Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Przegląd metod ekstrakcyjnego oddzielania tantalu od niobu

Turkowska M., Smolik M.

Przemysł Chemiczny

|

2017

|

T. 96, nr 6

1410--1419

PL

Dokonano przeglądu metod ekstrakcji rozpuszczalnikowej niobu(V) i tantalu(V) oraz oceniono ich efektywność w rozdzielaniu tych pierwiastków z różnych mieszanin i preparatów niobowo-tantalowych.

EN

A review with 121 refs.

2

A praxiological model of a machine modernisation process

Smolik M.

Journal of Machine Construction and Maintenance - Problemy Eksploatacji

|

2017

|

no. 3

103--107

EN

The aim of the paper is to present the developed praxiological models of machine modernisation processes. The reasons for conducting machine modernisation processes and the aims of such processes were characterised in the paper. The structure of probably the simplest praxiological model that is a praxiological chain was described. The developed praxiological models of actions connected with the modernisation of machines were presented in their graphical forms as well as with the use of proper formulas. The action of a technical object modernisation was defined, and two types of modernisation processes were selected and described using the developed models. The models may be used during the analysis (e.g., being the basis for an evaluation) or synthesis (designing) of machine modernisation processes in order to achieve a better efficiency of the performed actions.

PL

W artykule przedstawiono przyczyny i cele prowadzenia procesów modernizacji maszyn. Po omówieniu wybranych zagadnień związanych z modelowaniem prakseologicznym - konstrukcją i wykorzystaniem łańcuchów działań i relacji zabezpieczenia, wyróżniono typowe procesy odnoszące się do technosfery, które mogą być rozpatrywane jako działania. W ich obrębie zlokalizowano procesy modernizacji maszyn; zdefiniowano działanie, jakim jest modernizacja obiektu technicznego, a także wyodrębniono dwa rodzaje procesów modernizacji. Przyjęte kryterium rozróżnienia stanowi fakt, czy modernizacja związana jest z likwidacją obiektów poprzedniej generacji, obok których wprowadzane zostają nowe, czy dotyczy ona wyłącznie fizycznej modyfikacji istniejących (eksploatowanych) maszyn. Procesy modernizacji obu rodzajów, jako zespoły działań, zostały opisane za pomocą opracowanych modeli prakseologicznych. Modele te mogą być wykorzystywane w czasie analizy (zwłaszcza stanowiącej podstawę oceny) albo syntezy (projektowania) procesów modernizacji maszyn oraz podczas opracowywania metod projektowania takich procesów w celu poprawy skuteczności prowadzonych działań.

3

Metody jonowymienne w rozdzielaniu niobu i tantalu

Turkowska M., Smolik M.

Przemysł Chemiczny

|

2013

|

T. 92, nr 10

1950-1953

PL

Przedstawiono przegląd metod jonowymiennego rozdzielania niobu i tantalu oraz omówiono ich skuteczność w wydzielaniu tych pierwiastków z różnych materiałów niobowo-tantalowych.

EN

A review, with 33 refs., of methods based on HF, its mixts.with other mineral acids, H2SO4, HCl and its mixt. with oxalic acid.

4

A conception of the modernisation of the chosen tramcars’ maintenance system

Smolik M., Heinrich M., Szybka J., Wiązania G.

Problemy Eksploatacji

|

2013

|

nr 2

209--219

EN

A procedure of the modernisation of the maintenance system of the tramcars used in public transport was presented in this paper. The analysis is based on the maintenance information stored in the database of a city transport company. General and seasonal changes of the number of failures are analysed as well as their reasons and consequences. The effects of the failures are counted proportionally to the financial loss that is characteristic for each of tramcar. Using reliability indexes is essential for the proper description of the failure frequency of the tramcars were presented. The analysis allows one to evaluate the quality of the available information about maintenance process. Therefore, it may lead to decisions about improving the data storage system. The whole procedure provides information that is useful in choosing possible and effective ways of improving the maintenance system which will consequently lead to a reduction of the number of tramcars' failures and a better utilisation of financial resources. The results of the analysis are useful during planning the times of maintenance work, the extents of regular servicing and the supply of spare parts as well as the possibilities of modernising the rolling stock.

