Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Narzędzia do oceny ilości i jakości rumowiska unoszonego w kontekście zmian klimatu

Szalińska E., Wilk P., Grabarczyk A.

Gospodarka Wodna

|

2018

|

Nr 4

101--106

PL

Zagrożenia, jakie wywołuje zmieniający się klimat, stają się coraz bardziej realne, a ich skutki zaczynają być odczuwalne zarówno w skali globalnej, jak i lokalnej. Nasilają się zjawiska wcześniej nietypowe, takie jak: fale upałów, susze, gwałtowne burze czy powodzie opadowe. Modele klimatyczne, poza wzrostem temperatury powietrza, wskazują na zmianę schematu opadów, co z kolei będzie miało przełożenie na wiele procesów zachodzących w zlewniach rzecznych, takich jak erozja odpowiedzialna za przedostawanie się rumowiska do wód. Wraz z rumowiskiem, które ma silne właściwości sorpcyjne, do wód przedostaną się również zanieczyszczenia mogące istotnie wpłynąć na jakość wód zlewni. Istnieje zatem niebezpieczeństwo wzrostu zanieczyszczenia rzek na skutek zmian klimatu. W artykule przedstawiono dotychczasowy stan wiedzy w tym zakresie oraz opisano narzędzia do oceny ilości i jakości rumowiska unoszonego, jakimi są opracowany w IMGW-PIB makromodel DNS oraz metodę znaczników geochemicznych (sediment fingerprinting).

EN

Threats related to the changing climate are increasingly real, and their effects start to be visible at the global, as well as local scale. The phenomena that used to be atypical, such as heat waves, droughts, violent storms or torrential floods, are intensifying. Besides the air temperature rise, climate models indicate a change in the precipitations scheme, which will in turn impact many processes taking place in river catchment areas, such as erosion responsible for transfer of the debris to waters. The debris, having strong sorption properties, may carry pollution to the catchment area waters, which may significantly affect its quality. The climate change may therefore lead to the poltution of rivers. The article presents the current knowledge about this phenomenon and describes the tools for evaluation of the quantity and quality of the floating river load, such as the DNS macromodel elaborated in the Institute of Meteorology and Water Management, National Research Institute and the sediment fingerprinting method.

2

Toxicological assessment of pesticide contaminated soils with use of biotests

Baczyński T., Małachowska-Jutsz A., Szalińska E.

Geology, Geophysics and Environment

|

2018

|

Vol. 44, no. 2

245--257

EN

The paper presents the results of experiments on ecological toxicity assessment performed for 12 soil samples collected at 3 obsolete pesticide “tombs” in Poland, before their final disposal. Bioavailability of the main pollutants: p,p’-DDT, lindane and methoxychlor was assessed for selected samples by consecutive solid phase extraction using a Tenax TA sorbent. Several toxicity bioassays were also carried out, including: reducers (Microtox Soild Phase), producers (Phytotox) and consumers (tests of avoidance, acute toxicity and reproduction with use of the earthworm Eisenia foetida). Data from toxicity tests were discussed against the results of the chemical analysis of a wide range of pesticides determined by GC-ECD and GC-NPD. This part of the study enabled the evaluation of the applicability of the aforementioned bioassays in the assessment of pesticide soil pollution. Results of toxicity tests showed a slight to severe impairment of habitat function for all of the contaminated samples, which was only partially reflected by the analytical data. The most sensitive biotest was earthworm reproduction, followed by Phytotox and earthworm acute toxicity. Earthworm avoidance and Microtox tests were found to be of rather limited usability.

3

Sediment quantity management in polish catchment-river-sea systems – should we care?

Szalińska E., Wilk P.

