Wheat is a major crop, an important component of the human diet and important source of animal fodder in the world. Characterization of phenolic profiles of the leading wheat cultivars is important for new opportunities for breeding and eventual commercial production of value-added cultivars rich in beneficial components. A method using ultra-performance liquid chromatography combined with photodiode-array detector–electrospray ion source–mass spectrometry (UPLC–PDA–ESI–MS) has been developed for determination of phenolic compounds contained in twelve winter and thirteen spring wheat varieties. The antioxidant activity was determined by the thin-layer chromatography–2,2-diphenyl-1-picrylhydrazyl (TLC–DPPH•) test with image processing by means of the ImageJ program. Based on retention time, the mass of deprotonated molecule [M−H]− and ultraviolet (UV) spectra, seven phenolic acids, and twelve flavonoids were identified and quantitated in the 80% aqueous methanol extract of the wheat varieties. The average concentrations of total researched compounds were definitely higher in spring wheat cultivars than in winter ones. Varieties Trappe and Kandela showed the most elevated values of total free phenolic acids. Kandela and Ostka Smolicka had the highest content of flavonoids, and isoorientin was detected as the main phenolic in wheat cultivars. Additionally, a correlation between radical scavenging activity and total phenolic acids content was observed. UPLC combined with PDA–ESI–MS could be applied to complete characterization of natural products (e.g., phenolics) in alcoholic extracts from wheat varieties.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The composition and concentration of natural products largely depend on a plant part, development stage, cultivar, and growing conditions. This study evaluated the influence of cultivars and production systems on the composition of natural products (benzoxazinoids) in wheat aerial parts. The determination of benzoxazinoids was performed by combining pressurized liquid extraction, ultra-performance liquid chromatography, and tandem mass spectrometry. Six benzoxazinoids were identified and quantitated in wheat varieties. Significant differences were observed among the examined varieties. The average concentrations of total researched compounds were definitely higher in the organically produced spring wheat cultivars than in the winter ones. The content of these compounds in the same varieties grown under organic and conventional systems showed their higher content under the organic one. The main benzoxazinoids detected in wheat varieties were 2,4-dihydroxy-7-methoxy-1,4-benzoxazin-3-one glucoside (DIMBOA-Glc) and 6-methoxy-2-benzoxazolinone (MBOA). The richest sources of benzoxazinoids were Brawura, Łagwa, and Kandela (52.46, 34.67, and 30.14 μg/g dry weight [DW], respectively).
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Badano skuteczność separacji kationowych substancji powierzchniowo czynnych w ciśnieniowych procesach membranowych. Zastosowano roztwory dwóch czwartorzędowych soli amoniowych w szerokim zakresie stężeń (50-1000 mg/dm3) oraz nanofiltracyjne membrany płaskie (NP010 i NP030) i rurowe moduły membranowe (AFC30 i AFC80). Oceniano zdolności separacyjne membran oraz wpływ separowanych substancji na hydrauliczną wydajność procesów. Przeprowadzone badania potwierdziły możliwość zastosowania ciśnieniowych procesów membranowych do oczyszczania roztworów zawierających substancje powierzchniowo czynne. Uzyskano retencję sięgającą 94%. Wykazano, że obecność substancji powierzchniowo czynnych w oczyszczanych roztworach wpływa na właściwości transportowe membran.
EN
Two quaternary NH4 salts in aq. solns. (concen. 50-1000 mg/L) were sepd. by nanofiltration through flat-sheet membranes and tubular modules to det. sepn. efficiency and membrane permeability. The pressure-driven membrane process was found as effective method for removal of the cationic surfactants. The highest retention coeffs. were 94 and 80% for compds. tested. The presence of surface active agents in the treated solns. affected hydraulic properties of the membranes.
