PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 47

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 3 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 3 next fast forward last
1
Współczesne rozwiązania techniczne w jądrowych metodach geofizyki otworowej
Zorski T.
Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu
|
2016
|
nr 209 wyd. konferencyjne
485--489
PL
Przedstawiono współczesny stan rozwoju jądrowych metod geofizyki otworowej w zastosowaniach dla poszukiwań węglowodorów. Pokazano ciągłość tego rozwoju od lat 70. XX wieku, kiedy to prawie wszystkie przydatne zjawiska jądrowe były już w pełni rozpoznane dla praktyki pomiarów otworowych. Zwrócono uwagę, że współczesne sondy pomiarowe oprócz wyznaczania parametrów kompleksowych, zależnych od całego składu skały (np. Pe, porowatość neutronowa czy gęstość objętościowa), mierzą także bezpośrednio koncentracje wielu ważnych pierwiastków (np.: Si, Ca, Fe, Al., S, C, O, K, U, Th). Stało się to możliwe dzięki rozwojowi metod pomiarów spektrometrycznych promieniowania gamma zarówno naturalnego, jak i wzbudzanego neutronami. Zwiększenie dokładności i precyzji tego typu pomiarów stanowi ważne wyzwanie dla technik pomiarowych teraz i w przyszłości. Zwrócono też uwagę na kluczową rolę symulacji Monte Carlo w rozwoju zastosowań technik jądrowych w skomplikowanym środowisku przewiercanych skał.
EN
The contemporary state of development of the nuclear methods in the well logging applications for the hydrocarbon exploration has been presented. Shows the continuity of this development since the 70s of the twentieth century, when almost all the useful nuclear phenomena were already fully recognized for the practice of borehole measurements. It was pointed out that modern tools in addition to determining the complex parameters (eg. Pe, neutron porosity, and bulk density), which depend on the entire composition of the rock, directly measure also the concentrations of many important single elements (eg.: Si, Ca, Fe, Al., S, C, O, K, U, Th). This has become possible due to the development of the spectral measurements of gamma rays, the origin of both the natural as induced by the neutrons. Increasing the accuracy and precision of this type of measurement is an important challenge for measuring techniques now and in the future. Attention was also paid to the key role of Monte Carlo simulation in the development of applications of nuclear techniques in a complex environment drilled rocks.
2
Symulacje MC otworowego profilowania gamma-gamma w wielowarstwowym ośrodku skalnym
Dworak D., Zorski T.
Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu
|
2016
|
nr 209 wyd. konferencyjne
553--556
PL
W pracy przedstawiono wynik symulacji Monte Carlo profilowania gamma-gamma w modelowym ośrodku skalnym o złożonej strukturze. Obliczenia wykonano przy pomocy programu MCNP5. Symulowano odpowiedzi spektrometrycznej sondy gamma-gamma o konstrukcji typowej dla sond stosowanych we współczesnym przemyśle naftowym. Model ośrodka tworzą równoległe warstwy skał o zróżnicowanych, realistycznych wymiarach i składach, przewiercone otworem o średnicy 180 mm (woda). Materiałami warstw są wzorce ceramiczne dostępne na stanowisku kalibracyjnym Baza Geofizyki Wiertniczej w Zielonej Górze oraz gazonośne łupki skalne o składzie odpowiadającym łupkom ordowicko-sylurskim rejonu Wejherowa i porowatościach: 2, 5, 9 i 15%.
EN
Responses of the standard spectrometric gamma-gamma density tool in borehole were numerically simulated by means of the MCNP code. The rock medium has been modelled as a few layers of some ceramic materials with well-known chemical composition and mudstones of 2, 5, 9 and 15% porosity.
3
Symulacja Monte Carlo odpowiedzi otworowej sondy geofizycznej typu neutron-neutron dla trzech konfiguracji układu źródło – detektor w modelowym ośrodku skalnym
Wiącek U., Zorski T.
Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu
|
2016
|
nr 209 wyd. konferencyjne
557--564
PL
W ramach prezentowanej pracy, przy pomocy programu MCNP5 (symulacje Monte Carlo), wyznaczono odpowiedzi sondy typu neutron-neutron dla trzech wariantów układu źródło – detektor (NNTE, N2TE i NNTK). Pierwsze dwa rozważane warianty sondy neutronowej: NNTE i N2TE rejestrują zarówno neutrony epitermiczne, jak i termiczne, natomiast trzeci wariant NNTK odpowiada typowej sondzie przemysłowej wyposażonej w dwa niekolimowane detektory neutronów termicznych. Obliczenia te wykonane zostały w ośrodku skalnym o znanym składzie chemicznym, składającym się z bloków stanowiących wzorce kalibracyjne na stanowisku Geofizyki Kraków SA w Zielonej Górze, oraz łupków skalnych o określonych parametrach. Modele sondy wykonane zostały z uwzględnieniem wszystkich niezbędnych szczegółów konstrukcyjnych. Dla układu składającego się z sondy neutronowej, odwiertu i otaczającego go ośrodka skalnego przeprowadzono serię eksperymentów numerycznych. Otrzymane wyniki pokazują wpływ parametrów ośrodka a także samej geometrii układu źródło – detektor na odpowiedź sondy.
