Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zmiany w systemie odwadniania wyrobiska kopalni piasku Maczki-Bór

Brzozowski T., Kropka J.

Przegląd Górniczy

|

2018

|

T. 74, nr 11

46--50

PL

Odkrywkowa kopalnia piasku CTL Maczki-Bór S.A. w Sosnowcu prowadzi schyłkową eksploatację kopaliny. Równocześnie z eksploatacją górniczą zakład prowadzi rekultywację techniczną swoich wyrobisk górniczych. Średni dopływ wody do wyrobiska w wieloleciu 1987-2012 wyniósł 28,4 m3/min. W maju 2013 r. Zakład Górniczy dokonał zmiany w systemie odwadniania wyrobiska. Wodę płynącą górnym odcinkiem Kanału głównego KgEIII skierowano do grawitacyjnego rurociągu wykonanego z rur Weholite ø800 mm i długości 984,0 m. Łączna długość grawitacyjnego systemu odwadniania wyrobiska wynosi 2809,0 m. Zmiana systemu odwadniania umożliwiła bezkolizyjne zwałowanie odpadów pogórniczych na obszarze około 11,75-12,00 ha na południe od stacji kolejowej Bór Dolny. Według stanu na 30.06.2017 r. odpady przykrywają rurociąg warstwą o miąższości 9,0-11,0 m.

EN

CTL Maczki-Bór S.A. in Sosnowiec performs declining exploitation of sand. Along with the mining activitities, it performs technical reclamation in its sand-pits. The average water inflow to the pit in 1987-2012 was 28.4 m3/min. In May 2013 the Mining plant introduced some changes in the system of water drainage in the pit. Water flowing in the upper section of the Main Channel KgEIII was directed to gravitational tube collector made of Weholite ø800 mm pipes with length of 984.0 m. The total length of the gravitational system of the pit drainage is 2809.0 m. The change in water drainage enabled undisrupted dumping of mining waste on the area of ca. 11.75-12.00 hectares south of the railway station Bór Dolny. As at 30 June 2017, the waste covered the pipeline with a layer 9.0-11.0 m thick in some sections.

2

Przyczyny zmian w dopływie wody do Centralnej Pompowni Bolko w Bytomiu

Kropka J., Wróbel J.

Przegląd Górniczy

|

2018

|

T. 74, nr 12

1--8

PL

W 2016 r. minął dwudziesty ósmy rok pracy centralnego systemu odwadniania wyrobisk górniczych pięciu zlikwidowanych kopalń rud cynku i ołowiu w niecce bytomskiej. Sumaryczne dopływy wody do centralnej pompowni wahały się od 15,5 m3/min (2016) do 39,0 m3/min (1997). W wieloleciu 1989-2016 średni dopływ wody do pompowni wynosił 26,2 m3/min i był niższy o około 10,0 m3/min od wielkości prognozowanej, równej 36,0 m3/min. We wspomnianym wieloleciu wydzielono osiem okresów, różniących się wielkościami dopływów do systemu. Wysokie dopływy: 38,6-39,0 m3/min, 30,3-30,4 m3/min i 36,3-29,6 m3/min przypadły na lata: 1996-1997, 2001-2002 i 2010-2011. Niższe dopływy: 19,4-23,8 m3/min oraz 15,5-22,7 m3/min przypadły na lata 2003-2009 i 2012-2016. Przyczynami niższych dopływów wody do pompowni w ostatnim okresie były: niskie opady atmosferyczne, zmiany w gospodarce wodno-ściekowej w zlewni Rowu z Dąbrówki Wielkiej w południowo-wschodniej części Piekar Śląskich oraz likwidacja niektórych źródeł przesączania wody z powierzchni terenu w górotwór triasowy. Wyjaśnienie przyczyn zmian w dopływie wody do pompowni jest bardzo ważne w kontekście prognozowania maksymalnej możliwej wielkości dopływu wody do zlikwidowanych kopalń rud oraz ewentualnej zmiany sposobu pompowania wody w centralnej pompowni.

EN

In 2016 it has already been 28 years since the central system of water drainage in mine workings of five liquidated zinc and lead ore mines in Bytom Basin started. Summaric water inflow to the central pumping station ranged from 15.5 m3/min (2016) to 39.0 m3/min (1997). In the years 1989-2016 the average water inflow was 26.2 m3/min and was lower by ca. 10.0 m3/min from the forecasted value, which was estimated at 36.0 m3/min. In the mentioned period there were eight intervals distinguished, in which the amount of water inflow to the system was different. High inflow: 38.6- 39.0 m3/min, 30.3-30.4 m3/min and 36.3-29.6 m3/min were reported in the years: 1996-1997, 2001-2002 i 2010-2011. Lower inflows: 19.4-23.8 m3/min and 15.5-22.7 m3/min were reported in the years 2003-2009 and 2012-2016. Among the reasons for lower inflows to the pumping station in the last period were: low precipitation, changes in water supply and sewage disposal in the basin of Ditch from Dąbrówka Wielka in south-east part of Piekary Śląskie and liquidation of some sources of water infiltration from the surface to the Triassic mountain formation. Explanation of reasons for changes in water supply to the pumping station is very important in the context of forecasting maximum possible amount of water supply to the liquidated ore mines and possible change in the method of water pumping to the station.

