PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 13

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
1
Content available Wykorzystanie nawłoci (Solidago Sp.) z siedlisk trudnych dla celów energetycznych
Patrzałek A., Nowińska K., Kaszubkiewicz J.
Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji
|
2016
|
z. 5 (17)
204--215
PL
Nawłoć (Solidago Sp.) skolonizowała większość nieużytków poprzemysłowych, będącymi siedliskami trudnymi. Pozyskiwanie nawłoci z siedlisk trudnych dla celów energetycznych jest zasadne z uwagi na: znaczne powierzchnie nieużytków poprzemysłowych opanowanych przez tę roślinę, jej długotrwałość na tego typu terenach, uzyskiwanie wysokich plonów biomasy zielonej bez większych nakładów, niską zawartość metali ciężkich w łodygach i liściach tej rośliny, wysoką wartość energetyczną Solidago Sp. oraz ilość pozyskiwanego z niej biogazu.
EN
Goldenrod (Solidago Sp.) colonized most of the wasteland , which are difficult habitats. Acquisition of goldenrod from difficult habitats for energy purposes is justified for: large areas of wasteland dominated by this plant, its duration for such areas , getting high yields of green biomass without large expenditures, a low content of heavy metals in the stems and leaves of this plant, high energy value of Solidago Sp. and the amount of obtained biogas.
2
Content available remote Wykorzystanie roślin dziko rosnących do celów energetycznych
Patrzałek A., Kokowska-Pawłowska M., Nowińska K.
Górnictwo i Geologia
|
2012
|
T. 7, z. 2
177-185
PL
Na nieużytkach poprzemysłowych utworzyły się zbiorowiska roślin dziko rosnących. Rośliny te ze względu na swoje wartości energetyczne mogą stanowić potencjalną biomasę energetyczną. W pracy przedstawiono wymagania energetyczne stawiane zbiorowiskom roślinnym nawłoci i trzcinnika piaskowego.
EN
The phytocoenoses of wildly growing plants formed on the post-industrial wastelands and degraded lands. These due to their energy value could be a potential energetic biomass. The paper presents energy requirementes of plant communities of Solidago Sp. and Calamagrostis Epigejos.
3
Content available remote Rozwój zbiorowiska roślinnego oraz gleby inicjalnej zapoczątkowanej wysiewem traw na zwałowisku odpadów górniczych w okresie 30 lat
Patrzałek A.
Górnictwo i Geologia
|
2010
|
T. 5, z. 4
191-200
PL
W gruncie z odpadów górniczych węgla kamiennego postępuje proces zakwaszania, osiągając pHKCl 3,2. Taki grunt w 100 procent pokryto runią traw w okresie jednego sezonu wegetacyjnego. Zastosowano nawożenie mączką fosforytową i saletrą amonową oraz obsiew dobraną mieszanką traw. Utworzone zbiorowisko roślin rozwija się już ponad 30 lat. Przez cały ten okres ruń traw jest żywotna i zwarta. Zbiorowisko roślin tworzy głównie Festuca capillata oraz około 15-, 20-letnie drzewa, takie jak: Betula verucosa, Pinus sihestris. Powstała gleba inicjalna jest uboga. Kompleks sorpcyjny jest wy sycony w około 50 procent zasadami, w tym głównie Mg++. Zawartość przyswajalnych form fosforu mieści się w klasie bardzo niskiej do niskiej, potasu w klasie niskiej do średniej zasobności. Rozwijające się zbiorowisko roślinne ma dużą wartość przyrodniczą.
EN
In ground of the hard coal mining waste proceed acidification process, reach PHKCI 3,2. Such ground in 100 percent covered by grasses in the period of one vegetation season. Ground rock phosphate and ammonium nitrate fertilization and accordant grasses mix seeding were used. Formed phytocoenosis have being developed already for 30 years. During all this period grasses are vitality and compact. Phytocoenosis is consist mainly of Festuca capillata and about 15-20 years old trees such as: Betula verucosa, Pinus sihestris. Formed the initial soil is poor. Sorptive complex is saturated by bases in about 50 percent, mainly by Mg++. Content of available phosphorus forms is in the very Iow to Iow wealth class. Developing phytocoenosis has big natural value.
