Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Kinetyka utleniania i właściwości elektryczne stopu Ni-5Cu na interkonektory do stałotlenkowych elektrolizerów SOEC

Dąbek J., Mars K., Bobruk M., Gil A., Brylewski T.

Materiały Ceramiczne

|

2017

|

T. 69, nr 4

322--334

PL

Zrównoważony rozwój gospodarczy, który z początkiem XXI wieku stał się priorytetem dla wielu krajów o wysokim stopniu industrializacji, nie będzie możliwy do osiągnięcia bez skutecznego rozwiązania problemu magazynowania nadwyżek energii elektrycznej. Jedno z bardziej obiecujących rozwiązań w tym zakresie zakłada wykorzystanie stałotlenkowych elektrolizerów typu SOEC (ang. solid oxide electrolytic cells) do przekształcania nadwyżek wyprodukowanej energii w paliwo, np. wodór. Podstawowym elementem elektrolizera SOEC jest interkonektor, dzięki któremu pojedyncze jego cele można połączyć szeregowo w stos. Głównym problemem, jaki pojawia się przy stosowaniu interkonektorów metalicznych wykonanych z wysokochromewej stali ferrytycznej, jest stopniowy wzrost powierzchniowej rezystancji elektrycznej, wynikający z wysokotemperaturowej korozji tych materiałów. Głównym składnikiem zgorzeliny powstającej na ferrytycznej stali w atmosferze gazów katodowych i anodowych jest tlenek chromu Cr2O3. Niestety tlenek ten reaguje z tlenem i parą wodną, tworząc lotne związki chromu, które wpływają niekorzystnie na katalityczne właściwości mateiału katodowego i anodowego. Zatem istnieje potrzeba wytworzenia nowego typu metalicznych materiałów wolnych od w/w wad, przeznaczonych na interkonektory do elektrolizerów typu SOEC. Temperatura pracy elektrolizerów SOEC mieści się w zakresie 873-1073 K. Celem pracy było zbadanie kinetyki utleniania zarówno stopu Ni-5Cu, jak i czystego niklu będącego materiałem referencyjnym, a także zmierzenie przewodnictwa elektrycznego tych materiałów po ich utlenieniu. Utlenianie zostało przeprowadzone przez 100 godz. w powietrzu w temperaturach 873 K, 973 K, 1023 K i 1073 K. Na podstawie tych badań, uzupełnionych o obserwacje mikroskopowe oraz analizę składu fazowego i chemicznego produktów utleniania, wykazano, że stop Ni-5Cu można traktować jako potencjalny materiał do wytwarzania interkonektorów dla elektrolizerów SOEC w układzie planarnym.

EN

Sustained development, which has become a priority for many highly industrialized countries at the turn of the 21st century, will not be possible without an efficient solution to the problem of storing surplus electricity. The most suitable technologies for this purpose include solid oxide electrolytic cells (SOECs), which utilize electrolysis to efficiently convert surplus electricity into fuel such as hydrogen. One of the most essential components of both SOECs and SOFCs is the interconnect, which allows the individual cells of the electrolyzer to be connected in series to form stacks. When using metallic interconnects on the basis of ferritic steel, the main issue faced is the gradual increase in area-specific resistance that occurs due to the high-temperature corrosion of these materials. Chromia (Cr2O3) is the main component of the scale formed on ferritic steel in an atmosphere consisting of cathode and anode gases. Unfortunately, this oxide reacts with oxygen and water vapor, forming volatile compounds of chromium, which adversely affect the catalytic properties of the electrodes. It is therefore necessary to develop new metallic interconnect materials for the construction of the SOEC-type cell stack, designed to operate at temperatures of 873-1073 K. The aim of the paper was to investigate the oxidation kinetics of the Ni-5Cu alloy in comparison with Ni reference material, and to measure the electrical conductivity of the scale/metal system. Studies were conducted for 100 hrs of oxidation in air at 873 K, 973 K, 1023 K, and 1073 K. When combined with morphological observations and chemical and phase composition analyses of the oxidation products, the investigations demonstrated the suitability of the Ni-5Cu alloy as a potential interconnect material for planar-type SOECs.

