Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 24

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
PL
W Gdańsku marszałkowie 5 województw (pomorskie, kujawsko-pomorskie, wielkopolskie, lubuskie, zachodniopomorskie), Ministerstwo Infrastruktury oraz Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie podpisali list intencyjny dotyczący dalszych wspólnych działań na rzecz rozwoju międzynarodowej drogi wodnej E70 (MDW E70). Głównym celem tych działań jest rozwój żeglugi turystycznej i towarowej na polskim odcinku tej drogi wodnej. Artykuł koncentruje się na problematyce żeglugi śródlądowej w Polsce, szczególnie na możliwości przywrócenia i rozwoju MDW E70 na odcinkach Wisły, Brdy, Kanału Bydgoskiego, Noteci, Warty i Odry. Przedstawia on szczegółowy przebieg oraz charakterystykę zmodyfikowanej MDW E70.
EN
In Gdansk, the Marshals of five Voivodeships (Pomorskie, Kujawsko-Pomorskie, Wielkopolskie, Lubuskie, Zachodnio-Pomorskie), the Ministry of Infrastructure and the Polish Waters National Water Management Holding (Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie) signed a letter of intent to continue the implementation of measures aimed at development of the international Waterway E76 (IWW E70). The main goal of these actions is to promote pleasure boating and cargo shipping along the Polish section of this waterway. The article focuses on the issue of inland navigation in Poland, in particular on the possibility to restore and develop IWW E70 in sections covering Vistula, Brda, Bydgoszcz Canal, Noteć, Warta and Oder rivers. It presents the detailed course and characteristics of the modified IWW E70.
PL
19 stycznia 2024 r. w siedzibie Hevelianum w Gdańsku odbyła się uroczystość z okazji 70-lecia istnienia i działalności Instytutu Budownictwa Wodnego Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku (IBW PAN). Na uroczystość przybyło wielu przedstawicieli władz PAN oraz instytutów badawczych współpracujących z Instytutem. Każda uroczystość jubileuszowa skłania do refleksji i spojrzenia w przeszłość, określenia stanu obecnego oraz spojrzenia w przyszłość. Szczególnie to ostatnie jest niezmiernie ważne.
EN
This paper presents engineering, social, ecological and research problems related to ice phenomena that have been occurring at the Gdańsk Water Node in the past years. It is a written version of the introductory keynote lecture of the 27th lce Symposium in Gdańsk, organized by the Gdańsk University of Technology in July 2024. The Gdańsk Water Node includes the area of the city of Gdańsk, the lower Vistula section and the Żuławy region. From the 17th to the 19th century, the transport of agricultural goods from Poland to the harbor of Gdańsk was carried out using the Vistula River. In the 19th century, severe ice jams at the Vistula River mouth caused flooding of the city of Gdańsk and the Żuławy region. It led to the construction of an artificial channel directing Vistula waters straight to the sea (Przekop Wisły). In 1970, Włocławek, the first barrage of the Lower Vistula Cascade, was commissioned. In 1982, a severe flood occurred in the upper part of the Włocławek reservoir. Significant economic losses caused by this flood lead to extensive field measurements and formulation of many research and engineering programs.
PL
Niniejszy artykuł przedstawia problemy inżynieryjne, społeczne, ekologiczne i badawcze związane z występowaniem zjawisk lodowych na Gdańskim Węźle Wodnym w ostatnich latach. Jest to spisana wersja wykładu inaugurującego 27. Międzynarodowe Sympozjum Lodowe w Gdańsku, zorganizowane przez Politechnikę Gdańską w lipcu 2024 r. Gdański Węzeł Wodny obejmuje obszar Miasta Gdańska, odcinek dolnej Wisły oraz Żuławy. Od XVII do XIX w. transport żywności z Polski do Gdańska odbywał się drogą wodną na Wiśle. W XIX w. potężne zatory lodowe u ujścia Wisły spowodowały zalanie Miasta Gdańska oraz Żuław. Doprowadziło to do powstania przekopu Wisły, sztucznego kanału kierującego wody Wisły bezpośrednio do morza. W 1970 r. oddany do użytku został stopień Włocławek, pierwszy obiekt Kaskady Dolnej Wisły. W 1982 r. w górnej części zbiornika Włocławek wystąpiła katastrofalna powódź. Ogromne straty gospodarcze nią spowodowane poskutkowały przeprowadzeniem szeroko zakrojonych pomiarów terenowych i opracowaniem licznych programów badawczych i inżynieryjnych.
