Światło i promieniowanie słoneczne są czynnikami, które od dawna wywierały znaczny wpływ na proces projektowania środowiska życia człowieka. Zapewnienie prawidłowego oświetlenia przestrzeni otwartych i wnętrz mieszkalnych wymaga uwzględnienia zjawiska zacienienia. Szczególnie ważne okazuje się to na terenach zurbanizowanych, gdzie gęsta zabudowa ogranicza w znacznym stopniu dostęp do światła słonecznego. Wykorzystując komputerowe narzędzia do symulacji można jednak przewidzieć miejsce i czas wystąpienia cienia. W niniejszej pracy zaprezentowano metodę modelowania zjawiska zacienienia przy wykorzystaniu danych z lotniczego skaningu laserowego oraz narzędzi GIS. Zastosowano proste narzędzia do modelowania budynków w oparciu o sklasyfikowaną chmurę punktów oraz numeryczny model pokrycia terenu. Dedykowana aplikacja programu ArcGIS o nazwie Sun Shadow Volume, pozwoliła na budowę bryłowego modelu zacienienia. Umożliwiło to ocenę wpływu zabudowy na ograniczenie dostępu do światła słonecznego na wybranym obszarze badawczym w Warszawie, co przedstawiono za pomocą mapy (rys. 4) i zestawienia tabelarycznego (tab. 2). Dla badanego terenu stwierdzono, że jedynie 11% jego powierzchni spełnia warunki optymalnego nasłonecznienia. Wyniki mogą pomóc w reorganizacji sposobu zagospodarowania i wykorzystania terenu przez mieszkańców okolicznych wieżowców.
EN
Light and solar radiation are the factors which have a big impact on the design process of the human environment. Providing proper lighting for open spaces and households requires considering phenomenon of shading. It is particularly important in urban areas, where the high density of housing limits access to sunlight. Nowadays the man can predict place and time of the shadow by using computer tools. This paper presents a shadow modelling method by using data Airborne Laser Scanning data and GIS tools. Simple three dimensions modelling tools were used in order to create virtual buildings models. It was achieved by means of classification of a lidar point cloud and the result of point interpolation expressed by the digital surface model (DSM). A special ArcGIS software apliaction called Sun Shadow Volume was used in order to generate the shadow solid model. The effect of the analysis was the assessment of the impact of buildings on the limiting access to sunlight in selected green sites in Warsaw what was presented in graphical and tabular forms (Fig. 4, Tab. 2). Calculations show that only 11% of the total area meets the requirements of the optimal solar illumination. The results may help to reorganize the land use and land management ways of the analysed areas.
Celem pracy było określenie przydatności cyfrowego modelu terenu (NMT) do identyfikacji zróżnicowania środowisk depozycji współczesnych utworów wezbraniowych, a także określenie związku między poszczególnymi strefami morfodynamicznymi równi zalewowej a koncentracją metali ciężkich w osadach powierzchniowych. Badania prowadzono na odcinku doliny środkowej Wisły w obrębie jej Małopolskiego Przełomu. Poszczególne strefy morfodynamiczne były identyfikowane z wykorzystaniem analizy numerycznego modelu terenu o rozdzielczości 10 m oraz na podstawie wyników badań terenowych. Położenie granic wychodni i form rzeźby równi zalewowej określono w terenie, wykorzystując odbiorniki kodowe DGPS. W trakcie badań pobrano 110 próbek osadów wezbraniowych. Charakterystyka litologiczna obejmowała analizę granulometryczną, oznaczenie zawartości CaCO3, składu mineralnego frakcji iłowej, a także zawartości substancji organicznej. Badano zawartość Cu, Pb, Zn, Ni, Co, Cr, Sr, Cd i V oraz stosunek Fe do Al. Wyniki oznaczeń laboratoryjnych poddane zostały analizie statystycznej. Otrzymane zróżnicowanie zawartości metali ciężkich w osadach wezbraniowych koresponduje z wydzielonymi dziewięcioma typami form rzeźby równi zalewowej Wisły.
EN
The aim of the study was to determine the usefulness of the digital terrain model (DTM) for identification the diversity of depositional environments of contemporary flood alluvia, as well as to determine the relationship between the individual morphodynamic floodplain zones and concentration of heavy metals in surface sediments. Studies were carried out in the section of the Middle Vistula valley within its Małopolska Gorge. Individual morphodynamic zones were identified in the base of the analysis of digital elevation model (DEM) with a resolution of 10 m, as well as the results of field research. Detailed location of outcrop boundaries as well as floodplain landforms boundaries was carried out with the usage of DGPS receivers. During the study, 110 samples of flood deposits were collected. Lithologic characteristic included granulometric analysis, determination of CaCO3 content, mineral composition of clay fraction and the content of organic matter. The content of Cu, Pb, Zn, Ni, Co, Cr, Sr, Cd and V, and the ratio Fe to Al were determined. The results of laboratory tests were subjected to statistical analysis. The resulting differences in the content of heavy metals in flood deposits corresponds to distinguished nine types of floodplain landforms.
