Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 22

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
PL
Artykuł przedstawia koncepcję świadczeń ekosystemów jako propozycję rozwiązania metodycznego zastosowanego w ocenie wpływu górnictwa węgla brunatnego na środowisko przyrodnicze i społeczno-kulturowe. Analiza zmian świadczeń ekosystemów w obszarach górniczych pozwala uzyskać syntetyczną informację o utraconych w wyniku działalności górniczej korzyściach, czerpanych z ekosystemów oraz możliwościach kreowania w procesie rekultywacji nowych geosystemów pogórniczych, o zróżnicowanym potencjale, zależnym od wizji rozwoju obszaru pogórniczego i dostosowanym do potrzeb lokalnej społeczności. Artykuł podkreśla znaczenie rekultywacji terenów pogórniczych w kształtowaniu poziomu i struktury świadczeń ekosystemów, zgodnie z priorytetami określonymi w planowaniu przestrzennym. Badaniami objęto obszar odkrywki Kazimierz zlokalizowanej w Konińskim Zagłębiu Węgla Brunatnego.
EN
This paper presents the concept of ecosystem services as a proposal of a methodical solution used in the assessment of the impact of lignite mining on natural and socio-cultural environment. Analysis of changes in ecosystem services in mining areas provides synthetic information on the benefits lost as a result of mining activities, the benefits derived from the ecosystems as well as the possibilities of creating new post-mining geosystems during the process of reclamation, with varying potentials, depending on the vision for the development of the post-mining area and adapted to the needs of the local community. The paper emphasizes the importance of the reclamation of post-mining areas in shaping the level and structure of ecosystem services in accordance with the priorities defined in the spatial planning. The research covered the open-pit area of Kazimierz, located in the Konin Lignite Basin.
EN
The study presents a management model for post-mining areas, which includes the process of reclamation and management in the context of the socio-ecological system. This means that it is necessary to include the relations in the management system that occur between the main stakeholders (internal relations) and the ecological, economic and socio-cultural conditions of the environment (external relations). Verification of the recommended model was carried out on the basis of the analysis of environmental, economic and socio-cultural processes currently observed in the Adamów Brown Coal Basin, which is in the phase of liquidation. The conclusion presents constraints in the legal system that are not propitious for comprehensive solutions in the field of revitalization.
PL
W opracowaniu przedstawiono model zarządzania obszarami pogórniczymi, który ujmuje proces rekultywacji i zagospodarowania w kontekście systemu społeczno-ekologicznego. Oznacza to konieczność uwzględniania w systemie zarządzania relacji jakie zachodzą pomiędzy głównymi interesariuszami - zarządem kopalni, administracją lokalną i społecznością lokalną (relacje wewnętrzne) oraz uwarunkowań ekologicznych, ekonomicznych i społeczno-kulturowych otoczenia, w którym te obszary występują (relacje zewnętrzne). Podejście, uwzględniające oba typy relacji, powinno stanowić przesłankę do podejmowania decyzji o kierunkach rekultywacji terenów pogórniczych, aby nadać im nową jakość. Weryfikację rekomendowanego modelu przeprowadzono na podstawie analizy procesów środowiskowych, gospodarczych i społeczno-kulturowych obserwowanych obecnie się w Adamowskim Zagłębiu Węgla Brunatnego, które jest w fazie likwidacji. W konkluzji przedstawiono ograniczenia w systemie prawnym, które nie sprzyjają kompleksowym rozwiązaniom w zakresie rewitalizacji terenów pogórniczych.
