Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Przydatność pędów rozchodników (Sedum sp.) Do wczesnojesiennego zadarniania ekstensywnych dachów zielonych

Grygierzec B., Szewczyk W., Gąsiorek M., Janus B.

Inżynieria Ekologiczna

|

2016

|

Nr 46

135--142

PL

Badania zrealizowano w latach 2013–2015 w Krakowie. Ich celem była ocena wielogatunkowej i wieloodmianowej mieszanki rozrzuconych pędów rozchodników do wczesnojesiennego zadarniania ekstensywnych dachów zielonych, pod względem wybranych cech biometrycznych. Mieszanka składała się z 13 gatunków z rodzaju Sedum. Dwa z nich Sedum album i Sedum spurium były reprezentowane każdy przez cztery odmiany, pozostałe przez jedną odmianę. Pod względem ukorzeniania się oraz przezimowania najbardziej odpowiednie do wielogatunkowej mieszanki stosowanej wczesną jesienią były: Sedum acre, Sedum album‚ ‘Coral Carpet’‚ ‘Laconicum’, ‘Micranthum Chloroticum’, ‘Murale’, Sedum cyaneum, Sedum oreganum, Sedum rupestre, Sedum sexangulare oraz Sedum spurium ‘Fuldaglut’, Roseum’. Po pierwszym roku badań z mieszanki wypadły: Sedum ewersii, Sedum floriferum Weihenstephaner Gold’, Sedum hispanicum oraz Sedum lydium. Gatunki o większej masie wegetatywnej tj.: Sedum hybridum, Sedum kamtschaticum ‘Variegatum’ oraz Sedum spurium ‘Album Superbum’ i ‘Variegatum Tricolor’ miały trudności z ukorzenianiem się. Ponadto ich stan wiosną w drugim roku badań określono, jako: bardzo zły, zły lub zły do przeciętnego, a więc w porównaniu do gatunków o mniejszej masie wegetatywnej był dużo gorszy.

EN

The research was carried out in the period 2013–2015 in Krakow. Its objective was to assess the usefulness of multispecies and multi-cultivars mixture for sodding for extensive green roofs. The blend of scattered stonecrops shoots comprised of 13 species of the genus Sedum were evaluated in terms of selected biometric features Two of them, Sedum album and Sedum spurium, were represented by four varieties each while others – by a single variety. In terms of rooting and wintering, most suitable for multi-species blend used in the early autumn were: Sedum acre, Sedum album, ‘Coral Carpet’, ‘Laconicum’, ‘Micranthum Chloroticum’, ‘Murals’, Sedum cyaneum, Sedum oreganum, Sedum rupestre, Sedum sexangulare and Sedum spurium ‘Fuldaglut’, ‘Roseum’. After the first year of research: Sedum ewersii, Sedum floriferum ‘Weihenstephaner Gold’, Sedum hispanicum and Sedum lydium disappeared from the mixture. Species with greater mass of the plant, i.e.: Sedum hybridum, Sedum kamtschaticum ‘Variegatum’ and Sedum spurium ‘Album Superbum’ and ‘Variegatum Tricolor’ had difficulties with rooting. Furthermore, their condition in the spring of the second year of the study was defined as very bad, bad, or bad to average and significantly worse in comparison to species with a smaller mass.

2

Wpływ stymulacji laserowej nasion na bioakumulację metali ciężkich w wiechlinie łąkowej (Poa pratensis L.)

Grygierzec B.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2013

|

Tom 15, cz. 3

2412--2424

EN

The research was conducted in 2008–2010 in Krakow. The experiments were located close to three busy streets of the city: Mickiewicz, Igołomska and Lublanska Avenue. 16 objects were set up at each location (2 variants in 8 replications). The experimental objects were pots with kentucky–bluegrass, Alicja c.v. 24 pots contained the plants which before sowing were stimulated with a green light emitted by the laser diode, three times for 30 seconds, whereas the remaining 24 pots were sown with red fescue sowing material without previous irradiation. The experiment aimed at determining the effect of pre–sowing stimulation of kentucky–bluegrass seeds with a laser diode on heavy metal contents. After three years of kentucky–bluegrass exposure along the streets in Krakow a smaller soil pollution with heavy metals was assessed in the pots sown with the grass sowing material which was pre–sowing stimulated with the laser diode. Computed bioaccumulation coefficients (BC) revealed that the kentucky–bluegrass which was pre–sowing stimulated with the laser diode accumulated higher quantities of all analyzed heavy metals than the plants which were not stimulated before sowing. Bioaccumulation coefficients (BC) calculated for plants not stimulated pre–sowing included in the range: 0.254–0.561 Zn, 0.434–0.512 Cu, 0.029–0.043 Pb, 0.178–0.211 Ni and 0.047–0.076 Cr, while for plants stimulated pre–sowing laser diode ranged: 0.341–0.849 Zn, 0.623–0.680 Cu, 0.043–0.071 Pb, 0.269–0.341 Ni, 0.063–0.128 Cr.

3

Effect of Nitrogen Fertilization on the Quantity of Seed Yield of Selected Poa pratensis L. Cultivars

Grygierzec B.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2011

|

Vol. 18, nr 8

1019-1024

EN

The paper presents a compilation of results obtained from field and laboratory experiments conducted in 2005–2007 at the Malopolska Plant Breeding Station in Skrzeszowice near Krakow (220 m a.s.l) on three forage cultivars of Poa pratensis (Skrzeszowicka, Duna and Balin). The investigations aimed at determining the effect of mineral fertilization mainly with nitrogen on the quantity of seed. The studies analysed three nitrogen fertilizer doses (60, 90 and 110 kg N ha–1) which were used as a whole or divided into two or three parts. Moreover assessed were several dates of nitrogen application: early spring, “under the panicle” and the autumn date. Both the dose of nitrogen and the date of its application significantly affected the number of plants per 1 m2. Mineral fertilization with nitrogen dosed 110 kg N ha–1 and divided into two parts resulted in about 5 times greater seed yields than in the objects without fertilization obtained from Balin cultivar (577.4 kg ha–1) and Skrzeszowicka cultivar (543.9 kg ha–1). A significantly lower crop yield was produced by Duna cultivar (245.2 kg ha–1).