The usefulness of micellar-enhanced ultrafiltration (MEUF) for copper ion removal was evaluated. The experiments were performed in a semi-pilot installation in a cross-flow regime with the use of ultrafiltration modules (5 kDa and 10 kDa). The first stage of the tests included copper ion removal in the classic UF process. During the next step, anionic surfactant (sodium dodecylbenzenesulfonate, SDBS) was added to the feed solution in a wide range of concentrations. The effect of copper and surfactant concentrations on separation efficiency and permeate flux was evaluated. It was found that MEUF enables high copper ion removal. Depending on surfactant concentration in the feed solution, the average copper concentration in the permeate was in the range from 0.02 to 0.08 mM (feed solution 0.79 mM). Surfactant rejection was strongly dependent on its concentration in the feed; the highest retention was obtained when surfactant was in the form of micelles, i.e., for concentrations exceeding the CMC.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The use of polyphenols in food fortification is a common custom generally carried out to increase its nutritional value. In this paper, ground chili pepper was proposed as a potential functional coffee additive. Various phenolic compounds present in this spice were analyzed by a new, sensitive, and selective ultrahigh-performance liquid chromatography combined with mass spectrometry (UPLC–MS). Separation was done on a column filled with a modified silica gel RP-18, in gradient solvent systems A (1% H3PO4 in water) and B (40% CH3CN in solution A). The capsaicin was found as the main phenolic compound of ground chilli pepper, which concentration was 295.95 mg g−1. It was demonstrated that quercetin is present in this spice also in different forms: not only as dihydrocapsaicin but also as quercetin-3-O-deoxyhexoside-glucuronide and quercetin-3-O-deoxyhexoside, whereas luteolin in the form of three compounds: luteolin-7-O-dihexoside, luteolin-6-C-hexoside-8-C-pentoside, and luteolin-7-O-malonyl-dihexosyl-pentoside. We have also identified apigenin-6-C-hexoside-8-C-pentoside. Furthermore, this paper, for the first time, evaluates the potential bioaccessibility of and interactions between compounds with multidirectional antioxidant properties from coffee and ground chili pepper. All samples, coffee, chili, and a mixture of the two showed ability to scavenge free radicals and chelate iron ions and were characterized by reducing power. The level of these activities changed after simulated gastrointestinal digestion. In the mixtures of water extracts, phytochemicals acted synergistically in the case of five from six tested methods. Interestingly, after digestion, in vitro chili extract lost ability to scavenge O2− radicals; that is why it was impossible to determine the interactions between coffee and chili in this case. Moreover, an antagonism in the action was observed for those cases, where, in water extracts, we have identified synergistic interaction.
Unit and integrated membrane operations were investigated for purification of a spent alkaline single-phase detergent from a CIP system in a milk production plant. The filtration experiments were performed in a concentration mode with the use of UF and NF modules differing in their configuration, MWCO, and polymer material. The performance of the modules was characterised in terms of their retention characteristics, hydraulic efficiency, and tendency to fouling. The results revealed that unit and integrated membrane processes were suitable for the recovery of spent cleaning baths containing single-phase detergents, and the permeates maintained their basic cleaning properties. Due to the greater selectivity of the NF module, integrated membrane operations resulted in a much greater modification of the composition of the single-phase detergent in comparison with unit UF processes.
Partycypacja społeczna w kształtowaniu budżetu jednostki samorządu terytorialnego przyj-muje w Polsce postać budżetu partycypacyjnego. Zamierzonym efektem wprowadzenia tej formy demokracji uczestniczącej jest zwiększony poziom zadowolenia mieszkańców z usług publicznych. W związku z brakiem analiz tego zagadnienia na gruncie polskiej nauki celem artykułu była próba dokonania analizy konstrukcji budżetu partycypacyjnego na przykładzie miasta stołecznego Warszawy w trzech aspektach: procedury tworzenia budżetu partycypacyjnego w świetle dotychczasowych doświadczeń z jego wdrażaniem; zestawienia popytowo – podażowego na projekty w ramach budżetu partycypacyjnego; zestawienia szans i zagrożeń wynikających z implementacji budżetu partycypacyjnego. Przy opracowaniu artykułu korzystano z materiałów źródłowych Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu miasta stołecznego Warszawy, literatury przedmiotu dotyczącej budżetu partycypacyjnego oraz ekonomii wspólnego dobra, danych uzyskanych w wywiadzie z naczelnikiem Wydziału Konsultacji Społecznych i Partycypacji Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy.
