Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Analiza prawna i ekonomiczna efektywności eksploatacji mikroinstalacji fotowoltaicznej

Zielińska A., Bień A.

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2018

|

R. 86, nr 8

12--16

PL

W artykule przedstawiono analizę prawną obowiązujących zasad przyłączania i rozliczania mikroinstalacji fotowoltaicznej współpracującej z siecią elektroenergetyczną oraz zaprezentowano wyniki analizy ekonomicznej instalacji, mającej na celu zobrazowanie efektywności eksploatacji tego typu źródła wytwarzania.

EN

The article presents a legal analysis of the current rules for connecting and accounting for photovoltaic micro-installations co-operating with the power grid. The paper presents the results of the economic analysis of the installation which shows the efficiency of exploitation of this kind of production source.

2

Methods for regeneration and storage of ceramic membranes

Zielińska A.

Acta Innovations

|

2018

|

no. 28

72--81

EN

Ceramic membranes are among one of the most promising candidates for membrane applications, owing to their excellent resistance to mechanical, chemical, and thermal stresses. These advantages make them an attractive filter material. An additional benefit which is extremely important for the industry, is their possibility of continuous operation at high efficiency while maintaining constant transmembrane pressure. Due to the inorganic material from which they are made, ceramic membranes have the possibility of being cleaned by steam sterilization and are resistant to micro-organisms. Although, due to low production costs, ceramic membranes are one of the most cost-effective membrane filtration technologies they are prone to substantial fouling. When used, a layer of contaminants is formed on the active surface, often reducing or completely filling the membrane pores resulting in fouling and concentration polarization. These phenomena cause a decreased efficiency of the process, which leads to the need for the membrane to be replaced with a new one. However, ceramic membranes have the possibility of being regenerated through a series of activities and the use of various chemical agents. The use of regenerated membranes would provide the opportunity to reduce exploitation costs. Although membrane regeneration does not guarantee a return to the initial parameters, it does allow for the recovery of high permeation flow. The aim of the research was to compare operating parameters of the ceramic membranes after multiple use and longtime storage with different condition of storage.

3

Renowacja infrastruktury kanalizacyjnej metodą bezwykopową na wybranym przykładzie

Tomczak E., Zielińska A.

Proceedings of ECOpole

|

2017

|

Vol. 11, No. 2

601--609

PL

Sieć kanalizacyjna w Polce budowana na początku XX w. traci swoje pierwotne właściwości, takie jak szczelność czy przepustowość. W celu odtworzenia tych cech wykonuje się renowację infrastruktury kanalizacyjnej. Dzięki stosowaniu do renowacji technologii bezwykopowych można odbudować przepustowość kanałów bez znacznej ingerencji w środowisko miejskie. Odtworzony przewód posiada nową szczelną powłokę wewnętrzną, która stanowi zabezpieczenie przed infiltracją wód gruntowych oraz eksfiltracją ścieków, mogącą wywołać skażenie środowiska. Celem pracy było porównanie technologii renowacji kanałów metodą bezwykopową oraz tradycyjną - wykopu otwartego. Przeprowadzono analizę zmian prędkości oraz natężenia przepływu w kanałach przed i po renowacji wykonanej przy użyciu metod bezwykopowych. Rozpatrzono dwa przypadki rehabilitacji: metodą reliningu modułami GRP oraz technologią rękawa termoutwardzalnego (CIPP). Dodatkowo przeanalizowano aspekty ekonomiczne i środowiskowe.

EN

Sewage system in Poland was built at the beginning of the XX century and lost its original properties such as tightness or efficiency. In order to reproduce these features is realized rehabilitation of sewerage infrastructure. Through the use of trenchless renovation sewer efficiency can be rebuild, without significant interference in the urban environment. Reconstituted sewer has a new tight inner coating, which provides protection against infiltration and exfiltration of groundwater, likely to cause environmental pollution. The paper includes a comparison of trenchless technology of sewer rehabilitation and rehabilitation using traditional methods. The study was carried out to analyze of the velocity and flow rate changes in sewers before and after the rehabilitation, using trenchless technology. Two cases of sewer rehabilitation were examined: relining with GRP modules (Glass Fiber Reinforced Polyester) and cured in place pipe lining (CIPP). Additionally, the economic and environmental aspects were analyzed.

