Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zmiany rozpuszczalności wybranych związków fosforu oraz ich wykorzystanie przez rośliny

Piszcz U., Spiak Z.

Przemysł Chemiczny

|

2016

|

T. 95, nr 6

1221--1224

PL

Przedstawiono wpływ stosowania dihydratu wodorofosforanu wapnia oraz diwodorofosforanu amonu na wytwarzanie biomasy oraz nagromadzenie fosforu przez grykę i kukurydzę. Doświadczenie wazonowe prowadzono na średniej glebie płowej o uregulowanym odczynie i bardzo wysokiej zasobności w przyswajalne formy P, K i Mg. Fosforany stosowano w trzech dawkach, na tle wnoszenia do gleb węglanu wapnia lub słomy koniczyny czerwonej. Po wegetacji roślin w glebach analizowano rozpuszczalność związków fosforu za pomocą testów: Yanai, Egnera i Riehma oraz Huaya (P aktywny i P desorbowany). Wprowadzanie do gleby fosforanów wpływało istotnie na przyrost biomasy roślin. Po nawożeniu wodorofosforanem wapnia gleb wapnowanych oraz nawożonych słomą uzyskiwano wyższe plony obu roślin oraz większe nagromadzenie w nich P. Stosowanie fosforanu amonu pod przedplon w warunkach uprawy kukurydzy na glebie nawożonej słomą powodowało obniżenie plonowania oraz zmniejszenie pobrania P przez tę roślinę. Większe ilości fosforu rozpuszczalnego stwierdzano po ekstrakcji gleb roztworem Yanai niż Egnera i Riehma (DL), jednak na obiektach wapnowanych więcej tego składnika odnajdywano w roztworze mleczanu wapnia. W glebach wapnowanych, nawożonych fosforanem amonu stwierdzono mniejsze ilości wszystkich analizowanych form P niż po stosowaniu fosforanu wapnia.

EN

CaHPO₄·2H₂O and NH₄H₂PO₄ were used for fertilizing the CaCO₃ and/or red clover straw-contg. lessive, mediumheavy and fertile soils (P doses 100–200 mg/kg) used for growing maize and buckwheat in pot expts. The fertilization resulted in an increase in plant biomass yield and in P uptake by the plants. The presence of lime and straw resulted in increasing the biomass yield and P uptake. The methods used for detn. of P content (Yanai, Egner-Riehm P active and P desorption after Huay) gave quite different results.

2

Wpływ odpadów mineralnych na mobilność miedzi w osadach flotacyjnych

Gediga K., Spiak Z.

Przemysł Chemiczny

|

2016

|

T. 95, nr 5

1045--1048

PL

Badano wpływ dodatku odpadów mineralnych do osadów flotacyjnych na mobilność miedzi oraz możliwość przemieszczania się tego pierwiastka do części nadziemnych uprawianych roślin. Doświadczenia prowadzono w nieczynnym zbiorniku osadów flotacyjnych „Wartowice 3” zlokalizowanym na Dolnym Śląsku. Na wyznaczonych tam poletkach osad flotacyjny mieszano z odpadami mineralnymi pochodzącymi z działalności wydobywczej zlokalizowanej w sąsiedztwie zbiornika. Odpad stanowił piasek, skała płonna, fosfogips oraz nadkład z eksploatacji kamieniołomu. Do osadu dodawano także preparat wapniowo-magnezowy (PRP). Wpływ odpadów na mobilność miedzi oceniano na podstawie zawartości tego pierwiastka w kilku gatunkach roślin oraz w podłożach, na których były uprawiane. Wykazano, że wprowadzenie do osadów flotacyjnych odpadów mineralnych powodowało obniżenie zawartości miedzi przyswajalnej przez rośliny oraz ograniczało jej pobieranie przez wszystkie gatunki roślin. Zawartość miedzi w roślinach zależała od okresu wegetacji i nie przekraczała 25 mg/kg s.m.

EN

Three selected plant species and their mixts. were grown up in the region of Lower Silesia on substrates doped with sand, waste rock, phosphogypsum, and overburden from the operation of the quarry. In plants harvested 2–3 times a year, the Cu content was variable depending on the species and the grooving period but it was below 25 mg/kg dry mass.

3

Wpływ związków azotu i potasu na rozpuszczalność fosforu glebowego

Piszcz U., Spiak Z.

