Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Warunki koegzystencji ludzi z infrastrukturą elektromagnetycznych technologii radiokomunikacyjnych w wybranych mikrośrodowiskach

Karpowicz Jolanta, Zradziński Patryk

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2024

|

Nr 1 (119)

7-27

PL

Opracowano diagnozę warunków koegzystencji wybranych grup pracujących z infrastrukturą elektromagnetycznych technologii radiokomunikacyjnych powodujących emisję radiofal w środowisku pracy i życia. Przeprowadzono analizę zagrożeń elektromagnetycznych w kontekście rozwoju tych technologii oraz ewolucji sposobu ich użytkowania i warunków oddziaływania elektromagnetycznego na pracowników i ludność w typowych mikrośrodowiskach: (i) pociągów osobowych, (ii) centrów handlowych i (iii) pojazdów samochodowych. Wykazano istotnie zróżnicowane kierunki zmian warunków narażenia na radiofale w ostatnich 5 latach (2018-2023), przy nieznacznych zmianach poziomu całkowitego narażenia w środowisku pracy dostępnym dla pracowników i ludności, powiązane z upowszechnieniem mobilnego dostępu do szybkiego przesyłania danych i przyspieszenia ich transmisji z urządzeń osobistych (smartfonów, tabletów). W centrach handlowych zaobserwowano dominujący udział składowych downlink narażenia (ze stacji bazowych) oraz poszerzenie jego pasma częstotliwości (o pasma LTE: 2100 i 2600 MHz) przy obniżeniu udziału składowych uplink (z terminali) i marginalizacji narażenia związanego z lokalnymi hotspotami sieci nieabonamentowych (Wi-Fi). W pociągach osobowych również zaobserwowano poszerzenie pasma częstotliwości, ale przy dominującym udziale składowych uplink narażenia, niezależnie od dostępności lokalnych hotspotów. W pojazdach samochodowych w narażeniu pochodzącym z zewnętrznych źródeł radiofal (składowe downlink) także zaobserwowano poszerzenie pasma jego częstotliwości (o pasma LTE: 800 i 2600 MHz). We wszystkich mikrośrodowiskach stwierdzono zmniejszenie fluktuacji narażenia w czasie. W analizowanych typach mikrośrodowisk konieczne są więc odmienne środki ograniczania narażenia pracowników, a także różne metody rozpoznania i oceny jego parametrów.

EN

This is a study of how people coexisting with the infrastructure of electromagnetic mobile communication technologies emitting radio waves in the work and living environment: (i) in passenger trains, (ii) in shopping centres and (iii) in passenger cars. It revealed significantly different trends, over the last five years (2018-2023), in the structure of exposure to radio waves, with slight changes in the level of total exposure in analysed environments used by workers and the public. T he observed changes are related to the spread of mobile access to fast data transfer and increased speed of transmission from personal devices (terminals such as smartphones or tablets). The results from shopping centres showed dominant downlink-components of exposure (from base stations) and a broadening of their frequency band (due to the spread of LTE subscription services using the 2100 and 2600 MHz bands) in 2023, along with reduced uplink-components (from terminals) and components related to local hotspots of non-subscription networks (Wi-Fi). A broadening of the frequency band was also observed in measurements from passenger trains, but with the dominant uplink-components of exposure, regardless of the availability of local hotspots. In passenger cars, exposure to external radio waves (downlink components) also broadened in the frequency band (in the LTE 800 and 2600 MHz bands). A reduction in exposure fluctuations over time was found in all the studied microenvironments. This implies that different measures are necessary to reduce workers’ exposure, along with different methods of identifying and assessing the parameters there.

2

Problematyka oceny w budynkach użyteczności publicznej oddziaływania na pracowników promieniowania elektromagnetycznego systemów radiokomunikacyjnych

Gryz Krzysztof, Karpowicz Jolanta, Zradziński Patryk

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2022

|

Nr 4 (114)

99--109

PL

Przedstawiono charakterystykę systemów radiokomunikacyjnych emitujących promieniowanie elektromagnetyczne (PR-EM) rozpoznane w budynkach użyteczności publicznej. Zaprezentowano wyniki badań PR-EM w budynkach użyteczność publicznej w środowisku miejskim, charakteryzującym się największym zagęszczeniem anten nadawczych oraz PR-EM o najbardziej złożonym widmie częstotliwości. Wykazano, że głównymi źródłami ekspozycji na PR-EM w budynkach są zewnętrzne stacje bazowe sieci telefonii mobilnej 4G/5G (pasma downlink: GSM 900 oraz LTE 800, 1800, 2100 i 2600) i naziemnych nadajników radiowo-telewizyjnych (FM i TV VHF i UHF), o ile są one zlokalizowane na terenie miasta, oraz wewnętrzne sieci lokalnej łączności między urządzeniami i dostępu do Internetu (Wi-Fi 2,4GHz i 5GHz). Wyniki badań wykazały, że w typowych warunkach lokalizacji zewnętrznych anten systemów radiokomunikacyjnych ekspozycja na PR-EM w budynkach użyteczności publicznej nie przekraczała dolnego limitu strefy pośredniej (ekspozycja pomijalna określona przez prawo pracy). W przypadku lokalizacji wewnątrz budynków źródeł PR-EM mogą one mieć najistotniejszy udział w profilu występującej tam ekspozycji. Zaprezentowano również kluczowe elementy postępowania podczas oceny i ograniczania PR-EM w budynkach użyteczności publicznej.

