Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ocena wpływu infrastruktury zagrody wiejskiej na zanieczyszczenie wody gruntowej

Durkowski T., Jarnuszewski G.

Inżynieria Ekologiczna

|

2016

|

Nr 46

68--76

PL

Zanieczyszczenia pochodzące ze źródeł rolniczych stanowią istotne zagrożenie dla wód powierzchniowych, gruntowych i podziemnych. We wsiach, na terenie zagród wiejskich, najgroźniejsze dla czystości wody gruntowej są odchody zwierzęce (obornik, gnojowica i gnojówka) i ścieki z gospodarstw domowych. Dla poprawy stanu sanitarnego wsi i czystości wód w jej obrębie konieczna jest odpowiednia infrastruktura oraz co się z tym wiąże utrzymanie jej dobrego stanu (kanalizacja, oczyszczalnie ścieków oraz uporządkowana gospodarka odchodami zwierzęcymi). Badania poziomu zanieczyszczenia wód gruntowych przeprowadzono w latach 2001–2011 w sześciu gospodarstwach położonych w obrębie kilku wsi na terenie zlewni jeziora Miedwie. Na terenie tych gospodarstw umiejscowiono stanowiska pomiarowe (piezometry i studnie). Stwierdzono wysokie stężenia NH4+, NO3- i PO43- w wodach gruntowych narażonych na ciągły dopływ zanieczyszczeń z zagrody wiejskiej, a także położonych w znacznej odległości od źródeł zanieczyszczeń. Także woda ze studni gospodarskich, okresowo użytkowanych wykazała występowanie dużych stężeń badanych składników chemicznych, szczególnie NO3- i PO43-, co świadczy o ciągłym dopływie zanieczyszczeń. W monitoringu wód gruntowych w pobranych próbach oznaczano stężenie NH4+, NO3-i PO43-oraz wartość pH.

EN

In farm areas, evacuations of animal excrements (manure, liquid manure, slurry) and domestic sewage are most dangerous for pure groundwater . For betterment sanitary condition villages and pure waters in their area will be a necessity of right infrastructure and good condition (sewers, water treatments and proper animal excrements management). Research conducted in 2001–2011 in six farms located in the area of a few villages in the basin of Miedwie lake. Researches points were placed (piezometer and wells) in the area of these farms. High concentration of NH4+, NO3-and PO43- were found in a ground water which are exposed to contact inflow of pollutant from farms areas, and sources which are occurred in outlying from the source of pollutants. Also water from a farm wells, which are periodically used, manifested the presence of large chemical elements concentration, especially NO3-and PO43-, what proves a constant inflow of pollutants. For monitoring ground water in samples we marked the concentration of NH4+, NO3- and PO43-and pH.

2

Zmiany jakości wód powierzchniowych i gruntowych w okresie realizacji dyrektywy azotanowej w wybranej zlewni rolniczej woj. Zachodniopomorskiego

Durkowski T., Jarnuszewski G.

Inżynieria Ekologiczna

|

2015

|

Nr 43

122--130

PL

Polska w ramach szeroko pojętej polityki zrównoważonego rozwoju oraz zobowiązań międzynarodowych, wynikających z Ramowej Dyrektywy Wodnej, a szczególnie Dyrektywy Azotanowej zobligowana jest do realizacji działań związanych z ochroną jakości wody przed zanieczyszczeniami pochodzenia rolniczego zwłaszcza azotanami. W województwie zachodniopomorskim w ramach wdrażania dyrektywy w 2003 roku wyznaczono obszar szczególnie narażony na azotany pochodzenia rolniczego (OSN), z którego odpływ azotu ze źródeł rolniczych do wód należy ograniczyć. Obszar ten dotyczył zlewni rzeki Płoni, pomimo realizacji programu zmniejszenia odpływu azotu ze źródeł rolniczych do wód, teren ten został wyznaczony jako szczególnie narażony także w roku 2008 i 2012. Badaniami objęto wody Gowienicy Miedwiańskiej z wybranych przekrojów oraz wody gruntowe pochodzące z piezometrów rozmieszczonych w zlewni rzeki o powierzchni 63,65 km2 w całości położonej na obszarze OSN. Wody powierzchniowe i gruntowe badano pod kątem zawartości składników nawozowych NO3-, NH4+ i PO4-3 oraz określono pH. Otrzymane wyniki wskazują na małą skuteczność realizowanych programów działań dla OSN w celu ograniczenia emisji azotanów.