4
Content available remote Wytyczne dla szczegółowych wymagań wykonania i odbioru prac rekultywacji biologicznej na zwałowiskach po górnictwie węgla kamiennego
Patrzałek A.
Górnictwo i Geologia
|
2009
|
T. 4, z. 4
107-121
PL
Do projektu rekultywacji biologicznej zwałowiska odpadów górnictwa węgla kamiennego powinny być dołączone specyfikacje techniczne, które szczegółowo określają wszystkie prace, terminy ich wykonania oraz niezbędny do tego sprzęt i materiały, parametry stosowanych materiałów, terminy i warunki odbioru prac. Specyfikacje z projektem stanowią dokument przetargowy oraz kontraktowy przy zlecaniu robót. Dotychczas brak jest szczegółowych wytycznych dla sporządzania takiego dokumentu. W pracy sformułowano takie wytyczne.
EN
The Project of biological reclamation of the coal mining waste dump requirest attachment of technical specifications. Hitherto there are no detailed guidelines for creating such documents. On the ground of long -term investigations and implementations there were formulated parameters, which should be used during working out the specifications.
5
Uregulowania prawne a praktyka rekultywacji zagospodarowania zwałowisk po górnictwie węgla kamiennego
Patrzałek A., Gawor Ł.
Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska
|
2008
|
z. 285
199-209
PL
Uregulowania prawne dotyczące zagadnień rekultywacji i zagospodarowania zwałowisk stworzonych w efekcie wydobywania węgla kamiennego w Polsce nie uwzględniają w pełni właściwości odpadowej masy skalnej. Przemiany fizyczne, chemiczne i biologiczne, którym podlegają odpady górnicze w procesie ich składowania oraz rekultywacji i zagospodarowania, wymagają bardziej szczegółowych procedur prawnych niż w obowiązujących przepisach.
EN
The law regulations concerning reclamation and using of coal-mining waste dumps in Poland do not take into consideration properties of the waste rocks. Physical, chemical and biological transformations processes of mining wastes in the process of their deposition require more detailed law procedures than in the valid regulations.
6
Tereny sportowe na zwałowiskach odpadów pochodzących z górnictwa węgla kamiennego
Patrzałek A., Gawor Ł.
Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska
|
2008
|
z. 286
47-53
PL
Przedstawiono sposoby zagospodarowania zwałowisk pogórniczych węgla kamiennego oraz terenów do nich przyległych na cele sportowe. Dokonano oceny ich funkcjonowania, która nie zawsze jest pozytywna. Utrzymanie obiektów sportowych na zwałowiskach musi iść w parze w utrzymaniem zieleni w ich otoczeniu.
EN
The ways of using of coal mining waste dumps and their surroundings as sport areas are presented. The evaluation of their functioning is done, which is not always positive. Maintanance of sport areas at the waste dumps must accompany preservation of vegetation in their surroundings.
7
Niektóre właściwości gleby inicjalnej powstającej na odpadach po kopalnictwie węgla kamiennego
Patrzałek A., Jońca-Makówka A.
Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska
|
2007
|
z. 280
85-92
PL
Gleba jest biologicznie czynnym tworem przyrody. Powstaje w wyniku procesu glebotwórczego. W pracy przedstawiono podstawowe procesy zachodzące w glebie. Scharakteryzowano glebę inicjalną powstającą na odpadach górniczych. Przedstawiono jej profil oraz właściwości fizyczne i chemiczne, na które wpływ ma skład petrograficzno -mineralogiczny materiału macierzystego, którym są odpady górnicze oraz rozwój zbiorowisk roślinnych.
EN
The soil is a biologically active creature of nature formed as a result of the soil formation process. The article presents the basic processes getting in soil. It characterizes initial soil formation of carboniferous wastes. It presents profile and physical and chemical specificity of initial soil. The petrographic and mineral composition of carboniferous wastes, which presents parent material, and also plant community formation, have influence on specificity of initial soil.