EN

The characteristics of radiocommunication systems as the main sources of exposure to electromagnetic radiation (EMR) in public utility buildings are presented. The results of EMR research in public utility buildings in an urban environment characterized by the highest density of transmitting antennas and EMR with the most complex frequency spectrum are presented. It has been shown that the main sources of exposure to EMR in buildings are external base stations of the 4G/5G mobile communications network (downlink: GSM 900 and LTE 800, 1800, 2100 and 2600 bands), terrestrial radio and television transmitters (FM and TV VHF and UHF) if they are located in the city, and internal networks of local communication between devices and access to the Internet (Wi-Fi 2.4GHz and 5GHz). The investigation results showed that under typical conditions of location of external antennas of radiocommunication systems, exposure to EMR in public buildings did not exceed the lower limit of the intermediate zone where protection of workers against EMR is applicable (negligible exposure defined by labour law). In the case of EMR sources located inside buildings, they may have a significant contribution to the exposure profile. The key elements of the procedure for EMR assessments and limiting EMR radiation in public buildings were also presented.

3

Podstawy oceny zagrożeń elektromagnetycznych podczas pomiarów pola elektromagnetycznego emitowanego przez diatermie chirurgiczne

Karpowicz Jolanta, Gryz Krzysztof, Zradziński Patryk

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2022

|

Nr 4 (114)

79--98

PL

Ochrona przed zagrożeniami elektromagnetycznymi powinna dotyczyć również prac podczas ich oceny, traktowanych jako jeden z przejawów użytkowania źródła pola elektromagnetycznego (pola-EM). Diatermie chirurgiczne zaliczają się do najliczniejszych źródeł pola-EM, które wymaga oceny w środowisku pracy. Przy takich urządzeniach charakterystyka zagrożeń elektromagnetycznych jest podobna podczas wykonywania ich oceny i podczas zabiegów medycznych - jest uzależniona od konfiguracji przestrzennej wyposażenia technicznego w sali operacyjnej (lub zabiegowej) oraz organizacji pracy zespołu pomiarowego/(zabiegowego). Jednakże warunki narażenia zespołu zabiegowego są determinowane w pierwszym rzędzie stanem zdrowia pacjenta, ale również wiedzą i umiejętnościami pracowników organizujących lub przeprowadzających zabiegi. Narażenie na pole-EM jest nieuniknione podczas wykorzystywania diatermii chirurgicznych w zabiegach ratujących zdrowie i życie pacjentów, natomiast podczas pomiarów przy takich urządzeniach można w znacznym stopniu je ograniczyć, opracowując procedury wykonywania pomiarów w optymalnym zakresie i warunkach technicznych – o ile pomiary takie są niezbędne do właściwego rozpoznania i ograniczenia zagrożeń dotyczących pracowników ochrony zdrowia. W artykule przeanalizowano wybrane aspekty tego problemu w kontekście wymagań prawa pracy dotyczących m.in. oceny i ograniczania oddziaływania pola-EM emitowanego przez diatermie chirurgiczne na pracowników, w tym oceny narażenia kończyn. Pomiary pola-EM powinny być zorganizowane w taki sposób, aby miarodajnie ocenić parametry narażenia zespołu zabiegowego (przy wielu urządzeniach osiągającego poziom narażenia niebezpiecznego), ale przy zapewnieniu bezwarunkowej tymczasowości narażenia zespołu pomiarowego, ponieważ prace pomiarowe nie spełniają kryteriów dotyczących warunkowej akceptowalności narażenia niebezpiecznego na pole-EM pracownika (jak określono w rozporządzeniu ministra ds. pracy: DzU 2018, poz. 331). W załączniku artykułu scharakteryzowano ramowe zasady organizowania takich pomiarów i zasady oceny zagrożeń elektromagnetycznych (występujących w różnych warunkach użytkowania diatermii chirurgicznych), obejmującej wykorzystanie danych poza-pomiarowych.

EN

Protection against electromagnetic hazards should also apply to work performed while assessing such hazards, as this is also treated as a use of electromagnetic field (EMF) sources. The most common EMF source for which electromagnetic hazards in the work environment are assessed involves surgical diathermy devices. By such devices, the characteristics of electromagnetic hazards while assessing them has many features in common with the hazards experienced during medical treatments using surgical diathermy devices – they are determined by the configuration of the material objects used in the operating (or treatment) room and the organization of the work of the measuring team / (treatment team). However, the exposure of the treatment team is determined primarily by the patient’s health, as well as by the knowledge and skills of the personnel organizing or performing the treatment. Exposure to the EMF emitted by surgical diathermy devices is inevitable during medical procedures saving the health and life of patients, while exposure during measurements near such devices may be substantially mitigated by developing procedures for performing the measurements in the proper scope and under proper technical conditions – assuming that such measurements are the necessary basis for recognizing and mitigating electromagnetic hazards experienced by the healthcare workers. The article analyses selected aspects of this problem in the context of labour law concerning issues such as the evaluation and mitigation of interactions of EMF emitted by surgical diathermy devices on workers, including evaluation of limb exposure. Measurements of EMF must be organized in such a way as to reliably determine the parameters of the exposure of the treatment team (reaching the level of “dangerous exposure” near many devices), but must also ensure that the exposure of the measuring team is unconditionally “temporary” because the measurement tasks do not fulfill the criteria set with respect to conditional accepting the “dangerous exposure” to EMF for worker (as set out in the labour regulation: J.L 2018, item 331). The principles for organizing such measurements and for assessing electromagnetic hazards (while using surgical diathermy devices), including the use of non-measuringsourced data are described in an appendix to the article.

