Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Success of wild pear Pyrus pyraster (L.) Burgsd. in colonization of steep sunny slopes : an interdisciplinary study in the Bielinek Reserve (NW Poland)

Antkowiak W., Cedro A., Prajs B., Wolko Ł., Michalak M.

Polish Journal of Ecology

|

2012

|

Vol. 60, nr 1

57-78

EN

A local population of Pyrus pyraster was studied in dry and warm habitats: xerothermic grasslands Potentillo-Stipetum capillatae and Adonido-Brachypodietum, as well as thermophilous oak forest Quercetum pubescentipetraeae in the forest-steppe Bielinek Reserve (NW Poland). Our aims were to assess: (1) the ability of this species to adapt to extremely dry sites, as a pioneer woody plant; (2) its phytosociological position; and (3) morphological variation and genetic diversity of the local population. The pear trees in Bielinek Reserve seem to reach an optimum in shrub communities of the class Rhamno-Prunetea, but tree age clearly indicates that the grasslands were colonized by wild pear trees already before the shrub communities developed. This indicates that P. pyraster can colonize very dry, eroded sites, such as steep sunny slopes covered by xerothermic grasslands. Wild pear trees form plant communities that are a seral stage followed by forest-shrub communities or thermophilous forests. The species in xerothermic shrub communities of the reserve shows a high constancy. It is also very resistant to extreme temperatures, insolation, drought, and erosion. Its tree-ring width (on average 1.1 mm per year) was strongly related to precipitation and temperature in spring and summer. High precipitation resulted in wider tree rings, while dry years (associated with high air temperature) caused a decrease in tree-ring width. Another significant factor is precipitation in winter, which had a positive influence on tree-ring width. Microsatellite markers revealed a high level of genetic diversity in this population. Our results suggest that wild pear can be recommended for afforestation of areas affected by droughts and disturbed sites in Central Europe. It can be used to increase the heterogeneity of the landscape, e.g. by creation of forest ecotones and for planting along roads and field margins, especially considering the predicted climate change.

2

Issues in the protection of small river valleys: the example of the Kulawa River valley (northwest Poland)

Prajs B., Antkowiak W.

Oceanological and Hydrobiological Studies

|

2010

|

Vol. 39, No.3

129-136

EN

This paper presents the results of research relating to the vegetation of the Kulawa River valley and its flow lakes - Głuche Duże, Głuche Małe, and Sieczonek. Transformations observed in the flora examined were the result of two overlapping factors: 1. anthropogenic factors - among others, a high phosphorus content in the waters of the river and in nutrients accumulating in the lakes; 2. natural factors, such as a reduced level of subsoil waters. In the protection of river valleys, it is important to diagnose all threats. The diagnosis should be based not only on an evaluation of water quality, but also on the state of the whole environment of the valley.

3

Natural conditions for the reconstruction of fish ponds and possibilities of their use in ecotourism

Prajs B., Rogalski M., Sotek Z., Stasińska M.

Journal of Water and Land Development

|

2010

|

no. 14

37-47

EN

The paper comprises an analysis of the environmental impact of restoring small water retention in the Świergotka River. Hampering water flow due to river damming by 0.5 m and reconstruction of ponds will have a favourable effect on the valley's nature but may result in excessive water eutrophication in case of using these reservoirs for fish-farming.

