskiej, zaś współpraca społeczności lokalnej z władzami na polu ochrony i rewaloryzacji tego zespołu jest godna naśladowania. Zdaniem Autorów taka współpraca jest niezbędna aby proces ochrony i rewaloryzacji dziedzictwa kulturowego przebiegał właściwie, czego dowodem jest właśnie Røros.
EN
This article presents the historic town of Røros, which has been inscribed into the UNESCO World Heritage List since 1980. Røros is located on the river Glomma, in central and eastern Norway, in the Sør-Trøndelag region. Settlement in this area developed around the mid-17th century when rich copper deposits were discovered. Not only the mining tradition of the town from that period, but also timber houses, a water transport system and relics of a former foundry as well as machines used for copper mining have survived until the present. The indicated elements of the cultural heritage of the town confirm its unique character on the European scale, while the cooperation between the local community and authorities in order to protect and revalorise the complex is exemplary. According to the Authors, such cooperation is indispensable for the process of protection and revalorisation of cultural heritage to run smoothly, of which Røros is proof.
3
Content available remote Zakopane – in defence of cultural landscape – clerks’ parcels
EN
This article addresses the issue of cultural values regarding the need to protect one of the housing estates in Zakopane – known as the Clerks’ Parcels. From the north-west the area is enclosed by Sabały St., from the west by Piłsudskiego St., from the south by Czecha St., and on the east side it borders on the Faluszowy Brook. It was designed and shaped during the 1920s according to the project of the renowned architect, Karol Stryjeński. The Clerks’ Parcels area is not merely a defined, consciously shaped urban layout, but also culturally significant objects listed in the heritage register and entered in the district monument records. In the opinion of the authors of this article, the area deserves to be under a statutory form of protection, namely listed in the immovable monument register of the Lesser Poland Voivodeship, which would safeguard that space against degradation and cultural annihilation.
PL
Niniejszy artykuł dotyczy problematyki wartości kulturowych oraz potrzeby ochrony jednej z dzielnic Zakopanego – Parceli Urzędniczych. Teren ten od północnego zachodu zamknięty jest ul. Sabały, od zachodu ul. Piłsudskiego, od południa ul. Czecha, zaś od strony wschodniej ogranicza go Faluszowy Potok. Został zaprojektowany i ukształtowany w latach 20. XX wieku według projektu znanego architekta Karola Stryjeńskiego. Obszar Parceli Urzędniczych to nie tylko zdefiniowany, świadomie ukształtowany układ urbanistyczny, ale także ważne kulturowo obiekty wpisane do rejestru oraz ujęte w gminnej ewidencji zabytków. Zdaniem autorów przedmiotowego artykułu obszar ten zasługuje na objęcie go ustawową formą ochrony jaką jest wpis do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego, co uchroni tę przestrzeń przed degradacją oraz kulturowym unicestwieniem.
4
Content available remote Comments to the history of spatial development of Wiślica in the Middle Ages
EN
The former town of Wiślica is located in the Świętokrzyskie Voivodeship, in the Busko district. Currently, it is a peripheral centre, whose origins date back to the early medieval period. Several settlement elements from that period have survived in Wiślica (relics of the Romanesque church of St. Nicholas; relics of the church of the Holy Spirit; relics of the church of St. Martin; the archaeological-architectonic relics “Regia”; relics of the 1st and 2nd Romanesque church and a hill fort), which constituted an early-medieval agglomeration in this area at the time. During the high Middle Ages the agglomeration acquired a regular urban the layout (9-square model) of a chartered town. In this article, the authors try to present the spatial development of Wiślica during the Middle Ages, on the basis of their own analyses and findings resulting from archaeological research conducted in the past.
PL
Niegdysiejsze miasto Wiślica położone jest na terenie województwa świętokrzyskiego, w powiecie buskim. Obecnie jest to peryferyjny ośrodek, który swoim rodowodem sięga okresu wczesnego Średniowiecza. Z tego okresu na terenie Wiślicy przetrwało wiele elementów osadniczych (relikty romańskiego kościoła św. Mikołaja; relikty kościoła św. Ducha; relikty kościoła św. Marcina; relikty archeologiczno-architektoniczne na „Regii”; relikty I oraz II kościoła romańskiego oraz grodzisko), które w wymienionym okresie tworzyły na tym terenie aglomerację wczesnośredniowieczną. Aglomeracja ta w okresie dojrzałego Średniowiecza została wzbogacona regularnym układem urbanistycznym (model 9-polowy) miasta lokacyjnego. Autorzy niniejszego artykułu, na podstawie własnych analiz oraz ustaleń badań archeologicznych, podjęli próbę scharakteryzowania rozwoju Wiślicy w okresie średniowiecza.
