Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Integration of Lean Management with ISO Management Systems in enterprise

Wirkus M., Chmielarz A.

Management and Production Engineering Review

|

2018

|

Vol. 9, No. 3

100--107

EN

Lean manufacturing [LM], quality management system and environmental management system are clear initiatives with a goal of improving effectiveness and efficiencies of organizations. Many organisations tackle lean philosophy, ISO standards individually but this kind of attempt do not focus on the synergy and the advantage from the potential collaboration. This paper aims to present the possibility of integration Lean Management concept with ISO management systems – Quality Management System [QMS] ISO 9001and Environmental Management System [EMS] ISO 14001 already implemented in the enterprises. The integration of these three concepts can be obtain due to improvement of main KPI’s defined in the organization. Based on critical research literature and participant observation presented as a case study (one of the author of the paper works as a consultant and is being implemented Lean Manufacturing concept in different organization since ten years) authors defined concept of integration of EMS and QMS (already implemented in the organization) with chosen Lean Management tools. Concept has been developed based on literature analysis and experience of the authors. Results and summary from concept implementation has been described in last chapter of the paper.

2

Rozwój badań z obszaru metalurgii ekstrakcyjnej i dziedzin jej towarzyszących. Działalność zakładów badawczych pionu dyrektora IMN ds. Metalurgii

Chmielarz A.

Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

|

2017

|

R. 62, nr 10

9--12

3

Usuwanie arsenu w postać skorodytu z wybranego materiału arsenonośnego metodą bezciśnieniową skala 1/4 techniczna

Szołomicki Z., Chmielarz A., Piwowońska J.

Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

|

2016

|

R. 61, nr 11

467--475

PL

W Instytucie Metali Nieżelaznych w Gliwicach opracowano sposób wytrącania skorodytu metodą bezciśnieniową, z użyciem zarówno jonów Fe(III), jak i Fe(II). Przedmiotem badań był jeden z półproduktów arsenonośnych powstających w hutnictwie miedzi. Technologia przerobu materiału arsenonośnego składa się z 4 podstawowych węzłów technologicznych: ługowania materiału arsenonośnego, wytrącania skorodytu, usuwania resztek As i Fe oraz wytrącania Cu, wszystkie połączone z niezbędnymi operacjami rozdziału faz. W artykule zaprezentowano kompleksowe wyniki badań procesu, zmierzającego do przeprowadzenia arsenu zawartego w gąbce miedziowo-arsenowej w postać skorodytu z zastosowaniem jonów Fe(II), wraz ze sposobem zagospodarowania miedzi. Badania wykonano w skali ¼ technicznej na instalacji pilotowej w IMN. Jakość otrzymanego skorodytu była oceniana poprzez pomiar kilku wybranych właściwości fizykochemicznych, takich jak: powierzchnia właściwa ziaren, ich wielkość oraz wyznaczenie podatności na wymywanie arsenu według normy PN-EN 12457-4: 2006, określającej kryteria klasyfikacji odpadu do deponowania na odpowiednim składowisku.

EN

Institute of Non-Ferrous Metals in G/iwice developed a method for precipitation of scomdite by non-pressure method from one of the arsenic in¬termediates generated in copper metallurgy, by application of both Fe(lll) and Fe(ll) ions. Treatment of the arsenic-bearing material consists of four basic technological operations: 1 - leaching of arsenic-bearing material with separation of phases, 2 - precipitation of scomdite with separation of phases, 3 - removal of As and fe residues with separation of phases, and 4 - precipitation of Cu with separation of phases. Paper presents complex results of the studies performed on pilot scale (% of production scale) with application of Fe(ll) ions for utilization of arsenic from copper-arsenic sponge in a form of scomdite with transformation of copper into commercial product. Quality of the produced scomdite was assessed by measurements of several of selected physicochemical properties, such as specific surface of grains, their size and teachability of arsenic according to the PN-EN 72457-4:2006 standard, which determines criteria for classification of the waste for dumping in a relevant site.

4

Usuwanie arsenu w postaci skorodytu metodą bezciśnieniową

Szołomicki Z., Chmielarz A., Piwowońska J.

Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

|

2016

|

R. 61, nr 2

59--66

PL

W artykule przedstawiono podstawy hydrometalurgicznej technologii bezciśnieniowego wydzielania arsenu w postaci skorodytu na przykładzie przerobu jednego z półproduktów arsenonośnych powstających w hutnictwie miedzi. W Instytucie Metali Nieżelaznych opracowano sposób wytrącania skorodytu metodą bezciśnieniową z użyciem zarówno jonów Fe(III), jak i Fe(II). Badania były prowadzone w skali laboratoryjnej i wielkolaboratoryjnej. Jakość otrzymanego skorodytu była oceniana poprzez pomiar kilku wybranych właściwości fizykochemicznych, takich jak: powierzchnia właściwa ziaren, ich wielkość i podatność na wymywanie arsenu według normy PN-EN 12457-4:2006, określającej kryteria klasyfikacji odpadu do składowania na odpowiednim składowisku.

EN

The paper presents the basics of hydrometallurgical technology for arsenic separation as a scorodite at ambient pressure conditions with regard to one of the arsenic — bearing by products from copper smelting. At IMN the method for scorodite precipitation at ambient pressure conditions with the use of Fe(III) ions, as well as Fe(II) ions, has been developed. The investigations have been carried out on the lab — and the large — laboratory scales. The quality of produced scorodite was assessed through determination of the few physico-chemical properties, such as: grains specific surface, particle size and susceptibility for elution according to standard PN-EN 12457-4:2006, which determines waste classification criteria for landfilling.