3

Skład chemiczny i jakość wód czwartorzędowego piętra wodonośnego w rejonie rekultywowanego wyrobiska piasku podsadzkowego Maczki-Bór w świetle wyników badań monitoringowych

Różkowski J., Witkowski A. J., Kropka J., Rzepecki S.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 11/2

1371--1376

EN

The paper presents the water quality of the Quaternary aquifer in the area of reclaimed open pit Maczki-Bór in the light of results of monitoring investigations carried out in 1995-2014. The area consists of mine workings, the reclaimed field of Bór Zachód, and the area of Bór Wschód, which is under reclamation. Processing and mining material from coal mines is mainly deposited in the mine excavations. In the northern part of the Bór Zachód field, there is a municipal waste dump for the Sosnowiec city. The monitoring network consists of 12 piezometers monitoring groundwater of the Quaternary aquifer, 3 monitoring points on the major dewatering canals, and 2 points on the Biała Przemsza River (upstream and downstream of the cumulative mine dewatering discharge). The monitoring of the leachate is carried out in 2 observation wells located in the deposited rock on the dumping ground of Bór Wschód. This article discusses the significantly spatially diverse chemistry and quality of groundwater and surface water affected by varied anthropopressure.

4

Infiltracja efektywna w zlewniach podziemnych potoku Pagor oraz zbiorników wodnych Kuźnica Warężyńska, Pogoria I, Pogoria II i Pogoria III zlokalizowanych w obszarze Kotliny Dąbrowskiej (województwo śląskie)

Kropka J., Jagliński Ł.

Przegląd Górniczy

|

2015

|

T. 71, nr 12

124--130

PL

Zlewnia hydrogeologiczna potoku Pagor położona jest w zachodniej części Kotliny Dąbrowskiej. Zbiorniki wodne Kuźnica Warężyńska, Pogoria I, Pogoria II i Pogoria III, zlokalizowane we wschodniej części Kotliny, powstały w wyniku rekultywacji wodnej czterech, odkrywkowych wyrobisk kopalń piasku w latach 1943-2006. Infiltrację efektywną opadów IE określono dla dziesięciu cząstkowych zlewni podziemnych w zasięgu drenującego wpływu potoku Pagor, wspomnianych zbiorników oraz dodatkowo zlewni, tzw. Rowu opaskowego, zlokalizowanej wzdłuż północno-zachodniego brzegu zbiornika Pogoria III. Powierzchnie zlewni podziemnych wahały się od 0,25 do 9,6 km2. Infiltrację obliczono metodą hydrologiczną oraz bilansu wodnego. Infiltracja efektywna w zlewniach wahała się w przedziale od 3,2 do 104,8%, tj. od qg=0,62 do qg=20,7 dm3/s km2. Wskaźnik infiltracji opadów Hg wahał się od 0,020 do 0,652 m.

EN

Hydrogeological basin of Pagor stream is situated in the western part of the Dąbrowska valley. Kuźnica Warężyńska, Pogoria I, Pogoria II and Pogoria III reservoirs which are located in the eastern part of the valley, emerged in the course of water reclamation of four open sand pits in the years 1943-2006. Recharging infiltration IE was defined for ten partial groundwater basins within the draining influence of Pagor stream, mentioned reservoirs and, additionally, the basin of the so called surrounding collector trench, located along the north-west bank of Pogoria III reservoir. The areas of groundwater basins ranged from 0,25 to 9,6 km2. The infiltration was calculated by means of hydrological and water balance methods. Recharging infiltration of precipitation IE in the basins ranged from 3,2 to 104,8%, i.e. from qg = 0,62 to qg = 20,7 dm3/s km2. Infiltration coefficient of precipitation Hg ranged from 0,020 to 0,652 m.

5

Bilans wodny zlewni podziemnej zbiornika wodnego Kuźnica Warężyńska (Kotlina Dąbrowska)

Kropka J., Jagliński Ł.

