Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Metale ciężkie w fosforytach stosowanych do produkcji nawozów fosforowych i ich oznaczanie za pomocą techniki ICP-OES

Ostrowski J., Olchowski R., Dobrzyńska J., Watros A., Dobrowolski R.

Przemysł Chemiczny

|

2018

|

T. 97, nr 8

1284--1287

PL

Fosforyty wykorzystywane do produkcji nawozów mineralnych zawierają metale ciężkie. Długookresowe stosowanie nawozów fosforowych może prowadzić zarówno do bioakumulacji zanieczyszczeń w glebie i tkankach roślin, jak i do wprowadzenia tych pierwiastków do przewodu pokarmowego człowieka. Unia Europejska wprowadza ograniczenia dopuszczalnych zawartości pierwiastków ciężkich w nawozach mineralnych, dlatego też istnieje potrzeba opracowania metod analitycznych do ich oznaczania. W pracy zaproponowano wykorzystanie optycznej spektrometrii emisyjnej ze wzbudzeniem w plazmie indukcyjnie sprzężonej (ICP-OES) do oznaczania śladowych ilości Cd, Pb, Ni i Cr w fosforytach. Rozpoznano i skorygowano interferencje towarzyszące analizom badanych fosforytów za pomocą techniki ICP-OES. Dokładność uzyskanych wyników zapewniono przez zastosowanie certyfikowanego materiału odniesienia SRM®695.

EN

An optical emission spectrometry with the ionization in inductively coupled plasma was tested as a potential anal. method for detn. of trace amts. of Cd, Pb, Ni and Cr in phosphorites- based materials, which were previously shredded and dissolved in a mixt. of concd. HNO3 and HCl acids in the ratio of 3:1 by vol. The markings were carried out without correction of the calibration as well as using Sc, Be and Cs solns. as internal stds. The calibration resulted in an increase in the accuracy of markings of the tested elements in the certified ref. material by approx. 10%.

2

Rozchwiany system „oponiarski”

Dobrowolski R.

Recykling

|

2017

|

nr 1

70--72

PL

Zmiany ustawowe po 2002 r. pozwalały na konstatację – mamy najbardziej efektywny system gospodarki zużytymi oponami w Europie! Chciałoby się jednak powiedzieć – lepiej już było. Uprawnione do zbiórki podmioty albo ograniczają statutową działalność, albo próbują zabezpieczyć się komunikatem: nie odbieramy odpadów pochodzących z importu. Zużyte opony stanowią aż 80% tzw. poeksploatacyjnych odpadów gumowych i dlatego ich zbiórka w dużej mierze decyduje o spełnieniu założeń ustawy o odpadach. Od 1 lipca 2003 r. obowiązuje zakaz deponowania na składowiskach całych opon, natomiast już trzy lata później objęto nim również te rozdrobnione. Z raportu wynika, że o ile w 2013 r. skuteczność systemu zbiórki wynosiła 96%, o tyle już w kolejnych latach uzyskano satysfakcjonującą szczelność (100%). A dziś?

3

Origin and Neoholocene evolution of spring-fed fens in Wardzyń, Łódź Upland, central Poland

Dobrowolski R., Ziułkiewicz M., Okupny D., Forysiak J., Bałaga K., Alexandrowicz W. P., Buczek A., Hałas S.

Geological Quarterly

|

2017

|

Vol. 61, No. 2

413--434

EN

Spring-fed fens in Wardzyń represent the rare group of alkaline mires supplied by artesian groundwater. Using multidisciplinary methods (including sedimentological, hydrometric and hydrochemical, pollen, macrofossil, malacological, geochemical, radiocarbon dating, and stable oxygen and carbon isotope analyses) we have been able to (1) reconstruct the main phases of spring-fed fen development, and to (2) determine the cause of Neoholocene groundwater ascension responsible for the mire inception. These phases are characterized by cyclic organic (peat) and carbonate (tufa) sedimentation associated with the Holocene fluctuations in humidity and temperature. The beginning of the activation of hydrological systems (involving the flow of confined groundwater of the Cretaceous aquifer) at Wardzyń occurred in the Subboreal period of the Holocene, after a long episode of decreased humidity initiated ca. 4.2 ka cal BP.

