Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Revitalisation of public space to enhance spa attractiveness for tourists and residents

Pawlikowska-Piechotka A., Piechotka M.

Architecture Civil Engineering Environment

|

2014

|

Vol. 7, no. 3

19--30

EN

Natural environment provides several excellent opportunities for recovery from stress, fatigue and enabling both physical activities and peaceful reflection. Therefore an easy access to public greens of high quality is especially important in health resorts, being part of healing and recovery process. Health resorts are places used for medical services, relaxation, and recreation as well as rebuilding physical and mental abilities. In Poland there are more than 40 formally registered health resorts, having state, communal or private ownership status, located along sea coast, in lowlands or in mountain regions. Health resorts located by sea or in mountain regions could offer much more attractions connected with sport and recreation activities. Health resorts at lowlands (as Ciechocinek, Konstancin-Jeziorna and Nałeczów) should mainly base on built infrastructure. Therefore so important is quality of public greens, sport and recreation grounds located in these sites.

PL

Tereny zieleni otwartej, odpowiednio urządzone i zadbane, mają ogromne znaczenie dla podnoszenia jakości życia wszystkich obszarów zurbanizowanych, dając ich mieszkańcom możliwość wypoczynku i aktywności fizycznej w sprzyjających warunkach. Jest to element programu funkcjonalnego szczególnie ważny w uzdrowiskach, ponieważ procesy lecznicze, prewencyjne i rehabilitacyjne wymagają wysokiej jakości środowiska. W Polsce jest oficjalnie zarejestrowanych ponad 40 miejscowości o statusie uzdrowiska, mających różną osobowość prawną, tradycję i specyfikę usług medycznych. Uzdrowiska położone na morzem lub w górach mogą oferować kuracjuszom i mieszkańcom znacznie bardziej urozmaicone formy wypoczynku. Uzdrowiska nizinne (Ciechocinek, Konstancin-Jeziorna, Nałęczów) muszą bazować na terenach wypoczynku założonych w wyniku świadomego planowania i odpowiednio wyposażonych. Dlatego tak istotna jest ich jakość i odpowiednie przygotowanie.

2

Phenomenon of SPA town as a health resort and leisure destination

Pawlikowska-Piechotka A., Piechotka M.

Architecture Civil Engineering Environment

|

2014

|

Vol. 7, no. 2

23--32

EN

Today spa towns in Europe (spa resorts, health resorts, hot springs resorts) offer various health treatments, based on traditional balneotherapy treatment (hydrotherapy) as well as modern up to date medical services. In the 21st century the therapeutic climate or the natural resources as natural minerals, thermal or sea water, which are used to treat various health disorders or to achieve wellness and relaxation, are highly valued. European resorts have a long history and tradition, some with roots in ancient Greek and Roman Empire. The first written records about Polish spas reported that in the 12th century warm spring waters had been used for balneotherapy (Cieplice, Lądek Zdrój). The paper presents both an outline of history of spas in Europe and also considers conditions of future development of health resorts in Poland, especially some projects based on geothermal resources.

PL

Współczesne uzdrowiska w Europie (spa, miejscowości kuracyjne, kąpieliska termalne) oferują kuracjuszom wielorakie świadczenia zdrowotne, w oparciu o zarówno tradycyjne kąpiele, rehabilitację przez hydroterapię jak i kompleksowe usługi medyczne z użyciem najnowszej wiedzy i technologii. W XXI wieku terapeutyczne działanie klimatu lub korzystanie z naturalnych surowców uzdrowiskowych (wód mineralnych, borowin, leczniczych gazów), pomocnych przy leczeniu wielu schorzeń, w tym chorób cywilizacyjnych i zwalczaniu stresu – są wysoko cenione i zapotrzebowanie na usługi uzdrowiskowe nie maleje. Europejskie uzdrowiska mają długą tradycję, wiele z nich sięga historią do czasów antycznej Grecji i Rzymu. Pierwsze wzmianki kronikarzy o uzdrowiskach Polskich to zapiski z XII wieku na temat Cieplic i Lądka Zdroju. Niniejszy tekst prezentuje zarówno zarys historii uzdrowisk europejskich jak i uwarunkowania dalszego rozwoju uzdrowisk w Polsce, z podkreśleniem geotermalnych złóż, jako podstawy ich zakładania.

3

Turystyka i rekreacja w zabytkowych parkach uzdrowiskowych

Pawlikowska-Piechotka A.