Przemysł Chemiczny

|

2013

|

T. 92, nr 7

1323-1327

4

Uruchamianie rezerw fosforu glebowego pod wpływem dawek azotu mineralnego

Piszcz U., Spiak Z.

Przemysł Chemiczny

|

2013

|

T. 92, nr 8

1542-1544

5

Przydatność wybranych gatunków roślin do zasiedlania terenów zdegradowanych przez przemysł miedziowy

Spiak Z., Gediga K.

Przemysł Chemiczny

|

2012

|

T. 91, nr 5

996-999

PL

Określono możliwości zasiedlenia zbiorników odpadów flotacyjnych pochodzących z przemysłu miedziowego przez wybrane gatunki roślin. Doświadczenia prowadzono w hali wegetacyjnej, gdzie na odpadzie flotacyjnym pozyskanym ze zbiornika Wartowice, wzbogaconym odpadami mineralnymi i organicznymi, przez 3 lata uprawiano kilka gatunków roślin. Przydatność badanych gatunków oceniano na podstawie możliwości ich plonowania oraz gromadzenia fosforu i miedzi. Do zasiedlenia tych niekorzystnych dla wzrostu i rozwoju roślin terenów wytypowano lucernę, koniczynę oraz mieszankę tych roślin z kilkoma gatunkami traw. W każdym roku badań rośliny te plonowały zadowalająco, co pozwoli w krótkim czasie pokryć powierzchnię zbiornika i wytworzyć darń. Mimo niewielkich zawartości fosforu w podłożu, wszystkie gatunki roślin pobierały wystarczające dla procesów metabolicznych ilości tego składnika, a w warunkach nadmiernej koncentracji miedzi w odpadzie akumulowały tego metalu niewielkie ilości. Oznaczona zawartość w ich tkankach pozwoliła zakwalifikować je nawet na cele paszowe.

EN

Cu ore floatation sediment was improved by addn. of sand, phosphogypsum, limestone overlay, waste rock, beech bark, straw, org.-mineral fertilizers, CaCO₃ and MgCO₃ and used as soil in pot cultures of alfalfa, clover and a mixt. of the plants with several grasses in 5-kg pot expts. carried out for 3 years. The plant tissues were dry incinerated. The ashes were analyzed for P and Cu. The content of Cu was below 25 mg/kg acceptable for feeding purposes. The P content was the highest after the first year of culture (0.10– 0.25%) and decreased down to 0.09–0.13% in the third year of the culture.

6

Ocena możliwości wykorzystania odpadów mineralnych do rewitalizacji składowiska odpadów flotacyjnych z przemysłu miedziowego

Spiak Z., Gediga K.

Przemysł Chemiczny

|

2012

|

T. 91, nr 5

990-995

PL

Badano możliwość wykorzystania odpadów mineralnych i organicznych do poprawy właściwości osadów flotacyjnych w celu przywrócenia zdegradowanych terenów do ich funkcji pierwotnych. Doświadczenia prowadzono w komorze fitotronowej, w której do osadu flotacyjnego pochodzącego z nieczynnego zbiornika Wartowice zlokalizowanego na Dolnym Śląsku dodawano odpady mineralne pochodzące zdziałalności wydobywczej zlokalizowanej w sąsiedztwie zbiornika. Odpadami mineralnymi były fosfogips, piasek, skała płonna oraz nadkład z eksploatacji kamieniołomu, natomiast jako odpadowe substancje organiczne stosowano trociny bukowe oraz słomę z dodatkiem preparatów mikrobiologicznych. Przydatność tych odpadów oceniano, uprawiając na przygotowanych wg schematu podłożach 3 gatunki roślin. Po zbiorze określano ich skład chemiczny, a także wzajemny stosunek wybranych składników pokarmowych oraz pierwiastków toksycznych. Oceniano również skład chemiczny podłoży, a w tym opracowaniu przedstawiono zawartość fosforu oraz wybranych metali ciężkich. Wykazano, że wprowadzenie do osadu flotacyjnego fosfogipsu wpłynęło na obniżenie jego zasadowego pH i wzrost zawartości fosforu przyswajalnego dla roślin. Dodatek piasku i innych substancji mineralnych poprawiał właściwości powietrzno-wodne podłoża, a regulacja odczynu skutkowała zwiększeniem pobierania cynku i manganu przez rośliny. Nie wpływała natomiast na nadmierne pobieranie miedzi. Stwierdzono, że skład chemiczny uprawianych roślin na ogół był prawidłowy, chociaż wykazano, że zawartość cynku w ich tkankach kształtowała się na poziomie niższym niż wymagany. Wskazane zawartości spowodowały, że wzajemny stosunek zawartych w roślinach pierwiastków prawie w każdym przypadku przyjmował wartości optymalne.