8
Content available remote Ocena procesu rekultywacji biologicznej zwałowisk odpadów po przemyśle górniczym i hutniczym
Patrzałek A.
Górnictwo i Geologia
|
2006
|
T. 1, z. 3
33-48
PL
Omówiono właściwości odpadów po górnictwie węgla kamiennego i odpadów w osadnikach po flotacji rud cynkowo - ołowiowych oraz stosowane w praktyce sposoby użyźniania gruntów z tych odpadów. Przeanalizowano powierzchnie zrekultywowane głównie w kierunku zadrzewieniowo - leśnym przed około 10-40 laty. Na podstawie cech wyróżniających zbiorowiska roślinne dokonano ich oceny flory stycznej. Zaawansowanie procesu glebotwórczego na tych powierzchniach oceniono na podstawie miąższości oraz właściwości poziomu akumulacyjnego gleby inicjalnej. W tej ocenie założone zadrzewienia nie zostały dostosowane do typu siedlisk, jakie powstają na gruntach z odpadów górniczych. Dlatego drzewa nie rozwijają się prawidłowo. Duży wypad nasadzeń uzupełnia brzoza lub sosna z nalotu nasion oraz roślinność zielna.
EN
The characteristic of mine wastes and Zn-Pb ores flotation tailings as well as the applying fertilizing methods on the dumping grounds have been presented in the paper. The reclaimed areas have been analysed, regarding the possibility of afforestation, circa 10-40 years ago. Basing on the characteristic of the plants population the floristic evaluation was done. The soil-forming process advancing on these grounds was evaluated by the thickness and properties of the accumulation layer of the initial soil. In the former assumption the afforestation was not conformed to the habitat type forming on the dumping grounds. This is the reason the trees do not grow properly. The plants become completed by birch-trees, pine-trees of wilding, and herbaceous plants.
9
Właściwości sorpcyjne przypowierzchniowej warstwy gruntu na obwałowaniu przeciwpowodziowym ze skał karbońskich obudowanym biologicznie
Patrzałek A., Jońca-Makówka A.
Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska
|
2005
|
z. 268
173-181
PL
Obwałowanie rzeki Pszczynki wybudowano z odpadowych skał karbońskich. Przypowierzchniową warstwę gruntu obudowano biologicznie przez przykrycie jej warstwą ziemi i zadarnienie. Po okresie pięciu lat od wykonania tych prac ocenione w wyżej wymienionej warstwie zachodzące zmiany chemiczne. Obudowa biologiczna nic zahamowała przemian zachodzących w gruncie. Grunt ulegał zakwaszeniu, obniżało się przewodnictwo elektrolityczne. Zwiększała się pojemność sorpcyjna gruntu, przy jednoczesnym obniżaniu się wysycenia kompleksu sorpcyjnego zasadami.
EN
The embankment of the Pszczynka river made of Carboniferous rock. The surface layer of ground was biologically covering it with a layer of soil and sod formation. After five years estimated changes in the chemical properties in this layer. It was showed that biologically covering didn't stop this changes. The net-acidic of the ground rised and conductivity reduced. The sorptive capacity was increased when contens of alkaline components of sorptive complex.
10
Ocena zbiorowisk roślinnych na zrekultywowanych zwałowiskach w Zabrzu w celu określenia ich dalszych funkcji w planie zagospodarowania przestrzennego
Patrzałek A.
Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska
|
2005
|
z. 267
207-219
PL
Na zwałowiskach odpadów górniczych w Zabrzu przeprowadzono ocenę żywotności i składu gatunkowego zbiorowisk roślinnych, które powstały przed około 8 do 35 laty. Określono także zaawansowanie procesu glebotwórczego na tych powierzchniach. W glebie inicjalnej wyróżniono poziom ściółki i butwiny z opadłych liści oraz około 30 cm poziom próchniczny przerośnięty korzeniami drzew. Warstwy te zalegają na masie skalnej. Gleba ma odczyn kwaśny i bardzo niskie zasolenie. Przyjęty w przeszłości leśny lub zadrzewieniowy kierunek rekultywacji nie dał oczekiwanego rezultatu. Udatność nasadzeń była mała. Pozostałe z nasadzeń drzewa i krzewy cechuje osłabiona żywotność, wydziela się z nich duża ilość posuszu. Obecnie na starszych zwałowiskach zadrzewienia tworzy głównie Betula verucosa, która wyrosła z tzw. nalotu nasion z otoczenia. Słabo wykształcona warstwa runa tworzona jest przez gatunki nieleśne. Usychające zadrzewienia topolowe wymagają usunięcia. Stanowiska po nieudanym zadrzewieniu opanowuje Calamagrostis epigejos. Szata roślinna o obniżonej żywotności i małych walorach przyrodniczych nie powinna stanowić przeszkody w przeznaczaniu zwałowisk na cele gospodarcze. Przeprowadzone badania mogą posłużyć do opracowań ekofizjograficznych niezbędnych dla planów zagospodarowania przestrzennego gmin.
EN
On dumping grounds in Zabrze the evaluation of plans collection vitality and species composition were performed. It concerned the plans collections formed before 8 to 35 years. The soil forming process advance was evaluated. In the initial soil the bedding and rotten leaves level were determined, as well as 30 cm thick humus level with tree roots grown into. These beds lie on the rock ground. The soil is of acid reaction and very Iow salinity. The former established land reclamation direction into afforestation or trees planting has not given the expected results. Setting of trees was not successful. The survived trees and bushes are of weak vitality, and they produce a lot of dead branches. Nowadays on the older dumping grounds there lives only Betula verucosa, which grows up from wilding. The poorly developed ground cover is created by no forest species. Drying out poplar trees need elimination. The leaved positions are taken over by Calamagrostis epigejos. Yegetation with Iow vitality and poor natural valour should not be an obstacle for destination the dumping grounds for economic purposes. The carried analysis could be used for ecophysiographic case studies essential for regional spatial planning.
11
Ocena składu granulometrycznego mułów powęglowych z osadników kopalni "Dębieńsko" na potrzeby rekultywacji biologicznej
Patrzałek A., Paszek D.
Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska
|
2004
|
z. 260
179-187
PL
Muły z przeróbczego procesu technologicznego węgla kamiennego składowane w osadnikach poddawane są wtórnemu procesowi flotacji w celu pozyskania węgla. Sposobem zagospodarowania powstałych w tym procesie odpadów jest ich rekultywacja biologiczna. Skład granulometryczny takich odpadów będzie determinował właściwości powstającej gleby. Badania wykazały, że odpady tworzy frakcja pyłu i iłu. Wyróżniono trzy klasy ziarnowe frakcji iłu i dwie klasy ziarnowe frakcji pyłu. W odpadach przeważa frakcja ilasta 68%, w tym ił koloidalny około 24%. Ilość i jakość koloidów będą miały wpływ na fizyczne, sorpcyjne i chemiczne właściwości gleby inicjalnej.
EN
The grained composition hard coal silt from mining technological process. The hard coal silts are deposits in the container and next use in the flotation process in order the recycling hard coal. Especially to pay attention to grained class in the grained fraction and composition this coal silt. The develop way this after process wastes are the biological reclamation. The hard coal silt analysis show existens two grained fractions: loam and dust fractions. Characterize their per cent composition and show graphical. The grained composition analysis show very precisely grained composition coal silt. The hard coal silt analysis show three grained class in the clay fractions and two grained class in the dust fractions. The loam fractions are maximally in the wastes (68%). In the loam fractions are maximally most slight class (24%). This fractions has influence in specificity the initial soils.
12
Udział traw w rozwoju zbiorowisk roślinnych w siedliskach trudnych
Patrzałek A.
