Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Profesor dr hab. Edward Józefowicz 1900-1975 - wspomnienia

Paryjczak T.

Eliksir

|

2016

|

nr 1

5--6

2

Katalityczna redukcja kwasów tłuszczowych

Jakubowska A., Leśniewska E., Szynkowska M. I., Paryjczak T.

Przemysł Chemiczny

|

2013

|

T. 92, nr 8

1449-1452

3

Analiza powierzchni biomateriałów metalicznych stosowanych w protetyce stomatologicznej wytwarzanych metodą frezowania

Rylska D., Szynkowska M. I., Leśniewska E., Pawlaczyk A., Paryjczak T., Sokołowski K., Sokołowski G., Sokołowski J.

Przemysł Chemiczny

|

2012

|

T. 91, nr 5

941-948

PL

Dokonano analizy wybranych właściwości elementów wykonanych ze stopu Zenotec™ NP metodą frezowania oraz porównania odporności korozyjnej elementów bez i po procesach pasywacji elektrochemicznej. Do badań użyto elementów ze stopu CoCr Zenotec NP/Wieland, frezowanych w urządzeniu Zenotec/Wieland. Określono ich mikrostrukturę i skład chemiczny. Morfologię stopów scharakteryzowano metodą skaningowej mikroskopii elektronowej z użyciem EDS. Badania obejmowały również ocenę odporności na korozję elektrochemiczną przez analizę krzywych polaryzacji anodowej. Zbadano także wpływ pasywacji elektrochemicznej, w fizjologicznym roztworze NaCl, powierzchni stopu na jego właściwości korozyjne. Wyniki badań wskazują na wysoki stopień jednorodności składu chemicznego wytwarzanych elementów, a co za tym idzie również dobre właściwości antykorozyjne, natomiast badania elektrochemiczne metodą polaryzacji potencjodynamicznej wykazały większą odporność korozyjną elementów poddanych procesowi modyfikacji powierzchni.

EN

Profile-milled, blast sanded or founded com. CoCr and CoCrMo alloy prosthetic elements compn. and electrochem. corrosion resistance optionally after passivation in 0.9% NaCl soln. at 10–40 mV. The profile-milled elements showed the highest homogeneity of the chem. compn. The passivation at 10 mV resulted in an increased corrosion resistance of the elements.

4

Determination of Ammonia and Other Pollutants in Air and in the Area of Poultry and Milker Cows Keeping Farms

Gorzka Z., Zaborowski M., Kaźmierczak M., Żarczyński A., Paryjczak T., Kędziora A., Ciesielski R., Pisarek M.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2012

|

Vol. 19, nr 6

609-617

EN

Polluted air in a big farm of poultry keeping (~18 thousands of chickens) and milker cows (30 animals) in Lodz province was sampled. The aim of the investigation was to determine odour pollutants, especially ammonia, in air and check the possibility of a catalytic method application in their removal. Gas samples were analyzed on the spot of sampling with an application of gases analyser Madur GA-20, as well as in a laboratory with an application of instrumental and spectrophotometric methods. The intensity of odours was estimated using five-stage scale applied by local authorities in Japan for odorous protection of air quality. Within sampling period, poultry keeping in the farm was the source of variable in time ammonia emission ranging from 0.82 to 2.65 mg/m3. Air inside the farm contained carbon dioxide (0–0.3 %) and oxygen (20.5–20.9 %). Carbon monoxide, sulphur dioxide, hydrogen sulphide (> 2.0 mg/m3) and formaldehyde (> 0.25 mg/m3) was not detected. The highest odour intensity inside the building of chicken keeping and at outlets of ventilators was at the third stage in odour scale applied in Japan (3.5), ie, clearly perceptible. However, it decreased significantly with the increase in a distance from the building. Higher ammonia concentrations were determined inside a cowhouse with milker cattle. They ranged from 3.2 to 5.6 mg/m3. Ammonia temporary concentration determined during removal of manure was higher and totalled 15.5 mg/m3. Its highest value (18.8 mg/m3) was determined in gases above slurry in the septic tank.