Ekonomia i Środowisko

|

2018

|

nr 3

25--37

EN

The continuity of sediment transport in many catchment-river-sea systems worldwide has been disturbed by anthropogenic interferences. These interferences alter the sediment balance and result either in a surplus or lack of sediment, and with mostly negative, impacts to the economy, development and infrastructure, and environment. The main issues discussed related to surplus or lack of sediment belongs to: i) siltation of reservoirs with negative effects on hydropower production or water storage, and ii) erosion at downstream reaches where sediments are essential for channel formation and aquatic habitats. Both problems are recognized in Poland, however, only dealt with when they cause local economic problems. The paper focuses on examples of sustainable sediment managements in catchment-river-sea systems, and presents the idea of combining the Macromodel DNS with the SWAT module. The resulting modelling and analytical tool can be considered very valuable in sediment quantity management.

4

Uwalnianie azotu i fosforu z osadów dennych Zbiornika Dobczyckiego na skutek zmian dynamicznych w obszarze cofkowym

Szlapa M., Hachaj P. S., Kryłówa M., Szalińska E.

Przemysł Chemiczny

|

2017

|

T. 96, nr 6

1386--1389

PL

Badano możliwości wtórnego uwalniania związków azotu i fosforu z osadów dennych zbiornika retencyjnego na przykładzie Zbiornika Dobczyckiego w obszarze cofkowym i potencjalny wpływ wezbrań na jakość wód w tym rejonie akwenu. Badania wykazały, że na skutek zmian dynamiki wody następuje uwalnianie azotu i fosforu, głównie w postaci zawieszonej, a tylko w nieznacznym stopniu jako forma rozpuszczona.

EN

Bottom sediments from backwater area of a dam reservoir at Dobczyce (Southern Poland) were sampled and analyzed for N and P to study the impact of flow changes on water quality. Both N and P were released mainly in the form of suspended and only slightly in a dissolved forms. Local concn. of the elements studied grew rapidly when the upper sediment layer got disturbed.

5

Heavy metal contamination of sediments from recreational reservoirs of urban areas and its environmental risk assessment

Zemełka G., Szalińska E.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2017

|

T. 20, nr 1

131--145

EN

Water reservoirs play important role in human environment, especially as a part of ecological networks in urban areas. Due to such localization they are subjected to the effects of the anthropogenic activities, introducing broad range of contaminants (e.g. heavy metals) through various pathways. The main aim of this study was to estimate heavy metal (Cd, Cr, Cu, Pb, Zn) contamination level in sediments of eight reservoirs in the Cracow urban area (Bagry, Nowohucki, Plaszowski, Dabski, Przylasek Rusiecki, Tyniec, Zakrzowek, and Zeslawice Reservoirs), and assess its potential environmental risk with use of various criteria (Igeo - geo-accumulation index, CF - contamination factor, PLI - pollution load index, TEC/PEC - threshold effect concentration/probable effect concentration). Furthermore, the role of reservoir catchment for sediment contamination (agricultural, industrial, and urbanized) was studied. Also, levels of metal contamination were compared with other recreational reservoirs in Poland (Jeziorsko, Barycz Dzierzno Duze, Pogoria III, Rusalka, and Sloneczne Reservoirs). The study revealed considerable variation in the chemical composition of bottom sediments, evidently depended on their localization. Results showed that the sediments of the Cracow area reservoirs and from the other urbanized catchments were moderately contaminated. Reservoirs from industrial catchments had a considerably higher content level, while water bodies localized in agricultural areas displayed low content of heavy metals. According to Igeo and CF sediments of Cracow area reservoirs were mostly Cd contaminated. However, Cd contents were relatively high in urban (Sloneczne) and industrial areas (Dzierzno Duze). The same situation was found in PEC values exceedances. In other cases, investigated heavy metals were mostly between the TEC and PEC values, which indicate moderate contamination of the sediments and moderate impact on biota. Therefore, further research and monitoring of sediments quality should be maintained in future seasons due to the use of water reservoirs throughout the year for recreational purposes.