PL
Opracowanie odnosi się do przestrzeni objętej zasięgiem obszaru górniczego „Adamów” i przedstawia problematykę jakości rekultywacji gruntów pogórniczych. W części wstępnej scharakteryzowano zmiany struktury użytkowania terenu przed eksploatacją i po eksploatacji, będące efektem wielokierunkowej rekultywacji. Funkcjonowanie w krajobrazie gleb i siedlisk leśnych wykształconych z gruntów pogórniczych, których struktura i właściwości fizyczno-chemiczne kształtowane są pod wpływem procesów przyrodniczych od ponad 40 lat dało podstawę do oceny jakości rekultywacji rolnej i leśnej. Obejmuje ona diagnozę właściwości gruntów pogórniczych oraz rozpoznanie wartości wykształconych na nich gleb i siedlisk leśnych. Analiza map ewidencyjnych przedstawiających przydatność rolniczą gleb przed i po eksploatacji wskazuje, że największy areał odtworzonych gleb sklasyfikowano w V klasie bonitacyjnej, mniejsze powierzchnie w klasie IVA i IVB, uzyskując wzrost przydatności rolniczej gleb o 1 do 2 klas, w stosunku do gleb pierwotnych. Wykształcone na gruntach pogórniczych siedliska lasu mieszanego świeżego cechuje, porównywalna do lasów porastających grunty porolne, wartość gospodarcza i struktura drzewostanu (dominujące gatunki, zagęszczenie, zwarcie drzewostanu), co potwierdza prawidłowość i dobrą jakość przeprowadzonych prac rekultywacyjnych.
EN
This study refers to the area covered by the mining area “Adamów” and shows the issue of the quality of post-mining land reclamation. The introductory part presents the characteristics of changes in the structure of land use before and after the exploitation, which is a result of multi-directional reclamation. The presence in the landscape of soils and forest habitats created out of post-mining land, whose structure and physical-chemical properties have been shaped under the influence of natural processes for more than 40 years, gave rise to assessing the quality of agricultural and forestry reclamation. It includes a diagnosis of post-mining land properties as well as the identification of the value of soils and forest habitats created in this area. The analysis of cadastral maps depicting agricultural suitability of soils before and after the exploitation indicates that the largest acreage of reconstituted soils was classified in the fifth class of valuation, smaller areas in the class IVA and IVB, yielding an increase in agricultural suitability of soils for 1 to 2 classes in relation to the original soil. Created in the post-mining areas, fresh mixed forest habitat features comparable to the forests growing on former farmland, the economic value and structure of the stand (the dominant species, density, short stand), which confirms the correctness and high quality of the reclamation work can be characterized.
PL
W artykule przedstawiono zmiany struktury przestrzennej i funkcjonowania systemu krajobrazowego terenu górniczego Władysławów związane z kolejnymi etapami odkrywkowej eksploatacji węgla brunatnego. Analizie poddano powierzchniową budowę geologiczną, ukształtowanie terenu oraz jego pokrycie (płaty gruntów ornych, lasów, łąk, zbiorników wodnych naturalnych i antropogenicznych, obszary antropogeniczne), a zmiany tych elementów scharakteryzowano w ujęciu ilościowym i jakościowym. Funkcjonowanie krajobrazu określono na podstawie analizy wielkości i natężenia głównych strumieni materialno-energetycznych w geosystemie górniczym (energia elektryczna, węgiel brunatny, nadkład, wody).
EN
This paper presents changes in the spatial structure and functioning of the landscape system of the mining area Władysławów related to the successive stages of opencast lignite exploitation. The surface geological structure, terrain, and its cover (patches of arable land, forests, meadows, natural and anthropogenic water reservoirs, anthropogenic areas) were analyzed, and changes in these components in terms of quantity and quality characterized. The functioning of the landscape was determined on the basis of the size and intensity of the main material and energy streams of mining geosystems (electricity, lignite, overburden, water).