EN
The neutron well logging is one of the basic methods for determination of characteristic parameters of the rock samples like: rock porosity and macroscopic neutron absorption cross section, Σa. The response of this tool is based on the thermal and epithermal neutron measurements. A signal of NNTE density tool in specific geological conditions was numerically calculated by means of the Monte Carlo (MC) codes. The three variants of the construction of the neutron logging tool is presented. These calculations were performed for three geometrical variants of the neutron source and neutron detectors system (NNTE, N2TE and NNTK). The model rock media was structured with flat rock layers of the well-known chemical composition: calibration blocks at Zielona Góra and shale gases with determined parameters. The obtained results show the influence of the rock parameters and geometrical construction of the neutron source – detectors system on the neutron well logging tool response.
4
Parametry petrofizyczne łupków z gazem na podstawie pomiarów z wykorzystaniem porozymetrii rtęciowej, zjawiska magnetycznego rezonansu jądrowego i adsorpcji oraz desorpcji par azotu
Jarzyna J., Puskarczyk E., Semyrka R., Krakowska P., Wójcik A., Wawrzyniak-Guz K., Zorski T., Czepirski L., Szczurowski J., Bałys M.
Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu
|
2016
|
nr 209 wyd. konferencyjne
479--484
PL
Trzy metody pomiarów laboratoryjnych opartych na różnych procesach fizycznych, tj. porozymetrię rtęciową, badania z wykorzystaniem zjawiska magnetycznego rezonansu jądrowego oraz adsorpcję i desorpcję par azotu wykorzystano do badania fizycznych własności skał mułowcowych wieku sylurskiego i ordowickiego z obszaru syneklizy bałtyckiej. Do analiz włączono także inne parametry, np. gęstość i TOC. Wartości parametrów dla wybranych próbek przedstawiono w tabeli i na wykresach dla zilustrowania różnorodności badanych mułowców ogniwa Jantaru i formacji Sasina.
EN
Three methods based on different physical phenomena, i.e. mercury porosimetry, NMR experiment and adsorption/desorption of nitrogen vapors were used to determine various parameters of the Silurian and Ordovician mudstones from the Baltic Syneclize. Selected other parameters like density and TOC were included into analyses. Values of parameters for the selected samples were presented in the table and in the plots to illustrate variability of Mudstones from the Jantar Member and Sasino Formation.
5
Możliwości interpretacyjne geofizyki otworowej dla rozpoznawania złóż węglowodorów, wynikające z nowych rozwiązań technicznych metod jądrowych
Zorski T.
Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu
|
2016
|
nr 209 wyd. konferencyjne
491--495
PL
W oparciu o aktualną literaturę przedstawiono możliwości zastosowań metod jądrowych w warunkach piaszczysto-ilastych ośrodków niejednorodnych występujących w złożach cienkowarstwowych i niekonwencjonalnych. Zwrócono uwagę na możliwości precyzyjnego określania składu mineralnego skał, celem poprawnego wyliczania porowatości, oraz na konieczność uwzględniania przestrzennych niejednorodności ośrodka.
EN
Based on the current literature are presented the possible applications of nuclear methods in the heterogeneous and the sandy shale rocks existing in the deposits such as thin-layered molasse type and unconventional gas shale deposits. Attention was paid to the possibility of precisely determining the mineral composition of rocks, in order to correct calculation of porosity, and the need to take into account the spatial inhomogeneity of the rock.
6
Content available Geofizyka otworowa w dobie poszukiwań gazu w łupkach : przegląd metod pomiarowych
Zorski T., Jarzyna J., Derkowski A., Środoń J.