PL

W opracowaniu przedstawiono procedurę modernizacji systemu obsługiwania wagonów tramwajowych funkcjonujących w komunikacji miejskiej. Działania podejmowane są w oparciu o informację eksploatacyjną zgromadzoną w bazie danych przedsiębiorstwa transportowego. Przeprowadzona analiza oraz zaproponowana metodyka ocenowa uwzględniają koszty ponoszone przez przedsiębiorstwo. Przedstawione charakterystyki niezawodnościowe stanowią podstawę działań modernizacyjnych w zakresie systemu obsługiwania. Zaproponowana procedura pozwala na ocenę procesu obsługiwana oraz realizację zmian mających na celu poprawę niezawodności. Zmiany powinny również dotyczyć funkcjonującego w przedsiębiorstwie systemu informacyjnego.

5

Wpływ czynników chemicznych, fizykochemicznych i krystalochemicznych na współczynniki współkrystalizacji śladowych ilości jonów metali M2+ podczas krystalizacji wybranych octanów M(CH3COO)2 nH2O

Smolik M.

Chemik

|

2008

|

Vol. 61, nr 10

526-529

PL

Wyznaczono współczynniki współkrystalizacji D2/1 (Hendersona - Kračka, Chłopina) śladowych ilości jonów metali M2+ = {Ni2+, Mg2+, Co2+, Zn2+, Mn2+, Cd2+, Ca2+, Sr2+} z Cu(CH3COO)2 ⋅H2O oraz M2+ = {Ni2+, Cu2+, Co2+, Zn2+, Mn2+, Cd2+, Ca2+, Sr2+} z Mg(CH3COO)2 ⋅ 4H2O w 25 °C. Zbadano zależność wyznaczonych współczynników D2/1 od właściwości współkrystalizujących soli M(CH3COO)2 ⋅nH2O (rozpuszczalność, struktura, liczba cząsteczek wody krystalizacyjnej) oraz odpowiednich pierwiastków M (elektroujemność), czy jonów M2+ (promień jonowy, twardość kationowa, energia stabilizacji pola krystalicznego). Ustalono, że niektóre z badanych właściwości mają istotny wpływ na efektywność oczyszczania hydratów octanów metodą krystalizacji. Stwierdzono, że możliwe jest otrzymanie tą metodą preparatów Cu(CH3COO)2 ⋅H2O wysokiej czystości z wysoką wydajnością.

EN

Co-crystallization coefficients D2/1 (Henderson - Kraček, Khłopin) of trace amounts of metal ions M2+ = {Ni2+, Mg2+, Co2+, Zn2+, Mn2+, Cd2+, Ca2+, Sr2+} with Cu(CH3COO)2•H2O and M2+ = {Ni2+, Cu2+, Co2+, Zn2+, Mn2+, Cd2+, Ca2+, Sr2+} with Mg(CH3COO)2 𕮶H2O at 25 °C have been determined. The dependence of determined coefficients D2/1 on properties of co-crystallizing salts M(CH3COO)2 ⋅nH2O (such as: their solubility, structure, number of molecules of crystallization water) as well as suitable elements M (eg. electronegativity) or ions M2+ (such as: ionic radius, cationic hardness, crystal field stabilization energy) has been investigated. Some of the mentioned factors influence considerably the effectiveness of acetate hydrates purification by means of crystallization. It is possible to obtain by means of this method Cu(CH3COO)2 ⋅H2O preparations of high purity at high yield.

6

Podział śladowych ilości jonów M2+ podczas krystalizacji MgSeO46H2O

Smolik M., Kowalik A.

Chemik

|

2008

|

Vol. 61, nr 10

530-532

PL

Wyznaczono współczynniki podziału śladowych ilości jonów M2+ {Ni2+, Cu2+, Co2+, Zn2+, Mn2+, Cd2+, Ca2+} podczas krystalizacji MgSeO4•6H2O. Wartości otrzymanych współczynników zawarte są w przedziale od 0,032 (DCa) do 1,55 (DCo), co wskazuje, że nie wszystkie jony mogą być w efektywny sposób usunięte podczas krystalizacji MgSeO4•6H2O. Przeprowadzono również analizę zależności wyznaczonych współczynników D2/1 od właściwości fizykochemicznych i krystalochemicznych współkrystalizujących jonów i soli.