4

Podstawy oceny i ograniczania elektromagnetycznego oddziaływania infrastruktury elektroenergetycznej doładowania pojazdów samochodowych o napędzie elektrycznym. Program stosowania środków ochronnych. Metoda rekomendowana pomiaru pola elektromagnetycznego in situ – wymagania szczegółowe

Gryz Krzysztof, Śmietanka Hubert, Karpowicz Jolanta, Zradziński Patryk

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2022

|

Nr 4 (114)

111--135

PL

Rozwój elektromobilności, czyli wykorzystania pojazdów samochodowych o napędzie elektrycznym, a także infrastruktury technicznej zapewniającej energię do poruszania się takich pojazdów po drogach (stacji ładowania), wiąże się z emisją pola elektromagnetycznego (pola-EM). Zgodnie z wymaganiami prawa pracy, pole-EM jest oceniane i ograniczane w środowisku pracy ze względu na zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia, jakie mogą być związane ze skutkami ich bezpośredniego i pośredniego oddziaływania na człowieka i obiekty materialne podczas zróżnicowanych warunków użytkowania jego źródeł (obejmującego m.in. rutynową eksploatację, kontrolę i serwisowanie), (rozporządzenie ministra ds. pracy: DzU 2018, poz. 331 (t.j.)). Omówiono rodzaje typowych stacji ładowania pojazdów samochodowych o napędzie elektrycznym oraz charakterystykę pola-EM występującego w otoczeniu stacji podczas ich użytkowania. Z uwagi na rozpoznaną możliwość występowania w otoczeniu stacji ładownia pojazdów o napędzie elektrycznym pola-EM wymagającego oceny ze względu na wymagania prawa pracy, opracowano rekomendowaną metodę pomiaru parametrów pola-EM in situ w przestrzeni pracy podczas użytkowania tego rodzaju urządzeń, spełniającą wymagania prawa pracy (rozporządzenia ministra ds. pracy: DzU 2018, poz. 331 (t.j.) i poz. 1286). Zaprezentowano również kluczowe elementy programu stosowania środków ochronnych dotyczących ograniczania zagrożeń elektromagnetycznych podczas użytkowania infrastruktury elektroenergetycznej ładowania pojazdów samochodowych o napędzie elektrycznym, wymaganych do zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w otoczeniu takich źródeł pola-EM.

EN

The development of e-mobility, electric vehicles and the technical infrastructure that provides energy to move vehicles on the roads (charging stations) has led to increased electromagnetic field (EMF) emissions. In accordance with the requirements set out by provisions of labour law, EMF emissions are assessed and must be limited in the work environment due to the health and safety hazards that are associated with the direct and indirect impact of EMF on humans and material objects during various conditions of using EMF sources (including routine operation, inspection and servicing) (Regulation of ministry of labour issues: J.L. 2018, item 331). The paper discusses typical charging stations for electric vehicles and the characteristic of the EMF present nearby during their use. Due to the recognised possibility of relatively significant EMF level near to charging stations, the recommended method of EMF parameters in situ measurements in the workplace while using this type of equipment was developed, meeting the labour law requirements (Regulations of ministry of labour issues: J.L. 2018, item 331 and 1286). The paper also presents the key elements of the programme of applying protective measures to reduce electromagnetic hazards while using electric power infrastructure for charging electric vehicles, which are required in order to provide workers with safe and hygienic working conditions in the vicinity of EMF sources.

5

Podstawy oceny elektromagnetycznych okoliczności użytkowania nasobnych urządzeń Internetu Rzeczy

Zradziński Patryk, Gryz Krzysztof

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2022

|

Nr 4 (114)