Inżynieria Ekologiczna

|

2012

|

Nr 30

119-140

PL

Uzdrowiska w celu zapewnienia odpowiednich warunków lecznictwa, rehabilitacji i prewencji muszą posiadać, poza naturalnymi czynnikami leczniczymi, odpowiednie obiekty, urządzenia, tereny wypoczynku - skomponowane w harmonii z krajobrazem. Należą do nich poza szpitalami, sanatoriami, zakładami kąpielowymi, pijalniami i inhalatoriami - także parki uzdrowiskowe. Starannie zaplanowane, założone a później niezwykle troskliwie utrzymywane, parki uzdrowiskowe służą wielorakim celom: wypoczynku, kultury, rozrywki i aktywnej rekreacji. Ponadto te historyczne założenia ogrodowe, nierzadko wpisane do rejestru zabytków, są nie tylko istotnym dokumentem historii uzdrowiska, ale też mają ważną rolę w podnoszeniu poziomu estetyki miejscowości, służą codziennej rekreacji kuracjuszom i mieszkańcom. Wiele z przetrwałych do naszych czasów parków uzdrowiskowych to efekt bujnego rozwoju uzdrowisk w wiekach XIX - XX (Ciechocinek, Nałęczów, Busko - Zdrój, Krynica Górska). Współczesna troska i opieka nad parkami uzdrowiskowymi to także wyraz przekonania, że piękny krajobraz sprzyja procesom leczniczym, ułatwia osobom chorym i ozdrowieńcom poszukiwanie stanu harmonii ciała i ducha. Bez wątpienia malownicza sceneria roślinna, wybitne zabytki architektury oraz odpowiednie atrakcyjne zagospodarowanie historycznych parków i ogrodów w uzdrowiskach - czynią te 'zielone zabytki' popularnymi miejscami nie tylko codziennej rekreacji kuracjuszy i ludności miejscowej, ale i są odwiedzane przez turystów. Potrzeby współczesnych użytkowników często wymagają wprowadzania rozwiązań przestrzennych i urządzeń niezbędnych dla spełnienia oczekiwań odwiedzających park. Przeprowadzone w latach 2011 - 2012 prace badawcze w parkach Nałęczowa i Ciechocinka miały na celu zbadanie przygotowania zabytkowych parków uzdrowiskowych dla oczekiwań dzisiejszych kuracjuszy, turystów i ludności miejscowej.

4

Urban sustainable development and green agenda perspective (case study in Warsaw)

Pawlikowska-Piechotka A., Piechotka M.

Architecture Civil Engineering Environment

|

2012

|

Vol. 5, no. 4

43--52

EN

Urban greens have a variety of functions: as climatic factors they improve sanitary conditions, provide space for outdoor sport and recreation, cultural activities, enhance townscape aesthetic values. Urban parks, outdoor recreation grounds, pocket gardens, promenades and allotments should form cohesive green system, which protection and upkeep is important for the ecology equilibrium. Sustainable urban planning system should deal with major urban challenges, including environment quality and negative effects on climate change. That means that re-evaluation of our urban planning strategies focused more on “green re-think” is necessary as importance of green agenda (with a holistic approach to forthcoming urban planning strategies) should not be underestimated.

PL

Tereny zieleni miejskiej mają wielorakie funkcje: przyczyniają się do poprawy warunków klimatycznych, tworzą dogodne warunki dla codziennego, aktywnego wypoczynku, są miejscem imprez kulturalnych i sportowych, mają istotne znaczenie dla estetyki krajobrazu miasta. Parki miejskie, tereny sportu i rekreacji, skwery i ogrody działkowe, promenady i bulwary nadrzeczne powinny tworzyć przemyślany, spójny system, którego ochrona ma znaczenie dla równowagi środowiska miasta i jakości życia. Ponieważ zrównoważone planowania miasta powinno obejmować szeroki wachlarz zagadnień, jakość środowiska – w tym negatywne zmiany klimatyczne – powinny być bezwzględnie uwzględnione. Ponieważ w tym zakresie nasze działania są wciąż niedoskonałe, konieczne jest stałe poszukiwanie skuteczniejszych instrumentów prawnych i planistycznych ukierunkowanych na zrównoważone kształtowanie środowiska zurbanizowanego.

5

Shaping public urban space for culture events

Pawlikowska-Piechotka A., Piechotka M.

Architecture Civil Engineering Environment

|

2012

|

Vol. 5, no. 1

5-14

EN

Justification and aim of the study: Cultural events in the urban space have been known since the very beginning. The main aim of our survey was to recognize the role and contribution of top culture event (on the example of Chopin Year 2010) in marketing of a city’s image, its significance as tourist magnet and its meaning to local community. Material and methods: To examine cultural events from the visitors and local community perspective and to obtain primary data, we have undertaken the explanatory and evaluative research. We also used (as secondary data) an academic literature review results, statistic information and materials obtained from the Chopin Museum in Warsaw, Frederick Chopin Association, National Institute of Frederick Chopin. This paper describes the main outcomes from survey conducted in 2010-2011. Conclusions: The Chopin Year 2010 celebrations in Warsaw remained highly exceptional in comparison to many cultural events in the past and were aimed broader than to satisfy rather niche group of professional musicians. In 2010 both the International Frederick Chopin Festival and the 16th International Frederick Chopin Piano Competition were not only „high culture” events, shaped for narrow group of music lovers, but also projects focused on local community members, who were able to actively participate in these two big festivals due to appropriate public space arrangements.

PL

Cel badań: Wydarzenia kulturalne były zawsze obecne w przestrzeni miasta, tradycyjnie są silnym magnesem dla mieszkańców i dla turystów. Głównym celem naszych badań (prowadzonych w Roku Szopenowskim 2010 w Warszawie) było rozeznanie jaka jest rola wielkich wydarzeń kulturalnych dla zrównoważonego rozwoju miasta, dla jego promocji, dla rozwoju turystyki kulturowej; jaki mają wpływ na społeczność lokalną. Materiał badań: Aby zgromadzić dane statystyczne, poznać punkt widzenia gości (turystów) i stałych mieszkańców przeprowadziliśmy badania źródłowe (Towarzystwo im. Fryderyka Chopina, Muzeum Fryderyka Chopina, Urząd Miasta) i terenowe (ankiety uliczne w latach 2010-2011), umożliwiające zebranie danych ilościowych (statystycznych) i jakościowych (opinie osób ankietowanych). Wnioski końcowe: Obchody Roku Szopenowskiego w 2010 roku odbiegały od poprzednich, przede wszystkim innym przygotowaniem przestrzeni publicznej i założeniem, że wiele imprez będzie miało charakter otwarty i ciągły. W rezultacie nie tylko wąska grupa melomanów ale tysiące zwykłych turystów, a także społeczność lokalna mogli w nich uczestniczyć dzięki odpowiedniemu przygotowaniu przestrzeni publicznej.