EN

Cu ore flotation sediment was improved by addn. of phosphogypsum, sand, sandstone waste, bentonite, sawdust and/or straw and used as soil in pot cultures of pea, mustard and lucerne in phytotronic chamber for 40 days. The plant tissues were then incinerated and analyzed for P as well as Cu, Zn, Mn and Fe by at. adsorption spectroscopy. The addn. of phosphogypsum was of a high advantage because of an enrichment of the soil in P. The chem. compn. of the plant tissue was acceptable.

7

Modification of Sulfur Content in Miscanthus x giganteus under Different Nitrogen and Potassium Fertilization

Spiak Z., Piszcz U., Zbroszczyk T.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2012

|

Vol. 19, nr 3

213-221

EN

The purpose of the presented work was to evaluate the changes in the sulfur content in the aboveground parts of Miscanthus x giganteus under the influence of applying incrementally increasing doses of nitrogen and potassium. Field experiments were conducted using the split-plot method on light, sandy soil. Varying doses of nitrogen-based fertilizers were used: 100 kg N; 150 kg N and 200 kg N ha–1, with potassium 83 kg K and 124 kg K (100 kg and 150 kg K2O). Plant samples were taken from 2007 to 2009 during the months of June through October. Throughout the vegetation period the sulfur content in the studied Miscanthus was twice as high in the leaves as in the stems. The highest amount of sulfur was found in young plants. By the end of the vegetation period the sulfur content in the leaves fell by about 30 % and in the stems by 60 %. None of the studies found that fertilizing with nitrogen significantly modified the sulfur content in Miscanthus. However, it was determined that the sulfur content was significantly higher in the stems and leaves of the Miscanthus fertilized with higher doses of potassium. Throughout the three-year study period increasingly higher amounts of sulfur were observed in the aboveground parts of Miscanthus at all the field trial locations.

PL

Celem prezentowanej pracy była ocena zmian zawartości siarki w częściach nadziemnych miskanta olbrzymiego pod wpływem stosowania wzrastających dawek azotu oraz potasu. Ścisłe doświadczenie polowe założono metodą split-plot, na glebie piaszczystej lekkiej. Zróżnicowane dawki nawozów azotowych wynosiły: 100 kg N; 150 kg N oraz 200 kg N ha-1, natomiast potasu 83 kg K i 124 kg K (100 kg i 150 kg K2O). Próbki roślinne pobierano w latach 2007-2009, w okresie od czerwca do października. Podczas całego okresu wegetacji miskanta stwierdzano prawie o połowę mniejsze zawartości siarki w łodygach niż w liściach. Najwięcej tego składnika zawierały rośliny młode. W miarę upływu okresu wegetacji zawartość siarki zmniejszała się w liściach o około 30 %, natomiast w łodygach o 60 %. W żadnym z lat badań nawożenie azotem nie modyfikowało istotnie zawartości S w miskancie. Stwierdzono natomiast istotny wzrost zawartości siarki w liściach i łodygach miskanta nawożonego większą dawką potasu. W kolejnych latach badań na wszystkich obiektach obserwowano w nadziemnych częściach miskanta coraz wyższą zawartość siarki.

8

Ocena toksyczności przekompostowanych sorbentów glinokrzemianowych stosowanych do filtracji powietrza

Durkalec M., Opaliński S., Spiak Z., Korczyński M., Chojnacka K.