5

Hydrometalurgiczny recykling akumulatorów Ni-MH i Li-ion

Becker K., Chmielarz A., Szołomicki Z., Gotfryd L., Piwowońska J., Pietek G., Pokora M.

Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

|

2016

|

R. 61, nr 6

235--243

PL

Przedstawiono opracowane procesy odzysku wartościowych składników z frakcji elektrodowych wydzielonych ze zużytych baterii Ni-MH i Li-ion w instalacji pilotowej uruchomionej w ZUO Gorzów Wielkopolski. Dla masy elektrodowej ze zużytych baterii Ni-MH, zawierającej: ~51% Ni, ~5,6% Co i ~14,4% sumy lantanowców (La + Ce + Pr + Nd), oraz inne zanieczyszczenia, zaproponowany proces przetwarzania (poziom TRL-6) obejmuje pięć dwuetapowych bloków technologicznych. W wyniku jego realizacji odzyskano nikiel i kobalt z uzyskami po ≥98,5%, w postaci kolektywnego koncentratu tlenkowego (Ni ~62%, Co ~7% + zanieczyszczenia), przeznaczonego do produkcji stopów lub do dalszego przetwarzania do postaci czystych związków niklu i kobaltu, oraz - lantanowce z uzyskiem ≥97% w postaci ich tlenkowego koncentratu (ΣLn ~73%) o ograniczonej zawartości zanieczyszczeń, przydatnego do wytwarzania stopu wodorochłonnego typu LnNi5, lub - do dalszego przetwarzania do postaci czystych związków lantanu, ceru, neodymu i prazeodymu. Dla masy elektrodowej ze zużytych baterii Li-ion, zawierającej: ~18%Co, ~9%Ni, ~6,5%Mn, ~35%Cog (w tym ~27% w postaci grafitu), ~4%Li oraz inne zanieczyszczenia, proponowany proces przetwarzania (poziom TRL-4) obejmuje trzy bloki operacyjne. W wyniku jego realizacji odzyskano: kobalt, nikiel i mangan z uzyskami po ≥95% w postaci kolektywnego koncentratu tlenkowego (Co ~40%, Ni ~18%, Mn ~12%) o ograniczonej zawartości zanieczyszczeń, przydatny do produkcji stopów lub do dalszego przetwarzania na czyste związki kobaltu, niklu i manganu, oraz - grafit, z uzyskiem ~100%, w postaci mieszaniny frakcji ziarnowych (bulk) lub oddzielnych frakcji granulometrycznych, o minimalnej zawartości większości zanieczyszczeń (Co, Ni, Mn, Li, Zn po <0,001%, Cu<0,002%, Fe<0,005%), za wyjątkiem Al (~0,15%) i Cl (~0,15%), co ogranicza możliwości aplikacyjne tych produktów do zastosowań o niskich lub średnich wymaganiach jakościowych.

EN

The article presents the elaborated methods for recovery of valuable components from electrode fractions, separated from spent Ni-MH and Li-ion batteries on a pilot scale in Waste Treatment Plant at Gorzow Wielkopolski. With reference to Ni-MH battery electrode fractions the proposed method of processing (TRL-6) comprises five two-stage technological blocks. As a result, starting from fed material, containing, wt. %: Ni - 5 1; Co ~ 5,6; £ Ln ~ H,4fcLn = La + Ce + Pr + Nd), nickel and cobalt have been recovered with yields of > 98,5% as a collective oxidic concentrate (Ni ~ 62%, Co - 7%), suitable for alloys manufacturing, and/or — for further processing into pure nickel and cobalt compounds, while lanthanides have been recovered with yield of > 97%, as their oxidic concentrate Coin's- 73, %) of limited impurities concentrations, suitable for hydrogen storage alloy manufacturing, and/or - for further processing into pure lanthanide compounds. With respect to Li-ion battery electrode fractions the proposed processing method (TRL-4) comprises three technological blocks. Following the described method from fed material, containing, wt. %: Co - 18, Ni ~ 9, Mn ~ 6,5, Cua -35 (Cglafhjte - 27), cobalt, nickel and manganese have been recovered with yields of> 95%, as a collective oxidic concentrate (Co - 40% Ni ~ 18%, Mn ~ 12%), that could be further processed either for alloys manufacturing, or - for their separate compounds, while graphite has been recovered with yield of ~ 100% as a mixture or separate grain - sized fractions, with limited impurities con tents (Co, Ni, Mn, Li, Zn - each below Wppm, Cu - below 20 ppm, Fe - below 50 ppm), with exception forAI (~ 0,15%) and Cl (~ 0,15%), which somehow cuts down the possible application area into low or at the most medium quality requirements for graphite.

6

Wpływ właściwości reologicznych zawiesin Ti2AlC na mikrostrukturę porowatych węglików wytworzonych metodą żelowania spienionej zawiesiny

Chmielarz A., Potoczek M.