4

Example of sewerage system rehabilitation using trenchless technology

Tomczak E., Zielińska A.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2017

|

Vol. 24, nr 3

405--416

EN

The sewerage network in Poland, built in the early 20th century, has been losing its original water-tightness and flow capacity. To bring these characteristics back, rehabilitation works are performed. The initial capacity of sewers can be restored without affecting the urban environment thanks to the trenchless technology. The sewer subjected to rehabilitation receives a new internal leakproof layer capable of preventing groundwater infiltration as well as sewage leaks, which can contaminate the environment. This paper intends to compare the trenchless technology with traditional open cut trench excavation. In the study, two variants of trenchless rehabilitation were considered: one performed with the help of GRP panels and the other using cured-in-place pipe (CIPP) lining. Flow velocities and flow rates in the sewers before and after rehabilitation were compared. Also, selected economic and environmental aspects of sewer rehabilitation methods were examined.

5

Polskie obserwatorium bezpieczeństwa ruchu drogowego, jako jednostka wspierająca zarządzanie bezpieczeństwem transportu drogowego

Zielińska A., Dąbrowska-Loranc M., Skoczyński P.

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Transport

|

2016

|

z. 114

459--469

PL

Skuteczne zarządzanie bezpieczeństwem ruchu wymaga systemowego podejścia, a jednym z kluczowych elementów systemu powinna być jednostka zajmująca się gromadzeniem i analizowaniem danych umożliwiających monitoring i ocenę efektywności podejmowanych działań. Na podstawie przeprowadzonych analiz i konsultacji z interesariuszami opracowano koncepcję Polskiego Obserwatorium Bezpieczeństwa Ruchu, a następnie stworzono system informatyczny umożliwiający budowę hurtowni danych i portalu informacyjnego. Polskie Obserwatorium Bezpieczeństwa Ruchu daje możliwość stworzenia rzetelnego źródła danych i analiz. Łatwy dostęp do danych i wiedzy powinien przyczynić się do zwiększenia efektywności zarządzania bezpieczeństwem ruchu drogowego zarówno na poziomie władz centralnych jak i lokalnych.

EN

Efficient road safety management requires a system approach and one of its crucial elements should be a unit that gathers and analyses data, what enables monitoring and verification of the effectiveness of preventive measures. The concept of Polish Road Safety Observatory was created based on the conducted analyses and consultations with stakeholders. The next step involved developing an IT system that allows building a data warehouse and a website. Polish Road Safety Observatory gives possibility of establishing a reliable road safety data and analyses source. The easy access to road safety data and knowledge should contribute to the improvement of the road safety management effectiveness at both national and local level.

6

Steam gasification of oat with conversion of tars on clay catalyst and gas cleaning by condensation of steam

Zabłocka-Malicka M., Szczepaniak W., Zielińska A., Rutkowski P.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2016

|

Vol. 23, nr 1

33--48

EN

Gasification of oat grains with steam at normal pressure has been performed in a laboratory scale. Experiments were carried out in a vertical quartz reactor, with a steady flow of the steam and immediate tars conversion at 900ºC on the catalytic bed prepared from local clay with simple additives. Condensation of steam excess enabled essential elimination of non-volatile components of the gas stream. Condensates were analyzed with GC-MS. The highest level of organic compounds was detected in experiment with non-catalytic bed of small quartz pieces (90.2 mg/15 g of oat grains) and successful decreased by 86% for original clay without additives (precursors), 94% for clay with magnesium precursor, 97% with iron and more than 99% with calcium one.

7

Problems with assessing safety of vulnerable road users based on traffic accident data

Olszewski P., Osińska B., Szagała P., Skoczyński P., Zielińska A.

Archives of Civil Engineering

|

2016

|

Vol. 62, nr 4/II

149--168

EN

The problem of poor quality of traffic accident data assembled in national databases has been addressed in European project InDeV. Vulnerable road users (pedestrians, cyclists, motorcyclists and moped riders) are especially affected by underreporting of accidents and misreporting of injury severity. Analyses of data from the European CARE database shows differences between countries in accident number trends as well as in fatality and injury rates which are difficult to explain. A survey of InDeV project partners from 7 EU countries helped to identify differences in their countries in accident and injury definitions as well as in reporting and data checking procedures. Measures to improve the quality of accident data are proposed such as including pedestrian falls in accident statistics, precisely defining minimum injury and combining police accident records with hospital data.

