Duża liczba wyników badań laboratoryjnych parametrów zbiornikowych dolomitu głównego na obszarze platformy węglanowej, w rejonie wschodniej części platformy Gorzowa, w zatoce Noteci wraz z mikroplatformą Krobielewka, na półwyspie Grotowa, oraz na fragmencie platformy wielkopolskiej, sięgającym rejonu Pniew umożliwiła wykonanie wiarygodnych analiz statystycznych. Standardowe badania na próbkach skał (gęstości objętościowej, porowatości efektywnej i przepuszczalności fizycznej) wzbogacone zostały o wyniki pomiarów porozymetrii rtęciowej. Wyniki badań laboratoryjnych, przede wszystkim porozymetrii rtęciowej, rozszerzyły znacznie informację o skale zbiornikowej (dolomicie głównym) i przyczyniły się do wydzielenia różnorodnych mikrofacji oraz stref paleogeograficznych. Na podstawie wyników przeprowadzonej analizy statystycznej porównano parametry petrofizyczne trzech mikrofacji i stwierdzono, że utwory ziarnozwięzłe charakteryzowały się najlepszymi właściwościami zbiornikowymi. Dla tych utworów stwierdzono wysoką średnią porowatość efektywną oraz wysoką średnią porowatość dynamiczną dla gazu i ropy. Utwory te charakteryzowały się także wysoką przepuszczalnością. [...]
EN
Reliable statistical analysis was carried out for the Main Dolomite reservoir parameters on the area of carbonate platform in the vicinity of the east part of Gorzów Platform, in the Noteć Bay, together with Krobielewko Microplatform, on the Grotów Peninsula and on the part of Wielkopolska Platform, reaching Pniewy region thanks to large number of laboratory measurements results. The standard measurements on the core samples (bulk density, effective porosity and absolute permeability) were enriched by mercury porosimetry results. Laboratory measurements results, especially mercury porosimetry, extended considerably information about the reservoir rock (the Main Dolomite) and contributed to the separation of diverse microfacies and paleogeographic zones. Petrophysical parameters of the three microfacies were compared based on the results of statistical analysis. It was found that grainstones were characterized by the best reservoir parameters. For these microfacies high average effective porosity and average dynamic porosity for oil and gas were discovered. Additionally, grainstones characterized by high permeability. [...]
Our reconstruction of the pre-compactional thickness of the Main Dolomite strata from the so-called Grotów Peninsula (northwest Poland) was based on macroscopic observations of drill cores from three wells: Mokrzec-1, Sieraków-4 and Międzychód-5. These wells are located in various palaeogeographical zones of the Main Dolomite and cored rocks represent a range of microfacies. The amount of compactional reduction in thickness of the Main Dolomite was estimated by summing the total heights (Wst) of all stylolites encountered in logs of these wells. For calculations, a generalised model of a drill core was developed, which embraced all types of stylolite seams present in the Main Dolomite succession studied. Also the method of stylolite dimensioning was demonstrated. The number of stylolites in the drill cores studied varied from 511 in the Sieraków-4 well to 1,534 in the Międzychód-5 well. In all cores studied low-amplitude macrostylolites predominated, but the reduction of thickness was controlled mostly by the low- and medium-amplitude macrostylolites. The largest number of stylolites was found in the grainstone/packstone microfacies. The turnout of stylolites depends of microfacies. The highest density of stylolites was documented in mudstones/wackestones (24 stylolites per metre of rock thickness) and the lowest in boundstones (14 stylolites per metre of rock thickness). The low-amplitude stylolites appear most frequently in the mudstone/wackestone microfacies (15 stylolites per metre of rock thickness); in grainstones/packstones, rudstones/floatstones and boundstones middle-amplitude stylolites are rare (3 stylolites per metre of rock thickness). The degree of compaction of the Main Dolomite succession studied varied from 6 to 10%; hence, its calculated initial thickness also varied in the wells studied: from 41.3 m in the Sieraków-4 well to 56.9 m in the Mokrzec-1 well and to 97.1 m in the Międzychód-5 well. The volumes of reservoir fluids expelled during compaction of 1 m3 of Main Dolomite carbonates were estimated as 56 l in the Sieraków-4 well, 90 l in the Mokrzec-1 well and 97 l in the Międzychód-5 well.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Distribution of petrophysical parameters in diverse types of pore space in the Main Dolomite marginal zone of the Wielkopolska platform Abstract Microfacial analysis along with detailed sedimentological analysis enabled authors to describe different sub-facies in the studied area and to distinguish depositional environments of the Main Dolomite. Both quantitative and qualitative petrophysical parameters differ within sub-facies of the Main Dolomite. Moreover reservoir rocks of main dolomite have low and very low porosity. The fracture porosity is dominant, intergranular/fracture porosity (dual porosity) has lower meaning, intergranular type is rare. Complexity of the reservoir space of the Main Dolomite creates optimal conditions for its pore space volume and possible migration and accumulation processes of hydrocarbons, thereby they exhibit very promising perspectives for petroleum prospection.