PL

Rzeka Świergotka, o długości ok. 5,6 km, uchodzi do kanału ulgi, na krawędzi Polderu Cedyńskiego. W okresie przed II wojną światową została spiętrzona na 9 odcinkach, na których powstały stawy. Na skutek zniszczenia urządzeń piętrzących tylko 3 z nich wypełnione były wodą. W 2007 r. powstał projekt odtworzenia dawnego systemu retencyjnego. Stworzyło to konieczność wykonania badań szaty roślinnej i prognoz jej dynamiki w zmienionych warunkach hydrologicznych. Badania prowadzono od czerwca do października 2007 r. Zlokalizowano zbiorowiska roślinne oraz wykonano spisy florystyczne. Określono także tendencje sukcesyjne roślinności na obszarach dawnych stawów oraz ewentualne zagrożenia dla środowiska przyrodniczego. Ogółem na badanym terenie stwierdzono występowanie 109 gatunków roślin naczyniowych, dwa gatunki mchów torfowców i jeden gatunek wątrobowca. Nie odnotowano taksonów zagrożonych ani podlegających całkowitej ochronie, a jedynie cztery chronione częściowo. Na dnach dawnych stawów wykształciły się głównie olszyny bagienne lub zdegradowane zbiorowiska torfowisk eutroficznych, w których dominują pospolite gatunki wilgotnych łąk. Odtworzone stawy, ze względu na ryzyko znacznej eutrofizacji wód Świergotki w jej dolnym biegu nie mogą być wykorzystane jako hodowlane. Zlokalizowane na obszarze Natura 2000 - Ostoja Cedyńska PLB 320017, w obrębie rozległego kompleksu leśnego, są miejscem bytowania wielu gatunków ptaków. Przywrócony układ hydrologiczny pozytywnie wpłynie na różnorodność fauny, przyczyni się do zwiększenia areałów zbiorowisk związanych ze zbiornikami eutroficznymi oraz do poprawy warunków wilgotnościowych lasów doliny. Obszar ten może być wykorzystany do stosunkowo bezinwazyjnego dla środowiska kontaktu ludzi z przyrodą. Wpływa to na kształtowanie postaw proekologicznych i jest jedną z ważnych metod ochrony przyrody.

4

Torfowiska śródpolne województwa zachodniopomorskiego

Sotek Z., Stasińska M., Prajs B., Gamrat R., Łysko A.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2004

|

T. 4, z. 2b

211-224

PL

Torfowiska śródpolne zwykle są położone w głębokich nieckach i ulegają eutrofizacji na skutek spływów powierzchniowych z pobliskich pól uprawnych. Zachodzące w siedliskach niekorzystne zmiany mogą prowadzić do ubożenia flory i zbiorowisk torfowiskowych. Celem podjętych badań było poznanie roślinności i flory niektórych torfowisk śródpolnych województwa zachodniopomorskiego. Badania prowadzono na ośmiu obiektach w latach 1999-2002. Flora omawianych torfowisk, pod względem socjologicznym, jest wyraźnie zróżnicowana. Najliczniej występują gatunki z klas Phragmitetea R. Tx. et Prsg 1942 i Scheuchzerio-Caricetea (Nordh. 1937) R. Tx. 1937, rzadziej natomiast gatunki łąkowe, zaliczane do klasy Molinio-Arrhenatheretea R. Tx. 1937. Na obrzeżach torfowisk wykształcają się zwarte zarośla łozowisk Salicetum pentandro-cinereae (Almq. 1929) Pass. 1961 oraz rzadziej płaty Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis Libbert 1933. Wśród stwierdzonych zbiorowisk roślinnych do najbardziej interesujących pod względem florystycznym należą m.in. Caricetum limosae Br.-Bl. 1921 i Ericetum tetralicis R.Tx. 1937. Fitocenozy te są coraz rzadziej spotykane na torfowiskach, a budujące je gatunki roślin naczyniowych, takie jak: Carex limosa L., Scheuchzeria palustris L., Erica tetralix L. i Andromeda polifolia L., w Polsce są zaliczane do osobliwości przyrodniczych. Wkraczanie gatunków szuwarowo-bagiennych i łąkowych na torfowiska, choć powoduje zwiększenie ich bioróżnorodności, świadczy o postępującym procesie eutrofizacji, co może skutkować ustępowaniem specyficznych gatunków roślin i degeneracją naturalnych zbiorowisk torfowiskowych.