PL

Artykuł przedstawia częściowe wyniki projektu InDeV, którego celem jest pogłębiona analiza przyczyn wypadków z niechronionymi uczestnikami ruchu (NUR). W ramach projektu zbadano jakość i spójność danych o wypadkach drogowych gromadzonych w krajach UE na podstawie raportów policyjnych. Problem zaniżonej liczby wypadków oraz niewłaściwego określania ich ciężkości dotyczy w szczególności NUR (pieszych, rowerzystów, motocyklistów i motorowerzystów). Wykonano analizy statystyczne oparte o dane pochodzące z europejskiej bazy o wypadkach drogowych CARE. Analiza ujawniła trudne do wytłumaczenia różnice pomiędzy krajami, zarówno w odniesieniu do trendów liczby wypadków, jak i wskaźników ofiar śmiertelnych i rannych.

8

Zgazowanie odpadów kabli elektrycznych w atmosferze pary wodnej

Szczepaniak W., Zabłocka-Malicka M., Zielińska A., Rutkowski P.

Proceedings of ECOpole

|

2015

|

Vol. 9, No. 1

311--320

PL

Postęp technologiczny i stale zmieniające się trendy użytkowania produktów elektrycznych i elektronicznych przyczyniają się do powstawania coraz większej ilości tego typu odpadów. Zużyte kable i przewody elektryczne stanowią istotną ich część. Złożona budowa kabli (wielodrutowe żyły, otoczone oplotem i powłoką) decyduje o trudnościach w racjonalnej gospodarce nimi. Materiałami żył przewodzących są przede wszystkim miedź i aluminium, a osłonami polichlorek winylu oraz polietylen. Istotny jest odzysk tych materiałów, przede wszystkim metali. Odzysk tworzyw sztucznych, choć również może być prowadzony, wydaje się mieć w tym przypadku mniejsze znaczenie. W pracy zastosowano metodę przekształcania odpadów kabla, polegającą na allotermicznym zgazowaniu w atmosferze czystej pary wodnej próbki wielożyłowego kabla miedzianego, przeznaczonego do transmisji danych. Strumień pary z produktami pirolizy/zgazowania kierowano, w celu zmniejszenia zawartości substancji smolistych, na złoże granulatu wapienno-glinokrzemianowego o potencjalnych właściwościach katalitycznych. Stosowano nadmiar pary, a jej kondensacja służyła wstępnemu oczyszczeniu strumienia gazowego z resztek substancji smolistych i części chlorowodoru. Otrzymano trzy produkty: fazę gazową, fazę wodną (tzw. „kondensat”) oraz, w reaktorze, stałą pozostałość w ilości 52,3% wyjściowej masy próbki. W pozostałości tej wyróżniono część mineralną, tj. wizualnie ciemny, kruchy spiek drobnych ziaren oraz elementy metaliczne o budowie materiału wyjściowego - oplotu miedzianego i pojedynczych żył miedzianych (tzw. „skrętek”). Wykonano analizy chromatograficzne kondensatu wodnego i osadów zatrzymanych w układzie chłodniczym. Określono zawartość jonów chlorkowych bezpośrednio w kondensacie, w roztworach po ługowaniu wodą złoża katalitycznego oraz w roztworze po ługowaniu maty ognioodpornej, oddzielającej złoże katalityczne od uszczelnienia reaktora. Stwierdzono, że w elementach tych zatrzymane zostało około 49% oszacowanej zawartości chloru w oryginalnej próbce. W trakcie eksperymentu z próbki kabla całkowicie zostały usunięte składniki organiczne (włącznie z węglami pirolitycznymi), a pozostałość składała się w 93,7% z metalicznej miedzi.