Materiały Ceramiczne

|

2016

|

T. 68, nr 1

4 -- 8

PL

Termodynamicznie stabilne węgliki o budowie nanolaminatowej stanowią grupę materiałów łączących w sobie cechy zarówno metali, jak i ceramiki. Materiały te wytworzone w postaci porowatej mogą być zastosowane między innymi jako przewodzące prąd elektryczny podłoża do katalizatorów oraz matryce do kompozytów o strukturze infiltrowanej. W niniejszej pracy wykorzystano metodę żelowania spienionej zawiesiny do wytworzenia porowatych tworzyw z Ti2AlC. W roli środka żelującego użyto agarozę. Przygotowano gęstwy o różnych stężeniach agarozy: 0,8%, 1,1% oraz 1,3% wag. w przeliczeniu na masę proszku ceramicznego, które następnie spieniano i żelowano w celu sporządzenia porowatych kształtek. Stwierdzono, że lepkość zawiesiny Ti2AlC przeznaczonej do spieniania jest czynnikiem kształtującym porowatość całkowitą oraz rozmiar komórek pianki i okien w ściankach komórek. Wraz ze wzrostem lepkości zawiesiny przeznaczonej do spieniania zaobserwowano zmniejszanie porowatości całkowitej w piankach oraz rozmiaru komórek pianki i okien w ściankach komórek.

EN

Ternary carbides such as MAX phases are nano-layered ceramics that exhibit a unique combination of characteristics typical of both ceramics and metals. In porous forms they can be used for example as catalyst supports or as preforms for metal-ceramic interpenetrating composites. In this work porous Ti2AlC foams were manufactured by the gel-casting method with the use of agarose as a gelling agent. The rheological properties of Ti2AlC slurries with different agarose content were investigated. A correlation between the viscosity of the starting slurry and the microstructure of the final foam has been found. The mean cell size and window size as well as the total porosity decreased with increasing agarose concentration in the starting slurry.

7

Pianki z Ti2AlC przeznaczone na matryce do kompozytów ceramiczno-metalicznych o strukturze infiltrowanej

Potoczek M., Chmielarz A., Śliwa R. E.

Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

|

2015

|

R. 60, nr 11

577--581

PL

Kompozyty metalowo-ceramiczne o strukturze infiltrowanej charakteryzują się unikalną przestrzenną strukturą wzajemnie przenikających się szkieletów fazy metalowej i fazy ceramicznej. Najczęstszym sposobem wytwarzania tego typu kompozytów jest infiltracja roztopionego metalu do porowatej kształtki ceramicznej. W tej pracy do wytworzenia porowatych materiałów z T i2AlC zastosowano metodę żelowania spienionej zawiesiny ceramicznej (ang. gel-casting of foams). Metoda ta pozwala na wytworzenie ceramiki porowatej w postaci materiałów piankowych. Wytworzono pianki ceramiczne o porowatości całkowitej w zakresie 80÷90 %, które następnie charakteryzowano pod względem rozmiarów makroporów i połączeń między makroporami, porowatości otwartej i wytrzymałości na ściskanie. Wielkości te określają przydatność ceramiki porowatej do procesu infiltracji ciśnieniowej roztopionymi metalami. Stwierdzono, że rozmiar makroporów zawarty był w granicach 381÷547 μm, a rozmiar połączeń między makroporami mieścił się w zakresie od 77 do 134 μm. Pianki o porowatości w zakresie 80÷90 % charakteryzowały się dużą, jak na materiały wysokoporowate wytrzymałością na ściskanie, która zawarta była granicach 8÷18 MPa.

EN

MAX phases are a group of advanced ceramics with nano-layered structure. They have Mn+1AXn composition, where M is an early transition metal, A is an element of A group and X is a carbon and/or nitrogen. The growing interest in this novel group of materials results in their unique combination of characteristics typical of both ceramics and metals. They are elastically stiff good thermal and electrical conductors, resistant to chemical attack, and have relatively low thermal expansion coefficients. On the other hand, they are relatively soft and most are readily machinable, thermal shock resistant and damage tolerant. MAX phases can be produced both in dense and in porous form. In porous form they can be used for example as catalyst supports and preforms for metal-ceramic interpenetrating composites. One method to achieve an interpenetrating microstructure of a composite is the infiltration of a molten metal into a porous ceramic body called a preform. In this work porous Ti2AlC foams were manufactured by the gel-casting method with the use of agarose as an environmentally friendly gelling agent. This technique consists of the combination of the gel-casting process as well as the aeration of ceramic suspensions. It was used because it allows to manufacture porous ceramics in the form of highly porous bodies with homogeneous morphology with controlled porosity and pore size. Ti2AlC foams possessing total porosity in the range of 60÷90 % were manufactured and their microstructure was characterized in order to determine their applicability for the metal melt infiltration technique. Foams having total porosity of 77,9 and 85,3 % were chosen for the further investigation because of the fact that their open porosity was almost the same as the total porosity. As it was shown on the SEM images the samples presented a highly interconnected porous network. The average cell and cell window size was determined on the base of SEM image analysis. Cell size ranged from 381 to 547 μm and the average cell window size ranged from 77 to 134 μm. The strength of the foams was high and ranged from 8 to 18 MPa for the materials having porosity of 85,3 and 77,9 % respectively. This relatively high strength is typical for the porous materials manufactured by gelcasting technique. A relative high compression strength as well as the open porosity of Ti2AlC foams make them suitable for pressure metal melt infiltration in order to produce ceramic-metal interpenetrating composites.