4

Detektory naładowanych cząstek opracowane w ITE dla nowego systemu detekcyjnego ALBEGA, opracowywanego w GSI Darmstadt do badań nad transaktynowcami

Węgrzecki M., Yakushev A., Bar J., Budzyński T., Di-Nitto A., Dobrowolski R., Grabiec P., Kłos H., Kulawik J., Marchewka M., Panas A., Prokaryn P., Synkiewicz B., Szmigiel D., Węgrzecki M., Zaborowski M.

Elektronika : konstrukcje, technologie, zastosowania

|

2016

|

Vol. 57, nr 8

35--40

PL

Omówiono konstrukcję, technologię i parametry dwóch nowych typów detektorów do systemu detekcyjnego ALBEGA (ALfa – BEta – GAmma) budowanego w GSI Helmholtzzentrum für Schwerionenforschung GmbH, Darmstadt (GSI), przeznaczonego do badań nad transaktynowcami. Detektor alfa stanowi 64-elementowa przepływowa matryca monolityczna zbudowana z dwóch płytek krzemowych o typie przewodnictwa ν, w których wytrawiony jest kanał, przez który przepływają (w gazie nośnym) badane substancje. Od strony kanału na całej powierzchni płytek wytworzony jest techniką dyfuzji fosforu obszar n+ (wspólna katoda). Na stronie przeciwległej do kanału wytworzone są techniką selektywnej dyfuzji boru 32 złącza p+-ν. Po połączeniu płytek powstaje szczelny kanał (przewód gazowy). Do jednego z końców tego przewodu doprowadzany jest gaz nośny (hel) zawierający atomy badanych pierwiastków promieniotwórczych. Gaz ten przepływa przez kanał. Promieniowanie jonizujące, emitowane przez atomy transportowane w gazie nośnym wnika do krzemu. Nośniki ładunku generowane w krzemie przez absorbowane promieniowanie (głównie cząstki alfa) są rozdzielane przez najbliższe złącze p+-ν, powodując powstanie sygnału elektrycznego. Promieniowanie beta i gamma przechodzi przez krzem i może być detekowane przez detektory odpowiednio umieszczone na zewnątrz przepływowego detektora cząstek alfa. Detektor beta stanowi monolityczna, 32-elementowa matryca o średnicy obszaru czynnego 90 mm, o grubości 0,9 mm. Materiałem wyjściowym jest wysokorezystywna płytka krzemowa typu ν. Na górnej stronie tej płytki wykonane są poprzez dyfuzję boru 32 planarne złącza p+-ν. Na dolnej stronie wykonany jest na całej powierzchni, poprzez dyfuzje fosforu, obszar n+, stanowiący wspólną katodę.

EN

The paper presents the design, technology and parameters of two new types of silicon detectors for the new detection system ALBEGA (ALfa – BEta – GAmma). The ALBEGA system will be used for research on transactinide elements at the GSI Helmholtzzentrum für Schwerionenforschung GmbH, Darmstadt (GSI) The alpha detector is a 64-element silicon monolithic flow array. The array consisting of two ν-type silicon wafers with a channel etched into them, through which the studied substances flow (in carrier gas), is used in the detector. An n+ region (common cathode) is formed by the phosphorous diffusion over the entire surface of the wafers from the side of the channel. 32 p+ regions (anode regions) are formed by selective boron diffusion on the side opposite to the channel. After the wafers are bonded, an gas-tight channel (gas pipe) is formed. Carrier gas (noble gas or a mixture of noble gas and reactive gas) containing atoms of radioactive elements under study is introduced into one end of this pipe. The gas flows through the channel and exits at the other end of the pipe. The transported active atoms/molecules are adsorbed inside the pipe and undergo the radioactive decay. The ionising radiation emitted by the atoms transported by the carrier gas penetrates into silicon. The charge carriers generated in silicon by absorbed radiation (mainly alpha particles) are separated by the nearest p+-ν junction, creating an electric signal. Beta and gamma radiation passes through silicon and can be detected by the detectors appropriately placed outside the flow alpha detector. The beta detector consists of a monolithic 32-element array with an active area diameter of 90 mm and a thickness of 0.9 mm. The starting material is a high-resistivity n silicon wafer. 32 planar p+-ν junctions are formed by boron diffusion on the top side of the wafer. On the bottom side, an n+ region, which forms a common cathode, is formed on the entire surface by phosphorus diffusion.