Przegląd Górniczy

|

2015

|

T. 71, nr 12

131--139

PL

Zbiornik wodny Kuźnica Warężyńska powstał w wyniku rekultywacji wodnej odkrywkowego wyrobiska kopalni piasku o tej samej nazwie. Obliczenia bilansowe zostały wykonane w przyjętych 36. okresach bilansowych roku hydrologicznego 2013. Równanie bilansowe, uwzględniające występowanie plejstoceńskiego poziomu wodonośnego w granicach zlewni podziemnej zbiornika, obejmuje sześć elementów bilansu wodnego opisujących przychody oraz cztery opisujące rozchody wody. Zasilanie wodami powierzchniowymi zbiornika (8,767 mln m3/r., tj. 55,1% sumy przychodów), infiltracja efektywna plejstoceńskiego poziomu wodonośnego (2,933 mln m3/r., tj. 18,4%) oraz opad na powierzchnię zbiornika (2,870 mln m3/r., tj. 18,0%), stanowiły najważniejsze elementy przychodów wody. Odpływ powierzchniowy wody ze zbiornika do Przemszy (11,637 m3/r., tj. 73,9% sumy rozchodów) oraz parowanie rzeczywiste z powierzchni lustra wody zbiornika (2,334 m3/r., tj. 14,8%), stanowiły dwa najważniejsze elementy rozchodów wody. Sumaryczne przychody wody w zlewni wyniosły 15,926 mln m3/r. i były wyższe o 0,189 mln m3/r. od rozchodów wody. Przychody wody w zlewni zbiornika w roku hydrologicznym 2013 stanowiły 40,7% całkowitej objętości wody w zbiorniku (39,17 mln m3), przy średniej rzędnej piętrzenia NPP +264,00 m.

EN

Kuźnica Warężyńska reservoir has been formed as a result of water reclamation in the open excavation pit of sand mine with the same name. Balance calculations were made for the approved 36 balance periods of hydrological year 2013. Water balance equation, taking into account the occurrence of Pleistocene aquifer within the boundaries of groundwater basin of the reservoir, comprises 6 elements of water balance which describe inflows and 4 describing runoffs. The most significant elements of water inflows were: recharge of surface waters into the reservoir (8,767 mln m3/year, which is 55,1% of the total sum of inflows), recharging infiltration of aquifer (2,933 mln m3/year, which is 18,4%), and precipitation over the reservoir surface (2,870 mln m3/year, which is 18,0%). Surface runoff from the reservoir to the Przemsza river (11,637 mln m3/year, which is 73,9% of the sum of runoffs), as well as actual evaporation from the surface of the reservoir water table (2,334 m3/ year, which is 14,8%), were the two most important elements of water runoffs. Total water inflows to the basin were 15,926 mln m3/year and were by 0,189 mln m3/year higher that water runoffs. Water inflows into reservoir basin in hydrological year 2013 amounted to 40,7% of the total water volume in the reservoir (39,17 mln m3), with the average head of water +264,00 m.

6

Dopływy wody do odkrywkowego wyrobiska piasku Maczki-Bór

Kropka J., Wróbel J

Przegląd Górniczy

|

2014

|

T. 70, nr 7

165--172

PL

Odkrywkowa kopalnia piasku Maczki-Bór położona jest w dolnym odcinku doliny kopalnej Białej Przemszy. Kopalnia znajduje się w „schyłkowej” fazie eksploatacji kopaliny. Eksploatacja górnicza zostanie zakończona w latach 2015-2016. Równocześnie z eksploatacją zakład górniczy prowadzi rekultywację techniczną wyrobisk popiaskowych. Obecne prognozy zakładają, że około roku 2029/2030 obszar dzisiejszych wyrobisk zostanie wypełniony odpadami pogórniczymi do poziomu około +255,0 m, tj. do rzędnej otaczającego terenu. Od drugiej połowy lat 90. XX wieku główną rolę w odwadnianiu wyrobiska górniczego Maczki-Bór odgrywa Kanał główny Wschód III. Średni dopływ wody do wyrobiska piaskowni w latach 1987-2012 wynosił 28,4 m3/min. W pracy przedstawiono relacje pomiędzy pięcioma okresami zróżnicowanych opadów atmosferycznych a wielkością dopływu wody do wyrobiska. Zmiany w systemie odwadniania wyrobiska w ostatnich 4 latach wytyczają kolejne daty: czerwiec 2010 r. – likwidacja Kanału głównego Zachód III i Rowu podskarpowego 4/I; maj 2013 r. – przełożenie wody płynącej dolnym odcinkiem Kanału głównego Wschód III do rurociągu o średnicy 800 mm, oraz lipiec 2013 r. – rozpoczęcie likwidowania wspomnianego odcinka kanału.