Przemysł Chemiczny

|

2011

|

T. 90, nr 5

742-746

9

Effect of Phosphorus and Potassium Fertilization on Nitrates(V) Content in Maize And Buckwheat

Spiak Z., Śmiatacz S., Piszcz U.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

Vol. 17, nr 7

847-854

EN

Investigation was carried out in the conditions of cold greenhouse in a two-year-cycle and even doses of mtrogen introduced into soil in different chemical forms provided a background for application of increasing doses of phosphorus and potassium amounting 0.5; 1.0 and 1.5 g P and K o pot-1. The effect of these components was assessed by determination of yield mass of experimental plants (maize and buckwheat) as well as accumulation of nitrate(V) nitrogen in aboveground plant parts. Regarding the conditions of our investigation, increasing doses of phosphorus decided neither about maize nor buckwheat yielding, while potassium added to soil. which was at the same time provided with even doses of nitrogen, on treatments fertilized with urea did significantly decrease maize yield mass. Application of different nitrogen fertilizers, at sitnultaneous increase in phosphorus amount in soil, resulted in diversified nitrate(V) contents in maize and buckwheat. Phosphorus diminished N-NO3 content in maize fertilized with ammonium saltpetre and urea. In the case of buckwheat this effect was observed only when this plant was fertilized with urea. On the remaining objects increasing doses of phosphorus did not modify the content of this nitrogen form in experimental plants. The use of potassium did evidently decrease nitrate(V) content in buckwheat fertilized with all kinds of nitrogen fertilizers except for ammonium sulfate. As far as maize was concerned, experiments proyed that the decrease in nitrate(V) concentration as a result of higher doses of potassium fertilization occurred only when nitrogen was applied in the form of ammonium saltpetre. In plants cultivated on the remaining experimental treatments N-NO3- concentration reached similar values. A dominant form of minerał nitrogen was nitrate(V) nitrogen.

PL

Badania prowadzono w warunkach hali wegetacyjnej w cyklu dwuletnim, na tle jednakowych dawek azotu wprowadzanego do gleby w różnych formach chemicznych stosowano wzrastające dawki fosforu i potasu w ilościach 0.5; 1.0 i 1.5 g P i K o wazon-1. Działanie tych składników oceniano, określając masę plonów roślin doświadczalnych (kukurydzy i gryki) oraz nagromadzenie azotu azotanowego(V) w ich częściach nadziemnych. W warunkach prowadzonych badań wzrastające ilości fosforu nie decydowały o plonowaniu kukurydzy i gryki, natomiast potas dodawany do gleby na tle jednakowego nawożenia azotem na obiektach nawożonych mocznikiem znacznie zmniejszał masę plonów kukurydzy. Stosowanie nawozów azotowych w różnych formach, przy jednocześnie wzrastającej ilości fosforu w podłożu, różnicowało zawartość azotanów(V) w kukurydzy i gryce. Fosfor obniżał zawartość N-NO3- w kukurydzy nawożonej saletrą amonową i mocznikiem, natomiast w gryce tylko wówczas, gdy nawożona była mocznikiem. Na pozostałych obiektach wzrastające dawki fosforu nie modyfikowały zawartości tej formy azotu w roślinach doświadczalnych. Stosowanie potasu wyraźnie zmniejszało zawartość azotanów(V) w gryce nawożonej wszystkimi nawozami azotowymi z wyjątkiem siarczanu amonu. W przypadku kukurydzy wykazano, że obniżenie koncentracji azotanów(V) w wyniku zwiększenia nawożenia potasem miało miejsce jedynie wówczas, gdy azot stosowano w postaci saletry amonowej. W roślinach uprawianych na pozostałych obiektach badawczych koncentracja N-NO3- kształtowała się na zbliżonym poziomie. W glebach po zakończeniu doświadczenia dominującą formą azotu mineralnego był azot azotanowy(V).

10

Effect of Nitrogen Form and Dose ou Nitrates(V) Content in Selected Species of Vegetables

Spiak Z., Śmiatacz S., Piszcz U.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