PL
Światowy Dzień Wody 2023 jest ściśle powiązany z 6. Celem Zrównoważonego Rozwoju (Sustainable Development Goal), który zakłada doprowadzenie dla wszystkich ludzi do 2030 r. bezpiecznej wody i odpowiednich urządzeń sanitarnych. Dzień ten jest uznany jako dzień urządzeń sanitarnych (Toilet Day). Dziś ok. 2 miliardy ludzi (¼ populacji globu) nie ma dostępu do bezpiecznej wody, a wiadomo, że czysta woda i odpowiednie urządzenia sanitarne są podstawowymi czynnikami prowadzącymi do redukcji biedy, wzrostu ekonomicznego i rozwoju zrównoważonego środowiska. Naczelnym hasłem ŚDW 2023 jest: accelerating change (przyspieszyć zmiany), co należy rozumieć jako konieczność przyspieszenia zmian w naszym środowisku przez partnerstwo i współpracę. Ma to na celu uzyskanie zrównoważonego środowiska i społeczeństwa.
PL
Światowa gospodarka, jak również rosnąca liczba ludności są ściśle uzależnione od dwóch podstawowych czynników: wody i energii. Ostatnie analizy funkcjonowania odnawialnych źródeł energii (OZE), tj. głównie energetyki wiatrowej i fotowoltaiki, wykazują, że mogą one w pełni zapewnić potrzebne ilości energii elektrycznej. Problemem nie jest jednak wytwarzanie tej energii, lecz jej przesyłanie i magazynowanie, bowiem jej wytwarzanie jest bardzo nierównomierne w czasie. W Polsce ok. 80% energii elektrycznej powstaje obecnie w elektrowniach cieplnych opalanych węglem kamiennym lub brunatnym. Jedną z istniejących i coraz częściej stosowanych form magazynowania energii, o wysokiej sprawności, są elektrownie szczytowo-pompowe (ESP). Niniejszy artykuł poświęcony jest zastosowaniu tych elektrowni, istniejących i planowanych, do magazynowania energii elektrycznej.
EN
The global economy, as well as the growing human population, strictly depend on two basic factors: water and energy. Recent analyses of the renewable energy sources (RES) functioning, mainly wind and solar energy, indicate that they can fully meet the demand for electricity. The problem, however, does not lie with production of this energy but with its transfer and storage, as the production considerably varies in time. In Poland, ca. 80% of electricity is generated by hard coal or lignite-fired thermal power plants. One of the existing and increasingly popular forms of energy storage, characterised with high efficiency, are pumped storage power plants. This article is devoted to the possibility to use these plants, existing and planned, to store electricity.
PL
W dniach 23-26 maja 2023 r. w Kątach Rybackich odbyła się XL Szkoła Hydrauliki zorganizowana jako szkoła międzynarodowa przez Instytut Geofizyki PAN w Warszawie i Instytut Budownictwa Wodnego PAN w Gdańsku. Ogólne hasło Szkoły brzmiało: Advances in Hydraulic Research (postęp w badaniach hydraulicznych). Szkoła Hydrauliki została utworzona w 1981 r. pod auspicjami Komitetu Gospodarki Wodnej PAN i przez okres 40 lat przeszła wiele zmian organizacyjnych i problemowych. Niniejszy artykuł przedstawia całokształt działalności Szkół Hydrauliki w minionych 40 latach, jej problemy, trudności i osiągnięcia. Istotną sprawą jest przede wszystkim przyszłość. Wiele osób poświęciło dużo swego czasu na organizację Szkół, które stały się istotnym czynnikiem rozwoju naukowego środowiska szeroko pojętej inżynierii i gospodarki wodnej, jak również ekologii środowiska wodnego.
EN
The article presents contemporary challenges faced by tire manufacturers. General trends in the development of the tire industry are outlined. The negative impact of rubber waste on the environment was emphasized. The production process of radial tires used in passenger cars is presented. The basic constructions of tires and the components used for their production are discussed. The meaning and functions of the tire components are presented. The flow of the production process has been described, including all its stages. The possibilities of modern VMI MAXX tire assembling machines were commented, and the tire assembling process was characterized in detail. Methods of routine tire quality control used in mass production are discussed. The values describing the uniformity of tires were characterized. The division of tire defects used in the tire industry is presented. The tools and methods for detecting tire defects were characterized. Contemporary trends in the elimination of tire defects have been identified, especially emphasizing the potential of methods based on the use of artificial intelligence. It was noted that a solution to reduce the amount of tire waste due to exceeding the uniformity limits is needed. Authors noticed new opportunities thanks to the modern technologies used to register the tire assembling process.