PL

Zbiorniki wodne pełnią ważną rolę w środowisku człowieka, zwłaszcza na obszarach miejskich, gdzie nie tylko dobrze wyglądają, ale również zapewniają korzyści zdrowotne oraz pełnią funkcję zbiorników lub ostoi dla różnorodności biologicznej. Ze względu na ich usytuowanie na obszarach miejskich zbiorniki te narażone są na działania antropogeniczne z różnych działań, które wprowadzają zanieczyszczenia (np. metale ciężkie). Głównym celem badań było oszacowanie poziomu zanieczyszczenia metali ciężkich (Cd, Cr, Cu, Pb, Zn) w osadach dennych ośmiu zbiorników zlokalizowanych na terenie Krakowa (Bagry, Nowohucki, Płaszowski, Dąbski, Przylasek Rusiecki, Tyniec, Zakrzówek, Zesławice) oraz oszacowanie potencjalnego zagrożenia dla środowiska przy zastosowaniu różnych kryteriów (Igeo - indeks geoakumulacyjny, CF - współczynnik zanieczyszczenia, PLI - wskaźnik ładunku zanieczyszczenia, TEC/PEC - wartość progowa/wartość prawdopodobna). Ponadto wzięto pod uwagę charakter zlewni badanych zbiorników (rolniczy, przemysłowy i zurbanizowany) w zanieczyszczeniu osadów dennych oraz porównano poziomy zanieczyszczenia metali ciężkich z innymi zbiornikami rekreacyjnymi w Polsce (Jeziorsko, Barycz, Dzierżno Duże, Pogoria III, Rusałka i Słoneczne). Badania wykazały znaczne różnice w składzie chemicznym osadów dennych, co zdecydowanie zależało od lokalizacji zbiorników. Osady denne w zbiornikach na terenie Krakowa i w zlewni zurbanizowanej były umiarkowanie zanieczyszczone. Zbiorniki ze zlewni przemysłowych miały znacznie wyższą zawartość metali ciężkich, podczas gdy zbiorniki zlokalizowane na obszarach rolnych charakteryzowały się niskimi zawartościami. Zgodnie z indeksem Igeo i CF, osady denne zbiorników wodnych w Krakowie były głównie zanieczyszczone kadmem. Stosunkowo wysokie stężenia tego metalu zaobserwowano również na obszarach miejskich (Słoneczne) oraz przemysłowych (Dzierzno Duże). Podobną sytuację stwierdzono przy przekroczeniach wartości wskaźnika PEC. Jednakże w przypadku większości zbiorników poziomy metali ciężkich w osadach dennych znajdowały się pomiędzy wartościami TEC i PEC, co sugeruje umiarkowane zanieczyszczenie. W związku z tym należy prowadzić dalsze badania oraz stale monitorować jakość osadów dennych zbiorników, zwłaszcza że są one wykorzystywane w celach rekreacyjnych przez cały rok.

6

Przestrzenne zmiany stężeń cynku w osadach dennych Zbiornika Czorsztyńskiego

Haziak T, Czaplicka-Kotas A, Ślusarczyk Z, Szalińska E

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2013

|

T. 16, nr 1

57--68

PL

Przeprowadzona analiza wykazała, że osady denne Zbiornika Czorsztyńskiego są zanieczyszczone cynkiem w nieznacznym stopniu. Naturalne zanieczyszczenie zbiornika cynkiem jest związane z budową geologiczną terenu zlewni i glebami. Przekroczenia naturalnej zawartości można się doszukać w działalności antropogenicznej, związanej ze spływami z pól uprawnych oraz ściekami bytowo-gospodarczymi. Wyraźne są przestrzenne zmiany w rozkładzie stężeń cynku w osadach dennych zbiornika. Największe koncentracje cynku obserwuje się wzdłuż dawnego koryta Dunajca. Występuje wysoka dodatnia korelacja między stężeniem cynku a substancją organiczną oraz między stężeniem cynku i frakcją ilastą w osadach dennych. Obserwuje się także bardzo wysoką korelację pomiędzy zawartością cynku w osadach dennych a zawartością miedzi, żelaza i niklu. Stężenie cynku w osadach nie stanowi potencjalnego zagrożenia dla organizmów bentosowych zgodnie z kryterium ekotoksykologicznym LEL i SEL.