7--38

PL

Objęcie poruszających się obiektów nadzorem systemu Internetu Rzeczy (IoT, ang. Internet of Things) wymaga zastosowania bezprzewodowej transmisji danych, a często również energii, z wykorzystaniem propagacji energii elektromagnetycznej w powietrzu. Rozwiązania takie są coraz powszechniej wdrażane w wielu gałęziach gospodarki (np. przemyśle wytwórczym, budownictwie, transporcie czy rolnictwie, nauce, służbie zdrowia, a nawet w służbach mundurowych czy działaniach militarnych). Pole elektromagnetyczne (pole-EM) jest w takich systemach emitowane przez moduły radiowe urządzeń wyposażone w anteny nadawcze. Ze względu na elektromagnetyczne okoliczności związane z użytkowaniem urządzeń nasobnych IoT, właściwe jest rozróżnienie ich pod względem rodzaju źródła zasilania modułów radiowych na: (1) autonomiczne urządzenia wyposażone w źródło zasilania modułów radiowych, wykorzystujących różne standardy radiokomunikacji, np. Bluetooth, Wi-Fi, publiczne systemy telefonii komórkowej i podobne oraz (2) urządzenia niezawierające źródła zasilania, zasilane z zewnątrz energią przekazaną bezprzewodowym łączem elektromagnetycznym, np. znaczniki pasywne RFID. Celem publikacji jest scharakteryzowanie okoliczności i skutków oddziaływania w środowisku pracy pola-EM wytwarzanego ze względu na zamierzone właściwości funkcjonalne różnorodnych nasobnych urządzeń wykorzystywanych w systemach IoT. Scharakteryzowano nasobne urządzenia systemów IoT i wykorzystywane w nich różnorodne technologie radiokomunikacyjne, rozpatrywane ze względu na pole-EM emitowane podczas ich użytkowania i skutki jego oddziaływania w środowisku pracy. Omówiono wymagania prawne dotyczące oceny i ograniczania niepożądanych skutków oddziaływania pola-EM na pracujących i materialne środowisko pracy, a także środki ochronne służące ich ograniczaniu, stosowane w ramach wymagań prawa pracy.

EN

Making movable objects a part of the Internet of Things (IoT) system requires the use of wireless transmission of data, and often also energy when harvesting electromagnetic energy in the air. Such solutions are increasingly commonly implemented in many sectors of the economy (e.g. manufacturing industry, construction, transport and agriculture, science, healthcare, and even in the uniformed services or military operations). The electromagnetic field (EMF) in such systems is emitted by radio modules of devices equipped with transmitting antennas. Due to the electromagnetic circumstances related to the use of IoT wearable devices, it is appropriate to distinguish them in terms of the type of power source for radio modules into: (1) autonomous devices equipped with a power source for radio modules, using various radiocommunication standards, e.g. Bluetooth, Wi-Fi, public mobile telecommunication systems, so on; and (2) devices without a power source, powered externally using energy transmitted via a wireless electromagnetic link, e.g. passive RFID tags. The aim of the publication is to characterise the circumstances and effects of EMF exposure in the work environment due to the intended functional properties of various wearable devices used in IoT systems. The wearable IoT systems devices and the various radiocommunication technologies used in them are characterised, considering the EMF emitted during their use, and the effects of this in the work environment. The paper also discusses the legal requirements for assessing and reducing the undesirable effects of EMF exposure on workers and the material objects of work environment, as well as protective measures to limit them, as applied within the requirements of the labour law.

6

Ocena elektromagnetycznych okoliczności użytkowania nasobnych lokalizatorów

Zradziński Patryk, Karpowicz Jolanta, Gryz Krzysztof

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2022

|

Nr 4 (114)

65--78

PL

Lokalizatory, czyli nasobne urządzenia ułatwiające zdalne (elektromagnetyczne) monitorowanie miejsca pobytu lub odnalezienie człowieka, są wykorzystywane w rozwiązaniach poprawiających bezpieczeństwo ludzi w trudnym lub niebezpiecznym terenie. W związku z tym, że lokalizatory mają za zadanie poprawienie bezpieczeństwa ludzi w razie zagrożenia bezpieczeństwa, a nawet życia użytkownika, parametry emitowanego przez nie pola elektromagnetycznego są w znacznym stopniu zdeterminowane spodziewanymi dla takiego zdarzenia okolicznościami technicznymi i parametrami dielektrycznymi środowiska w takim miejscu. Wykonane badania wykazały, że w otoczeniu nasobnych lokalizatorów (takich jak lokalizatory lawinowe, lampy górnicze wyposażone w górniczy nadajnik lokacyjny czy radiotelefony) należy rozpoznać, czy występuje przestrzeń pola elektromagnetycznego o poziomie, przy którym stosuje się systemowe działania związane z ochroną przed zagrożeniami elektromagnetycznymi (tzn. jest tam pole elektromagnetyczne stref ochronnych, o zasięgach zależnych od rodzaju urządzenia i parametrów jego pracy), a przy radiotelefonach pracujących z mocą 4 W lub więcej należy również rozpoznać, czy występuje przestrzeń pola elektromagnetycznego strefy niebezpiecznej (narażenie niebezpieczne). Ze względów funkcjonalnych (konieczność emisji pola elektromagnetycznego w pobliżu ciała pracownika) całkowita eliminacja zagrożeń elektromagnetycznych związanych z użytkowaniem nasobnych lokalizatorów jest niemożliwa. Zaproponowane w niniejszym opracowaniu środki ochronne umożliwiają znaczne ograniczenie omawianych zagrożeń elektromagnetycznych podczas użytkowania lokalizatorów nasobnych.