PL
W artykule (część III Zagrożenia Powodziowego Gdańska) przedstawiono działania, jakie zostały podjęte w celu uniknięcia powodzi miejskiej w przyszłości. Zakres potrzebnych działań był przedmiotem projektu realizowanego na zlecenie RZGW w Gdańsku. W ramach projektu wykonano pomiary istniejących cieków oraz konstrukcji hydrotechnicznych na terenie Gdańskiego Węzła Wodnego, analizę hydrologiczną, opracowanie modelu matematycznego obejmującego wszystkie cieki wraz z połączeniem ze stanami wody w Zatoce Gdańskiej. Zaproponowano budowę zbiorników retencyjnych na ciekach spływających do Kanału Raduni (KR), modernizację KR oraz wykonanie kontrolowanych bocznych zrzutów wody z Kanału. Na przykładzie nawalnego opadu deszczu, który wystąpił w lipcu 2016 r., omówiono efekty realizacji zaproponowanych działań. Przedstawiono również potencjalne zagrożenie powodziowe Gdańska w obliczu możliwych zmian klimatycznych w przyszłości. Niniejszy artykuł stanowi kontynuację publikacji dotyczącej tego problemu, które ukazały się w Gospodarce Wodnej - część I, nr 6/2021 (str. 9-16) oraz część II, nr 12/2021 (str. 16-20).
EN
The paper (Part III of the Flood threat to Gdansk) presents the activity, which was undertaken with the aim to avoid similar urban flood in future. It was the project established by the Reginal Board of Water Management in Gdansk. Realization of the project was the consortium consisting of 4 institutions. Within the project the following actions were carried out: measurements of alt streams together with hydraulic structures, hydrological analysis, development of mathematical model including all streams with the connection of water levels in the Bay of Gdansk. It was proposed the construction of retention reservoirs on the streams flowing to Radunia Channel, modernization of the channel and construction of side discharges from the channel. It was also presented flood danger of Gdansk as the result of intensive rain. Potential flood danger of Gdansk was presented of possible climate changes in future. Present article is the continuation of previous publications concerning the same problem, which appeared in Gospodarka Wodna (Water Management), part I, No. 6/202021 (pp. 9-16) and part II, No. 12/2021 (pp. 16-20).
PL
W artykule przedstawiono podstawowe charakterystyki hydrauliczne dla przepływu ustalonego z pokrywą lodową, wpływ pokrywy lodowej na rozkład prędkości w przekroju przepływu oraz charakter rozkładu prędkości w pionie pod pokrywą lodową. Przedstawiono sposób określenia współczynnika szorstkości dolnej powierzchni pokrywy lodowej na podstawie pomierzonego rozkładu prędkości w przepływie pod lodem. Podano sposoby obliczania natężenia przepływu przy danym stanie wody i znanej charakterystyce pokrywy lodowej. Rozważania te poparte są konkretnymi przykładami obliczeniowymi.
EN
The article presents the basic hydraulic characteristics of a steady flow with ice cover, the impact of ice cover on the velocity distribution in the flow cross-section and the character of vertical velocity distribution under the ice cover. It presents the method of determining the ice cover bottom surface roughness coefficient, based on the measured velocity distribution in the flow under the ice. It lists the methods of the flow intensity calculation at a given river stage and known ice cover characteristic. These considerations are illustrated with calculation examples.
PL
Radunia jest niewielką rzeką położoną w pobliżu Gdańska i obecnie jej cała zlewnia znajduje się w województwie pomorskim, w bardzo malowniczym regionie zwanym Szwajcarią Kaszubską. Rzeka ma na wielu odcinkach charakter górski i przez wiele lat dostarczała energii dla różnych małych zakładów przemysłowych. Na początku XX w. Senat Miasta Gdańska podjął decyzję o budowie na tej rzece szeregu stopni wodnych z elektrowniami wodnymi, które zaopatrywałyby miasto w energię elektryczną i stanowiły zabezpieczenie przeciwpowodziowe. Wybudowano łącznie 8 małych elektrowni wodnych, które do dziś pracują. Nie są one w stanie zapewnić obecnie wystarczającej ilości energii dla miasta, ale stanowią ważny element krajobrazu, zaplecza turystycznego i ciekawy eksponat muzeum techniki tego regionu.