EN

Open sand-pit Maczki-Bor is located in the bottom section of Biala Przemsza buried valley. The pit is in its final exploitation stage. Mining exploitation will be finished in years 2015-2016. Along with exploitation, the plant performs technical reclamation of former sand-pits. Present estimations assume that around 2029/2030 the present area of pits will be reclaimed up to the level of +255,0 m, i.e. up to level of surrounding grounds. Since the second half of the 90s of the 20th century, the sand-pit Maczki-Bór has been drained mostly through the Main Channel East III. Average water inflow into the sand-pit in years 1987-2012 was 28,4 m3/min. The study presents relationships between the five periods of differentiated precipitation and the amount of water flowing into the pit. Changes in the pit drainage system in the last 4 years have been marked out with the following dates: June 2010 – liquidation of the Main Channel West III and sub-embankment trench 4/I; May 2013 – moving the stream of water running through the bottom section of the Main Channel East III into the ∅ 800 mm pipeline and, July 2013 – starting the liquidation process of the mentioned section of the channel.

7

Analiza występowania ekstremalnie wysokich dopływów wody do Centralnej Pompowni przy szybie Bolko w Bytomiu

Kropka J.

Przegląd Górniczy

|

2012

|

T. 68, nr 6

45--50

PL

W okresie 04.1989÷10.2011 wydzielono siedem okresów, różniących się wielkościami dopływu do centralnego systemu odwadniania wyrobisk górniczych pięciu zlikwidowanych kopalń rud cynku i ołowiu w niecce bytomskiej. W dwóch okresach, czwartym (04.1996÷06.1998) i siódmym (05.2010÷10.2011), zarejestrowano ekstremalnie wysokie dopływy do systemu. Przyczyną tych dopływów były wzmożone, dwie najwyższe sumy miesięczne w wieloleciu 1947÷2011, opady atmosferyczne: 328 mm w lipcu 1997 roku oraz 269 mm w maju 2010 roku. W wieloleciu 1989÷2011 średni sumaryczny dopływ wody do pompowni wynosił 28,8 m3/min. Maksymalne dopływy do pompowni 60,1 m3/min w lipcu 1997 roku oraz 72,4 m3/min w czerwcu 2010 roku, zanotowano odpowiednio po 20. i 18. dniach od rozpoczęcia wzrostu dopływu.

EN

In the period of 04.1989÷10.2011 there were seven periods distinguished, different as far as the quantity of water inflow into the central system of mine working drainage in five liquidated zinc and lead ore mines situated in the Bytom Basin is concerned. In two periods, in the fourth (04.1996÷06.1998) and the seventh (05.2010÷10.2011), extremely high water inflows into the system were registered. The reason for that were intensified, two highest monthly sums of precipitation in the years 1947÷2011: 328 mm in July 1997 and 269 mm in May 2010. In the years 1989÷2011 average total water inflow into the pumping station was 28.8 m3/min. Maximal water inflows to the pumping station 60.1 m3/min in July 1997 r. and 72.4 m3/min in June 2010 were registered after the 20th and the 18th day respectively starting from water inflow increase.

8

Monitoring stanu ilościowego wody wokół zbiornika wodnego Kuźnica Warężyńska Część II. Monitoring w piezometrach zlokalizowanych w obrębie zapory czołowej zbiornika

Kropka J., Jońska N.

Gospodarka Wodna

|

2012

|

Nr 6

237-242

PL

Obserwacje stanów wody w dziesięciu piezometrach zlokalizowanych w obrębie zapory czołowej są elementem składowym monitoringu ilościowego wody wokół zbiornika Kuźnica Warężyńska. W artykule przedstawiono analizę wyników pomiarów hydrogeologicznych w tych piezometrach w okresie od lipiec-sierpień 2005 r. (tj. od odwiercenia piezometrów) do 19.10.2009 r. Piezometry charakteryzowały się bardzo podobną dynamiką zmian położenia zwierciadła wody. Pierwsza część publikacji omawiająca monitoring w piezometrach ujmujących plejstoceński poziom wodonośny) ukazała się w nr. 12/2011.

EN

The article is devoted to the system of water resources management in Estonia, which joined the European Union at the same time as Poland - on the 1st May 2004. Similarly to Poland, it was given a chance to improve the state of its surface and underground waters - the EU assigned significant funds for support of water supply and sewage system investments in both countries.

9

Monitoring stanu ilościowego wody wokół zbiornika wodnego Kuźnica Warężyńska. Część I. Monitoring w piezometrach ujmujących plejstoceński poziom wodonośny

Kropka J., Jońska N.

Gospodarka Wodna

|

2011

|

Nr 12

500-508

PL

Przedstawiono obserwacje dynamiki zmian położenia zwierciadła wody w plej- stoceńskim poziomie wodonośnym prowadzone w piezometrach, tworzących sieć monitoringu lokalnego wokół zbiornika. Dokonano analizy wyników pomiarów hydrogeologicznych w 20 piezometrach w okresie od czerwiec-listopad 2004 r. (tj. od odwiercenia piezometrów) do 19.10.2009 r. Świadczą one o zróżnicowanej reakcji zwierciadła wody w piezometrach na spiętrzenie wody w wyrobisku popiaskowym w przedziale rzędnych od 241,50 do 264,00 m.

