PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 38

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
1
Content available Iniekcyjna technologia tworzenia horyzontalnych barier izolacyjnych: z laboratorium do warstwy wodonośnej
Falkowicz S., Cicha-Szot R.
Górnictwo Odkrywkowe
|
2018
|
R. 59, nr 2
85--91
PL
W artykule omówiono wyniki prac laboratoryjnych, których celem było określenie wpływu wybranych parametrów procesu tłoczenia ditlenku węgla do modelu porowatej warstwy wodonośnej na skalę i dynamikę jego wypływu z tejże warstwy. Określono objętość warstwy, przez którą wypływał ditlenek węgla oraz stopień nasycenia (saturacji) warstwy wodonośnej gazem. Punktowe zatłaczanie ditlenku węgla do warstwy wodonośnej jest jednym z pierwszych etapów wykonywania poziomych barier izolacyjnych, zgodnie z założeniami Technologii Horyzontalnych Barier Krzemianowych (THBK). Celem technologii THBK jest likwidacja pionowego przepływu płynów w ośrodku geologicznym, co daje szerokie pole zastosowań w ochronie wód podziemnych i górnictwie. W pracy wykonano symulację procesu oraz zoptymalizowano parametry zatłaczania cieczy zabiegowej. Podjęto także próbę przeniesienia uzyskanych w laboratorium wyników do warunków płytkich warstw wodonośnych
EN
The article discusses the results of laboratory work, the objective of which was to determine the relevant parameters of technological process of aquifer saturation by carbon dioxide during forming horizontal insulating barriers, in accordance with the Technology of forming Horizontal Silicate Barriers (THBK). The main objective of the THBK technology is vertical control of fluid flow in porous media, what gives a wide field of applications in groundwater protection and mining. In this work simulation of saturation process and optimization of injection parameters were performed. Moreover, an attempt to transfer obtained laboratory results to shallow aquifers conditions was conducted.
2
Content available Modelowanie potencjalnych efektów geochemicznych zastosowania technologii horyzontalnych barier krzemianowych
Labus K., Cicha-Szot R., Falkowicz S., Madetko N.
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
|
2018
|
nr 471, Hydrogeologia, z. 15
81--88
PL
Technologia Horyzontalnych Barier Krzemianowych (THBK) może być uważana za jedną z metod ochrony wód gruntowych przed dopływem zanieczyszczeń. Do zidentyfikowania potencjalnych efektów geochemicznych użycia THBK w piaszczystych warstwach wodonośnych wykorzystano modelowanie geochemiczne: równowagowe, dróg reakcji i transportu reaktywnego. W artykule omówiono symulację rozprzestrzeniania się cieczy zabiegowej, zatłaczanej do warstwy piaszczystej o założonej miąższości 0,5 m. Symulacja nie bierze pod uwagę oddziaływania cieczy zabiegowej na głębsze strefy warstwy wodonośnej.
EN
The Technology of Horizontal Silicate Barriers (THSB) can be considered as a way of protecting groundwater against the inflow of pollutants. To identify potential geochemical effects of THSB technology in sandy aquifers, geochemical modelling (equilibrium, reaction path and reactive transport) was used. The paper discusses the simulation of the migration of working fluid injected into a sandy layer with the assumed thickness of 0.5 m. The simulation does not take into account the fluid impact on the deeper zones of the aquifer.
3
Content available Laboratory tests for the application of nitrate-based inhibitor against H2S formation
Turkiewicz A., Falkowicz S., Kapusta P.
AGH Drilling, Oil, Gas
|
2017
|
Vol. 34, no. 1
231--241
EN
This article discusses two series of the efficiency tests of nitrate-based inhibitor in the contaminated media. Nitrate-based treatments are the new methods of biogenic hydrogen sulfide elimination in the reservoir conditions. The first series concerned the tests of the contaminated medium, i.e. the mixture of formation water and sulfate-reducing bacteria suspension. The second series included the results of tests on natural formation water (without additional microbiological contamination). Moreover, a series of tests was performed in order to evaluate the influence of the tested material on reservoir rock samples represented by sandstone. The results of tests were presented in the form of tables and the formulated conclusions may be in the future useful for the oil and gas industry.
4
Content available remote O potrzebie ochrony karpackich złóż ropy naftowej
Lubaś J., Falkowicz S., Cicha-Szot R., Szwast E.
Wiadomości Naftowe i Gazownicze
|
2016
|
R. 19, Nr 7-8-9 (217)
7-11
PL
W artykule przedstawiono w sposób zwięzły zagadnienia poruszone w prezentacji wygłoszonej na XI Kongresie Naftowym w Bóbrce pt ,,Program niezbędnych działań dla ochrony karpackich złóż ropy naftowej”. Ochronę złóż zdefiniowano jako całokształt działań zmierzających do prowadzenia racjonalnej gospodarki zasobami zgodnie z zasadami sztuki górniczej. Wykorzystanie odkrytych zasobów złóż ropy naftowej jest bowiem efektywne jedynie wówczas, gdy możliwie szybko wdrożone zostaną odpowiednie dla danych warunków złożowych metody wspomagania jej wydobycia. Na przykładzie trzech złóż ropy naftowej niekoniecznie leżących stricte w Karpatach: Nosówka, Węglówka oraz Pławowice omówiono w oparciu o wykonane w INiG-PIB badania możliwości wprowadzenia metod pozwalających na zwiększenie stopnia sczerpania zasobów geologicznych. Innym aspektem jest potrzeba nowelizacji prawa geologicznego i górniczego oraz przepisów fiskalnych w taki sposób, aby nie utrudniały one dalszej eksploatacji tych złóż w znacznym stopniu już sczerpanych.