Przegląd Geologiczny
|
2013
|
Vol. 61, nr 7
424--434
EN
The purpose of this article is to review the possibilities of using well logging in the exploration and completion of the shale gas plays. This presentation is addressed to a broad geological community. The article is divided in two parts, the first is focused on the borehole logging tools and methods, while the second describes the construction of petrophysical models and considers some specific aspects of well logging application in the shale gas plays. For the more inquiring readers a comprehensive list of literature is presented. Well logging is the way to acquire an important geological information from the boreholes, parallel to the core data analysis. Laboratory core analysis gives most reliable and comprehensive description of rock parameters, like mineral and chemical composition, kerogen content and its maturity, porosity, the pore space structure, density, permeability etc. However, this kind of analysis is time consuming and expensive. On the other hand, well logs give less accurate and usually not directly measureable values, which must be interpreted to achieve the requested parameters. These measurements are made continuously in natural rock conditions and the results can be obtained very quickly. Proper calibration methods are necessary to link the logging data and the detailed laboratory core analyses. A wide range of well logging tools is described briefly in the paper, and the electrical, nuclear, NMR, and sonic methods are presented in more detail. Special attention is paid to the great technological progress in well logging during the last two decades. This progress allows to cope with the increasing difficulties in the reservoir evaluation. Complicated geometry of the directional borehole, thin beds, shaly-sand lithologies, low porosities, and the specific the pore space distributions are the main challenges in the shale gas plays.
7
Content available Geofizyka otworowa w dobie poszukiwań gazu w łupkach : modele interpretacyjne i specyfika zastosowań w zagadnieniach rozpoznawania złóż gazu z łupków
Zorski T., Jarzyna J., Derkowski A., Środoń J.
Przegląd Geologiczny
|
2013
|
Vol. 61, nr 8
478--488
EN
The purpose of this article is to review the possibilities of using well logging in the exploration and completion of the shale gas plays. This presentation is addressed to a broad geological community. The article was divided in two parts: the first one, already published in PG, which was focused on the borehole logging tools and methods, and the current one, which deals with the construction of petrophysical models and considers some specific aspects of well-logging application in the shale gas plays. For more inquiring readers, a comprehensive list of literature is presented. The construction of petrophysical models in the thin-bedded shale-sand Miocene gas formation of the Carpathian Foredeep is presented briefly as a possible predecessor of the methodology applicable in the shale gas plays based on domestic experiences. However, the application of well logging in shale gas formations, both at the evaluation and completion steps, differs in the methodology in comparison to conventional and even to thin-bed formations. This specificity is also discussed, where attention is focused on the quantity and quality of organic matter and its relation to gas. Low porosity and a special kind of pore space in organic shales are considered as well.
8
Możliwości modelowań numerycznych na przykładzie odpowiedzi sond neutronowych w otworach cienkowarstwowych nachylonych do osi odwiertu
Woźnicka U., Dworak D., Wiącek U., Zorski T.
Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu
|
2012
|
nr 182 wyd. konferencyjne
535--539
PL
Celem pracy było zbadanie zależności sygnału sondy neutronowej od kąta pomiędzy osią otworu wiertniczego i płaszczyzną nachylenia warstw Zadanie zostało rozwiązane poprzez zaprojektowanie i realizację serii eksperymentów numerycznych, pozwalających na uzyskanie odpowiedzi sondy neutronowej we wzorcach o silnej asymetrii cylindrycznej, mających wszelkie cechy wiarygodnego eksperymentu fizycznego. W referacie przedstawiono założenia i wyniki obliczeń numerycznych rozkładów pól neutronowych i odpowiedzi detektorów neutronowych dla sondy neutronowej typu NNTE. Odpowiedzi sondy NNTE zostały wysymulowane metodą Monte Carlo, przy użyciu programu MCNP. Rozważano ogólny model nieskończonego ośrodka skalnego z otworem wiertniczym, zawierającego cienką warstwę skalną o odmiennych własnościach neutronowych. Warstwa ta może przecinać ośrodek pod dowolnym kątem w stosunku do osi otworu. Rozpatrzono wiele kombinacji parametrów modelu: różne porowatości i przekroje czynne absorpcji neutronów skał, grubości i kąty nachylenia warstwy. Celem wykonanych symulacji było wykreowanie profili głębokościowych, a następnie opracowanie metod interpretacji pomiarów realizowanych w otworach przecinających cienkie warstwy o zadanej litologii i grubości, nachylonych pod różnymi kątami do osi odwiertu.
EN
The main goal of the research is to present an influence of an angle between a thin-layer and a borehole axis on a response of a neutron well-logging tool. A series of numerical neutron borehole profiles have been simulated for a wide range of asymmetric borehole — thin-layer geometries. Basic assumptions for calculations of well-logging profiles, expected from measurements of the neutron logging tools (type of NNTE) are presented. The paper includes the results of numerical calculations of neutron fields around the borehole and NNTE neutron tool responses. The NNTE tool responses are simulated using MCNP — the well-known Monte Carlo code. The general model consists of an `infinite' rock, intersected by a borehole. A thin, flat rock layer of different lithology crosses that `infinite' rock under an angle to the borehole. Numerous combinations of the model parameters — various porosities and neutron absorption cross-sections of the rocks as well as different layer thicknesses and angles — have been considered. The final results are instantly useful for elaboration of the well-logging interpretation procedures for directional drillings, where the rock layers are usually sloped, or even highly inclined to the borehole axis.