6

Turystyka ogrodowa w zabytkowych parkach i ogrodach

Pawlikowska-Piechotka A.

Problemy Ekologii

|

2009

|

R. 13, nr 4

217-222

PL

Turystyka ogrodowa" (garden tourism), uważana za jeden z segmentów turystyki kulturowej, jest związana z fascynacją sztuką ogrodową, szczególny zainteresowaniem historią powstania i rozwoju założeń ogrodowych, egzotycznymi roślinami, projektami ogrodów, które są uznane za niezwykłe. Ta forma turystyki to także wyraz odwiecznej tęsknoty człowieka do wypoczynku w pięknym krajobrazie - studia nie tylko wartości natury, ale i poszukiwanie stanu harmonii ciała i ducha. Bez wątpienia malownicza sceneria roślinna, wybitne zabytki architektury oraz odpowiednie atrakcyjne zagospodarowanie historycznych parków i ogrodów - czynią ,,zielone zabytki" popularnymi miejscami nie tylko codziennej rekreacji, ale i turystyki. Parki o wysokich walorach historycznych i artystycznych są chętnie odwiedzane przez turystów nie tylko jako część założeń pałacowo-parkowych czy dworsko-parkowych, turystyka ogrodowa rozwija się także w znanych ogrodach botanicznych, arboretach, ogrodach pomologicznych, parkach miejskich i zdrojowych. Zabytkowe parki i ogrody są istotnym segmentem dziedzictwa kulturowego, wyrazem ciągłości rozwoju przestrzennego miast, także ich symbolem, utożsamiane z historycznym krajobrazem kulturowym. Doceniając te walory - "turystyka ogrodowa" (garden tourism) jest tradycyjnie istotnym segmentem turystyki krajoznawczej, turystyki kulturowej, turystyki miejskiej i uzdrowiskowej, a obecnie jej popularność stale rośnie.

EN

Garden tourism" is considered as a part of cultural tourism; it is a type of tourism, which involves visits or travel to gardens and places wchich are significant and interesting: famous botanic gardens, urban parks, Spa parks, parks and gardens connected with historic residences (palaces, castles, urban and country villas, manor houses). The everlasting longing for outdoor recreation possibilities in the beautiful and healthy environment - means a pursuit of not only the nature values but also a need to achieve a state of wellness and harmony. No doubt the picturesque greens together with outstanding relics of architecture and attractive sport and recreation facilities create in the historic parks and gardens attractive space for everyday recreation. These parks of high historic and artistic values are frequently visited by tourists. This urban green heritage is an important segment of cultural heritage, a special landmark and symbol of local identity - meaning for succeeding generations a significant part of urban cultural landscape.

7

Tereny rekreacji i wypoczynku bez barier: uwzględnienie potrzeb osób niepełnosprawnych w zabytkowych parkach i ogrodach

Pawlikowska-Piechotka A.

Problemy Ekologii

|

2009

|

R. 13, nr 1

40-44

PL

Zrównoważone zagospodarowanie placów zabaw, miejsc wypoczynku (parków miejskich, terenów rekreacji osiedlowej, ogrodów dydaktycznych, zabytkowych parków i ogrodów) - to istotny problem społeczny, ponieważ ich urządzenie i dostępność muszą spełnić oczekiwania ogromnej liczby mieszkańców miasta. Publiczne tereny otwarte powinny być zaprojektowane w taki sposób, aby być prawdziwie demokratyczne: dostępne dla wszystkich mieszkańców, dostosowane dla potrzeb i oczekiwań wszystkich grup wiekowych, osób o różnych zainteresowaniach, być dostępne także dla niepełnosprawnych, starszych lub o innych ograniczeniach motorycznych (matki z wózkami dziecięcymi). Starzejące się społeczeństwo polskie, będzie w coraz większym stopniu oczekiwać takiego sposobu urządzenia publicznych parków i ogrodów, o takich parametrach, aby osoby starsze i niepełnosprawne nie spotykały tam barier urbanistycznych, architektonicznych, terenowych. Są to potrzeby także dotyczące opiekunów dzieci (szczególnie tych najmłodszych, wożonych w wózkach lub z trudem drepcących). Jeżeli ta potrzeba nie będzie zapewniona, wymienione grupy społeczne będą nadal (bo dzieje się tak obecnie) wykluczane z różnych aktywności, w tym wypoczynku na publicznych terenach zielonych. Wobec ogromnej potrzeby, tej właśnie grupy, udziału w życiu społecznym, a także licznych walorów terapeutycznych, jakie ma rekreacja na terenach otwartych - nie ulega wątpliwości że osoby niepełnosprawne, opiekunowie z małymi dziećmi, powinni mieć zapewnioną dostępność także do zabytkowych parków miejskich.