PL

Wykonano pobory próbek zanieczyszczonego powietrza z dużej fermy drobiu rzeźnego (~18 tys. kurcząt) oraz budynku hodowli bydła mlecznego (30 zwierząt) w województwie łódzkim. Celem badań było wykonanie analiz powietrza na zawartość zanieczyszczeń odorowych, zwłaszcza amoniaku, a w perspektywie zbadanie możliwości zastosowania metody katalitycznego utleniania do ich usuwania. Próbki gazów były analizowane na miejscu pobierania za pomocą automatycznego analizatora gazów Madur GA-20, a także w laboratorium metodami instrumentalnymi i spektrofotometrycznymi. Do oceny intensywności zapachu zastosowano pięciostopniową skalę wykorzystywaną przez władze lokalne w Japonii do ochrony zapachowej jakości powietrza. Hodowla drobiu w badanej fermie była w okresie pobierania źródłem zmiennej w czasie emisji amoniaku w granicach 0,82-2,65 mg/m3. W powietrzu obiektu stwierdzono 0-0,3 % ditlenku węgla i 20,5-20,9 % tlenu, natomiast nie wykryto tlenku węgla, ditlenku siarki, siarkowodoru (> 2,0 mg/m3) ani formaldehydu (> 0,25 mg/m3). Największa intensywność zapachu wewnątrz budynku hodowli kurcząt, a także na wylotach wentylatorów była w trzecim stopniu skali zapachu stosowanej w Japonii (3,5), tj. wyraźna, jednak znacznie obniżała się wraz z oddalaniem się od obiektu. Znaczniejsze były stężenia amoniaku w powietrzu budynku hodowli bydła mlecznego, które mieściły się w zakresie 3,2-5,6 mg/m3. Wyższe było stężenie chwilowe amoniaku podczas usuwania obornika 15,5 mg/m3, a najwyższe w gazach nad gnojowicą w zbiorniku szamba 18,8 mg/m3.

5

Utlenianie związków chloroorganicznych występujących w ciekłych odpadach przemysłowych w obecności katalizatora palladowego

Gorzka Z., Żarczyński A., Zaborowski M., Paryjczak T., Kaźmierczak M.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2011

|

Tom 13

557-569

PL

Katalizatory ziarniste są dość powszechnie stosowane w procesach kontaktowego oczyszczania gazów odlotowych i powietrza z toksycznych i złowonnych związków organicznych, w tym chloru oraz siarki i azotu [1÷8]. Utlenianie związków wymienionych jako pierwsze skutkuje emisją chlorowodoru i chloru, natomiast drugich emisją tlenków siarki i azotu. Szkodliwe produkty utleniania, jeżeli ich stężenia przekraczają dopuszczalne normy, muszą być usuwane ze spalin, co można realizować metodami konwencjonalnymi. Oddzielnym problemem jest możliwość powstawania i emisji polichlorowanych dibenzo-p-dioksyn oraz polichlorowanych dibenzofuranów (PCDD/Fs), uważanych za związki wysoce niebezpieczne dla ludzi i środowiska naturalnego [9÷11]. W Polsce, aby zapobiegać powstawaniu tych ksenobiotyków, spalanie bezkatalityczne odpadów przemysłowych realizuje się w stosując wysoką temperaturę około 1350°C, długi czas reakcji rzędu 2,5 s oraz szybkie schładzanie spalin [12, 13]. Warunki te pozwalają na utrzymanie równoważnika toksyczności PCDD/Fs na poziomie niższym od 0,1 ng TEQ/m3, wymaganym przepisami prawa [14, 15]

EN

Results of activity investigation of a granular catalyst containing Pd (1%) at -Al2O3 carrier in the oxidation process of selected chloroorganic compounds occurring in liquid industrial wastes was analysed. The following compounds were used as substrates: 1,3-dichloro-2-propanol, chloroacetone, 1,1,1-trichloroacetic aldehyde (chloral), tetrachloromethane, 1,1,1-trichloroethane, 1,1,2-trichloroethane and 1,1,2,2-tetrachloroethane. The temperature range was from 250 to 600°C and the contact time was 0.36 s. Gaseous and liquid reaction products were analysed including the content of dioxins (PCDD/Fs) determination in combustion gases. Total oxidation of the substrates in the presence of the catalyst was found in the temperature range of 375÷550°C. The final products of the substrates oxidation were as follows: carbon dioxide, water vapour and dilute hydrochloric acid. Formaldehyde, carbon monoxide and chlorine were the intermediate products of this reaction. Trace presence of several polychlorinated dibenzo-p-dioxins and polychlorinated dibenzofuranes (PCDD/Fs) was determined. The toxicity equivalent of combustion gases sampled in the temperature of 450-550oC was in the range from 0.0087 to 0.0247 ng TEQ/m3 and was compatible with the admissible values in combustion gases, required by law regulations (0.1 ng TEQ/m3). Results of the investigation prove the possibility of the decrease in the temperature to 450÷550°C during the chloroderivates treatment with the application of the palladium catalyst in comparison with a high-temperature process carried out in the temperature of about 1350°C in industrial plants nowadays.

