Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Skały w krajobrazie obszaru Barberton (RPA) i ich potencjał geoturystyczny

Radwanek-Bąk Barbara, Bąk Bogusław

Przegląd Geologiczny

|

2023

|

Vol. 71, nr 1

44--50

EN

The area around the city of Barberton in the north-east part of South Africa is built of varied rocks belonging to the so-called Barberton Greenstone Belt (BGB), which are among the oldest (Paleo-and Mesoarchaic) and best preserved in the world. Their observation directly in the field is possible thanks to the “Barberton Makhonjwa Geotrail” created in 2014. The article briefly presents the geological structure of this area and provides important information on the development of the Earth in the Archaic, in the light of the latest research. Examples of representative outrops of BGB rocks and the close relationship between the geological structure and morphology are presented. The important raw materials of this area, including rich gold deposits (“Sheba”and others), known since the 19th century, are also mentioned.

2

Problemy związane z ewidencjonowaniem zasobów złóż kopalin w aspekcie ich zagospodarowania i ochrony

Nieć Marek, Radwanek-Bąk Barbara

Przegląd Geologiczny

|

2023

|

Vol. 71, nr 7

392--398

EN

The System of Management and Protection of Mineral Resources in Poland, named MIDAS and the Balance of Mineral Resources Deposits in Poland, are based on geological data from geological documentation of deposits, which were prepared at different times. The data on developed deposits are updated annually with resource inventory reports, and in the case of major changes - in supplements to their geological documentation. Data on resources and availability of unexploited deposits, both reserve and abandoned, are not subject to these procedures. Over time, they become outdated, most often due to land development, but also changes in the requirements regarding the quality of minerals or the insufficient degree of exploration. Therefore, they should be periodically verified. Such verification was carried out in the 1990s, but has not been completed. After more than 20 years, it should be carried out again, especially in the aspect of the required protection of mineral deposits by disclosing them in the spatial planning documents such as Studies of conditions and spatial development plans. An additional issue is the verification and assessment of the availability of resources documented in categories A+B in abandoned deposits, in particular resources classified as losses. The valorization of undeveloped deposits of rock minerals, which was carried out several years ago, showed the limited possibility of developing many of them due to environmental protection requirements. This creates the need to specify the duration of protection, if their use is not currently expected, and the criteria for exclusion from protection. Based on the analysis of the geological documentation of selected deposits, attention was drawn to the above-mentioned problems and to the necessary scope of resources verification of selected groups of minerals. The necessary legislative actions were also presented, in particular, the advisability of returning to distinguishing resources and deposits of the so-called „off-balance sheet”, for non-geological reasons, i.e.: protection of other components of the environment or technical impossibility of mining or enrichment of the minerals. These criteria may be descriptive, but organized in the form of a glossary that allows the selection of adequate reasons.

3

Ładny gips...

Radwanek-Bąk Barbara

Kruszywa : produkcja - transport - zastosowanie

|

2022

|

Nr 2

32--35

PL

W artykule przedstawiono najważniejsze zagadnienia dotyczące gipsu – jego rodzaje, złoża, sposoby pozy-skiwania oraz kwestie związane z jego pozycją na rynku.

EN

The article presents the most important issues concerning gypsum – its types, deposits, methods of mining and issues related to its position on the market.

4

Lithium sources and their current use

Szlugaj Jarosław, Radwanek-Bąk Barbara

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2022

|

T. 38, z. 1

61--88

EN

The lithium market has experienced an unprecedented boom in recent years like a “golden age” and is one of the fastest growing raw material markets in the world. The fast growing demand for lithium is mainly related to the increase in the production of lithium-ion batteries used in electric or hybrid vehicles and portable electronic equipment, and to a lesser extent, in other strategic fields (military, nuclear technologies). This was reflected in a significant change in the structure of consumption, an increase in international trade and in the price of lithium raw materials. Moreover, in 2018 lithium was listed as a critical element for the national security and economy of the United States, and in 2020 it was also listed as a critical raw material for the European Union economy. It is also a time of increased exploration for new deposits, as well as mining processing and recycling. As a result, global lithium reserves have doubled in the last six years. All this prompted the authors to prepare an article in which the sources of lithium minerals and their resources, the basic factors determining the economic situation on the market, their prices and the possibilities of recycling and substitution are presented and assessed. Attention is also paid to the role of companies operating in Poland as significant partners on the European market of lithium-ion batteries. Lithium oxide and hydroxide and lithium carbonate are the main lithium raw materials used in Poland. In the absence of the country having its own deposits, they are imported, and the main suppliers are Chile, Western European countries and Russia.