EN

Distribution coefficients of trace amounts of ions M2+ {Ni2+, Cu2+, Co2+, Zn2+, Mn2+, Cd2+, Ca2+} during the crystallization of MgSeO4•6H2O have been determined. The values of obtained coefficients range from 0.032 (DCa) to 1.55 (DCo), and indicate that not all ions can be effectively removed during crystallization of MgSeO4•6H2O. The dependences of determined coefficients D2/1 on physicochemical and crystal-chemical properties of crystallizing ions and salts have been analyzed.

7

Współkrystalizacja śladowych ilości jonów metali M2+ z MgCl2×6H2O i SrCl2×6H2O

Smolik M.

Chemik

|

2005

|

Vol. 58, nr 6

339-341

PL

Wyznaczono (lub oszacowano) w temperaturze 25°C wartości współczynników podziału D2/1, śladowych ilości (10-3- 10-1%) jonów metali: (Ni2+, Cu2+, Co2+, Zn2+, Fe2+, Mn2+, Cd2+, Ca2+ i Sr2+) podczas krystalizacji MgCl2×6H2O i (Ni2+, Mg2+, Cu2+, Co2+, Zn2+, Fe2+, Mn2+, Cd2+, Ca2+ i Ba2+) podczas krystalizacji SrCl2×6H2O, metodami izotermicznej niwelacji przesycenia i długotrwałego kontaktu odpowiednich kryształów z ich roztworami nasyconymi. Przeanalizowano zależność współczynników D2/1 od właściwości chemicznych, fizykochemicznych i krystalochemicznych współkrystalizujących soli oraz jonów (M2+ i M'2+). Stwierdzono, że rozpuszczalności odpowiednich soli nie mają bezpośredniego wpływu na współczynniki D2/1, a wartości D2/1 są mniejsze od 0,05 dla wszystkich jonów M'2+, których promień różni się więcej niż 7% od promienia jonu makroskładnika M2+. Wpływ konfiguracji elektronowej jonów M'2+ na współczynniki D2/1 jest znacznie mniejszy niż w przypadku chlorków metali, których jony M2+ mają niecałkowicie zapełnioną podpowłokę d (NiCl2×6H2O, CoCl2×6H2O oraz MnCl2×4H2O).

EN

The values of the distribution coefficients D2/1 of trace amounts (10-3- 10-1%) of metal ions: (Ni2+, Cu2+, Co2+, Zn2+, Fe2+, Mn2+, Cd2+, Ca2+ and Sr2+) during the crystallization of MgCl2×6H2O and (Ni2+, Mg2+, Cu2+, Co2+, Zn2+, Fe2+, Mn2+, Cd2+, Ca2+ and Ba2+) during the crystallization of SrCl2×6H2O have been determined (or estimated) at 25°C with methods: of the isothermal levelling of the saturation and of long-time stirring of crushed crystals in their saturated solution. The dependence of coefficients D2/1 on chemical, physicochemical and crystal-chemical proprieties of co-crystallizing salts and of ions (M2+ and M'2+) has been analysed. It was established that solubilities of corresponding salts have not immediate in-fluence on the coefficients D2/1 and values D2/1 are less than 0,05 for all M'2+ ions, whose ionic radius differs more than 7% from the radius of the macrocomponent M2+. The influence of the electronic configuration of M2+ ions on coefficients D2/1 is considerably smaller than that in the case of chlorides of metals whose ions M2+ are "open shell" (NiCl2×6H2O, CoCl2×6H2O and MnCl2×4H2O).

8

Wpływ niektórych czynników chemicznych, fizykochemicznych i krystalochemicznych na wielkość współczynników współkrystalizacji D2/1 śladowych ilości jonów metali podczas krystalizacji wybranych soli z roztworów wodnych

Smolik M.