8

Odzysk wolframu i kobaltu z odpadów pochodzących z obróbki węglików spiekanych

Kopyto D., Leszczyńska-Sejda K., Benke G., Chmielarz A., Baranek W., Hanke M., Dubrawski M.

Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

|

2015

|

R. 60, nr 1

15--23

PL

W artykule przedstawiono sposób odzysku wolframu i kobaltu z odpadów pochodzących z obróbki węglików spiekanych. Zaproponowana metoda polega na ługowaniu odpadów roztworami H2SO4 lub HCl, z dodatkiem czynnika utleniającego, dla przeprowadzenia do roztworu kobaltu i innych metali, z równoczesnym pozostawieniem całości wolframu w szlamie powstającym po ługowaniu. Prażenie tego szlamu po ługowaniu, w temperaturze 550-600 °C, z dostępem powietrza, powoduje zniszczenie struktury spieków, wypalenie węgla i wytworzenie tlenków wolframu, surowca do otrzymywania handlowych związków wolframu, np. H2WO4. Z roztworów uzyskanych po ługowaniu wydziela się bezpośrednio, przez zatężanie, uwodnione sole kobaltu, tj.: CoSO4 lub CoCl2. Aby otrzymać związki kobaltu wysokiej czystości, stosuje się metodę wymiany jonowej. Selektywne rozdzielenie kobaltu od pozostałych składników roztworu przez sorpcję z zastosowaniem odpowiednio dobranych żywic i elucję roztworami kwasów (HCl lub H2SO4) umożliwia uzyskanie czystych, roztworów o zawartości kobaltu wynoszącej kilkanaście gramów w litrze i krystalizację soli o wysokiej czystości.

EN

The paper presents a method of tungsten and cobalt recovery from sintered carbides treatment wastes. Initially the wastes are dissolved with a H2SO4 or HCl with addition of oxidising reagent. The cobalt and other metals except for the tungsten are transferred to the solution. The residue is roasted at temperature range from 550 to 600 °C in the presence of air. During the process structure of the sinter is destroyed with simultaneous combustion of the total carbon present. Tungsten oxides are formed during that process, which can be further processed to obtain commercial tungsten compounds, for example H2WO4. The cobalt salts (CoSO4 or CoCl2) can be obtained from the solutions by evaporation. Alternatively cobalt compounds of high purity can be produced using ion exchange technique. Cobalt is selectively separated from the other solution components using a dedicated ionite and consecutive elution with acid solutions (HCl or H2SO4). Obtained highly concentrated solutions with cobalt content up to 20 g/dm3 are used for crystallization of high purity salts.

9

Otrzymywanie związków renu(VII) służących do wytwarzania proszków stopowych

Leszczyńska-Sejda K., Benke G., Anyszkiewicz K., Chmielarz A.

Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

|

2014

|

R. 59, nr 1

6--11

PL

W artykule przedstawiono nowoczesne metody otrzymywania wybranych związków renu(VII), które stanowią dogodny materiał do redukcji i w konsekwencji do uzyskiwania z nich proszków stopowych na bazie renu z metalami wchodzącymi w skład nadstopów, tj. niklem i chromem, glinem i kobaltem. Należą do nich: reniany(VII) różnych metali, kompleksowe związki renu(VII) oraz dwuskładnikowe i trójskładnikowe mieszaniny renu z innymi pierwiastkami wchodzącymi w skład nadstopów. Obecnie ren do nadstopów wprowadzany jest w postaci metalicznych peletek w procesie stapiania. Proces ten wymaga utrzymywania wysokich temperatur. Wprowadzanie renu do nadstopów w postaci peletek proszków stopowych, np. Re-Ni, Re-Co, przyczynia się do ograniczenia strat renu poprzez możliwość obniżenia temperatury kąpieli topu. Ponadto, zastosowanie do otrzymywania proszku stopowego związków chemicznych o komponentach wchodzących w skład nadstopów pozwala na ominięcie etapu mielenia materiału.

EN

The paper presents modern methods for obtaining selected rhenium(VII) compounds, that form appropriate material for reduction and in consequence production of alloy powders based on rhenium and metals included in the superalloys, i.e. nickel, aluminum, chrome and cobalt. The compounds include: different metals perrhenates, rhenium(VII) complex compounds and compositions of rhenium oxides and their mixture, in different oxidation state, with oxides of other elements included in the superalloys. Currently, rhenium is added to supperalloys in a form of metallic pellets in melting process. That process requires to high temperatures and application of high purity rhenium. The addition of rhenium to superalloys in the form of alloy powder pellets, i.e. Re-Ni, Re-Co, bring decrease of rhenium losses by reduction of melting bath temperature. Moreover, application of chemical compounds with components used in superalloys composition for production of alloy powder provides possibilities to avoid metal milling stage.