EN

The article presents observations on the water table dynamics in the Pleistocene aquiferous level, realised in piezometers forming a local monitoring network around the reservoir. The authors analyse the results of hydro-geological measurements carried out in 20 piezometers in the period form June-Novem- ber 2004 (i.e. from piezometers drilling) to 19.10.2009. They indicate various reactions of the water table in piezometers to water pressure increase in the post-sand excavation with ordinates ranging between 241,50 and 264,00 m.

10

Infiltracja efektywna w obszarach odkrywkowej eksploatacji piasków

Kropka J., Wróbel J.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2011

|

nr 445 Hydrogeologia z. 12/1

345--354

PL

Infiltrację efektywną określono dla 22 cząstkowych zlewni podziemnych w zasięgu drenującego wpływu trzech odkrywkowych kopalń piasku. Powierzchnia zlewni podziemnych wahała się od 0,2 do 23,4 km2. Infiltrację obliczono metodą hydrologiczną oraz bilansu wodnego. Infiltracja efektywna opadów w zlewniach wahała się w przedziale od 8,3 do 50,5%, tj. od 2,0 do 14,0 dm3/s•km2. Wskaźnik infiltracji opadów wahał się od 63 do 442 mm.

EN

Recharging infiltration has been determined for 22 partial groundwater basins within the boundaries of 3 centres of opencast sand mining drainage. The area of groundwater basin ranged from 0.2 to 23.4 km2. Infiltration was calculated by means of hydrological method and water balance. Recharging infiltration of precipitation in basins ranged from 8.3 to 50.5%, i.e. 2.0 to 14.0 dm3/s•km2. Infiltration coefficient of precipitation ranged from 63 to 442 mm.

11

Monitoring stanu ilościowego wód podziemnych w zlikwidowanych kopalniach węgla kamiennego w północno-wschodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego

Kropka J., Czapnik A.

Przegląd Górniczy

|

2009

|

T. 65, nr 1-2

51-59

PL

W zlikwidowanych kopalniach węgla kamiennego, w których istnieją warunki hydrogeologiczne do piętrzenia wody, odwadnianie stacjonarne jest zastępowane głębinowym, znacznie tańszym i bezpieczniejszym. Zatopienie podziemnych wyrobisk górniczych wodami z dopływu naturalnego jest możliwe tylko do pewnego poziomu, wynikającego z występowania na określonych rzędnych połączeń hydraulicznych między zlikwidowanymi i czynnymi kopalniami. W pracy, korzystając z obowiązujących uregulowań prawnych, zaprezentowano proces decyzyjny związany z przejściem z odwadniania stacjonarnego na głębinowy w likwidowanej kopalni, a także procedury towarzyszące ciągłej obserwacji położenia zwierciadła wody oraz ilości wypompowanej wody z tzw. rejonu odwadnianego systemem głębinowym w centralnym Zakładzie Odwadniania Kopalń w Czeladzi. Zagadnienia te omówiono na przykładzie rejonu "Paryż", w którym w latach 1996-2008 dokonano czterech zmian poziomu odwadniania, a przejście na odwadnianie systemem głębinowyma nastąpiło w 2001 r.

EN

In the liquidated mines, where conditions to dam up water exist, stationary drainage is replaced by deep drainage, considerably cheaper and safer. Flooding of underground mining working with waters from the natural inflow is possible only up to some level, resulting from occurring on determined data hydraulic connections between liquidated and working mines. Using binding regulations a decisive process connected with the change from stationary drainage to deep one in the liquidation of mines, and also accompanying procedures of continues observation of water level as well as quantity of pumped water from so called region dewatered by means of deep system in the Central Mine Dewatering Plant at Czeladź is presented. These problems are discussed on example of "Paryż" Region, where in the years 1996-2008 four changes of dewatering level have been made, change onto deep dewatering system took place in the year 2001.

12

Zmiany w dopływie wody do centralnej pompowni Bolko w Bytomiu

Kropka J.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2009

|

nr 436, z. 9/2

301-307

PL

W 2008 r. minęło 20 lat pracy centralnego systemu odwadniania wyrobisk górniczych pięciu zlikwidowanych kopalń rud cynku i ołowiu w niecce bytomskiej. W wieloleciu 1989-2008 wydzielono sześć okresów, różniących się wielkościami dopływów do systemu. Sumaryczne dopływy wody do pompowni wahały się od 19,4 m3/min (2005) do 39,0 m3/min (1997). Po okresie wysokich dopływów 38,6-39,0 m3/min w latach 1996-1997, a także 30,3-30,4 m3/min w latach 2001-2002, od 2003 r. obserwuje się zdecydowanie niższe wartości 19,4-23,5 m3/min. Niższe dopływy do pompowni w stosunku do wielkości prognozowanej, równej 36,0 m3/min, spowodowały ucieczki około 5,0-6,0 m3/min wody w trakcie ich przekierowania po wyłączeniu pompowni głównych w rejonie wschodnim oraz dwie ucieczki wody z rejonu zachodniego do niżej leżących wyrobisk kopalni węglowej.