PL
W opracowaniu zaprezentowano system zarządzania obszarami pogórniczymi w Polsce z uwzględnieniem wewnętrznych i zewnętrznych relacji warunkujących jego funkcjonowanie. Analizie poddano prawno-administracyjne, programowe i finansowe instrumenty rozstrzygające o rekultywacji i zagospodarowaniu, czyli głównych procesach kształtujących obszary pogórnicze (relacje wewnętrzne) oraz miejsce tych procesów w kształtowaniu środowiska przyrodniczego, społeczno-gospodarczego i kulturowego (relacje zewnętrzne). Analiza wykazała ograniczenia funkcjonowania systemu w obrębie podsystemu zarządzającego oraz wyraźne dysfunkcje w relacjach zewnętrznych. Budowanie relacji obszar pogórniczy – otoczenie winno być realizowana na dwóch płaszczyznach. Pierwsza wiąże się postrzeganiem tych obszarów jako szansy dla rozwoju lokalnego, druga z koniecznością uwzględniania w procesie rekultywacji i zagospodarowania uwarunkowań środowiskowych, społecznych, ekonomicznych, kulturowych i lokalizacyjnych. Wskazane kierunki optymalizacji funkcjonowania systemu zarządzania krajobrazem pogórniczym umożliwią kompleksowe podejście do problemu przywracania wartości użytkowych terenom zdegradowanym czyli ich rewitalizację.
EN
This paper presents the management system of post-mining areas in Poland including internal and external relationships determining its functioning. The study concerns the legal-administrative and programmatic-financial instruments which are conclusive for reclamation and development as the major processes shaping the post-mining areas (internal relations) as well as the place of these processes in shaping the natural, socio-economic and cultural environment (external relations). The analysis showed limitations in functioning of the system within the management subsystem as well as major dysfunction in its external relationships. The process of building relationships between post-mining areas and the environment ought to be performed on two levels. The first level shall involve the perception of these areas as an opportunity for local development, while the second one - the necessity of including environmental, social, economic, cultural and location conditions in the process of reclamation and development. Such an optimization pattern of the functioning of post-mining landscape management system, allow to obtain a comprehensive approach to the problem of utility restoration of degraded areas, which is their revitalization.
EN
The article presents the issues of shaping the water conditions in the mining areas given the example of Brown Coal Mine "Adamów". At the stage of the exploitation of deposit by opencast mining, the water conditions in the mining areas are transformed, which is associated with the need to adapt their functions to the needs of the mining and energy sectors. These changes relate to the deep dehydration of aquifer horizons, transformation of hydrographic network (removal of watercourses, reconstruction of the riverbeds, construction of drainage canals) and, consequently, changes in the water cycle. After the exploitation, the reconstruction of water resources becomes an essential condition to achieving the equilibrium of these areas. The concept of formation of water conditions in the post-mining areas of KWB (Brown Coal Mine) "Adamów" presented in the study, takes into account the environmental aspect of the functioning of the water management (shaping of landscape water retention through the construction of water reservoirs, limitation of water discharges from the drainage to the network of surface water and retention within the catchment area) as well as its social dimension (development of recreational-holiday functions).
PL
Wody powierzchniowe i podziemne terenów górniczych tworzą skomplikowany wielofunkcyjny system, który wymaga zintegrowanego sposobu gospodarowania uwzględniającego aspekt wody jako zagrożenia dla eksploatacji złóż, wody jako surowca dla przemysłu energetycznego, a przede wszystkim, wody jako czynnika niezbędnego do prawidłowego i trwałego funkcjonowania środowiska przyrodniczego. W opracowaniu przedstawiono problematykę kształtowania stosunków wodnych w obszarach górniczych na przykładzie Kopalni Węgla Brunatnego „Adamów”. Na etapie eksploatacji złóż metodą odkrywkową stosunki wodne w obszarach górniczych ulegają przekształceniom związanym z koniecznością dostosowania ich funkcji do potrzeb górnictwa i energetyki. Zmiany te dotyczą głębokiego odwodnienia horyzontów wodonośnych, przekształceń sieci hydrograficznej (likwidacja cieków, przebudowa koryt, budowa kanałów odwadniających), przekształceń rzeźby terenu i szaty roślinnej, czyli podstawowych komponentów, które warunkują kształtowanie się stosunków wodnych krajobrazu. Po zakończeniu eksploatacji działania w zakresie gospodarki wodnej powinny prowadzić do zwiększenia ilości wody w krajobrazie, zwiększenia intensywności jej obiegu, a tym samym do wytworzenia nowej równowagi w antropogenicznych systemach wodnych. Koncepcja racjonalnego i kompleksowego kształtowania stosunków wodnych przedstawiona w opracowaniu, uwzględnia aspekt środowiskowy funkcjonowania gospodarki wodnej (kształtowanie retencji wodnej krajobrazu przez budowę zbiorników wodnych, ograniczenia zrzutów wód z odwodnienia do sieci wód powierzchniowych i zatrzymanie ich w obrębie zlewni) oraz jej wymiar społeczny (rozwój funkcji turystyczno- rekreacyjnych, wypoczynkowych związanych z wodą).
