Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zastosowanie przenośnego spektrometru XRF do określenia zawartości wybranych metali w glebach na przykładzie rejonu góry Strużnej (Krajno k. Kielc, Góry Świętokrzyskie)

Kuć P., Lenik P., Bazarnik J.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2018

|

nr 472

285--301

PL

Badania zawartości wybranych pierwiastków przenośnym spektrometrem XRF (p-XRF) są obecnie jedną z najbardziej rozwijających się instrumentalnych metod badawczych. Jego niewielkie rozmiary i waga, łatwość obsługi i szybkość wykonywania analiz umożliwiają zastosowanie spektrometru zarówno w laboratorium, jak i w pracach terenowych. Metodę wykorzystano do oznaczenia zawartości wybranych pierwiastków w glebach z rejonu góry Strużnej w Krajnie (Góry Świętokrzyskie). Do oznaczenia zawartości badanych pierwiastków zastosowano spektrometr OLYMPUS Delta X Premium (anoda tantalowa 4W, 40 kV, natężenie 200 μA, tryb ”soil”, 135 sekund). Przed rozpoczęciem analiz p-XRF był standaryzowany z użyciem materiałów referencyjnych NIST 2710a i NIST 2711a. Mapy zawartości otrzymanych dla: K, Ca, Fe, Mn, Cu, Zn, As i Pb wykonano w programie SURFER 7.0 z wykorzystaniem procedury krigingu. Zarówno dobra zbieżność średnich zawartości uzyskanych dla badanego obszaru w porównaniu ze średnimi wartościami dla gleb Gór Świętokrzyskich, uzyskanymi wcześniej przez różnych autorów z zastosowaniem standardowych wówczas metod analizy chemicznej, jak również dobra zgodność rozkładu zawartości badanych pierwiastków z budową geologiczną rejonu góry Strużnej pozwalają stwierdzić, że wybrana metoda fluorescencji rentgenowskiej jest odpowiednia dla tego typu badań. Wysoka dokładność uzyskanych oznaczeń z użyciem spektrometru p-XRF Olympus Delta X dowodzi, że urządzenie to jest efektywnym narzędziem zarówno dla prac środowiskowych, jak i geochemicznych.

EN

The analysis of chemical composition using the portable X-ray fluorescence spectrometer (p-XRF) is recently rapidly developing instrumental research method. This method was applied to analyze the content of selected elements in soil samples from the Strużna region of the Holy Cross Mountains. The Olympus Delta Premium p-XRF spectrometer (4W Ta anode X ray tube, 40 kV, 200 μA current beam, “soil” mode, 135 seconds) was used. Prior to analyze the soil samples, the NIST 2710a and NIST 2711a reference standards were utilized in order to calibrate the p-XRF spectrometer. The maps showing obtained results of K, Ca, Fe, Mn, Cu, Zn, As and Pb were constructed using the SURFER 7.0 software with kriging procedure. The obtained results show arithmetic means similar to the previously obtained using traditional methods of chemical analysis for the soils of Holy Cross Mountains. These results combined with the high accuracy of measurements obtained by using the p-XRF Olympus Delta X spectrometer proved this device to be the effective tool for environmental and geochemical studies.

2

Obszary i zasoby perspektywiczne wystąpień rud metali i surowców chemicznych w Polsce na mapach w skali 1 : 200 000 wraz z ich oceną surowcową oraz ograniczeniami środowiskowymi i zagospodarowania przestrzennego

Mikulski S. Z., Oszczepalski S., Czapowski G., Gąsiewicz A., Sadłowska K., Markowiak M., Sztromwasser E., Bukowski K., Giełżecka-Mądry D., Strzelska-Smakowska B., Paulo A., Michniewicz M., Radwanek-Bąk B., Chmielewski A., Mądry S., Kuć P., Sikorska-Maykowska M., Koźma J., Bliźniuk A., Piotrowska M., Kostrz-Sikora P.