EN

In 2008 twenty years has passed by since the central drainage system of mine workings belonging to 5 closed zinc and lead ore mines in the Bytom Trough had started its work. In the years 1989-2008 six periods were distinguished that differed in the amount of water flowing into the system. Total water inflow to the pumping station ranged from 19.4 m3/min (2005) to 39.0 m3/min (1997). After the period of high water inflow 38.6-39.0 m3/min in the years 1996-1997, and also 30.3-30.4 m3/min in the period 2001-2002, significantly lower water inflows 19.4-23.5 m3/min have been observed since 2003. Lower water inflow to the pumping station in comparison with the expected 36.0 m3/min, led to escape of ca. 5.0-6.0 m3/min of water when its flow direction has been changed, after main pumping stations in the eastern area had been shut down, and two water escape from western area to the mine workings of coal mine lying below.

13

Sieć monitoringu stanów wody podziemnej plejstoceńskiego poziomu wodonośnego wokół zbiornika wodnego Kuźnica Warężyńska

Kropka J., Stefański J.

Przegląd Górniczy

|

2008

|

T. 64, nr 3

19-26

PL

Zbiornik wodny Kuźnica Warężyńska powstał w latach 2003-2006 w miejscu wyrobiska popiaskowego kopalni piasku Kuźnica Warężyńska. W pracy scharakteryzowano sieć monitoringu lokalnego wokół zbiornika. Tworzy ją 30 piezometrów oraz 7 studni kopanych. Jej celem jest obserwacja dynamiki kształtowania się zwierciadła wody w plejstoceńskim poziomie wodonośnym wokół zbiornika oraz w obrębie zapory czołowej zbudowanej z miejscowych materiałów budowlanych. Dotychczasowe wyniki pomiarów świadczą o zróżnicowanej reakcji zwierciadła wody w piezometrach na spiętrzenie wody w wyrobisku popiaskowym w przedziale rzędnych ok. 242,00-264,00 m n.p.m.

EN

The water reservoir Kuźnica Warężyńska arose in the years 2003-2006 in the place of sand working of the sand Kuźnica Warężyńska. The local monitoring system aroundthe reservoir is characterised. In includes 30 piezometers and 7 dug wells. It has been built to observe the water level running dynamics in the Pleistocene water bearing horizon around the reservoir as well as at the dam built of local building materials. So far results of measurements show divers reaction of water level in the piezometers on water damming up in the sand working in the datum range of about 242.00-262.00 above sea level.

14

Infiltracja efektywna w rejonie odkrywkowej kopalni piasku Maczki-Bór

Kropka J.

Przegląd Górniczy

|

2006

|

T. 62, nr 12

45-53

PL

Odkrywkowa kopalnia piasku Maczki-Bór położona jest w dolnym odcinku doliny kopalnej Białej Przemszy. W drenażu górniczym plejstoceńskiego poziomu wodonośnego w rejonie odkrywkowego wyrobiska piaskowni współuczestniczą niżej leżące podziemne wyrobiska górnicze kopalń węgła kamiennego. Średni dopływ wody do wyrobisk piaskowni w latach 1996-2005 wynosił 29,4 m[^3]/min. Sumaryczny drenaż wód plejstoceńskiego poziomu wodonośnego wyrobiskami piaskowni i kopalń węglowych wynosił 36,9 m[^3]/min. W obszarze leja depresji kopalni piasku (22,0 km[^2]) oraz sąsiadującym od południowego zachodu ośrodku drenażu górniczego zlikwidowanej kopalni "Jan Kanty" (7,5 km[^2]), czyli na powierzchni łącznie 29,5 km[^2], wyznaczono 4 zlewnie cząstkowe. Obliczenia infiltracji efektywnej w zlewniach metodą bilansu wodnego wykonano dla wielolecia 1996-2005.

EN

The opencast sand mine Maczki-Bór is located in the lower part of mining valley of Biała Przemsza river. In the mining drainage of the Pleistocene water bearing stage in the region of opencast working of the sand pit take part lower located underground coal mine workings. The average inflow into the sand pit in the years 1996-2005 amounted to 29.4 m[^3]/min. The total drainage of waters from Pleistocene water bearing stage by sand pit workings and coal mines amounted to 36.9 m[^3]/min. In the area of sand mine depression cone (22 km[^2]) as well as adjacent at south-west mining drainage centre of KWK (hard coal mine) "Jan Kanty" (7.5 km[^2]), it means on the total surface 29.5 km[^2], 4 partial drainage areas have been determined. Calculations of effective infiltration for drainage areas have been made for the years 1996-2005 by means of water balance method.