PL

Praca zawiera zestawienie wyników badań polowych i laboratoryjnych przeprowadzonych w Stacji Małopolskiej Hodowli Rooelin – HBP w Skrzeszowicach koło Krakowa (220 m n.p.m.) w latach 2005–2007 z trzema pastewnymi odmianami wiechliny łąkowej (Skrzeszowicka, Duna, Balin). Badania miały na celu okreoelenie wpływu nawożenia mineralnego, głównie azotem, na wielkooeć plonu nasion. W badaniach uwzględniono trzy dawki nawożenia azotem (60, 90 i 110 kg N ha–1), które stosowano jednorazowo bądź dzielono na dwie lub trzy części. Ponadto ocenie poddano kilka terminów stosowania azotu: wczesnowiosenny, na początku kłoszenia i termin jesienny. Wielkooeć dawki azotu, jak również termin jego stosowania wpłynął na ilości roślin na 1 m2. Pod wpływem nawożenia mineralnego azotem w dawce 110 kg N ha–1 dzielonej na dwie części uzyskano w odniesieniu do obiektów nie nawożonych około 5-krotnie wyższe plony nasion u odmiany Balin (587,4 kg ha–1) oraz u odmiany Skrzeszowickiej (543,9 kg ha–1). Istotnie niższym plonowaniem odznaczyła się odmiana Duna (245,2 kg ha–1).

4

Effect of Nitrogen Fertilization on Seed Production of Lolium perenne L. Turfgrass Cultivars

Grygierzec B.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2011

|

Vol. 18, nr 12

1675-1682

EN

The paper contains the results of field and laboratory experiments on three Lolium perenne L. turfgrass cultivars (Gazon, Nira and Sandra) at Malopolska Plant Breeding Station (HBP) in Skrzeszowice near Krakow (220 m a.s.l.) conducted in the years 2006–2008. The analyses assessed the effect of doses of mineral fertilization with nitrogen (60, 90 and 120 kg N ha–1) applied at early spring, the start of the earing stage and autumn on the seed yield. The highest yield was monitored by the inflorescence shoot density of cv. Nira (1895 shoots/m2), cv. Gazon (1976 shoots/m2) and cv. Sandra (2098 shoots/m2). Fertilization dose of 90 kg N ha–1 applied three times effected the most considerably the number of spikelets per ear and the efficiency of seed settling on the ear: from 73 % (cv. Nira) to 76 % (cv. Sandra). The highest seed yield was obtained as a result of the 120 kg N ha–1 fertilizations applied three times.

PL

Praca zawiera zestawienie wyników badań polowych i laboratoryjnych przeprowadzonych w Stacji Małopolskiej Hodowli Roślin - HBP w Skrzeszowicach koło Krakowa (220 m n.p.m.) w latach 2006-2008 z trzema gazonowymi odmianami życicy trwałej (Gazon, Nira, Sandra). W badaniach poddano ocenie wielkość dawki nawożenia mineralnego azotem (60, 90, 120 kg N ha-1) oraz termin jego stosowania (wczesnowiosenny, początek kłoszenia i jesienny), na wielkość plonu nasion. W przeliczeniu na 1 m2 uzyskanie największego plonu nasion zapełniała obsada pędów kwiatowych: 1895 u odmiany Nira, 1976 u odmiany Gazon oraz 2098 u odmiany Sandra. Nawożenie azotem w dawce 90 kg N ha-1 zastosowanej w trzech terminach: wczesnowiosennym, na początku kłoszenia i jesiennym najbardziej zwiększało liczbę kłosków w kłosie oraz efektywność osadzania nasion w kłosie od 73 % u odmiany Nira do 76 % u odmiany Sandra. Największy plon nasion uzyskano pod wpływem dawki 120 kg ha-1, zastosowanej w trzech terminach: wczesnowiosennym, na początku kłoszenia i jesiennym.

5

Microelement content in pasture sward undersown with perennial ryegrass irradiated with diode and laser. Part 2

Grygierzec B.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2008

|

Vol. 15, nr 4-5

337-342

EN

The research was conducted in 2003-2005 in two agricultural farms in Skrzeszowice near Krakow (220 m a.s.1.) and in Trzebunia near Pcim (450 m a.s.l.). The experiments were set up on permanent grasslands managed by undersowing with perennial ryegrass. The experiment was used as a hayfield and grazed by dairy cattle five times during the vegetation period. The following variants were used in the experiment: control, P20K66, N120P20K66 without irradiation and with irradiation by diode and laser. The work aimed at determining the effect of diode and laser pre-sowing irradiation of seeding material for the undersowing grass species on microelement concentrations in the obtained pasture sward. Pre-sowing laser stimulation of perennial ryegrass seeds positively affected copper, zinc, boron and iron concentrations in plant dry weight in both regions of research. The sward undersown with seeding material without irradiation contained the lowest amounts of copper in the mountain region (II), iron and generally zinc in the lowland region (I). On the other band the sward undersown with diode irradiated seeding material revealed the lowest concentrations of copper in region I and baron in both region I and II.

