Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Doskonalenie metodyki badawczej pomiarów stężenia CO2 w powietrzu podglebowym

Tarkowski R., Sroczyński W.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2016

|

nr 92

243--260

PL

Podsumowano dotychczasowe, blisko dziesięcioletnie, doświadczenia zespołu Pracowni Geotechnologii IGSMiE PAN w zakresie pomiarów in situ stężenia CO2 w powietrzu podglebowym. W kolejnych latach badania realizowane były różnymi metodami i przy wykorzystaniu aparatury o rosnącym stopniu złożoności. W latach 2005–2008 wykonano pilotażowe badania koncentracji CO2 na obszarze złoża ropy naftowej Jastrząbka Stara k. Tarnowa, przy wykorzystaniu płytkich tymczasowych odwiertów. W 2009 r. w tej samej okolicy zainstalowano i przetestowano aparaturę do ciągłego pomiaru stężenia CO2 w powietrzu podglebowym, skonstruowaną w Instytucie. W kolejnych latach – od listopada 2009 r. do listopada 2014 r., prowadzono ciągłe pomiary na obszarze występowania wód mineralnych typu szczaw w Szczawnicy-Zdroju. Miały one na celu: przetestowanie jej działania, określenie tła stężenia CO2 w powietrzu podglebowym na badanym obszarze, stwierdzenie ewentualnych wycieków endogenicznego CO2, a także określenie istotnych czynników wpływających na stężenie tego gazu w powietrzu podglebowym w zmiennym przedziale czasowym. Uzyskane doświadczenia pozwoliły na udoskonalenie metodyki wykonywania pomiarów stężenia dwutlenku węgła w powietrzu podglebowym. Mogą być pomocne przy tworzeniu efektywnych systemów monitoringu na obszarach planowanych składowisk dwutlenku węgla w strukturach geologicznych.

EN

The present paper summarizes the nearly 10-year-long experiments conducted up to the present date by the Geotechnology Section of MEERI PAS on in situ measurements of CO2 concentration in soil air. Over the consecutive years, the studies were carried out using different methods and successively sophisticated instruments. In the years 2006–2008, a pilot study of CO2 concentration was performed on a hydrocarbon deposit of Jastrząbka Stara near Tarnów (Podkarpackie Province) using shallow boreholes. In 2009, the instruments for the continuous measurement of CO2 concentration in soil air were tested. The instruments were constructed at the Geotechnology Section. During the next years – from November 2009 to November 2014, continuous measurements were made in the area of carbonated mineral water occurrence in Szczawnica-Zdrój. The aim of the measurements was to test the instruments, to determine the background concentration of CO2 in soil air in the study area, to find possible leaks of endogenous CO2 , as well as to identify important factors affecting the concentration of this gas in soil air in a varying time interval. The gained experience made it possible to improve the methods of measuring the concentration of carbon dioxide in soil air. They can be helpful in creating effective monitoring systems in areas of planned carbon dioxide storage in geological formations.

2

Problem samoistnej regeneracji systemów przyrodniczych na obszarach ochrony dostępności złóż - przypadek Łąk Nowohuckich w Krakowie

Sroczyński W.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2014

|

nr 87

163--176

PL

Idea ochrony zasobów podlega ewolucji. Współcześnie priorytetem stała się ochrona dostępności złóż, a głównym ograniczeniem - wymogi ochrony środowiska. W artykule wskazano rolę, jaką na obszarach nieeksploatowanych złóż kopalin odgrywają procesy samoistnej regeneracji i renaturyzacji systemów przyrodniczych. Paradoksalnie, może to później wykluczać obszary złożowe z bazy surowcowej, z uwagi na restrykcyjną ochronę przyrody. Problem zilustrowano przypadkiem losów złoża kruszywa piaskowo-żwirowego położonego na obszarze tzw. Łąk Nowohuckich w Krakowie - użytku ekologicznego i specjalnego obszaru ochrony siedlisk Natura 2000. Nie istnieją mechanizmy prawne, pozwalające nadać ochronie dostępności złóż status nadrzędny nad ochroną przyrody (nawet na drodze ustawowej). Zmiana priorytetów byłaby możliwa tylko poprzez regulacje prawne Unii Europejskiej. Jednak aktualne dokumenty strategiczne UE kładą nacisk na równoważenie wzrostu popytu na zasoby mineralne poprzez recykling i substytucję (np. przy wykorzystaniu surowców wtórnych z odpadów). Rozluźnienie przepisów dotyczących obszarów chronionych Natura 2000 nie jest brane pod uwagę.