15

Infiltracja efektywna w obszarze spływu wód podziemnych do odkrywkowego wyrobiska kopalni piasku Szczakowa

Kropka J., Wróbel J.

Przegląd Górniczy

|

2006

|

T. 62, nr 10

26-37

PL

Odkrywkowe wyrobiska kopalni piasku Szczakowa o powierzchni około 31,5 km2 jest największym tego typu wyrobiskiem górniczym w Polsce. Jego powierzchnia 29,64 km2 została zrekultywowana w kierunku leśnym w latach 1960-2005. Obszar spływu wód podziemnych do centrum drenażu górniczego wynosi 83,4 km2. Średni dopływ wody do wyrobisk piaskowni w latach 1995-2005 wynosił 1,345 m3/s. Autorzy opierając się na 154 pomiarach hydrometrycznych wykonanych w rowach i kanałach odwadniających wyrobisko oraz ciekach powierzchniowych przepływających przez obszar drenażu górniczego, a także szczegółowym rozpoznaniu gospodarki wodnej na omawianym obszarze, dokonali obliczeń infiltracji efektywnej w zasięgu obszaru spływu wód dla lat 1995-2002 i dwulecia 2004-2005. Szczegółowe prace terenowe prowadzone w latach 2004-2005 pozwoliły także na obliczenia infiltracji efektywnej w 15 zlewniach cząstkowych w granicach tego obszaru.

EN

Opencast working of the sand mine "Szczakowa" with the surface of 31.5 km[^2] is the biggest mining working of this type in Poland. Its area of 29.64 km[^2] has been reclaimed as a forest in the years 1960-2005. The area of underground waters run-off into the mining drainage centre amounts to 83.4 km[^2]. The average water inflow into the workings of sand mine in the years 1995-2005 amounted to 1.345 m[^3]/s. The Authors basing on 154 hydrometric measurements made in drainage ditches and drains dewatering the working as well as surface flows flowing through the area of mining drainage and also the detailed recognition of the water management on the area in question, made calculations of effective infiltration in the range of the water run-off area for the years 1995-2002 and 2004-2005.The detailed field works in the years 2004-2005 allowed also to calculate the effective infiltration in 15 partial drainage basins within the borders of this area.

16

15 lat centralnego odwadniania wyrobisk zlikwidowanych kopalń rud cynku i ołowiu w niecce bytomskiej

Kropka J.

Przegląd Górniczy

|

2004

|

T. 60, nr 6

25-33

PL

Zakończeniu eksploatacji górniczej (1978 - 1989) i ostatecznej likwidacji pięciu kopalń rud cynku i ołowiu (1989 - 1991) w niecce bytomskiej, towarzyszyło powstanie Centralnej Pompowni "Bolko" (CPB). Pompownia została wykonana w latach 1985 - 1991 na bazie istniejącego od 1906 r. szybu wentylacyjnego "Bolko" w północnej części Bytomia. CPB ma zabezpieczać przed zagrożeniami wodnymi działające poniżej w utworach karbonu produktywnego kopalnie węgla kamiennego. Prezentowane w artykule problemy związane z odpływem wód z wyrobisk porudnych zlikwidowanej kopalni "Nowy Dwór", grawitacyjnym przepływem wody głównie przez wschodni chodnik wodny oraz odprowadzeniem wód rurociągami do zespołu osadników przy rowie z "Orła Białego", wynikają z intensywnej w ostatnich latach działalności czterech ostatnich kopalń węgla kamiennego w centralnej części niecki bytomskiej.

EN

The end of mining (1978-1989) and final liquidation of five zinc and lead ore mines (1989-1991) was accompanied by the origin of Central Water-drainage Installation "Bolko" (CPB). It has been built in the years 1985-5-1991 on the basis of the existing from-1906 ventilation shaft "Bolko" in the northern part of Bytom. CPB is to protect from water hazards hard coal mines working lower. The presented problems con-nected with the outflow of waters from the ore workings of the liquidated! mine "Nowy Dw6r", the gravitational flow of water mainly through the eastern drainage road as well as waters disposal by means of pipelines to settling ponds complex at the ditch from "Orzeł Biały" result from intensive activity of the last four hard coal mines in the central part of the Bytom syncline in the last years.

17

Przekształcenia warunków hydrogeologicznych w obszarach odkrywkowej eksploatacji piasków podsadzkowych w rejonie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego

Kropka J., Wróbel J.