EN

The current study shows that the Czorsztyn Reservoir sediments are contaminated with zinc only at an inconsiderable level. Concentrations comparable to the background level are associated with geology and soils of the catchment area. Values exceeding the natural content can be traced back to anthropogenic activities, related to run-off from farmland and domestic wastewater. Distinct spatial variability in the distribution of zinc concentrations has been found in the reservoir sediments. High concentrations of zinc have been observed mostly along the old bed of the Dunajec River. High positive correlations between zinc, organic matter, and clay fraction concentrations have been determined, and also between zinc and other metals (copper, iron and nickel). Zinc concentrations in the sediments do not pose a potential threat to benthic organisms as eco-toxicological criterions, LEL and SEL, are met.

7

Microtox jako narzędzie do oceny toksyczności osadów dennych

Wilk P., Szalińska E.

Czasopismo Techniczne. Środowisko

|

2011

|

R. 108, z. 2-Ś

247-263

PL

Artykuł przedstawia wyniki oceny toksyczności osadów dennych rzeki Detroit przeprowadzonej z wykorzystaniem biotestu Microtox. Artykuł podejmuje też próbę odpowiedzi na pytanie, czy opisywany biotest jest miarodajnym narzędziem do oceny tej toksyczności przy dużej liczbie współwystępujących w osadach zanieczyszczeń. Wyniki przeprowadzonych badań nad stopniem zanieczyszczenia pobranych osadów wykazały, że osady te są zanieczyszczone zarówno metalami (kadm, miedź, ołów, rtęć i nikiel), jak i zanieczyszczeniami organicznymi (PCB, benzo(a)antracen, fluaranten, piren, PAH). Dystrybucja stężeń tych zanieczyszczeń wykazała duża zmienność przestrzenną i silną zależność od lokalizacji źródeł zanieczyszczenia. Przeprowadzone testy Microtox nie potwierdziły natomiast toksyczności osadów wykazujących najwyższe stężenia zanieczyszczeń, jak również nie wykazały korelacji pomiędzy wynikami biotestu i badań laboratoryjnych.

EN

The paper presents results of the Detroit River sediment toxicity assessments performed with a Microtox bioassay. The study also aims to answer the question whether the described bioassay is a reliable tool for assessing sediment toxicity with a large number of co-occurring contaminants. Results of the laboratory analyses showed that the sediments are contaminated with heavy metals (cadmium, copper, lead, mercury, and nickel), and also organic pollutants (PCBs, benzo(a)anthracene, fluaranten, pyrene, and PAHs). Contaminant distributions showed large spatial variability and strong dependence on the localization of pollution sources. The tests did not confirm toxicity of sediments exhibiting the highest level of contamination for metals and organic compounds, and did not show any correlation between the Microtox results and contaminant concentrations.

8

Badania zawartości metali ciężkich w osadach dennych dopływów Jeziora Goczałkowickiego

Szalińska E., Koperczak A., Czaplicka-Kotas A.