EN

The concept of resources protection is evolving. Today, ensuring the availability of mineral deposits is increasingly a priority, with the major restrictions being environmental requirements. This paper explains the role of both spontaneous regeneration and active restoration of the ecosystem, which occur on the undeveloped areas of mineral deposits. Paradoxically, such processes which could be seen as temporarily improving the natural environment can later exclude those deposit areas from the resource base due to restrictions associated with environmental protection. The problem is illustrated by an example of the fate of sand-gravel aggregate deposits located at the so called Nowa Huta Meadows, an ecological area and a special area of conservation of Natura 2000 habitats. Legal mechanisms do not exist which allow the assignment of a higher status for deposit availability protection than for nature protection (even by legislation). The changes in priorities would be possible only through European Union regulation. However, current EU strategic documents insist on a balancing of increasing demand for mineral deposits through recycling and substitution (e.g., using secondary mineral raw materials from waste). Relaxation of the rules concerning protected Nature 2000 areas is not taken into account.

3

Wstępne wyniki testu aparatury do ciągłego pomiaru stężenia dwutlenku węgla w powietrzu glebowym na stanowisku w Szczawnicy

Tarkowski R., Sroczyński W., Luboń K., Wdowin M.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2012

|

Tom 14

930--944

EN

This paper presents the results of CO2 concentration in the soil air in attempt to determine the influence of exogenous and endogenous factors on the recorded measurement. The tests were conducted in the area of Szczawnica Spa(S Poland) using an equipment for continuous CO2 measurement, constructed at the Mineral and Energy Eeconomy Research Institute Polish Academy of Science. The device measured and logged the results from 4 points for a 12-month period. The measurements were aimed to answer the following questions: what factors and to what extent determine the spatial and temporal (short- and longterm) variability in the concentration of carbon dioxide in the soil air, and whether the individual measuring points of the Szczawnica measuring station registered any signs of carbon dioxide of endogenous origin. The obtained results allowed the interpretation of seasonal variability of CO2 (in a year-round profile), irregular variations in periods lasting several days, diurnal cycle variability, and others. The results clearly show the dependence of CO2 concentrationon both the season and the weather conditions (especially temperature and precipitation).

4

Fly ash vitrification as the effective physico-chemical waste stabilization method

Sobiecka E., Sroczyński W.

Biotechnology and Food Science

|

2011

|

Vol. 75, nr 2

35-38

EN

In this paper, the physico-chemical stabilization method of electrical power plant fly ash of the Province of Lodz in central Poland was studied. The chemical composition and leachability of metals were determined in the investigated samples. The ashes were vitrified in a thermal plasma process and their chemical stability was tested to determine whether the ashes can be disposed safely into the environment, specifically onto surface soil. The heavy metal leachability tests proved that the products after vitrification were more stable than non-vitrified waste making it more suitable for disposal into the environment.

5

Krakowskie "Białe Morza" - wybrane problemy zagospodarowania i rewitalizacji

Sroczyński W., Skrzypczak R., Syposz-Łuczak B., Wota A.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2009

|

nr 76

31-43

PL

"Białe Morza" w Krakowie-Łagiewnikach to wschodnia część terenów poprzemysłowych po byłych Krakowskich Zakładach Sodowych "Solvay". Zakłady zakończyły działalność w 1989 r., a głównym powodem ich zamknięcia była nadmierna uciążliwość dla środowiska. Wcześniej, od lat trzydziestych XX w., na omawianym terenie deponowane były odpady posodowe, głównie szlamy w nadpoziomowych stawach osadowych, łącznie około 5 mln ton. W ostatnim dwudziestoleciu osadniki podlegały samoistnej przyrodniczej renaturyzacji. Obecne zamierzenia planistyczne preferują tutaj funkcję przyrodniczo-użytkową o charakterze publicznym. Kierunek tym przemianom nadaje bliskie sąsiedztwo Sanktuarium, a szczególnie historyczny związek tych terenów z osobą Jana Pawła II i powstające na dawnych osadnikach Centrum JP II "Nie lękajcie się". Od 2007 r. autorzy (Zespół Pracowni Inżynierii Ekologicznej IGSMiE PAN w Krakowie) uczestniczą w pracach dotyczących planowania i zagospodarowania "Białych Mórz". Artykuł przybliża związane z tym wybrane problemy, szczegółowo analizowane w pracach źródłowych (Sroczyński i in. 2007a, b; 2009). Na tle historii i perspektyw zagospodarowania tego terenu omówiono uwarunkowania i ograniczenia geologiczno-inżynierskie dla potrzeb tworzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, istotnie wpływające tutaj także na regionalizację ekofizjograficzną. Zapoznano czytelników również z wstępnymi wynikami nowego etapu prac - wynikami oceny gruntów z wkopów pod powstające obiekty Centrum JP II w nawiązaniu do obowiązujących uregulowań prawnych.