EN

Sustainable development of playgrounds and recreation areas (municipal parks, areas of recreation in housing estates, didactic gardens, historical parks and gardens) is an important social issue as their planning and accessibility have to meet the expectations of a vast community of city residents. Open public areas should be designed in a way as to be truly democratic i.e. accessible to all residents, adopted to the needs and expectations of all age groups, people of different interests, accessible to the disabled and elderly people as well as people with limited mobility (mothers with perambulators). The ageing Polish society will be expecting such a design and parameters of the public parks and gardens as to eliminate any urban, architectonic or spatial barriers. These are also the needs of the people taking care of the children - especially the youngest ones who are still carried in their prems or are just making their first steps. If these needs are not met, the mentioned groups will continue to be excluded from different activities including recreation in public green areas as it happens today. These social groups especially require an active participation in public life not to mention the numerous therapeutic values accompanying recreation in open areas therefore they should be provided with an easy access to historical municipal parks.

8

Ogrody działkowe w rozwoju zrównoważonym współczesnego miasta

Pawlikowska-Piechotka A.

Problemy Ekologii

|

2009

|

R. 13, nr 2

106-109

PL

Ogrody działkowe, jako integralna część historii i tradycji, są obecne w krajobrazie polskich miast od ponad stu lat. Początkowo lokalizowano je w dzielnicach oddalonych od śródmieścia. Jednak z biegiem czasu, z powodu stopniowego rozrostu miast, niegdyś nawet podmiejskie, peryferyjnie położone ogrody, znalazły się w sąsiedztwie obszarów silnie zurbanizowanych, bardzo atrakcyjnych, poszukiwanych na rynku nieruchomości i wysoko cenionych. Z jednej więc strony zapisy prawne teoretycznie chronią ogrody działkowe (tak jak inne miejskie tereny zieleni) przed zabudową, z drugiej presja inwestycyjna jest tak silna, że wiele miejskich rodzinnych ogrodów działkowych jest poważnie zagrożonych likwidacją. Mamy więc do czynienia z niepokojącymi zmianami obszaru zurbanizowanego w kilku wymiarach: obniżenia jakości środowiska zamieszkania, zubożenia terenu rekreacji w pobliżu zespołów mieszkaniowych; utrudnienia promocji zdrowego trybu życia, wypoczynku aktywnego; likwidacji bogatego siedliska flory i fauny, o wysokiej bioróżnorodności; utraty symbolu tożsamości, części historii miasta i jego tradycji, miejsca ważnego dla spotkań społeczności lokalnej; pozbawienia źródła tanich owoców i warzyw dla niezamożnych rodzin.

EN

Allotment gardens, as an integral part of urban tradition and history, have been present in the Polish landscape for over hundred years. At first (19 century) they were located in the suburbs, scattered only on the fringe of towns. Recently, as now located in the sites to be found close to the city centre, these gardens are often under threat of being overtaken by developers. A growing interest in nature conservancy and ecology leads to the idea of saving city farms and allotments from demolition by developers. It is widely recognized that not only do they improve the urban climate (as other green open spaces), but also they might introduce people to farm animals (school children), provide opportunities to different recreational, healthy outdoor activities such as gardening, horse riding. Moreover in Poland for thousands of low-income families allotments are essential as a source of fruits, vegetables and also a possibility of enjoying holidays free of charge.

9

Wykorzystywanie dziedzictwa przemysłowego i komunalnego dla funkcji turystycznej

Pawlikowska-Piechotka A.

Problemy Ekologii

|

2008

|

R. 12, nr 1

54-56

PL

Zasada zrównoważonego rozwoju przestrzeni zurbanizowanej zakłada konieczność "oszczędzania" obszarów jeszcze wolnych od zabudowy uznając, że wielką wartością naszego środowiska jest biologicznie czynna powierzchnia ziemi (gleba), porośnięta roślinnością. Jak się przekonaliśmy na podstawie przeprowadzonych badań terenowych w Warszawie, doskonałą egzemplifikacją tej zasady są wszelkie usiłowania wyszukiwania nowych funkcji dla historycznych zespołów po-przemysłowych w Warszawie. Należy zaznaczyć, że taki sposób gospodarowania przestrzenią miejską jest spójny z zasadami zintegrowanego, traktowanego holistycznie planowania, pozwalającego na równoczesne spełnienie potrzeb społecznych, ekonomicznych, kulturowych. W tym ochrony dziedzictwa kulturowego (którego zespoły po-przemysłowe są przykładami), uwzględnienie zasad ochrony zasobów przyrodniczych, podnoszenia jakości środowiska miasta oraz uwzględnienia oczekiwań przyszłych generacji.

EN

One of the main principles of built environment sustainable development is an attempt to protect and save areas which are still non-built and biologically active, considering that green areas are of special rare value. It is to admit, on the base of our research in Warsaw, that especially interesting examples of that principle are shown in design practice whenever connected with projects focused on searching new functions for historic post-industrial buildings. Moreover it is clear that such a project concerning a restablishment of former industrial buildings in the urban contemporary space is coherent with not only sustainable, but also integrated urban policy. It is achieved when the social, cultural and economic development needs of certain urban community are equally fulfilled. Such an attitude towards spatial planning policy is taking under consideration also problems of protection historic heritage values together with natural protection needs and expectations of future generations.