10

Sferyczne proszki ze stopów renu z kobaltem i niklem

Wrona A., Leszczyńska-Sejda K., Lis M., Benke G., Czepelak M., Anyszkiewicz K., Mazur J., Bilewska K., Chmielarz A., Woch M., Staszewski M., Osadnik M., Orłowska-Buzek Ł., Kozub K., Gambal P., Satora W.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2013

|

R. 58, nr 12

828--834

PL

W nowoczesnych dziedzinach techniki duże znaczenie mają metale wysokotopliwe, w tym ren i jego stopy. Obecnie ren najczęściej wykorzystywany jest do produkcji nadstopów na bazie niklu, które charakteryzuje duża wytrzymałość mechaniczna, odporność na korozję i pełzanie w wysokich temperaturach. Ponadto powłoki z renu i jego stopów wykazują znaczną odporność chemiczną. W przypadku wytwarzania powłok technikami natrysku z proszków istotne znacznie ma morfologia proszku. Proszki sferyczne w porównaniu do proszków o nieregularnym kształcie ziaren charakteryzują się większą gęstością względną, lepszą sypkością i większą czystością chemiczną. Sferyczne proszki renu z dodatkiem niklu i kobaltu wytworzono techniką rozpylania plazmowego. Materiałem wyjściowym były stopowe proszki na bazie renu otrzymane na drodze redukcji renianu(VII) kobaltu(II) i renianu(VII) niklu(II). Obydwa reniany(VII) otrzymywano, poprzez sorpcję niklu/kobaltu z kwaśnych roztworów siarczanowych lub azotanowych i kolejno elucję zasorbowanych metali (Ni lub Co) wodnym roztworem kwasu renowego(VII), uzyskiwanym również przy użyciu metody jonowymiennej. Powstałe w wyniku elucji roztwory zawierające ren i nikiel/kobalt kierowano do zatężania. W wyniku zatężania powstały osady renianu(VII) niklu(II) lub kobaltu(II). Po ich wysuszeniu otrzymywano bezwodne reniany(VII) wybranych metali zawierające w przypadku renianu(VII) niklu(II) 66,6 % Re i 10,5 % Ni, a w przypadku renianu(VII) kobaltu(II) 66,6 % Re i 10,5 % Co oraz do 100 ppm metalicznych zanieczyszczeń w każdym produkcie. Proces rozpylania plazmowego prowadzono w zamkniętej kolumnie w atmosferze argonu przy użyciu zestawu plazmotronowego AP-50 firmy FST z palnikiem plazmowym o maksymalnej mocy 50 kW. W wyniku przeprowadzonych operacji otrzymano proszki na bazie renu o sferycznym kształcie ziaren, zawierające 6,5 i 4,8 % wagowych odpowiednio kobaltu i niklu. Gęstość otrzymanych materiałów jest na poziomie 85 i 70 % gęstości teoretycznej odpowiednio dla proszków z kobaltem i niklem.

EN

In modern fields of engineering highly fusible metals such as rhenium and its alloys have a great value. Currently rhenium is most frequently used for production of nickel-based superalloys that are characterized by high mechanical strength, resistance to corrosion and creep at high temperatures. Moreover, coatings made of rhenium and its alloys show substantial chemical resistance. In case of production of coatings from powders, the powder morphology is of vital importance. In comparison with irregularly-shaped powders, powders of spherical grain shapes have a higher density, better liquidity and higher chemical purity. Spherical powders of rhenium with addition of cobalt and nickel were produced with plasma spraying technique. Starting materials were rhenium-based alloyed powders obtained through reduction of high purity cobalt(II) perrhenate and nickel(II) perrhenate. Both perrhenates of high purity were produced by sorption of nickel/cobalt from acidic sulfate/nitrate solutions followed by elution of the sorbed metals (Ni/Co) with aqueous solution of perrhenic acid, which was also produced by ion-exchange method. After elution the rhenium and nickel/cobalt containing solutions were sent for concentration. As a result of concentration, residues of Ni(ReO4)2 or Co(ReO4)2 were generated. After drying, anhydrous perrhenates of the selected metals were produced, which contained up to 66.6 % Re and 10.5 % Ni, and up to 66.6 % Re and 10.5 % Co, in Ni(ReO4)2 and in Co(ReO4)2, respectively, and up to 100 ppm of metallic impurities in both products. Plasma spraying process was held in a closed column in argon atmosphere using a AP-50 plasma system from FST company. A gas torch with a maximum power of 50 kW was used. As a result of conducted operations, spherically-shaped rhenium- based powders were obtained with cobalt and nickel content of 6.5 and 4.8 wt.%, respectively. Density of the materials were about 85 and 70 % of theoretical density for powders with cobalt and nickel, respectively.

11

Zmiany w europejskim prawie środowiskowym

Chmielarz A., Czaplicka M.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2012

|

R. 57, nr 2

94-97

PL

Przedstawiono podstawowe informacje dotyczące nowej dyrektywy Unii Europejskiej o emisjach przemysłowych, proponowanych zmianach w protokole z Goteborga, protokole metali ciężkich (HMP) oraz o przygotowywanym nowym akcie prawnym, zwanym dyrektywą rtęciową. Omówiono konsekwencje tych zmian dla działalności branży metali nieżelaznych w Polsce.

EN

Paper presents basic information on the new European Union directive on industrial emissions, proposed changes in Gothenburg's protocol, heavy metals protocol, new act called 'mercury directive' and their influence on the Polish non?ferrous metals industry.

12

Przetwórstwo surowców mineralnych i metalurgia zamierzenia badawcze Instytutu Metali Nieżelaznych

Chmielarz A.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2012

|

R. 57, nr 3

139-141

PL

Misją nauk stosowanych jest kreowanie i stymulowanie rozwoju innowacyjności w gospodarce. Potwierdzenie tej tezy znajdziemy w Ustawie z dnia 30 kwietnia 2010 roku o instytutach badawczych (Dziennik Ustaw nr 96, poz. 619), w której instytut badawczy definiuje się jako jednostkę organizacyjną, która "prowadzi badania naukowe i prace rozwojowe ukierunkowane na ich wdrożenie i zastosowanie w praktyce".