EN

Technological progress and permanent evolution of electronic and electrical appliances use are responsible for increasing volume of EE-type waste. Waste electrical cables are the large part of these wastes. Frequently cable is not a simple wire with insulation but a complex multiwire structure with various insulations and shields. Important is recovery of these materials, particularly metals. Recovery of plastics seems less critical. Allothermal gasification under undiluted steam of waste multiwire copper cable (for electronic signals transmission) has been presented in this paper. The mixture of steam and pyrolytic gas was directed to the bed of aluminosilica-lime pellets for catalytic support of chemical equilibration. The excess of steam was used and condensation of this excess enabled removal of residue tars and part of hydrogen chloride. There were three products of gasification process: gaseous phase, aqueous phase (“condensate”) and, inside of the reactor, solid residue with mass of 52.3% of initial mass of the sample. This residue was composed of “mineral” part, ie dark, porous, sintered powder and metallic elements of original form - copper multiwire structures and copper grid shielding. Aqueous phase and deposits from cooling system were analyzed by GC (gaseous chromatography). Moreover, concentration of chloride ions was determined in condensate, catalytic bed and mineral fiber separating catalytic bed from reactor sealing. It was found that 49% of estimated amount of chlorine in the original sample was captured in these elements. Any plastic components (also carbonaceous residue) were removed from the sample during the experiment and the solid residue had 93.7% of metallic copper.

9

Rekonstrukcja zderzenia bocznego samochodu osobowego z ciężarowym. Biomechaniczna analiza urazów

Jastrzębski D., Dziewoński T., Zielińska A., Olkowicz D.

Logistyka

|

2015

|

nr 4

3829--3838, CD2

PL

Wypadki drogowe są nieodłączną częścią transportu oraz dróg. Niniejsza praca poświęcona jest rekonstrukcji udokumentowanego wypadku z udziałem samochodu osobowego i dwóch samochodów ciężarowych. Poza symulacją przy użyciu programu MADYMO zbadano wpływ modyfikacji parametrów fizycznych pojazdów biorących udział w zderzeniu – do parametrów tych należą współczynnik tarcia, sztywność karoserii, prędkość początkowa samochodu osobowego. Ponadto zbadano wpływ wielkości i ułożenia początkowego najbardziej poszkodowanej w zderzeniu pasażerki na wskaźniki urazowe.

EN

Traffic accidents are inseparable part of road transport. This paper is focused on a reconstruction of well documented road accident between a car and two lorries. Except simulation with use of the MADYMO system, the influence differences among physical parameters of simulated cars was tested. Modified parameters were: initial velocity, friction coefficient and stiffness of car’s body. Moreover modification of most injured occupant initial position was tested, and it’s influence on biomechanical injury parameters.

10

Steam gasification of multiwire LiYCY type electrical cable

Szczepaniak W., Zabłocka-Malicka M., Zielińska A., Rutkowski P.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2015

|

Vol. 22, nr 1

103--113

EN

Original, non-separated pieces of the LiYCY cable (with multilayer metal/plastic (copper/PVC) structure) were gasified by steam in an excess at atmospheric pressure. Conversion of the gaseous stream was enhanced by catalytic bed of original granulated material, prepared from aluminosilicate (local clay) and calcium carbonate. In the process metal (Cu) preserved unchanged form of cords and braids and was quantitatively separated (49 % of original mass of the cable). Non-metal components (51 % of original mass of the cable) were converted to a slightly sintered non-metallic powder (3.3 % of original mass of the cable) and gaseous phase. Condensation of steam facilitated elimination of tars and oils as well as hydrochloride from the gas. It was estimated that only 5 % of carbon (from the cable components) was retained in the cooling/condensing line, mostly as water non-soluble phases. Efficiency of absorption of hydrochloride by catalytic bed and aqueous condensate was almost the same (but only 50 % of estimated total chlorine quantity was finally balanced).