EN
Social participation in shaping the budget of a local Polish government takes the form of the participatory budgeting. The intended effect of the introduction of this form of participatory democracy is the increased level of citizen satisfaction with public services. In view of the lack of analysis of this issue on the basis of Polish science, the goal of this article was to analyze the structure of the participatory budget on the example of the capital city of Warsaw in three aspects: the procedure of creating a participatory budget in the light of experience with its implementation; the supply-demand collation of projects within the participatory budget; the analysis of opportunities and threats resulting the implementation of the participatory budget. The following materials were used during the preparation of this article: source materials from the Centre for Social Communications of Warsaw, literature on participatory budgeting and the economics of common good, data from the interview with the chief Department of Public Consultation and Participation Warsaw office.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Określono skuteczność oczyszczania ścieków z produkcji środków czystości w zintegrowanym układzie oczyszczania łączącym ultrafiltrację i wymianę jonową. Badania zrealizowano na ceramicznym module o granicznej rozdzielczości 5 kDa oraz makroporowatych i żelowych żywicach jonowymiennych. Szczególnie efektywny okazał się zintegrowany układ oczyszczania z makroporowatą magnetyczną żywicą MIEX. Uzyskano obniżenie stężenia anionowych substancji powierzchniowo czynnych i związków organicznych na poziomie 97% i 82%. Proces regeneracji wysyconych żywic jonowymiennych pozwolił na ich wielokrotne wykorzystanie w zintegrowanym układzie oczyszczania.
EN
Three com. ion-exchange resins were used to remove anionic surfactants, org. matter and dyes from surfactants-contg. wastewaters treated previously by ultrafiltration through a ceramic module (cut-off of 5 kDa). The most effective was a macropourous strong base resin. The removal of surfactants and org. matter amounted to 97% and 82%, resp. The spent resins were regenerated by an alk. treatment and recycled.
Określono skuteczność regeneracji makroporowatych i żelowych żywic jonowymiennych (MIEXŽ, A100, A200, A400 i SBW) wysyconych w układzie przepływowym anionową substancją powierzchniowo czynną. W badaniach zastosowano modelowy roztwór dodecylobenzenosulfonianu sodu (SDBS) o stężeniu 400 g/m3. Regenerację żywic w układach przepływowym i porcjowym przeprowadzono 12% roztworem NaCl (MIEXŽ) i 4% roztworem NaOH (A100, A200, A400 i SBW). Wykazano, że skuteczność regeneracji żywic jonowymiennych zależała od rodzaju polimeru, przy czym odmycie SDBS malało wraz ze zmniejszaniem się wielkości ziaren jonitu oraz stopnia usieciowania polimeru w szeregu MIEXŽ>A100>SBW>A200>A400. Regeneracja żywic przeprowadzona w układach przepływowym i porcjowym charakteryzowała się podobną skutecznością odmywania SDBS, przy ok. 50% większym zużyciu roztworów regeneracyjnych w układzie porcjowym.
EN
Effectiveness of regeneration was determined for macroporous and gel ion-exchange resins (MIEXŽ, A100, A200, A400 and SBW) saturated with an anionic surfactant in a continuous system. Use was made of a sodium dodecylbenzenesulfonate (SDBS) model solution at a concentration of 400 g/m3. Regeneration was carried out in a column and in a batch system with 12% NaCl solution (MIEXŽ) and 4% NaOH solution (A100, A200, A400 and SBW). The study produced the following findings. The extent of regeneration was influenced by the type of the resin applied. The level of SDBS elution decreased with decreasing grain size and degree of polymer cross-linking in the following order: MIEXŽ>A100>SBW>A200>A400. Regardless of whether the regeneration process was carried out in a column or a batch system, elution of SDBS was much the same, with approximately 50% greater consumption of regenerative solutions for the batch system.
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The results of the purification of contaminated cleaning solutions (acidic single-phase detergent), emanating from a diary industry, with the use of NF and UF flat-sheet membranes have been reported. The studies have shown potential usefulness of membrane filtration for the recovery of spent acid single-phase detergent. The NF (NP030 and NP010) and the tight UF (PS1) membranes provided high separation of specific milk components (protein and lactose) and organic matter, expressed as TOC and COD. The purified detergent maintained its low pH value and high value of acidity. However the surface tension slightly increased as a result of the high separation of the anionic surfactant.
Zbadano właściwości transportowe i separacyjne rurowych membran ceramicznych wykonanych z dwutlenku tytanu i cyrkonu w stosunku do wodnych roztworów anionowej substancji powierzchniowo czynnej (dodecylobenzenosulfonian sodu - SDBS). Określono wpływ stężenia SDBS w roztworze zasilającym, a także granicznej rozdzielczości membran oraz warunków procesowych na wydajność procesu ultrafiltracji realizowanego w układzie przepływu krzyżowego (cross-flow). Wykazano, że układ separacyjny z membranami ceramicznymi zapewnił zadowalającą eliminację SDBS z roztworów wodnych. W zakresie analizowanych stężeń SDBS zaobserwowano rosnącą podatności membran na blokowanie wraz ze wzrostem ich granicznej rozdzielczości (cut-off). Stwierdzono też istotny wpływ warunków procesowych (ciśnienie transmembranowe, liniowa prędkość przepływu roztworu zasilającego przy powierzchni membrany) na właściwości transportowo-separacyjne membran. Wykazano, że ceramiczne membrany ultrafiltracyjne zapewniają stabilną pracę układu separacyjnego w warunkach długotrwałej filtracji.