EN

The implementation of the EU Sustainable Development Strategy and Water Framework Directive and Nitrates Directive in particular by Poland requires taking actions aiming at protection of water quality against agricultural pollution, especially with nitrates. Therefore, in 2003, in the province of Western Pomerania, the area vulnerable to nitrates of agricultural origin the measures preventing their leaching into waters were undertaken. That area was located in the Płonia river basin. Despite the programme of reducing water pollution caused by nitrates from agricultural sources, in 2008 and 2012 that area was recognised again as a Nitrate Vulnerable Zone (NVZ). The studies focused on the waters of the Gowienica Miedwiańska river, from selected sections, and ground water from the piezometers located in the river basin of 63.65 km2, within the Nitrate Vulnerable Zone. The concentration of NO3-, NH4+ and PO4-3 as well as pH in surface and ground waters were determined. The obtained results indicated insufficient effectiveness of action programmes to reduce nitrates emission.

3

Identyfikacja i ocena oddziaływań antropogenicznych o charakterze obszarowym na zasoby wodne zlewni jeziora Miedwie

Durkowski T., Jarnuszewski G., Wiśniewska J.

Inżynieria Ekologiczna

|

2015

|

Nr 45

140--149

PL

Jedną z metod służącą ocenie oddziaływań antropogenicznych na jednolite części wód jest Driver-Pressure-State-Impact-Response. W pracy przedstawiono ocenę presji wywieranej na wody zlewni jeziora Miedwie w oparciu o 24 wskaźniki podzielone wg kryteriów na gospodarkę komunalną oraz rolnictwo i leśnictwo. Spośród czternastu gmin położonych w obrębie analizowanego obszaru wybrano siedem, których udział w powierzchni zlewni był największy. Wartości poszczególnych wskaźników opracowano w oparciu o dane pozyskane z Głównego Urzędu Statystycznego (Bank Danych Regionalnych i Bank Danych Lokalnych). Analizie poddano wskaźniki charakteryzujące gospodarkę komunalną w latach 2003 i 2013 oraz rolnictwo i leśnictwo w latach 2002 i 2003 oraz 2010 i 2013. Celem pracy była identyfikacja i ocena wpływu oraz zmian w zakresie oddziaływań antropogenicznych o charakterze obszarowym na zasoby wodne w zlewni jeziora Miedwie. W analizowanym okresie zmniejszyła się presja wywołana gospodarką wodno-ściekową głównie w wyniku rozbudowania sieci kanalizacyjnej na obszarach wiejskich. Natomiast rolnictwo nadal wywiera silny niekorzystny wpływ, wysoki udział gruntów użytkowanych rolniczo w powierzchni gmin oraz utrzymujące się na bardzo wysokim lub odstającym poziomie nawożenie mineralne wywierają silną presję na wody zlewni. Objęcie analizowanego obszaru działaniami związanymi z ograniczeniem odpływu azotanów ze źródeł rolniczych nie przyniosło efektów, wybrane dopływy jeziora Miedwie oraz wody gruntowe objęte monitoringiem nadal wykazują zanieczyszczenie.

EN

In farm areas, evacuations of animal excrements (manure, liquid manure, slurry) and domestic sewage are most dangerous for pure groundwater. For betterment sanitary condition villages and pure waters in their area will be necessity of right infrastructure and good condition (canalization, water treatments and proper animal excrements management). Researches conducted in 2001–2011 years in six farms located in the area of a few villages in the basin of Miedwie lake. Researches points were put (piezometer and wells) in the area of these farms. High concentration of NH4+, NO3- and PO43- were found in ground water which is exposed to contact inflow of pollutant from farms areas, and sources which are occurred in outlying from a source of pollutants. Also water from a farm wells, which are periodically used, showed the presence of large concentrations of chemical elements especially NO3- and PO43- what proves constant inflow of pollutants. For monitoring ground water we marked concentration of NH4+, NO3- i PO43- and pH in the samples.