EN
Protection of the oil reservoirs is defined as a set of operations for rational resource management in accordance with best practice standards. The proper management of discovered resources is effective only when proper enhanced recovery method is applied at an early stage of reservoir production. This paper presents the possibilities of application enhanced oil recovery methods based on research results performed at INiG-PIB for oilfields which are not necessarily strictly in the Carpathian: Nosówka, Węglówka and Pławowice. The second aspect raised in this study is the need of amendment of Geological and Mining law as well as fiscal legislation in such a way as not to hinder further exploitation of mature oilfields.
5
Controlling sol-gel transition rates in biocatalyzed silicate gels
Bailey S., Cicha-Szot R., Falkowicz S.
Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu
|
2016
|
nr 209 wyd. konferencyjne
671--675
EN
Use of biocatalysts to internally activate the sol-gel transition of silicates was evaluated. Commercial sodium silicates and colloidal silicas were screened to determine effects of physicochemical parameters in the range of biocatalysts on gelant stability, gelation transition points and gel properties. Results established stable gelant formulations that were amenable to biocatalyst control of the gelling reaction. The alkalinity of the gelants required the biocatalysts to be extreme alkaliphiles with metabolic capabilities complementary to gel stabilization to drive the reaction. Ex situ measurements indicated that after initial exponential growth of 24 – 36-hours the biocatalysts maintained stable activity in stationary phase for up to 800 hours. Placing the gelling reactions under the control of alkaliphilic biocatalyst provided a direct internal mechanism with favorable reaction kinetics. The biocatalysts reliably triggered gelation of gelants with two to six days sol-gel transition time. Gelling tests indicated biocatalyzed gels are potentially suited to a broad range of applications as controllable internal activators of sodium silicate gels.
PL
W artykule opisano sposób inicjowania żelowania zolu krzemianowego w procesie biokatalizy. Przeprowadzono szereg testów mających na celu określenie czasów żelowania własności fizykochemicznych powstałych żeli, kinetyki żelowania i innych w procesie biokatalizy. W oparciu o wyniki badań opracowano formułę kontrolowanego prowadzenia procesu biokatalizy (żelowania) zoli krzemianowych. W pierwszej kolejności uzyskano efektywne szczepy bakterii zdolnych prowadzić procesy metaboliczne w warunkach wysokiego pH równego 12. Testy wykazały, że wyselekcjonowane szczepy mikroorganizmów po początkowej 24 – 36-godzinnej ekspotencjalnej fazie wzrostu przechodziły w fazę stacjonarną, która trwała ok. 800 godzin. Mikroorganizmy w sposób powtarzalny i wiarygodny inicjowały proces żelowania roztworów krzemianu, który w zależności o warunków początkowych trwał od dwu do sześciu dni. Ta unikatowa możliwość kontroli czasu żelowania w tak szerokim spektrum czasowym potencjalnie czyni proponowaną technologię bardzo przydatną w wielu dziedzinach techniki, gdzie zachodzi konieczność głębokich modyfikacji własności filtracyjnych warstw wodo- czy roponośnych.
6
Content available remote Karbokataliza krzemianu sodu - alternatywna proekologiczna metoda modyfikacji wodoprzepuszczalności warstw wodonośnych
Falkowicz S., Cicha-Szot R.
Wiadomości Naftowe i Gazownicze
|
2015
|
R. 18, Nr 9 (209)
18
7
Content available Microbial flooding increases recovery factor of depleted Pławowice oil field - from lab to the field
Falkowicz S., Cicha-Szot R., Dubiel S., Launt P., Nelson S., Wójcicki W., Rogaliński M.
AGH Drilling, Oil, Gas
|
2015
|
Vol. 32, no. 2
345--357
EN
The paper relates to the application of microbial enhanced waterflooding to improve the recovery factor and extend the productive life of depleted oil fields in the Carpathians Foreland. This technology and the application method used are categorized as Microbial Enhanced Oil Recovery (MEOR). Results of laboratory tests simulating the microbial flooding process in the oil field are presented along with results from the first two years of microbial flooding at Pławowice oil field. In the first two years of field application this MEOR process has increased the production ratę of two oil wells by 70% on average above the rate before treatment.
8
Content available remote Laboratoryjna ocena modyfikacji przepuszczalności skaty zbiornikowej za pomocą cieczy na bazie krzemianu sodu
Cicha-Szot R., Majkrzak M., Mroczkowska-Szerszeń M., Falkowicz S.