EN
Tubular ceramic membranes made of titanium and zirconium dioxides were tested for transport and separation properties with respect to the aqueous solutions of an anionic surface-active substance (sodium dodecylbenzenesulfonate, SDBS). Examined was the problem of how the concentration of SDBS in the feed solution, the molecular weight cut-off (MWCO) of the membranes, and the process conditions influence the efficiency of ultrafiltration performed in a cross-flow system. It has been demonstrated that the separation system involving ceramic membranes provides a sufficiently high SDBS removal from water solutions. Within the range of the SDBS concentrations examined, it has been observed that the membranes were susceptible to fouling, and that this susceptibility increased with the increase in the MWCO value. The effect of the process conditions (transmembrane pressure and cross-flow velocity of the feed solution at the membrane surface) on the transport and separation properties of the ceramic membranes was also found to be of significance. The study has revealed that ceramic ultrafiltration membranes provide a stable operation of the separation system under conditions of long-term filtration.
Rosja jest atrakcyjnym rynkiem dla wielu firm zagranicznych eksportujących swe towary. Ze względu jednak na swą rozległość geograficzną oraz bariery w handlu, o sukcesie mogą mówić jedynie te firmy, które przeprowadzają szczegółowe analizy ekonomiczne procesów logistycznych (analizy procesów zakupu, zapasów, procesów magazynowych, procesów sprzedaży, kosztów logistycznych). Celem artykułu jest zaprezentowanie organizacji procesu logistycznego na przykładzie firmy Raisio - fińskiej spółki zajmującej się przetwórstwem zbóż i sprzedażą swych wyrobów na rynku rosyjskim. Diagnoza problemów została wzbogacona wnioskami końcowymi, zawierającymi oczekiwania pracodawców wobec kwalifikacji menedżerów zarządzających procesami logistycznymi w układzie międzynarodowym. Podwyższanie kwalifikacji personelu logistycznego w firmach przyczynia się bowiem do wzrostu jakości obsługi klienta i utrzymania swej pozycji rynkowej.
EN
Russian market is attractive to many foreign companies that export their products. However, due to its geographical range, as well as trade barriers, only those firms can be succesful there that pursue detailed economic analyses of logistics processes (analyses of purchase processes, reserves, warehousing processes, selling processes, logistics cost). The aim of the article is to present a type of organization of logistics process illustrated with the ca-se of the Raisio firm - a Finnish company dealing with the manufacture of grains and selling its products on the Russian market. The diagnosis of problems is complemented with final conclusions concerning the expectations of employers towards the qualifications of managers of International logistics processes. For improving the qualifications of logistics staff contributes to the increase in quality of customer service, as well as to sustaining one's position on the market.
W celu zwiększenia skuteczności eliminacji mikrozanieczyszczeń z roztworów wodnych techniki membranowe coraz częściej łączy się z innymi jednostkowymi procesami oczyszczania. Odpowiednio zaprojektowane układy pozwalają na wykorzystanie w jak największym stopniu zalet jednostkowych procesów oczyszczania, zarówno klasycznych jak i membranowych, oraz znaczne ograniczenie ich wad [13]. Ze względu na szereg zalet układów hybrydowych wykorzystujących membrany prowadzone są liczne badania dotyczące rozwoju tych metod, w tym do oczyszczania roztworów zawierających substancje powierzchniowo czynne (SPC) [1, 7, 10, 12]. Połączenie procesu ultrafiltracji i wymiany jonowej jest jednym z możliwych rozwiązań problemu separacji anionowych substancji powierzchniowo czynnych (ASPC) z roztworów poniżej krytycznego stężenia micelizacji (CMC). Jak wykazują badania [6, 8] jednostkowy proces ultrafiltracji jest zadowalającą metodą separacji micel SPC z roztwo rów o stężeniu równym lub przekraczającym wartość CMC. W przypadku gdy stężenie SPC jest mniejsze, tzn. roztwór ma charakter monomeryczny, wówczas wysokociśnieniowe techniki rozdziału (nanofiltracja, odwrócona osmoza) są sugerowane jako skuteczny proces separacyjny.