PL
Problem ochrony obiektów architektonicznych zrealizowanych po 1945 roku jest coraz częściej spotykany w bieżącej praktyce konserwatorskiej oraz w całym procesie inwestycyjno-budowlanym. Jest on niezwykle złożony, gdyż dotyczy szeregu aspektów: m.in. rozbudowy tych obiektów, przebudowy, zmiany funkcji, termomodernizacji oraz zmiany innych parametrów technicznych. Wiąże się to także, a może przede wszystkim, z ogromną presją inwestycyjną, której towarzyszą niejednoznaczne zasady ochrony tych obiektów, ponieważ ich zasób nie został jeszcze do końca rozpoznany i zwaloryzowany. Są one zatem często przedmiotem opinii konserwatorskich dotyczących ich wartości, zasad ochrony i możliwości ewentualnej ingerencji w bryłę, układ funkcjonalny itp. W niniejszym artykule złożoność podjętej problematyki postanowiono przedstawić na dwóch przykładach budynków zlokalizowanych w Krakowie: hotelu Cracovia oraz obiektu Os. Teatralne nr 19.
EN
The issue of protecting architectonic objects realised after 1945 is more and more frequently encountered in current conservation practice and during the whole investment-construction process. It is extremely complex since it involves several aspects: e.g. expanding those objects, rebuilding, changing functions, thermo-modernisation and alteration of other technical parameters. It is also, or perhaps primarily, connected with immense investment pressure accompanied by ambiguous regulations for protecting such objects since their number has not yet been fully determined or evaluated. Therefore, they are often a subject of conservation opinions regarding their value, protection rules and the possibility of interference in the bulk, functional layout etc. This article presents the complexity of the discussed issue on the examples of two objects: the Cracovia Hotel and the object at 19 Osiedle Teatralne housing estate.
PL
Niniejszy artykuł dotyczy kierunków rozwoju urbanistyki renesansowej w Polsce, która narodziła się pod wpływem prądów humanistycznych i teorii urbanistyki odrodzenia powstałych we Włoszech. W pracy zostały zaprezentowane takie miasta jak Brody, Brzeżany, Żółkiew, Krasiczyn, Sieniawa, Zamość, Stanisławów, Wielkie Oczy, Głogów Małopolski. Na wybranych przykładach wyżej wymienionych miast udowodniono, że mają szereg cech wspólnych, które wyróżniają je jako nowożytne konstrukcje urbanistyczne. Są to m.in. dobór miejsca lokalizacji w terenie płaskim, wprowadzenie dużych rynków usytuowanych centralnie w planie miasta, dominacja czynnika kompozycyjnego, dążenie do symetrii i osiowości, dążenie do ujednolicenia architektury.
EN
This article discusses the directions of Renaissance urban development in Poland, which originated under the infl uence of humanistic trends and Renaissance urban planning theories born in Italy. The work presents such towns as Brody, Brzeżany, Żółkiew, Krasiczyn, Sieniawa, Zamość, Stanisławów, Wielkie Oczy and Głogów Małopolski. On selected examples of the above mentioned towns it has been proven that they possess several features in common which distinguish them as modern urban constructions. They are e.g. the choice of a foundation site in the flat terrain, introduction of a large market square situated centrally on the town plan, dominance of the composition factor, aspiring to symmetry and axiality, and to uniform architecture.
PL
Niniejszy artykuł ukazuje bogactwo zasobu zabytków architektury i urbanistyki Ziemi Krakowskiej. Opisane obiekty i zespoły w większości wymagają rewaloryzacji, adaptacji i przystosowania do roli atrakcji turystycznych. Owa rola może pomóc w aktywizacji zaniedbanych i zubożałych ośrodków, a także przyczynić się do rozwoju ich gospodarki i infrastruktury.
EN
This article presents the vast range of monuments of architecture and urban design in the Krakow region. The majority of described objects and complexes require revalorisation and adaptation for their role as tourist attractions. That role could help in activating neglected and impoverished centres, and contribute to the development of their economy and infrastructure.
EN
The paper refers to the text published in the materials from the 1st Congress of Polish Preservation Officers, the resolution accepted then, and own research and issues concerning monument protection observed, within the last decade. The paper addresses the issue of modernizing historical objects e.g.: thermal modernization; "commercial modernization"; issues of protecting modernist monuments from the 1960s and 1970s; the phenomenon of recorded division of immovable monuments; the issue of modernizing historical hospitals, schools, and public utility objects. As far as the protection of urban design monuments is concerned, it involves e.g. preservation of the cultural landscape of our towns; protecting the panorama of historical towns; communications problems and the "city gates" setting.