PL

Oryginale, nie rozdzielone (w całości) kawałki kabla LiYCY (kabel wielożyłowy, kombinacja warstw metal/tworzywo sztuczne (Cu/PCW)) zgazowywano w nadmiarze pary wodnej pod ciśnieniem normalnym. Konwersję strumienia gazów prowadzono na złożu katalitycznym z oryginalnego, granulowanego materia łu glinokrzemianowego (lokalna glina), z dodatkiem węglanu wapnia. W procesie zgazowania metal (Cu) zachował oryginalną postać linek i oplotów i został ilościowo wydzielony (49 % wag. kabla przed zgazowaniem). Niemetaliczne składniki kabla (51 % wag. kabla przed zgazowaniem) zostały przekształcone do nieznacznie spieczonego, niemetalicznego proszku (3,3 % wag. kabla przed zgazowaniem) i gazu. Kondensacja pary wodnej wspomagała usuwanie z gazu substancji smolistych i olejowych, a także chlorowodoru. Oszacowano, że tylko 5 % węgla (zawartego w tworzywach kabla) zostało zatrzymane w układzie chłodzenia/kondensacji, w zdecydowanej większości jako nierozpuszczalne w wodzie fazy. Skuteczność absorpcji chlorowodoru przez złoże katalityczne i kondensat wodny była praktycznie taka sama (ale zbilansowano ostatecznie tylko 50 % oszacowanej ogólnej zawartości chloru).

11

Kompleksowa interpretacja sejsmiczna i geoelektryczna w poszukiwaniu i rozpoznawaniu złóż rud miedzi typu stratoidalnego położonych na znacznych głębokościach

Niedbał M., Kwaśny L., Zielińska A., Farbisz J., Wojdyła M., Sito Ł.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2015

|

nr 4

5--25

PL

Do rozpoznania złoża rud miedzi Radwanice-Gaworzyce na monoklinie przedsudeckiej wykorzystano kilka metod geofizycznych, m.in. sejsmikę refleksyjną 2D, magnetotellurykę i polaryzację wzbudzoną (IP). W rezultacie otrzymano m.in. morfologię spągu cechsztynu wraz z interpretacją tektoniki oraz rozkład polaryzowalności i oporności strefy złożowej. Rozkłady anomalii otrzymanych parametrów geofizycznych były przedmiotem kompleksowej interpretacji, w wyniku której zostały wyznaczone granice ciała rudnego, w znacznym stopniu pokrywające się z granicą pomiędzy strefą redukcyjną i utlenioną. Interesująca ze złożowego punktu widzenia jest metoda polaryzacji wzbudzonej, wykorzystująca zdolność minerałów siarczkowych do polaryzacji pod wpływem impulsu prądu elektrycznego. Przetestowano kilka wariantów metodycznych, wybierając dwa najbardziej efektywne dla określonych warunków zalegania mineralizacji rudnej, oparte na pomiarach układem ekwatorialnym oraz gradientu środkowego. Planowane dalsze prace badawcze na modelach litologiczno-mineralnych oraz w i nad wyrobiskami górniczymi mają potwierdzić skuteczność zastosowanych metod do ilościowej oceny mineralizacji rudnej oraz planowania eksploatacji górniczej. Jednak już na podstawie wykonanych badań można stwierdzić, że kompleksowe pomiary geofizyczne wspomagają efektywne pla-nowanie prac poszukiwawczo-rozpoznawczych.

EN

A number of geophysical methods were used, e.g. 2D reflexive seismics, magnetotellurics and induced polarization (IP), to study the Radwanice-Gaworzyce deposit in the Sudeten monocline. This allowed obtaining a morphology of Zechstein [mine stone] thill, tectonic interpretation as well as polarity distribution and deposit zone resistance. The resulting distribution of geophysical parameter anomalies was comprehensively analysed to allow marking ore-bearing body boundaries were found to overlap to a large extent with the boundary of the reductive zone. The polarisation method is very interesting to a deposit researcher, as it uses the ability of sulphide minerals to polarize under an electric impulse. A number of different methodological variants, based on central gradient measurements and using the equatorial system, were tested to select the two most effective for the specific conditions of ore mineralization. Further research work has been planned on lithological and mineral models as well as in and above mining workings in order to confirm the adequacy of the methods applied in the quantitative assessment of ore mineralisation and mining exploitation planning. Based only on the research now in progress, it is already possible to state that comprehensive geophysical measurements help in works related to search and detection.

12

Produkty utleniania lipidów jako potencjalny problem zdrowotny oraz analityczny

Dąbrowska M., Zielińska A., Nowak I.