6

Rtęć w tuszach zwierząt łownych pochodzących z terenu województwa łódzkiego

Albińska J., Góralski J., Szynkowska M. I., Leśniewska E., Paryjczak T.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2011

|

Tom 13

525-538

PL

Celem niniejszej pracy było zbadanie zawartości rtęci całkowitej w próbkach mięsa dzikich zwierząt oraz ocena wpływu: rodzaju zwierzęcia oraz odległości miejsca pobrania próbki od miejsca postrzału na jej zawartość. Dodatkowym zadaniem było porównanie zawartości rtęci w przebadanych tkankach (wątroba, nerki, płuca, mięśnie). Analizowany materiał został pobrany w latach 2009÷2010, z trzech gatunków dzikich zwierząt (sarna, dzik i jeleń). Z Łódzkiego Skupu Dziczyzny "Darz Bór", pobrano próbki od 10 saren, 3 dzików i 3 jeleni. Sarny były to osobniki starsze niż 2 lata, o masie ciała do 20 kg. Pobrano mięśnie od 10 sztuk: z rany postrzałowej z 10 i 25 cm od rany, od trzech sztuk pobrano nerki, a od 9 sztuk pobrano wątroby. Dziki były dwuletnimi osobnikami o masie 35÷40 kg. Pobrano mięśnie od 3 osobników: z rany postrzałowej z 10 i 25 cm od rany. Przebadano trzy sztuki jeleni. Jelenie były młodymi około 3-letnimi osobnikami o masie około 100 kg., przebadano próbki: z rany postrzałowej z 10 i 25 cm od rany oraz z wątroby. Z terenu Nadleśnictwa Bełchatów, analizowany materiał został pobrany od 4 dzików i 5 jeleni. Dziki były młodymi osobnikami nie starszymi niż 2 lata, o masie do 40 kg. Jelenie natomiast miały od 4 do 8 lat o masie około 110 kg. Materiał do analizy pobrano z nerek, wątrób, płuc, ran postrzałowych oraz mięśni w odległości: 5, 10, 15 i 20 cm od miejsca postrzału.

EN

The purpose of this paper was to study the total content of mercury in samples of meat from wild animals and to assess the influence of the following factors on the mercury content: type animal, type of the tissue collected, the distance from wound of a sampling point. Toxic metals such as mercury bioaccumulate and the differences in content in selected tissues of wild animals or small organisms can be used to assess the degree of environmental pollution as well as for biomonitoring purposes. The meat samples were taken from hunted animals collection points in Łódź (3 wild boars, 10 roe deer and 3 deer), and Bełchatów (4 wild boars and 5 deer). Material for analysis was taken from the kidneys, livers, lungs, bullet wounds and muscles. The content of mercury was determined using a Japanese automatic mercury analyzer Mercury SP-3D, Nippon Instruments Corporation. The correctness of the results was verified on the basis of the analysis of certified reference materials: Bovine Liver BCR 185R and Tuna Fish IMEP-20. It was found that in all tested samples of muscles of wild animals mercury concentration did not exceed the limit value of 20 ng/g. Higher concentrations of mercury were found in livers and than in muscles. For kidney samples of deer, the level of mercury ranged from 80.2 to 128.5 ng/g, that is from 30 to 50 times higher than in other parts of the body. The results showed that the species of animal and its diet can affect the mercury content in kidney and liver. The difference in total mercury content in particular animal tissues was found.

7

Usuwanie amoniaku metodą katalitycznego utleniania za pomocą układów typu MexOy/zeolit

Maćkiewicz E., Szynkowska M. I., Maniukiewicz W., Paryjczak T.

Przemysł Chemiczny

|

2011

|

T. 90, nr 5

896-899

8

Determination of ammonia and other pollutants in air and in the area of poultry keeping farms

Gorzka Z., Zaborowski M., Kaźmierczak M., Żarczyński A., Paryjczak T., Kędziora A., Ciesielski R., Pisarek M.