5

Badanie mobilności pierwiastków śladowych w odpadach górniczych z kopalni Lubelski Węgiel Bogdanka z zastosowaniem chemicznej ekstrakcji sekwencyjnej

Ostrowski J., Cejner M., Piekarska M., Dobrowolski R.

Przemysł Chemiczny

|

2015

|

T. 94, nr 7

1171-1174

PL

Przedstawiono wyniki badań ekstrakcji sekwencyjnej wybranych pierwiastków: Ba, Sr, Cr, Cd oraz Pb z odpadów górniczych pochodzących z kopalni Lubelski Węgiel Bogdanka SA z lat 2009–2012. Określono wpływ badanych pierwiastków na środowisko poprzez zbadanie ich mobilności i określenie zawartości w poszczególnych frakcjach oraz przewidywanie możliwych zmian środowiskowych. Dokładność zastosowanej procedury ekstrakcji sekwencyjnej sprawdzono poprzez przeprowadzenie ekstrakcji sekwencyjnej certyfikowanego materiału odniesienia BCR-701.

EN

Four coal mine tailings from a Polish coal mine were subjected to sequential extn. to det. mobility and Ba, Sr, Cr, Pb and Cd contents in 4 phases. Accuracy of the sequential extn. procedure was checked by performing sequential extn. of certified ref. sample.

6

Strukturalne uwarunkowania rzeźby Wyżyny Lubelskiej i Roztocza

Dobrowolski R., Harasimiuk M., Brzezińska-Wójcik T.

Przegląd Geologiczny

|

2014

|

Vol. 62, nr 1

51–-56

EN

The main relief features of the Lublin Upland (sensu Jahn, 1956) and Roztocze were formed during the early and middle Cenozoic stages of the Meta-Carpathian Ridge morphogenesis. They are clearly conditioned by the structure of the Upper Cretaceous-Palaeogene complex of the marginal part of the East European Craton. The following factors were of fundamental significance for the relief development in the study area: 1) Alpine and modern tectonic activity, which conditioned the horst nature of some morphostructures and the type of fissuring of rock massif, and 2) lithological diversity of the Upper Cretaceous-Palaeogene complex as well as the Miocene and Pliocene deposits, which influenced its strength features.

7

Multi-proxy reconstruction of mire development in the Poręby Wojsławskie Ecosystem (Sandomierz Basin, Southeastern Poland)

Chodorowski J., Plak A., Pidek I. A., Dobrowolski R.

Geochronometria

|

2013

|

Vol. 40, no. 3

177--186

EN

Multi-proxy analysis (sedimentological, palaeobotanical, geochemical data and results of radiocarbon dating) of the biogenic sediments from a small mire ecosystem in the Sandomierz Basin (SE Poland) is presented. The ecosystem contains a full hydroseral sequence from minerotrophic to ombrotrophic wetland. It is one of the few sites in this region which is so thoroughly investigated in terms of the palaeoenvironmental record. Changes in the water supply of the mire area, and conse-quently the changes in the plant and sediment succession, were well correlated with the regional tendencies in precipitation and temperature during the Late Glacial/Holocene transition and in the Holocene. Human impact is very well recorded in pollen diagram from the Subboreal period.