9
Modelowanie numeryczne odpowiedzi sondy gęstościowej gamma-gamma w otworze poziomym
Woźnicka U., Dworak D., Wiącek U., Zorski T.
Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu
|
2010
|
nr 170 wyd. konferencyjne
603--607
PL
W pracy przedstawiono wyniki numerycznego modelowania odpowiedzi detektorów gęstościowej sondy otworowej gamma-gamma w otworach charakteryzujących się asymetrią osiową układu: odwiert—sonda—granice warstw ośrodka skalnego. Przykładem takiej asymetrii jest układ, w którym sonda pomiarowa przylega do dolnej ściany poziomego otworu, prowadzonego wzdłuż płaskiej granicy warstw o różnych gęstościach. Modelowanie wykonano metodą symulacji Monte Carlo (program MCNP), symulując transport promieniowania gamma od źródła 137Cs do detektorów sondy. Wykonane obliczenia pokazują, że stosując tradycyjną formę wykresu spine & ribs można ocenić, czy otwór wiertniczy znajduje się w pobliżu granicy warstw tworzących niejednorodność. Metoda pozwala również oszacować odległość sondy od tej granicy.
EN
A signal of a spectrometric gamma-gamma density tool in specific borehole conditions has been numerically calculated. Transport of gamma rays, from a point 137Cs gamma source situated in a borehole tool, through rock media to detectors, has been simulated using MCNP — a general Monte Carlo code. An influence of heterogeneity of the rock medium surrounding the borehole on the signal of the detectors has been examined. This heterogeneity is resulting from the presence of an interface between two different geological layers, parallel to the borehole wall. Above conditions may happen in case of horizontal logging, when the borehole is drilled along the boundary of geological layers. It is possible to assess the distance from the boundary on the basis of the responses of the gamma-gamma density tool, using the classic interpretation procedure "spine & ribs".
10
Content available remote Wpływ niejednorodności otoczenia odwiertu poziomego na odpowiedź sond jądrowych : modelowanie numeryczne wybranych systemów
Woźnicka U., Zorski T., Wiącek U., Drabina A., Kowalik K., Dworak D., Karczewski J., Ossowski A.
Prace Instytutu Nafty i Gazu
|
2009
|
nr 158
201-224
11
Content available Recent improvements in interpretation methodology applied in GeoWin Satun application
Zorski T.
Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
|
2009
|
T. 35, z. 2/1
549-557
PL
Przedstawiono ostatnio wprowadzone udoskonalenia do aplikacji SATUN systemu interpretacji geofizyki wiertniczej GeoWin. Aplikacja SATUN jest interpretacyjnym narzędziem do analizy cienkowarstwowych utworów piaszczysto-ilastych pod kątem określania nasycenia węglowodorami. Kilkuletnie doświadczenia w stosowaniu aplikacji SATUN w warunkach gazonośnych formacji mioceńskich polskiego przedgórza Karpat skłoniły do wprowadzenia ulepszeń w metodyce. Po pierwsze, stały się dostępne nowe badania laboratoryjne rdzeni obejmujące analizy chemiczne i mineralogiczne, co pozwoliło wprowadzić nowe zależności z regresji wielokrotnej. Badania te potwierdziły wcześniej sygnalizowaną regułę, że przekrój czynny absorpcji neutronów Sigma/a/ma jest w tym regionie ważnym wskaźnikiem zailenia. Bor okazał się głównym pierwiastkiem decydującym o rozkładzie Sigma/a/ma. Po drugie, wprowadzono gęstościowo-neutronowy wykres krzyżowy jako alternatywny sposób określania porowatości i zailenia. Pokazano kompletny przykład polowy zastosowania zmodyfikowanej metodyki w sugerowanej nowej formie graficznej prezentacji wyników.
12
Content available remote Wpływ strefy przyotworowej na wskazania sondy neutronowej : symulacje Monte-Carlo
Drabina A., Woźnicka U., Bała M., Zorski T.
Prace Instytutu Nafty i Gazu
|
2008
|
nr 150 wydanie konferencyjne
583--587
PL
Przy wykorzystaniu programu MCNP5, służącego do symulacji transportu promieniowania jądrowego w materii, wykonano cykl obliczeń mających zobrazować i oszacować wpływ strefy przyotworowej na wskazania sondy neutronowej NNTE. Analizie poddano dwa modele: model strefy przyotworowej o płytkim zasięgu oraz model o zasięgu głębszym. Zaobserwowano wyraźnie zaznaczający się wpływ obecności strefy przyotworowej na wskazania sondy, przy czym głębokość filtracji płuczki okazała się mniej istotnym parametrem.
EN
The influence of the invaded zone on the NNTE neutron logging tool response has been analyzed using MCNP5 Monte Carlo radiation transport code. Two invasion models have been considered — one of deep invasion and the second of shallow invasion.