Proceedings of ECOpole

|

2011

|

Vol. 5, No. 1

41--45

EN

Polluted air in a big farm of poultry keeping (~18 thousands of chickens) in Lodz province was sampled. The aim of the investigation was to determine odour pollutants, especially ammonia, in air and check the possibility of a catalytic method application in their removal. Gas samples were analyzed on the spot of sampling with an application of gases analyser Madur GA-20, as well as in a laboratory with an application of instrument and spectrophotometric methods. The intensity of odours was estimated using five-stage scale applied by local authorities in Japan for odorous protection of air quality. Within sampling period, poultry keeping in the farm was the source of variable in time ammonia emission ranging from 0.82 to 2.65 mg/m3. Air inside in farm contained carbon dioxide (0÷0.3%) and oxygen (20.5÷20.9%). Carbon monoxide, sulphur dioxide, hydrogen sulphide (> 2.0 mg/m3) and formaldehyde (> 0.25 mg/m3) was not detected. The highest odour intensity inside the building of chicken keeping and at outlets of ventilators was at the third stage in odour scale applied in Japan (3.5), ie, clearly perceptible. However, it decreased significantly with the increase in a distance from the building.

PL

Próbki zanieczyszczonego powietrza z dużej fermy drobiu rzeźnego (~18 tys. kurcząt) pobrano w województwie łódzkim. Celem badań było wykonanie analiz powietrza na zawartość zanieczyszczeń odorowych, zwłaszcza amoniaku, a w perspektywie zbadanie możliwości zastosowania metody katalitycznego utleniania do ich usuwania. Próbki gazów były analizowane na miejscu pobrania za pomocą automatycznego analizatora gazów Madur GA-20, a także w laboratorium metodami instrumentalnymi i spektrofotometrycznymi. Do oceny intensywności zapachu stosowano pięciostopniową skalę wykorzystywaną przez władze lokalne w Japonii do ochrony zapachowej jakości powietrza. Hodowla drobiu w badanej fermie była w okresie pobrania próbek źródłem zmiennej w czasie emisji amoniaku w granicach 0,82÷2,65 mg/m3. W powietrzu obiektu stwierdzono 0÷0,3% ditlenku węgla i 20,5÷20,9% tlenu, natomiast nie wykryto tlenku węgla, ditlenku siarki, siarkowodoru (> 2,0 mg/m3) ani formaldehydu (> 0,25 mg/m3). Najwyższa intensywność odorowa wewnątrz budynku hodowli kurcząt, a także na wylotach wentylatorów mieściła się w trzecim stopniu skali zapachu stosowanej w Japonii (3,5), tj. wyraźny, jednak znacznie obniżała się wraz z oddalaniem się od obiektu.

9

Badania przechodzenia rtęci z amalgamatów stomatologicznych do roztworu sztucznej śliny

Leśniewska E., Szynkowska M., I., Albińska J., Paryjczak T., Sokołowski J.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2010

|

Tom 12

177-190

PL

Amalgamat stomatologiczny powstaje w wyniku zachodzącej reakcji chemicznej po zmieszaniu stopu srebra z rtęcią [3]. Stop srebra jest drobnym proszkiem, który składa się głównie ze srebra, cyny i miedzi.Rtęć stanowi do 50% wagowych amalgamatu. Według ADA (American Dental Association), wypełnienia z amalgamatu stomatologicznego nie powodują żadnych szkodliwych skutków, nadwrażliwość na rtęć może wystąpić u około 1% populacji. W piśmiennictwie znajdują się doniesienia o wystąpieniu u pacjentów z wypełnieniami amalgamatowymi reakcji alergicznych [4] lub miejscowych odczynów manifestujących się zmianami w jamie ustnej. Zauważono także, że nadwrażliwość ta występuje częściej, kiedy wypełnienia amalgama towe są w jamie ustnej dłużej niż 5lat [8]. Rtęć może być uwalniana z wypełnień amalgamatowych do jamy ustnej [13, 22] będąc głównym źródłem ekspozycji na rtęć ludzi nie narażonych zawodowo i ludzi, w diecie których ryby i owoce morza pojawiają się rzadko [12]. Wielu autorów dostarczyło naukowych dowodów, że żucie gumy zwiększa uwalnianie par rtęci z wypełnień amalgamatowych [1, 6, 7, 15, 19, 21].Odnotowano 15-krotne [19], 4-krotne [7] i 8-krotne [1] zwiększenie stężenia par rtęci w powietrzu wydychanym po żuciu w porównaniu z wartościami przed żuciem. Podczas usuwania starego wypełnienia i ponownego wypełnienia zęba amalgamatem srebra dochodzi do wzrostu stężenia par rtęci w wydychanym powietrzu [17, 18], z wyraźnym spadkiem wartości po 10÷25 min i całkowitą eliminacją po 120 min [17]. Aby ograniczyć wydzielanie rtęci z amalgamatu w trakcie wiązania, wprowadzono ostatnio stop rtęciowo-indowy zamiast czystej rtęci [3]. Uzasadniona jest opinia, że należy ograniczać obciążenie organizmu rtęcią, stosując do wypełnień amalgamaty bez fazy gamma-2. Wypełnień amalgamatowych nie powinno się stosować u kobiet w ciąży i u osób z chorobami nerek [16].