4

Charakterystyka zbiorowisk roślinnych z udziałem słonorośli oraz ich ochrona na obszarze wstecznej delty Świny

Czyż H., Kitczak T., Durkowski T.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2010

|

Tom 12

119-125

PL

Zbiorowiska halofilne są dość rzadkie na terenie Polski i to nie tylko na terenach śródlądowych, ale także i na nadmorskich, choć sama flora słonorośli naszego kraju jest dość bogato reprezentowana [14]. W świetle badań [10, 11, 15, 17, 19] nisko położone, podmokłe gleby, zwłaszcza organiczne, wykazują najbardziej sprzyjające warunki do rozwoju roślinności słonolubnej. Bogate i dobrze wykształcone zbiorowiska z udziałem słonorośli występują na wyspach Wolin i Uznam, u ujścia Regi oraz nad Zatoką Pucką [2]. Ciekawe zbiorowiska halofilne występują na wyspie Karsiborska Kępa [18]. Zbiorowiska tej roślinności, zdaniem Piotrowskiej [15, 16] są najbardziej wykształcone we wstecznej delcie Świny, gdzie sięgają nawet kilku kilometrów w głąb lądu. Zdaniem tej autorki rozmieszczenie słonorośli wzdłuż linii brzegowej morza nie przekracza linii Wisły. Celem przeprowadzonych badań było określenie składu florystycznego, wartości użytkowej i walorów przyrodniczych zbiorowisk roślinnych z udziałem halofitów oraz możliwości ich ochrony w warunkach siedliskowych wstecznej delty Świny.

EN

Scientific research was realized on the Karsiborska Kypa Island, which is one of the biggest islands laid in the retrograde delta of Swina river. Research was conducted on the meadow-pasture community area. After the preliminary analysis, grasslands located on the mineral-rot and mud-rot soils were chosen to the detailed analysis. They were conducted using botanical-weight method. Location of research sites is shown in Figure 1. Utility value of individual sward communities was determined on the basis of the utility (Lwu) - [8], and natural values by valorisation numbers (Lwp) - [13]. Configuration of ground water level was determined using piezometers, which were deployed in the area covered by the research (Fig. 1). In the term of first cut, on the allowed areas, plant samples were taken to the floristic botanical analyses. Use value of the grassland, was define by number of use value and natural value was define by number of valorization. Water level was detected by piezometres, which were located on the research areas. Differential environmental conditions influenced the community area. On the mineral-rot soil, community of: Agrostis stolonifera, Elymus repens with Festuca rubra, Agrostis stolonifera with Deschampsia caespitosa were formed. On the mud-rot soil with the higher level of groundwater, community of: Juncus gerardi and Festuca rubra with Juncus gerardi were formed. Little occurrence of salt plants (Juncus gerardi, Triglochin maritimum, Glaux maritime, Triglochin palustris,Plantago maritima and Lotus tenuis and Trifolium fragiferum) justified extensive pasture farming or mowing, which provided active environmental protection for salt plants, and also take notice on the necessary of efficient running of reclamation inftastructure. In order to maintain stability of humidity conditions on and the prevalence of communities of meadow-pasture with halophytes on Karsiborska Kepa it is necessary to improve functioning of the drainage infrastructure, with the possibility of regulation of groundwater level in various parts of the island and to stabilize agricultural use of grasslands by rational economy of grassland.

5

Wpływ obciążenia gleby pylastej kołami kombajnu do zbioru buraków na jej właściwości fizyczne

Błażejczak D., Durkowski T., Śnieg M., Dawidowski J. B.

Inżynieria Rolnicza

|

2010

|

R. 14, nr 1

79-84

PL

Przedstawiono kształtowanie się właściwości fizycznych gleby po zbiorze buraków cukrowych sześciorzędowym kombajnem Holmer Terra Dos. Glebę badano w warstwach leżących na głębokościach: 5-10, 15-20, 25-30, 35-40, 45-50 i 55-60 cm; przed i po zbiorze buraków (trzy terminy). Właściwości fizyczne oznaczono dla warunków polowych (wilgotność aktualna, gęstość objętościowa, zwięzłość i opór ścinania), przy pF0 (wilgotność wagowa) oraz przy pF2 (wilgotność wagowa i przepuszczalność powietrzna). Stwierdzono, że zastosowanie kombajnu pogorszyło stan fizyczny gleby pylastej w jej warstwie podornej.