PL
Analiza mikrofacjalna wraz ze szczegółową analizą sedymentologiczną umożliwiły wydzielenie na omawianym obszarze środowisk depozycyjnych dolomitu głównego, oraz określenie odrębnych subfacji. W ich obrębie utwory dolomitu głównego charakteryzują się zróżnicowanymi ilościowymi i jakościowymi parametrami petrofizycznymi. Dominują tu skały zbiornikowe o niskiej i bardzo niskiej pojemności, typu głównie szczelinowego, podrzędnie szczelinowo – porowego i sporadycznie porowego. Złożoność przestrzeni zbiornikowej dolomitu głównego stwarza warunki optymalne dla jego pojemności oraz możliwej migracji i akumulacji płynów złożowych, a tym samym stwarza obiecujące perspektywy w prospekcji naftowej.
For lithostratigraphic successions of the lower Paleozoic strata in the Polish part of the Baltic Sea between the Slupsk Block and Courland Block, assessment of petrophysical properties was carried out with the use of mercury porosimetry and well logging results. The porosimetric measurements allowed to determine critical rock parameters and to distinguish genetic types of reservoirs. To complete the information on reservoir parameters, available well logs were used. The logs allowed identification of Cambrian strata in boreholes and the distinguishing of several lithostratigraphical units. Results of the porosimetric measurements demonstrated the strongly heterogeneous character of the pore space in the Cambrian rocks, with generally very weak reservoir properties. Fractured and porous-fractured rock space is a principal feature here. Well log anomalies confirmed the diversified lithological development of the Cambrian profile and the somewhat better reservoir parameters of rocks of the Paradoxides paradoxissimus Superzone and the shaly character of the Eccaparadoxides oelandicus Superzone. From the point of view of volumes of potential hydrocarbon accumulations, the capacity of the Cambrian deposits is low, but this is a basic feature of reservoir rocks with fractured and fractured-porous space.
The organic matter in the Krosno formation is represented by type-III kerogen whereas in the Menilite, Inoceramian and Spas shales it ranges from type-II to type-II + III. The vitrinite reflectance values determined for the Krosno and Menilite shales point out that the rocks are immature, while the Inoceramian and Spas shales indicate transformation degree corresponds with the oil window.