10

Funkcje hotelarskie i muzealne zabytkowych kamienic

Pawlikowska-Piechotka A.

Problemy Ekologii

|

2008

|

R. 12, nr 6

330-334

PL

Obserwowane coraz szersze wykorzystanie zabytkowych kamienic dla funkcji turystycznych ma związek z coraz większym, dynamicznym rozwojem turystyki we współczesnych miastach. Zabytkowe rezydencje miejskie (pałace, kamienice) adaptowane są dla różnorodnych funkcji, służąc obecnie jako muzea i galerie, hotele i lokale gastronomiczne. W przypadku miejskich starówek często generalnym założeniem dla lokali mieszczących się w kondygnacji parteru są takie właśnie funkcje (przykładem są dzielnice staromiejskie Gdańska, Torunia, Poznania, Warszawy, Krakowa, Wrocławia, Zamościa). Są to w dużej mierze funkcje, jakie były pierwotnie w tych obiektach przewidziane i przez wiele wieków realizowane (usługi gastronomii, handlu lub rzemiosła) W przypadku funkcji nowych, nie mających związku z tradycyjnym przeznaczeniem budynku a wymagających znacznych powierzchni (muzeum, hotel) najczęściej dochodzi do adaptacji całego budynku (Muzeum Marii Curie-Skłodowskiej w Warszawie) lub nawet łączenia kilku sąsiadujących (Muzeum Historyczne Miasta Warszawy, Hotel "Copemicus" w Krakowie).

EN

Historic city residences (castles, palaces, town tenement-houses) are often converted into different tourist functions, serving as museums and art galleries, hotels and restaurants. If we consider the European old cities districts, we can pinpoint ubiąuitous tourist functions there, mainly at the ground floor (which has been traditionally used in tenement-houses for merchandise or service functions).The results of our study, carried out in the Institute of Tourism and Recreation, proof that the various tourist functions in the Warsaw historie tenement-houses (mainly located at the ground level) have a truły significant value to balance necessary tourist services in the town areas which are highly attractive and popular from the visitors point of view (Old Town, Centre). We are thoroughly convinced that the present use of historie tenement-houses seems to be highly rational and fulfilling both the rising expectations of tourists and the need of sustainable, economic grow broadly welcomed by the local community members. The example of Praga District is exceptionally interesting, as showing the astonishing recovery of the town formerly impoverished area. Of course one has to realise that the certain limitations (as technical restrictions, building law regulations, conservatory authority's recommendations) have a deep influence on the conversion potential possibilities and contemporary use changes of these architectural relies.

11

Wykorzystanie pałaców dla funkcji turystycznej - region Mazowsza

Pawlikowska-Piechotka A.

Problemy Ekologii

|

2006

|

R. 10, nr 5

276-281

PL

W okresie ostatniego półwiecza, pałace polskie pełniły rozmaite nowe funkcje. Służyły przede wszystkim jako gmachy publiczne: szkoły, uczelnie i urzędy, domy pracy twórczej (Białystok, Jabłonna, Natolin, Siedlce, Warszawa). Jedynie część z nich po II wojnie światowej przekształcono w muzea, wykorzystując wyłącznie dla funkcji turystycznej (Łańcut, Wilanów). Jest też liczna grupa obiektów pałacowych o funkcji mieszanej, w których funkcja turystyczna (muzeum, galeria) występuje równocześnie z inną (np. uczelnią, siedzibą administracji rządowej, domem pracy twórczej). Przykładem są pałace w Nieborowie (dom pracy twórczej i muzeum), Puławach (instytut badawczo-rozwojowy i muzeum), Radziejowicach (ośrodek konferencyjny i muzeum), pałac Czapskich w Warszawie (uczelnia, galeria i muzeum). Tak jak i w innych częściach Polski, coraz częściej w pałacach poza funkcją muzealną oferowane są speeyficzne usługi komercyjne: kameralny hotel i pokoje gościnne w stylowych wnętrzach, towarzyszące im lokale gastronomiczne (Nieborów. Radziejowice, Teresie, Pęcice). Wydaje się, że zainteresowanie turystów taką bazą hotelarską jest ogromne i podaż nie nadąża za popytem. Ponieważ coraz większym powodzeniem wśród turystów, cieszą się hotele zorganizowane w historycznych rezydencjach te tendencje skłaniają do rozważenia kompromisu między funkcją komercyjną (hotelarską) a naukowo-dydaktyczną (muzeum, galeria) historycznych rezydencji.