EN

"Biale Morza" in Krakow-Lagiewniki is located in the east part of post-industrial terrains after "Solvay" Krakow Soda Works. This plant finished its activity in 1989 and the main reason of its closure was an extensive noxiousness on the environment. Earlier, since the thirties of 20th century, on the discussed terrain, wastes were placed, mainly mud in the ponds located above the ground, in all ca. 5 million tons. In the last twenty years, ponds were subjected to self-contained renaturation. Nowadays plans prefer here a nature-utilization function with public character. Close neighborhood of the Sanctuary, historical connection of those terrains with John Paul II and forming JP II Center "Be Not Afraid!" give a direction of those transformations. Since 2007 authors (group from Division of Ecological Engineering - Mineral and Energy Economy Research Institute Polish Academy of Sciences, Krakow) have participated in works apply to planning and management of "Biale Morza". This article presents the problems connected with the works, which are analyzed in the sources (Sroczynski et al. 2007a, b; 2009). On the historic background and utilization perspectives, conditions and geological and engineering restrictions for local plan needs are discussed (they influence ecophysiographical division). A reader gets acquainted with initial results of new works stage - assessment of soil from excavations under JP II Center in connection with obligatory legal adjustments.

6

Perspektywy zagospodarowania tzw. „Białych Mórz” na terenach po byłych Krakowskich Zakładach Sodowych „Solvay”

Sroczyński W.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2008

|

nr 10

423--430

7

Geologiczne uwarunkowania rewitalizacji i zagospodarowania tzw. "Białych Mórz" na terenach po byłych Krakowskich Zakładach Sodowych "Solvay"

Sroczyński W.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2008

|

T. 34, z. 4

701-708

PL

"Białe Morza" w Krakowie-Łagiewnikach to wschodnia część terenów poprzemysłowych po byłych Krakowskich Zakładach Sodowych "Solvay". Od lat 30. XX w. do 1989 r. deponowano tam odpady posodowe, głównie szlamy, w nadpoziomowych stawach osadowych, łącznie ok. 5 mln ton. Po wstępnej rekultywacji osadniki przez kilkanaście lat pozostawały w stadium samoistnej regeneracji i przyrodniczej sukcesji. Te zaniedbane tereny stały się ostatnio łakomym kąskiem dla potencjalnych inwestorów. Zgodnie z nowymi koncepcjami ich zagospodarowania mają one pełnić funkcje publiczne (m.in. budowa Centrum Jana Pawła II "Nie lękajcie się"). W 2007 r. pod kierunkiem autora została sporządzona dokumentacja geologiczno-inżynierska na potrzeby miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego tego obszaru. Podstawowe ograniczenia rozwiązań urbanistycznych to: znacznie zmieniona rzeźba, skomplikowane i niekorzystne warunki geologiczno-inżynierskie oraz zanieczyszczenie środowiska. W artykule omówiono historię zagospodarowania, formy i mechanizmy antropopresji, warunki geologiczne, geotechniczne oraz geoekologiczne. Wskazano zagrożenia geologiczne. Przedstawiono mapę rejonizacji warunków geologiczno-inżynierskich na potrzeby kształtowania struktury funkcjonalno-przestrzennej.

EN

The "Białe Morza" in Kraków-Łagiewniki is an east part of post-industrial terrains after former "Solvay" Kraków Soda Works. From the thirties of 20. century to 1989 the soda wastes were stored, mainly sludge. Sludge was deposited on the sedimentary ponds in quantities equal 5 Mg. After primary land reclamation the settling tanks were in a stage of intrinsic regeneration and natural succession. That neglected terrains are recently a "tempting bite" for potential investors. Public function - building the John Paul II Centre "Be not afraid!" - is a new, basic destination of that terrains. In 2007 was made by an author and team a geological and engineering documentation for needs of local development plan. Basic limitations for urban solutions are: considerably changed topographic profile, complicated and disadvantageous geological and engineering conditions and environment pollution. In this article, history of land development, forms and mechanisms of anthropopression, geological, geotechnical and geoecological conditions are discussed. Reionisation of geological and engineering conditions for needs of forming a functional and spatial structure were presented.