13
Content available remote Szacowanie składu mineralnego i parametrów petrofizycznych skał z pomiarów geofizyki otworowej: przykład z zapadliska przedkarpackiego
Ossowski A., Zorski T., Środoń J.
Prace Instytutu Nafty i Gazu
|
2008
|
nr 150 wydanie konferencyjne
567
PL
Wcześniej prowadzone badania nad modelem geochemiczno-mineralogicznym dla formacji mioceńskiej przedgórza Karpat w otworach Jasionka-4 i Chałupki Dębniańskie-3 zostały powtórzone przy zastosowaniu ulepszonej metodyki bądań laboratoryjnych. Badania te zastosowano także do nowych rejonów przedgórza w rejonach Dzikowa i Nowosielca. Na tym samym materiale skalnym badano z jednej strony pełny skład chemiczny, z drugiej skład mineralny i parametry mineralogiczne takie, jak pojemność wymiany kationowej (CEC), całkowita powierzchnia właściwa (TSSA) czy zawartość wody związanej. Analiza wyników pozwoliła na określenie ilościowych zależności pomiędzy wielkościami mierzonymi metodami geofizyki wiertniczej takimi, jak gęstość, indeks absorpcji fotoelektrycznej Pe, przekrój czynny absorpcji neutronów Σa, naturalna promieniotwórczość, koncentracje pierwiastków Si, Ca, Fe, K, U i Th — a składem mineralnym i takimi parametrami, jak CEC czy gęstość mineralogiczna, niezbędnymi do pełnej interpretacji pomiarów geofizyki otworowej.
EN
Earlier research on geochemical — mineralogical model for two gas fields: Jasionka-4 and Chałupki Dębniańskie-3 in the Miocene formation of the Carpathian Foredeep was revised using improved methodology and was extended into two new fields: Dzików and Nowosielec. Using splits of the same rock material both full chemical and mineralogical composition were determined. Cation exchange capacity (CEC), total specific surface area (TSSA) and bound water content were also measured. These data allowed to establish the quantitative relations between logging parameters such as bulk density, photoelectric absorption index Pe, neutron absorption cross section Σa, natural radioactivity, contents of Si, Ca, Fe, K, U, Th, and mineralogical parameters such as: mineral composition, grain density and CEC. These mineralogical parameters help in advanced interpretation of the well logging data.
14
Content available remote Rozwój systemu GeoWin® do przetwarzania i interpretacji profilowań geofizyki otworowej - charakterystyka nowych aplikacji
Jarzyna J., Bała M., Karczewski J., Zorski T., Cichy A., Gądek W., Stadtmüller M., Marzencki K.
Prace Instytutu Nafty i Gazu
|
2008
|
nr 150 wydanie konferencyjne
351--356
PL
GeoWin powstał przy współpracy zespołów AGH i Spółki Geofizyka Kraków w roku 2002. Nowa wersja z 2007 roku obejmuje zmodyfikowaną aplikację Satun do wyznaczania nasycenia wodą cienkowarstwowych formacji skalnych z automatyczną procedurą wyznaczania warstw oraz nową wersję aplikacji Interlog do kompleksowej interpretacji. Włączono także aplikację Estymacja do obliczania wartości prędkości fal podłużnych i poprzecznych oraz gęstości objętościowej na podstawie rozwiązania litologiczno-porowatościowego, aplikację FalaFWS do interpretacji akustycznych obrazów rejestrowanych sondą FWST, a także aplikację PA2PPS do korekty czasów interwałowych z profilowania akustycznego na podstawie prędkości średnich przy PPS lub przy tzw. check shots. Aplikacje Geo2sys i Sys2geo ułatwiają pracę z plikami w formacie Geo używanymi np. przy danych archiwalnych i przy współpracy z programem graficznym ProGeo. ASCllconverter służy do zamiany plików tekstowych na profilowania, a Inklinometr do obliczania kąta i azymutu odchylenia osi otworu oraz TVD. System GeoWin® umożliwia także korektę na wpływ otworu oporności pozornej z laterologu LL3.
EN
GeoWin® — Polish computer system arose in 2002 yr on the basis of cooperation between AGH University of Science and Technology and Geofizyka Krakow Ltd. After modernization in 2007 yr system comprises modified application Satun oriented for getting water saturation in thinly bedded sandy-shaly formations with an automatic procedure of delineating beds and a new version of Interlog — basic application for the comprehensive interpretation. Application: Estimation for calculating velocities of elastic waves and bulk density on the basis of litho-porosity solution and FalaFWS for interpretation of acoustic waveforms form FWST device and PA2PPS for the correction of transit interval times on the basis of VSP or check shots are also included. Additionally, applications Geo2sys and Sys2geo enable using files in old Geo standard, convenient in work with; archival data and in cooperation with graphical module Pro-Geo. ASCllconverter is dedicated for including text files into system and Inclinometer enables getting angle and azimuth of well axis and TVD in inclined wells. LL3 helps in correction of apparent resistivity from old 3 electrode laterolog.