W obrębie analizowanego obszaru w strefie bariery węglanowej utwory dolomitu głównego wykształcone w subfacji bandstonów prezentują typ skały zbiornikowej o charakterze porowym w klasie bardzo niskiej i niskiej pojemności dla gazu oraz bardzo niskiej dla ropy. W obrębie strefy równi platformowej dolomit główny tej subfacji ma charakter skały zbiornikowej typu porowego niskiej i średniej klasy pojemnościowej dla gazu i niskiej dla ropy. Subfacja utworów mułozwięzłych dolomitu głównego w strefie podnóża platformy węglanowej reprezentuje typ skały zbiornikowej o niskiej, sporadycznie średniej pojemności dla gazu i bardzo niskiej oraz niskiej dla ropy, przy porowym lub porowo-szczelinowym wykształceniu przestrzeni zbiornikowej. Podobne cechy zbiornikowe subfacja ta wykazuje w obrębie strefy bariery węglanowej: wyniki analiz porozymetrycznych kwalifikują ją do skał zbiornikowych bardzo niskiej i niskiej pojemności dla gazu oraz bardzo niskiej dla ropy, o charakterze porowym i porowo-szczelinowym. Subfacja utworów ziarnozwięzłych w obszarze strefy podnóża platformy węlanowej charakteryzuje się średnią i wysoką pojemnością zarówno w odniesieniu do gazu, jak i ropy, o typie przestrzeni zbiornikowej porowej i szczelinowo-porowej. W strefie bariery węglanowej cechy te są bardzo zróżnicowane, od pojemności niskiej do wysokiej w przypadku gazu, oraz niskiej i bardzo niskiej - ropy, przy porowym i porowo-szczelinowym charakterze przestrzeni zbiornikowej. W obszarze równi platformowej dolomit główny reprezentuje głównie porowy charakter przestrzeni zbiornikowej, w klasie średniej pojemności dla gazu i niskiej dla ropy.
EN
The microfacial analysis, together with detailed sedimentological analysis, enabled the authors to distinguish depositional environments of the Main Dolomite succession in the study area. The Main Dolomite is characterized by diversity in thickness, lithology and facial development of the following zones: foot of the carbonate platform, barrier and platform plain. Three principal sub-facies were distinguished there: grainstones, mudstones and boundstones (the microbial sub-facies). These sub-facies reveal diversified petrophysical paramaters. The analysis is based on results of porosimetric measurements which enable assessment and qualification of this horizon from the point of view of its hydrocarbon reservoir capacity and pore space character. Principles of porous rock qualification in terms of hydrocarbon reservoirs include mainly assessment of : effective and dynamic porosities for oil and gas, bulk and framework densities, and pore space geometry (distribution of predominating pore diameters and specific surface of the pore space). This assessment refers to the pore space in which processes of migration and accumulation of reservoir fluids occur. Statistical analysis of the petrophysical parameters revealed their relationships within the distinguished lithofacial zones, which represent also an important solution.
Górnośląskie Zagłębie Węglowe tworzy nieckę o trójkątnym zarysie, wypełnioną węglonośnymi utworami karbonu górnego. Jest to zagłębie typu orogenicznego, uformowane w zapadlisku przedgórskim. W Zagłębiu występują dwa typy genetyczne węgla, odzwierciedlające pierwotny materiał roślinny oraz wpływ redukcyjnych lub utleniających warunków środowiska sedymentacji: węgle humusowe i węgle sapropelowe. Ilościowy stosunek mas cząsteczek nieparzystych do parzystych w łańcuchu molekularnym n-alkanów (wskaźnik CPI) oraz stosunek izoprenoidów pristanu do fitanu (Pr/Ph) są parametrami stosowanymi do różnicowania środowisk utleniających i beztlenowych. Na podstawie uzyskanych wskaźników analitycznych dokonano kompleksowej oceny jakości węgli w zakresie ich typu genetycznego, chemizmu środowiska sedymentacji oraz stopnia przeobrażenia termicznego. W ocenie stopnia dojrzałości badanych typów węgla najbardziej wiarygodne wydają się być pomiary refleksyjności witrynitu R(o). Wartości refleksyjności R(o) określone dla węgli sapropelowych wskazują, że znalazły się one w stadium katagenezy w stopniu przeobrażenia odpowiadającym fazie okna ropnego, natomiast węgle humusowe osiągnęły stopień dojrzałości odpowiadający zaawansowanym przemianom katagenetycznym. Analizę generowania węglowodorów oparto na założeniach modelu wolumetrycznego, podstawą którego są parametry geochemiczne uzyskane z pirolizy metodą Rock-Eval w zakresie zawartości węgla organicznego TOC (% wag.) i wskaźnika wodorowego HI (mg HC/g TOC) w odniesieniu do gęstości skały p (g . cm-3) dla dowolnych typów kerogenu.