EN

The work presents the development of soil physical properties after harvesting sugar beets with a six-row Holmer Terra Dos harvester. Soil was examined in layers located at the following depths: 5-10, 15-20, 25-30, 35-40, 45-50 and 55-60 cm; before and after beet harvest (three dates). Physical properties were determined for field conditions (current humidity, volumetric density, compactness and shearing resistance), for pF0 (humidity by weight) and for pF2 (humidity by weight and air permeability). It has been observed that harvesters deteriorate physical condition of silty soil in its subarable layer.

6

Dynamika stężenia wybranych składników chemicznych w opadach atmosferycznych w zlewni jeziora Miedwie

Durkowski T., Korybut Woroniecki T.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2009

|

T. 9, z. 2

19-32

PL

Stale zwiększające się zanieczyszczenie atmosfery powoduje coraz większe zainteresowanie gospodarki i nauki ilością substancji znajdujących się w atmosferze oraz doprowadzanych z powrotem na powierzchnię ziemi. Spośród tych ostatnich duże znaczenie mają substancje zawarte w wodzie opadowej, gdyż w postaci rozpuszczonej łatwo docierają do wód powierzchniowych, zanieczyszczając je (mokry opad zanieczyszczeń). Badania prowadzono w latach 2001-2005 w zlewni jeziora Miedwie na trzech posterunkach opadowych: Kartno, Reńsko i Żelewo. Każdorazowo mierzono wysokość opadu oraz oznaczano skład chemiczny w pobranych próbkach mokrego opadu (jony NH4+, NO3- i PO43-), a także odczyn (pH). Uwzględniono także kierunki wiatru oraz rozmieszczenie głównych emiterów zanieczyszczenia powietrza. Stężenie badanych składników nawozowych w mokrym opadzie zanieczyszczeń atmosferycznych na badanych posterunkach było zróżnicowane. Największą część stanowiły opady o stężeniu: NH4+ < 0,5 g·m-3, NO3- od 2,0 do 5,0 g· m-3 i PO43- < 0,05 g· m-3. Występowała mała ilość opadów kwaśnych. Przeważały opady o podwyższonym pH (> 6,5).

EN

Constantly rising pollution of the atmosphere causes an increasing interest of economists and scientists in the amount of substances present in the atmosphere and that delivered to the ground. Among the latter there are substances dissolved in rainwater and hence easily transported to surface waters increasing their pollution (wet precipitation of atmospheric pollution). The study was carried out in the years 2001-2005 in the catchment basin of Lake Miedwie in three different rainfall posts in Kartno, Reńsko and Żelewo. On each sampling occasion the amount of rainfall was measured and chemical composition of wet precipitation (NH4+, NO3- i PO43-) and pH were determined in collected samples. Wind directions and the main pollution emitters were taken into consideration. Concentrations of chemical components in wet precipitation in sampling posts were differentiated. Most rainfalls contained < 0.5 g· m-3 NH4+, 2.0–5.0 g·m-3 NO3- and < 0.05 g·m-3 PO43-. Acid rains were rare; most rainfalls had pH > 6.5.

7

Stężenie wybranych składników chemicznych w wodach gruntowych i roztworze glebowym małej zlewni rolniczej

Durkowski T., Burczyk P., Królak B.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2007

|

T. 7, z. 1

5-15

PL

W pracy omówiono wyniki wieloletnich badań stężeń wybranych składników chemicznych w wodach gruntowych i roztworze glebowym w zlewni rzeki Gowienica, jednego z dopływów jeziora Miedwie. Oceniono stężenia składników nawozowych w wodach gruntowych na gruntach ornych, użytkach zielonych i w zagrodach wiejskich oraz w roztworze glebowym z gruntów ornych i użytków zielonych. Największe stężenie tych składników zanotowano w wodach gruntowych z zagród wiejskich i gruntów ornych intensywnie użytkowanych. Roztwór glebowy cechowało duże stężenie azotanów i potasu. Duże stężenie składników nawozowych świadczy o tym, że na obszarze badanej zlewni należy prowadzić działania ochronne w celu poprawy jakości wód gruntowych.