15
Content available remote Ocena dokładności wyznaczania Σa i porowatości neutronowej sondą otworową rejestrującą neutrony termiczne i epitermiczne (NNTE) w warunkach formacji mioceńskiej przedgórza Karpat
Drabina A., Zorski T.
Prace Instytutu Nafty i Gazu
|
2008
|
nr 150 wydanie konferencyjne
575--576
PL
Sonda NNTE mierzy jednocześnie strumień neutronów termicznych i epitermicznych, co pozwala na wyznaczanie przekroju czynnego absorpcji neutronów Σa, jak i porowatości neutronowej Φn. Układ detektorów sondy składa się z trzech detektorów: dwóch bliskich, termicznego i epitermicznego oraz jednego dalekiego, epitermicznego. Kilkuletnie zastosowania praktyczne sondy NNTE w warunkach miocenu przedgórza Karpat, oraz szereg prac badawczych, zarówno doświadczalnych, jak i wykorzystujących symulacje Monte Carlo, stwarza możliwość oceny jakości informacji uzyskiwanej przy pomocy tej sondy. W referacie zostaną przedstawione wybrane wyniki prac, związane z możliwością oceny dokładności wyznaczanych parametrów Σa i Φn. Z jednej strony zostaną pokazane wyniki analizy dokładności oparte na w pełni symulowanych danych, zarówno w zakresie symulacji pomiaru otworowego, jak i w zakresie kalibracji sondy. Z drugiej strony przedstawione zostaną wyniki pomiarów otworowych i ich porównanie z analizami laboratoryjnymi rdzeni.
EN
NNTE tool measures both thermal and epithermal neutrons coming to detectors as a result of an interaction between rock and fast neutrons emitted from AmBe neutron source. The tool is equipped with three neutron detectors. Near and far epithermal detectors allow to neutron porosity determining. Second near detector measures thermal neutrons — comparison between thermal and epithermal neutron fluxes allows absorption cross section Σa determining. Both, a few years of field experiences in NNTE tool application and the special simulation Monte Carlo give insight into the accuracy of obtained results. A discussion of the method of Σa determination as a function of difference between neutron porosities determined using thermal and epithermal near detectors is presented. The comparison of interpretation results of NNTE logs and core data analyses gives a reliable accuracy evaluation.
16
Content available remote Ocena dokładności szacowania koncentracji Si, Ca i Fe otworową metodą spektrometrii neutron-gamma (sPNG) w warunkach formacji mioceńskiej przedgórza Karpat
Cywicka-Jakiel T., Ossowski A., Zorski T.
Prace Instytutu Nafty i Gazu
|
2008
|
nr 150 wydanie konferencyjne
573--574
PL
Wyznaczanie koncentracji Si, Ca i Fe na podstawie spektrometrycznych pomiarów neutron gamma (sPNG) jest w praktyce procedurą narażoną na szereg źródeł błędów, które mogą czynić zastosowanie tej metody nieskutecznym. Podstawą wyznaczania koncentracji ww. trzech pierwiastków jest analiza widm promieniowania gamma wzbudzanego przez neutrony w ośrodku skalnym w procesie wychwytu radiacyjnego. W widmach tych wydzielane są trzy sąsiadujące ze sobą okna energetyczne, korelowane kolejno, licząc od najniższych energii, z zawartością krzemu (Si), wapnia (Ca) i żelaza (Fe). Dodatkowo może być wydzielone czwarte okno, o najniższej energii, korelowane z zawartością wodoru (H). Podobnie jak to ma miejsce w spektrometrycznych pomiarach naturalnej promieniotwórczości (sPG), gdzie też szukamy koncentracji trzech pierwiastków (K, U i Th), procedura interpretacyjna musi zakładać co najmniej dwa elementy analizy zarejestrowanych w oknach energetycznych częstości zliczeń na koncentracje pierwiastków. Pierwszym z nich jest uwolnienie się od wzajemnych wpływów poszczególnych pierwiastków na częstości zliczeń w oknach odpowiadających pozostałym pierwiastkom, a drugim jest przeliczanie częstości zliczeń pochodzących od danego pierwiastka na jego koncentrację. W przypadku sPNG komplikacją, nie występującą przy pomiarze naturalnej promieniotwórczości (sPG), są dodatkowe efekty związane ze zmienną zawartością wodoru (porowatość i zailenie), wpływem zmiennego przekroju czynnego absorpcji neutronów Σa (B, Gd, Cl), a także pasożytniczym wpływem innych pierwiastków emitujących promieniowanie w ww. oknach energetycznych, w czym szczególną rolę odgrywa chlor (Cl). Ta specyficzna sytuacja wymaga wprowadzania dodatkowych źródeł, innych niż profilowanie sPNG, uwzględniających Σa i zasolenie badanego ośrodka skalnego. W warunkach mioceńskiej formacji przedgórza Karpat dodatkową komplikacją z punktu widzenia dokładności interpretacji jest jej cienkowarstwowy charakter. Oznacza to konieczność minimalizacji wpływu