EN

The mission of applied research is to create and stimulate innovation in the economy. Confirmation of this thesis can be found in the Act of 30 April 2010 by research institutions (Official Gazette No 96, pos. 619), in which the research institute is defined as an organizational unit, which "conducts research and development aimed at their implementation and application in practice ".

13

Problemy hydrometalurgii miedzi w Polsce

Chmielarz A.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2012

|

R. 57, nr 1

27-33

PL

W artykule dokonano przeglądu hydrometalurgicznych i bio-hydrometalurgicznych technologii produkcji miedzi z uwzględnieniem aktualnego stanu ich wdrażania w przemyśle. Stwierdzono, że zastosowania przemysłowe dotyczą głównie koncentratów miedzi wtórnej z mineralizacją o charakterze tlenkowym lub chalkocytowym. Zwrócono uwagę na fakt, że technologie hydrometalurgiczne stosowane w polskim przemyśle miedziowym są całkowicie komplementarne w stosunku do istniejących procesów produkcyjnych odzysku metali towarzyszących i waloryzacji odpadów. Podano przykłady takich technologii opracowanych w IMN, przeznaczonych m.in. do odzysku cynku z odpadów ołowiowych, odzysku miedzi z gąbki miedziowo-arsenowej z wydzieleniem arsenu w postaci skorodytu, oraz do utylizacji zużytego kwasu po elektrorafinacji.

EN

A review of hydrometallurgical and bio-hydrometallurgical technologies for copper production is presented together with information on current status of their implementation in industry. It was established that industrial applications are mainly related to secondary copper concentrates presenting mineralization of oxide or chalcocite character. Hydrometallurgical technologies in the Polish copper industry are shown to be perfectly complementary to the existing production processes in recovery of by-product metals and waste valorisation. Examples of such technologies developed at IMN for zinc recovery from lead-bearing waste, copper recovery from copper-arsenic sponge with separation of arsenic in a form of scorodite and utilization of spent electrorefining acid are discussed.

14

Odzysk i produkcja renu w metalurgii miedzi

Woch M., Leszczyńska-Sejda K., Benke G., Anyszkiewicz K., Chmielarz A., Missol W., Czepelak M., Kozub K., Kuleba B.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2012

|

R. 57, nr 4

232-236

PL

Instytut Metali Nieżelaznych w ścisłej współpracy z firmą KGHM Ecoren S.A. od wielu lat prowadzi prace badawcze i wdrożeniowe związane z odzyskiem renu. Współpraca ta doprowadziła do opracowania dwóch technologii i zbudowania trzech instalacji przemysłowych. Pierwsza technologia stosowana jest w dwóch wariantach i polega na odzysku renu w postaci nadrenianu amonu, z kwaśnych ścieków powstających w głogowskich Fabrykach Kwasu Siarkowego (FKS). Sumaryczna zdolność produkcyjna obydwóch instalacji wykorzystujących tę technologię wynosi około 8 ton na rok. Druga technologia polega na wytwarzaniu, z otrzymanego nadrenianu amonu, renu metalicznego, w postaci proszku lub peletek. Instalacja wykorzystująca tę technologię ma zdolność produkcyjną około 3,5 tony na rok. Opisane instalacje są własnością firmy KGHM Ecoren S.A. W przeciągu zaledwie pięciu lat, firma KGHM Ecoren S.A. stała się trzecim producentem renu i jego związków na świecie.

EN

IMN together with KGHM Ecoren S.A. has conducted research studies and implementation works related to rhenium recovery for many years already. The cooperation resulted in development of two technologies and construction of three industrial installations. The first technology is used in two variants for recovery of rhenium in a form of ammonium perrhenate from acid waste water generated in sulphuric acid plants (FKS) at Głogów. The total capacity of both installations operating on that technology is about 8 tons per year. The second technology is used for production of metallic rhenium, in a form of powder or pellets, from the generated ammonium perrhenate. The installation using that technology has annual capacity of about 3.5 tons. The described installations are owned by KGHM Ecoren S.A. Within the period of five years only KGHM Ecoren S.A. has become the third producer of rhenium and its compounds in the world.

15

Elektrowydzielanie miedzi bezpośrednio z roztworu po bioługowaniu koncentratu Cu

Hanke M., Baranek W., Chmielarz A.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2012