EN

Dental amalgam is a mixture of silver alloy with mercury. Mercury is up to 50% by weight of amalgam. Silver alloy is fine powder, which mainly consists of silver, tin and copper. After mixing the silver alloy with mercury, a chemical reaction leading to the formation of dental amalgam takes place. According to ADA (American Dental Association), dental amalgam fillings do not cause any adverse effects, hypersensitivity to mercury can occur in about 1 % of the population. But mercury can be released from amalgam fillings into the mouth, being the main source of mercury exposure to humans who are not exposed due to their occupation and people, who rarely eat fish and seafood. Many authors have provided scientific evidence that chewing gum increases the release of mercury vapor from amalgam fillings. The aim of the presented study was to investigate the extent to which the dental amalgam fillings are the source of mercury for the human body. The release of mercury form dental amalgams (two amalgams of different composition - one containing indium) to the solution of "artificial saliva" at several different temperatures and at different times as well as the release of mercury into the solution of "artificial saliva" from extracted teeth filled with amalgam were studied. The tests were performed using Mercury Analyzer SP-3D, a Japanese company, Nippon Instruments Corporation, and the method of atomic emission spectrometry with inductively coupled plasma (ICP-AES . spectrometer, an American company, Thermo Jarrell Ash. Regardless of the composition of amalgam the amount of the released mercury increases significantly with an increasing temperature, therefore, people with amalgam fillings should avoid hot food and hot liquids. Release of mercury is a continuous process. The largest amounts are released in the first seven days, however, a significant increase is observed after a period of six months. Considerable amounts of mercury are even released from the extracted teeth filled with amalgam, which "existed" in the human body for a long time after immersing them in the solution of artificial saliva. The amount of mercury ions released at lower temperatures of investigated range (22°C, 38°C) is slightly lower for an amalgam containing indium, compared to the amalgam 2, not containing indium in its composition. At higher , temperatures of 42°C, 55~C an inverse relationship was observed - the amount I of mercury released from amalgam 1 is a bit higher than the amount of mercury released from amalgam 2.

10

Właściwości fizykochemiczne oraz aktywność TiO2/SiO2 w reakcji utleniania amoniaku

Kowalczyk Ł., Szynkowska M, I., Góralski J., Paryjczak T.

Przemysł Chemiczny

|

2010

|

T. 89, nr 4

426-429

11

Porównanie właściwości katalizatorów tlenkowych w reakcji utleniania amoniaku

Szynkowska M. I., Maćkiewicz E., Węglińska A., Paryjczak T.

Przemysł Chemiczny

|

2010

|

T. 89, nr 4

554-557

12

Optymalizacja parametrów katalitycznego utleniania dichlorohydryny propylenowej : wpływ temperatury i stężenia

Żarczyński A., Kaźmierczak M., Zaborowski M., Gorzka Z., Paryjczak T., Ramadas D.