EN

Peat bogs in the agricultural landscape are usually situated in deep synclines and subjected to eutrophication due to the surface washout from adjacent ploughed lands. Unfavourable changes taking place there may lead to the impoverishment of flora and peat bog communities. The aim of this work was to study the vegetation and flora of some peatlands in Western Pomeranian Province . The study was carried out in 8 selected objects in 1999-2002. The flora of the peatlands under discussion was clearly differentiated in respect to their sociology. Most frequently represented were the classes Phragmitetea R. Tx. et Prsg 1942. and Scheuchzerio-Caricetea (Nordh. 1937) R. Tx. 1937. On the other hand, meadow species from the class Molinio-Arrhenatheretea R. Tx. 1937 occurred less frequently. Dense ozier thickets of Salicetum pentandro- cinereae (Almq. 1929) Pass. 1961 and seldom Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis Libbert 1933 patches developed in peatland margins. Among recorded plant communities the most interesting in the floristic sense were, i.a.: Caricetum limosae Br.-Bl. 1921 and Ericetum tetralicis R.Tx. 1937. These phytocoenoses are rarely found in peatlands, and the vascular plant species composing them, e.g. Carex limosa, Scheuchzeria palustris,Erica tetralix and Andromeda polifolia, are considered natural peculiarities in Poland . Substantial contribution of rush-swampy and meadow species on peatlands increase their biodiversity. This phenomenon, however, is not favourable for peat bog ecosystems as it proves the advancement of eutrophication processes. This may result in disappearance of particular plant species and in degeneration of natural peat bog communities.

5

Roślinność strefy ekotonowej dolnego biegu Iny

Kochanowska R., Gamrat R., Łysko A., Sotek Z., Stasińska M., Prajs B.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2004

|

T. 4, z. 2a

321-334

PL

Zbiorowiska roślinne wzdłuż biegu Iny mają strefowy układ. Na różnorodność strefy ekotonowej wpływa zmienna hipsometria doliny różnicująca szybkość nurtu rzeki. Celem podjętych badań było rozpoznanie florystyczne strefy ekotonowej. W strefie ekotonowej rzeki, na odcinku 10 km, między Stawnem a Goleniowem, założono 30 stałych powierzchni badawczych, gdzie w latach 2000-2002 prowadzono badania florystyczno-fitosocjologiczne. Wydzielono siedem odmiennych pod względem przyrodniczym obszarów przyległych, wpływających na szerokość strefy ekotonowej oraz strukturę szaty roślinnej. Zróżnicowanie wilgotnościowe siedlisk wpływa na bogactwo gatunków roślinnych. Na stosunkowo niewielkim odcinku Iny stwierdzono 197 gatunków roślin naczyniowych, w tym 9 chronionych oraz 10 zagrożonych i rzadkich.

EN

Riverine plant communities of the Ina river are displaced in the zonal arrangement. The diversity of the ecotone zone is affected by variable hypsometry of the valley which differentiates the speed of the river current. The aim of the studies was to recognize floristic composition of the ecotone zone. In the ecotone zone of the 10 km long river stretch between Stawno and Goleniów, 30 permanent sites were selected, where floristic and phytosociological investigations were conducted in the years 2000-2002. Seven sites of different width and vegetation structure were selected within the study area along the ecotone zone. Differences in humidity of the sites influenced the richness of plant species. On relatively short stretch of the Ina, 197 vascular plant species were found, including 9 protected species and 10 endangered and rare plant species.

6

Badania florystyczne na terenie torfowiska Reptowo

Kochanowska R., Prajs B., Prajs J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2001

|

T. 1, z. spec. (3)

221--232

PL

Praca przedstawia wyniki wstępnych badań florystycznych na terenie torfowiska Reptowo. Badany obszar osuszony jest na skutek długotrwałego odwadniania. Porośnięty jest przez zbiorowiska leśne o wtórnym charakterze i niemal zupełnie pozbawiony zbiorowisk mszarnych. Planowana renaturyzacja zapobiegnie niewątpliwie dalszej degradacji i zainicjuje rozwój roślinności torfowiskowej.

EN

This compilation summerizes the results of preliminary floristic studies carried out on the Reptowo Bog. The examined area has been dried off in a consequence of long lasting drainage. Right now it is overgrown by forest communities of a secondary character and are al most deprived of moss communities. Flora of the bog is diversified according to water level in soil. The bog species, Ledum palustre, Betula pubescens, Eriophorum vaginatum, E. angustifolium, survived in the most wet places as well as mosses, especially Sphagnum fallax and Sph. palustre. The forest species, for example Deschampsia flexuosa, Vaccinium myrtillus, Luzula pilosa, Pteridium aquilinum are generally located on dryer spots. Deep ditches are the places where spontaneous restoration takes place and the water surface is covered by bog Moses there. There are sites where protected plant species grow: Ledum palustre, Osmunda regalis and Lycopodium annotinum. Restoration process which has been launched could prevent further degradation of the environment and would initiate the progress of typical peat bog species.