EN
The paper presents the main problems of the development of post-mining area landscapes, which are due to the ignoring or including, to a small extend, the environmental criteria in the process of reclamation. It refers to the newly shaped elements (forests, meadows, reservoirs, arable land), which create the ecological structure of post-mining landscape, and in particular their spatial distribution, structural and functional integrity with the areas not transformed by mining. On this basis, the principles of shaping the ecological structure of post-mining areas were formulated, which should become a code for good reclamation practice.
PL
W opracowaniu przedstawiono problemy kształtowania krajobrazu obszarów pogórniczych, wynikające z pomijania w procesie rekultywacji, lub uwzględniania w niewielkim zakresie, kryteriów ekologicznych. Dotyczy to kształtowanych w procesie rekultywacji nowych elementów (lasy, łąki, zbiorniki wodne, grunty orne) tworzących strukturę ekologiczną krajobrazu pogórniczego, a w szczególności ich rozkładu przestrzennego, spójności strukturalnej i funkcjonalnej z obszarami nie przekształconymi przez górnictwo. Analiza dokonana na przykładzie Adamowskiego Zagłębia Węgla Brunatnego wskazuje, że głównym problemem jest ograniczanie prac rekultywacyjnych do przestrzeni zdegradowanej przez proces eksploatacji, bez uwzględniania jej relacji z otoczeniem. Efektem jest brak spójności przestrzennej pomiędzy geoekosystemami i postępujący proces fragmentacji osnowy przyrodniczej w obrębie obszarów górniczych. Brak wykształconej struktury ekologicznej (obudowa biologiczna zbiorników, cieków, kanałów, zadrzewienia śródpolne) nie sprzyja funkcjonowaniu geokompleksów pogórniczych i opóźnia proces dochodzenia tych obszarów do nowej, wtórnej równowagi. Wpływa również na fizjonomię krajobrazu podkreślając jej antropogeniczny charakter. Na tej podstawie sformułowano zasady kształtowania struktury obszarów pogórniczych z uwzględnieniem przesłanek ekologicznych, które powinny stać się kodeksem dobrej praktyki rekultywacyjnej. W odniesieniu do nich opracowano koncepcję rekultywacji odkrywki Adamów, która przedstawia ideę kompleksowego kształtowania krajobrazu pogórniczego.
EN
In the forthcoming decades large resources of lignite are going to play a role of energy security stabiliser in Poland. This proves the significance of the problems of mining areas in geographical space and entails an increased demand for data on their structure and functioning. This paper shows the informative potential of the sozological and hydrographic database and the numerical Sozological and Hydrographical Maps of Poland, scale 1:50,000, which were created based on the data. The maps are a designed, implemented and functioning system of spatial information, fulfilling all tasks of GIS. The paper proposes a method of adapting and developing the system to a degree of detail which permits to employ it in comprehensive geoenvironmental and landscape studies in the mining and post-mining areas of the Middle Odra Region. The properly structured information system is a unique tool for diagnosing changes in the natural environment of mining areas in the aspects of quantifying, systematising and forecasting and constitutes an auxiliary element in making spatial planning decisions.