PL
Niniejszy artykuł odnosi się do tekstu opublikowanego w materiałach I Kongresu Konserwatorów Polskich, do przyjętej wówczas rezolucji oraz do własnych badań i obserwacji problemów ochrony zabytków w ostatnim dziesięcioleciu. Tekst ten podejmuje problematykę modernizacji obiektów zabytkowych m.in. w zakresie: termomodernizacji; modernizacji "komercyjnej"; problematykę ochrony zabytków modernistycznych z lat 60. i 70. XX wieku; zjawiska podziału ewidencyjnego zabytków, modernizacji zabytkowych szpitali, szkół, obiektów użyteczności publicznej. W zakresie ochrony zabytków urbanistyki dotyczy to m.in. problematyki ochrony krajobrazu kulturowego naszych miast; ochrony panoramy miast zabytkowych; problemów komunikacyjnych oraz oprawy "bram do miasta".
PL
Artykuł porusza problem rewaloryzacji ratusza w mieście Sieniawa na Podkarpaciu. Rewaloryzacja obiektu polegała na dobudowaniu wieży do istniejącego obiektu ratusza. Zabytkowy ratusz w Sieniawie został zbudowany z fundacji Mikołaja Hieronima Sieniawskiego na początku lat osiemdziesiątych XVII wieku. Został zlokalizowany w centrum placu rynkowego i od początku był obiektem murowanym, czterotraktowym, przekrytym dachem dwuspadowym. Sposób usytuowania, staranność rozmierzenia oraz duże rozmiary zdają się podkreślać w sposób symboliczny rolę, jaką miał odgrywać. W 2007 roku władze miasta Sieniawa podjęły decyzję o wykonaniu projektu rewaloryzacji sieniawskiego ratusza i odtworzenia wieży w celu podniesienia walorów estetycznych obiektu oraz rangi urzędu miasta, który ma tutaj swoją siedzibę. Wieża została zlokalizowana w centralnej części obiektu, podkreślając osiowy charakter każdej elewacji. W związku z brakiem materiałów ikonograficznych przedstawiających kształt wieży, jej forma została zainspirowana formą i detalami budynku ratusza oraz podobnych obiektów o tej samej funkcji wzniesionych w Polsce w podobnym okresie. Główny układ konstrukcyjny obiektu pozostał niezmieniony. Wieża o konstrukcji stalowej została zaprojektowana jako rama przestrzenna posadowiona za pomocą słupów na istniejących ścianach konstrukcyjnych budynku ratusza. Sztywność poziomą konstrukcji wieży wzdłuż podłużnych ścian budynku zapewniają ramy stalowe, natomiast w kierunku prostopadłym układ stężeń. Konstrukcję nośną wieży zaprojektowano z profili stalowych, podobnie schody, barierki i podesty. Projekt został ostatecznie zrealizowany w październiku 2012 roku.
EN
The article addresses the problem of revalorization of the town hall in Sieniawa in Podkarpackie Voivodeship. Revalorization of the building consisted of adding a tower to the existing town hall. The monumental town hall in Sieniawa was founded by Hieronim Sieniawski in the first half of the 17th century. It was located in the centre of the market square, and from the beginning it was a four-bay object made of brick, with a pitched roof. The manner of location, accuracy of measurement and large proportions symbolically emphasized the role which it had to fulfil. In 2007, the authorities of Sieniawa decided to prepare a project of revalorization of the town hall, and to recreate the tower in order to raise aesthetic values of the building, and to emphasize the status of the magistrate which is housed in the town hall. The tower was situated in the centre of the building, thus emphasizing the axial character of each facade. As a consequence of the lack of iconographic sources presenting the shape of the original tower, its current form was inspired by the form and details of the former town hall building and similar objects serving the same function, which were built in Poland in the same period. The main construction system in the building was not modified. The steel construction of the tower was designed as a spatial framework founded on the existing load-bearing wall of the town hall building with the aid of posts. Horizontal rigidity of the tower construction, along the longitudinal walls of the building, was ensured with steel frames, while diagonally it was ensured with strutting. The load-bearing construction of the tower as well as stairs, railings and landings, were designed from steel profiles. The project was finally realised in October 2012.
11
Content available Ochrona wartości kulturowych miast a urbanistyka
PL
Rozpowszechniona przed kilkoma tygodniami publikacja książkowa Danuty Kłosek-Kozłowskiej dotyczy szeroko rozumianej problematyki ochrony miast zabytkowych. Została wydana przez Oficynę Wydawniczą Politechniki Warszawskiej jako praca naukowa w serii Architektura.
EN
Widespread few weeks before the publication of a book by Danuta Klosek-Kozlowska concerns the issue of the protection of historic cities. Was published by the Publishing House of Warsaw University of Technology as a research paper in a series of Architecture.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.