Przemysł Chemiczny

|

2010

|

T. 89, nr 8

1092-1096

13

Główne źródła rtęci w organizmach ludzi nie narażonych zawodowo

Leśniewska E., Szynkowska M,I., Paryjczak T.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2009

|

Tom 11

403-419

PL

Rtęć zajmuje jedno z pierwszych miejsc na liście najbardziej niebezpiecznych, globalnych zanieczyszczeń środowiska. Nie pełni żadnej znanej roli biologicznej, jest natomiast toksyczna dla wszystkich żywych organizmów. Skażenie rtęcią, początkowo postrzegane jako poważny problem lokalny, stanowi obecnie problem powszechny. Wynika to ze specyficznej natury tego metalu, która zdeterminowana jest mnogością jego form, dużą lotnością i ruchliwością w środowisku. Toksyczne działanie rtęci i jej związków zależy głównie od formy w jakiej występuje (rtęć elementarna, nieorganiczne i organiczne związki rtęci), od drogi wniknięcia do organizmu, dawki oraz czasu ekspozycji. Najbardziej groźne dla człowieka (zwłaszcza dla płodu i małych dzieci) są organiczne związki metylortęciowe, ponieważ uszkadzają one przede wszystkim ośrodkowy układ nerwowy [58÷61]. Rtęć uwolniona do środowiska naturalnego pozostaje w nim, przemieszczając się w różnej postaci pomiędzy jego elementami: powietrzem, wodą, osadami, glebą oraz organizmami żywymi. Ze względu na swoją stosunkowo dużą lotność może zostać przeniesiona na duże odległości. Nie ulega biodegradacji i dlatego bardzo długo utrzymuje się w środowisku, gromadząc się w łańcuchach troficznych i przedostając się do organizmu ludzkiego. W środowisku naturalnym rtęć występuje głównie w łupkach węglowych i łupkach bitumicznych oraz zasadowych skałach krystalicznych, w glebach gliniastych i torfowych, oraz stanowi zanieczyszczenie paliw kopalnych.

EN

Toxic sources of mercury emission into the environment and human organisms were given. The strategy of Union concerning mercury as well as some of its decisions were presented. In the case of people not exposed to mercury professionally diet rich in fish and dental amalgam are the main sources of mercury. Some results of studies of mercury content in fish were presented. Current regulations in force determining maximal acceptable norms for mercury content in fish, fish products and diet supplements were given. It was pointed out that 75-95% of mercury in fish and seafood is in the form of methylmercury, which is the strong neurotoxin, the current PTWI norm (EFSA) is 1.6 žg of methylmercury compounds per a kilo of body mass (1.6 žg/kg bw/week). The amounts of mercury found in ford products other than fish and seafood are not so worrying because in the case of these products mercury does not appear in the form of methylmercury, which poses less threat. Mercury amalgams used as dental fillers were characterized. UE does not recommend amalgams as dental fillers. Even those in favour using claim that a man should not have more than 6-7 of such fillers them. So far no studies proved that the amount of mercury released from a amalgam dental fillers into organism is can lead to poisoning. However, authors of many studies of mercury content in hair or urine carried out in 2 groups of people which and without amalgam dental fillers found out that the content of mercury was noticeably higher among those with the amalgam fillers. It was recognized that using amalgam without gamma -2 phase would reduce the exposure to mercury. Amalgam dental fillers should not be used in the case of pregnant women and people suffering from kidney disorders. Some attention was paid to mercury compounds which can possibly appear as preservation substances (mainly thimerosal) in some cosmetics, medicines and vaccines. Methods of mercury analysis were presented. 57 publications were cited.

14

Całkowite utlenianie katalityczne lotnych chloropochodnych występujących w ciekłych odpadach przemysłowych z syntezy organicznej

Gorzka Z., Żarczyński A., Paryjczak T., Kaźmierczak M., Zaborowski M.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2009

|

Tom 11

439-448

PL

Organiczne związki chloru zwykle są klasyfikowane jako wysoce toksyczne dla organizmów żywych, a także trudno ulegające biodegradacji. W krajowym przemyśle są one produkowane jako półprodukty lub wyroby finalne w setkach tys. ton rocznie, metodami zwykle powodującymi jednoczesne powstawanie gazowych, ciekłych i stałych odpadów przemysłowych. Oprócz procesów syntezy organicznej liczącym się źródłem ich emisji do środowiska jest użytkowanie produktów zawierających związki chloroorganiczne. Utylizacja odpadów chloroorganicznych przy braku opłacalności recyklingu w Polsce realizowana jest metodą wysokotemperaturowego spalania w około 1350°C [1÷3]. Wysoka temperatura, długi czas reakcji (2,5 s) oraz szybkie schładzanie spalin pozwalają na utrzymanie równoważnika toksyczności polichlorowanych dibenzo-p-dioksyn oraz polichlorowanych dibenzofuranów (PCDD/Fs) na poziomie niższym od 0,1 ng TEQ/m3 wymaganego przepisami prawa [1, 4÷6].