EN
Limitation of individual purification processes resulted in development of so-called hybrid processes. Integration of two purification processes in one working unit may have a synergetic effect resulting in separation improvement. The aim of the study was to determine the effectiveness of ASPCA removal from aqueous solutions below critical micellizsation concentration in a hybrid system that combines ultrafiltration treatment and ion exchange, and its comparison with the effectiveness of individual processes. Effect of pH and the presence of mineral salts on the effectiveness of the proposed treatment system was analysed. Commercial polymer membranes differing with hydrophilichydrophobic properties and strongly and weakly basic ion exchange resins with different structure of the polymer were used. Unit process of ultrafiltration and simultaneous purification process were carried out under conditions of unidirectional flow (dead-end) in the Amicon chamber 8400. During studies ultrafiltration membranes of Microdyn-NadirŽ company made of poliethersulphone and regenerated cellulose with cut-off value of 10 kDa were used. The characteristics of the tested membranes are presented in Table 1. Separation properties of polymers were tested in the laboratory installation, which main element is the Amicon 8400 ultrafiltration chamber. During studies five anionexchange resins which characteristics are presented in Table 2 were used. Apart from the classic anionexchange resin (A100, A200, A400 and SBW) MIEX resin was applied with a magnetic component included in the structure of the polymer. Thanks to such modification of the polymer material single grains of resin behave like magnets, they are capable of forming heavy agglomerates and are effectively separated from water. It was stated that hybrid processes with strong-base resins were very effective (above 95%) in surfactant separation from water solutions below its critical micelle concentration. The efficiency of the hybrid processes was also found to largely depend on the type of the anion exchange resin. The presence of mineral salt in the treated solution resulted in a few percentage decreasing of surfactant retention. The effectiveness of the process in the applied pH range (pH=5-11) was stable for strong-base resins (MIEX, A200, A400 and SBW). However, at pH=11 significant deterioration in surfactant retention was noticed for the hybrid process with the weak-base A100 resin.
14
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Celem artykułu jest przedstawienie wybranych czynników warunkujących efektywne wykorzystanie narzędzi i instrumentów Nowego Zarządzania Publicznego - NZP - w sektorze ochrony zdrowia w Polsce. Głównym punktem odniesienia przeprowadzonej analizy jest identyfikacja uprawnień samorządu terytorialnego w ochronie zdrowia, ze szczególnym uwzględnieniem funkcji właścicielskich jednostek samorządu terytorialnego w stosunku do samodzielnych, publicznych zakładów opieki zdrowotnej. W artykule formułowane są oceny w odniesieniu do takich kategorii NZP, jak decentralizacja zadań w ochronie zdrowia i jej konsekwencje, czyli np. przekształcenia zakładów opieki zdrowotnej, ich zadłużanie. Jednym z wniosków przeprowadzonej analizy jest uznanie faktu, że reforma ochrony zdrowia i dokonana równolegle decentralizacja instytucji publicznych nie zostały przeprowadzone z pełną świadomością skomplikowania i trudności uzyskiwania jednocześnie dobrych efektów w zakresie trzech wyzwań: skuteczności medycznej, efektywności ekonomicznej oraz równości w dostępie do zdrowia. Artykuł wykazuje, że w sytuacji braku prawnych regulacji, umożliwiających prywatyzację zasobów ochrony zdrowia oraz pełną realizację podstawowych praw właścicielskich, możliwości i efektywność wykorzystywania mechanizmów rynkowych i dobrych praktyk zarządczych oraz innych narzędzi i instrumentów NZP są ograniczone. To z kolei skłania do stwierdzenia, że działania reformatorskie w sektorze ochrony zdrowia muszą być dokonywane w sposób sekwencyjny, a najistotniejszym warunkiem sukcesu w dalszym jego reformowaniu jest zagwarantowanie efektywnej egzekucji praw właścicielskich, która tworzyłaby dogodne pole dla stosowania zasad i narzędzi Nowego Zarządzania Publicznego.