EN

In the span of the last five decades, Polish palaces have played a variety of new functions. In principle they served as public buildings: schools, universities and offices, art work facilities (Białystok, Jabłonna, Natolin, Siedlce, Warszawa). After the World War II only some of them have been turned into museums and used exceptionally for tourism purposes (Lańcut, Wilanów). There are also numerous palaces of a mixed use, in which the tourism function (a museum or a galery) is combined with another one e.g. a university, a seat of a governmental administration, an art work facility. Examples of such palaces include Nieborów (an art work facility and a museum), Puławy (a research and development unit and a museum), Radziejowice (a conference center and a museum), the Czapskis' Palace in Warsaw (a university, a gallery and a museum). Similarly as in other regions of Poland, beside museum functions, the palaces offer specific commercial services: a small hotel and guest rooms in an old style spaces accompanied by a restaurant (Nieborów, Radziejowice, Teresie, Pęcice). It seems that the tourists are extremely interested in such hotels and the demand for such services is hard to be satisfied by the available offer. Since hotels established in historical residences find an increased interest from tourists, such a tendency leads to consider a compromise between the commercial function (a hotel) and an educational and scientific function (a museum, a gallery) of the historical residences. A potential function of palaces as local culture centers with cultural events organized e.g.: concerts, literature promotion events etc., addressed to local communities should be also underlined. It seems that a creative vision of a facility's management combined with a good cooperation with governmental institutions, local authorities and NGOs may contribute to both: a value added to the quality of free time spending (recreation) of local communities and an increased interest of the tourists. Examples include the palaces of Nieborów, Radziejowice, Jabłonna, Warka where cultural events are organized not only for the guests but for the local communities as well. Special attention should be paid to the use of the landscape park in Falenty: the most valuable area with respect to nature qualities has been under legal protection (the Raszyńskie Pond Reserve Area) ), a path has been created with information boards and signs that serves educational purposes.

12

Atrakcyjność rynków nieruchomości turystycznych w Polsce

Pawlikowska-Piechotka A.

Przegląd Budowlany

|

2004

|

R. 75, nr 7-8

52-57

13

Zrównoważone zagospodarowanie przestrzenne miejscowości pielgrzymkowych

Pawlikowska-Piechotka A.

Problemy Ekologii

|

2004

|

R. 8, nr 6

318--321

PL

Podróże pielgrzymów są uważane za nie tylko szczególną, ale i najstarszą formę turystyki. Obecnie ta forma "podróżowania i modlitwy" przeżywa prawdziwy renesans; tylko w Polsce ruch pielgrzymkowy obejmuje 6 milionów osób w skali roku, w szczególności kierujących się do sanktuariów maryjnych. Turystyka religijna wymaga, tak jak i inne formy turystyki, zaspokojenia podstawowych potrzeb (bazy noclegowej i gastronomicznej, usług komunikacji i handlu). Zarówno brak odpowiedniego zagospodarowania turystycznego w miejscowości pielgrzymkowej jak i dążenie do zaspokojenia potrzeb recepcyjnych za wszelką cenę, może doprowadzić do znaczących konfliktów przestrzennych i społecznych. Wymykające się spod kontroli, nieprzemyślane lokalizacyjnie lub zbyt brutalne dla środowiska inwestycje mogą wpływać niekorzystnie na sanktuarium: zagrażając walorom środowiska przyrodniczego i kulturowego, zakłócając spokój i majestat sacrum, utrudniając życie codzienne mieszkańców. Dlatego wydaje się koniecznym wyróżnianie stref o chakterystycznej funkcji i programie: "przestrzeni sacrum" (sanktuarium i jego otulina); "przestrzeni obsługi turystycznej"(w której powinny znajdować się wszystkie elementy podstawowego zagospodarowania turystycznego); "zespołu mieszkaniowego" (ludności nie zaangażowanej w obsługę pielgrzymów). Strefy funkcjonalne, chociaż różniące się programem, powinny być komunikacyjnie powiązane i harmonijnie współdziałające. Granice dla wielkości bazy turystycznej powinna określać indywidualnie dla każdego ośrodka wyliczona "pojemność turystyczna", oznaczająca maksymalną liczbę pielgrzymów jaką jest w danym czasie w stanie przyjąć ośrodek recepcyjny (bez obawy zagrożenia zrównoważonego funkcjonowania miejscowości).

EN

Religious tourism requires fulfillment of basic needs (the hostel base and gastronomy, the services of transport and trade). Both the lack of suitable tourist infrastructure and too intensive development of these services should cause serious spatial dysfunctions, as: threatening the values of natural and cultural environment, disturbing majesty of sacrum, making difficult the local society everyday life. The chance of sustainable development of sacred places is creation of zones with characteristic function and program: ,, sacrum" (shrine and its surrounding); ,, space of tourist service" (with all elements of basic tourist infrastructure); ..housing estate": (with all necessary services). These functional zones, though differing with program, should be related and harmoniously co-operating. Spiritual places differ as place of cult (various history and tradition, landscape and local identity). The sustainable development of tourist functions in pilgrimage localities requires individual, detailed studies and analyses' to propose the solution adapted both to spatial structure, identity of its cultural scenery and to the size of pilgrimage movement.

14

Wykorzystanie zamków dla turystyki proekologicznej

Pawlikowska-Piechotka A.