Przegląd Geologiczny

|

2016

|

Vol. 64, nr 9

657--670

EN

As part of the tasks performed by the Polish Geological Survey (Polish Geological Institute - National Research Institute), 260 prospective maps (MOP) at a scale of 1 : 200,000 have been developed in the period of 2013-2015. These maps were designed for metal ores (Cu-Ag, Zn-Pb, Mo-W, Ni, Sn, Au, Pt, Pd and Zn oxide ore - galmans) and chemical raw materials (rock and potash salts, gypsum, anhydrite and native sulphur), in relation to the assessment of raw materials resources and environmental restrictions and land use planning. The total surface of prospective teritories projected onto the surface area is ~15.25 thousand km2 for metal ores and ca. 52.5 thousand km2 for chemical raw materials. The estimated resources of predicted ore deposits (prognostic and prospective) are approx. 42.2 million Mg of Cu and 75 thousands Mg of Ag (12 prospective areas), ca. 20 million Mg of Zn-Pb ores (in 4 prospective areas), 32 million Mg of Ni ores of weathering type (10 prospective areas), from 9.4 to 21.5 Mg of Au encountered by orogenic vein and metasomatic deposits (7 prospective areas), and ca. 22 million Mg of Sn ores. The estimated prognostic and prospective resources of chemical raw materials (at a depth of not more than 2000 m) are: ca. 4.059 trillion Mg of rock salt (68 prospective areas) and ca. 3638.1 million Mg of potash (12 prospective areas), as well as ca. 575.6 billion Mg of gypsum and anhydrite, and 202 million Mg of native sulphur (prognostic resources). In the assessment of environmental conflicts and land use planning, 125 information data sheets developed environmental conditions for prospective areas (with the exception of rock salts, which are discussed in the regional aspect). Development of the designated prospective areas may be important in the future to ensure the availability of raw material safety, not only for Poland, but also for the European Union, thus contributing positively to economic growth and prosperity of local communities.

3

Żyłowe złoża kalcytów

Bąk B., Kuć P., Nieć M.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2016

|

R. 57, nr 5

34--41

PL

Żyły kalcytów cechujące się znaczną grubością, od kilku do kilkunastu, rzadziej kilkudziesięciu metrów, występują w obszarze kielecko-chęcińskim oraz w rejonie Krzeszowic koło Krakowa. Niektóre z nich są udokumentowane i wykazywane w krajowym bilansie zasobów. Obecnie nie mają znaczenia gospodarczego i nie są eksploatowane. Miały one znaczenie w przeszłości. Wydobywano z nich kalcyt żyłowy, zwany „różanką”, ceniony z uwagi na jego walory dekoracyjne. Wykorzystywane były głównie w budownictwie sakralnym. Żyły kalcytu występujące w strefie zaburzeń tektonicznych, przez co cechuje je złożona budowa o zróżnicowanych teksturach. Poszczególne generacje kalcytu różnią się barwą i strukturą skupień kalcytu. Kalcyt zazwyczaj jest grubokrystaliczny, często jego agregaty mają budowę pręcikową. Żyły mają budowę złożoną, krystyfikacyjną i brekcjową. W drugiej połowie XX w. żyły kalcytowe, z przyczyn ekonomicznych i względów ochrony środowiska, straciły znaczenie gospodarcze. Ich eksploatacja na niewielką, rzemieślniczą skalę, powinna być nadal możliwa jako źródło kamienia do rekonstrukcji starych zabytków architektonicznych.

EN

Pure calcite veins of considerable thickness up to teens of meters, that occurs in the western part of Holy Cross Mts., and to the West of Kraków, were economically important in the past. Their coarse crystalline varied: banded, cockade or breccia structure and varied rose coloration, make theme unique decorative, ornamental stone. Recently, they lost importance due to small size and environment protection exigencies, however they are listed in governmental mineral resources inventory. Their small scale, artisanal quarrying is still possible, as a source of ornamental stone for reconstruction of old architectural monuments.

4

Early diagnosis of threatened premature labor by electrohysterographic recordings – The use of digital signal processing

Lemancewicz A., Borowska M., Kuć P., Jasińska E., Laudański P., Laudański T., Oczeretko E.