EN

Locators, i.e. wearable remote (electromagnetic) assisting devices, provide ability to supervise the places to stay or to find a person, they are in solutions that improve the safety of people in harsh or dangerous environment. Due to the fact that the locators are designed to improve the safety of people in the event of a hazardous or even life danger of the user, the parameters of the electromagnetic field emitted by them are determined by the technical circumstances and dielectric parameters of the environment that may occur where the active use of locators is expected. Based on the results of performed studies in the vicinity of wearable locators (such as avalanche locators, mining lamps equipped with a mining locating transmitters, or radiotelephones) it is necessary to recognize whether there is an electromagnetic field space with a level at which systemic measures related to protection against electromagnetic hazards are applied (i.e. with ranges depending on the type of device and its operating parameters), and in the case of radiotelephones operating with a power of 4 W or higher, also whether there is also an electromagnetic field space of the dangerous (conditional) exposure. For functional reasons (the need to emit an electromagnetic field near the worker’s body), complete elimination of electromagnetic hazards related to the use of wearable locators is impossible. The protective measures proposed in this paper make it possible to significantly reduce the discussed electromagnetic hazards during the use of wearable locators.

7

Empiryczna ocena elektromagnetycznych skutków rozwoju miejskich sieci radiokomunikacyjnych z perspektywy szpitala klinicznego (2014-2021)

Gryz Krzysztof, Karpowicz Jolanta, Zradziński Patryk

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2021

|

Vol. 10, nr 5

423--427

PL

Wyniki rozpoznania i oceny porównawczej oddziaływania promieniowania elektromagnetycznego (mikrofal), występującego na terenie przykładowego szpitala klinicznego w związku z użytkowaniem na terenie miasta publicznych systemów radiokomunikacyjnych, przedstawiono na podstawie badań empirycznych w latach 2014 i 2021. Pomimo istotnego rozwoju systemów radiokomunikacyjnych oraz zmian ich parametrów emisyjnych i warunków użytkowania, analiza porównawcza nie wykazała w tym czasie istotnych różnic w poziomie łącznego oddziaływania takich systemów na środowisko elektromagnetyczne. Zaobserwowano głównie stopniowe zwiększanie ilości użytkowanych systemów radiokomunikacyjnych, skutkujące bardziej złożonym widmem częstotliwości rozpoznanego promieniowania, a także zmiany względnych poziomów mikrofal pochodzących od poszczególnych systemów, odpowiadające zmianom struktury świadczonych usług radiokomunikacyjnych (głównie: komunikacji głosowej, Internetu bezprzewodowego, naziemnej rozsiewczej radiofonii i telewizji).

EN

The recognize and comparative assessment of the impact of electromagnetic radiation (microwaves) in the exemplary clinical hospital, existed in relation to the use of public radiocommunication systems in the city, were shown based on the results of empirical studies in 2014 and 2021. Despite the significant development of radiocommunication systems and changes in their emission parameters and conditions of use, the comparative analysis has not showed significant differences in the levels of overall impact on electromagnetic environment from such systems. A gradual increase in the number of radiocommunication systems used was mainly observed, resulting in a more complex frequency spectrum of the recognized radiation, as well as changes in the relative levels of microwaves from particular systems, corresponding to changes in the structure of radiocommunication services provided (mainly: voice communication, wireless Internet, terrestrial broadcast radio and television).

8

Diatermia chirurgiczna – pierwotne źródło narażenia pracowników ochrony zdrowia na pole elektromagnetyczne

Karpowicz Jolanta, Zradziński Patryk, Gryz Krzysztof

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2021

|

Vol. 10, nr 3

253--258

PL

Charakterystyka elektromagnetycznych zagrożeń dotyczących pracowników ochrony zdrowia podczas zabiegów z użyciem diatermii chirurgicznych (DCH) jest uzależniona od wyposażenia technicznego i konfiguracji przestrzennej sali operacyjnej (lub zabiegowej) oraz organizacji pracy zespołu zabiegowego – determinowanych stanem zdrowia pacjenta, ale również wiedzą i umiejętnościami pracowników organizujących lub przeprowadzających zabiegi. W artykule przeanalizowano wybrane aspekty tego problemu w kontekście wymagań prawa pracy dotyczących oceny pola elektromagnetycznego (pola-EM) w otoczeniu DCH i jego oddziaływania na pracowników. Wykorzystano wyniki badań laboratoryjnych oraz in situ w placówkach ochrony zdrowia, które wykazały możliwość bardzo silnego narażenia pracowników przebywających w pobliżu kabli i elektrod zabiegowych DCH. Zaobserwowano również znaczące zróżnicowanie poziomu pola-EM emitowanego przez DCH użytkowane w różnych trybach pracy, a także znaczące zróżnicowanie trybów pracy urządzeń wykorzystywanych w poszczególnych placówkach podczas podobnych zabiegów. Sugeruje to możliwość wykorzystania do poszczególnych rodzajów zabiegów DCH o zróżnicowanych parametrach pracy, optymalizowanych celem obniżenia poziomu narażenia na pole-EM zarówno chirurgów, jak i pozostałych członków zespołów zabiegowych. Dotychczas taką optymalizację uwzględniano w niewielkim stopniu w programach stosowania środków ochronnych (ochrony zbiorowej) przed zagrożeniami elektromagnetycznymi.