2

Influence of yttrium on the physicochemical properties of the Fe-25Cr ferritic steel for IT-SOFC interconnects

Brylewski T., Gil A., Dąbek J.

Ochrona przed Korozją

|

2015

|

nr 11

410--415

EN

The study investigates the influence of yttrium ion implantation on the heat resistance and electrical conductivity of the Fe-25- Cr ferritic steel used as a material for interconnects applied in intermediate-temperature solid oxide fuel cells (IT-SOFCs). The oxidation kinetics of the Fe-25Cr steel, both unmodified and modified, were determined during 200 hrs of observation under isothermal conditions in air and the Ar/H2/H2O and Ar/CH4/H2O gas mixtures at 1073K. A significant improvement in corrosion resistance was observed after surface modification. XRD and SEM-EDS investigations showed that a protective scale composed mainly of Cr2O3 had formed. The yttrium-implanted steel exhibited the lowest area-specific resistance (ASR), which did not exceed the level acceptable for IT-SOFC interconnect materials (0.1 Ω⋅cm2), unlike the ASR of the unmodified steel.

PL

W pracy zbadano wpływ implantowanego jonowo itru na żaroodporność i przewodnictwo elektryczne stali ferrytycznej Fe-25Cr, stosowanej na interkonektory do ogniw paliwowych IT-SOFC. Wyznaczono kinetykę utleniania w warunkach izotermicznych (1073 K, 200 godz.) dla materiału wyjściowego oraz modyfikowanego w środowisku powietrza oraz w mieszaninach gazów: Ar/H2/H2O i Ar/CH4/H2O. Stwierdzono, że stal modyfikowana za pomocą implantacji jonowej charakteryzuje się wyższą odpornością na korozję. Badania XRD i SEM-EDS wykazały, że ochronna zgorzelina w zasadniczej części zbudowana była z Cr2O3. Stal implantowana itrem, w przeciwieństwie do niemodyfikowanej, posiadała niższą powierzchniową rezystancją elektryczną ASR od wartości dopuszczalnej (0,1 Ω⋅cm2) dla materiałów przeznaczonych na IT-SOFC interkonektory.

3

Ochronne układy warstwowe AL453/(Mn,Co)3O4 jako metaliczne interkonektory do ogniw paliwowych typu IT-SOFC

Brylewski T., Kruk A., Adamczyk A., Kucza W., Dąbek J., Przybylski K.

Materiały Ceramiczne

|

2013

|

T. 65, nr 1

20--27

PL

Jednym z potencjalnych materiałów konstrukcyjnych do wytwarzania metalicznych interkonektorów dla średniotemperaturowych ogniw paliwowych typu IT-SOFC jest stal ferrytyczna AL453. Jednakże parowanie chromu ze zgorzeliny, powstałej na tej stali, powoduje powolną degradację właściwości elektrycznych elementów interkonektora. W celu poprawy sprawności ogniwa zastosowano modyfikację powierzchniową materiału interkonektora, polegającą na wytworzeniu na jego powierzchni powłoki ochronnej na osnowie spinelu manganowo-kobaltowego. Metodą sitodruku w połączeniu z odpowiednią obróbką termiczną wytworzono powłokę Mn1,5Co1,5O4 stanowiącą efektywną barierę zaporową dla odrdzeniowej dyfuzji chromu ze stali AL453 i tym samym istotnie ograniczającą tworzenie się lotnych par Cr ze zgorzeliny. Fakt ten potwierdzono pomiarami szybkości parowania chromu z powierzchni układu warstwowego stal/powłoka w warunkach przepływu mieszaniny powietrze/H2O w 1073 K.

EN

Ferritic steel AL453 is one of the potential metallic interconnect construction materials for the intermediate temperature solid oxide fuel cells (IT-SOFC). However, the evaporation of chromium from the scale formed on this ferritic steel results in slow degradation of the electrical properties of the interconnect elements. In order to improve cell efficiency the surface of the interconnect material was modified by applying a protective coating on a manganese-cobalt spinel matrix. The Mn1.5Co1.5O4 coating was formed via screen-printing combined with the appropriate thermal treatment. This coating is an effective barrier against outward chromium diffusion from the AL453 steel and, therefore, significantly inhibits the formation of volatile Cr vapours from the scale. This fact was confirmed by measuring the chromium vaporization rate from the surface of the steel/coating layer system in a flowing air/H2O mixture at 1073 K.