EN
The purpose of this paper is to present few factors influencing an effective implementation of the New Public Management (NPM) procedures and tools in the health care sector in Poland. The main goal of the analysis is the identification of the local authority activities in the health care with the specification of the ownership functions of the public hospitals in Poland. The analysis of decentralization in the Polish health care system, followed by two main problems dealing with privatization and debt securitization in public hospitals in Poland are presented. One of the main conclusion in the article is that the health care reform implemented together with the public administration reform have not been initiated with the awareness of difficulty with the proper understanding and realizing of the three challenges: medical and economical efficiency and equal access to health care. It is argued in the paper that due to the fact that in the health care sector in Poland basic ownership rights are neither adequately clarified nor effectively executed, basic New Public Management tools cannot be fully implemented. Consequently, further clarification of ownership rights in the health care sector accompanied by their effective execution can be seen as a prerequisite for successful reform. Then NPM may follow.
Przedstawiono wyniki badań skuteczności hybrydowego układu sorpcyjno-membranowego w usuwaniu jonów metali ciężkich (na przykładzie Cr3+) z modelowych roztworów wodnych. Wykazano, że w reaktorze tego typu możliwe jest połączenie procesu adsorpcji z separacją na membranach kapilarnych zanurzonych w oczyszczanym roztworze. Stwierdzono, że układ z membranami zanurzonymi, pracujący w warunkach poniżej krytycznego strumienia permeatu, pozwala na uzyskanie dużej wydajności przy niskim zużyciu energii. W badaniach oceniono wpływu intensywności napowietrzania, ciśnienia transmembranowego i zawartości sorbentu na wydajność procesu usuwania jonów chromu(III) z roztworów wodnych. Zaproponowano również adsorpcję z użyciem taniego odpadowego biosorbentu - łupin orzeszków ziemnych, jako alternatywę dla tradycyjnych adsorbentów węglowych. Układ taki może być konkurencyjny w stosunku do klasycznych sposobów oczyszczania wody i ścieków z uwagi na minimalne koszty prowadzenia procesu.
EN
The aim of this work was to determine the efficiency of the hybrid membrane-sorption system for the removal of heavy metal ions (Cr3+ being the case in point) from model aqueous solutions. It has been demonstrated that this type of reactor enables the adsorption process to be combined with a separation process involving capillary membranes submerged in the solution being treated. When operated under conditions below the critical flux of the permeate, the submerged membrane system provides high removal efficiency at low energy demand. The experiments were aimed at evaluating the influence of aeration rate, trans-membrane pressure and sorbent concentration on the efficiency of Cr(III) ion removal from aqueous solutions. The use of peanut shells, a low-cost waste biosorbent, was proposed as an alternative to conventional carbon adsorbents. Owing to the very low operating costs involved, the treatment mode described above may become competitive with the classical methods of water and wastewater treatment.
16
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The efficiencies of separation of anionic surface-active agents (ASAAs) from aqueous solutions below the critical micelle concentration were determined in an integrated purification system combining ion exchange, sedimentation and ultrafiltration. The tests were carried out using five types of anion-exchange resins (strongly and weakly basic) and flat polyethersulfone membranes with cut-off values of 5, 10 and 30 kDa. Combination of ion exchange and low-pressure membrane separation processes was found to facilitate effective separation of ASAAs from aqueous solutions below the critical micelle concentration. Integration of both unit processes was observed to be most beneficial in the case of membrane with the highest cut-off (30 kDa), which was characterized by low ASAA retention factors when ultrafiltration was carried out as a standalone process. The presence of the ion-exchange resin was also found to allow a significant reduction in membrane fouling and retention of high hydraulic efficiency.
Field experiment with red beet ‘Boro F1’ cv. was carried out in 2005–2007. The aim of the research was to determine the effect of the kind of nitrogen fertilizer (ammonium sulfate or nitrate urea solution – RSM) and the way of fertilizer application either broadcasting (liquid spreading) or localized, with emphasis on diversified (divided) doses of nitrogen and foliar nutrition on the plant yield and the content of nitrates, ammonium form and protein nitrogen in red beet storage roots. The kind of nitrogen fertilizer and the way of its application did not significantly affect the total yield of the roots. In all years of the experiment there was no repeated effect of experiment factors of the quantity of marketable yield. The effect of the examined factors on the content of nitrates in beet root depended on the year of cultivation. In 2005 pre-sowing fertilization, both broadcasting and localized in the dose of 67.5 kgN ha–1 combined with foliar nutrition resulted in obtaining roots with a slightly lower content of nitrates in comparison with other fertilization ways. Further years of the experiment did not reveal such a tendency. The kind of applied fertilizer did not affect nitrates content in any year of the experiment. The concentration of ammonium nitrogen and protein nitrogen in the roots was not dependent on the kind of nitrogen fertilizer or the way of its application.