PL

Badania przeprowadzono w latach 2003-2005 na terenie dwóch gospodarstw indywidualnych w Skrzeszowicach koło Krakowa (220 m n.p.m.) oraz w Trzebuni koło Pcimia (450 m n.p.m.). Doświadczenia założono na trwałych użytkach zielonych zagospodarowanych metodą podsiewu życicą trwałą Doświadczenie użytkowano pastwiskowo, stosując w sezonie wegetacyjnym S-krotny wypas bydłem mlecznym. W doświadczeniu zastosowano następujące warianty: kontrolę, P JC66' N12)' 2OK66 bez naświetlania i z naświetlaniem diodą oraz laserem. Celem pracy było określenie wpływu naświetlania materiału siewnego diodą i laserem podsiewanego gatunku trawy na zawartość mikroelementów w uzyskanej runi pastwiskowej. Przedsiewna stymulacja laserowa nasion życicy trwałej wpływała dodatnio na zawartość miedzi, cynku, boru oraz żelaza w suchej masie roślin, w obu rejonach badań. Ruń podsiewana materiałem siewnym bez naświetlania zawierała najmniejszą ilość miedzi w rejonie górskim (II), żelaza oraz na ogół cynku w rejonach nizinnym (I) i górskim (II). Z kolei ruń podsiewana materiałem siewnym naświetlanym diodą cechowała się najmniejszą ilością miedzi w rejonie I oraz boru w rejonach I i II.

6

Macroelement content in pasture sward undersown with perennial ryegrass irradiated with diode and laser. Part l

Grygierzec B.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2008

|

Vol. 15, nr 1-2

65-70

EN

Studies were conducted in 2003-2005 in the area of two agricultural farms: in Skrzeszowice near Krakow (220 m a.s.1.) and in Trzebunia near Pcim (450 m a.s.1.).The experiments were set up on permanent grasslands managed by undersowing with perennial ryegrass. The experiment was used for hay production and grazed five times by dairy cattle during the vegetation period. It comprised the following variants: control, P20K66, N120P20K66 with and without irradiation of diode and laser. The experiment aimed to determine the effect of diode and laser irradiation of perennial ryegrass sowing material on the content of nutrients in the sward of lowland and mountain pasture under the influence of variable nitrogen fertilization. Meadow sward of all experimental variants situated in the lowland (I) generally contained higher concentrations of nitrogen, calcium and magnesium than the sward of the pasture situated in the mountains (II). A reverse content was observed for phosphorus and sodium in the sward of most treatments but only in the plants undersown with the irradiated material. The lowest amounts of the analyzed constituents were determined in the control sward and the highest in plants from N120P20K66 treatments.

PL

Badania przeprowadzono w latach 2003-2005 na terenie dwóch gospodarstw indywidualnych w Skrzeszowicach koło Krakowa (220 m n.p.m.) oraz w Trzebuni koło Pcimia (450 m n.p.m.). Doświadczenia założono na trwałych użytkach zielonych zagospodarowanych metodą podsiewu życicą trwałą. Doświadczenie użytkowano pastwiskowo, stosując w sezonie wegetacyjnym 5-krotny wypas bydłem mlecznym. W doświadczeniu zastosowano następujące warianty: kontrolę, P20K66, N120P20K66 bez naświetlania i z naświetlaniem diodą oraz laserem. Celem pracy było określenie wpływu naświetlania materiału siewnego życicy trwałej diodą i laserem na zawartość podstawowych składników pokarmowych w runi pastwiska niżowego i górskiego pod wpływem zmiennego nawożenia azotem. Runi pastwiskowa wszystkich wariantów doświadczenia usytuowanego na niżu (I) zawierała na ogół większą ilość azotu, wapnia i magnezu niż w runi doświadczenia usytuowanego w górach (II). Zależność odwrotną zaobserwowano w przypadku fosforu i sodu w runi większości obiektów, ale tylko w roślinności podsiewanej materiałem naświetlanym. Najmniejsze ilości analizowanych składników oznaczono w runi kontrolnej, a największe w roślinności obiektów N120P20K66.

7

Effect of cultivation measures on Cr, Pb, Cd and Ni concentrations in permanent grassland sward

Grygierzec B.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2008

|

Vol. 15, nr 9

921-925

EN

The research comprised two experiments conducted in the years 1999-2002 on a permanent grassland at Czarny Potok village near Krynica (650 m a.s.l.). The first experiment was used for haying, whereas the second one for pasturing. Four variants were used in the experiments: control; P18K66; N80P18K66; N120P18K66. The goal of the experiments was to determine changes of chromium, lead, cadmium and nickel contents in the sward of permanent grasslands as a result of use and as an effect of applied fertilization. On the other band as a result of fertilization only with phosphorus and potassium, the content of lead and cadmium increased in the mountain meadow vegetation, whereas chromium and nickel concentrations decreased. Nitrogen fertilization against the background of P18K66 increased the quantities of chromium, lead and cadmium. On the other band, nickel was the only element whose quantity was diminishing under influence of greater doses of nitrogen fertilization. The use of pasturing and mineral fertilization were causing a systematic increase in the content of the analyzed trace elements.

PL

Badania obejmowały dwa doświadczenia, które prowadzono w latach 1999-2002 na trwałym użytku zielonym w Czarnym Potoku koło Krynicy (650 m n.p.m.). Doświadczenie pierwsze użytkowano kośnie, a doświadczenie drugie - pastwiskowo. W doświadczeniach stosowano cztery warianty: kontrolę, P18K66, N80P18K66, N120P18K66. Celem przeprowadzonych badań było określenie zmian zawartości chromu, ołowiu, kadmu oraz niklu w runi trwałych użytków zielonych pod wpływem użytkowania i nawożenia. W runi łąkowej obiektu P18K66 w stosunku do runi łąkowej obiektu kontrolnego stwierdzono większą zawartość ołowiu oraz kadmu oraz mniejszą ilość chromu i niklu. Nawożenie azotem na tle nawożenia fosforowo-potasowego zwiększało w roślinności łąkowej zawartość chromu, ołowiu i kadmu. Nikiel natomiast, był jedynym pierwiastkiem, którego ilość w runi łąkowej malała pod wpływem zwiększonych dawek nawożenia azotowego. użytkowanie pastwiskowe oraz nawożenie mineralne powodowało systematyczny wzrost zawartości analizowanych pierwiastków śladowych.