Nafta-Gaz
|
2014
|
R. 70, nr 9
599--607
PL
Jednym z problemów podczas eksploatacji złóż węglowodorów jest wysoka produkcja wody złożowej z odwiertów ropnych lub gazowych. Ma to wpływ na ekonomikę procesu ich wydobycia, a tym samym na czas funkcjonowania odwiertów produkcyjnych o dużym zawodnieniu. By ograniczyć produkcję wody z tych odwiertów, stosuje się zabiegi mające na celu ograniczenie przepuszczalności za pomocą zatłaczanych środków chemicznych lub izolację w sposób mechaniczny ścieżek dopływu wody. Żele krzemianowe stanowią przyjazny dla środowiska zamiennik powszechnie stosowanych żeli polimerowych. W artykule przedstawiono laboratoryjną ocenę modyfikacji przepuszczalności skal zbiornikowych. W celu zrozumienia mechanizmu utraty przepuszczalności zostały wykonane badania interakcji cieczy zabiegowej z minerałami zawartymi w skale. Zmiany w strukturze zarówno żelu, jak i skały były analizowane z pomocą spektroskopii w podczerwieni FTIR.
EN
Water is commonly co-produced with the hydrocarbons saturating reservoir rock. Excessive water production is prevalent in mature fields and can have an impact on the profitability of oil and gas assets. Therefore, in order to mitigate water related issues, there is a need to use mechanical or chemical conformance technologies. One of the environmentally friendly alternatives for commonly used polymers are silicate systems. This paper presents evaluation of silicate gels as a water shut-off agent. In order to understand the permeability reduction phenomenon, interactions between treatment fluid and minerals were determined. The changes in gel structure were analyzed using FTIR technique.
9
Content available Laboratoryjne studium porównawcze środków chemicznych stosowanych w zabiegach ograniczania dopływu wody do odwiertów gazowych
Falkowicz S., Dubiel S., Cicha-Szot R.
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
|
2014
|
T. 30, z. 3
111--127
PL
W publikacji przedstawiono procedury doboru i oceny skuteczności technologicznej środków chemicznych stosowanych w zabiegach selektywnego ograniczania dopływu wody złożowej do odwiertów wydobywczych gazu ziemnego. W zabiegach, nazywanych dalej zabiegami RPM (od angielskiego Relative Permeability Modification), wykorzystuje się zjawisko zmniejszania przepuszczalności względnej skał zbiornikowych dla wody po zatłoczeniu do nich specjalnych środków chemicznych zwanych produktami RPM. Na podstawie danych literaturowych opisano efekty kilku zabiegów typu RPM wykonanych w ostatnich latach w zawodnionych odwiertach gazowych na złożach o różnych parametrach geologiczno-eksploatacyjnych. Przeprowadzono analizę danych eksploatacyjnych kilku odwiertów gazowych pod kątem zasadności stosowania w tych odwiertach zabiegów typu RPM. Przedstawiono sposób oceny charakteru przypływu wody do odwiertu (stożkiem lub warstwowy), co ma podstawowe znaczenie przy wyborze odwiertu do zabiegu typu RPM. Oceny charakteru przypływu wody do odwiertu dokonano metodą graficznej analizy zmian przebiegu wykresu zależności pierwszej pochodnej wykładnika wodno-gazowego od czasu eksploatacji złoża gazu danym odwiertem. Przedstawione w układzie podwójnie logarytmicznym kształty tych wykresów stanowią podstawę rozróżnienia charakteru dopływu wody złożowej do odwiertu gazowego oraz doboru technologii zabiegu RPM. [...]
EN
This paper presents selection procedures and technological efficiency evaluation of chemical agents applied for the selective water shut-off treatments in gas production wells. This treatments exploit the phenomenon of selective modification of rock permeability to water without impairing that to gas by injection into a producing well water soluble chemicals (Relative Permeability Modifiers RPMs), mainly polymers, alkaline and surfactants. During last years, there have been several RPM treatments performed in the reservoirs with distinct geological and exploitation parameters which effects were characterized based on literature data. Taking into consideration previous experiences, analysis of exploitation data of several wells for RPM treatment application was performed. Fundamental importance during well selection have the way of determination of water flow (coning or layer) to well. That evaluation was performed using the method of graphical analysis of changes in the first order derivative of water-gas ratio from exploitation time of gas reservoir by particular well. The shape of the curve presented in log-log scale form the basis of distinction the nature of water flow to gas well and selection RPM treatment technology. [...]
10
Content available remote Nawadnianie mikrobiologiczne jako sposób zwiększenia stopnia sczerpania starych złóż ropy naftowej na przykładzie złoża Pławowice. Część I
Falkowicz S., Cicha-Szot R.
Nafta-Gaz
|
2013
|
R. 69, nr 5
401--408
PL
W artykule przedstawiono przesłanki stosowania oraz pierwsze rezultaty wdrożenia technologii nawadniania mikrobiologicznego do poprawy efektywności eksploatacji sczerpanych złóż ropy naftowej Przedgórza Karpat. Podano wyniki testów laboratoryjnych symulujących proces mikrobiologicznego nawadniania złoża ropy oraz rezultat pierwszych piętnastu miesięcy trwania programu Mikrobiologicznego Nawadniania Złoża (MNZ) wdrożonego na złożu ropy naftowej Pławowice. Pokazano wyniki produkcyjne wybranych odwiertów złoża Pławowice oraz dokonano wstępnej analizy efektywności ekonomicznej programu, która wykazała, że średni przyrost produkcji w analizowanych dwóch odwiertach wynosi ponad 35% – w porównaniu do produkcji poprzedzającej program.