4

Fizykochemiczne właściwości układu warstwowego Fe-25Cr/(La,Ca)CrO3 w atmosferze powietrza i mieszanin gazów Ar/H2/H2O i Ar/CH4/H2O

Brylewski T., Bućko M.M., Rakowska A., Dąbek J., Przybylski K.

Materiały Ceramiczne

|

2013

|

T. 65, nr 1

8--19

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań kinetyki utleniania i właściwości elektrycznych stali ferrytycznej Fe-25Cr z powłoką (La,Ca)CrO3 podczas jej utleniania w 1073 K w powietrzu i mieszaninach gazów Ar/H2/H2O i Ar/CH4/H2O. Badaniom poddano stal DIN 50049 z naniesioną pastą (La,Ca)CrO3 przy pomocy metody sitodruku. Do przygotowania pasty użyto mikroproszku La0,8Ca0,2CrO3, który otrzymano metodą współstrącania i kalcynacji. Kinetykę wzrostu zgorzeliny na stali czystej oraz pośredniej warstwy reakcyjnej na granicy rozdziału stal/powłoka układu warstwowego Fe-25Cr/(La,Ca)CrO3 w w/w warunkach można opisać w przybliżeniu prawem parabolicznym. Morfologię oraz skład chemiczny i fazowy produktów utleniania stali czystej i stali z powłoką (La,Ca)CrO3 badano przy pomocy SEM-EDS, TEM-SAD i XRD. Wpływ pośredniej warstwy reakcyjnej na właściwości elektryczne badanego układu stal/powłoka przedyskutowano w aspekcie jego przydatności do konstrukcji metalicznych interkonektorów dla ogniw paliwowych SOFC.

EN

The oxidation kinetics and electrical properties of the Fe-25Cr stainless steel coated in the (La,Ca)CrO3 thick film were studied during its oxidation at 1073 K in air and Ar/H2/H2O and Ar/CH4/H2O gas mixtures. The material for the experiments was the DIN 50049 steel covered with the (La,Ca)CrO3 paste, using the screen printing method. To prepare the paste, La0.8Ca0.2CrO3 micropowder was obtained via co-precipitation and calcination. The kinetic growth of the scale on pure steel and of the intermediate reactive layer at the steel/coating interface of the Fe-25Cr/(La,Ca)CrO3 layer system in the afore-mentioned conditions approximately follows the parabolic rate law. The morphology, and the chemical and phase compositions of the oxidation products of pure steel and the steel coated with (La,Ca)CrO3 were investigated using SEM-EDS, TEM-SAD and XRD analyses. The effect of the intermediate reactive layer on the electrical properties of the studied system is discussed in terms of its applicability for the construction of metallic interconnects used in SOFCs.

5

Wpływ implantowanego itru na wysokotemperaturowe utlenianie stali ferrytycznej Crofer 22 APU

Gil A., Wyrwa J., Godlewska E., Dąbek J., Rajchel B.

Ochrona przed Korozją

|

2011

|

nr 6

352-354

PL

W pracy przedstawione zostały badania wpływu implantowanego itru na utlenianie stali ferrytycznej Crofer 22 APU przeznaczonej na interkonektory do ogniw paliwowych SOFC. Utlenianie prowadzono w warunkach izotermicznych i cyklicznie zmiennej temperatury przy temperaturze 900°C w atmosferze powietrza. Stwierdzono, że implantowany itr znacząco zmniejsza szybkość utleniania stali.

EN

In this paper the influence of implanted yttrium on the oxidation behavior of ferritic steel Crofer 22 APU for interconnectors for SOFC are presented. The oxidation experiments were carried out under isothermal and thermal cycling conditions at 900°C in air. It has been found that implanted yttrium signifi cantly decreases the oxidation rate.