Przyroda, zarówno naturalna jak i ta urządzona ręką ludzką, winna być traktowana jako bogactwo danego terytorium i objęta odpowiednią ochroną. Taką ochronę umożliwia właściwie skonstruowany system prawny, w ramach którego funkcjonuje społeczeństwo. W głównej mierze na stan i wygląd przestrzeni ma wpływ czynnik ludzki. Przyczyną złego stanu środowiska naturalnego danej gminy może być źle wyedukowane i ubogie społeczeństwo oraz nieumiejętnie prowadzona przez samorząd gminny gospodarka. Powyższe czynniki i relacje głównych komponentów przestrzeni wpływają między innymi na problem występowania dzikich wysypisk odpadów komunalnych w lasach będący w ścisłym powiązaniu z gospodarką odpadami w gminie. Proceder nielegalnego wywozu odpadów ma miejsce w głównej mierze w lasach. To obszar cenny pod względem gospodarczym (pozyskiwanie drewna i innych zasobów leśnych), społecznym (turystyka i rekreacja) i przede wszystkim przyrodniczym (miejsce występowania różnorodnych gatunków fauny i flory, produkcja tlenu).W niniejszej pracy podjęto próbę zbadania przyczyn powstawania dzikich wysypisk śmieci, ich lokalizacji oraz zaproponowania metod zapobiegawczych. Ponadto wykazano, w jaki szkodliwy sposób wysypiska oddziaływają na przyrodę zatruwając odciekami cieki wodne i źródła wód podziemnych. Zasięg koncentracji wysypisk śmieci (okrąg o promieniu 4289 m) pokrywał się w znacznym stopniu z zasięgiem koncentracji zabudowy (okrąg o promieniu 2566 m). Przeprowadzone analizy przestrzenne pozwoliły stwierdzić, że blisko 13% powierzchni leśnych jest pod bezpośrednim wpływem gazu wysypiskowego, a potencjalny obszar występowania wysypisk o masie powyżej 100 kg obejmuje 43% terenów leśnych. W analizie przestrzennej rozmieszczenia wysypisk wykazano związek pomiędzy położeniem wysypisk w lasach, siecią komunikacyjną, a lokalizacją terenów najintensywniej zaludnionych. Zbadano stopień koncentracji oraz gęstość występowania wysypisk. Zaobserwowano, że skutecznym sposobem zapobiegania powstawaniu dzikich wysypisk jest blokowanie dróg wjazdowych do lasu szlabanami. Badania przeprowadzono na podstawie inwentaryzacji terenowej leśnictwa Stankowizna (nadleśnictwo Mińsk Mazowiecki, Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Warszawie).
EN
Both natural environment and green areas should be treated as a real value and properly protected. It is strictly connected with adequately constructed legal system. In practice, the condition and appearance of the landscape depends on the human factor. One of the reasons of inferior environmental situation is poorly educated society and incompetently managed local economy. These factors contribute to the problem of illegal waste dumping in the forests, which is closely related to waste management in the community. Forests are valuable in terms of economy (timber harvesting and other forest resources), social (tourism and recreation) and above all natural environment (various plant species, wildlife and production of oxygen). The paper presents the causes of illegal waste dumping, its location and suggests methods of prevention. Additionally, the paper demonstrates the impact of illegal refuse dumps on rivers, streams, wells and groundwater resources. The range of concentration of waste dumps coincides to much extent with concentration of population. Nearly 13% of forest area is under direct influence of toxic gases from the dumps. The potential area of dumps occurrence, which weigh more than 100 kg, covers 43% of the forest area. The spatial analysis presents relations between the location of illegal refuse dumps in the forests, the communication network, and the location of densely populated areas. The analysis of concentration and density of illegal waste dumping was carried out. It has been observed that an effective way of preventing illegal dumps migration is to block roads into the forest by barriers. All researches and analysis were carried out based on inventory in Stankowizna forest range (Forest District Mińsk Mazowiecki, Regional Directorate of the State Forests in Warsaw).
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Zastosowanie odbiorników nawigacyjnych klasy GIS, w połączeniu z ogólnodostępną siecią stacji referencyjnych ASG-EUPOS, jest obecnie jedną z najlepszych i najprostszych metod wyznaczania współrzędnych w środowisku leśnym. Przeprowadzone badania wskazują, że technika ta gwarantuje stabilny pomiar z dokładnością kształtującą się na poziomie około 1 m niezależnie od pory roku. Mimo satysfakcjonujących wyników warto pamiętać, że sygnał satelitów nawigacyjnych jest dość słaby, a zatem każde zwiększenie widoczności anteny odbiornika usprawni proces pomiarowy. Należy oczekiwać, że pojawiające się w najbliższych latach nowe systemy nawigacji satelitarnej zwiększą szybkość i dokładność wyznaczania współrzędnych tą metodą.