EN

The paper presents results of many years lasting studies of the concentrations of selected chemical components in ground waters and soil solution of the Gowienica River basin. Nutrient concentrations were estimated in piezometers localized in farmlands, grasslands and farmsteads. The highest concentrations were noted in piezometers collecting ground waters from farmsteads and intensively used farmlands. Soil solution was characterized by very high concentrations of nitrates and potassium. High nutrient concentrations show, that protective operations to improve ground waters quality should be undertaken in the Gowienica River basin.

8

Kształtowanie się odpływu wody i zanieczyszczeń z małych zlewni rolniczych

Durkowski T., Wesołowski P.

Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Nr 18

174-175

9

Ocena odpływu składników nawozowych ze zlewni rolniczych jeziora Miedwie w okresie restrukturyzacji rolnictwa

Durkowski T., Burczyk P., Królak B.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2006

|

T. 6, z. 2

51-63

PL

W pracy omówiono wyniki wieloletnich badań jakości wód głównych dopływów jeziora Miedwie i wielkości wnoszonych ładunków składników nawozowych do tego jeziora. Jezioro Miedwie, jedno z największych w województwie zachodniopomorskim, od 1976 r. jest podstawowym źródłem wody pitnej dla Szczecina. Od tego czasu trwają prace porządkujące gospodarką wodno-ściekową i ograniczające ujemny wpływ rolnictwa na jakość retencjonowanych wód. Na podstawie uzyskanych wyników oceniono zmiany stężenia składników nawozowych i wnoszonych ładunków, szczególnie w latach 2000-2004, w okresie trwających zmian w użytkowaniu rolniczym zlewni jeziora. Ładunki składników nawozowych wnoszone do jeziora były bardzo zróżnicowane i w największym stopniu zależały od opadów i przepływów w badanych rzekach. Duże ładunki tych składników wnoszone do jeziora Miedwie, szczególnie z małych zlewni rolniczych, potwierdzają potrzebę prowadzenia działań ochronnych, technicznych i przyrodniczych, w celu poprawy jakości wód dopływających do jeziora.

EN

The results are presented of long term studies on water quality and nutrient loads delivered to Lake Miedwie. Lake Miedwie, one of the largest lakes in Western Pomerania, is since 1976 the main drinking water resource for Szczecin. Since that time many works have been done to improve water and sewage management, and to reduce negative effects of agriculture on water quality. Changes of nutrient concentrations and loads were estimated, particularly for the years 2000-2004 i.e. during the process of agriculture restructuring and land use changes. Nutrient loads delivered to Lake Miedwie were highly differentiated and depended mostly on rainfall and water flow in studied rivers. High loads delivered to Lake Miedwie, especially from small agricultural catchments, confirm the need of protective and technical operations to improve water quality in inflowing rivers.

10

Jakość wód gruntowych i powierzchniowych na obszarze szczególnie narażonym (zlewnia jeziora Miedwie)

Durkowski T.

Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Nr 12

23-24

11

Stężenie składników mineralnych w wodach gruntowych na łąkach torfowych nawożonych gnojowicą i obornikiem

Wesołowski P., Durkowski T.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2004

|

T. 4, z. 1

139-145

PL

Badania przeprowadzono na łąkach torfowo-murszowych w woj. zachodniopomorskim. Założono dwa doświadczenia, jedno z nich w latach 1977-1979 z gnojowicą bydlęcą (m. Witkowo), drugie w latach 1989-1991 z nawożeniem mineralnym NPK i obornikiem bydlęcym (m. Komorowo). Celem tych badań było także określenie stężenia składników chemicznych przenikających do wód gruntowych. Stwierdzono, że w składzie chemicznym wody gruntowej na łące nawożonej gnojowicą w dawkach rocznych 100, 200 i 400 m3·ha-1 odnotowano stosunkowo duże stężenie azotu azotanowego, przekraczające wartość graniczną wynoszącą dla N-NO3 11,3 g·m-3. Stężenie azotu azotanowego, amonowego, fosforu i potasu w wodzie na łące nawożonej tylko obornikiem (dawka 30 t·ha-1) było mniejsze niż na nawożonej obornikiem z uzupełniającym nawożeniem mineralnym. Dawka gnojowicy 100 m3·ha-1 (300 kg N·ha-1) nie przyczyniała się do nadmiernego stężenia azotanów w wodzie gruntowej i na tej podstawie można by ją uznać za bezpieczną dla środowiska. W świetle ustawy o nawozach i nawożeniu, dopuszczającej roczną dawkę tylko 170 kg N·ha-1, jest ona jednak za duża.

