Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wybrane problemy geomorfologiczne Mazowsza

Smolska E., Giriat D., Tsermegas I., Szwarczewski P., Zawadzka-Pawlewska U., Błoński M.

Landform Analysis

|

2017

|

Vol. 33

3--16

PL

Celem artykułu jest zaprezentowanie charakterystycznych cech rzeźby wybranych obszarów Mazowsza ze szczególnym zwróceniem uwagi na jej uwarunkowania zarówno naturalne, jak i antropogeniczne. Przedstawiono holoceńskie zmiany w obrębie zbocza doliny Wisły na przykładzie Skarpy Ursynowskiej, zmiany w dnie doliny związane z osadnictwem olęderskim, wybrane aspekty budowy geologicznej i cechy rzeźby w okolicy Łubienicy na Wysoczyźnie Ciechanowskiej, morfologię zboczy i dna doliny dolnej Narwi w okolicy Łubienicy i Pułtuska oraz rekonstrukcję zmian środowiska przyrodniczego w okolicach Nasielska (od początku wczesnego średniowiecza po okres nowożytny).

EN

The main aim of the article is to present the landforms characteristics of the selected Mazovian areas with particular focus on its natural and anthropogenic conditions. This paper concerns the problems of: the Holocene changes within the Vistula River valley on the example of the the Ursynów Scarp development; the geomorphic changes in the bottom of the valley due to the Olęder settlements (the Kiełpińska Holm site), selected issues of geology and landscape evolution of the Ciechanowska Upland (The Lubienica-Superunki site), morphology of the slopes and of the Lower Narew Valley bottom near Łubienica and Pułtusk sites and the reconstruction of natural environment changes (from the early Middle Ages to the Early Modern Period) in the Nasielsk area.

2

Wpływ osadnictwa olęderskiego na morfologię nadwiślańskich obszarów zalewowych : na przykładzie Kępy Kiełpińskiej

Zawadzka-Pawlewska U., Tsermegas I.

Landform Analysis

|

2017

|

Vol. 33

49--56

PL

W rejonie Warszawy i w samej stolicy występuje wiele śladów osadnictwa olęderskiego. Tekst prezentuje wyniki pilotażowych badań nad wpływem tej kolonizacji na ukształtowanie rzeźby Kępy Kiełpińskiej, zagospodarowanej na początku XIX w. Bezpośrednie skutki antropopresji określono na podstawie porównania archiwalnych map topograficznych z lat: 1783, 1794, 1843, 1914–1915, 1936 oraz mapy współczesnej. W oparciu o dwa wiercenia porównano cechy litologiczne (uziarnienie i zawartość materii organicznej) podłoża po dwóch stronach olęderskiej grobli. Wykazano, że w pierwszej fazie modyfikacja rzeźby polegała na utworzeniu nowych form – grobli, rowów, nasypów, które są do dziś wyraźnie widoczne w terenie. W późniejszych etapach wpłynęło to na cechy gruntów użytkowanych rolniczo – groble i pasy zarośli wierzbowo-topolowych oraz płotki z wikliny zatrzymywały grubszy materiał, a na ich zapleczu osadzały się drobniejsze frakcje, wzbogacone w materię organiczną, transportowane w zawiesinie. Uzyskane wyniki uzasadniają potrzebę dalszych badań nad morfologicznymi skutkami osadnictwa olęderskiego w rejonie Warszawy.

EN

In Warsaw and its vicinity, many signs of the Olęder settlement are present. Paper presents the results of the pilot study on the Olęder settlement impact on the relief of the Kępa Kiełpińska, which was brought into cultivation in the beginning of the XIX century. Direct results of the human impact were specified on basis of the archival and modern topographic maps. On basis of two drills the lithology features of the ground on both sides of the Olęder causeway were compared (grain size distribution and LOI). In the first phase, relief modification consisted of the creation of new forms – causeways, trenches, embankments, which are still visible in landscape. In later phases, above mentioned modifications, had impact on features of the land used for agriculture – causeways and osier fences and belts composed from poplar and willow were stopping more coarse material, and on their back, more fine, enriched in organic matter, material transported in suspension was deposited. Obtained results justify the need of the future research on the impact of the Olęder settlement in the vicinity of Warsaw.

3

Struktury peryglacjalne na stanowisku Łubienica-Superunki (Wysoczyzna Ciechanowska) : wstępne wyniki badań

Dąbski M., Zawadzka-Pawlewska U., Greń K.

Landform Analysis

|

2017

|

Vol. 33

17--24

PL

W zachodniej części piaskowni Łubienica-Superunki, położonej na Wysoczyźnie Ciechanowskiej (północne Mazowsze), stwierdzono występowanie struktur peryglacjalnych, takich jak: inwolucje, bruk peryglacjalny oraz pseudomorfozy po dużych epigenetycznych klinach mrozowych z wypełnieniem lodowo-piaszczystym (ang. composite wegdes). Struktury te wykształcone są w większości bezpośrednio pod współczesną glebą i warstwą piasków pokrywowych o małej miąższości poza jednym z klinów, który występuje w obrębie osadów fluwioglacjalnych w transgresji młodszego stadiału zlodowacenia warty.

EN

In the western part of the Łubienica-Superunki sand pit, located on the Ciechanowska Upland (northern Mazovia), periglacial structures were observed such as: involutions, periglacial pavement and large epigenetic composite wegde psuedomorphs. The structures occur usually below contemporary topsoil and thin layer of cover sands, besides one frost wedge, which is developed in fluvioglacial sediments from transgression of younger Saalian ice sheet.