8

Diversification of microelement and selected trace element content in blades, leaves and inflorescences of Italian ryegrass (Lolium multijlorum L.) lotos

Grygierzec B., Radkowski A.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2008

|

Vol. 15, nr 4-5

343-347

EN

The investigations were conducted in 2002-2004 in the Floriculture Station in Skrzeszowice near Krakow (on the altitude of 220 m) in the south of Poland, on the degraded chernozem by the split-splot method in tour replicants and was utilized for seeds. The investigations aimed to assess Italian ryegrass Lotos cv. usefulness for animal forage. At full earing stage the share of blades, leaves and inflorescences was assessed in the aboveground mass and also microelement and selected trace elements content in individual organs. The smallest content of the aboveground mass of Lotos cultivar bad the leaves (26 %), the highest stalks (45 %). The content of the analyzed elements in Lotos cultivar depended on the plant part. Weighted mean of the certain components varied between 34.0-204.2 mg Fe, 20.7-34.6 mg Zn, 5.36-9.01 mg Cu, 30.4-40.8 mg Mn, 0.25-0.29 mg Cd, 0.66-2.08 mg Pb and 2.68-3.53 mg Ni . kg-l d.m. The leaves of Italian ryegrass were characterized by the highest content Fe, CD, Mn and Pb. The highest Zn and Ni content bad the inflorescences; and stalks and leaves bad the highest amount of Cd.

PL

Badania przeprowadzono w latach 2002-2004 w Stacji Hodowli Roślin w Skrzeszowicach koło Krakowa (220 m n.p.m.), na czarnoziemie zdegradowanym wytworzonym z lessu. W doświadczeniu założonym metodą losowanych bloków w czterech powtórzeniach, uwzględniono życicę wielokwiatową Lotos, którą użytkowano na nasiona. Badania miały na celu ocenę życicy wielokwiatowej (Lotos) pod względem przydatności na paszę dla zwierząt. W fazie pełni kłoszenia oceniano udział źdźbeł, liści oraz kwiatostanów w masie nadziemnej, a także zawartość mikroelementów i wybranych pierwiastków śladowych w poszczególnych organach. Najmniejszy udział w masie nadziemnej życicy wielokwiatowej stanowiły liście (26 %), największy źdźbła (45 %). Zawartość analizowanych pierwiastków była zależna od badanego organu. Średnia ważona ilość wybranych składników mieściła się w przedziale 34,0-204,2 mg Fe, 20,7-34,6 mg Zn, 5,36--9,01 mg Cu, 30,4-40,8 mg Mn, 0,25-0,29 mg Cd, 0,66--2,08 mg Pb oraz 2,68-3,53 mg Ni . kg-1 s.m. Liście życicy wielokwiatowej cechowały się największą zawartością Fe, Cu, Mn, Pb, kwiatostany - Zn, Ni, a źdźbła i liście-Cd.

9

Content of monosaccharides depending on the amount of nitrogen fertilization in various cultivars of Lolium multiflorum L. and Poa pratensis L.

Grygierzec B.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2008

|

Vol. 15, nr 9

915-919

EN

The research was conducted in 2005-2006 at the Plant Breeding Station in Skrzeszowice near Krakow (220 m a.s.l.). The experiment, set up with a randomized block design in four replications, was used for hay-making and cut three times during the growing season. The studies considered three Lolium multiflorum cultivars (Atos, Gaza and Tur) and three cultivars of Poa pratensjs (Duna, Skiz and Slezanka). The experiment aimed to assess the cultivars of selected grass species with respect to their monosaccharide concentrations depending on the amount of applied nitrogen fertilization (90, 120 and 150 kg' ha-l). Lolium multiflorum cultivars revealed an about twice higher mean weighed content of monosaccharides in comparison with Poa pratensis. Tetraploid Lolium multiflorum cultivars (Atos and Gaza) bad between 9 and 31 % higher sugar concentrations than the diploid Tur cultivar. The highest content of water soluble carbohydrates was assessed in plants fertilized with the lowest dose of nitrogen (Gaza cv. - 171.3 g . kg-l d.m. and Skiz c. v. - 82.6 g . kg-l d.m.). The lowest content of the analyzed components was determined in plants as a result of treatment with 150 kg . ha-l nitrogen dose (Tur C.V. - 56.5 g . kg-l d.m. and Duna C.V. - 40.2 g . kg-l d.m.).

PL

Badania przeprowadzono w latach 2005-2006 w Stacji Hodowli Roślin w Skrzeszowicach koło Krakowa (220 m n.p.m.). Doświadczenie założone metodą losowanych bloków w czterech powtórzeniach użytkowano kośnie, stosując 3-krotne koszenie w sezonie wegetacyjnym. W badaniach uwzględniono trzy odmiany Lolium multiflorum L (Atos, Gaza, Tur) oraz trzy odmiany Poa pratensis L (Duna, Siz, Slezanka). Badania miały na celu ocenę odmian wybranych gatunków traw pod względem zawartości cukrów prostych w zależności od ilości zastosowanego nawożenia azotowego (90, 120 i 150 kg . ha-l). Odmiany Lolium multiflorum L odznaczały się około dwukrotnie większą średnią ważoną zawartością cukrów prostych w porównaniu do odmian Poa pratensis L. Odmiany tetraploidalne Lolium multiflorum L (Atos, Gaza) zawierały od 9 do 31 % więcej cukrów niż odmiana diploidalna Tur. Największą zawartość węglowodanów rozpuszczalnych w wodzie oznaczono w roślinach nawożonych najmniejszą dawką azotu (odmiana Gaza-171,3 g' kg s.m. i odmiana Skiz- 82,6 g' kg s.m.). Najniższą zawartość analizowanych składników stwierdzono u roślin pod wpływem nawożenia dawką azotu 150 kg . ha-I (odmiana Tur - 56,5 g . kg s.m. i odmiana Duna - 40,2 g . kg s.m.).