Chemik

|

2015

|

Vol. 69, nr 2

89--94

PL

Lipidy, szczególnie te nienasycone, są związkami niestabilnymi chemiczne i łatwo ulegają reakcjom oksydacji. Utlenione lipidy stanowią, trudną w analizie, mieszaninę różnych związków, które wpływają nie tylko na pogorszenie się jakości żywności, ale także prowadzą do niekorzystnych zmian w organizmie człowieka. W artykule przedstawiono ogólny mechanizm reakcji oksydacji lipidów oraz wskazano na znaczenie powstałych produktów w aspekcie żywności, surowców kosmetycznych oraz zdrowia człowieka. Omówiono także dostępne metody analizy produktów utleniania lipidów oraz związane z nią problemy.

EN

Lipids, especially unsaturated ones, are unstable compounds which easily undergo oxidation reactions. Difficult to analyze, oxidized lipids are a mixture of different compounds which not only cause the deterioration of food quality, but also lead to adverse changes in the human body. This article presents a general mechanism of lipid oxidation reaction and shows the importance of the resulting products in terms of food, cosmetic raw materials and human health. The available analysis methods of lipid oxidation products and the associated problems are also discussed.

13

Ocena wybranych metod szacowania pozaprodukcyjnych funkcji lasów

Marks-Bielska R., Zielińska A.

Ekonomia i Środowisko

|

2014

|

nr 1

34--45

PL

Wdrażana i zyskująca obecnie na znaczeniu idea lasu wielofunkcyjnego powoduje powstawanie potrzeby, by w gospodarce leśnej wykazywać dbałość o trwałość zarówno materialnych, jak i niematerialnych jego funkcji. Funkcje lasu ulegają przemianom wraz z czasem, co wynika ze zmieniających się potrzeb społecznych. Mandziuk i Janeczko dostrzegli przykłady ponad 100 funkcji lasu, które w literaturze przedmiotu sklasyfikowano w dwie kategorie: główną – produkcję drewna (gospodarczą) oraz funkcje pozagospodarcze, gdzie wyróżnia się funkcję ochronną i społeczną.

EN

The need for valuation of the component of natural environment, namely, the forest, is the consequence of the implemented policy of sustainable development and the idea of multifunctional forest, in accordance with the current trends. It results not only from the growing problem of financing non-productive functions of forests, and thus, forest policy, but also the need to increase awareness of the forests’ contribution to country resources and the impact on quality of life in society. The purpose of this article was to present the foundations and evaluation of the selected methods of estimating non-productive functions of forests as a key decision-making tools.

14

Analiza zestawu wskaźników rozwoju zrównoważonego dla parków krajobrazowych województw podlaskiego i dolnośląskiego na podstawie banku danych lokalnych

Zielińska A., Poskrobko T.

Ekonomia i Środowisko

|

2014

|

nr 2

221--235

PL

Celem artykułu jest przeprowadzenie klasyfikacji hierarchicznej dla gmin leżących na terenach parków krajobrazowych zlokalizowanych w województwie podlaskim i dolnośląskim według wskaźników rozwoju zrównoważonego.

EN

A tool to carry out a diagnose of condition of landscape park are sustainable development indicators, which present a level of environment-socio-economic phenomena. The aim of this article is to conduct a hierarchical classification for communities situated on the area of landscape parks located in Podlaskie and Lower Silesia voivodeships according to sustainable development indicators. Hierarchical classification on the basis of a synthetic measure of development serves for a continuous analysis of changes dynamics in the accomplishment of sustainable development concept for landscape parks. The subject of research constituted communities situated on the area of landscape parks. Appointing sustainable development indicators was conducted on the basis of Local Bank Data.

15

Tokoferole i tokotrienole jako witamina E

Zielińska A., Nowak I.

Chemik

|

2014

|

Vol. 68, nr 7

585--591

PL

Pod nazwą witaminy E została określona grupa organicznych związków chemicznych, o zbliżonej aktywności fizjologicznej. Obecnie znanych jest osiem naturalnie występujących homologów, wśród których wymienia się α-, β-, γ-, δ- tokoferole oraz ich odpowiedniki w postaci α-, β-, γ-, δ- tokotrienoli. Wspólną cechą wszystkich tych związków jest obecność dwupierścieniowego szkieletu 6-hydroksychromanu oraz bocznego łańcucha izoprenoidowego. W artykule szczegółowo omówiono budowę i właściwości chemiczne substancji, dzięki którym znana powszechnie witamina E uważana jest za jeden z najsilniejszych i najskuteczniejszych antyoksydantów.