Ochrona Środowiska

|

2010

|

Vol. 32, nr 1

21-25

PL

Wyniki dotychczasowych badań wskazują jednoznacznie na zanieczyszczenie wody i osadów dennych Jeziora Goczałkowickiego metalami ciężkimi. Ponieważ Jezioro Goczałkowickie jest ważnym elementem systemu zaopatrzenie w wodę Górnego Śląska, a ponadto stanowi naturalne siedlisko ryb i ptactwa wodnego, problem zanieczyszczenia tego akwenu metalami ciężkimi ma ogromne znaczenie w tym regionie. W pracy przeprowadzono analizę, który z dopływów Jeziora Goczałkowickiego stanowi źródło poszczególnych metali ciężkich (kadm, miedź, ołów, cynk, żelazo, mangan) w tym zbiorniku i jakie jest przestrzenne zróżnicowanie zanieczyszczenia metalami w jego zlewni. Jako materiał badawczy do przeprowadzenia tej analizy wybrano osady denne, ponieważ w ekosystemach wodnych mogą być one traktowane jako swojego rodzaju archiwum zanieczyszczeń. Badania wykazały, że osady zalegające dopływy do Jeziora Goczałkowickiego są zanieczyszczone metalami ciężkimi, przy czym jest ono zróżnicowane przestrzennie. Duża zawartość poszczególnych metali w osadach jest związana głównie ze źródłami antropogenicznymi zlokalizowanymi w zlewni zbiornika, takimi jak stawy do hodowli ryb czy też spływy z terenów użytkowanych rolniczo. Wyjątek stanowił żelazo, którego duża ilość w osadach jest wynikiem jego wymywania z obszaru torfowisk. Stwierdzono, że zawartość metali ciężkich w osadach wskazuje na poważne zagrożenie toksykologiczne organizmów bentosowych. Jednak z uwagi na fakt, że większość osadów jest zatrzymywana w przepompowniach przed zrzutem do tego zbiornika, nie są one bezpośrednim zagrożeniem Jeziora Goczałkowickiego.

EN

The results of the research performed so far make it clear that the water and bottom sediments of Lake Goczalkowickie are contaminated with heavy metals. Since Lake Goczalkowickie constitutes an important part of the water supply system for Upper Silesia and in addition a natural habitat for fish and aquatic wildlife, their contamination has become a cause for grave concern. The study reported on in this paper had two major objectives: to assign each heavy metal (cadmium, copper, lead, zinc, iron and manganese) detected in Lake Goczalkowickie to particular tributaries as the source of origin, and to determine the spatial distribution of each contaminant with-in the catchment area of each tributary. Bottom sediments were chosen as the material for analyses, because in aquatic ecosystems they can be regarded as "archives of pollutants". The study has produced the following findings. The bottom sediments occurring in the tributaries of Lake Goczalkowickie are contaminated with heavy metals differing in patterns of spatial distribution. The high heavy-metal concentrations in the bottom sediments are attributable predominantly to the anthropogenic sources located in the catchment area of Lake Goczalkowickie (fish farming and runoffs from agricultural operations). This finding does not hold for iron, as the high concentration of this heavy metal is associated with leachates from peat lands. The high concentrations of heavy metals in the bottom sediments pose serious toxicological hazards to the bottom fauna. Owing to the fact that the majority of the sediments are retained by the pump stations, Lake Goczalkowickie is not directly endangered.

9

Dane monitoringowe w bilansowaniu ładunku zawiesiny i chromu w zlewni zbiornika Czorsztyńskiego

Ślusarczyk Z., Szalińska E., Miernik P.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2010

|

T. 13, nr 3

221-235

PL

Przedstawiono problemy związane z bilansowaniem ładunku zawiesiny i chromu w zlewni zbiornika Czorsztyńskiego w oparciu o dostępne dane z monitoringu jakości wód płynących. Chrom, będący jedynym zanieczyszczeniem metalicznym w tej zlewni, występującym w stężeniach mogących powodować oddziaływanie na środowisko wodne, pochodzi z lokalnych garbarni zrzucających ścieki w sposób niekontrolowany do okolicznych odbiorników. Pozyskane z bazy wyników monitoringowych dane, dotyczące wielkości przepływów i stężeń zawiesiny, uzupełniono wynikami badań dotyczących stężeń chromu w wodzie i zawiesinie. W efekcie obliczeń opartych na modelach regresji ustalono, że poziom akumulacji zawiesiny w zbiorniku wynosi kilkanaście tysięcy ton w roku o średnich przepływach. Realny poziom akumulacji chromu wynosi dla tej zlewni około 10 ton/rok. Przytoczony w artykule przykład potwierdza, że szacowanie wielkości ładunków zanieczyszczeń na podstawie dostępnych danych monitoringowych obarczone jest dużym błędem wynikającym z niewielkiej częstotliwości pomiarów.