EN
The paper presented hereby relates to the possibilities of Microbial Enhanced Oil Recovery (MEOR) application and the initial results of microbial flooding during the improvement of the recovery factor of depleted oil fields in the Carpathian Foreland. The results of laboratory tests simulating the microbial flooding process on the oil field and the results from the first fifteen months of Microbial Flooding Program on the Pławowice oil field are also presented. In this field, the application the MEOR process has increased production rate of two wells by 35% on average above the rate before treatment.
11
Content available remote Procedure of preparation brittle gel sample for rheological measurements In plate-plate system
Cicha-Szot R., Falkowicz S.
Czasopismo Techniczne. Chemia
|
2013
|
R. 110, z. 1-Ch
5--8
EN
New way of preparation brittle gel samples for determining gel strength during oscillatory measurements in plate-plate system was presented in this paper. Presented procedure of sample preparation greatly decrease a cost of selection proper additive for improving gel strength and enable to obtain more reliable evaluation of gel’s mechanical properties. Moreover, by external preparation of corrosive samples (e.g. silicate gelling systems) gel’s aging time can be prolonged without the impact on sensor’s lifetime
PL
W artykule przedstawiono nowy sposób przygotowania próbek kruchych żeli do pomiarów oscylacyjnych w układzie płytka-płytka. Przedstawiona procedura przygotowania próbki w znacznym stopniu ogranicza koszty doboru modyfikatorów żeli oraz pozwala na bardziej precyzyjne określenie właściwości mechanicznych żelu. Ponadto przygotowanie próbki (np. silnie alkalicznych lub kwasowych cieczy na bazie krzemianów) poza elementem pomiarowym reometru pozwala na wydłużenie czasu starzenia żelu bez wpływu na żywotność elementu pomiarowego.
12
Content available remote Wpływ pH na właściwości wiskoelastyczne oraz kurczliwość żeli krzemianowych
Cicha-Szot R., Falkowicz S.
Przemysł Chemiczny
|
2012
|
T. 91, nr 1
95-99
PL
Czas żelowania, właściwości wiskoelastyczne oraz kurczliwość żeli krzemianowych silnie zależy od pH, przy którym następuje przejście zolżel roztworu krzemianu. Przedstawiono wyniki badań oceny optymalnego zakresu pH cieczy na bazie krzemianu sodu stosowanej w zabiegach modyfikacji przepuszczalności skały zbiornikowej. Wyniki pomiarów właściwości wiskoelastycznych oraz kurczliwości żelu wykazały, że optymalne właściwości mechaniczne posiada żel krzemianowy o pH z zakresu 9,5–10,5.
EN
Silicate gels were prepd. by addn. of HCOOH to water glass and studied for gelation time, viscoelastic properties and shrinkage behaviour at varying pH of the sol-gel transformation. The gels produced at pH 9.5–10.5 showed the best applicability for modification of permeability of petroleum reservoir rocks.
13
Nawadnianie mikrobiologicznie jako sposób zwiększenia stopnia sczerpania starych złóż ropy naftowej
Falkowicz S., Cicha-Szot R., Wójcicki W., Rogaliński M.
Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu
|
2012
|
nr 182 wyd. konferencyjne
91--96
PL
W artykule przedstawiono możliwości i wstępne wyniki projektu nawadniania mikrobiologicznego przy wspomaganiu eksploatacji sczerpanych złóż ropy naftowej przedgórza Karpat. Podano wyniki testów laboratoryjnych, symulujących proces mikrobiologicznego nawadniania złoża ropy oraz wyniki pierwszych ośmiu miesięcy trwania programu Mikrobiologicznego Nawadniania Złoża (MNZ) ropy naftowej Pławowice.
EN
An article presented hereby relates to possibilities of Microbial Enhanced Oil Recovery factor of depleted oil fields in the Carpathians Foreland. The results of laboratory tests simulating microbial flooding process in oil field and the results from the first eight months of Microbial Flooding Program in the Pławowice oilfield were also presented.
14
Content available Problemy ograniczania dopływu wody do odwiertów wydobywczych gazowych i ropnych
Falkowicz S., Dubiel S., Cicha-Szot R.
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
|
2012
|
T. 28, z. 1
125-136
PL
W publikacji przedstawiono wybrane wyniki badań laboratoryjnych dotyczące ograniczania dopływu wody złożowej do odwiertów wydobywczych gazu i ropy. Przeanalizowano wpływ nasycenia wodą gazonośnych utworów miocenu z rejonu zapadliska przedkarpackiego na ich przepuszczalność względną dla gazu. Dokonano przeglądu literatury pod kątem oceny rezultatów uzyskanych w zabiegach zmniejszania przepuszczalności względnej skał gazonośnych i roponośnych dla wody. Na podstawie testów laboratoryjnych dokonano próby oceny skuteczności zmian przepuszczalności względnej dla solanki i azotu próbek piaskowca szydłowieckiego pod wpływem oddziaływania czterech wyselekcjonownych produktów chemicznych w postaci polimerów oraz mikrożeli. Badania laboratoryjne wykazały, że trend zmian przepuszczalności jest również silnie powiązany z zastosowanym produktem - modyfikatorem przepuszczalności względnej (RPM). Ponadto, skuteczność działania cieczy zabiegowej zależy od prędkości przepływu (wydatku przepływu) solanki przez testowaną próbkę skały - skuteczność działania testowanego preparatu jest tym większa, im wydatek przepływu solanki jest mniejszy. Wyniki testów wykazały selektywne działanie badanych produktów. W przypadku produktu nr 1 uzyskano średnie spadki przepuszczalności na poziomie 60% dla solanki oraz 18% dla gazu. W przypadku zastosowania produktu nr 2 opartego na technologii mikrożeli zaobserwowano znaczące obniżenie względnej przepuszczalności skały dla wody, z małym wpływem na przepuszczalność dla węglowodorów. Zmiany przepuszczalności dla solanki testowanych próbek piaskowca zawierały się w przedziale od 65 do 90%, a dla gazu wynosiły około 50%.