6

Morfologia powierzchni zgorzeliny na stopach TiAl pokrytych żywicą zawierającą fluor

Gil A., Żurek Z., Stawiarski A., Dąbek J.

Ochrona przed Korozją

|

2011

|

nr 6

346-349

PL

Halogeny naniesione na powierzchnię stopów TiAl powodują tworzenie się ochronnej zgorzeliny Al2O3. Można je wprowadzić do warstwy wierzchniej materiału metodą implantacji jonowej lub osadzać na jego powierzchni w postaci nieorganicznych lub organicznych związków chemicznych poprzez zanurzanie w odpowiednich roztworach. W pracy przedstawione zostały badania mikroskopowe stopów Ti-48Al-2Cr i Ti-47Al-6Nb (at.%) po utlenianiu, które zostały pokryte żywicą zawierającą aminofluorki. Utlenianie przeprowadzone zostało w 1000°C w powietrzu.

EN

Surface treatment of TiAl alloys by halogens leads to the formation of the protective Al2O3 scale. The halogens can be applied by ion implantation or dipping with halogen- containing inorganic and organic compounds. This work presents the results of microscopic studies of the oxidation behavior of Ti-48Al-2Cr and Ti-47Al-6Nb (at.%) alloys non-treated and treated with resin containing amino-fluoride. The oxidation runs were carried out at 1000°C in air.

7

Badania składu izotopowego litu metodą TIMS

Dąbek J., Hałas S., Pacek A.

Elektronika : konstrukcje, technologie, zastosowania

|

2011

|

Vol. 52, nr 8

74-77

PL

Artykuł przedstawia metodę wydzielania litu z roztworów wodnych na kolumnie kationowymiennej oraz wyniki pomiarów stosunku izotopowego litu ⁷Li/⁶Li w uzyskanych próbkach metodą TIMS (Thermal Ionisation Mass Spectrometry). Według tej metody zostały przebadane próbki wody morskiej pochodzącej z Morza Śródziemnego, próbki wody mineralnej pochodzącej z odwiertów Zuber I i Zuber II w Krynicy Zdroju oraz próbka osadu z wody Zuber I. Wartości σ⁷Li dla badanych próbek uzyskane zostały z powtarzalnością rzędu jednego promila.

EN

The paper presents the method of lithium extraction from water solutions on cation exchange column and the determination of its isotope ratio by thermal ionization mass spectrometry. According to this method the following samples have been investigated: seawater from Mediterranean Sea, mineral water from Zuber I and Zuber II boreholes in Krynica Spa, and a sediment sample from Zuber I water. The values of σ⁷Li for all the investigated samples were achieved with reproducibility of order of 1 ‰.

8

Analiza izotopowa litu w wodach i osadach

Hałas S., Dąbek J., Pacek A.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2011

|

nr 444

65--72

PL

Celem badań opisanych w niniejszym artykule było opracowanie metody wydzielania litu z roztworów wodnych na kolumnie kationowymiennej oraz pomiar stosunku izotopowego litu 7Li/6Li w uzyskanych próbkach metodą TIMS (Thermal Ionisation Mass Spectrometry). Opracowana metoda pomiaru stosunku izotopowego litu nie wymaga skomplikowanej obróbki chemicznej badanych próbek, jak również dużych ilości badanej substancji, co sprawia, że należy do najprostszych spośród wszystkich metod analizy izotopowej litu. Metodą tą zostały przebadane próbki wody morskiej pochodzącej z Morza Śródziemnego, próbki wody mineralnej pochodzącej z otworu Zuber I w Krynicy-Zdroju oraz próbka osadu z tej wody. Wartości δ7Li w badanych próbkach uzyskano z powtarzalnością rzędu jednego promila. Wynik uzyskany dla wody morskiej (32,2 ±1,9‰) mieści się w ramach niepewności pomiarowych w zakresie aktualnych danych literaturowych. Wartości δ7Li w wodzie mineralnej Zuber I (–17,3‰) oraz w osadzie wytworzonym w tej wodzie (–1,5‰), według wiedzy autorów, są publikowane i dyskutowane po raz pierwszy.

