Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zarys metod oceny względnej przyrodniczej zasadności rozwoju melioracji wodnych w skali powiatów w województwie

Kaca Edmund

Gospodarka Wodna

|

2024

|

Nr 5

8--15

PL

W pracy przedstawiono propozycję dwóch metod z przykładem oceny względnej przyrodniczej zasadności rozwoju melioracji (odwodnień, nawodnień) w powiecie danego województwa. Metody dotyczą względnej oceny, gdyż ocena przypisana analizowanemu powiatowi odnoszona jest do oceny przypisanej pozostałym powiatom należącym do danego województwa. Jej podstawę stanowią mierzalne wskaźniki: klimatyczne, glebowo-wodne, hydrologiczne i przyrodniczo-ekologiczne skorelowane z zasadnością (potrzebą, możliwością) rozwoju melioracji w powiecie. Na podstawie przypisanych każdemu powiatowi wartości tych wskaźników przeprowadza się hierarchizację powiatów w województwie, posługując się metodą AHP albo metodą ELECTRE III wielokryterialnego porządkowania wariantów (powiatów). Jako przykład oceniano względną przyrodniczą zasadność rozwoju melioracji w powiatach województwa lubuskiego. Proponowane metody mogą być również używane do względnej oceny zasadności rozwoju melioracji w zlewni o wielkości 1-2 tys. km2. Mogą być to zlewnie cząstkowe wchodzące w skład zlewni wyższego rzędu o wielkości kilkudziesięciu tysięcy km2 lub też zlewnie różnicowe takiej zlewni. W takim przypadku zlewnie wchodzące w skład grupy zlewni (zlewnie cząstkowe/różnicowe) mogą być traktowane jak powiaty w ramach województwa.

EN

The aim of the study was to present a proposal of two methods with an example of the relative assessment of the environmental legitimacy of the development of land reclamation (drainage, irrigation) in the county of a given voivodeship. The methods refer to relative assessment, as the assessment assigned to the analysed county is related to the assessment assigned to other counties belonging to a given voivodeship. The study proposes assessing the natural legitimacy of the development of land reclamation on the basis of measurable indicators: climatic, soil-water, hydrological and natural-ecological. On the basis of the values of these indicators assigned to each county, a hierarchy of counties in the voivodship is carried out, using the AHP method of multi-criteria ordering of variants (counties) or the multi-criteria dialogic method of ordering ELECTRE III variants. As an example, the relative natural legitimacy of the development of land reclamation in the districts of the Lubuskie Voivodeship was evaluated. The proposed methods can also be used to relatively assess the legitimacy of the development of land reclamation in a catchments area of 1-2 thousand km2. These can be partial catchments that are part of a higher order of tens of thousands of km2 or differential catchments of such a catchment. In such instances, catchments within the catchment group (partial/differential catchments) can be regarded similarly to counties within a province.

2

Concept and implementation of the Polish innovative agro-hydro-meteorological monitoring (AgHMM) in INOMEL Project

Kanecka-Geszke Ewa, Bąk Bogdan, Bolewski Tymoteusz, Kaca Edmund

Journal of Water and Land Development

|

2021

|

no. 51

256--264

EN

The paper presents the concept and deployment of the agro-hydro-meteorological monitoring system (abbrev. AgHMM) created for the purposes of operational planning of regulated drainage and irrigation on the scale of a drainage/irrigation system (INOMEL project). Monitoring system involved regular daily (weekly readings) measurements of agrometeorological and hydrological parameters in water courses at melioration object during vegetation seasons. The measurement results enable an assessment of the meteorological conditions, moisture changes in the 0-60 cm soil profile, fluctuations of groundwater levels at quarters and testing points, also water levels in ditches and at dam structures, and water flow in water courses. These data were supplemended by 7-day meteorological forecast parameter predictions, served as input data for a model of operational planning of drainage and subirrigation at the six melioration systems in Poland. In addition, it was carried out irregular remote sensing observations of plant condition, water consumption by plants and soil moisture levels using imagery taken by unmanned aerial vehicles and Sentinel’s satellites. All the collected data was used for support operational activities aimed at maintaining optimal soil moisture for plant growth and should to provide farmers with high and stable yields. An example of the practical operations using the AgHMM system in 2019 is shown on the basis of the subirrigation object at permanent grasslands located in central Poland called “Czarny Rów B1”.