10

Wholesomeness estimation of amenity cultivars of Poa pratenisis L. under two types of utilization

Radkowski A., Grygierzec B.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr 1-2

111-116

EN

The investigations were conducted in 2000-2004 on pseudopodzol made from light dusty clay located shallow on medium clay classified as the good wheat group. Polish Alicja and Gol cultivars of Paa pratensis L. under two types of utilization i.e.: park and relax were studied. Pink snow mold occured only during the first year of utilization. More susceptible to this disease was Gol cultivar. Stalk rust (Puccina graminis Pers.) had also more infectious effect on the Gol cultivar in the sowing year, whereas in the years of full utilization no unequivocal trend was observed. Helminthosporium melting out (Helminthasparium gramineum Rabenh.) occured only in the first year of utilization and only in slight intensity for the Alicja cultivar.

PL

Badania przeprowadzono w latach 2001-2004 na pseudobielicy wytworzonej z gliny lekkiej pylastej zalegającej płytko na glinie średniej, zaliczanej do kompleksu pszennego dobrego. Badaniami objęto zarejestrowane polskie odmiany Poa pratensis L. Alicja i Gol, przy dwóch sposobach eksploatacji - park i relaks. Pleśńśniegowa (Fusarium nivale Fr.) wystąpiła tylko w pierwszym roku użytkowania, na którą bardziej podatna była odmiana Gol. Rdza źdźbłowa (Puccina graminis Pers.) bardziej porażała w roku wysiewu również odmianę Gol, natomiast w latach pełnego użytkowania nie stwierdzono jednoznacznej tendencji. Helmintosporioza (He/minrhosporium gramineum Rabenh.) wystąpiła tylko w pierwszym roku użytkowania i jedynie u odmiany Alicja w niewielkim nasileniu.

11

Susceptibility to snow mold (Fusarium nivale Fr.) and leaf spot syndrome (Helminthosporium gramineum Rabenh.) in selected lawn cultivars of Festuca ruhra L.

Radkowski A., Grygierzec B.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr 1-2

105-109

EN

The investigations wece conducted in 2001-2004 on pseudopodzol made from light dusty clay located shallow on medium clay classified as the good wheat group. In the research amenity type Festuca rubra under two types of utilization i.e.: park and relax was subjected to an estimation. Two bunch cultivars: Nimba and Darwin as we1l as two creeping cultivars: Areta and Adio wece compared. Distinct diversifications wece found between investigated cultivars. Among all bunch cultivars moce susceptible to pink snow mold was Nimba and among creeping cultivars - Areta. On the other hand appearance of hel-minthosporium melting out (Helminthosporium siccans Drechsler) was an opposite phenomena i.e.: Nimba and Areta cultivars were characterised with a rower level of infection. Moreover this disease occured only in the fiest year of utilization.

PL

Badania przeprowadzono w latach 2001-2004 na pseudobielicy wytworzonej z gliny lekkiej pylastej zalegającej płytko na glinie średniej, zaliczanej do kompleksu pszennego dobrego. W doświadczeniu oceniano kostrzewę czerwoną typu gazonowego przy dwóch sposobach eksploatacji - park i relaks. Porównywano dwie odmiany kępowe Nimba i Darwin oraz rozłogowe Areta i Adio. Stwierdzono, że jest wyraźne zróżnicowanie między badanymi odmianami. Bardziej podatna na pleśń śniegową spośród odmian kępowych była Nimba, natomiast z odmian rozłogowych Areta. Z kolei występowanie helmintosporiozy (Helminthosporium gramineum Rabenh.) było zjawiskiem odwrotnym, odmiany Nimba i Areta były mniej porażone. Ponadto choroba wystąpiła tylko w pierwszym roku użytkowania.

12

Structure of the total yield and the macroelements' content in the mountain meadow flora

Grygierzec B., Radkowski A.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr 1-2

68-71

EN

The investigalions were conducted in 1999-2002 in the permanent grassland in Czarny Polak near Krynica (altitude - 650 m). The investigation designed by split-splot method in four replicants was cutting utilized and 2 swards were collected every year. In the study two variants of fertilization were taken into account: N80P18K66, N120P18K66 and the control. The aim of the conducted study was to determine the value and structure of total field from the mountain meadow flora, in which the mass of agriculturally utilized plants, stubble of fundamental minerał compounds in (he above-ground and underground plant mass were separated. The highest share in the total yield was noticed for the yield of shallow root mass in the layer of 0-3 cm, and lowest allotment for the yield root mass of 3-15 cm layer. Macroelemenls' content in the dry mass of the plants agriculturally utilized was usually positively related to the rising amounl of nitrogen fertilization. In the stubble and root mass of 0-3 cm and 3-15 cm the level of total nitrogen, potassium and usually calcium as wen as magnesium content decreased and the amounl of phosphorus and sodium increased in relation to the mass of utilized plants.

PL

Badania prowadzono w latach 1999-2002 na trwałym użytku zielonym w Czarnym Poto-ku koło Krynicy (650 m n.p.m.). Doświadczenie założone metodą losowanych bloków w czterech powtórzeniach użytkowano kośnie, zbierając corocznie dwa pokosy. W badaniach uwzględniono dwa warianty nawozowe NsoP1sK66, Nl2oP1sK66 i kontrolę. Celem podjętych badań było określenie ilości i struktury plonu całkowitego górskiej ro-ślinności łąkowej, w którym wyróżniono masę roślin użytkowanych rolniczo, ścierń oraz masę korzeniową warstw 0-3 cm i 3-15 cm. W badaniach przedstawiono również zawar-tość podstawowych składników mineralnych w nadziemnej i podziemnej masie roślin. Największy udział w plonie ogólnym miał plon płytkiej masy korzeniowej w warstwie gleby od O do 3 cm, a naj mniejszy plon masy korzeniowej roślin warstwy od 3 do 15 cm. Zawartość makroelementów w suchej masie roślin użytkowanych rolniczo była na ogół dodatnio związana ze wzrastającym nawożeniem azotowym. W ścierni i w masie korzeniowej warstw 0-3 cm i 3-15 cm, w stosunku do masy roślin użytkowanych, malała zawartość azotu ogólnego, potasu wapnia i magnezu, natomiast wzrosła ilość fosforu oraz sodu.