EN

Activity of a monolithic catalyst containing platinum (0.09%) and rhodium (0.04%) was investigated in the oxidation process of chloroorganic compounds, e.g. tetrachloromethane, 1,1,1-trichloroethane and 1,1,2,2-tetrachloroethane, occurring In wastes from vinyl chloride production. The temperature range was from 250 to 600°C and the contact time was 0.36 s. Gaseous and liquid reaction products were analysed, including determination of PCDD/Fs content in combustion gases in the temperature of 550°C. Total oxidation of the substrates in the presence of the investigated catalyst was found in the temperature of 500 °C (T4CM) and 550°C (T3CE and T4CE) and higher. The final products of the substrates oxidation were as follows: carbon dioxide, water vapour and dilute hydrochloric acid. Formaldehyde, carbon monoxide and chloride were intermediate products. However, trace presence of a few congeners of polychlorinated dibenzofuranes (PCDFs) was determined. Toxicity equivalent of combustion gases sampled in the temperature of 550°C was 0.0154 ng TEQ/m3 (TCM), 0.0270 ng TEQ/m3 (TCE) and 0.0035 ng TEQ/m3 (TChE), i.e. below 0.1 ng TEQ/m3 - the admissible value required by law regulations. The results prove the possibility of the temperature decrease to 550°C during treatment of chloroorganic derivatives of methane and ethane with application of the catalyst, in comparison with a high-temperature process applied in the temperature of about 1350°C in industrial plants.

15

Odory : aktualny problem w ochronie środowiska

Szynkowska M. I., Wojciechowska E., Węglińska A., Paryjczak T.

Przemysł Chemiczny

|

2009

|

T. 88, nr 6

712-720

16

Oxidation of Thiophene over Copper and Manganesem Based Oxides Modified with Pt and Pd

Szynkowska M. I., Węglińska A., Kowalczyk Ł., Paryjczak T.

Polish Journal of Chemistry

|

2009

|

Vol. 83, nr 6

1163-1172

EN

Copper and manganese-based catalysts (5 per cent Cu/Al2O3, 5 per cent Mn/Al2O3) modified with different amount of Pt or Pd (0.2 or 1 wt. per cent) have been studied in oxidation of thiophene. The activity experiments reveal that samples containing Cu display higher activity for thiophene oxidation in relation to manganese-based catalysts. It is shown that lower activity of Mn catalyst is accompanied by pronounced non-homogenous distribution of Mn phase on the catalyst surface and lower reducibility. Further more, catalytic and reduction be haviour of monometallic catalysts is in fluenced by the presence of small amounts of Pt or Pd, suggesting synergism of the components of bimetallic catalysts.

17

Fotokatalityczne unieszkodliwianie odorów - amoniak

Kuśmierek E., Chrześcijańska E., Szynkowska M., I., Kowalczyk Ł., Góralski J., Paryjczak T.

Chemik

|

2009

|

Vol. 62, nr 11

407-413

PL

Opisano możliwość zastosowania fotokatalitycznego utleniania, jako alternatywy powszechnie stosowanych metod unieszkodliwiania odorów. Scharakteryzowano zasadę działania fotokatalizatorów na przykładzie TiO2. Znaczący wpływ na efektywność procesu fotokatalitycznego ma temperatura, wilgotność i zawartość tlenu w unieszkodliwianej mieszaninie gazowej. W czasie procesu może następować dezaktywacja fotokatalizatora, ale można go regenerować. Opisano parametry charakteryzujące wydajność procesu fotokatalitycznego. W celu wykorzystania światła słonecznego do aktywacji fotokatalitycznej TiO2, stosuje się modyfikację tego fotokatalizatora różnymi metodami. Przedstawiono fotokatalityczne utlenianie amoniaku, jednego z najczęściej występujących odorów.

EN

Chemical properties, practical applications, advantages and risk for environment and for human (animal) health of oxygen allotrope - ozone, were briefly presented. The toxicity of ozone as well as possible use of this gas to water ozonization, room disinfection (neutralization of ammonia and other odorous compounds), preservation of food etc. were described. The methods of ozone detection both in air and water and moreover the equipment to ozonization were presented. Finally, short review of results of author's investigation concerning the use of ozone in the livestock building was made.