EN

The characteristics of electromagnetic hazards concerning health care workers during procedures with the use of surgical diathermy (DCH) depends on the technical equipment and spatial configuration of the surgical chamber (or treatment room) and the organization of the work of the treatment team – determined by the patient’s health condition, as well as the knowledge and skills of the staff organizing or carrying out treatments. The article analyzes selected aspects of this problem in the context of labor law requirements regarding the assessment of the electromagnetic field (EMF) near DCH and its impact on workers. The results of studies in laboratory and in situ in health care centers were used, which showed the possibility of very strong exposure of workers present in the vicinity of DCH treatment cables and electrodes. There was also a significant variation in the EMF level emitted by DCHs used in different operating modes, as well as a significant variation in the operating modes of devices used in particular medical centers during similar treatments. This suggests possible use in each type of treatment DCH operating at various settings optimized to reduce the EMF exposure of both surgeons and other treatment team members. So far, such optimization to a small extent was taken into account within the programs of applying protective measures (collective protection) against electromagnetic hazards.

9

Pole elektromagnetyczne emitowane przez systemy radiokomunikacyjne – zmiany poziomów ekspozycji na terenie Warszawy w XXI wieku

Gryz Krzysztof, Karpowicz Jolanta, Zradziński Patryk

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2021

|

nr 7

5-9

PL

Powszechne wykorzystywanie systemów radiokomunikacyjnych przyczynia się do ekspozycji ludzi na pole elektromagnetyczne emitowane przez te systemy. Ze względu na dużą liczbę użytkowników w środowisku wielkomiejskim występuje tu największe zagęszczenie anten radiokomunikacyjnych oraz pole elektromagnetyczne o najbardziej złożonym widmie częstotliwości. W artykule przedstawiono wyniki rozpoznania i oceny ekspozycji na pole elektromagnetyczne emitowane przez systemy radiokomunikacyjne. Te wyniki bazują na rezultatach badań własnych i charakteryzują niemal dwudziestoletnią ewolucję parametrów ekspozycji w centrum Warszawy. Wskazują ponadto, że do 2020 r. w budynkach użyteczności publicznej i w otwartej przestrzeni miasta nie dochodziło w Warszawie do ekspozycji pracowników na pole elektromagnetyczne o poziomie wymagającym okresowej kontroli według wymagań prawa pracy. Badania nie obejmowały oceny parametrów lokalnego narażenia na silniejsze pole elektromagnetyczne bezpośrednio przy antenach nadajników, zlokalizowanych najczęściej na dachach budynków lub wolnostojących konstrukcjach wsporczych.

EN

The common use of radiocommunication systems and their dynamic development affects the exposure of people to the electromagnetic field emitted by devices operating in these systems. Due to the large number of users in the urban environment, there is the highest density of radiocommunication antennas and the electromagnetic field with the most complex frequency spectrum. The article presents the results of the recognition and assessment of exposure to electromagnetic field emitted by radiocommunication systems, based on the results of own research, characterizing the evolution of the parameters of this exposure over nearly twenty years in the center of Warsaw. The results of discussed investigations shown, that till 2020 in considered locations in public buildings and outdoor urban spaces, there was no exposure of workers to electromagnetic field in Warsaw at levels requiring a periodic inspection with respect to the labour law provisions. Discussed investigations did not cover the evaluation of locally stronger electromagnetic field exposure in the proximity of emitting antennas located usually at the building roofs or free-standing constructions.

10

Charakterystyka emisji elektromagnetycznych związanych z użytkowaniem nasobnych urządzeń działających w technologii Internetu Rzeczy

Zradziński Patryk, Karpowicz Jolanta, Gryz Krzysztof

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2021

|

nr 5

17-21

PL

Internet Rzeczy (IoT) jest coraz powszechniej wykorzystywaną technologią w przemyśle, w tzw. inteligentnych miastach i domach czy w monitoringu stanu zdrowia. Artykuł prezentuje charakterystykę emisji elektromagnetycznych różnych technologii łączności bezprzewodowej wykorzystywanych w IoT (WiFi, Bluetooth, RFID, Zig-Bee, sieci komórkowe itp.). Przedstawiono w nim również kryteria i metody oceny zawodowych zagrożeń elektromagnetycznych związanych z użytkowaniem takich urządzeń.

EN

The Internet of Things (IoT) is an increasingly popular technology in industry, so-called smart cities and homes, or health monitoring. The article presents the characteristics of electromagnetic emissions of various wireless communication technologies used in IoT (WiFi, Bluetooth, RFID, Zig-Bee, cellular networks, etc.). It also presents criteria and methods for the assessment of occupational electromagnetic hazards related to the use of such devices.