|

R. 57, nr 1

33-41

PL

Istotny postęp w technologii bioługowania koncentratów miedzi, umożliwiający wytwarzanie roztworów siarczanowych o stężeniu miedzi powyżej 40 g/dm3 i z wydajnością przewyższającą 90 %, skłonił do podjęcia badań zmierzających do sprawdzenia możliwości bezpośredniej produkcji miedzi elektrolitycznej z takich roztworów, z pominięciem stosowanej klasycznie operacji ekstrakcji rozpuszczalnikowej. Badania prowadzono z roztworem otrzymanych z BRGM (Francja), a wytworzonym przez bioługowanie koncentratu miedzi z ZG LUBIN. Zastosowano elektrolizer z dwiema anodami wykonanymi ze stopu Pb1Ag oraz jedną katodą ze stali kwasoodpornej. Stosowana katodowa gęstość prądu wynosiła 200 A/m2, temperatura elektrolitu 55 [stopni]C, a w skład zestawu inhibitorów wchodził klej kostny i tiomocznik. Pierwsze testy prowadzone zarówno w trybie ciągłym, jak i cyklicznym, wykazały możliwość produkcji osady katodowych metalicznych, zwartych, jednak wydajności prądowe procesu były relatywnie niskie 61-77 %, a wskaźnik zużycia energii elektrycznej wynosił 2500-3100 kWh/t Cu. Przyczyną takiej sytuacji była niewątpliwie wysoka zawartość żelaza(III) w roztworze. Podjęto próby usunięcia jonów żelaza(III) z roztworu po bioługowaniu koncentratu. Poziom żelaza(III) został zredukowany na drodze wytrącania hydrolitycznego oraz w formie jarozytu. W przypadku pierwszej techniki Fe usunięto w około 96 %, proces filtracji zachodził jednak opornie, straty miedzi do osadu wynosiły około 4 %. W wyniku zastosowania techniki jarozytowej osiągnięto 71 % stopień usunięcia żelaza. Proces filtracji przebiegał łatwo, zaś straty miedzi do osadu wynosiły około 3 %. Próby elektrowydzielania miedzi z roztworów o zredukowanej zawartości żelaza(III) charakteryzowały się wysokimi wydajnościami prądowymi, odpowiednio: 96 % i 91 %. Otrzymywane osady katodowe pomimo zwartej metalicznej struktury oraz spełnienia normy dla najwyższej jakości osadu katodowego Cu-CATH-1, charakteryzowały się występowaniem dendrytycznych narostów na dolnych krawędziach. Za tworzenie się narostów podejrzewano zbyt wysokie stężenie jonów Cl- w roztworze. W procesie odmiedziowania roztworu o obniżonej zawartości żelaza(III) oraz jonów chlorkowych do poziomu 0,078 g/dm3 (84 % usunięcie chloru) uzyskano wysoką wydajność prądową około 91 % oraz relatywnie niskie zużycie energii elektrycznej na poziomie 2000 kWh/t Cu. W znaczącym stopniu zredukowano narosty na nieosłoniętej krawędzi osadu katodowego. Technologia przerobu koncentratów lubińskich metodą bioługowania powinna przewidywać zawrót roztworu po operacji elektrowydzielania miedzi. Biorąc pod uwagę fakt, że pewne zanieczyszczenia w takiej sytuacji będą się kumulowały oraz konieczność utrzymywania składników roztworu, takich jak żelazo i chlor, na wymaganym poziomie, przyjęto skład roztworu, który powinien być zbliżony do rzeczywistego we warunkach stosowania zawrotu roztworu do procesu bioługowania. Próba produkcji miedzi katodowej z tak sporządzonego roztworu, prowadzona według założeń zgodnych z poprzednimi testami, pozwoliła osiągnąć około 92 % wydajność prądową, relatywnie niskie zużycie energii elektrycznej 1900-2000 kWh/t Cu, a osad katodowy posiadał zwartą strukturę oraz wysoki stopień czystości. Otrzymane wyniki z prób odmiedziowania pozwoliły na zaproponowanie schematu technologicznego hydrometalurgicznego przerobu koncentratów lubińskich z zastosowaniem procesu bioługowania oraz elektroekstrakcji miedzi z uzyskiwanego roztworu.

EN

Significant progress in technology of copper concentrates bioleaching, which provides possibilities to produce sulfate solutions of copper concentration above 40 g/dm3 and with efficiency over 90 %, underlay the studies into production of electrolytic copper directly from such solutions without a traditionally applied solvent extraction operation. The studies were conducted with the solution produced at BRGM (France) by bioleaching of ZG LUBIN copper concentrate. In the experiments an electrolyser was used with two anodes made of Pb1Ag alloy and with one cathode of acid resistant steel. The applied cathode current density was 200 A/m2, electrolyte temperature was 55 [degrees]C, and inhibitors were composed of bone glue and thiourea. The first tests were conducted both in continuous and cyclic mode and showed possibilities for production of metallic, compact cathode deposits, however current efficiencies were relatively low, at the level of 61-77 %, while electric energy consumption was 2500-3100 kWh/t Cu, which undoubtedly results from high iron(III) content in the solution. Tests for iron(III) ions removal from the solution were undertaken. Iron(III) content was reduced by hydrolytic precipitation and in a form of jarosite. With the first technique about 96 % of Fe was removed, but filtration process was difficult and copper loss to the residue was about 4 %. Application of jarosite method brought 71 % iron removal. Filtration run easily and copper loss to the residue was about 3 %. Tests of copper electrowinning from solutions of reduced iron(III) content showed high current efficiencies: 96 % and 91 %, respectively. The produced cathode deposits, although presenting compact metallic structure and meeting the highest Cu-CATH-1 cathode deposit quality standards, were characterised by dendritic bottom edges. It was suspected that the accretions result from excessively high Cl- ions concentration in the solution. During copper removal from the solution of decreased content of iron(III) and chloride ions content reduced to the level of 0,078 g/dm3 (84 % chlorine removal) high current efficiency of about 91 % and relatively low electrical energy consumption at the level of 2000 kWh/t Cu was reached. The accretions on the exposed edge of cathode deposit were significantly reduced. In the technology for treatment of Lubin concentrates by bioleaching the solution after copper electrowinning should be recycled. Considering the fact that some impurities will accumulate and that it is necessary to maintain solution components, such as iron and chlorine, at a required level, the adapted composition of the solution was similar to the actual solution recycled to the bioleaching process. Production of copper from thus prepared solution in the conditions described in the above tests resulted in 92 % current efficiency, relatively low electrical energy consumption of 1900-2000 kWh/t Cu, while the cathode deposit was of compact structure and high purity. Based on the produced results of copper removal it was possible to prepare a flow-sheet for hydrometallurgical treatment of Lubin concentrate by bioleaching and electrowinning of copper from the produced solution.