Vol. 17, nr 7

837-846

EN

The aim of this work was the assessment of the effect of increasing doses of different forms of nitrogen nitrates(V) accumulation in lettuce and radish roots. Research was carried out on the basis of exact cultivation experiments conducted in ihe years 2003-2005 in a cold greenhouse. The two plant species were fertilized in each year of the experiment, in spring and autumn, with following doses of nitrogen 0.5; 1.0; 1.5; 2.0; and 3.0 g N o pot-1, introducing nitrogen in the forms of (NH3SO4 Ca(NO3)2, NH4NO3 and CO(NH4). Investigation was conducted on light soil of slightly acid reaction, featuring the following contents of chemical elements: low-potassium, medium-phosphorus and high-magnesium. The effect of nitrogen form and dose was assessed through analysis of yield size of cultivated plants, total nitrogen and nitrates(V) content. After investigation had been finished, there was determined the content of minerał nitrogen in soils. The research proved that both lettuce and radish yields increased according to gradually increasing dose of nitrogen, up to 1.5 g M o pot-1. The most intensive yield-forming effect in the case of lettuce showed calcium saltpetre, while for radish it was ammonium saltpetre. Significantly higher yields of both plants originating from the same treatments were obtained from spring cultivation. The highest concentration of nitrate(V) nitrogen was assayed in both plants when fertilization with the highest nitrogen dose, yet it was always lettuce to contain higher amounts of this element than radish. Lower quantities of nitrates(V) in each of the examined species were recorded in the spring, while in the autumn these values were higher. Regardless the species, the highest amount of nitrates(V) were accumulated in plants fertilized with calcium and ammonium saltpetre, while the lowest quantities were obtained for application of ammonium sulfate.

PL

Celem prezentowanej pracy była ocena wpływu stosowania wzrastających dawek różnych form azotu na gromadzenie się azotanów(V) w sałacie i korzeniach rzodkiewki. Badania realizowano poprzez ścisłe doświadczenia wegetacyjne, które prowadzono w latach 2003-2005 w hali wegetacyjnej. W każdym roku badań wiosną i w okresie jesiennym oba gatunki roślin nawożono azotem w ilości; 0,5; 1,0; 1,5; 2,0; i 3,0 g N o wazon-1, stosując go w postaci (NH4)2SO4, Ca(NO3)2, NH4NO3 oraz C0(MNH2). Doświadczenie założono na glebie lekkiej o odczynie słabo kwaśnym, niskiej zawartości potasu, średniej fosforu oraz wysokiej magnezu. Wpływ dawki i formy azotu oceniono analizując masę plonów uprawianych roślin, zawartość azotu ogólnego oraz azotu azotanowego(V). W glebach po zakończeniu badań określono zawartość azotu mineralnego. Wykazano, że plony zarówno sałaty, jak i rzodkiewki wzrastały w miare zwiększania dawki azotu do 1,5 g N o wazon-1. Najbardziej plonotwórczo w przypadku sałaty działala saletra wapniowa, natomiast w przypadku rzodkiewki saletra amonowa. Znacznie większe plony obu roślin z tych samych obiektów zebrano, uprawiając je w okresie wiosennym. Najwyższą koncentrację azotu azotanowego(V) oznaczono w obu roślinach wówczas, gdy nawożono je najwyższą dawką azotu, jednak zawsze większe zawartości tej formy azotu stwierdzano w sałacie niż rzodkiewce. Mniej azotanów(V) w każdym z badanych gatunków oznaczono wiosną niż jesienią. Niezależnie od gatunku, najwięcej azotanów(V) gromadziły rośliny nawożone saletrą wapniową i amonową, a najmniej, gdy w ich uprawie stosowano siarczan amonu.

11

Usefulness of selected mineral wastes for reclamation of copper industry dumping site

Spiak Z., Gediga K.

Environment Protection Engineering

|

2009

|

Vol. 35, nr 1

79-88

EN

In the years 2007-2008, a potential utility of mineral wastes for reclamation of post-flotation sediment dumping site was tested. In the tests, use was made of barren rock, sand from a mine, overlay from a quarry, as well as phosphogypsum. They were used in the amount of 10% of sediment gravimetric capacity for pot experiments. Investigation proved that phosphogypsum and quarry overlay did improve those substrate properties which determine plant growth and development (pH and nutrient content). Additionally, phosphogypsum decreased the amount of substrate-soluble copper and zinc and, therefore, reduced their uptake by plants. According to the examination results, barren rock and mine sand considerably limited iron and manganese conversion into the forms easily assimilated by plants.

PL

W latach 2007-2008 badano możliwości wykorzystania odpadów mineralnych do rewitalizacji składowiska odpadów poflotacyjnych. W badaniach wykorzystano skałę płoną, piasek z kopalni, nadkład z kamieniołomu oraz fosfogips, które stosowano w doświadczeniach wegetacyjnych w ilości stanowiącej 10% objętości wagowej osadu. Badania wykazały, że fosfogips oraz nadkład z kamieniołomu w największym stopniu poprawiały te właściwości podłoża, które determinują wzrost i rozwój roślin (pH i zawartość składników pokarmowych). Fosfogips dodatkowo zmniejszał ilości miedzi i cynku rozpuszczalnego w podłożu, a tym samym ograniczał pobieranie tych metali przez rośliny. Badana skała płona i piasek z kopalni w znacznym stopniu ograniczały przechodzenie żelaza i manganu w formy przyswajalne przez rośliny.