13

Diversification of macroelement and selected trace element content in stalks, leaves and inflores-cences of italian ryegrass (Lolium multiflorum L.) LOTOS

Radkowski A., Grygierzec B.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr 8

787-791

EN

The investigations were conducted in 2001-2003 in the Floriculture Station in Skrzeszowice near Kra-kow (at the altitude of 220 m) on the degraded chernozem by the split-splot method in four replicants and was utilized for seeds. The subject of the study was Lolium multiflorum LOTOS, Zshort-term spe-cies utilized as a protective plant in field mixtures usually with legumes. The aim of the investigations was an estimation of LOTOS cultivar, recommended for the utilization as an animal forage in Małopolska province. The share of stalks, leaves and inflorescences in the aboveground mass as well as macro and microelement content in certain organs were estimated in the full heading. The smallest fraction of the aboveground mass of LOTOS cultivar was found in the leaves (26 %), the highest - stalks (45 %). The inflorescences of Lolium multiflorum contained the highest (68 %) and the stalks the lowest (44 %) amount of macroelements in the crude ash. The content of the analysed elements in LOTOS cultivar depended on the part of the plant. The weighted mean of certain components varied between 10.8-26.2 g crude N, 2.60-4.31 g P, 12.1--43.0 g K, 1.96-5.92 g Ca, 0.74-1.63 g Mg, 1.36-1.92 g Na. The leaves of Lolium multiflorum were characterised by the highest crude N, P, K, Ca and Na. The highest Mg content was found in the inflorescences.

PL

Badania przeprowadzono w latach 2003-2004 w Stacji Hodowli Roślin w Skrzeszowicach koło Krako-wa (220 m n.p.m.), na czarnoziemie zdegradowanym wytworzonym z lessu. Doświadczenie założone metodą losowanych bloków w czterech powtórzeniach, użytkowano na nasiona. W badaniach uwzględniono życicę wielokwiatową LOTOS, gatunek krótkotrwały, stosowany jako roślina ochronna w mieszankach polowych głównie z motylkowatymi. Badania miały na celu ocenę odmiany LOTOS, stosowaną do uprawy w rejonie Małopolski, pod względem przydatności na paszę dla zwierząt. W fazie pełni kłoszenia oceniano udział źdźbeł, łiści oraz kwiatostanów w masie nadziemnej, a także zawartość makro- i mikroelementów w poszczególnych organach. Najmniejszy udział w masie nadziemnej u odmiany LOTOS stanowiły liście (26 %), największy źdźbła (45 %). Kwiatostany życicy wielokwiatowej zawierały w popiele surowym najwięcej makroelementów (68 %), natomiast najmniej źdźbła (44 %). Zawartość analizowanych pierwiastków u odmiany LOTOS była zależna od badanego organu. Średnia ważona ilość wybranych składników mieściła się w przedziale 10,8-26,2 g N-ogólnego, 2,60-4,31 g P, 12,1-43,0 g K, 1,96-5,92 g Ca, 0,74-1,63 g Mg oraz 1,36--1,92 g Na. Liście życicy wielokwiatowej ce-chowały się największą zawartością N-ogólny, P, K, Ca, Na, kwiatostany - Mg.

14

Species macroelements' content and distribution in selected grass

Radkowski A., Grygierzec B.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Vol. 12, nr 8

865-869

EN

Distribution of macroelements' content in certain parts of plants was presented. Three grass species were studied: Poa pratensis Eska 40, Festuca pratensis Skawa, Festuca rubra Brudzyńska, in which average content of total-N, P, K, Ca, Mg and Na in inflorescences, leaves and stems were compared. The investigations were conducted in 2001-2003 on degraded mould made from loess. The aim of this study was to determine which species of grass is the reachest in nutrients and where is the highest content of the particular macroelement. Usually leaves have bad the highest maeroelements' content but that tendency bas not been observed for all compounds. Inflorescences were the richest in phosphorus. Summarizing the leaves contained on average 40%, inflorescences - 31 % and stems - 29% of mineral compounds.

PL

Przedstawiono zróżnicowanie zawartości składników mineralnych w poszczególnych organach roślin. W doświadczeniu użyto trzy gatunki traw: Paa pratensis Skrzeszowicka (ESKA 40), Festuca pratensis Skawa i Festuca rubra Brudzyńska, w których porównano średnie zawartości N-ogólnego, P, K, Ca, Mg i Na w kwiatostanach, liściach i łodygach. Badania przeprowadzono w latach 2001-2003 na czarnoziemie zdegradowanym wytworzonym z lessu. Celem podjętych badań było określenie, który gatunek jest najzasobniejszy i gdzie jest największa zawartość poszczególnych makroelementów. Z reguły liście cechowały się największą zawartością składników, ale nie we wszystkich składnikach ta tendencja się utrzymywała. Fosforu najwięcej odnotowano w kwiatostanach. Reasumując liście zawierały średnio 40%, kwiatostany 31 %, a łodygi 29% składników mineralnych.

15

Macroelements' translocation in 36 SE and 50 SE cultivars of Phleum pratense L.