18

Katalizatory stosowane w reakcji utlenienia związków złowonnych

Szynkowska M. I., Wojciechowska E., Węglińska A., Paryjczak T.

Przemysł Chemiczny

|

2008

|

T. 87, nr 8

834-843

19

Promowanie zrównoważonego rozwoju przez zieloną chemię, część 2

Paryjczak T.

Problemy Ekorozwoju

|

2008

|

Vol. 3, nr 1

45-51

PL

Zielona chemia jest ważnym narzędziem w osiąganiu zrównoważonego rozwoju. Wprowadzenie w życie zielonej chemii umożliwia otrzymać produkty chemiczne i przeprowadzić procesy które zmieniają lub eliminują użycie niebezpiecznych substancji, zapewniając ogólnej populacji zadowolenie ze wzrastającego standardu życia bez negatywnego wpływu na "zdrowie" Ziemi. Jeden z głównych celów zrównoważonego rozwoju to optymalne utrzymanie równowagi między wzrostem produkcji, a czystym i bezpiecznym środowiskiem. Czystsze technologie chemiczne pozwolą dostarczyć społeczeństwu produkty i usługi w odpowiedzialny sposób w stosunku do środowiska. Zielona chemia dostarcza rozwiązań do takich globalnych wyzwań jak zmiana klimatu, zrównoważone rolnictwo, energia, zatrucie środowiska i wyczerpywanie bogactw naturalnych. Współpraca przemysłu i świata uniwersyteckiego jest konieczna, aby promować adaptacje zielonych chemicznych technologii umożliwiających zrównoważony rozwój społeczny.

EN

Green Chemistry is an important tool in the achievement of sustainability. Its implementation, along with the design of chemical products and processes that reduce or eliminate the use and generation of hazardous substances, is essential if the expanding global populations are to enjoy an increased standard of living without exerting a negative impact on the health of the planet. One of the major goods of sustainability is the maintenance of an optimal balance between increased manufacturing output and a clean and safe environment. Cleaner technologies will allow chemical enterprises to provide society with the good and services on which it depends, albeit in an environmentally responsible manner. Green chemistry can provide solutions for such global challenges as climate change, sustainable agriculture, energy, toxics in the environment and the depletion of natural resources. A collaborative effort by industry, the academic world and government is needed to promote the adoption of the green chemistry technologies necessary to put a sustainable society in place.

20

Promowanie zrównoważonego rozwoju przez zieloną chemię, część 1

Paryjczak T.

Problemy Ekorozwoju

|

2008

|

Vol. 3, nr 1

39-44

PL

Zielona chemia jest ważnym narzędziem w osiąganiu zrównoważonego rozwoju. Wprowadzenie w życie zielonej chemii umożliwia otrzymać produkty chemiczne i przeprowadzić procesy które zmieniają lub eliminują życie niebezpiecznych substancji, zapewniając ogólnej populacji zadowolenie ze wzrastającego standardu życia bez negatywnego wpływu na "zdrowie" Ziemi. Jeden z głównych celów zrównoważonego rozwoju to optymalne utrzymanie równowagi między wzrostem produkcji, a czystym i bezpiecznym środowiskiem. Czystsze technologie chemiczne pozwolą dostarczyć społeczeństwu produkty i usługi w odpowiedzialny sposób w stosunku do środowiska. Zielona chemia dostarcza rozwiązań do takich globalnych wyzwań jak zmiana klimatu, zrównoważone rolnictwo, energia, zatrucie środowiska i wyczerpywanie bogactw naturalnych. Współpraca przemysłu i świata uniwersyteckiego jest konieczna, aby promować adaptacje zielonych chemicznych technologii umożliwiających zrównoważony rozwój społeczny.

EN

Green Chemistry is an important tool in achieving sustainability. The implementation of green chemistry, the design of chemical products and processes that reduce or eliminate the use and generation of hazardous substances, is essential if the expanding global populations to enjoy an increased standard of living without having a negative impact on the health of the planet. One of the major goods of sustainability is to maintain an optimal balance between increases in manufacturing output, and a clean and safe environment. Cleaner technologies will allow the chemical enterprise to provide society with the good and services on which it depends in an environmentally responsible manner. Green chemistry provides solutions to such global challenges as climate change, sustainable agriculture, energy, toxics in the environment and the depletion of natural resources. A collaborative effort by industry, academic and government is need to promote the adoption of the green chemistry technologies necessary to active a sustainable society.