PL
W nadchodzących dziesięcioleciach znaczne zasoby własne węgla brunatnego stanowić będą rolę stabilizatora bezpieczeństwa energetycznego naszego kraju. Fakt ten świadczy o znaczeniu problematyki obszarów górniczych w przestrzeni geograficznej oraz wiąże się ze wzrostem zapotrzebowaniu na dane dotyczące ich struktury i funkcjonowania. W opracowaniu zwrócono uwagę na potencjał informacyjny bazy danych sozologicznych i hydrograficznych oraz utworzonej na ich podstawie numerycznej Mapy sozologicznej i Mapy hydrograficznej Polski w skali 1:50000. Stanowią one opracowany, wdrożony i funkcjonujący system informacji przestrzennej, realizujący wszystkie zadania GIS. Zaproponowano adaptacje i rozwinięcie tego systemu do poziomu szczegółowości umożliwiającego jego aplikację w kompleksowych studiach geośrodowiskowych i krajobrazowych na terenach górniczych i pogórniczych Środkowego Nadodrza. Odpowiednio ukształtowana struktura systemu informacji stanowi unikatowe narzędzie diagnozowania zmian środowiska przyrodniczego obszarów górniczych w aspekcie ilościowym, systematyzującym i prognostycznym oraz element wspomagający podejmowanie decyzji w zakresie planowania przestrzennego.
EN
Genetic-environmental controls of the tolerance of forest trees to industrial pollution arc discussed on the example of the Scots pine. Within the pine population under study, various responses to man-made stress were observed in individual specimens, which gave rise to the hypothesis about a genetic origin of the phenomenon. The research procedure was preceded by an assessment of the environmental conditions which focused especially on the pollution of the atmosphere and pedosphere as a background for estimating the level of variation and examining the genetic structure of specimens sensitive to, or tolerant of, the pollution. The analysis covered a pine population coming from natural forest regeneration growing in the zone of direct impact of pollution from the Miasteczko Śląskie Zinc Works. Two groups of trees were distinguished: S (sensitive) and T (tolerant), characterized by different genetic parameters. The observed tendencies (slower cell division rates, lower values of the mitotic index than in the control group, a high level of chromosomal aberrations) indicate a direct effect of the pollution on the genetic material of the trees.
PL
Opracowanie porusza problematykę genetyczno-środowiskowych uwarunkowań tolerancji drzew leśnych (na przykładzie sosny zwyczajnej) na zanieczyszczenia przemysłowe. Na poziomie badanej populacji sosny zaobserwowano zróżnicowaną odpowiedź poszczególnych osobników na stres antropogenny, co stanowiło podstawę hipotezy o genetycznym podłożu zjawiska. Procedurę badawczą poprzedzono diagnozą warunków środowiskowych uwzględniającą szczególnie stan zanieczyszczeń atmosfery i pedosfery, jako tła dla oszacowania poziomu zmienności i zbadania struktury genetycznej grup osobników podatnych, bądź odpornych na zanieczyszczenia. Analizie poddano populację sosny pochodzącej z naturalnego odnowienia, pozostającą w strefie bezpośredniego oddziaływania zanieczyszczeń z Huty Cynku "Miasteczko Śląskie". W jej obrębie wyróżniono dwie grupy drzew: S (sensitive) i T (tolerant) charakteryzujące się odmiennymi parametrami genetycznymi. Zaobserwowane prawidłowości (zmniejszenie się tempa podziałów komórkowych, obniżenie wartości indeksu miotycznego w stosunku do drzew grupy kontrolnej, wysoki poziom aberracji chromosomowych) wskazują na bezpośredni wpływ zanieczyszczeń na materiał genetyczny drzew
10
PL
W referacie przedstawiono pewien sposób określenia impedancji i składowych prądu zaburzeń dla przypadku obwodu z łącznikiem półprzewodnikowym. Określono charakterystykę częstotliwościową impedancji obciążenia i impedancję wewnętrzną źródła oraz rozpływ składowych prądu zaburzeń. Zaprezentowano wynik obliczeń dla pewnego przypadku obwodu. We wnioskach omówiono wpływ przyjętego układu zastępczego źródła zaburzeń oraz częstotliwości charakterystycznej na skuteczność tłumienia składowej symetrycznej i niesymetrycznej prądu zaburzeń.