11

Environmental safety aspects of using UHF RFID systems in hospitals

Zradziński Patryk, Karpowicz Jolanta, Gryz Krzysztof, Suarez Oscar J., Trillo Angeles M., Hernandez Jose A., Miguel-Bilbao de Silvia, Suarez Samuel D., Celaya-Echarri Mikel, Azpilicueta Leyre, Falcone Francisco, Ramos Victoria

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2020

|

Vol. 9, nr 2

133--140

EN

Various applications of Radio Frequency IDentification (RFID) technology in the medical environment are characterised. The electromagnetic field (EMF) emitted by RFID handheld readers (RFID guns) is characterised and evaluated with respect to humans exposure metrics – the strength of the electric field affecting anyone present near various UHF (ultra-high frequency) RFID guns and the specific absorption rate (SAR) values in their body. UHF RFID systems are the most popular of such systems used in hospitals. The performed studies indicate that the EMF exposure level near the RFID gun antenna and SAR values (a measure of the thermal effects of EMF exposure) caused by exposure from the RFID reader may exceed the limits of the electric field and SAR issued by international guidelines or legislation. Potentially excessive exposure to EMF emitted by UHF RFID readers is not limited to the user of the device, but may also apply to patients or bystanders. Only UHF RFID guns with an EMF emission lower than 1 W may be considered as an insignificant source of human exposure. The use of readers with a radiated power exceeding 1 W requires the evaluation of the EMF level using measurements, and also the evaluation of SAR by numerical modelling in the case of their use in close proximity to humans. In all cases, insufficient electromagnetic immunity of electronic devices (including medical implants) should be considered near RFID guns at least up to half of the reading range away from the RFID reader. The electromagnetic hazards related to the use of RFID guns may be limited by relevant preventive measures, as shown in this paper, together with the principles of an in-situ evaluation of electromagnetic hazards near the UHF RFID guns.

PL

Scharakteryzowano różne zastosowania technologii identyfikacji radiowej (RFID) w środowisku medycznym. Pole elektromagnetyczne emitowane przez ręczne czytniki RFID (RFID guns) zostało scharakteryzowane i ocenione w odniesieniu do miar narażenia ludzi – natężenia pola elektrycznego oddziałującego na osoby znajdujące się w pobliżu różnych czytników RFID UHF (ultrawysokiej częstotliwości) i współczynnika SAR w ich ciele. System UHF RFID jest najpopularniejszym z systemów RFID użytkowanych m.in. w szpitalach. Przeprowadzone badania wskazują, że poziom ekspozycji na pole elektromagnetyczne w pobliżu anteny ręcznego czytnika RFID i wartości SAR (miara skutków termicznych oddziaływania pola elektromagnetycznego) spowodowane tą ekspozycją mogą przekraczać limity, opublikowane w zleceniach międzynarodowych lub przepisach. Nadmierna ekspozycja na pole elektromagnetyczne emitowane przez czytniki RFID UHF może dotyczyć nie tylko użytkownika urządzenia, ale również pacjenta lub osoby postronnej. Tylko ręczne czytniki RFID UHF o emisji pola elektromagnetycznego poniżej 1 W można uznać za nieistotne źródło narażenia ludzi. Korzystanie z czytników o mocy przekraczającej 1 W wymaga oceny poziomu pola elektromagnetycznego za pomocą pomiarów, a również oceny SAR za pomocą modelowania numerycznego w przypadku ich użycia w bezpośredniej bliskości ludzi. We wszystkich przypadkach niewystarczającą odporność elektromagnetyczną urządzeń elektronicznych (w tym implantów medycznych) należy rozważyć w pobliżu czytników RFID co najmniej do odległości od czytnika RFID równej połowie jego zasięgu odczytu. Zagrożenia elektromagnetyczne związane z używaniem ręcznych czytników RFID mogą być ograniczone przez odpowiednie środki ochronne, jak pokazano w tym artykule, wraz z zasadami oceny zagrożeń elektromagnetycznych in-situ w pobliżu ręcznych czytników UHF RFID.

12

Elektromagnetyczne aspekty użytkowania diatermii chirurgicznych – pilotowe badania modelowe ekspozycji pracowników

Karpowicz Jolanta, Zradziński Patryk, Gryz Krzysztof

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2020

|

Vol. 9, nr 6

445--455

PL

Elektromagnetyczne zagrożenia zawodowe podczas zabiegów z użyciem diatermii chirurgicznych (DCH) determinowane są m.in. stanem zdrowia pacjenta, wyposażeniem i organizacją przestrzenną sali operacyjnej oraz organizacją pracy zespołu zabiegowego. W artykule przeanalizowano ten problem z wykorzystaniem parametrów charakteryzujących takie zagrożenia zgodnie z wymaganiami prawa pracy (tj. parametrów pola elektromagnetycznego w otoczeniu DCH oraz miar skutków jego oddziaływania na ludzi – współczynnika SAR i natężenia indukowanego w organizmie pola elektrycznego E-ind). Wykorzystano wyniki zaawansowanych symulacji komputerowych, dotyczących modeli scenariuszy narażenia różnych (1-10-osobowych) zespołów zabiegowych (z jednobryłowymi, jednorodnymi modelami ciała człowieka). Przy niedostatecznej izolacji elektrycznej operatora DCH i innych osób przebywających przy pacjencie, skutki oddziaływania na nie pola elektromagnetycznego są do 10-krotnie większe i mają inny rozkład przestrzenny niż w modelach izolowanych od podłoża. Porównywalnie do operatora mogą być narażone również inne osoby (przebywające obok operatora i po przeciwnej stronie pacjenta). Również rozkład przestrzenny narażenia pacjenta jest silnie uzależniony od liczebności i miejsca przebywania zespołu zabiegowego, co może być istotne np. podczas operowania użytkowników implantów medycznych. Planowane są szersze badania symulacyjne skutków narażenia zespołów zabiegowych na pole elektromagnetyczne emitowane przez DCH (SAR i E-ind). Dotychczas ze względu na trudności techniczne takiego modelowania komputerowego były one rozpoznane w stopniu niewystarczającym do pełnej realizacji wymagań prawa pracy.