8

Interdisciplinary studies of spring mire deposits from Radzików (South Podlasie Lowland, east Poland) and their significance for palaeoenvironmental reconstructions

Dobrowolski R., Pidek I. A., Alexandrowicz W. P., Hałas S., Pazdur A., Piotrowska N., Buczek A., Urban D., Melke J.

Geochronometria

|

2012

|

Vol. 39, no. 1

10-29

EN

The paper presents the results of interdisciplinary (multi-proxy) palaeoenvironmental studies of peat – calcareous tufa depositional sequences of spring mire from Radzików site (east Poland). Analyses of three biotic proxies (plant macrofossils, pollen, molluscs) were supplemented with sedi-mentological, geochemical, oxygen and carbon stable isotopes analyses and radiocarbon dating and used for reconstruction of environmental changes in Late Glacial and Holocene. The obtained results enable us to (1) reconstruct main phases of mire development and (2) determine environmental fac-tors influencing changes of water supply. The object started to develop in Allerød. The Late Glacial and Early Holocene deposit sequence is relatively thick (about 1.0 m), with good palaeoecological record. The boundary between Younger Dryas and Preboreal is especially well confirmed by palynological and malacological analyses as well as radiocarbon dating. The Mesoholocene deposits are considerably worse preserved. Mire develop-ment was evaluated in terms of general mire ecology.

9

Wysokorozdzielcza absorpcyjna spektrometria atomowa. Cz. II - charakterystyka analityczna spektrometru HR CS AAS

Dobrowolski R., Otto M., Adamczyk A.

Analityka : nauka i praktyka

|

2011

|

nr 2

4-10

PL

Wysokorozdzielcza atomowa spektroskopia absorpcyjna z wykorzystaniem źródła ciągłego stwarza wiele nowych możliwości zastosowań analitycznych, w szczególności oznaczania pierwiastków śladowych w obecności bardzo skomplikowanych matryc bez konieczności ich wstępnego usuwania.

10

Wysokorozdzielcza absorpcyjna spektrometria atomowa. Cz. I - nowe możliwości analityczne

Dobrowolski R., Otto M., Adamczyk A.

Analityka : nauka i praktyka

|

2011

|

nr 1

35-38

PL

Wysokorozdzielczy spektrometr absorpcji atomowej cechuje się rozdzielczością o dwa rzędy wielkości większą w porównaniu z konwencjonalnymi spektrometrami AAS. Odpowiednia jakość optyki i wydajność dyfrakcji zapewnia uzyskanie dużego stosunku sygnału do szumów oraz związane z tym niskie granice wykrywalności.

11

Radiocarbon age and geochemistry of the infillings of small closed depressions from Western Polesie (Poland SE, Ukraine NW)

Dobrowolski R., Ziółek M., Bałaga K., Melke J., Bogucki A.

Geochronometria

|

2010

|

Vol. 36

39-46

EN

In this paper we report the results of interdisciplinary investigations of deposits filling small closed depressions in the Western Polesie region. There were reconstructed the environmental changes and the main evolution phases of four morphometrically similar forms (=research sites) situated in the Lublin and Volhynia parts of the Polesie region. The gathered sedimentological, chronostratigraphical, palynological and geochemical data evidence great lithological (peats, gyttja, calcareous tufa) and age (Late Glacial, Neoholocene) differences between the deposits filling individual forms and indirectly suggest their karstic origin.

12

Environmental changes and human impact on Holocene evolution of the Horodyska River valley (Lublin Upland, East Poland)

Dobrowolski R., Pidek I. A., Gołub S., Dzieńkowski T.