Zeszyty Naukowe. Chemia / Politechnika Śląska

|

2004

|

z. 148

3-186

PL

Współczynniki współkrystalizacji śladowych ilości jonów metali D2/1 (Hendersona - Kracka, Chłopina) stanowią ważne wskaźniki efektywności krystalizacji jako metody oczyszczania substancji nieorganicznych. Znajomość ich wartości jest potrzebna, zwłaszcza w zastosowaniach krystalizacji w preparatyce substancji wysokiej czystości. Stąd współczynniki te są wyznaczane eksperymentalnie, a ponadto pojawiają się próby oszacowania ich wielkości na podstawie wzorów biorących pod uwagę stosunek rozpuszczalności współkrystalizujących soli w wodzie. Próby te na ogół prowadzą do ogromnych błędów, które wynikają przede wszystkim z niedoskonałości roztworów stałych (wyrażonych formalnie współczynniki aktywności soli w fazie stałej) oraz z różnicy struktur tych soli (wyrażonej przez entalpię swobodną przejścia fazowego soli(2) od jej struktury II do struktury I soli (deltami0II-I)). Dane te na ogół nie są dostępne, ale świadczą o różnicy otoczenia koordynacyjnego dwóch wzajemnie podstawiających się jonów w fazie stałej. Założyłem, że otoczenie to może pośrednio zależeć od znanych chemicznych, fizykochemicznych i krystalochemicznych właściwości współkrystalizujących soli (liczby cząsteczek wody krystalizacyjnej, struktury krystalicznej , rodzaju anionu) oraz wzajemnie podstawiających się pierwiastków (elektroujemność) i jonów (promień jonowy, twardość, konfiguracja elektronowa, energia stabilizacji pola krystalicznego). Celem pracy było ustalenie, czy na podstawie przedstawionych właściwości możliwa jest ocena wartości współczynników współkrystalizacji D2/1 śladowych ilości jonów metali w grupach najbardziej znanych soli, których krystalizacja może mieć praktyczne znaczenie w preparatyce substancji nieorganicznych wysokiej czystości. Przeprowadziłem szczegółową i kompleksową analizę wpływu wymienionych czynników na wartości funkcji lnD2/1, pi1c =lnD2/1 - ln(C01/C02)v/b i pi1m=lnD2/1 - ln(m01/m02)v/b. Wykorzystałem do tego celu wartości współczynników współkrystalizacji D2/1 śladowych (10-3 - 10-1%) ilości jonów Mn+ wyznaczone przeze mnie, jak również przez innych autorów. Analiza objęła N > 300 układów krystalizacyjnych (makroskładnik)i - (mikroskładnik)ij z następujących grup soli: siarczany MSO4.nH2O (N = 100), azotany M(NO)32.nH2O (N = 34), chlorki MCI2.H2O (N = 42), octany M(CH3COO)2.nH2O (N = 18), mrówczany M(HCOO)2.2H2O (N = 37), ałuny MIMIII(SO4)2.12H2O, (N = 9 +15), sole MI2MII(SO4)2.6H2O (N = 7 + 43), halogenki MX(N = 17), siarczany M2SO4.nH2O (N = 24) oraz azotany(V) MNO3 (N = 5), chlorany(V) MCIO3 (N = 3), chlorany(VII) MCIO4 (N = 5), chromiany M2CrO4 (N = 4). Wpływ czynników jakościowych (np. konfiguracja elektronowa lub układ krystolograficzny) oceniałem przez porównanie średnich współczynników podziału dla mikroskładników mających takie same właściwości. W przypadku innych, ilościowych właściwości wyznaczałem współczynniki korelacji liniowej dla różnych zakładanych zależności. Wykazałem, że w ogromnej większości badanych układów krystalizacyjnych dotyczących najbardziej znanych grup soli nieorganicznych (mających praktyczne znaczenie w preparatyce substancji wysokiej czystości) możliwe jest oszacowanie współczynników współkrystalizacji D2/1 ze średnim względnym błędem nie przekraczającym 31% (lub 35% w przypadkach bardzo niskich średnich wartości współczynników współkrystalizacji D2/1 (<0,05)) za pomocą powyższych prostych równań empirycznych, wprowadzonych na podstawie wyznaczonych zależności soli, jak i jonów, z których są one zbudowane. Badania grupy soli scharakteryzowałem pod względem czynników mających wpływ na współczynniki współkrystalizacji oraz stosowanych rodzajów funkcji składowych w równaniach empirycznych służących do obliczania wartości D2/1. Ułatwia to wprowadzenie równań służących do oszacowania D2/1 w innych, nie badanych dotąd układach krystalizacyjnych należących do tych grup soli.