PL

Rynek litu przeżywa w ostatnich latach bezprecedensowy boom niczym „złoty wiek” i jest jednym z najdynamiczniej rozwijających się rynków surowcowych na świecie. Szybko rosnące zapotrzebowanie na niego związane jest przede wszystkim ze wzrostem produkcji baterii litowo-jonowych wykorzystywanych w pojazdach elektrycznych lub hybrydowych oraz w przenośnym sprzęcie elektronicznym, a w mniejszym stopniu także w innych strategicznych dziedzinach (wojskowość, technologie nuklearne). Znalazło to odzwierciedlenie w znaczącej zmianie struktury konsumpcji, wzroście handlu międzynarodowego i cen surowców litowych. Ponadto, w 2018 r. lit znalazł się na liście pierwiastków krytycznych dla bezpieczeństwa i gospodarki Stanów Zjednoczonych, a w 2020 r. jako surowiec krytyczny dla gospodarki Unii Europejskiej. Jest to również czas wzrostu poszukiwań nowych złóż, jak również przetwarzania górniczego i recyklingu. W efekcie światowe zasoby litu podwoiły się w ciągu ostatnich sześciu lat. Wszystko to skłoniło autorów do przygotowania artykułu, w którym przedstawiono i oceniono źródła minerałów litu i ich zasoby, podstawowe czynniki determinujące koniunkturę na rynku, ceny, a także możliwości recyklingu i substytucji. Zwrócono również uwagę na rolę firm działających na terenie Polski jako znaczących partnerów na europejskim rynku baterii litowo-jonowych. Tlenek, wodorotlenek oraz węglan litu to główne surowce stosowane w Polsce. Z powodu braku krajowych złóż są one importowane, a głównymi dostawcami są Chile, kraje Europy Zachodniej oraz Rosja.

5

Dziedzictwo geologiczne

Urban Jan, Migoń Piotr, Radwanek-Bąk Barbara

Przegląd Geologiczny

|

2021

|

Vol. 69, nr 1

16--20

EN

Geoheritage (geological heritage), that is tangible evidence of geological past and contemporary processes, is increasingly recognized as a valuable component of environment, worth conservation and popularization. It comprises elements of Earth's geodiversity, which are significant for scientific, educational, cultural, ecological or aesthetic reasons. Among them, the key role is played by geosites, at which elements of geoheritage are best exposed and have the most evident value. Various classifications of geosites by the main theme have been proposed and various methods of evaluation of geosites exist, involving among others, assessment of their scientific importance, cultural/historical value, threats and educational opportunities. Geoheritage in a given place or area may have global, national, regional or local significance. Globally significant geoheritage is protected at UNESCO World Heritage properties and in UNESCO Global Geoparks. In Poland, geoheritage is protected in national and landscape parks, more than 110 nature reserves, more than 1600 nature monuments and more than 120 sites of special scientific interest (documentary sites). This paper opens a section of "Przegląd Geologiczny", in which representative geosites of Poland will be successively presented.

6

Niezastąpione kamienie?