3

Nowe urządzenia do pomiaru i regulacji natężenia przepływu wody w rowach odwadniających i nawadniających

Kaca Edmund, Kubrak Janusz, Kubrak Elżbieta, Kiczko Adam, Kozioł Adam, Krukowski Marcin, Pietraszek Zygmunt

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2019

|

T. 19, z. 2

39--52

PL

Celem pracy było opracowanie innowacyjnych urządzeń służących do pomiaru i regulacji natężenia przepływu wody w systemach nawodnień podsiąkowych. Są to: zasuwa dwudzielna z przelewem prostokątnym do pomiaru i regulacji natężenia przepływu wody, zasuwa dwudzielna z przelewem trójkątnym do pomiaru i regulacji natężenia przepływu wody, zestaw przelewów do regulacji piętrzenia oraz pomiaru i regulacji przepływu wody na przepustozastawce oraz regulator piętrzenia wody w rowie. Praca powstała na podstawie wiedzy eksperckiej, studium literatury oraz wizji terenowych. Opracowane prototypowe urządzenia charakteryzują się dużą funkcjonalnością, gdyż mogą być instalowane na istniejących piętrzących budowlach melioracyjnych oraz służą nie tylko do pomiaru i regulacji natężenia przepływu wody, lecz również do regulacji piętrzenia wody w rowach odwadniająco-nawadniających na trwałych użytkach zielonych. Zainstalowane na obiektach nawodnień podsiąkowych prototypy będą badane pod kątem dokładności i zakresu prowadzonego pomiaru oraz ich użyteczności w warunkach odwodnień i nawodnień poprzez regulację położenia wody w rowach melioracyjnych.

EN

The aim of the work was to develop innovative devices for measuring and regulating flow rate in irrigation systems. These are: double-split gate with rectangular weir for measuring and regulating the water flow rate, double-split gate with triangular weir for measuring and regulating water flow rate, set of weirs for the damming regulation, measurement and regulation of water flow on the check designed for the maximum damming level and hinged gate in the pipeline. The work is based on the expertise, the study of literature and field vision. The developed prototype devices are characterized by high functionality, as they can be installed on existing irrigation structures and can be used not only to measure and regulate the water flow rate, but also to control water retention in drainage and irrigation ditches in agricultural areas. The prototypes installed in the sub-irrigation systems will be tested in terms of the accuracy and complexity of the measurements and usefulness in irrigation conditions for controlling the water retention in ditches.

4

Względna przyrodnicza zasadność rozwoju melioracji wodnych w skali województw w świetle wybranych wskaźników

Kaca Edmund, Rek-Kaca Grażyna

Gospodarka Wodna

|

2019

|

Nr 7

21--26

PL

W pracy dokonano analizy klimatycznej, glebowo-wodnej, hydrologicznej i przyrodniczo-ekologicznej względnej zasadności rozwoju rolniczych odwodnień i nawodnień w skali województw, jak również względnej przyrodniczej zasadności, będącej syntezą tych cząstkowych zasadności. Podstawę analizy stanowiły wartości rodzajowych indeksów zasadności rozwoju melioracji w województwach, jak również wartości syntetycznych wskaźników zasadności. Ustalono, że największą przyrodniczą zasadnością rozwoju odwodnień może charakteryzować się województwo łódzkie, a najmniejszą - województwo lubuskie. Największa zasadność rozwoju nawodnień może istnieć w województwie opolskim, najmniejsza zaś w województwie małopolskim.

EN

The article constitutes an analysis of the climate, soil and water, hydrological, as well as environmental and ecological relative validity of development of agricultural drainage and irrigation systems at the province level. It also presents the relative environmental validity being a synthesis of these partial rationales. The analysis is based on the values of different indicators concerning the validity of land melioration development in provinces, as well as the values of synthetic validity indicators. It indicates that the highest environmental validity for drainage systems development occurs in the Łódzkie Province, and the lowest - in the Lubuskie Province. The highest validity for development of irrigation systems may occur in the Opolskie Province, while the lowest - in the Małopolskie Province.