Problemy Ekologii

|

2004

|

R. 8, nr 1

49--53

PL

Zamki są związane z polskim krajobrazem kulturowym od okresu wczesnego średniowiecza. Nie wiadomo dokładnie ile zamków powstało w ciągu ostatniego tysiąclecia - do naszych czasów zachowało się około pięćset obiektów pochodzących z różnych okresów historycznych. Bez względu na stan zachowania - zamki przez swoją malowniczość i wielowiekową historię, powiązanie z wydarzeniami i bohaterami naszej przeszłości - stanowią prawie zawsze silny walor dla "przestrzeni turystycznej" i umożliwiają rozwój proekologicznych form turystyki: turystyki krajoznawczej oraz kulturowej. Pomimo adaptacji większości zamków do funkcji turystycznej - wydaje się, że wciąż w zamkach polskich, szczególnie tych położonych poza tłumnie uczęszczanymi trasami turystycznymi, istnieje nie wykorzystana szansa kreacji ośrodków wzmacniających życie kulturalne miejscowości, szansa poszerzania wiedzy na temat tradycji i historii danego regionu, podkreślania fundamentów lokalnej tożsamości. Takie ożywienie życia kulturalnego (dzięki inicjatywie władz i społeczności lokalnej oraz administratora obiektu zabytkowego), propozycja atrakcyjnych imprez plenerowych w okresie letnim - byłyby jednocześnie szansą promocji regionu, szansą na rozwój turystyki i wzmocnienie jej proekologicznych form. Należy też pamiętać, że odpowiednio realizowane programy "aktywizacji" obiektów i zespołów historycznych są spójne z zadaniami ochrony dóbr kultury, ponieważ właściwie wykorzystany zabytek, "przywrócony życiu" - jak pisał prof Jan Zachwatowicz, ma zawsze większe szansę nie tylko służenia społeczeństwu ale i przetrwania dla przyszłych pokoleń.

EN

Castles have been associated with Poland's cultural landscape since early Middle Ages. The precise number of castles that have been built in the span of the last millennium is unknown, however as many as 500 castles originating from various historical periods have survived up-to-date. Regardless of the condition in which they are preserved, castles, due to their picturesque character and many ages of history associated with events and heroes from the past, are always a high-quality value for the "tourist space" enabling development of pro-ecological forms of tourism: heritage and cultural tourism. Despite adapting most of the castles to tourist function, it seems that there are still some Polish castles, especially these located "off the beaten track", which potential of becoming centres stimulating the local cultural life, providing information and educating about the tradition and history of a given region while stressing local identity, is still insufficiently utilised. Such animation of the cultural life (thanks to the initiative of local authorities and community as well as the administrator of the castle), an offer of attractive outdoor events during summer season - could serve both: promotion of the region and developing tourism with simultaneous strengthening of its pro-ecological character. One should also remember that appropriately realised programmes of "activating" historical objects and complexes are coherent with the tasks aimed at conserving the cultural heritage, since a properly used historical monument, "revitalised" - as described by Prof. Jan Zachwatowicz, has a chance to serve not only the present society but survive for future generations.

15

Zrównoważone budownictwo mieszkaniowe w Norwegii

Pawlikowska-Piechotka A.

Przegląd Budowlany

|

2003

|

R. 74, nr 10

37-40

16

Dwory w zagospodarowaniu turystycznym

Pawlikowska-Piechotka A.

Problemy Ekologii

|

2003

|

R. 7, nr 5

236-240

PL

Zespołów dworskich na terenie Polski było w 1939 roku aż kilkanaście tysięcy, ale po nacjonalizacji majątków ziemskich po II wojnie światowej, wskutek bezwzględnego szabru, niewłaściwego użytkowania i braku konserwacji, do czasów współczesnych przetrwało ich jedynie około 3 tysięcy. Większość z tych zabytków znajduje się w złym stanie technicznym, wiele z nich czeka obecnie na nowego właściciela. Wydaje się, że wykorzystanie w większym stopniu niż obecnie swoistego "mitu polskiego dworu" (pełnego symboli, znaczeń, odniesień do tradycji narodowej) dla funkcji turystycznej, może: a) z jednej strony uratować od zagłady setki historycznych obiektów, b) z drugiej - wzmocnić atrakcyjność zagospodarowania polskiej przestrzeni turystycznej.

EN

There were more than thirteen thousand of manor houses in Poland before 1939. After the Second World War most of the landed gentry were expelled from their residences and these manors have been looted and heavily devasteted. Because of the inappropriate new functions, lack of preservation - now there is less than three thousand of manor houses. Most of these historical buildings are in a very bad technical state. It seems, that probably an effort to use a specific "myth of Polish manor" (which is full of symbollic meanings, references to the national tradition and history) for tourist function can be both: a) A chance to rescue hundreds of historical manors, b) A chance to enrich a tourist offer in Poland.

17

Atrakcyjność inwestycji turystycznych a walory środowiska

Pawlikowska-Piechotka A.

Problemy Ekologii

|

2003

|

R. 7, nr 3

136--141

PL

Najchętniej odwiedzanymi przez turystów są te obszary, które posiadają wysokie walory wypoczynkowe służące regeneracji sił fizycznych i psychicznych (klimat o wartościach terapeutycznych), walory krajoznawcze (malownicze położenie, osobliwości flory i fauny; zabytki i historyczne zespoły urbanistyczne) lub walory specjalistyczne umożliwiające uprawianie różnych form turystyki kwalifikowanej (żeglarstwo, windsurfing, wędrówki górskie, narciarstwo, snowboard). W Polsce zaliczamy do obszarów o największym ruchu turystycznym: pas nadmorski, Wielkie Jeziora Mazurskie oraz region górski. Są to jednocześnie obszary, na których występują najbardziej dynamiczne rynki nieruchomości: o najwyższych notowaniach cen ofert i największej ilości transakcji. Jedną z naczelnych zasad zrównoważonej gospodarki przestrzennej na obszarach o dominującej funkcji turystycznej jest rygorystyczne przestrzeganie wyznaczonych indywidualnie granic: chłonności, pojemności i przepustowości turystycznej. Niestety w wielu ośrodkach turystycznych zagadnienia zrównoważonej gospodarki środowiskiem nie są uwzględniane w decyzjach inwestycyjnych. Konsekwencją takiej krótkowzrocznej polityki przestrzennej władz lokalnych może być co prawda chwilowy wzrost gospodarczy (osiągany dzięki rosnącemu ruchowi turystycznemu i alokacji kapitałów), ale w długim horyzoncie czasowym może nastąpić zahamowanie rozwoju turystyki, ponieważ zagospodarowanie przestrzenne dla tej funkcji następowało kosztem degradacji środowiska.