EN

Cocrystallization coefficients of trace amounts of metal ions, D2/1 (Henderson - Kracek, Khlopin) are important indicators of the effectiveness of crystallization as a method of purification of inorganic salts. There exists therefore need for these values, particularly in the application of crystallization in the preparation of high-purity substances. Consequently, these coefficients are determined experimentally, and attempts are also made to assess them by means of various formulae, taking into account the solubility ratio of cocrystallizing salts. These attempts generally produce large average errors, because the solid solutions of the salts are non-ideal and their structures differ considerably, which may be formally expressed by activity coefficients of the solid phase and the Gibbs fre energy of the phase transition of salt (2) from its (II) into structure (I) of salt (1) (delta my0 II-II)). In general, these data are not available, but they indicate differences in the coordination environment of the mutually substituting ions. In this work it was assumed that this coordination environment may depended indirectly on more commonly known chemical, physicochemical and crystalochemical properties of cocrystallizing salts (similarity in the number of molecules of water of crystallization; crystal structure; kind of anion), as well as of mutually substituting elements (electronegativity) or ions (ionic radius, hardness, electronic configuration and crystal fiels stabilization energy). Thre purpose of the present study was to establish I it is possible to estimate the cocrystallization coefficient, D2/1, of trace amounts common salts, whose crystallization is of great importance in the preparation of high-purity inorganic substances. A detailed and comprehensive analysis of the effect of these factors on lnD2/1, as well as on the following functions pi1c = lnD2/1 - ln(C01/C02)v/b and pi1m =lnD2/1 - ln(m01/m02)v/b has been carried out. To do that I used cocrystallization coefficients, D2/1, of trace amounts (10-3 - 10-1%)of Mn+ ions determined ni my own previous research as well as by other authors (from the largest set available in the literature). They included N > 300 crystallization systems: (macrocomponent)I - (microcomponent)ij from the following groups of salts: sulfates MSO4.nH2O (N=100), nitrates M(NO)32.nH2O (N = 34), chlorides MCI2.H2O (N = 42), acetates M(CH3COO)2.nH2O (N = 18), formates M(HCOO)2.2H2O (N = 37), alums MIMIII(SO4)2.12H2O, (N = 9 + 15) double salts MI2MII(SO4)2.6H2O (picromerites) (N = 7 + 43), halides MX (N = 17), sulfates M2SO4.nH2O (N = 24) as well as nitrates MNO3 (N = 5), chlorates (V) MCIO3 (N = 3), chlorates (VII) MCIO4 (N = 5), chromates (VI) M2CrO4 (N = 4). The influence qualitative factors, such as electronic configuration or crystal system has been evaluated by comparing the average distribution coefficients D2/1 for microcomponents having the same properties. In the case of other quantitative factors linear correlation coefficients were determined for various assumed dependences.

9

Współkrystalizacja śladowych ilości jonów metali z siarczanem potasu

Smolik M.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2001

|

Nr 5

27-28

PL

Wyznaczono współczynniki D wspólkrystalizacji śladowych ilości 17 jonów metali z K(2)SO(4) w 20 stopnii C. Zbadano wpływ obecności czynników kompleksujących oraz niektórych mikroskładników (Cri+) na wielkość współczynników D. Ustalono ich zależność od ładunków i promieni jonów oraz rozpuszczalności odpowiednich siarczanów. Poziom wartości D wskazuje, że krystalizacja K(2)SO(j pozwala wydzielić praktycznie wszystkie (z wyjątkiem Tl(I) badane jony, co można wykorzystać w preparatyce K(2)SO(4) wysokiej czystości.

EN

Homogeneous Cocrystallization coefficients, D, of 17 trace metal ions with K(2)SO(4) at 20°C have been determined. The effect of complexing agents and some ions (Cr3+) on D values has been established. Their dependence on ionic charges and radii as well as solubilities of corresponding sulfates has been analyzed. It is possible to remove practically all investigating ions (excluding T1(I)) by means of crystallization. Such method can be applied in the high-purity K(2)SO(4) preparation.

10

Badania nad otrzymywaniem wybranych wzorców kobaltu

Smolik M., Ciba J.