PL
W artykule, który stanowi II część publikacji (Gospodarka Wodna 6/21 str. 9–16) przedstawiono przyczyny i przebieg powodzi miejskiej w Gdańsku, jej skutki w różnych miejscach Gdańskiego Węzła Wodnego oraz doraźnie wykonane naprawy zniszczonej infrastruktury miejskiej. Bezpośrednią przyczyną powodzi był intensywny opad deszczu skoncentrowany głównie na obszarze zlewni Kanału Raduni (KR), przebiegającego u podnóża wzgórz morenowych i wzdłuż szlaku komunikacyjnego prowadzącego do Gdańska. Zlewnia KR uległa w ostatnich latach intensywnej urbanizacji, co spowodowało uszczelnienie jej znacznej powierzchni i przyspieszenie spływu powierzchniowego.
EN
The paper, which is the 2nd part of the publication (Gospodarka Wodna 6/21 pp. 9–16), presents the reasons and the run of urban flood in Gdańsk, its results in various parts of Gdańsk Water Node and immediate repairs of damaged city infrastructure. The basic cause of the flood was a very intensive rainfall concentrated on the catchment of Radunia Channel (RCh) which runs at the foot of morraine hills and along the main road leading to Gdańsk. The catchment of RCh was in recent years intensively urbanized, what resulted in the sealing of the terrain and accelerating of surface runoff.
PL
Prezentowana I część artykułu Zagrożenia powodziowe Gdańska obejmuje opis Gdańskiego Węzła Wodnego, w skład którego wchodzi system rzek i kanałów wraz z istniejącą infrastrukturą hydrotechniczną w postaci progów, jazów i przepustów. Na tym obszarze, w lipcu 2001 r. wystąpiła powódź błyskawiczna, spowodowana intensywnym opadem deszczu. Przedstawiono charakterystykę elementów wchodzących w skład GWW oraz warunków przepływu.
EN
This 1st part of the article entitled Flood threat to Gdańsk describes the Gdańsk Water Note, composed of a system of rivers and channels together with the existing hydraulic infrastructure including sills, weirs and culverts. In July 2001, a flash flood occurred in this area, caused by intensive precipitations. The article presents the characteristics of GWN’s elements and the flow conditions.
PL
W Gospodarce Wodnej (6/2021 i 7/2021) ukazał się obszerny (w dwóch częściach) artykuł Jacka Zalewskiego pt. Co trzeba wiedzieć o stopniu Siarzewo? Czy warto go budować? Informacja dla proponentów i oponentów.
PL
W artykule przedstawiono początki i rozwój hydraulicznych badań na modelach fizycznych różnego rodzaju budowli hydrotechnicznych w Instytucie Budownictwa Wodnego PAN w Gdańsku. Na wstępie zwrócono uwagę na problem zasobów wodnych na świecie i w Polsce, jak również powiązanie budowli hydrotechnicznych z wykorzystaniem i zagospodarowaniem tych zasobów. Omówiono w skrócie podstawowe zasady podobieństwa modelowego, specyfikę metodyki badań hydraulicznych oraz charakterystykę budowli i obiektów hydrotechnicznych, które przeszły badania w IBW. Zwrócono uwagę na rozwój modelowania matematycznego, które w wielu przypadkach może zastąpić hydrauliczne modele fizyczne.
EN
The paper presents the beginning and development of hydraulic studies on physical models of various hydraulic structures in the Institute of Hydro-engineering of the Polish Academy of Sciences in Gdansk. In the introduction attention was directed to the problem of world and Polish water resources as well as connection of hydraulic structures with the use and management of these resources. The basic principles of modeling similitude, specification of hydraulic model investigations has been presented, as well as characteristics of various hydraulic structures which were studied in the Institute of Hydro-engineering. It was pointed out that the development of mathematical modeling, in numerous cases can replace physical hydraulic models.