Archiwum Ochrony Środowiska
|
2003
|
Vol. 29, no. 2
57--65
PL
Przeprowadzono wieloletnie badania nad rozwojem zbiorowisk roślinnych na zwałowiskach po kopalnictwie węgla kamiennego. Powstawanie zbiorowisk inicjowano przez wysiew nasion traw bezpośrednio w grunt z nawożeniem mineralnym albo na wydzielonych powierzchniach przykrytych warstwą ziemi. Rozwój zbiorowisk roślinnych oceniano w różnych przedziałach czasowych w okresie 30 lat. Badania roślinności prowadzono metodą Braun-Blanqueta oraz metodą analizy botaniczno-wagowej. Wielkość biomasy nadziemnej roślinności zielnej określano wagowo. Zbiorowiska roślinne inicjowane wysiewem mieszanek traw z udziałem odmian Festuca ovina w początkowym okresie tworzą monokultury. Dalszy ich rozwój po 30 latach prowadzi do powstania zbiorowiska murawowego z Betula verucosa i Pin.s sylvestris. Zbiorowisko takie ma znamiona dużej trwałości oraz duże walory użytkowe. Trawy krótkotrwałe inicjują rozwój zbiorowisk z Calamagrostis epigejos. Na gruncie przykrytym warstwa ziemi mineralnej początkowy rozwój zbiorowisk roślinnych zależny jest od banku nasion znajdującego się w ziemi, powstających warunków powietrzno wodnych i trofizmu gleby. Wyczerpywanie się składników pokarmowych obniżało produkcję biomasy, jej odbiór wzbogacał florystycznie zbiorowisko. Ubożenie siedliska w składniki odżywcze dla roślin sprzyja osiedlaniu się ekspansywnego Calamagrostis epigejos. Poznane procesy przyrodnicze w siedlisku trudnym inicjowane wysiewem traw stanowią podstawę do prawidłowego prowadzania rekultywacji biologicznej gruntów z odpadowych skał karbońskich.
EN
Long-term studies were performed on the development of plant communities in dumping ground, after hard coal mining. The communities were initiated by sowing grass seeds either directly in the ground with mineral fertilizing, or on separate surfaces covered with a layer of soil. The development of plant communities was assessed in various time intervals within the 30-year period. The studies concerning flora applied the Braun-Blanguet method, as well as botanical-gravimetric method. The size of biomass of surface herbaceous plants has been determined in a gravimetric manner. Plant communities wich che participation of Festuca avina initially make up monocultures, while their further development after 30 years led to the tree development of turf-like community with Betula verucosa and Pinus sylvestris. Such a community shows signs of substantial durability and high usability. Short-lasting grass types initiate the development of communities with Calamagrostis epigejos. On the ground covered with a lager of mineral soil the initial development of plant communities depended upon: bank of seeds in the ground, air and water conditions formed and trophic properties of the soil. Depletion of nutrients resulted in lowered production of biomass, while its collection enriched flora composition of the community, enabling the growth and development of short heliophilous plan. Depletion of plants nutrients, as well as accumulation of unmoved green biomass enabled the expansive species of Calamagrostis epigejos to settle in plant communities. The recognized natural processes in difficult habitats, initiated by grass sowing, provide the basis for correct biological reclamation of lands of Carboniferous rock waste.
13
Właściwości gleby inicjalnej powstającej na zwałowisku odpadów karbońskich
Patrzałek A.
Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska
|
2001
|
z. 248
151-156
PL
Gleba inicjalna wytworzona z odpadów karbońskich jest uboga w podstawowe składniki mineralne niezbędne w odżywianiu się roślin. Charakteryzuje ją duża szkieletowość, kwaśny odczyn i mała pojemność sorpcyjna. Jej żyzność można zwiększyć poprzez nawożenie fosforowo-azotowe i wapnowanie
EN
The initial soil formed of carboniferous waste is a hungry one, being short of basic mineral ingredients, essential for alimentation, it is characterized by highly skeletal character, acid reaction and small sorptive capacity. Its fertility may be increased by manuring with nitrogen-phosphorus fertilizer and by liming.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.