fluktuacji statystycznych już na etapie pomiaru, nie można bowiem w takich warunkach stosować zbyt długich filtrów uśredniających, które ze swojej natury pogarszają pionową rozdzielczość pomiarów i zaciemniają tym samym istotną pionową zmienność ośrodka skalnego. Minimalizacja fluktuacji statystycznych na etapie pomiarów możliwa jest na dwa sposoby, po pierwsze przez zwiększenie aktywności źródła neutronowego (ten sposób nie jest możliwy w metodzie sPG), a po drugie przez obniżenie prędkości pomiaru. Warto zauważyć, że pod tym względem metoda sPNG wyraźnie przewyższa metodę sPG, której stosowanie w warunkach formacji cienkowarstwowych stoi pod dużym znakiem zapytania, właśnie ze względu na fluktuacje statystyczne. Prace nad oceną dokładności szacowania koncentracji Si, Ca i Fe otworową metodą spektrometrii neutron gamma (sPNG) w warunkach formacji mioceńskiej przedgórza Karpat prowadzono dla doświadczalnego spektrometru otworowego SO-5-90-SN na dwa sposoby. Po pierwsze, wykonano obliczenia symulacyjne metodą Monte Carlo dla kilkudziesięciu ośrodków skalnych, których skład chemiczny i własności petrofizyczne były reprezentowane dla formacji mioceńskie Po drugie, wykonano doświadczalne pomiary w trzech otworach wiertniczych, w których wykonane były równolegle szerokie badania laboratoryjne próbek skalnych, zarówno dotyczące składu chemicznego jak i mineralnego. Spektrometr SO-5-90-SN jest doświadczalnym narzędziem przebadanym w warunkach stanowiska kalibracyjnego (BGW Zielona Góra), co stanowiło podstawę weryfikacji poprawności obliczeń symulacyjnych Monte Carlo. Obliczenia te były z jednej strony podstawą opracowania metodyki obliczania koncentracji Si Ca i Fe, z drugiej zaś posłużyły do oceny jej dokładności.
EN
There are a few sources of errors in a spectral method of determination elemental contents. Several elements influence the measured gamma spectra induced by neutrons. Three of them Si, Ca and Fe are most interesting as lithology indicators. Every of these three elements emit the specific energy of gamma ray allowing to set the separate energy windows. Ranking these energies increasingly, the windows are ordered from lowest Si, through middle Ca up to highest Fe. The stripping procedure eliminating interaction between windows is the first source of errors. The similar, well known, problem exists in a natural gamma spectroscopy, where three natural gamma emiters K, U and Th are only source of spectra. The proper selection of energy windows, the calibration using good recognised standards, and the low statistic fluctuation avoid against unstability of the stripping procedure. In the case of neutron gamma spectroscopy there are, nevertheless, some additional troubles. Source of them is an existence in rock such elements as H, Cl, S and some trace elements influencing a thermal neutron flux. All nuclear measurements are biased by statistical fluctuations. This inevitable phenomenon is especially significant in thin bedded formations. Only way to reduce statistical fluctuations is low speed of logging and/or an application of stronger neutron source. Two different ways of the accuracy evaluation were assumed. The first one based on Monte Carlo simulation, and the second one based on borehole measurements. The special experimental borehole spectrometer SO-5-90-SN was used in the input geometry for the numerical calculation and in real borehole measurements.
17
Content available remote Modyfikacja metodyki interpretacyjnej pomiarów otworowych w utworach cienkowarstwowych stosowanej w aplikacji SATUN systemu GEOwin
Zorski T.
Prace Instytutu Nafty i Gazu
|
2008
|
nr 150 wydanie konferencyjne
571
PL
Dotychczas stosowana metodyka interpretacji opracowana była pod kątem eliminacji efektów maskowania oporności przez cienkie niskooporowe wkładki iłowców. Podstawowe profilowania, na których opierano obliczenia, to upadomierz elektryczny (SED), profilowanie gęstościowe (CDL lub SDL) i profilowanie oporności indukcyjne (HRAI lub DIL). Kilkuletnie doświadczenia w stosowaniu aplikacji SATUN skłoniły autora do uzupełnienia dotychczasowych procedur obliczeniowych o wprowadzenie kolejnych profilowań: porowatości neutronowej i przekroju czynnego absorpcji neutronów (sonda NNTE) jako dodatkowych zmiennych w obliczaniu porowatości efektywnej skały i szacowaniu zawartości wody związanej. Podjęto także próbę wprowadzenia alternatywnego w stosunku do upadomierza sposobu wydzielania cienkich warstewek. Zmodyfikowaną metodykę sprawdzono na danych pomiarowych w wybranych otworach.