Zeszyty Naukowe. Chemia / Politechnika Śląska

|

2000

|

z. 141

73-91

PL

Zbadano przydatność kilku soli kobaltu (CoSo4.7H2O, Co(NO3)2.6H2O, CoCl2.6H2O) jako substancji do przygotowywania wzorców, pod kątem trwałości, odpowiedniego stopnia czystości i łatwości otrzymywania. Wyniki przeprowadzonych badań, jak również niektóre dane literaturowe pozwalają na zaproponowanie sposobów przechowywania i otrzymywania odpowiednio czystych preparatów: Co(NO3)2.6H2O, CoCl2.6H2O, które mogą być wykorzystane do przygotowywania różnych wzorców kobaltu. Oczyszczanie wymienionych soli można prowadzić przez strącanie, kompleksowanie, współstrącanie zanieczyszczeń oraz krystalizację, przy zastosowaniu obok wyjściowej soli kobaltu (Co(NO3)2.6H2O cz. lub cz. d.a.), stosunkowo prostych i tanich odczynników.

EN

There has been investigated the usability of some cobalt(II) salts (CoSo4.7H2O, Co(NO3)2.6H2O, CoCl2.6H2O) as substances for preparing standards, considering their stability, suitable degree of purity as well as facility of obtaining. The results of investigations carried out as well as some literature data make it possible to propose methods for storing and obtaining adequately pure preparations: Co(NO3)2.6H2O, CoCl2.6H2O, which can be used for preparing different cobalt standards, Purification of the mentioned salts can be achieved by the precipitation, co-precipitation, complexing as well as crystallization methods starting from Co(NO3)2.6H2O pure (or p.a.) preparations using relatively simple and inexpensive reagents.

11

Distribution of Trace Amounts of M2+ Ions During Crystallization of NiSO4x7H2O

Smolik M.

Polish Journal of Chemistry

|

2000

|

Vol. 74, nr 10

1447-1447

EN

Distribution coefficients, D, of trace amounts of M2+ ions (Fe2+, Mg2+, Co2+, Zn2+, Cd2+, Cu2+, and Mn2+) have been determined during isothermal crystallization of NiSO4×7H2O at 25 graduate C. Their dependencies on the ionic radii of M2+ ions, solubilities and structures of the corresponding sulfates as well as the abilities of MSO4×nH2O to form solid solutions with NiSO4×7H2O have been analyzed. The main factors influencing the D values are: the ionic radius of M2+ ions and the similarity of structures: MSO4×nH2O and NiSO4×7H2O as well as their ability to form solid solutions with NiSO4×7H2O. The dependence of distribution coefficients on solubility of sulfates in water is disturbed by other factors.

12

Distribution of Trace Amounts of Some M2+ Ions During Nickel(II) Chloride Crystallization

Smolik M.

Polish Journal of Chemistry

|

1999

|

Vol. 73, nr 12

2027-2033

EN

Distribution coefficients, D, trace amounts of metal ions M2+ ave been determined during crystallization from water solutions as well as from hydrochloric acid solutions of different concentrations. Their dependencies on the electron configurations of metal ions, their ionic radii as well as solubilities and structures of the corresponding chlorides have been analyzed.

13

Distribution of trace amounts of impurities during nickel(II) nitrate crystallization

Smolik M.

Polish Journal of Chemistry

|

1999

|

vol. 73 nr 3

425-430

EN

Distribution coefficients, D, of trace amounts of impurities (Mg2+, Co2+, Zn2+, Cd2+, Cu2+, Mn2+, Ca2+, Sr2+, Ba2+, and Pb2+) have been determined during crystallization of Ni(No3)2×6H2O. Their dependencies on the ionic radii of M2+ ions, solubilities and structures of the corresponding nitrates as well as their abilities to form solid solutions with Ni(NO3)2×6H2O have been analyzed. The D values are comprised in the range 0.011(DSr)-0.40(Dco) and depend neither on solubilities in water of corresponding nitrates nor similarity of their crystal structure. These coefficients generally decrease when the difference between ionic radii of macrocomponent and microcomponent becomes larger, but this dependence is disturbed by relatively high values of Dco and DZn, resulting from the ability to form solid solutions Ni(Co)(NO3)2×6H2O and Ni(Zn)(NO3)2×6H2O. The solubility of macroamounts of cobalt(II) and zinc(II) nitrate haxahydrates in the solid phase )Ni(NO3)2×6H2O) is the main factor influencing their distribution coefficients.