EN
In this study, GIS-class receiver and ASG-EUPOS stations have been involved to determine the coordinates of forest stands. It turned out that the average error of coordinates is around one meter for X, Y coordinates, and approximately two meters for the height. These results are really good and provide an optimistic look ahead to the use of this technology in the forest environment.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Jednym z celów omawianej pracy była prezentacja zasobów systemu informacji geograficznej zgromadzonych w nadleśnictwie szerokiemu gronu odbiorców przez zamieszczenie ich na stronie internetowej. Jednostki Lasów Państwowych posiadają dane wektorowe w postaci plików shape (SHP), niezbędne było więc odpowiednie oprogramowanie, które pomogło w prosty sposób przekonwertować posiadane informacje graficzne na pliki typu KML. Zaproponowany format plików KML (Keyhole Markup Language) pozwolił na zamieszczenie dowolnych informacji w formie punktów, linii czy poligonów w serwisie internetowym Google Maps i Google Earth. Fakt zamieszczenia na stronie internetowej Nadleśnictwa Kozienice mapy turystycznej, przyczyni się do ukierunkowania i rozładowania ruchu turystycznego, który dotychczas skupiał się głównie na jednej ścieżce edukacyjnej. Nie należy zapominać, że jest to również dobry sposób edukacji . krótkie opisy oraz zdjęcia w przystępny sposób prezentują informacje przyrodnicze i historyczne. Taka metoda promocji stanowi także dobre uzupełnienie innych tradycyjnych form przekazu . folderów, ulotek itp.
EN
The general access to electronic information available in Internet significantly increased the need for spatial data. Dynamic growth of tourism is a positive phenomenon, because it contributes to the development of many so far poor regions of the country. On the other hand, strong tourist pressure on the environment calls for intensified efforts to protect valuable natural areas. Interactive web-based maps provide excellent solution not only to present information about the environment in an attractive way but also to protect nature by targeting tourist traffic. In this paper, a simple way is presented how to provide spatial data about Kozienice forests. For this purpose, generally accessible Google Maps application and vector and multimedia data gathered by employees of the forest district office were used. In the whole project, only free software was used and that makes it available to all users of Internet. In addition, it shows that without the knowledge of advanced programming techniques a valuable information website may be created.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The phrase Global Navigation Satellite System (GNSS) is the standard generic term for satellite navigation systems that provide autonomous geo-spatial positioning with global coverage. A GNSS allows small electronic receivers to determine their location (longitude, latitude, and altitude) to within a few centimeters using by measuring the distance to satellites. Receivers on the ground with a fixed position can also be used to calculate the precise time as a reference for scientific experiments. The United States NAVSTAR Global Positioning System (GPS) is the only fully operational GNSS but there is a big chance that other systems will be fully operational soon. Signals from the GNSS satellites must travel a long distance until they reach the earth's surface. Many factors, such as delays caused by the ionosphere and the troposphere, can cause errors in position calculation. Objects near a receiver antenna, such as trees or buildings, can reflect GNSS signals and result in one or more secondary propagation paths (D'Eon, 1996; Sigrist, 1999). These secondary path signals can interfere with the signal that reaches the receiver directly from the satellite, distorting its amplitude and phase significantly (Zheng et al., 2002). It is known that forest canopy adversely affects the accuracy of GNSS positioning. Multipath propagation of GNSS signals is one of the main sources of errors in the forest. There have been many attempts to enhance the GNSS positioning accuracy under forest canopy but they still have not fully met requirements of surveyors or researchers who need to obtain accurate coordinates inside a forests (Yoshimura, Hasegawa, 2006). There is some evidence that if we put the receiver antenna higher we can improve measurements quality (Yoshimura, Nose, Sakai, 2005). The main goal of this experiment was to check at which height the precision of data collection is best in our stand-case. In order to obtain the highest quality the DGPS method was used. A net of reference stations (ASG-EUPOS) gives opportunities to test if the GNSS system is an appropriate tool to obtain accurate positioning in forested area. Such an experiment was conducted for the first time in Poland, in order to attempt to determine the usefulness and accuracy of GNSS receivers in forest environments. Study area The research was conducted in April 2009 in the forest district of Głuchów, in Poland. Głuchów is in the centre of the country, close to the city of Lódź. The area belongs to the Forest Experimental Station, managed by Warsaw University of Life Science (WULS). This area has 900 hectares of forests. The research was conducted in coniferous, broadleaved and mixed forests of different ages and height.