Przegląd Geologiczny

|

2001

|

Vol. 49 nr 7

631-638

PL

W ostatnich 10-15. latach nastąpił gwałtowny spadek zapotrzebowania na piaski do podsadzania wyrobisk górniczych w kopalniach węgla kamiennego. Proces ten może przybliżyć moment zakończenia ponad 100-letniej, odkrywkowej eksploatacji złóż piasków podsadzkowych w rejonie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Aktualnie eksploatowane 4 złoża czwartorzędowych piasków charakteryzują się prostymi warunkami hydrogeologicznymi. Średni, sumaryczny dopływ wody z drenażu czwartorzędowych poziomów wodonośnych i infiltracji wód rzecznych do wyrobisk odkrywkowych wynosi 140,0-150,0 m3/min, przy maksymalnej depresji 24,0-30,0 m oraz łącznym zasięgu drenażu górniczego ok. 130,0-140,0 km2. Pomimo wielu zagrożeń antropogenicznych, ponad 90,0% wód dopływających do wyrobisk górniczych posiada skład chemiczny wód zwykłych. Wstępne prognozy zmierzają głównie do leśnej i wodnej rekultywacji wyrobisk górniczych.

EN

A rapid decrease in demand for filling sands in coal mines has been observed for the last 10-15 years. This trend can end over a 100-year-old surface mining of filling sands in the Upper Silesian Coal Basin. Four presently active deposits of Quaternary sands are characterized bv simple hydrogeological conditions. An average total water inflow derived from Quaternary aguifers drainage and river infiltration is 140.0-150.0 m /min., with a maximal depression of 24.0-30.0 m, and a total extent of mine drainage as far as 130.0-140.0 km^2. Despite many anthropogenic threats, over 90% of water flowing into mine workings reveals the chemical composition of fresh water. The preliminary predictions aim mainly at forestation and aquifer reclamation of mine workings.

18

Problemy hydrogeologiczno-górnicze systemu centralnego odwadniania wyrobisk górniczych zlikwidowanych kopalń rud cynku i ołowiu

Kropka J., Respondek J.

Przegląd Geologiczny

|

2000

|

Vol. 48, nr 8

727-735

PL

Centralna pompownia Bolko w Bytomiu umożliwia ciągłe odwadnianie wyrobisk górniczych zlikwidowanych w latach 1978-1989 kopalń rud cynku i ołowiu w triasowej niecce bytomskiej. Deformacje górotworu i powierzchni terenu, będące wynikiem intensywnej - głównie na zawał - eksploatacji pokładów węgla kamiennego w niżej leżących kopalniach, stwarzają dla centralnej pompowni problemy natury odwodnicniowo-górniczej. Podstawowym problemem dla ciągłości pracy pompowni jest zachowanie drożnego i grawitacyjnego systemu przepływu wody w wyrobiskach i chodnikach wodnych szybu Bolko oraz awaria rozszczelnienia rurociągów na powierzchni terenu. Opady atmosferyczne są podstawowym źródłem dopływu wody, średnio ok. 25,0-30,0 m3/min, do wspomnianych wyrobisk. W bilansie wód dopływających do wyrobisk i pompowni znaczącą rolę odgrywają wody pochodzenia antropogenicznego: infiltracja z bezodpływowych zlewni w górniczych nieckach obniżeniowych, z cieków powierzchniowych oraz z miejskich sieci wodociągowych i kanalizacyjnych.

EN

The central pumping station Bolko in Bytom enables continuous dewatering of mined-out workings in lead-zinc ore mines in the Triassic Bytom Trough, that were abandoned in 1978-1989. The rock mass and surface deformations, which are the result of intensive, mainly roof caving exploitation of hard coal deposits in deeper situated mines, create for the central pumping stations problems of dewatering-mining nature. The basic problem to preserve work continuity in a pumping station is to maintain the efficient and gravitational system of water flow in mined-out workings and water galleries of Bolko shaft and loosing tightness of pipelines on the surface level. Precipitation is the main source of water inflow to the mentioned workings, ca. 25-30 m /min on average. Water of anthropogenic origin is of great importance in the balance of water flowing into workings and pumping stations: infiltration from basins that have no water runoff, situated in mining subsidence, from surface currents and urban plumbing systems.

19

Modelling of vibrating systems by means of the transformation of hibrid graphs into bond graphs

Kropka J., Świder J., Wojnarowski J.

Journal of Technical Physics

|

1999

|

Vol. 40, no 3

329-340

EN

The scope of the paper is to formulate the method of transforming hybrid graphs into bond graphs. Thanks to such transformation it is possible to take advantage of hybrid and bond graphs without the need of creating a new model of the discussed systems. The systems modelled by means of hybrid and bond graphs are discrete mechanical and hydraulic-mechanical systems, their models contain kinematic and dynamic excitations together with inertial, elastic and damping elements, which may be described by heterogeneous co-ordinates.