EN
A method of determination of an impedance and disturbance current components in case of the circuit containing semiconductor switch is presented in the paper. The load impedance and the internal impedance of the source as well as the disturbance current components distribution have been determined. Results of calculations for a certain circuit are presented. An influence of the assumed equivalent system of the source of disturbance and the characteristic frequency on the suppression effectiveness of symmetrical and asymmetrical components of the disturbance current is discussed in the conclusion.
PL
Przedstawiono charakterystyki widmowe przebiegów zaburzających powstających w obwodach układów energoelektronicznych sterowanych fazowo. Zaproponowano sposób obliczania napięć i prądów zaburzeń w obwodzie tyrystora, z wykorzystaniem widma przebiegów zaburzających i parametrów obwodu pomiarowego miernika zaburzeń.
EN
The paper presents spectra of disturbances which arise in phase controlled power electronic circuits. Methods of calculation of disturbance yoltages and currents in thyristor circuit - are proposed. The presented methods utilize spectra of disturbances and parameters of measurement circuit of disturbance meter.
PL
W artykule przedstawiono problematykę wpływu opóźnień wnoszonych przez łączniki półprzewodnikowe na charakterystyki widmowe napięć zaburzeń elektromagnetycznych powstających w układach energoelektronicznych. Zaprezentowano widma impulsów zaburzających dla przypadku przebiegów opisanych funkcją wykładniczą. Określono napięcia zaburzeń z uwzględnieniem właściwości łącznika i porównano je z zaburzeniami zmierzonymi w obwodzie z tyrystorem.
EN
The paper presents the effect of connection processes due to semiconductor switches on voltage spectrum of electromagnetic disturbances occurring in power electronic systems. Disturbance pulse spectra relating to cases described by exponential function are given. The disturbance voltages occurring while engaging the switch have been determined and compared with the disturbances measured in the thyristor circuit.
PL
W artykule przedstawiony został przebieg prac badawczych, wykonanych w latach 1962-2003, które dotyczyły problematyki kompatybilności elektromagnetycznej okrętowych urządzeń elektrycznych. Zaprezentowano zakres badań, który obejmował identyfikację źródeł zaburzeń elektromagnetycznych w obwodach okrętowych urządzeń elektrycznych, propagację i tłumienie zaburzeń w urządzeniach i sieciach elektroenergetycznych statków oraz określenie wpływu zaburzeń elektromagnetycznych na pracę elektrycznych urządzeń okrętowych. Przywołano najważniejsze opracowania wykonane dla przemysłu okrętowego oraz publikacje zawierające wyniki i wnioski z dokonanych.
EN
The development of the research work that has been performed within the period 1962-2002 concerning the subject of electromagnetic compatibility of naval electrical equipment is presented in the paper. The scope of investigations comprised identification of sources of electromagnetic disturbances in electrical equipment circuits on ships, propagation and absorption of disturbances in heavy current circuits and the influence of electromagnetic perturbations on ship electrical equipment performance. The most important elaborations made for ship building industry and publications comprising results and conclusions of the investigations are mentioned.
PL
We współczesnych badaniach środowiska przyrodniczego dużą rolę odgrywają Systemy Informacji Geograficznej (GIS), których rozwój przyczynił się do tworzenia numerycznych baz danych map tematycznych. Pozwoliło to na zasilenie Krajowego Systemu Informacji o Terenie numeryczną mapą sozologiczną w skali 1:50 000, zawierającą bogaty zasób informacji o stanie środowiska przyrodniczego i realizującą podstawowe funkcje GIS. Mapę wykorzystano do opracowania grupy wskaźników i miar syntetycznych, pozwalających na ilościową ocenę stanu środowiska przyrodniczego na badanym obszarze.
EN
A methodological proposal is put forward for the solution of problems involved in synthetic environmental studies which are based on a system of indicators and on synthetic measures of the state of the environment derived from them. The source material employed is a digital sozological map at a scale of 1:50 000 providing a wealth of information about the state of the natural environment and fulfilling basic GIS functions.