PL
Technologia nawigacji satelitarnej podlega procesowi ciągłego rozwoju sprawiając, że uzyskiwane dokładności wyznaczania współrzędnych są coraz większe, przy jednoczesnym zmniejszeniu nakładu pracy ze strony użytkownika. Jest to możliwe dzięki jednoczesnemu wykorzystaniu systemów nawigacyjnych GPS i GLONASS oraz korekcji danych z sieci stacji referencyjnych o zasięgu krajowym (ASG- EUPOS). Mając ponadto na względzie stale malejące ceny odbiorników do nawigacji satelitarnej, prawdziwym staje się stwierdzenie, że wkraczamy w nową erę pomiarów geodezyjnych opartych o technologię GNSS - Global Navigation Satellite System. Istotnym mankamentem tej technologii jest znaczące obniżenie dokładności pomiarowej uzyskiwanej przez odbiorniki do nawigacji satelitarnej w środowisku terenów leśnych i zadrzewionych. Zjawisko odbicia i wielotorowości sygnału jest problemem, który próbuje się rozwiązać stosując różnego rodzaju metody. W eksperymencie zaproponowano zastosowanie lekkiego aluminiowego masztu do wyniesienia anteny odbiornika na trzy różne wysokości - 5, 10 i 15 metrów, aby poprawić odbiór sygnałów radiowych z satelitów nawigacyjnych. Metoda ta nie była dotąd stosowana w Polsce. Wyko nanie w ten sposób wielu pomiarów i porównanie wyników z danymi referencyjnymi posłużyło do przeprowadzenia analizy wpływu wysokości na dokładność pomiaru współrzędnych. Ważnym zagadnieniem stanowiącym przedmiot badań w ramach niniejszego projektu jest sprawdzenie dokładności określania współrzędnych wspomaganych ogólnopolską siecią stacji referencyjnych ASG-EUPOS. Deklarowane przez wykonawcę systemu wartości błędu określania pozycji na poziomie š0,03 m nie zostały bowiem potwierdzone w środowisku leśnym. Badania wykazały, że sieć referencyjna ASG- EUPOS pozwala na osiągnięcie 0.5 metra dokładności przy wyznaczaniu współrzędnych w środowisku leśnym. Tryb pomiarów jest głównym elementem przyczyniającym się do stopnia dokładności określania współrzędnych. Zwiększenie wysokości anteny odbiornika pozwala na zmniejszenie błędu pomiaru w trybie Float.
Dynamiczny rozwój technologii komputerowej w istotny sposób wpływa na liczne zmiany w kartografii. Cyfrowe opracowania map stały się standardem, nie zmieniają one jednak metody postrzegania przestrzeni przez użytkownika. Oprogramowanie oferowane na rynku GIS oferuje obecnie nowe możliwości prezentacji mapy w formie wizualizacji trójwymiarowej. Jest to metoda, która znacznie łatwiej i szybciej przemawia do osób nie posiadających biegłości w czytaniu klasycznej mapy dwuwymiarowej. Zapotrzebowanie na tego typu prezentację danych przestrzennych jest duże, co jest podyktowane dynamicznymi zmianami w planach zagospodarowania przestrzennego oraz wszelkiego rodzaju projektach. Tworzenie wizualizacji trójwymiarowych jest stosunkowo proste, pod warunkiem posiadania mapy cyfrowej oraz stosowania się do kilku podstawowych zasad.
EN
Dynamic development of computer technology involves big changes in cartography. Digital form of maps established a new standard but it doesn't change ways of map reading. Nowadays GIS software offer new method of geography data presentation - realistic three dimensional visualization. It's easy to use and it meet with universal acceptance. Spatial planning and land management needs simple ways of geography data presentation. 3D visualization is a good solution to improve GIS technology. Using standard digital map and observing few basic rules means the simplest way to create 3D visualization.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The use of new measurement technologies in forestry environment is a standard nowadays. This results from the use of digital maps and continuous looking for new technologies which provide precise and fast methods for forestry data capture. GPS and laser rangefinder are used in forest environment but we not always realize what is the quality of measurements. Lack of cohesion between the measurements and digital maps often result from mistakes in the source analogue maps. For instance, it was calculated by geodetic survey that mean error of landmarks for LZD Rogów digital map was equal to 9.8 meters. This means that every user of such maps must think about its weakness. We examined the use of GPS receiver and laser rangefinder in forest environment. It turned out that GPS should not be used for small area measurements because of possible big mistakes in area calculation. In this situation it is a good idea to use laser rangefinder but we must remember that good visibility is needed. The results of measurements should be generalized by smoothing and simplifying algorithms. It makes our data more useful. In spite of many problems which are connected with sophisticated measurement technologies we should use them because they assure faster and more precise data capture than the old ones.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.