EN

The study was carried out on organic meadows in Zachodniopomorskie province. Two experiments were established: first in the years 1977-1979 using cattle liquid manure (Witkowo), second in the years 1989-1991 using mineral fertilizers (NPK) and cattle dung (Komorowo). The study was aimed at estimating the concentrations of chemical components permeating to ground waters. Relatively high concentrations of nitrate-nitrogen, above the permissible standard of 11.3 g·m-3 N-NO3, were recorded in ground waters of meadows fertilized with 100, 200 and 400 m3·ha-1 of liquid manure. Concentrations of nitrate- and ammonium-nitrogen, phosphorus and potassium in water of a meadow fertilized exclusively with manure (30 t·ha-1) were smaller than of that fertilized with manure and mineral fertilizers. Liquid manure dose of 100 m3·ha-1 (300 kg N·ha-1) did not increase nitrate concentrations in ground water and thus could be considered safe for the environment. In view of the Act on Fertilizers and Fertilization, which allows annual dose of only 170 kg N·ha-1 it is, however, too high.

12

Zmiany właściwości fizyczno-wodnych płytkich gleb organicznych i plonowanie roślin uprawnych pod wpływem orki agromelioracyjnej

Durkowski T., Wesołowski P.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2002

|

T. 2, z. 2

95--108

PL

W latach 1978–1987 badano zmiany właściwości fizyczno-wodnych oraz plonowanie użytków zielonych i upraw polowych na płytkich glebach torfowo-murszowych i mineralnomurszowych po jednorazowej orce agromelioracyjnej o różnej głębokości (35 i 75 cm). Orka agromelioracyjna do głębokości 75 cm zmieniła budowę profilu glebowego oraz niektóre właściwości fizyczno-wodne płytkich gleb organicznych. Powstała gleba antropogeniczna o korzystnych właściwościach dla użytkowania przemiennego (użytek zielony-uprawy polowe). Uzyskane plony siana oraz uprawianych zbóż potwierdziły słuszność wyboru sposobu zagospodarowania gleb mineralno-murszowych.

EN

Changes of physical and water properties and yielding of grasslands and field crops on shallow peat-moorsh and mineral-moorsh soils after agromelioration ploughing (two different depths – 35 and 75 cm) were studied between 1978 and 1987. Deep ploughing (75 cm) changed the structure of soil profile and some water and physical properties of shallow organic soils. New soil was formed (anthropogenic soil) of the properties favourable for grassland and field crops. Obtained hay and cereal yields showed that an optimal management had been chooses for mineral-moorsh soils.

13

Porównanie działania saletry wapniowej z saletrą amonową na produkcyjność łąki położonej na glebie torfowo-murszowej

Wesołowski P., Sapek B., Durkowski T.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2002

|

T. 2, z. 1

57--64

PL

Badania przeprowadzono w latach 1993–1996 na łące torfowo-murszowej w Witkowie (woj. zachodniopomorskie). W tym celu założono doświadczenie, w którym uwzględniono następujące kombinacje: PK, PK + saletra amonowa, PK + saletra amonowa + 10 kg·ha–¹ Cu, PK + saletra wapniowa, PK + saletra wapniowo-amonowa z magnezem. W okresie trwania doświadczenia stwierdzono między innymi, że plony siana z łąki nawożonej saletrą wapniową i saletrą wapniowo-amonową z magnezem były większe niż z poletek nawożonych saletrą amonową. Istotnie większy był tylko plon z ostatniej kombinacji. Stosowana saletra wapniowa i saletra wapniowo-amonowa z magnezem bardziej korzystnie wpłynęły na zwiększenie zawartości wapnia i magnezu w sianie. Nie stwierdzono natomiast wyraźnych różnic w zawartości białka ogólnego, fosforu, potasu i sodu między próbkami z poszczególnych kombinacji.