Grygierzec B., Radkowski A.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Vol. 12, nr 8

797-801

EN

The investigations were conducted in 2002-2003 on degraded mould made from loess. Two cultivars of Phleum pratense L. were taken into account 36 SE and 50 SE, in which at the moment of full heading percentage of stalk, leaves and inflorescences as well as content and location of raw ash and macroelements were estimated. In both cultivars stalks revealed the highest participation in green mass, next were share of inflorescences, the lowest level was found for leaves. 36 SE cultivar was characterized. with higher nitrogen, phosphorus and potassium content when compared with 50 SE cultivar. On the other hand, 50 SE cultivar showed higher calcium, sodium and usually magnesium content.

PL

Badania przeprowadzono w latach 2001-2003 na czarnoziemie zdegradowanym wytworzonym z lessu. W doświadczeniu uwzględniono dwie odmiany Phleum pratense L. 36 SE i 50 SE, u których w momencie pełni kłoszenia oceniano procentowy udział źdźbeł, kwiatostanów, liści, a także zawartość i rozmieszczenie w organach składowych roślin makroelementów. U obu odmian największą część w masie roślinnej stanowiły źdźbła, następnie kwiatostany, a najmniejszą liście. Odmiana 36 SE w porównaniu do odmiany 50 SE cechowała się większą zawartością azotu, fosforu i potasu. Z kolei odmiana 50 SE charakteryzowała się większą zawartością wapnia, sodu i na ogół magnezu.

16

Macroelements' content in the above-ground and underground mass of the cutting-pastured utilized sward

Grygierzec B., Radkowski A.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Vol. 12, nr 8

791-795

EN

The investigations were located on the permanent grassland in Czarny Potok near Krynica (on the altitude of 650 m) and were conducted for four years (1999-2002). The experimental area was utilized as cutting-pastured, the first regrowth was cutted and next ones were grazed with sheeps. In ibis study total-N, P, K, Ca, Mg and Na content and yield were estimated. The content of fundamental elements was distinguished in between agricultural yield, stubble and in the yield of root layer from 0 to 3 cm and from 3 to 15 cm. The highest macroelements' content was observed for above-ground plant mass (so-called agricultural yield), on the contrary the highest elements' yield in the dry matter was obtained for the 0-3 cm layer of root mass. Root mass layer of 3-15 cm was characterised with the lowest level of macroelements' yield and content.

PL

Badania zlokalizowano na trwałym użytku zielonym w Czarnym Potoku koło Krynicy (650 m n.p.m.), prowadzone były przez okres czterech lat (1999-2002). Doświadczenie użytkowano kośno-pastwiskowo, gdzie pierwszy odrost koszono, a dwa pozostałe odrosty wypasano owcami. W badaniach oceniano zawartość makroelementów N-ogólnego, P, K, Ca, Mg i Na. Wyróżniono zawartość podstawowych pierwiastków w plonie rolniczym, ścierni oraz w plonie warstwy korzeniowej od 0 do 3 cm i od 3 do 15 cm. Największą zawartość makroelementów stwierdzono w nadziemnej masie roślin (tzw. plon rolniczy), a najmniejszą w masie korzeniowej warstwy 3-15 cm.

17

Influence of preservation technology on macroelements' content in forages from mountain grasslands

Radkowski A., Grygierzec B.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Vol. 12, nr 8

859-863

EN

In forage production, especially for winter feeding period, there exists a serious problem with plant green mass preservation for forages which could be stored for a longer period of time. Forage preservation is the most crucial part of animal production. In the most cases farmer is dependent on the weather conditions. These conditions mainly decide about the quality of the produced forages, what is measured by animal production results. The investigations were carried out in 1999-2001, in two farms in Czyrna near Krynica, on the altitude of 550 m. The subject of the study in these farms was preservation of the forages from grasslands. Two kinds of drying and silage were taken into account as a preservation methods: - drying on the area of the meadow with hoeing and drying on the rickstand, - silage in a temporary silo and in the plastic foil bales. The aim of the study was to determine the effect of the used technology on the macroelements' content in forages. In forages obtained by using various technologies nutrients losses fluctuated from 8 to 33%. The highest losses in relation to initial material occurred for hay dried on the meadow area - 27%, for the silage prepared in a temporary silo losses amounted to 22%, for hay dried on the rickstand - 19% and the lowest level of losses was observed for silage prepared in foil bales - 14%.

PL

W produkcji pasz, zwłaszcza na okres żywienia zimowego, poważny problem stanowi konserwacja zielnej masy roślinnej na pasze nadające się do przechowywania na dłuższy okres czasu. Konserwacja pasz, to najbardziej newralgiczne ogniwo w produkcji zwierzęcej. Rolnik w większości przypadków jest zdany na przebieg warunków pogodowych. Warunki te w głównej mierze decydują o jakości produkowanych pasz, których miarą są efekty produkcji zwierzęcej. Badania prowadzono w latach 1999-2001, w dwóch gospodarstwach rolnych położonych w Czyrnej koło Krynicy, na wysokości około 550 m n.p.m. Przedmiotem badań w tych gospodarstwach była konserwacja pasz z użytków zielonych. W konserwacji uwzględniono po dwa sposoby suszenia i zakiszania: - suszenie na powierzchni łąk łącznie z kopieniem i suszenie na ostwiach, - zakiszanie w silosie przejazdowym i belach foliowych. Celem podjętych badań było określenie wpływu zastosowanej technologii na zawartość makroelementów w paszach. W uzyskanych paszach przy różnych technologiach straty zawartości składników pokarmowych wahały się od 8 do 33%. Największe straty w stosunku do materiału wyjściowego wystąpiły w sianie suszonym na powierzchni łąki 27%, w kiszonce sporządzonej w silosie przejazdowym 22%, w sianie suszonym na ostwiach 19%, a najmniejsze w kiszonce sporządzonej w belach foliowych 14%.