17
Content available The Lower Vistula and Its Ice Problems
EN
In many countries of the northern hemisphere during winter period ice forms appear on various water bodies, which results in significant changes of physical, chemical and ecological conditions. These changes are different in rivers, channels, lakes or once-through reservoirs. On the terrain of Poland ice always caused considerable problems affecting intensive inland navigation and other river use. These problems appeared especially on the Vistula River, which in 17th and 18th century was one of the most navigable rivers in Europe. The Vistula is the largest Polish river, which flows from the south in the Carpathian Mountains to the Baltic Sea in the north. It is the second largest river, after Neva, of the Baltic Sea catchment. The length of the Vistula is 1047 km and its catchment amounts to 194 thousand km2. The predominant part of the Vistula river basin (87%) is now on Polish territory and the remaining (13%) catchment is in Belarus, Ukraine and Slovakia. The course of the Vistula can be divided into three distinctly different sections: upper, middle and lower. These river sections have appropriate catchments with their tributaries. There are hydraulic structures on the main river course and on its tributaries which serve navigation, hydroenergy, flood protection, water supply and recreation. All over the Vistula catchment there are frequent floods during spring and summer time resulting from excessive precipitation but in winter caused by ice phenomena. Numerous flow problems appear especially along the lower Vistula course because of ice phenomena and they result very often in severe flood problems. The Vistula has a very variable time and spatial discharge, because of existing climate conditions over its catchment. The aim of the paper is to present hydraulic and hydrologic characteristics of the Lower Vistula river with special emphasis on the management of this river section for navigation, hydroenergy, flood protection and water supply in view of ice phenomena appearing there. Information concerning changes of water characteristics due to various water temperatures are presented as well as on the formation of various forms of ice in flowing water. Numerous ice studies were carried out in Poland and especially on the Lower Vistula section as it was very ice prone and where many ice jams and ice-jam floods occurred. A special hydraulic situation existed at the mouth of the Vistula, which caused important floods in the 18th century and resulted in the construction of a special direct channel to the sea (Przekop Wisły) solving flood problems in this area. Information is presented on changes in open channel flow due to the appearance of ice cover and other ice forms. The paper includes ample information on the run, consequences and studies connected with a very important ice-jam-flood on the upper part of Włocławek reservoir in 1982.
PL
Odcinek dolnej Wisły jest bardzo nieregularny, co sprzyja tworzeniu się różnych rodzajów lodu i zatorów. Po wybudowaniu stopnia Włocławek w 1970 r., będącego pierwszym elementem Kaskady Dolnej Wisły i utworzeniu zbiornika Włocławek nastąpiła zmiana reżimu termicznego dolnej Wisły a w konsekwencji jej reżimu lodowego. W 1982 r. w wyniku zbiegu niekorzystnych sytuacji hydrologicznych i meteorologicznych powstał rozległy zator lodowy i przerwanie zapór bocznych w górnej części zbiornika Włocławek oraz zalanie dużych obszarów na lewym brzegu zbiornika, co spowodowało duże straty społeczne i gospodarcze. Po powodzi wszystkie zniszczenia zostały naprawione a możliwość napływu w przyszłości różnego rodzaju lodu do zbiornika ograniczono pływającym zaporami instalowanymi w górnej części zbiornika. Flotylla lodołamaczy stacjonująca powyżej stopnia, umożliwia kruszenie lodu na zbiorniku i jego spławianie w dół Wisły.
EN
The lower Vistula section is highly irregular, which contributes to creation of different ice types and jams. After the Włocławek barrage, being the first element of the Lower Vistula Cascade, was completed in 1970 and the Włocławek reservoir was created, the lower Vistula thermal regime and, as a consequence, its ice regime changed. In 1982, due to a coincidence of unfavourable hydrological and meteorological conditions, a widespread ice jam formed, leading to a breach of side dams in the upper part of the Włocławek reservoir and flooding of large areas located on the left bank of the reservoir, which caused significant social and economic losses. After the flood, all the damages were repaired and the possibility of future ice jams reduced by floating dams installed in the upper part of the reservoir. The fleet of icebreakers stationed upstream the barrage allows for breaking the ice in the reservoir and its rafting downstream.
PL
Stopień wodny Włocławek zbudowano w latach 1962-1970 [3]. Jego realizacja była poprzedzona hydraulicznymi badaniami modelowymi, które zostały wykonane w latach 1957-1966 w laboratorium hydraulicznym Instytutu Budownictwa Wodnego PAN w Gdańsku [4]. Badania hydrauliczne elementów stopnia wykonano na kilku modelach w różnej skali. Była to pierwsza w Polsce budowla hydrotechniczna o tak dużym wymiarze. Cały obiekt został zrealizowany przez polskie zespoły projektowe, badawcze i wykonawcze. Jedynie turbiny wodne były z ZSRR, gdyż Polska nie produkowała tego rodzaju maszyn.
EN
The Włocławek barrage was built in the years 1962-1970 [3]. Its construction was preceded by hydraulic model research, carried out in the years 1957-1966 in the hydraulic laboratory of the Institute of Hydro-Engineering of the Polish Academy of Sciences in Gdańsk [4]. The hydraulic testing of barrage elements was carried out on several models of different scales. It was the first hydro-technical structure in Poland to have such large dimensions. The entire facility was built by Polish design, research and construction teams. Only water turbines originated from USRR, as such machines were not manufactured in Poland.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.