EN
In this study some of the experimental results of water shut-off treatments in oil and gas production wells were presented. The effect of water saturation of Miocene rocks of the Carpathian Foredeep on the relative permeability to gas was analyzed. Also, wide review of the worldwide publications from the point of view of the results obtained in water shut-off treatments in oil and gas formation was presented. Based on experimental results efficiency of relative permeability modification of sandstone from Szydłowiec to brine and nitrogen by four selected chemicals polymers and microgels was evaluated. Experimental results indicated that trend changes of permeability modification strongly depends on the fluid used in the RPM treatment. Moreover, efficiency of permeability modification to brine depends on flow rate of brine through the core - the lower brine flow rate the higher efficiency of the RPM treatment. RPM product number 1 caused significant loss of permeability to brine ca. 60% and slight permeability modification to gas ca. 18%. This permeability change to brine and gas was obtained by modification of formation wettability what affects well productivity. In the case of product number 2 which is based on microgels technology, also significant modification of selective permeability to brine was observed. Loss of permeability to brine was in the range of 65 to 90% while to gas ca. 50%.
15
Content available Zdolności metaboliczne bakterii degradujących ksantan i ich wpływ na wybrane płuczki wiertnicze
Brzeszcz J., Falkowicz S., Turkiewicz A., Kapusta P.
Nafta-Gaz
|
2011
|
R. 67, nr 1
30-39
PL
Celem pracy była izolacja i charakterystyka mikroorganizmów zdolnych do rozkładu polimerów ksantanowych. Wyizolowano 5 szczepów należących do rodzajów Paenibacillus i Sphingobacterium. Zbadano zdolność rozkładu gumy ksantanowej przez każdy ze szczepów. Szczep Paenibacillus sp. IN41 degradował polimer ksantanowy w ciągu 14 dni, co było porównywalne z działaniem konsorcjum mikroorganizmów. Wykazano, że wyizolowane mikroorganizmy są w stanie degradować polimer ksantanowy w płuczkach wiertniczych w sposób selektywny.
EN
The aim of this study was to isolate and characterize microorganisms capable of degrading xanthan polymers. Five strains belonging to the genera Paenibacillus and Sphingobacterium were isolated. The ability of each strain to decompose xanthan gum was examined. Paenibacillus sp. IN41 degraded xanthan polymer nearly completely within 14 days, similarly to the action of microbial consortium. It was demonstrated, that isolated microorganisms were able to degrade xanthan polymer in drilling muds in a selective way.
16
Ocena rozkładu zmienności parametrów sprężystych skał w powiązaniu z rozkładem wodonasycenia i nasycenia węglowodorami w wybranych rejonach i facjach stratygraficznych
Stadtmüller M., Falkowicz S.
Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu
|
2010
|
nr 170 wyd. konferencyjne
717--721
PL
Dysponując sejsmiką 3D oraz dostatecznie gęstą siatką danych otworowych możliwe byłoby skonstruowanie przestrzennego rozkładu zmienności parametrów mechanicznych skał: Vp, Vs, modułów K, E, G, v, dla mediów złożowych w danym rejonie czy formacji skalnej. Znajomość zmienności własności sprężystych ośrodka skalnego wraz z rozpoznaniem własności sprężystych płynów nasycających formację skalną może stanowić podstawę (zbiór danych kalibracyjnych) do modelowań sejsmicznych prowadzonych metodą fluid substitution, pozwalających na przestrzenną analizę danych sejsmicznych pod kątem wykrywania stref nasyconych węglowodorami. Prawidłowe określenie modułów sprężystości objętościowej pozwoli również na estymację tzw. stałej Biota, będącej ważnym parametrem wykorzystywanym w predykcji ciśnień złożowych ciśnień szczelinowania i zamykania się szczelin, czyli w szeroko pojętej inżynierii złożowej.
EN
Having at a disposal 3D seismic and dense grid of well data it is possible to construct spatial distribution of rocks' mechanical properties variation: Vp, Vs, K, E, G, v module for reservoir fluids in a given area or geological formation. Knowledge about variation of elastic properties of rock media together with recognition of elastic properties of fluids saturating reservoir formations can be a basis (calibration data base) for seismic modeling tasks conducted by means of "fluid substitution" method aimed at spatial analysis of seismic data in order to identify hydrocarbon-saturated zones. An appropriate determination of bulk modulus will allow to estimate so called Biot's constant which is an important parameter used for prediction of reservoir, fracturing and closure pressure as well as for broadly understood reservoir engineering purposes.
17
Content available Wpływ modyfikatora na właściwości wiskoelastyczne żeli krzemianowych
Cicha-Szot R., Falkowicz S.