18

Macroelement contents in pasture sward depending on Papilionoidae species used for oversowing

Grygierzec B., Radkowski A.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2004

|

Vol. 11, nr 4-5

313--318

EN

In 1996-1998 three species: birdsfoot trefoil (Lotus corniculatus L.), white clover (Trifolium repens L.) and red clover (Trifolium pratense L.) were analysed in the relation to natural grasslands fertilised with 40 kg N · ha-1. The analysis involved yield fractions of the legumes as well as concentrations, yields and weight proportions of macroelements. The pastures oversown with the legumes were characterised by the highest yield of wbite clover (30-41%) and the least of red clover (5-27%) in crop. Regardless of the species used to renew the sward the DM concentrations of macroelements were comparable. This value was similar also in case of the intact sward fertilized with 120 kg N · ha-1 on the PK background. The PKN120 treatment gave the utmost yields of macroelements. Among the oversown treatments the best results were obtained for white clover and varied between 7 to 8% of calcium and 26 to 31% of magnesium.

PL

W latach 1996-1998 oceniano trzy gatunki roślin motylkowatych: komonicę zwyczajną (Lotus corniculatus L.), koniczynę białą (Trifolium repens L.) i koniczynę czerwoną (łąkową) (Trifolium pratense L.) na tle runi naturalnej, nawożonej 40 kg N · ha-1. Elementami oceny były: udział motylkowatych w plonie runi, zawartość i plony makroelementów oraz ich stosunki ilościowe. Ruń pastwiskowa zagospodarowana przez podsiew cechowała się największym udziałem w plonie koniczyny białej 30-41%, a najmniejszym koniczyny czerwonej 5-27%. Niezależnie od użytego gatunku rośliny motylkowatej ruń regenerowana na ogół charakteryzowała się podobną zawartością makroelementów w suchej masie. Podobną zawartość makroelementów zawierała również ruń naturalna, nawożona azotem w dawce 120 kg N · ha-1 na tle PK. Spośród wszystkich obiektów ujętych w doświadczeniu największych plonów makroelementów dostarczyła ruń nawożona PKN120, z kolei największy plon makroelementów uzyskano z runi podsiewanej koniczyną białą. Otrzymany plon makroelementów z roślinności obiektów podsiewanych koniczyną białą w porównaniu z koniczyną czerwoną oraz komonicą zwyczajną był największy i wahał się od 7-8% przy wapniu do 26-31 % przy magnezie.

19

Effect of oversowing on the content and yield of macroelements in mountain pasture sward

Radkowski A., Grygierzec B.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2004

|

Vol. 11, nr 4-5

365--370

EN

The studies were conducted in 1996-1998 on a pasture at Czarny Potok (560 m a.s.l.) situated near Krynica on brown soil with mechanical composition of medium loam. Four grass and legume mixtures were assessed. Three of them where two-component mixtures, in which wbite clover (Trifolium repens L.) used for undersowing was mixed with one of the following grass species: orchardgrass (Dactylis glomerata L..), perennial ryegrass (Lolium perenne L.) or meadow timothy (Phleum pratense L.), whereas the fourth mixture was composed of all the above mentioned grass species and wbite clover against the background of natural sward fertilised with 120 kg N · ha-1. Dry matter yields in all mixtures approximated those of the natural sward receiving full fertilisation during all the period of experiment. Macroelement concentrations in dry matter of the undersown sward were similar in all cases, sometimes it only slightly exceeded the contents in natural sward where full fertilisation was applied. Only calcium concentrations were lower in the mixtures by about 0.15% than in the natural fertilised sward. Also macroelement yields from mixtures were comparable with the fertilised sward but generally a mixture of three grasses and wbite clover proved the best in each case. Considerable differences between this mixture and the fertilised natural sward were noted in yields of nitrogen - 5 kg and potasium - 14.5 kg · ha-1. Like its contents, also yields of calcium was on average 13 kg · kg-1 lower in the mixtures than in the natural sward. Application of grass and legume mixtures for undersowing allows a replacement of expensive mineral fertilisation, particularly with nitrogen. Moreover, macroelement composition is more even and stabile.

PL

Badania przeprowadzono w latach 1996-1998 na pastwisku w Czarnym Potoku (650 m n.p.m.) koło Krynicy, na glebie brunatnej o składzie mechanicznym gliny średniej. Oceniano w nich cztery mieszanki trawiasto-motylkowate. Trzy mieszanki były dwuskładnikowe, w których użyto do podsiewu zawsze koniczyny białej (Trifolium repens L.) z jednym gatunkiem traw: kupkówką pospolitą (Dactylis glomerata L.), życicą trwałą (Lolium perenne L.) i tymotką łąkową (Phleum pratense L.) oraz wszystkie wyżej wymienione gatunki traw z koniczyną białą jako czwartą mieszanką, na tle runi naturalnej, nawożonej 120 kg N · ha-1. Plony suchej masy we wszystkich mieszankach w okresie badań były zbliżone do runi naturalnej z pełnym nawożeniem. Koncentracja makroelementów w suchej masie runi podsianej w każdym przypadku była zbliżona, a niekiedy znacząco przewyższała zawartość w porównaniu z runią naturalną z pełnym nawożeniem. Jedynie zawartość wapnia była mniejsza w mieszankach średnio o 0,15% niż w runi naturalnej nawożonej. Także zbiory makroelementów z mieszanek były porównywalne do runi nawożonej, ale ogólnie w każdym przypadku najlepiej wypadła mieszanka z trzech traw i koniczyny białej. Znaczące różnice tej mieszanki w stosunku do runi naturalnej nawożonej wystąpiły w zbiorach azotu w ilości 5 kg i potasu 14.5 kg · ha-1. Natomiast podobnie jak przy zawartości, także zbiory wapnia były nieco mniejsze w mieszankach niż w runi naturalnej średnio o 13 kg · kg-1. Stosowanie mieszanek trawiasto-motylkowatych do podsiewu pozwala zastąpić drogie nawożenie mineralne, szczególnie nawożenie azotowe. Ponadto skład makroelementów jest bardziej wyrównany i stabilny.