8

Plasma treatment of spent chemical reagents

Kołaciński Z., Sroczyński W., Muszczynko Z., Krystofiak P., Duński H., Szymański Ł.

Problemy Eksploatacji

|

2006

|

nr 4

239-246

EN

The paper has in view the solution of problems concerning the utilization of spent fluid chemical reagents. The Plasma Technology and Environmental Protection Group of the Technical University of Lodz worked out a compact device - PDUCR (Plasma Destructor of Used Chemical Reagents) for safe utilization of spent chemicals. The device will be able do utilize from one to a few kilograms of reagent per hour.

PL

Przedmiotem przedstawionych w artykule badań jest próba rozwiązania problemów związanych z utylizacją zużytych płynnych odczynników chemicznych. Międzywydziałowy zespół badawczy Technologii Plazmowych i Elektrotechnologii Ochrony Środowiska w Politechnice Łódzkiej opracował kompaktowe urządzenie - PUOC (Plazmowy Utylizator Odczynników Chemicznych) dla bezpiecznej utylizacji odczynników chemicznych w miejscu ich powstawania, to znaczy w analitycznych laboratoriach chemicznych. Urządzenie będzie pracowało z wydajnością od jednego do kilku kilogramów odczynnika na godzinę.

9

Environmental impact of the Carpathian water reservoirs and its assessment. Case study involving Krempna and Solina reservoirs

Sroczyński W., Bonenberg J., Bonenberg Ł.

Polityka Energetyczna

|

2003

|

T. 6, spec. [1]

161-169

EN

This article presents selected, most important issues concerning assessment of environmental impact created by Carpathian water reservoirs. It is based on two dams, for which environmental reports have recently been prepared by the authors, namely designed Krempna reservoir on Wisloka river and existing Solina-Myczkowce reservoir on San River. Krempna water reservoir is designed on the areas near the boundaries of national park. Solina water reservoir (the biggest in Poland) was put into service in 1968 and is now radically modernized which shall, among other things, raise the power plant capability up to 50%. This environmental impact assessment, made in 2000, is the first of that kind for this structure. We included legal and organizational aspects connected with adjustment of Polish law to the law of European Union. Those aspects focused on showing differentiation of problems connected with assessments made for both new water reservoirs and those in mature stage.

PL

Omówiono wybrane najważniejsze problemy oceny oddziaływania na środowisko karpackich zbiorników wodnych na przykładzie dwóch obiektów, dla których oceny takie w ostatnim czasie przy współudziale autorów wykonano - projektowanego zbiornika Krempna na rzece Wisłoce oraz istniejącego zespołu zbiorników wodnych Solina-Myczkowce na rzece San. Zbiornik Krempna jest zbiornikiem projektowanym na terenach graniczących z parkiem narodowym. Zbiornik wodny Solina (największy w Polsce) został oddany do użytku w 1968 r., a obecnie poddawany jest gruntownej modernizacji mającej między innymi na celu zwiększenie mocy hydroelektrowni o około 50%. Sporządzona w 2000 r. ocena oddziaływania na środowisko jest pierwszym tego typu opracowaniem dla obiektu. Uwzględniono aspekty prawno-organizacyjne związane z dostosowywaniem polskiego prawa do prawodawstwa Unii Europejskiej. Zwrócono uwagę na zróżnicowanie obszarów problemowych w ocenach wykonywanych dla zbiorników nowo projektowanych i zbiorników w stadium dojrzałym.

10

Przekształcanie materiałów azbestowych w materiał przyjazny środowisku

Cedzyńska K., Kołaciński Z., Sroczyński W.

Zeszyty Naukowe. Chemia / Politechnika Śląska

|

2001

|

z. 142

9-14

EN

In this paper the calculations of conditions of vitrification process are presented. The chemical reactions and net energy rate requirements have been calculated in the way of step by step heating up of common asbestos wastes such as serpentines and amphiboles. The chemical constitution of solidified material before and after vitrifaction process was computed. The minimum and the maximum of energy rate requirement depending on kind of solidified asbestos have been obtained.