Nafta-Gaz
|
2010
|
R. 66, nr 12
1102-1108
PL
Zatłaczając do porowatej skały zbiornikowej koloidalny roztwór krzemianu sodu, a następnie obniżając jego wyjściowe pH, można w znaczącym stopniu, w dużej objętości, obniżyć przepuszczalność początkową tej skały. Dzieje się tak dlatego, że w wyniku obniżenia pH roztworu krzemianu sodu następuje jego żelowanie, a tym samym drastyczny spadek przepuszczalności skały, do której został zatłoczony. W przemyśle wydobycia węglowodorów proces ten potencjalnie może być wykorzystywany jako alternatywa do powszechnie stosowanych chemicznie sieciowanych żeli polimerowych w zabiegach nawadniania złoż lub w klasycznych zabiegach zamykania dopływu wód złożowych do odwiertów produkcyjnych. Wadą żeli krzemianowych jest ich kruchość i kurczliwość, dlatego też konieczna jest modyfikacja żeli w celu wyeliminowania tych wad, co realizuje się poprzez stosowanie odpowiednich dodatków. W artykule przedstawiono przegląd modyfikacji żeli krzemianowych. Opierając się na danych literaturowych wytypowano 4 dodatki (1,3-βglukan, chlorek żelaza, chlorek glinu, bentonit sodowy) i przebadano ich wpływ na wytrzymałość mechaniczną oraz kurczliwość żeli. Z przeprowadzonych badań wynika, iż optymalnym modyfikatorem żelu krzemianowego jest 0,12% Al. Dodatek ten powoduje znaczny wzrost wytrzymałości mechanicznej (o 23 kPa) i redukuje kurczliwość żelu do około 1%.
EN
By the injection of silicate colloidal solution to reservoir rock and then decreasing its pH the initial permeability of the rock might be lowered in meaningful grade and in reasonable volume. Decrease in pH of injected to the reservoir silicate solution cause its gellation and as a result permeability damage of the rock. In oil industry that process can be used as an alternative for chemical cross-linked polymer systems in water shut off treatments. The main disadvantages of the silicate system are brittleness and propensity to shrink. Therefore, there is necessity to make modification of silicate systems to improve gel properties. This paper presents literature review of silicate gel system modifications. Selection of appropriate additives extending gelling time and improving gel properties is very difficult because of the lack of the information about gelling mechanism. Moreover, complexity of the systems which contains organic and inorganic additives cause difficulties in industrial applications. Based on literature data four additives were selected (1,3-β-glucan, iron chloride, aluminum chloride, sodium bentonite) to laboratory tests. Influence of additives on mechanical gel strength and its ability to shrink were examined. The best modification of gel properties was obtain by addition of 0.12 wt. % Al, which caused significant increase of mechanical strength (23 kPa) and reduction of gel shrink to circa 1%.
18
Content available Wpływ biocydów i neutralizatorów siarkowodoru na zmiany przepuszczalności skały zbiornikowej
Turkiewicz A., Falkowicz S., Kapusta P.
Nafta-Gaz
|
2009
|
R. 65, nr 4
304--316
PL
Celem badań było określenie, czy i jakim stopniu mogą wystąpić zmiany przepuszczalności skały zbiornikowej w wyniku oddziaływania środków chemicznych przeznaczonych do eliminacji procesów biogennych oraz neutralizacji siarkowodoru wytworzonego w złożu, na przykładzie PMG Swarzów. Do badań laboratoryjnych wytypowano preparaty chemiczne przeznaczone do zastosowania w warunkach podziemnego magazynowania gazu, z uwzględnieniem ich oddziaływania synergicznego. Wnioski z pracy badawczej przyczynią się do optymalizacji procesu stosowania biocydów i H2S Scavengers, a tym samym do poprawy jakości gazu ziemnego przechowywanego w sczerpanych złożach.
EN
Paper reports impact of selected antibacterial substances on initial permeability of formation rocks. Biocides and H2S Scavengers are using for control of hydrogen sulfide (H2S) production by SRB very often. Selected antibacterial substances are candidates for control of H2S in Swarzow Underground Gas Storage. Results of formation damage tests allowed us to choose the best biocides. Based of these results new product for H2S control in UGS will be proposed. Application of efficient biocides improved the quality of stored gas.
19
Content available Biocatalized silicate gels in oil and geothermal industry
Falkowicz S., Cicha-Szot R., Dubiel S., Bailey S.
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
|
2009
|
T. 25, z. 4
5-22
EN
Technologies using silicates have become accepted worldwide as cost-effective solutions for enhancing oil production. Despite very intensive research work gelling mechanism of the silicate system in the reservoir conditions is still unknown. Selection of appropriate additives extending gelling time and improving gel properties is very difficult because of the lack of that information. Moreover, complexity of the systems which contains organic and inorganic additives cause difficulties in industrial applications. This paper presents complex literature review which gives complete picture on the use and application of silicate based systems for water shut-off and enhancing oil recovery. Moreover, it shows new way of pH-dependent silicate gels application during the permeability modification treatments as an interesting alternative to chemical crosslinked gels. Gelling time of that system can be extended by the using microbiology to the pH modification what limit the number of chemical additives, facilitate process control and improve treatment competitiveness. The effect of biocatalyzed silicate gels on porous rocks was tested in the reservoir conditions on the lab stand of the Temco Inc Company (USA). Experimental results of coreflooding experiments indicated that silicate gel system may cause decrease of core permeability in the range from 60 to 90%.