EN

Studies were carried out on peat-moorsh meadow located at Witkowo (Westpommeranian voivodship) in the years 1993–1996. Experiment consisted of the following treatments: PK, PK + ammonium nitrate, PK + ammonium nitrate + 10 kg·ha-¹ Cu, PK + calcium-ammonium nitrate, PK + calcium-ammonium nitrate with magnesium. We found that hay yields from meadow treated with calcium nitrate and calciumammonium nitrate with magnesium were higher than those from meadow treated with ammonium nitrate. Yield in the fifth treatment was significantly higher. Calcium nitrate and calcium-ammonium nitrate with magnesium increased calcium and magnesium content in hay as compared to ammonium nitrate treatment. We did not find distinct differences in total protein, phosphorus, potassium and sodium content between treatments.

14

Badania związków biogennych w małej rzece na przykładzie Gowienicy

Durkowski T., Sobieraj R., Wesołowski P.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2001

|

T. 1, z. 2

137--152

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań z lat 1993–1999 prowadzonych na Gowienicy, bezpośrednim dopływie jeziora Miedwie będącego od 1976 roku głównym zbiornikiem wody pitnej dla Szczecina. Prowadzono systematyczne badania stężeń podstawowych składników biogennych (N-NO3, N-NH4, P-PO4 oraz K) na odcinku źródłowym, środkowym i ujściowym (5 przekrojów badawczych). Zaobserwowano duże zmiany stężeń biogenów na poszczególnych odcinkach rzeki w kolejnych latach badań. Największe zmiany stężeń zanotowano na odcinkach środkowych rzeki z największym udziałem roślinności w strefie wodnej i zmian poziomów wody. W strefie wodnej odcinków źródłowych i środkowych rzeki dominowały zbiorowiska roślinne Lemna minor i Elodea canadensis, a w strefie wahań wody – zbiorowiska z Phragmites australis, Phalaris arundinacea i Epilobium hirsutum. Na odcinku ujściowym zmiany stężeń były mniejsze, dominowały tam zbiorowiska z Oenanthe aquatica z minimalnym udziałem zbiorowisk strefy wodnej. Okresowo z wodami Gowienicy do wód jeziora Miedwie wnoszone były duże ładunki składników biogennych (13,4 kg·doba-¹·km-² azotu, 0,14 kg·doba-¹·km-² fosforu fosforanowego i 5,2 kg·doba-¹·km-² potasu).

EN

This paper presents the results of studies carried out between 1993 and 1999 in the River Gowienica – a direct tributary to Lake Miedwie, which since 1976 has been a source of drinking water for Szczecin. Systematic analyses of N-NO3, N-NH4, P-PO4 and K were carried in the river in its spring, middle and outflow sections (5 cross-sections in total). Marked chan ges of nutrient concentrations were observed in particular river stretches in the consecutive years. The greatest changes of concentrations were noted in the middle section characterized by the highest abundance of aquatic vegetation and largest fluctuations of the water table. In the spring and middle sections of the river, plant associations were dominated by Lemna minor and Elodea canadensis and in the section of water fluctuations – by Phragmites australis, Phalaris arundinacea and Epilobium hirsutum. Changes of nutrient concentrations were smaller at the outflow. Plant associations were dominated there by Oenanthe aquatica with a small contribution of the open-water associations. The Gowienica River periodically delivered large nutrient loads to Miedwie Lake (13.4 kg·day-¹ ·km-² N, 0.14 kg·day-¹·km-² PO4-P and 5.2 kg·day-¹·km-² K).

15

Ocena stanu zanieczyszczenia wód gruntowych w wyniku zmiany sposobów składowania odchodów zwierzęcych

Woroniecki T., Durkowski T., Burczyk P.

Inżynieria Ekologiczna

|

2001

|

Nr 5

197--203

PL

Odchody zwierzęce są poważnym źródłem zanieczyszczenia wód gruntowych na terenach wiejskich. Stwierdzono negatywny wpływ tych zanieczyszczeń na wody i duże zróżnicowanie stężeń badanych składników chemicznych. Im mniejsza odległość od źródła zanieczyszczeń, tym większe stężenia badanych składników w wodach gruntowych. Wybudowanie obiektów właściwego składowania odchodów zwierzęcych dało niewielkie ograniczenie zanieczyszczenia wód na obszarach wiejskich.

EN

Animal excrements are serious sources of groundwater pollution in country areas. Negative influence of these pollutions on water quality and great variety of concentration of chemical components have been established. The shorter distance from the source of pollution, the greater concentration of investigated components in ground water. Buildins of objects for the proper settlement of animal extrements gave slight decrease of water pollution in country areas.