15
Content available remote Napięcia zakłóceń w obwodach łączników półprzewodnikowych
PL
W artykule przedstawiona została metoda określania napięć zakłóceń powstających w wyniku zaburzeń powodowanych pracą łączników półprzewodnikowych. Podstawą opracowanej metody jest założenie, że napięcia zakłóceń określane są przy użyciu układu pomiarowego o znormalizowanych parametrach. Zamodelowano człony układu pomiarowego oraz określono harmoniczne przebiegu zaburzającego przy użyciu transformaty DFT. Z wykorzystaniem opracowanej metody obliczono napięcia zakłóceń powstające w obwodach łączników półprzewodnikowych dla przypadku impulsów zaburzających o zmiennych amplitudach i czasach trwania. Całość podsumują wnioski.
EN
A method of determination of disturbance voltages being a result of perturbations caused by semiconductor switches at work is presented in the paper. The basis of this method is formed by the assumption that disturbance voltages are determined using a measuring system with normalized parameters. Components of the measuring system have been modeled and harmonics of the disturbance waveform have been determined using DFT. The presented method has been used for calculation of disturbance voltages that occur in circuits with semiconductor switches when the amplitudes and time of existence of the perturbation impulses vary.
PL
Opracowanie prezentuje przestrzenną diagnozę stanu środowiska przyrodni-czego wybranych obszarów województwa śląskiego opartą na analizie syntetycznych wskaźni-ków jakości środowiska. Wskaźniki opracowano adaptując statystyczną metodę wielowymiaro-wej analizy porównawczej. Materiałem źródłowym opracowania jest numeryczna mapa sozolo-giczna w skali 1: 50 000, zawierająca bogaty zasób informacji o stanie środowiska przyrodnicze-go i realizująca podstawowe funkcje GIS.
EN
The dissertation has two basic aims, a methodological and a cognitive one. Under the first, the main research task was to work out methods for the assessment of the state of the natural envi-ronment on the basis of a numerical sozological map at a scale of 1:50 000. It included: • devising a system of information about pollution and threats to the natural environment of the given area (features undesirable in terms of the phenomenon studied) as well as its po-tential (features that improve the quality of the phenomenon studied) on the basis of a numerical sozological map; • devising indicators based on the created information system that would allow the envi-ronment to be diagnosed; constructing a synthetic indicator of the state of the natural environment embracing the proposed diagnostic indicators with the help of the research methods offered by multivari-ate comparative analysis, or more precisely, by one of its tools, viz. a synthetic measure of development; and • establishing the values of the synthetic environmental indicator in the study units (com-munes). On the basis of the values of the synthetic indicator a classification of the study units was made to distinguish areas of maximum contrast but a similar state of the natural environment and a similar structure of its synthetic indicators. The classification provided a basis for a spatial diagnosis of the state of the natural environment in the areas distinguished. It embraced both the assessment of this state and its causes, the identification of the most heavily polluted and most seriously threatened environmental components in the study units, and the identification of their potential.
PL
W referacie przedstawiono zmierzone tłumienności widmowe, w zakresie częstotliwości od 0,15 MHz do 30 MHz, kilku wybranych silników asynchronicznych klatkowych. Zaprezentowano metodą pomiaru i uzyskane wyniki. Określono wpływ niektórych parametrów uzwojenia na jego tłumienność. Na podstawie wykonanych pomiarów i obliczeń za pomocą symulacji komputerowej w programie PSPICE opracowano schemat zastępczy silnika, który odwzorowuje jego właściwości w zakresie częstotliwości od 0,15 MHz do 10 MHz. Przedstawiono weryfikację wyników obliczeń tłumienności silnika dokonanych przy użyciu opracowanego schematu zastępczego z zmierzonymi tłumienności silnika rzeczywistego.
EN
Measured spectral attenuation's in the frequency range from 0,15 to 30 MHz for several squirrel - cage asynchronous motors are presented in the paper. The method of measurement and results obtained are shown. An influence of some winding parameters on its attenuation's is defined. On the basis of measurements and calculations results performed in Pspice programmed an equivalent circuit for a motor valid for the frequency range 0,15 - 10 MHz has been worked out. Calculation results of motor attenuation obtained using this equivalent circuit have been verified with the adequate measurement results.