Radwanek-Bąk Barbara

Kruszywa : produkcja - transport - zastosowanie

|

2021

|

Nr 4

59--63

PL

Wszyscy znamy utarte powiedzenie „nie ma ludzi niezastąpionych”, tym bardziej więc nie ma niezastąpionych przedmiotów, czyli obiektów nieożywionych. Z obydwoma tymi stwierdzeniami, a zwłaszcza z pierwszym z nich, można, a nawet trzeba polemizować, a istotę tej polemiki stanowią zakres, jakość i tożsamość tego zastępowania. W świecie rzeczy i warunkach stałego postępu technicznego owo zastępowanie staje się coraz powszechniejsze, a w weilu przypadkach, np. substytucji dóbr rzadkich – pożądane. Dobrym przykładem z naszej geologicznej sfery jest substytucja surowców mineralnych wraz z jej wieloaspektowymi zaletami: oszczędnością nieodnawialnych kopalin oraz ograniczeniem oddziaływań środowiskowych związanych z górnictwem i przetwórstwem. Czy więc już samo zastanawianie się nad pospolicie brzmiącymi „kamieniami” w aspekcie ich nie zastępowalności nie jest dziwactwem?

7

Kierunki innowacji technicznych i technologicznych w rozpoznawaniu złóż kopalin oraz działalności górniczo-przetwórczej

Radwanek-Bąk Barbara

Przegląd Geologiczny

|

2020

|

Vol. 68, Nr 9

675--681

EN

Innovation is an integrated part of most human activities. In recent years, along with the development of digitization, computerization and automation, it creates new areas of activity, enabling the integration of people, machines and systems. These changes are so far-reaching and so dynamic, that they are considered as the fourth industrial revolution. Obviously, they also apply to the field of mineral deposits exploration, as well as the mining and processing industry. This article presents the main trends conducted in these fields, illustrating them with selected examples, showing some of the most promising technologies, processes and devices.

8

Krajowa baza zasobowa kruszyw łamanych dla kolejnictwa

Radwanek-Bąk Barbara

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2019

|

nr 1

50--53

PL

W Polsce od kilku lat trwa intensywna modernizacja infrastruktury i sieci kolejowej. Obecnie, w ramach Krajowego Programu Kolejowego, do roku 2023 przewiduje się modernizację 9000 km torów, z czego aż 8500 km zostanie dostosowanych do większych prędkości pociągów. Te gigantyczne inwestycje wymagają stabilnych dostaw surowców, głównie kruszyw łamanych. W tym kontekście wydaje się zasadnym zaprezentować aktualny stan naszej krajowej bazy zasobowej i możliwość jej wykorzystania, uaktualniając wcześniej publikowane dane (Radwanek-Bąk B., Miśkiewicz W„ Brzeziński D., 2014, 2015).

9

Pogląd na zakres działań i organizację państwowej służby geologicznej w polityce surowcowej państwa

Nieć Marek, Radwanek-Bąk Barbara

Przegląd Geologiczny

|

2019

|

Vol. 67, nr 12

968--972

EN

The ongoing discussions on the importance and location of geology in the administrative structure of the country and its relationship with other branches of the economy prompt to determine the function of the Polish Geological Institute - National Research Institute as the Polish Geological Survey (PGS). The aim of all these discussions is to optimize activities related to the preparation and implementation of the national mineral policy. These activities are part of the spectrum of tasks of the Polish Geological Institute established 100 years ago, which successfully fulfilled the duties of the geological survey throughout this time, significantly contributing to the development of the national resource base and serving the public with its specialist knowledge. The broad and interdisciplinary scope of the national mineral policy requires the inter-branch cooperation. Therefore, the authors propose that the Polish Geological Survey should consist of a Geological Council, whose task would be to give opinions on the proposals and indicate the direction of geological work, and the Polish Geological Institute, which fulfils an executive role as a geological survey. The article presents the main tasks of the PGS, its main organizational units and sources of financing, which provide stable implementation of tasks. For each of the distinguished units (geological cartography and regional geology, hydrogeology, engineering geology and geohazards, geology ofmineral deposits and economic geology, environmental geology, geoinformatics, archiving and dissemination of geological information), a framework scope of tasks is presented. The dominant role in geological research should be played by applied geology research that aims to identify geological phenomena and processes in order to use information about them in practical activity. The effective implementation of these various tasks, which are typical of modern geological surveys, requires scientific and research facilities, as well as the possibility of using modern research and technical equipment. These standards are fully met by the Polish Geological Institute as the Polish Geological Survey and a scientific and research institution.