16

Recovery of zinc from arduous wastes using solvent extraction technique. Part I. Preliminary laboratory studies

Gotfryd L., Chmielarz A., Szołomicki Z.

Physicochemical Problems of Mineral Processing

|

2011

|

Vol. 47

149-158

EN

Solvent extraction technique with 40 volume percent of bis(2-ethylhexyl)phosphoric acid as an extractant was applied for recovery of zinc from technological solutions. Crude zinc oxides from Waelz processing of electric arc furnace dusts or ferrous waste of zinc hydrometallurgy were used for preparation of feed solutions by leaching them with diluted sulfuric acid and by preliminary hydrometallurgical purification. The studies were conducted step by step from elementary laboratory experiment to advanced level of pilot plant tests in a continuously operating installation consisting of a counter-current set of mixer-settler type extractors and necessary equipment. The paper describes the course and results of initial laboratory works undertaken to choose proper extractant and establish conditions for further successful zinc extraction in the pilot plant installation.

17

Recovery of zinc from arduous wastes using solvent extraction technique. Part II, Pilot plant tests

Gotfryd L., Chmielarz A., Szołomicki Z.

Physicochemical Problems of Mineral Processing

|

2011

|

Vol. 47

249-258

EN

Solvent extraction technique using 40 vol. % bis(2-ethylhexyl)phosphoric acid as an extractant was applied for recovery of zinc from technological solutions. Crude zinc oxides from Waelz processing of electric arc furnace dusts or ferrous waste of zinc hydrometallurgy were used for preparation of feed solutions by leaching them with diluted sulfuric acid and by pre-liminary hydrometallurgical purification. The studies were conducted step by step from labor-atory to advanced pilot plant tests in continuously operating installation. Part II describes preparations and results of pilot plant counter-current experiments performed using laboratory extractive system, built from a train of mixer-settler type extractors, set in changeable countercurrent manner, necessary pumps and automation systems, coupling pH measurements with neutralization agent supply. Excellent results in a form of very pure zinc sulfate solutions were obtained. ZnSO4 concentrations are appropriate and the purity of the strip solutions very good. Comparison of natural and accelerated method of zinc extraction is done.

18

Marnotrawstwo pracy maszyn na placu budowy

Wirkus M., Węsierski T., Chmielarz A.

Budownictwo i Inżynieria Środowiska

|

2011

|

Vol. 2, no. 4

699-708

PL

W opracowaniu poruszono zagadnienia nieefektywnego wykorzystania maszyn w procesie budowlanym, co w kontekście koncepcji Lean jest marnotrawstwem. Celem opracowania jest zaprezentowanie wytycznych do minimalizacji marnotrawstwa pracy maszyn. Do ich opracowania wykorzystano narzędzia koncepcji Lean, a także rezultaty własnych badań empirycznych. Chociaż mają one charakter wstępny, to w połączeniu z heurystyką oraz podejściem do analiz wg „wspólnej części zasobów w procesie”, przyniosły rezultaty, które dostosowały wytyczne Lean do procesu budowlanego. Do pomiaru efektywności pracy maszyn zastosowano wskaźnik OEE. Szczegółowym przedmiotem analiz były maszyny do prac ziemnych i transportu bliskiego. Zaproponowano rozwiązania służące zwiększeniu wartości wskaźnika OEE, a tym samym minimalizowaniu marnotrawstwa

EN

The paper describes some problems of inefficient use of machinery in the construction process. If you look at it from the perspective of Lean Management, this is the source of waste. This is the reason for which authors attempted to formulate guidelines to reduce waste. Lean Tools and results of empirical research were used to prepare these guidelines. However, it was only an initial study to validate the method of analysis of the shared part of the resources in the construction process. But the results in conjunction with heuristics gave the new quality guidelines of Total Productive Maintenance (TPM). Index of the Overall Equipment Effectiveness (OEE) was used to measure the efficiency of machines. Specific research focused on the excavators and cranes. The article presents some solutions to increase efficiency and reduce waste of these machines work.

19

Metylotrioksoren(VII) jako katalizator wielu ważnych reakcji organicznych

Leszczyńska-Sejda K., Benke G., Anyszkiewicz K., Chmielarz A.

Przemysł Chemiczny

|

2008

|

T. 87, nr 11

1102-1106

20

Immobilizacja związków renu w cieczach jonowych

Leszczyńska-Sejda K., Benke G., Anyszkiewicz K., Chmielarz A.

Przemysł Chemiczny

|

2008

|

T. 87, nr 10

1035-1038