EN

Occupational electromagnetic hazards during the medical use of surgical diathermy (DCH) are determined, among others, by the patient’s health, equipment and spatial organization of the treatment room, and organization of the work of the treatment team. The article analyses this problem with the use of parameters characterizing such hazards in accordance with the requirements of the labour law (i.e. the parameters of the electromagnetic field in the proximity to DCH and metrics of its impact on humans - the SAR coefficient and the strength of electric field induced in the body E-ind). There were used the results of advanced computer simulations, considering models of exposure scenarios of various (1-10 people) treatment teams (with single block, homogeneous models of the human body). With insufficient electrical insulation of the DCH operator and other people present in proximity to the patient, the effects of electromagnetic field influence on them are up to 10 times stronger and have a different spatial distribution than in the models insulated from the ground. The other people may be exposed comparable to the operator (when staying next to the operator and on the opposite side of the patient). Also, the spatial distribution of patient exposure is strongly dependent on the size and location of the treatment team, which may be important, for example, when treatment of users of medical implant. Broader simulation studies of the effects of exposure of treatment teams to the electromagnetic field emitted by DCH (SAR and E-ind) are planned. So far due to the technical difficulties of the computer modelling required in them, they were insufficiently recognized to fully meet the requirements of labour law.

13

Ekspozycja na pole elektromagnetyczne podczas użytkowania pojazdów samochodowych z napędem elektrycznym lub hybrydowym

Gryz Krzysztof, Karpowicz Jolanta, Zradziński Patryk, Tokarski Tomasz, Kapica Łukasz

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2020

|

nr 12

18-21

PL

Szybki rozwój technologu e-mobitity i zwiększająca się systematycznie liczba pojazdów samochodowych o napędzie całkowicie elektrycznym lub hybrydowym powoduje zwiększenie ilości źródeł pola elektromagnetycznego emisji elektromagnetycznych w środowisku W artykule przedstawiono wyniki rozpoznania i oceny ekspozycji na pole elektromagnetyczne związane z użytkowaniem osobowych pojazdów samochodowych o napędzie elektrycznym i hybrydowym w kontekście danych literaturowych i badań własnych.

EN

The rapid development of e-mobility technology and the systematically increasing number of fully electric or hybrid cars does cause the increase in the number of electromagnetic field sources and electromagnetic emissions in the environment. The article presents the results of the recognition and evaluation of the exposure to electromagnetic field related to the use of fully electric or hybrid passenger cars in the context of literature data and own research.

14

Przenośne urządzenia komputerowe (laptopy) : charakterystyka pola elektromagnetycznego w ich otoczeniu

Gryz Krzysztof, Karpowicz Jolanta, Zradziński Patryk

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2019

|

nr 2

16-19

PL

W artykule scharakteryzowano pole elektromagnetyczne wytwarzane przez przenośne urządzenia komputerowe. Emitują one złożone pole elektromagnetyczne, o częstotliwościach do pojedynczych GHz. Wykazano, że zagrożenia elektromagnetyczne w przestrzeni pracy podczas użytkowania urządzeń oddalonych co najmniej 20 cm od ciała operatora, nie wymagają indywidulanej oceny, aby potwierdzić zgodność poziomu ekspozycji użytkowników z wymaganiami prawa pracy. Wyniki obliczeń współczynnika SAR w modelu ciała kobiety wskazują istotnie większy poziom zagrożeń dla użytkownika laptopa trzymanego bezpośrednio przy ciele, w porównaniu z korzystaniem z urządzenia oddalonego od ciała. W ramach stosowania środków ochronnych dla ograniczenia potencjalnych zagrożeń elektromagnetycznych należy zapewniać warunki użytkowania przenośnych urządzeń komputerowych zgodnie z zaleceniami ergonomicznymi.

EN

Electromagnetic field emitted by laptops, were characterised. Computer devices are sources of complex electromagnetic field of frequency till several GHz. Assessment of electromagnetic hazards in working space near above mentioned computer devices do not need individual compliance of the level of electromagnetic exposure level with the limits provided with respect to protection of workers against electromagnetic hazards - in the case of the use of devices removed at less 20 cm from body's operator. Results of numerical calculation of SAR ratio in virtual women model's shown in fact higher level of electromagnetic risk while using laptop close to the body than while using laptop m longer distance. During the use of preventive measures for limitation of possible electromagnetic risks also conditions of the use of portable computer device according to ergonomic requirements should be assured.