PL
Doświadczenie polowe z burakiem ćwikłowym odm. 'Boro F1' przeprowadzono w latach 2005-2007. Badano wpływ rodzaju nawozu azotowego (siarczan amonu lub roztwór saletrzano-mocznikowy - RSM) oraz sposobu ich stosowania - rzutowe (rozlewowe) lub zlokalizowane z uwzględnieniem zróżnicowanych (dzielonych) dawek azotu i dolistnego dokarmiania roślin na plonowanie oraz zawartość azotanów, formy amonowej i azotu białkowego w korzeniach buraka ćwikłowego. Rodzaj nawozu azotowego oraz sposób jego stosowania nie miały wpływu na plon ogólny korzeni. Nie wykazano także powtarzalnego w latach badań wpływu czynników doświadczenia na ilość plonu handlowego. Wpływ badanych czynników na zawartość azotanów w korzeniach buraka zależał od roku uprawy. W 2005 r. po zastosowaniu nawożenia przedsiewnego rzutowego i zlokalizowanego w dawce 67,5 kg N ha -1 w połączeniu z dokarmianiem dolistnym uzyskano korzenie o mniejszej zawartości azotanów w porównaniu z pozostałymi sposobami nawożenia. W kolejnych latach uprawy nie wykazano takiej zależności. Rodzaj zastosowanego nawozu w żadnym roku badań nie miało wpływu na zawartość azotanów. Zawartość azotu amonowego oraz azotu białkowego w korzeniach buraka nie zależała od rodzaju nawozu azotowego oraz sposobu nawożenia.
Określono skuteczność usuwania anionowej substancji powierzchniowo czynnej (ASPC) z grupy alkilobenzenosulfonianów (SDBS) na wybranych makroporowatych żywicach anionowymiennych. Oceniono skuteczność wymiany jonowej w zależności od początkowego stężenia ASPC w zakresie poniżej i powyżej krytycznego stężenia micelizacji, dawki żywicy jonowymiennej oraz jej czasu kontaktu z oczyszczanym roztworem. Na podstawie testów kinetycznych wyznaczono izotermy wymiany jonowej ASPC. Badania kinetyczne wykazały, że wymiana jonowa może być skutecznie stosowana do usuwania ASPC z roztworów wodnych. Skuteczność procesu rosła wraz z wydłużeniem czasu kontaktu żywicy z anionami SDBS oraz wraz ze wzrostem dawki zastosowanej żywicy. O skuteczności usuwania SDBS w procesie wymiany jonowej decydował rodzaj zastosowanej żywicy (stopień zdysocjowania grup funkcyjnych jonitu, wielkość ziaren jonitu oraz stopień usieciowania polimeru). Wykazano, że istotnym parametrem decydującym o skuteczności eliminacji ASPC w procesie wymiany jonowej była struktura polimeru decydująca o dostępności makrocząsteczek organicznych do miejsc aktywnych. Analiza modelu izotermy Langmuira pozwoliła następująco uszeregować testowane anionity wg zdolności wymiennej w stosunku do SDBS: MIEXŽ>SBW>A400>A200>A100.
EN
The anionic surfactant SDBS of the alkylbenzenesulfonate group was tested for the efficiency of removal on anion exchange resins of choice. The efficiency of ion exchange was assessed in terms of the following parameters: initial SDBS concentration within the range below and above the critical micellar concentration, dose of ion-exchange resin, and time of contact between the resin and the aqueous solution being treated. The ion exchange isotherms for the SDBS were determined by kinetic tests, which revealed that ion exchange was an efficient method of SDBS removal. The removal efficiency increased with the extension of the time of contact between the resin and the SDBS anions, and with the increase of the resin dose applied. The efficiency of SDBS removal via ion exchange depended primarily on the type of the resin applied (dissociation of the functional groups of the resin, grain size of the resin, cross-linking of the polymer). It was demonstrated that the main contributory factor in the efficiency of SDBS separation by ion exchange was the polymer structure, which had a decisive influence on the accessibility of the organic macromolecules to the active sites. Analysis of the Langmuir isotherm model enabled the anion exchange resin tested to be arranged in the following order (according to their exchange capacity with respect to SDBS): MIEXŽ>SBW>A400>A200>A100.