PL
W publikacji przedstawiono kompleksowy przegląd literatury fachowej dotyczącej zastosowań żeli krzemianowych w górnictwie naftowym. Jak wynika z przytoczonych wyników wieloletnich badań, do czynników wpływających na skuteczność zabiegu modyfikacji przepuszczalności skał złożowych można zaliczyć: — rodzaj warunków złożowych (litologia, temperatura złożowa, zasolenie, jednorodność budowy złoża), — sposób udostępnienia warstwy produktywnej, — mechanizm dopływu wody do odwiertu, — odpowiedni dobór układu żelującego (polimery, żywice lub krzemiany), — sposób zatłaczania żelu do właściwej strefy złożowej (użycie Coiled Tubingu, jednoczesne zatłaczanie do dwóch stref). Reasumując można stwierdzić, że wszystkie prace związane z zatłoczeniem żelu do strefy o podwyższonej przepuszczalności należy zakończyć przed upływem kilku godzin. Wliczając w to czas potrzebny na przygotowanie żelu oraz wytłoczenia żelu z Colied Tubingu, jest to czas bardzo krótki. Jednymi z najbardziej obiecujących środków do likwidacji stref złożowych o wysokich przepuszczalnościach skał są żele oparte na bazie krzemianów. Mimo intensywnych badań w dalszym ciągu nie został do końca poznany mechanizm żelowania krzemianów w złożu, co utrudnia dobór odpowiednich dodatków wydłużających czas żelowania oraz poprawiających właściwości żelu, a złożoność systemów zawierających dodatki organiczne i nieorganiczne powoduje utrudnienia w zastosowaniach przemysłowych. Zastosowanie mikrobiologii w celu modyfikacji pH znacznie wydłuża czas żelowania, a ponadto ogranicza liczbę dodatków chemicznych, przez co ułatwia kontrolę i poprawia również ekonomikę zabiegu. Jednak, aby technologia ta była przydatna do komercyjnego wykorzystania wskazane jest wykonanie odpowiednich testów laboratoryjnych, np. metodą czynnikową kolejnych przybliżeń. Testy te powinny w maksymalnym stopniu symulować warunki złożowe pod względem termobarycznym i technologicznym. Ze znacznym podobieństwem proces ten można symulować dzięki aparaturze firmy Temco Inc (USA) będącej na wyposażeniu Instytutu Nafty i Gazu w Krakowie. Celem przeprowadzonych badań laboratoryjnych była wstępna ocena przydatności roztworów krzemianów do likwidacji przepuszczalności porowatych skał zbiornikowych z wykorzystaniem biokatalizatorów. Do przygotowania cieczy zabiegowej użyto roztworu krzemianu sodu o następujących właściwościach: stosunek SiO2/Na2O - 3,11; zawartość Na2O - 9,5%; zawartość SiO2 - 29,5%; gęstość około 1420 kg/m3; pH = 11,5. W przygotowanych cieczach stosowano stężenia krzemianu sodu niższe niż 2%, bowiem po przekroczeniu tego stężenia proces żelowania krzemianu rozpoczynał się w przeciągu kilku godzin, co jest czasem zbyt krótkim z punktu widzenia wykorzystania tej technologii w praktyce. Przygotowano cztery ciecze zabiegowe różniące się stężeniem krzemianu sodu: 1 – 0,5%; 2 - 0,75%; 3 - 0,1%; – 0,75%. W przypadku cieczy nr 4, na podstawie wyników wcześniejszych testów, zastosowano zmodyfikowaną pożywkę dla mikroorganizmów. Do wszystkich cieczy dodawano mikroorganizmy alkalifilne w ilościach takich, aby ich końcowe stężenie wynosiło około 1 ź 102 w 1 ml. Po zatłoczeniu do rdzeni cieczy zabiegowej w warunkach beztlenowych, poddawano procesowi dwutygodniowej inkubacji w temperaturze 40°C. Po tym okresie określano przepuszczalność końcową rdzeni kks dla solanki, a tym samym określano zmiany (utratę) ich przepuszczalności. Do rdzeni oznaczonych numerami 1 i 2 zatłoczono ciecz oznaczoną nr 1. W czasie dwutygodniowej inkubacji nie stwierdzono zauważalnych zmian pH, ani lepkości przygotowanej cieczy. Nastąpiło tylko nieznaczne wytrącenie się krzemianów z cieczy i ich sedymentacja na dnie naczynia, w którym inkubowano rdzenie. Stwierdzono uszkodzenia przepuszczalności rdzeni o numerach 1 i 2 odpowiednio 70% i 4% (tab. 3). Podczas pomiaru przepuszczalności końcowej solanka przepływająca przez testowany rdzeń w całości gromadzona była w przezroczystym naczyniu. Stwierdzono, iż dno naczynia pokrywa zżelowany osad usuniętych z rdzenia krzemianów. Podobną sytuację stwierdzono w przypadku rdzeni oznaczonych numerami 3 i 4. Daje się jednak zauważyć na dnie naczynia większą ilość usuniętych krzemianów, niż w przypadku rdzeni 1 i 2. Jest to spowodowane większą ilością krzemianów w roztworze wyjściowym. W tym przypadku również nie stwierdzono zmian pH cieczy żelującej. Zanotowano odpowiednio 73% i 61% uszkodzenie przepuszczalności rdzeni. Wprowadzono modyfikację w składzie cieczy nr 3, którą zatłoczono do rdzeni 5 i 6. W tym przypadku proces przebiegał w sposób zbliżony do oczekiwanego. Po pierwsze, stwierdzono po