EN
The Upper Silesian Coal Basin represents a triangular trough filled with Upper Carboniferous coal-bearing strata. This is an orogenic basin developed in a foredeep. As regards origin, two coal types occur in the Upper Silesian Coal Basin: humic coals and sapropelic coals. The types reflect primary plant material and the influence of reducing or oxidating conditions in the depositional environment. The CPI indicator, representing the mass ratio of odd to even molecules in the molecular chain of the n-alkanes, and the pristane/phytane ratio are the parameters used to differentiate oxidizing and oxygen-free environments. A complex evaluation of the coal quality was carried out on the basis of the obtained analytical indicators: their genetic types, thermal transformation degree and depositional environment chemistry were determined. For evaluation of the maturation degree of these coals, vitrinite reflectance (Ro) measurements seem to be most reliable. Ro values determined for the sapropelic coals indicate that they reached the stage of catagensis and their transformation degree corresponds with the oil window. On the other hand, the maturation degree of the humic coals corresponds with advanced catagenetic alteration. The hydrocarbon generation analysis has been based on the assumptions of a volumetric model, using geochemical data derived from the Rock-Eval pyrolysis, including organic carbon content TOC (wt.%) and hydrogen index HI (mg HC/g TOC) as related to the rock formation density p (g . cm-3 ) for any kerogen types.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W Górnośląskim Zagłębiu Węglowym występują dwa typy genetyczne węgli odzwierciedlające pierwotny materiał roślinny oraz wpływ redukcyjnych lub utleniających warunków środowiska sedymentacji: węgle humusowe i węgle sapropelowe. W celu jakościowo-ilościowej oceny węgli jako skały macierzystej przeprowadzono badania geochemiczne w zakresie analizy elementarnej oraz analizy n-alkanów i izoprenoidów. Do określenia potencjału węglowodorowego skały macierzystej konieczne jest ustalenie składu pierwiastkowego substancji organicznej, pozostającego w ścisłej zależności od jej typu genetycznego. Najczęściej stosowanymi biomarkerami, ze względu na ich powszechne występowanie są n-alkany, a ilościowy stosunek mas cząsteczek nieparzystych do parzystych w łańcuchu molekularnym n-alkanów obrazuje wskaźnik CPI. Stosunek izoprenoidów pristanu do fitanu jest parametrem stosowanym do różnicowania środowisk utleniających i beztlenowych. Parametrem służącym do oceny źródła pochodzenia materii organicznej oraz stopnia jej przeobrażenia jest stosunek izoprenoidów do n-alkanów. W oparciu o uzyskane wskaźniki analityczne dokonano kompleksowej oceny jakości węgli w zakresie ich typu genetycznego, stopnia przeobrażenia termicznego oraz chemizmu środowiska sedymentacji.
EN
As regards origin, two types of coal are found in the Upper Silesian Coal Basin: humic coals and sapropelic coals, which reflects primary plant material and influence of reducing or oxidating conditions in the depositional environment. For the purpose of qualitative and quantitative evaluation of the coals as source rocks, geochemical studies, namely the elemental analysis and n-alkane and isoprenoid analyses were carried out. To determine the hydrocarbon potential of a source rock it is necessary to establish the elemental composition of organic matter, which depends on its genetic type. N-alkanes are the most frequently used biomarkers, considering their common occurrence. The CPI indicator represents the mass ratio of odd to even molecules in the molecular chain of the n-alkanes. The pristine/phytane ratio is a parameter used to differentiate oxidizing environments from oxygen-free environments. The ratio of isoprenoids to n-alkanes is a parameter used for assessment of a source of the organic matter and its transformation degree. On the basis of the obtained analytical indicators, complex evaluation of the coal quality was carried out: their genetic types, thermal transformation degrees and the depositional environment chemistry were determined.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.