EN

The term vitamin E denotes a group of organic chemical compounds exhibiting similar physiological activity. There are eight naturally occurring homologues including α-, β-, γ-, δ- tocopherols and their counterparts in the forms of α-, β-, γ-, δ- tocotrienols. A common characteristics of all these compounds is the presence of a 6-chromanol ring and an isoprenoid side chain. This article discusses the structure and chemical properties of the substances which make vitamin E one of the strongest and most effective antioxidants.

16

Kwasy tłuszczowe w olejach roślinnych i ich znaczenie w kosmetyce

Zielińska A., Nowak I.

Chemik

|

2014

|

Vol. 68, nr 2

103--110

PL

Wśród preparatów pielęgnacyjnych duże znaczenie mają te, które zawierają lipidy działające okluzyjnie na naskórek, hamujące transepidermalną utratę wody a także wspomagające syntezę lipidów. Do ważnych lipidów należą kwasy tłuszczowe, a w szczególności niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, zaangażowane w tworzenie prawidłowego cementu międzykomórkowego. Omówione kwasy tłuszczowe występujące w olejach roślinnych oraz ich znaczenie w kosmetyce.

EN

Among the important skin care products are those that contain an occlusive lipids acting on the epidermis, inhibiting transepidermal water loss and to support the synthesis of lipids. The important lipids are fatty acids, especially essential fatty acids involved in the formation of proper intercellular cement. The following will discuss the fatty acids found in vegetable oils and their importance in cosmetics.

17

Foto- i biodegradacja polistyrenu modyfikowanego trioctanem celulozy

Zielińska A., Kaczmarek H., Świątek M.

Przemysł Chemiczny

|

2013

|

T. 92, nr 10

1923-1928

PL

Próbki kompozytu polistyrenu (PS) z trioctanem celulozy (CTA) oraz czystych polimerów poddano działaniu krótkofalowego promieniowania UV (λ = 253,7 nm) oraz działaniu mikroorganizmów zawartych w osadzie czynnym. Zmiany, które zachodziły w strukturze polimerów i ich mieszaninach badano metodami spektroskopii FTIR i UVVis, a także chromatografii żelowej. Wyznaczono też zawartość usieciowanego żelu metodą wagową. Badania wykazały, że PS i jego mieszaniny z CTA ulegają procesowi fotodegradacji utleniającej, tworzenia grup chromoforowych i fotosieciowania z różną wydajnością. Dodatek TC do matrycy PS powoduje wzrost podatności próbek na biodegradację.

EN

Polystyrene (PS) and cellulose triacetate (CTA) as well as their mixts. were exposed to short-wavelength UV-irradn. (253,7 nm) and subjected to action of microorganisms present in an activated sludge. The changes in structure of polymers were monitored by FTIR and UV-Vis spectroscopy as well by gel permeation chromatog. The amt. of crosslinked gel was estd. by gravimetry. Photooxidative degradn. of PS and its blends with CTA was obsd. The addn. of CTA to PS matrix enhanced its susceptibility to biodegrdn.

18

Kształtowanie właściwości dzianin poprzez zastosowanie przędz polipropylenowych z włókien modyfikowanych

Janicka J., Walak A., Mielicka E., Zielińska A.

Przegląd Włókienniczy - Włókno, Odzież, Skóra

|

2013

|

nr 11

31--34

EN

One of valuable parameters necessary to obtain certain properties of fabrics is their production from proper sorts of raw materials. Expectations for obtaining the best comfort of clothing usage direct the researchers for supplementation of standard products with additional properties. To achieve is goal, studies concerning fiber modification processes, particularly research on parameters affecting properties of fabrics and knitwear, are carried on. Recent data demonstrated that significant role for knitwear properties play yarns constructed from polypropylene fibers. Their presence is noted in iderwear, sport and recreation products and in stocking industry. Among numerous assortment of polypropylene yarns, particularly valuable are microfiber yarns, antibacterial yarns and thermoactive yarns.

19

Analiza czynników wpływających na zagrożenie pieszych na przejściach przez jezdnie

Olszewski P., Szagała P., Wolański M., Zielińska A.