ok. 14 dniach zmianę pH cieczy z 11 na 8 i żelowanie cieczy w całej objętości. Nie stwierdzono osadu w pojemniku, w którym zgromadzono ciecz wypływającą z rdzenia 3. Tak więc, przepływająca solanka nie usuwała w tym przypadku z rdzenia krzemianów. Stwierdzono uszkodzenia przepuszczalności na poziomie 77% i 80%. Następnie przygotowano ciecz oznaczoną numerem 4, którą zatłoczono do rdzeni o numerach 7, 8 i 9. Po około trzech dobach zaobserwowano wytrącanie się żelu krzemianowego. Zmiany pH roztworu odnotowano po 12 dniach od przygotowania cieczy roboczej. W testowanych rdzeniach stwierdzono zmiany przepuszczalności odpowiednio 67%, 90% i 93%. Były to największe, a zarazem najtrwalsze zmiany przepuszczalności ze wszystkich testowanych rdzeni. Jak w poprzednich eksperymentach, również w tym przypadku gromadzony był filtrat wypływający z rdzenia podczas pomiaru przepuszczalności końcowej. Wizualnie nie stwierdzono obecności krzemianów w zgromadzonym filtracie. Na rysunku 1 pokazano zmiany gradientu różnicy ciśnienia w rdzeniach nr 4 i 8 w trakcie pomiaru przepuszczalności końcowej kks. Zmiany te mają typowy przebieg dla tego typu eksperymentów. Kształt obu krzywych dostarcza istotnych informacji, co do zjawisk zachodzących w przestrzeni porowej testowanych piaskowców podczas przepływu przez nie solanki. Na początku gradient ciśnienia gwałtownie rośnie i osiąga wartość maksymalną, aby potem mniej lub bardziej gwałtownie spadać i po pewnym czasie osiągnąć stabilizację. Wielkość i dynamika zmian (spadku) wartości gradientu różnicy ciśnienia wynika z zakresu i tempa usuwania krzemianów jakie zostały zatłoczone do testowanych rdzeni. Im więcej przepływająca solanka usunie z rdzenia cząsteczek krzemianów tym spadki gradientu różnicy ciśnienia będą większe. Kształt krzywych pokazanych na rysunku 1 pozwala na stwierdzanie że z rdzenia 4 (ciecz robocza 2) przepływająca solanka usunęła więcej krzemianów niż z rdzenia 8, do którego zatłoczono ciecz roboczą 4. W przypadku rdzenia 8 siły hydraulicznego unoszenia nie były w stanie pokonać sił adsorbujących cząsteczki krzemianu na ścianach por piaskowca i krzemian nie został usunięty powodując 90% spadek przepuszczalności tego rdzenia. Czynnikiem, który steruje tym procesem są zjawiska elektrokinetyczne zachodzące na powierzchni krzemianów w środowisku solanek o różnym pH.
20
Content available remote Mikrobiologiczne wspomaganie wydobycia ropy naftowej o dużej zawartości ciężkich węglowodorów
Falkowicz S., Kasza P.
Prace Instytutu Nafty i Gazu
|
2008
|
nr 150 wydanie konferencyjne
783--788
PL
Zasoby rop ciężkich są w chwili obecnej najbardziej perspektywicznymi zasobami węglowodorów. Z ich eksploatacją wiążą się jednak problemy natury technicznej, które nawet przy obecnych wysokich cenach ropy mogą uczynić jej wydobycie nierentownym. Stymulacje mikrobiologiczne złóż rop ciężkich ze względu na swe zalety stają się w ostatnich latach coraz szerzej stosowanym sposobem eksploatacji tego typu złóż. Zatłoczone do złoża w biopreparatach mikroorganizmy produkują środki powierzchniowo-czynne, gazy i rozpuszczalniki. Produkty te poprawiają własności ropy i złoża w wielu przypadkach zapewniając sensowną ekonomicznie wielkość produkcji. W artykule zaprezentowano wyniki badań laboratoryjnych, które pozwoliły na dobór biopreparatów i opracowanie technologii stymulacji złoża ciężkiej ropy naftowej.
EN
Heavy crude oil represents the largest potentially recoverable petroleum energy resource known. However, the physical properties of many heavy crude oils make them difficult to produce. In many cases the costs of producing heavy crudes makes their use uneconomical even at current oil prices. Microbial technologies have become accepted worldwide as cost-effective solutions for oil production. Microorganisms produce a variety of products that are able to improve unfavorable properties of heavy crude oil, mobilize oil trapped in reservoirs and improve oil recovery. These products include miscible gases, solvents, surfactants, and low-molecular weight organic acids. Microbial gases and solvents dissolve into the oil, which swells the oil and decreases oil viscosity. Biosurfactants and acids increase oil mobility in porous media by lowering interfacial tension and altering surface wettability. These processes work synergistically to lower capillary forces and improve oil mobility and transport properties. In the paper are presented results of lab experiments which allow selecting bioproducts and preparing scenario of treatment of one of heavy oil field.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.