Geochronometria

|

2010

|

Vol. 35

35-47

EN

Interdisciplinary palaeoenvironmental studies, conducted near the multi-cultural archaeological sites in the Horodyska River valley (Lublin Upland, East Poland), enable to reconstruct natural and anthropogenic changes of fluvial landscape in the Holocene. The changes are evidenced by the results of archaeological, geological, sedimentological and palynological investigations, as well as radiocarbon and thermoluminescence dating. The Horodyska fluvial system started functioning at the turn of the Late Vistulian and Preboreal. From the beginning of the Subatlantic the record of environmental changes in valley deposits bears the mark of human impact. Main phases of settlement on the river valley bottom (higher terrace) correspond to rather dry periods (Neolithic, Bronze Age, Halstadt period, period of Roman influence, early Middle Ages). Moistening of climate and its associated rise of groundwater level forced people to move settlement on the loess plateau and found a stronghold at the turn of the 11th and 12th centuries.

13

Design and manufacturing of heterogeneous microsystems for micro- and nanotechnology applications

Janus P., Domański K., Ekwińska M., Bieniek T., Kaliciński S., Sierakowski A., Dobrowolski R., Szmigiel D., Prokaryn P., Grabiec P.

Elektronika : konstrukcje, technologie, zastosowania

|

2010

|

Vol. 51, nr 4

62-71

EN

Tremendous progress of microelectronic technology observed within last 40 years is closely related to even more remarkable progress of technological tools. However it is important to note, that these new tools may be used for fabrication of diverse multifunctional, integrated structures as well. Such devices, called MEMS (Micro-Electro-Mechanical-System) and MOEMS (Micro-Electro-Opto-Mechanical-System) integrate microelectronic and micromechanical structures in one system enabling interdisciplinary application, with most interesting and prospective being micro- and nanoscale investigations. In this paper, authors present some issues on heterogeneous microsystems design and manufacturing. Examples of various applications of microelectronic technology for fabrication of microsystems which may be used for micro- and nanoscale application are also presented.

PL

Obserwowany na przestrzeni ostatnich 40 lat postęp w dziedzinie technologii mikroelektronicznych związany jest bezpośrednio z rozwojem i powstawaniem nowych narzędzi technologicznych. Należy zaznaczyć, iż narzędzia te przyczyniły się również do powstania szeregu różnorodnych, wielofunkcyjnych, zintegrowanych struktur. Struktury (przyrządy) te, nazywane MEMS (ang. Micro-Electro-Mechanical-System) lub MOEMS (ang. Micro-Electro-Opto-Mechanical-System integrują w ramach jednego systemu elementy mikromechaniczne i mikroelektroniczne, co otwiera wiele nowych interdyscyplinarnych zastosowań jak np. badania w mikro- i nanoskali. W artykule autorzy przedstawiają wybrane zagadnienia związane z projektowaniem i wytwarzaniem tego typu heterogenicznych mikrosystemów. Ponadto w artykule przedstawione zostały przykłady wykorzystania technologii krzemowej do wytworzenia mikrosystemów oraz ich zastosowania w mikro- i nanoskali.

14

Study of the Trace Palladium Enrichment Mechanism on Modified Activated Carbons with Respect to Analytical Applications

Dobrowolski R., Kuryło M., Reszko-Zygmunt J.

Polish Journal of Chemistry

|

2008

|

Vol. 82, nr 1-2

255-262

EN

The influence of modification of commercially available carbon on Pd(II) adsorption has been studied.Modified activation carbons are characterized by different palladium sorption capacities. The optimal pH-value for Pd(II) adsorption is 1.5 units. The influence of nitrate on Pd(II) adsorption was also studied. Linear decrease of Pd(II) adsorption with the increasing nitrate concentration was observed. The obtained Pd(II) adsorption isotherms were described by the Freundlich equation. It was stated that the parameter n characterizing heterogeneity of a carbon has the great influence on the sorptionmechanism.

15

Fractioning of Trace Metals in Sewage Sludge

Dobrowolski R., Reszko-Zygmunt J., Kuryło M.