12

Liczebność mszyc (Hom. Aphididae) w konwencjonalnych i ekologicznych uprawach ziemniaków oraz pszenicy ozimej na tle składu jakościowego roślin

Kelm M., Spiak Z., Fostiak I., Romanowska M.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2008

|

Vol. 53, nr 3

133-137

PL

W latach 2002-2004 prowadzono badania porównawcze nad występowaniem mszyc na konwencjonalnych i ekologicznych uprawach ziemniaków oraz pszenicy w trzech miejscowościach na terenie Dolnego Śląska. W przypadku ziemniaków stwierdzono istotnie wyższe nasilenie mszyc na uprawach ekologicznych. Analizy chemiczne naci ziemniaczanej wykazały nieznacznie wyższą zawartość azotu i białka oraz dwukrotnie niższą zawartość fosforu w roślinach z upraw ekologicznych. Odwrotnie na plantacjach pszenicy, więcej mszyc notowano w konwencjonalnym systemie uprawy. Wynikało to prawdopodobnie ze znacznie wyższej zawartości azotu i białek w słomie i ziarnie pszenicy uprawianej metodą konwencjonalną. Dodatkowo w ziarnie tej pszenicy było mniej potasu, ale zawartość fosforu była trzykrotnie wyższa.

EN

In years 2002-2004, occurrence of aphids on conventional and organic crops of potato and winter wheat in three localities in Lower Silesia were observed. In case of potato, there was significantly higher number of aphids on organic crops than on conventional ones. Chemical analysis show higher content of protein and nitrogen and twice lower content of phosphorous in potato tops from organic crops. Reversely, there was higher number of aphids on wheat plants grown in conventional than organic farms. Probably it resulted from much higher content of protein and nitrogen in plant tissue from conventional crops. Additionally, in grains of this wheat there was less of potassium and three times more of phosphorus.

13

Ocena zawartości metali ciężkich w glebach i wybranych roślinach w rejonie oddziaływania Zakładów Chemicznych "Wizów" S.A.

Kamińska A. J., Kulczycki G., Spiak Z.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2007

|

nr 133 (13)

188-194

PL

W pracy przedstawiono wpływ na środowisko roślinne i glebowe jednego z największych w Polsce producentów polifosfatu. Oprócz najbardziej toksycznych związków siarki i fluoru do atmosfery emitowane są także metale ciężkie. W badaniach określono zawartość rozpuszczalnych form metali w glebach w zależności od odległości od źródła emisji i kierunku wiatrów oraz zawartość tych samych metali w różnych gatunkach roślin. Ilość tych pierwiastków była bardzo zróżnicowana zarówno w glebach jak i w roślinach (w większości przypadków nie przekraczała zawartości granicznych). Zaobserwowano zróżnicowaną koncentrację badanych metali w zależności od tego, gdzie pobierano próbki.

EN

In the article was presented influence one of the biggest producer of polyphosphate in Poland on the floras and soils environment. Except the most toxic relationships of sulphur and fluor, to the atmosphere are emitted the heavy metals as well. In the sample tests were qualified content soluble forms of metals in the soils in dependence from distances of source emission and direction of winds and content the same metals in various plants. Quantity of these elements was very varied both in soils and in plants (in the most of cases it did not cross limited values).Was observed various concentration of tests metals in dependence from this, where samples were taken.

14

Wpływ produkcji rolniczej na obszarze zlewni rzeki Orli ma zawartość związków azotu w glebach i wodach

Śmiatacz S., Spiak Z.

Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Nr 17

139-140

15

Wpływ nawożenia gnojowicą na zanieczyszczenia gleb i wód azotanami

Spiak Z., Śmiatacz S.

Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Nr 17

131-132

16

Effect of Dose and Form of Nitrogen on Nickel Uptake by Maize. Part I. Yielding of Plants and Some Soil Properties

Spiak Z., Radoła J., Romanowska M.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2003

|

Vol. 10, nr 9

957-965

EN

In pot experiment, the effect of different doses and forms of nitrogen fertilisation on nickel content and uptake by maize was studied. The experiment was carried out in conditions of increasing Ni content, treated as nickel sulphate in doses: [formula]. A nitrogen fertilisation was applied as ammonium nitrate, ammonium sulphate, urea and calcium nitrate. In the obtained yield, the content of nickel and macronutrients were determined and after harvest also soil reaction in [formula] solution, as well as content of total and soluble Ni-forms were analysed. During the whole experiment the quantity of the obtained yield depended on the nickel content in soil as well as on the quantity of the applied nitrogen fertilisers in different form. The yield decreased with growing nickel concentrations in soil and the higher yield reduction occurred on the objects where the highest nickel dose ([formula]) was applied. The increasing nitrogen doses lowered the soil reaction, but addition of Ni to the soil did not have any influence on the parameter.

PL

W doświadczeniu wazonowym na tle wzrastających dawek niklu ([wzór] gleby) stosowano zróżnicowane nawożenie azotem w postaci: saletry amonowej, siarczanu amonu, mocznika i saletry wapniowej. Po zakończeniu doświadczenia określono plon kukurydzy, a po jej zbiorze oznaczono odczyn oraz zawartość całkowitą i form rozpuszczalnych niklu w glebie. Stwierdzono, że wzrastające dawki niklu powodowały zmniejszenie plonów, przy czym znaczące obniżki plonu nastąpiły dopiero po zastosowaniu [wzór] gleby. Plon roślin w największym stopniu zależał jednak od dawki azotu, wzrastał wraz z ilością zastosowanego pierwiastka, najwyraźniej przy naturalnej zawartości niklu w glebie. Spośród czterech badanych nawozów azotowych najbardziej efektywna w tym względzie była saletra amonowa, a najmniej saletra wapniowa. W warunkach prowadzonych badań nawożenie azotem zwiększało zakwaszenie gleby, tym znaczniej, im większą zastosowano dawkę tego składnika. Najbardziej widoczne było to na obiektach nawożonych siarczanem amonu. Koncentrację niklu całkowitego i jego form rozpuszczalnych w glebie zależała od ilości dodanego metalu oraz dawki azotu.

17

Effect of Dose and Form of Nitrogen on Nickel Uptake by Maize. Part II. Content and Uptake of Nickel

Spiak Z., Romanowska M., Radoła J.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2003

|

Vol. 10, nr 9

967-973

EN

In 2-year pot experiment, the influence of nitrogen fertilisation on nickel content and uptake by maize was tested. The experiment was carried out in conditions of increasing Ni-content, treated as nickel sulphate in doses: [formula]. A nitrogen fertilisation was applied as ammonium nitrate, ammonium sulphate, urea and calcium nitrate, in doses: 0.5, 1.0 and 2.0 g N per 5 kg of soil. In conditions of increasing nickel content in soil, the Ni-content in maize as well as the uptake of this metal with yield have been increased and a range of changes have been depended on applied nitrogen forms. From among applied fertilisers the most stimulated influence on Ni-uptake had ammonium sulphate, and the least had calcium nitrate. Regardless of Ni-content in soil, the concentration of this element in plants and its uptake have been increased along with an increase of nitrogen dose.

PL

W dwuletnich doświadczeniach wazonowych badano wpływ nawożenia azotowego na zawartość i pobranie niklu przez kukurydzę w warunkach wzrastającej zawartości tego metalu w glebie, podawanego w postaci [wzór] w dawkach: [wzór]. Nawożenie azotem stosowano w postaci: saletry amonowej, siarczanu amonu, mocznika oraz saletry wapniowej, w dawkach: 0,5; 1,0 i 2,0 g N na 5 kg gleby. W warunkach wzrastającej zawartości niklu w glebie zwiększała się zawartość Ni w kukurydzy i pobranie tego metalu z plonem, przy czym zakres zmian zależał od zastosowanej formy azotu. Spośród stosowanych nawozów najbardziej stymulująco na pobieranie niklu wpływał siarczan amonu, a najmniej saletra wapniowa. Niezależnie od zawartości niklu w glebie koncentracja tego pierwiastka w roślinach oraz jego pobranie wzrastało wraz ze zwiększaniem dawki azotu.