10

Problemy zagospodarowania złóż kopalin na obszarze mielecko-kolbuszowsko-głogowskiego obszaru chronionego krajobrazu

Radwanek-Bąk Barbara

Górnictwo Odkrywkowe

|

2019

|

R. 60, nr 2

20--28

PL

Odkrywkowa eksploatacja złóż stanowi zawsze ingerencję w środowisko przyrodnicze, jakkolwiek zakres i skala jego przekształceń mogą być zróżnicowane - od niewielkich i ograniczonych w zasadzie do okresu eksploatacji, aż do znacznych, i długotrwałych, a niekiedy nieodwracalnych - przy masowym wydobywaniu kopaliny. Oprócz działań minimalizujących skutki tej ingerencji już w czasie prowadzenia eksploatacji, zasadnicze znaczenie ma właściwe i zindywidualizowane przeprowadzenie rekultywacji/rewitalizacji terenów poeksploatacyjnych i ich zagospodarowanie. Konfliktowość działalności wydobywczej wzrasta na obszarach objętych prawną ochroną przyrody i krajobrazu. Do takich należy Mielecko-Kolbuszowsko-Głogowski Obszar Chronionego Krajobrazu, o powierzchni blisko 50 tys. ha, położony w północno-zachodniej części województwa podkarpackiego. Jednym z głównych celów jego utworzenia jest czynna ochrona ekosystemów oraz zachowanie różnorodności biologicznej i walorów krajobrazowych pozostałych jeszcze fragmentów rozległej niegdyś Puszczy Sandomierskiej. Dotyczy to zwłaszcza unikatowych w tym regionie wydm śródlądowych i ich zespołów. Cele te powodują, że odkrywkowa eksploatacja kopalin uznawana jest tu za działalność o dużym stopniu konfliktowości. Z drugiej strony, trudno wyobrazić sobie całkowitą rezygnację z wydobywania kopalin ze złóż występujących na tym rozległym i zamieszkałym terenie, położonym ponadto w pobliżu dużych ośrodków miejskich: Rzeszowa, Mielca czy Dębicy. Kopaliny pozyskiwane ze złóż, głównie piaski lub piaski ze żwirami, są niezbędne dla zaspokojenia potrzeb bytowych lokalnych społeczności. W artykule przedstawiono skalę tego problemu oraz prowadzone działania, ukierunkowane na osiągnięcie trudnego nieraz kompromisu. Ich podstawą jest wielopłaszczyznowa waloryzacja przyrodnicza M-G-K OchK wraz z określeniem możliwości i zakresu eksploatacji kopalin pospolitych oraz wskazanie najbardziej efektywnych sposobów rekultywacji terenów poeksploatacyjnych.

EN

Opencast mining acitvity is always an injury of the natural environment, although the scope and scale of its transformations can be varied - from small and limited to the period of operation, up to significant, and long-lasting, sometimes irreversible – by mass-scale of extraction. In addition to actions minimizing the effects of this injury already during the operation, it is essential to properly and tailor reclamation / revitalization of post-mining areas and their management. The conflict of mining activity is increasing in areas covered by legal protection of nature and landscape. Mielecko-Kolbuszowsko-Głogowski Protected Landscape with an area of nearly 50,000 ha, is located in the north-western part of the Podkarpackie Voivodeship. One of the main goals of its creation is the active protection of ecosystems and preservation of biological diversity and landscape values of the remains of the Sandomierz natural forest. This particularly applies to the inland dunes that are unique in this region and their clusters. These objectives make the surface exploitation of minerals considered here to be highly conflictual activities. On the other hand, it is difficult to imagine a complete giving up extracting minerals from deposits found in this vast and inhabited area, located also near large urban centers: Rzeszów, Mielec and Dębica. The raw materials obtained from them, mainly sands or sands with gravels, are necessary to satisfy the living needs of local communities. The article presents the scale of this problem and the activities carried out, aimed at reaching a difficult compromise. Their basis is the multifaceted environmental evaluation of the M-G-K OChK together with the determination of the possibilities and scope of exploitation of common minerals and the indication of the most effective ways of re clamation of post-mining areas.