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Transport

|

2013

|

z. 96

333--345

PL

W Polsce wskaźnik zagrożenia pieszych (zabici na drogach na mln mk) jest najwyższy w Unii Europejskiej. W latach 2007-2011 na drogach zginęło 7 944 pieszych, a 61 635 zostało rannych. Około 30% przypadków potrącenia pieszych miało miejsce na przejściach przez jezdnie. Na podstawie analizy policyjnej bazy danych o wypadkach można stwierdzić, że największy problem występuje na terenach zabudowanych. Grupą szczególnego ryzyka są osoby starsze (ponad 55 lat). Model logitowy ciężkości obrażeń wskazuje, że najważniejsze czynniki zwiększające zagrożenie pieszych na przejściach bez sygnalizacji to: brak oświetlenia w nocy, duża prędkość dopuszczalna, droga dwujezdniowa oraz lokalizacja przejścia poza skrzyżowaniem.

EN

Poland has the worst pedestrian fatality rate in the European Union. In the years 2007-2011, 7944 pedestrians were killed and 61635 injured on Polish roads. About 30% of accidents involving pedestrians took place on pedestrian crossings. Based on police accident database, the worst problem occurs in built-up areas. Especially at risk are older people (over 55 years). A logit model of injury severity indicates that the following factors increase fatality risk at unsignalised pedestrian crossings: lack of street lighting at night, high speed limit, dual carriageway road and mid-block crossing location.

20

Oddziaływanie geobiologiczno-chemiczne kadmu i ołowiu na środowisko przyrodnicze

Maciołek H., Zielińska A., Domarecki T.

Journal of Ecology and Health

|

2013

|

R. 17, nr 2

63--71

PL

Głównymi źródłami naturalnej emisji kadmu do atmosfery są: działalność wulkaniczna i procesy wietrzenia skał. Kadm jest naturalnym składnikiem skorupy ziemskiej i występuje w niej w stosunkowo niewielkiej ilości. Jego zawartość wynosi zaledwie 0,00005%. Pomimo tego jest uznawany za jeden z najbardziej szkodliwych pierwiastków (Cd) dla środowiska przyrodniczego. Kadm jest stosunkowo łatwo wchłaniany przez organizmy zwierzęce i roślinne, ale uszkadza narządy miąższowe nerki i wątroby. Stopień jego przyswajalności zależy od postaci chemicznej związków chemicznych, tym samym od ich rozpuszczalności w płynach. Duże stężenie tego pierwiastka występuje w glebach szczególnie w rejonach koncentracji przemysłu hutniczego, metalurgicznego, maszynowego i chemicznego. Innymi źródłami skażenia środowiska przyrodniczego kadmem mogą być nawozy mineralne, zwłaszcza fosforowe oraz niekiedy wapno magnezowe, a także ścieki stosowane do nawożenia gleby. Kadm jeśli dostanie się do gleby utrzymuje się na jej powierzchni, szczególnie w warstwie akumulacyjnej przez kilkanaście lat. Wskaźnik bioakumulacji i fitoprzyswajalności kadmu wynosi 10, podczas gdy wskaźnik ten dla równie szkodliwego metalu ciężkiego – ołowiu (Pb) – jest niższy od 1.

EN

The main sources of natural discharge of cadmium into the atmosphere are: volcanic activity and mountain/cliff erosion. Cadmium is a natural component of the earth's crust and occurs in relatively small amounts. In fact, cadmium content amounts only to 0.00005%; however, Cd has been recognized as the most harmful chemical element to the natural environment. Cadmium is relatively easily absorbed by animals and plants; Cd damages the organs` parenchyma. The degree of Cd assimilability depends on the chemical form of its compounds and, in the same way, on their solubility in liquids. High concentrations of Cd occur in soil, especially in areas of concentrated smelting, metallurgical, mechanical and chemical industries. Other sources of cadmium contamination are: mineral fertilizers, especially phosphorus and calcium magnesium, as well as sewage that ends up in the soil. If Cd reaches the soil it stays on the surface, especially in the accumulative layer (for a long period). The indicator of bioaccumulation of Cd amounts to 10, while the indicator for lead, an equally harmful heavy metal, is lower than 1.