EN

Tourists visit most frequently these areas which represent high recreational features that facilitate regeneration of physical and physical potential (e.g.: climate of therapeutic properties), sightseeing qualities (picturesque location, flora and fauna peculiarities, monuments and historic urban complexes) or some special qualities enabling practising various types of adventure tourism (sailing, windsurfing, mountain hiking, skiing, snowboard). Among Poland's areas of most intensive tourist movement the following should be mentioned: the seaside area, Great Masurian Lakes and the mountain region. At the same time these areas represent the most dynamic property markets of the highest prices of offers and the highest number of transactions. One of the key principles of sustainable spatial management in areas of predominant tourist function is a rigorous maintenance of the individually set up limits of tourism absorption, capacity and throughput. Unfortunately, the issue of sustainable environmental management is not taken into account in investment decisions in a number of tourist sites. Although such a short-seeing spatial policy of local authorities may in consequence result in a temporary economic increase (achieved due to an intensified tourist movement and capital allocation); however in a long time horizon, an inhibition of tourism development may occur which will be attributable to the fact that spatial development for tourist function took place at the cost of the environment.

18

Domy letniskowe i mieszkania wakacyjne na rynku nieruchomości

Pawlikowska-Piechotka A.

Wiadomości / Izba Projektowania Budowlanego

|

2002

|

nr 1

28--30

19

Rynek nieruchomości mieszkaniowych w Norwegii

Pawlikowska-Piechotka A.

Przegląd Budowlany

|

2002

|

R. 73, nr 10

31-35

20

Zrównoważony rozwój miast europejskich. Budownictwo mieszkaniowe w Norwegii

Pawlikowska-Piechotka A.

Problemy Ekologii

|

2002

|

R. 6, nr 2

98-101

PL

Pomimo wysokich dochodów, większość Norwegów zalicza siebie do klasy średniej, a w kulturze tego prostolinijnego i skromnego społeczeństwa obca jest jakakolwiek ostentacja i "szpanowanie" (również manifestowane w poziomie i standardzie zajmowanego mieszkania). Skromność jako cecha (charakterystyczna dla wszystkich społeczności Skandynawii) jest widoczna również w norweskim budownictwie mieszkaniowym. Większość zasobów mieszkaniowych w Norwegii to albo tradycyjne, o niewielkiej kubaturze drewniane domy jednorodzinne, albo ostatnio coraz bardziej dominujące w miastach - praktyczne i funkcjonalne, pozbawione fantazji typowe "bloki" (w większych miastach, np. w Oslo stanowią już około 50% zasobów). Co jednak należy podkreślić: prawie zawsze mieszkania i otoczenie domów są bardzo starannie utrzymane, pieczołowicie odnawiane i upiększane. Obecnie za cele dalszego rozwoju budownictwa mieszkaniowego rząd norweski uważa: - dobrze funkcjonujący rynek nieruchomości mieszkaniowych, - sprawiedliwy pod względem społecznym dostęp do mieszkań, - wysoką jakość środowiska osiedli mieszkalnych (przyrodniczą, społeczną i kulturową), - rosnący standard mieszkań i ich otoczenia; wykluczenie ze stosowanych materiałów konstrukcyjnych i wykończeniowych najbardziej popularnych alergenów, promowanie energooszczędnego budownictwa, - bezpieczeństwo publiczne, - zachowanie pożądanej równowagi między budownictwem czynszowym i prywatnym, - stała rehabilitacja istniejących zasobów, poprawa zarządzania. Osiągnięcie tych celów warunkują wielopłaszczyznowe badania naukowe w dziedzinie projektowania architektonicznego i urbanistycznego, materiałów budowlanych i technologii, ekonomii i zarządzania, administracji oraz bankowości. Badania takie finansuje The Norwegian State Housing Bank udzielający granty na poszukiwania nowych systemów technologicznych (np. energooszczędnego budownictwa), czy sposobów rewitalizacji starych, zdekapitalizowanych zasobów mieszkaniowych.

EN

Most of Norway's housing resources are either traditional wooden houses of small cubature or lacking fantasy, practical and functional typical blocks of apartments which have recently been more and more dominating in cities (in large cities e.g. Oslo they constitute approximately 50% of housing resources). However, it should be underlined that both the apartments and the surroundings of the houses are almost always very carefully maintained, renovated and decorated. The present priorities of the Norwegian government in housing are the following: - well functioning market of residential properties, - socially just access to apartments, - high quality of the environment at residential estates (natural, social and cultural environment), - increased standard of apartments and their surroundings, elimination the most common alergents from the used construction and finishing materials, promotion of energy-saving construction, - public security, - maintaining the desired balance between private housing and blocks of apartments continuous rehabilitation of the existing housing resources and improvement of their management.