EN

The paper presents problems related to the estimation of the suspended matter and chromium loads based on the available monitoring data. The upper Dunajec watershed (West Carpathian Mountains, Poland) is an excellent small system to examine the chromium budget, since it remains the only serious metallic contaminant in this watershed. Chromium is discharged from the local tanneries, where is used as a tanning agent. Due to the improper tannery wastewater management, pre-treated or raw wastewater is discharged into local sewers or directly into the Dunajec River or its tributaries. The existence of an impoundment reservoir in the watershed (Czorsztyn Reservoir), constructed to protect the area against the recurrent flood events, presents its role in the chromium transport within this system. The chromium budget calculations were based mostly on the state monitoring data. The obtained from the monitoring agencies dataset consisted of flows and suspended matter concentrations. These data were supplemented with water and suspended matter chromium concentrations obtained in the research program, carried in the watershed in 2000-2001. The budget calculations, based on the regression equations, estimated the suspended matter load for a dozen or so thousand tons in the year with the average flow. Acting as a sink for chromium introduced mostly with the suspended matter, the reservoir creates a barrier preventing transport of contaminated sediment to the lower part of the river. Chromium accumulation load for this watershed was around 10 tons per year. Recurrent patterns of chromium load delivery can pose an increasing threat for the Czorsztyn Reservoir. The current study proves that estimating the contaminants loads, based on the existing monitoring data, is charged with the big uncertainties due to the low frequency of monitoring data.

10

Biodostępność chromu z osadów dennych dla larw Chironomus riparius

Wachałowicz A., Czaplicka-Kotas A., Szalińska E.

Ochrona Środowiska

|

2008

|

Vol. 30, nr 3

53-58

PL

W pracy porównano wyniki laboratoryjnych i terenowych badań biodostępności chromu z osadów dennych z wykorzystaniem larw Chironomus riparius. Jako obiekt badań wykorzystano osady denne i wodę ze zlewni górnego Dunajca w punktach referencyjnych Kowaniec i Sromowce Wyżne oraz w punktach Limierzysko i Waksmund zanieczyszczonych chromem pochodzącym ze ścieków garbarskich. Wykonano czterodobowe testy bioakumulacji chromu z wykorzystaniem larw Chironomus riparius pochodzących z czystej hodowli laboratoryjnej. Dwa testy przeprowadzone metodą laboratoryjną miały na celu zbadanie biodostępności chromu, natomiast jeden eksperyment prowadzony z wykorzystaniem metody laboratoryjnej, terenowej oraz z badaniem osobników z rodziny Chironomidae (w jednym punkcie z rodziny Oligochaeta) występujących in situ miał na celu porównanie wyników badań terenowych i laboratoryjnych. Oprócz zawartości chromu w Chironomidae badano także ilość chromu w osadach i zawartość substancji organicznych w osadach dennych. Analiza uzyskanych wyników pokazała, że chrom jest biodostępny. Wyniki badań sugerują istnienie progowej ilości chromu w osadach, charakterystycznej w warunkach panujących w danym punkcie pomiarowym. Poniżej tej ilości nie było znaczącej różnicy między zawartością chromu w Chironomus riparius z próbek badanych i z próbki kontrolnej, a powyżej zawartość chromu w organizmach Chironomus riparius wzrastała. Stwierdzono, że niejednorodność rozkładu zawartości chromu w osadach w punktach poboru próbek może powodować rozbieżność wyników badań nad biodostępnością chromu. Przeprowadzone badania wykazały również, że organizmy laboratoryjne są bardziej podatne na działanie zanieczyszczonego środowiska od organizmów żyjących in situ. Ponadto wydaje się, że na dostępność chromu dla organizmów w terenie mają wpływ zmieniające się warunki środowiskowe, wskutek czego nie ma korelacji pomiędzy badaniami laboratoryjnymi i terenowymi.