EN

The purpose of the present study was to develop a method of lithium extraction from water solutions on a cation exchange column and to determine its isotope ratio by thermal ionization mass spectrometry. This method of lithium isotope determination requires neither complicated chemical preparation of the investigated samples, nor large quantities of material, thus being one of the simplest methods. The following samples have been investigated using this method: seawater from the Mediterranean Sea, mineral water from the Zuber I borehole in Krynica-Zdrój, and a sediment sample from this water. The values of δ7Li for all the samples were achieved with reproducibility of the order of 1‰. The result obtained for seawater (32.2 ±1.9‰) falls into the range known from literature. The delta values for the Zuber I mineral water (–17.3‰) and the sediment precipitated from this water (–1.5‰) are, according to the best knowledge of the authors, published and discussed for the first time.

9

Zmiany w przepisach prawnych dotyczące gospodarki nieruchomościami, pozyskiwania gruntów do realizacji inwestycji infrastrukturalnych i odrolniania gruntów rolnych : stan prawny na 30 kwietnia 2009 r.

Dąbek J.

Przegląd Geodezyjny

|

2009

|

R. 81, nr 10

14-19

10

Pozyskiwanie praw do nieruchomości i ustalenie odszkodowania w inwestycjach liniowych według aktualnych przepisów prawnych oraz proponowane kierunki zmian, Cz. 2 : (stan prawny - 14.01.2009 r.)

Dąbek J.

Przegląd Geodezyjny

|

2009

|

R. 81, nr 4

11-15

11

Pozyskiwanie praw do nieruchomości i ustalanie odszkodowania w inwestycjach liniowych według aktualnych przepisów prawnych oraz proponowane kierunki zmian. Cz. 1 : (stan prawny - 14 stycznia 2009 r.)

Dąbek J.

Przegląd Geodezyjny

|

2009

|

R. 81, nr 2

10-15

12

Spektrometr mas z dwuwłóknowym termoemisyjnym źródłem jonów do analizy izotopowej

Dąbek J., Hałas S.

Elektronika : konstrukcje, technologie, zastosowania

|

2009

|

Vol. 50, nr 1

64-66

PL

Jedną z zalet termoemisyjnej spektrometrii mas jest możliwość wytwarzania i analizy jonów dodatnich lub ujemnych. Konwencjonalny spektrometr mas z pojedynczo ogniskującym, sektorowym polem magnetycznym, jaki był na wyposażeniu naszego laboratorium, został gruntownie zmodernizowany. Obecnie może być używany do analiz izotopowych przy zastosowaniu obu metod jonizacji powierzchniowej, ujemnej lub dodatniej. Szczególnym przeznaczeniem tego spektrometru są badania izotopowe litu, boru, renu i osmu.

EN

One of the advantages of thermal ionization mass spectrometry (TIMS) is its capability to produce and analyse positive or negative ions. In our laboratory we had a conventional, single focussing magnetic sector field mass spectrometer, which after a radical modernization can be applied for the NTIMS or PTIMS techniques. We present this spectrometer with special reference to study isotopic composition of lithium, boron, rhenium and osmium.

13

Physical foundations of rhenium-osmium method - a review

Dąbek J., Halas S.

Geochronometria

|

2007

|

Vol. 27

23-26

EN

A newly acquired mass spectrometer MI 1201 by the Mass Spectrometry Laboratory will be adapted to determine rhenium and osmium isotope concentrations using negative thermal ionization mass spectrometry (NTIMS). We describe the principle of the Re-Os dating technique and the thermal ionization phenomena which lead to high precision isotope analysis on NTIMS.

14

Wycena szkód majątkowych w inwestycjach liniowych. Cz. 2

Dąbek J.

Przegląd Geodezyjny

|

2006

|

R. 78, nr 3

14-18

15

Wycena szkód majątkowych w inwestycjach liniowych. Cz. 1

Dąbek J.