18
Content available remote Odporność na zakłócenia impulsowe obwodu z układami scalonymi
PL
W artykule przedstawiono wpływ zakłóceń impulsowych, powstających w wyniku zaburzeń elektromagnetycznych w otoczeniu układów energoelektronicznych, na obwody z układami scalonymi. Obwody te poddano działaniu serii zakłóceń impulsowych, symulujących wyłączanie obwodów z indukcyjnością, wyładowania elektryczności statycznej i wyładowania atmosferyczne. Podano parametry impulsów zakłócających i sposób przeprowadzania testów. Przedstawiono wyniki uzyskane z przeprowadzonych badań.
EN
The influence of impulse disturbances, appearing as a result of electromagnetic perturbations in power electronic circuits' surroundings, on circuits with ICs is presented in the paper. These circuits were subject to a series of impulse disturbances simulated the switch processes in inductive circuits, electrostatic and atmospheric discharges. Parameters of impulse disturbances, the way all testes were carried out and test results are also presented.
PL
W artykule przedstawiono przebieg i wyniki uzyskane z badań kompatybilności elektromagnetycznej okrętowych urządzeń elektrycznych, wykonanych na Wydziale Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej. Badania dotyczyły źródeł zakłóceń elektromagnetycznych w obwodach okrętowych urządzeń elektrycznych, tłumienia i propagacji zakłóceń w urządzeniach i sieciach elektroenergetycznych statków oraz narażeń elementów energoelektronicznych powodowanych zaburzeniami elektromagnetycznymi. Ponadto przedstawiono przebieg ważniejszych prac badawczych wykonanych dla przemysłu oraz wnioski wynikające z przeprowadzanych badań.
EN
Investigation results obtained in the Faculty of Electrical and Control Engineering of the Technical University of Gdansk during the research of electromagnetic compatibility of naval electrical equipment are presented in the paper. The investigations were focused on: sources of electromagnetic disturbances in ship's electrical circuits, absorption an propagation of perturbations in heavy current circuits and power electronic devices exposures caused by electromagnetic disturbances. It was shown that the results obtained made possible practical verification of decisive factors of levels of generated disturbances in electric circuits. In addition significant research programs made on industry requests together with practical conclusions that follow are also presented.
PL
Zakłócenia impulsowe powstają w wyniku zaburzeń elektromagnetycznych towarzyszących m.in. procesom łączeniowym w obwodach z indukcyjnością, wyładowaniom elektrostatycznym będących skutkiem przebicia izolacji pomiędzy naładowanym elektrostatycznie obiektem a urządzeniem oraz wyładowaniom atmosferycznym w sieć zasilającą. Do środowiska urządzeń elektrycznych zakłócenia mogą przenikać przewodami sieci zasilającej lub poprzez układy sprzężeń występujące pomiędzy siecią lub innym obiektem a danym urządzeniem. W zależności od energii i liczby impulsów, ich amplitudy, przebiegu czasowego i toru sprzężenia, zakłócenia impulsowe mogą spowodować okresowo zablokowanie pracy tranzystora, a także parametryczne lub trwałe jego uszkodzenie [2]. Mając na uwadze wymagania w zakresie kompatybilności elektromagnetycznej, które powinny spełniać urządzenia zawierające tranzystory, badanie odporności elementów elektronicznych na zakłócenia impulsowe nabiera coraz większego znaczenia. Dlatego zajmują się nimi wyspecjalizowane laboratoria kompatybilności elektromagnetycznej, pracujące na potrzeby konstruktorów przyrządów półprzewodnikowych i układów energoelektronicznych, a także na użytek technik specjalnych. Badania zostały przeprowadzone w Katedrze Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych Politechniki Gdańskiej.
EN
Influence of the pulse interference caused by electromagnetic disturbances in the vicinity of the equipment in use upon a circuit with a bipolar junction transistor. Parameters of the disturbing impulses and testing procedure. Results of the examinations.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.