Polish Journal of Chemistry

|

2008

|

Vol. 82, nr 1-2

77-83

EN

The influence of storage time on mobility of chosen heavy metals in sewage sludge by application of Tessier fractioning procedure has been studied. Cr, Pb and Ni were mainly associated to the residual and organic matter fraction and the low mobility for these metals during the storage period has been observed. Zn showed high environmental availability and was associated mainly with reducible, carbonate and exchangeable fractions. The regularity in changes of Cu fractioning during the storage time of sewage sludge was observed. It was stated that transformation of copper chemical forms during the sludge storage takes place and some of Cu species from the organic fraction transformed into exchangeable, carbonate and reducible fractions.

16

Analiza próbek stałych na zawartość pierwiastków śladowych metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej, cz. I

Dobrowolski R., Kuryło M.

Analityka : nauka i praktyka

|

2007

|

nr 1

10-19

17

Późnoplejstoceńska i holoceńska ewolucja torfowiska Durne Bagno (Polesie Lubelskie)

Bałaga K., Dobrowolski R., Rodzik J.

Przegląd Geologiczny

|

2006

|

Vol. 54, nr 1

68-72

EN

The Durne Bagno peat bog is the eastern, peripheral part of a large marshland complex in the Lublin Polesie. Limnic biogenic deposits occurring directly on mineral deposits are up to 8.5 m thick. They exhibit great vertical facial variability and small lateral differentiation. This indicates that the conditions of sedimentation/sedentation were similar in the whole basin in particular time intervals. The chronostratigraphically-correlated sequence of sediments allows reconstruction of the geosystem evolution in recent 13 ka BP. In its entire Late Glacial and Holocene history two basic stages may be distinguished: lacustrine (OD — middle AT) and mire (middle AT — present time)

18

Analiza próbek stałych na zawartość pierwiastków śladowych metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej. Cz. I

Dobrowolski R., Kuryło M.

Analityka : nauka i praktyka

|

2006

|

nr 4

16-20

19

Chronostratigraphy of calcareous mire sediments at Zawadówka (Eastern Poland) and their use in palaeogeographical reconstruction

Dobrowolski R., Hajdas I., Melke J., Alexandrowicz W. P.

Geochronometria

|

2005

|

Vol. 24

69-79

EN

Holocene evolution of the cupola spring mire at Zawadówka is presented, which is located in the borderland of the Lublin Upland and Volhynia Polesie (E Poland). Based on the results of sedimentological, malacological, geochemical analyses, and AMS radiocarbon dating, four main sedimentation stages are distinguished, which were associated with regional variability of humidity and temperature in the last 10 ka BP and with human activities in the last 200 years.

20

Radiocarbon time scale for deposition of holocene calcareous tufa from Poland and India (Orissa)

Pazdur A., Dobrowolski R., Durakiewicz T., Mohanti M., Piotrowska N., Das S.

Geochronometria

|

2002

|

Vol. 21

85-96

EN

14 C concentration measurements together with carbon and oxygen stable isotope analysis in calcareous tufa give possibilities for reconstruction of time scale and palaeoclimatic conditions of sedimentary processes. Results of isotope examinations of 2 profiles with organic and tufa sediments from Eastern Poland and 8 calcareous tufa sites from Eastern India (Orissa) are given. A systematic error of 14 C conventional age of carbonate fraction of tufa samples as reservoir age (T R ) was estimated. The T R values of different type of tufa sediment are determined by stream water energy. On the basis of known experimental dependence between T R and delta 13 C for tufas deposited in high, average and low energy water, unknown values of T R and corrected 14 C ages (T CCA ) were calculated for samples from India tufa sites. Continuous deposition of organic and carbonate sediments in Polish profiles give the possibility to calculate the approximated T CCA ages on the basis of dependence between T CCA and a sample depth in a profile, and time scale reconstruction of delta 13 C and delta 18 O changes in carbonate fraction of tufa samples during the whole Holocene.