EN
A currently existing methodology of an interpretation is focused on removing resistivity masking effects caused by a low resistive, thin shale interbeddings. Basic logs used in calculations are as follows: Six Arm Electric Dipmeter (SED), density (CDL or SDL) and induction logging (HRAI or DIL). A few years of experience in the SATUN GEOwin application induced to extend the existing calculation procedures. Both neutron porosity and neutron absorption cross sections Ea (NNTE tool) were introduced as complementary variables used in the calculation of the effective porosity and in assaying of the bound water. The alternative — for existing, based on the SED log — method of thin bed indication was developed as well. The modified methodology was verified on field data in a few boreholes.
18
Content available remote Metody jądrowe w profilowaniach otworów kierunkowych i poziomych
Zorski T., Woźnicka U., Drozdowicz K.
Prace Instytutu Nafty i Gazu
|
2008
|
nr 152
219--241
19
Content available remote Zastosowanie programu MCNP do symulacji odpowiedzi sondy neutronowej NNTE
Drabina A., Zorski T.
Prace Instytutu Nafty i Gazu
|
2006
|
nr 137
509-515
PL
Na przykładzie symulacji komputerowych wykonanych dla neutronowej sondy NNTE [7] (Neutron - Neutron Termiczny - Epitermiczny) zaprezentowano możliwości programu MCNP [5]. Dla tych przypadków, dla których dysponowano odpowiednimi pomiarami, wyniki symulacji zestawiono z wynikami pomiarów eksperymentalnych na wzorcach kalibracyjnych ze stanowiska kalibracyjnego w BGW Zielona Góra (Geofizyka Kraków Sp. z o.o.). Przedstawiono wyniki obliczeń dotyczących zasięgu radialnego sondy oraz wysymulowane profilowanie ceramicznego modelu skalnego, służącego do badania wpływu granic warstw.
EN
Results of computer simulations for neutron logging tool NNTE (Neutron - Neutron Thermal - Epithermal) [7] are presented as example of MCNP program [5] capabilities. The calculations were compared to experimental results for those cases, for which experimental measurements on the calibration station in BGW Zielona Góra (Geofizyka Kraków Sp. z o.o.) were performed. Results of the calculations of the penetration range and the tool response in the rock model used for analysis of the influence of the layer borders are presented.
20
Content available remote Zastosowania sondy neutronowej NNTE restrującej neutrony termiczne i nadtermiczne w formacjach gazonośnych czerwonego spągowca na Niżu Polskim
Drop K., Massalski T., Zorski T.
Prace Instytutu Nafty i Gazu
|
2006
|
nr 137
507-507
PL
Sonda neutronowa NNTE pozwala na pomiar dwóch niezależnych parametrów, którymi są porowatość neutronowa epitermiczna (zależna głównie od zawartości wodoru w skale) i przekrój czynny absorpcji neutronów (zależny głównie od zawartości Cl, B, i Gd). Obydwa te parametry, uzupełnione niektórymi innymi pomiarami jądrowymi (gęstość i naturalna promieniotwórczość - K, U, Th) i w powiązaniu z profilowaniami oporności powinny znacząco zwiększać wiarygodność interpretacji geofizyki wiertniczej, szczególnie w kompleksach piaskowcowo-ilastych. Oczekuje się poprawy jakości interpretacji zarówno w zakresie rozpoznania litologicznego jak i finalnej oceny własności zbiornikowych i nasycenia węglowodorami. Przedstawione zostaną wybrane przykłady zastosowań sondy NNTE w ostatnich dwóch latach w formacjach gazonośnych czerwonego spągowca na Niżu Polskim.
EN
The NNTE neutron tool enables to measure two independent parameters. The first one is neutron epithermal porosity, dependent mainly on hydrogen content in rock, and second one, the neutron absorption cross-section, dependent mainly on the chlorine, boron and the gadolinium contents. Both above parameters, combined with another nuclear and resistivity logs, need to improve the reliability of well log interpretation, in shaly - sand formations especially. Improvement of interpretation quality is expected both in lithology recognition and in determination of final reservoir properties and hydrocarbon saturation. The chosen examples of the application NNTE tool during two last years on Polish Lowland will be presented.
first rewind previous Strona / 3 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.