Przegląd Geodezyjny

|

2006

|

R. 78, nr 2

16-20

16

Wykorzystanie podobieństwa dla określenia całkowitych gradientów horyzontów sejsmicznych z danych powierzchniowych

Dąbek J.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2006

|

nr 137

323-332

PL

Już wprowadzenie schematów obserwacji typu profil krzywoliniowy i szeroki profil, będących namiastką stosowanych obecnie pełnych powierzchniowych schematów obserwacji typu siatka, zwiększyło dokładność określenia położenia obiektów poszukiwanych metodą sejsmiczną. Jednym z istotnych wskaźników analizy danych sejsmicznych z powierzchniowych schematów obserwacji dla celów poszukiwawczych są całkowite gradienty horyzontów czasowych. Wyznacza się je sposobem sumowania lub podobieństwa. Niniejsza praca prezentuje drugi z wymienionych sposobów. Przedstawiono teorię sposobu i wyniki obliczeń dla danych teoretycznych i praktycznych.

EN

Input of schemes observation of a sort: Slalom Line and Wide Line Profiling let increase precision of determination position of objects, which are searched by a seismic method. Total gradient time horizons are essential indicator to an analyses of seismic data from the surface seismic schemes for searching, geological aims. They are laying own by a stacking or resemblance way. This research is about a resemblance way. It is a theory of way and there are results of calculation from theoretical and practical data.

17

Podstawy ustalania szerokości pasa eksploatacyjnego nadziemnej i podziemnej sieci infrastruktury technicznej

Dąbek J.

Przegląd Geodezyjny

|

2004

|

R. 76, nr 10

19-22

18

The influence of chromium dopant of transport properties of [alfa]-MnS

Gilewicz-Wolter J., Grzesik Z., Wolter M., Dąbek J., Dudała J.

Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Chemistry

|

2003

|

Vol. 51, No. 2

127-134

EN

The influence of chromium on self-diffusion of cations in metal-deficit man-ganous sulphide, Mn1_yS, has been studied as a function of temperature and sulphur activity, using radio-tracer technique. It has been found that the rate of Mn self-diffusion in chromium doped Mn1_yS is higher than that in pure manganous sulphide and does not depend on equilibrium sulphur pressure. In addition, the activation energy of self-diffusion in Mn1_yS-Cr2S3 solid solution is lower than that in pure Mn1_yS. Both these results are in agreement with theoretical predictions based on simple defect model in Mn1_yS, assuming that the predominant defects in this sulphide are non-interacting, doubly ionized cation vacancies and electron holes.

19

System zarządzania jakością surowców skalnych na przykładzie kopalni wapienia Morawica.

Dąbek J., Rakow M., Zych S.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Konferencje

|

2002

|

Vol. 97, nr 33

29-34

PL

W warunkach gospodarki rynkowej jednym z systemów zarządzania jest zarządzanie jakością. Scharakteryzowano Kopalnię Wapienia w Morawicy i produkowane asortymenty handlowe. Omówiono proces uzyskiwania certyfikatu zarządzania jakością w oparciu o normę ISO 9002 i wypływające stąd korzyści

EN

Quality management system is one of the management systems in market economy. There was characterized Morawica Lime Quarry and its products. Process of obtaining the quality management certificate (based on ISO 9002 Standard) and its advantages were discussed.

20

Zastosowanie prędkości NMO do realizacji celów poszukiwawczych sejsmiki

Dąbek J.

Prace Instytutu Górnictwa Naftowego i Gazownictwa

|

2002

|

nr 116 wyd. konferencyjne

177--183

PL

W pracy omówiono prędkości NMO (normal moveout) i sposoby jej otrzymywania. Wśród tych ostatnich rozróżniono dwie grupy. W pierwszej z nich podstawą uzyskania tej prędkości są modele ośrodków. W grupie drugiej otrzymuje się ją z polowych rejestracji sejsmicznych. Najważniejszą część pracy stanowi zastosowanie prędkości NMO do realizacji celów poszukiwawczych stawianych przed sejsmiką. Skupiono się na wykorzystaniu tej prędkości do określenia parametrów prędkościowo-głębokościowych ośrodka.

EN

The paper presents the procedure for determination of normal moveout velocity from data models and field seismic data. Author suggested a new way for construction a depth and velocity section.