Celem przeprowadzonych badań było określenie skuteczności polimerowych membran ultrafiltracyjnych w usuwaniu substancji powierzchniowo czynnych z roztworów wodnych w zakresie stężeń poniżej i powyżej krytycznego stężenia micelizacji. Zbadano również wpływ obecności soli mineralnych będących podstawowym wypełniaczem kompozycji detergentowych na skuteczność eliminacji SPC z roztworów wodnych w procesie ultrafiltracji.
EN
Surface active agents, also called surfactants, are amphiphilic compounds that contain both a hydrophobic and a hydrophilic portion. In aqueous solutions, surfactant monomers aggregate into structures called micelles with hydrophobic groups in the interior of the micellar structures. The minimum concentration at which micellization occurs is called the critical micelle concentration (CMC). At higher concentrations than CMC, monomers and micelles coexist in equilibrium. Surface active agents are used in large quantities in household products, detergent formulations, industrial application and as additives to improve the effectiveness of agrochemicals. The consumption of surfactants for both industrial and domestic purpose has resulted in a worldwide production of approximately 17 million tonnes in 2000 (including soap), with expected future growth rates of 3-4% per year globally and of 1.5-2.0% in the EU [19]. As a consequence of their widespread use surfactants may persist in wastewater treatment systems at relatively high concentrations [13, 18]. In order to meet legislative requirements and to discharge effluents into communal systems or directly into the river an efficient treatment process must be applied. Due to the diversity of surfactants and their physico-chemical properties it is difficult to develop a single and an effective treatment method of detergent wastewater. From among techniques which were studied in this research area [3, 5, 10, 14, 16] can be listed biodegradation, coagulation, foaming, oxidation, adsorption, ion-exchange and membrane processes. Numerous reports indicate that membrane technology is emerging as one of the leading contenders in the recovery of water and concentrated products from the rinsing waters used in the batch production of surfactants and detergents or as a polishing step before the effluents are discharged. The aim of the study was to evaluate the removal efficiency of anionic surfactant from water solutions by means of ultrafiltration. Polymer membranes made of polyethersulfone and cellulose with molecular weight cut-off of 5, 10 and 30 kDa were used. Both transport and separation properties of the polymers were tested for surfactant solutions in concentration range of 0.1-3.0 CMC in a presence of mineral salt (NaCl). It was found that the surfactant concentration was a crucial parameter determining effectiveness of ultrafiltration process. With the increase in surfactant concentration, the retention coefficients and hydraulic performance decreased, with a rise around the CMC value. The UP005 membrane was found to be very effective in anionic surfactant removal in a wide range of concentrations - the retention coefficient amounted to 82-90%. During the permeation experiments in the presence of mineral salt, the increase in retention coefficient was observed for a given dose of mineral salt along with the increase in surfactant concentration in the feed
20
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The separation and transport properties of polymer membranes were tested for surfactant solutions in the concentration range of 0.1-3.0 CMC. It was found that the critical micelle concentration was a crucial parameter determining the effectiveness of ultrafiltration process. With an increase in surfactant concentration the retention coefficients and hydraulic performance decreased, with a rise of above the CMC value. Permeation tests on the nanofiltration membranes enabled efficient removal of surfactant on a level of above 90%. In contrast to ultrafiltration membranes, the effectiveness of nanofiltration ones was stable irrespective of surfactant concentration in model solution.
PL
Zbadano właściwości separacyjne i transportowe membran polimerowych w stosunku do roztworów surfaktantu w zakresie stężeń 0,1-3,0 CMC. Stwierdzono, że istotnym parametrem decydującym o skuteczności separacji substancji powierzchniowo czynnych (SPC) w procesie ultrafiltracji jest krytyczne stężenie micelizacji. Zaobserwowano, że początkowo współczynnik retencji SPC oraz hydrauliczna wydajność membran w przypadku wszystkich testowanych polimerów zmniejszają się wraz ze wzrostem stężenia składnika w roztworze, a następnie - powyżej wartości CMC - ponownie rosną. Membrany nanofiltracyjne zapewniały dużą skuteczność separacji SPC z roztworów wodnych (powyżej 90%) i w przeciwieństwie do membran ultrafiltracyjnych uzyskiwane współczynniki retencji były stabilne w całym zakresie badanych stężeń.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.