EN

Investigations into the bioavailability of chromium from river bottom sediments were conducted under laboratory conditions and in situ, using larvae of the species Chironomus riparius. Bottom sediments and water samples were collected within the area of the headwater basin of the river Dunajec, at the reference sites of Kowaniec and Sromowce Wyżne, as well as at the sampling sites of Limierzysko and Waksmund contaminated with chromium from tannery effluents. 96-hour chromium bioaccumulation tests were carried out using Chironomus riparius larvae obtained from a clean laboratory culture. Two laboratory tests were aimed at investigating the bioavailability of chromium, and one test (involving laboratory and in situ methods combined with the examination of the organisms of the family Chironomidae (at one sampling point of the family Oligochaeta) that occurred in situ) was performed with the aim to compare the results obtained under laboratory conditions and in situ. Determinations were carried out for chromium content in the organisms of Chironomidae and in the bottom sediments, the latter being also analyzed for the content of organic substances. The experiments have shown that chromium is bioavailable. Analysis of the results suggests that there is a threshold quantity of chromium in the bottom sediments, which is characteristic for the conditions occurring at the given sampling site. Below that quantity, no significant difference in the content of chromium in the Chironomus riparius organisms was observed between the samples tested and the control samples. When the threshold quantity was exceeded, chromium content in the organisms of Chironomus riparius increased. The findings make it clear that the non-uniform distribution of chromium content in the bottom sediments observed at the sampling sites can account for the discrepancy between the results of the investigations into the bioavailability of chromium. The study has also shown that the laboratory organisms are more sensitive to the polluted environment than the organisms living in situ. The data obtained furthermore suggest that the availability of chromium for the in situ organisms is influenced by the changing environmental conditions, and this is why no correlation can be found between laboratory and in situ tests.

11

Rozkład stężeń chromu w osadach dennych zbiornika czorsztyńskiego

Czaplicka-Kotas A., Szalińska E., Wachałowicz M.

Gospodarka Wodna

|

2008

|

Nr 11

457-462

PL

Przedstawiono wyniki badań nad stężeniem chromu w osadach dennych czaszy zbiornika czorsztyńskiego wykonanych w latach 2006-2007 w 69 punktach kontrolnych rozmieszczonych równomiernie w czaszy badanego obiektu. Opisano stan zagospodarowania zlewni zbiornika i źródła jego zanieczyszczenia chromem oraz przedstawiono wnioski wynikające z badań, w tym mapę rozkładu stężeń chromu w osadach dennych zbiornika.

12

Nauki o środowisku korzystają z pomocy dyrekcji i załogi zespołu zbiorników w Niedzicy

Dominik J., Szalińska E.

Gospodarka Wodna

|

2007

|

Nr 8

364-367

13

Mangan w wodach zbiornika Goczałkowice i jego dopływach

Czaplicka-Kotas A., Szalińska E., Szostak A., Ślusarczyk Z.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2007

|

Nr 1

14-17

EN

An attempt to identify sources of the biggest manganese drop into Goczałkowice reservoir and the reasons for big differences in manganese concentration in the reservoir's waters between summer and winter months. Negative correlation between concentration of manganese and oxygen diliuted in the analysed waters.

14

Chrom w zlewni zbiornika Czorsztyńskiego - nierozwiązany problem

Szalińska E., Czaplicka-Kotas A., d'Obyrn K.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2006

|

Nr 11

54-56

15

Zmiany jakości środowiska wodnego zlewni górnego Dunajca w latach 1977-2003

Szalińska E., Dominik J.

Czasopismo Techniczne. Środowisko

|

2005

|

R. 102, z. 16-Ś

127-143

PL

Na podstawie danych zebranych w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska w ostatnich 25 latach (1977-2003) dokonano analizy zmian wskaźników jakości środowiska wodnego w zlewni zbiornika Czorsztyńskiego oraz samego zbiornika. Opis zmian wybranych parametrów fizykochemicznych i biologicznych został poprzedzony charakterystyką zlewni i jej warunków hydrologicznych. Dyskusja prezentuje trendy zmian czasowych poszczególnych parametrów, jak i związki pomiędzy nimi.