Biocybernetics and Biomedical Engineering

|

2016

|

Vol. 36, no. 1

302--307

EN

Prevention and early diagnosis of imminent preterm labor are considered to be the most important perinatal challenge nowadays. Significant progress has been observed on postnatal care of premature infants, but without reducing the prevalence of preterm delivery. Our study was focused on comparison of three methods of spectral analysis of electro-hysterographic (EHG) signals: fast Fourier transform (FFT), wavelet transform (WT) and autoregressive modeling (AR). Complexity of the electrohysterographic signals was analyzed by using: the approximate entropy (ApEn), Lempel–Ziv complexity measure (L–Z). Additionally, the work evaluated the applicability of EHG in diagnosing imminent premature labor. EHG signals were recorded among 60 patients with threatened preterm labor symptoms between the 24th and 34th week of pregnancy. Patients included to the study had a shortened cervix (less than 20 mm) without regular uterine contractions recorded on regular cardiotocography (CTG). The women were divided into two groups: those delivering within 7 days – group A (n = 15) and women delivering after 7 days – group B (n = 45). The study confirmed differences in bioelectrical activity of uterus between patients delivering prematurely within 7 days and after from the EHG registration for all analyzed methods.

5

Zasoby perspektywiczne surowców siarczanowych Polski na mapach w skali 1 : 200 000 – gipsy i anhydryty

Sztromwasser E., Giełżecka-Mądry D., Mądry S., Kuć P., Sadłowska K.

Przegląd Geologiczny

|

2015

|

Vol. 63, nr 9

572--580

EN

Areas with the occurrence of prospective resources of anhydrite and gypsum in Poland are shown on nine topographic map sheets at scale 1 : 200 000. The Zechstein (Upper Permian) sulphates (gypsum and anhydrites) exploited in the North Sudetic Synclinorium as well as the Miocene (Neogene) gypsum from the Carpathian Foredeep are of the economic importance. Fifty-one prospective areas were contoured and supplemented with the special information cards. Thirty-three areas of Zechstein sulphates are located in SW Poland and their predicted resources equal 569.94 billion Mg for the total area of about 1568 km2, 10 areas have prognostic resources of 483.50 billion Mg. In the Carpathian Foredeep (southern Poland) 14 prospective areas of gypsum and four areas of anhydrite are contoured. The prospective resources of these Miocene sulphates are 5.76 billion Mg for the total area of about 179 km2, but the prognostic gypsum resources of 11 areas are calculated for 0.46 billion Mg. Total prospective resources of both Zechstein and Miocene sulphates in Poland are estimated at 575.70 billion Mg.

6

Uwarunkowania geologiczne i środowiskowe eksploatacji złóż kopalin w regionie suwalsko-augustowskim

Bąk B., Kuć P., Szeląg A., Koźma J.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2014

|

R. 55, nr 2-3

52--60

PL

Celem artykułu jest pokazanie kopalin regionu suwalsko-augustowskiego jakimi są rudy żelaza, głazy, piaski i żwiry, kred jeziorne, torfy i kopaliny ilaste na tle uwarunkowań geologicznych i środowiskowych. Baza surowcowa kopalin skalnych jest i mało zróżnicowana. Dominują piaski i żwiry, których udokumentowane zasoby stanowią blisko połową zasobów województwa podlaskiego. Pozostałe kopaliny mają podrzędne znaczenie. Charakterystyczna dla tego regionu jest duża konfliktowość sozologiczna złóż, wynikająca głównie z objęcia ich fragmentów różnymi formami prawnej ochrony przyrody i krajobrazu, lasów, wód powierzchniowych i podziemnych. Konflikty te rzutują w istotny sposób na możliwość swobodnego rozwoju wydobycia kopalin skalnych, eksploatowanych metodami odkrywkowymi. Prezentowana praca zawiera omówienie tych wielowątkowych uwarunkowań na tle specyfiki regionu.

EN

The paper presents mineral resources of Suwałki - Augustów region, namely: iron ores, aggregates (boulders, sands, gravels), lacustrine chalk, peat and clay deposits, and their geologic and environmental conditioning. The region is characterized by rather undiversified raw materials, among which sand and gravel are the most crucial. Their documented resources stand for almost a half of the total resources of the Podlaskie province. Other exploited raw materials are of secondary importance. The discussed area is to a far extent sozologically conflictual, because the extensive terrains in the region are under a legal protection of nature and landscape, forests and surface or underground waters. The conflicts of interest have an adverse impact on possibility of open-pit mining and quarrying. The paper discusses these issues in manifold context.