EN

Water environment quality data from the upper Dunajec watershed collected by the state monitoring service in the last 25 years (1977-2003) were examined to asses the evolution of water environment quality indicators and evaluate the status of the watershed and the recently constructed Czorsztyn Reservoir. The characterization of the watershed and its hydrology is followed by the presentation of physico-chemical and some biological descriptors. The discussion emphasizes the temporal trends and links between various observations.

16

Przestrzenne i czasowe zmiany stężeń żelaza w Goczałkowickim Zbiorniku Wodnym

Czaplicka-Kotas A., Szostak A., Ślusarczyk Z., Szalińska E.

Czasopismo Techniczne. Środowisko

|

2005

|

R. 102, z. 16-Ś

63-73

PL

Zbiornik Goczałkowice jest zbiornikiem wody pitnej. Jest to płytki zbiornik, woda w nim jest dobrze wymieszana na skutek falowania. W niniejszym artykule pokazano zmiany stężenia żelaza w wodach Zbiornika Goczałkowice w latach 1989-2000 w zależności od usytuowania punktu pomiarowego. Najwyższe stężenia żelaza zanotowano w punktach pomiarowych 1 i 2, znajdujących się nieopodal dopływających rzek Wisły i Bajerki. Na jakość wód w tych punktach pomiarowych mają wpływ zanieczyszczenia niesione przez Wisłę i Bajerkę, jak również zanieczyszczone wody zrzucane przez przepompownie położone po południowej stronie zbiornika. Ponieważ obserwowany jest rosnący trend stężenia żelaza w wodach Zbiornika Goczałkowice, konieczne jest regularne badanie jakości jego wód.

EN

The Goczałkowice Reservoir is used for drinking water purposes. It is a shallow reservoir and its water has been considered as a well mixed due to waving. This study shows the distribution of mean iron concentrations (1989-2000) is dependent on the sampling sites localization. Maximum concentrations were observed in the backwater of the Vistula River and the vicinity of the Bajerka River outlet. Because the observed temporal trend was increasing the regular investigations of iron concentrations seem to be necessary.

17

Gospodarka odpadami komunalnymi a oczekiwania społeczne

D'Obym K., Szalińska E., Bieńkowska D., Ulasiński C.

Przegląd Komunalny

|

2004

|

nr 11

66-67

PL

Utrzymanie czystości i porządku w gminach należy o obowiązkowych zadań własnych gminy. W szczególności obowiązek ten dotyczy odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych powstających na terenie gminy. Gminy obowiązane są do zapewnienia warunków niezbędnych do realizacji zadań związanych z gospodarką odpadami komunalnymi poprzez m.in. budowę i eksploatację odpowiednich instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów oraz zorganizowanie selektywnej zbiórki surowców wtórnych i transportu odpadów.

18

Zanieczyszczenie środowiska wodnego zlewni zbiornika czorsztyńskiego związkami chromu

Szalińska E., Jasztal A., Krzyszkowski M.

Gospodarka Wodna

|

2003

|

Nr 4

160-162

PL

Na podstawie pomiarów wykonancych w latach 1995-2001 określono wpływ ścieków z zakładów garbarskich na jakość wód i zanieczyszczenie osadów dennych w zlewni zbiornika czorsztyńskiego.

EN

On the basis of measurements carried out in the years 1995-2001 there has been determined the impact of tannery wastes on the quality of water and state of pollution of bottom sediments in the catchment area of the Czorsztyn reservoir.

19

Jakość powierzchniowych wód płynących w zlewni górnego Dunajca w latach 1995-1998

Szalińska E.

Gospodarka Wodna

|

2001

|

Nr 3

114-118

PL

Artykuł omawia stan czystości wód w wybranych przekrojach Dunajca i jego dopływów w latach 1995-1998 oraz eksploatowane w zlewni oczyszczalnie ścieków i ich wpływ na czystość wód we wspomnianych rzekach.

EN

The paper discusses changes in water quality in selected cross--sections of the Dunajec and its tributaries in the years 1995-1998 and waste waters tratment plants which are being exploited in that catchment area influence the quality of mentioned above rivers.