Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Cztery stulecia ogrodów w Książu

Brzezowski W., Jagiełło-Kołaczyk M.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2010

|

R. 107, z. 5-A

243-260

PL

Z pokaźnej grupy ogrodów i zespołów krajobrazowych założonych na Śląsku tylko nieliczne zachowały się do dzisiaj. Należą do nich ogrody towarzyszące rezydencji Książ. Rozmieszczone na tarasach związanych bezpośrednio z zamkiem, ogrody ozdobne zajmują łączną powierzchnię ponad 2 hektarów. Otacza je park krajobrazowy o powierzchni 125 hektarów. Na wyjątkowy charakter rezydencji w Książu składają się: ponad 400-letnia (1509-1941) przynależność okazałego zamku do rodziny von Hochberg oraz nieprzerwane co najmniej od połowy XVI wieku trwanie w sąsiedztwie rezydencji ogrodów, które co prawda zmieniały przez stulecia swoje kształty, pozostały jednak w zasadniczym stopniu wierne pierwszej lokalizacji. W tym okresie zamek oraz jego najbliższe otoczenie stanowiły inspirację dla wielu artystów - poetów, grafików i malarzy. W rezydencji goszczono też koronowane głowy, licznych arystokratów i słynnych polityków.

EN

From a broad group of gardens and landscape complexes in Silesia only a few still exist. Among them there are gardens accompanying the Książ residence. The decorative gardens situated on terraces connected directly with the castle have over 2 ha. The surrounding landscape park has an area of 125 ha. The Książ residence had two unique characteristics. Firstly, it belonged to a single family, the Hochbergs, for over 400 years (from 1509 till 1941). Secondly, the gardens surrounding the castle, however transformed with time, remained in their original location since at least half of the XVI century. During that time the castle and its surroundings were an inspiration for many - poets, graphic artists, painters. Among famous people who visited Książ were crowned heads, many aristocrats and politicians.

2

Dwarfs and other curiosities in the european gardens

Jagiełło-Kołaczyk M.

Architectus

|

2009

|

nr 1-2(25-26)

23--36

PL

Fascynacja ludzkimi ułomnościami sięga starożytności. Pod koniec XVII w. znalazła ona swojąegzemplifikację w postaci kamiennych posągów karłów, ustawianych w ogrodach. Pierwszym, w którym się pojawiły, był ogród Mirabell pod Salzburgiem, należący do biskupa Johanna Ernsta Thuna. W pierwszej połowie XVIII w. moda na karle posągi rozprzestrzeniła się w znacznej części Europy, głównie w krajach władanych przez austriackich Habsburgów (odnajdujemy je tam w wielu ogrodach klasztornych, głównie benedyktyńskich), ale także na terenie pałacowych rezydencji z terenów: południowych Niemiec, włoskiego Veneto oraz Sycylii. Znane są nam również dwa przykłady śląskie: cysterski klasztor w Henrykowie oraz ogród przy pałacu w Grodkowie. Niestety, tylko część karlich kompozycji zachowała się in situ do naszych czasów.

3

Ogrody renesansowe na Śląsku

Jagiełło-Kołaczyk M.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2007

|

R. 104, z. 5-A

136-137

PL

Do dzisiaj nie zachował się na Śląsku żaden ogród renesansowy. Wiedzę o tych założeniach ogrodowych zaczerpnięto z opisów historycznych i materiałów ikonograficznych. Informacje te pozwoliły zauważyć wpływ Odrodzenia, zaznaczający się pomiędzy latami 30. XVI wieku a połową XVII w. Dokumentacja informuje nas także o ogrodach, zakładanych przez mieszczan (ogrody patrycjuszy, lekarzy i humanistów), książąt i szlachtę (ogrody w pobliżu zamków i dworów), a także o ogrodach klasztornych. Mówi nam również o dominacji idei włoskich, przenoszonych za pośrednictwem krajów niemieckich. W drugiej połowie XVII wieku widoczne są także wpływy holenderskie.

EN

None of the Renaissance gardens in the Silesia has been preserved to the present. Knowledge about them comes out of historical descriptions and iconographical sources. That information made it possible to notice the influence of the Renaissance between 1530s and the mid 17th century. Documentation informs about gardens founded by burghers (patrician, medical and humanist gardens), princes and gentry (gardens near castles and manor houses), and also about monastic gardens. It also tells us about the dominance of Italian ideas transferred mostly via German countries. In the second half of the 17th century we can see Dutch influences, too.

4

Sgraffito pod względem historycznym, technicznym, technologicznym i artystycznym

Jagiełło-Kołaczyk M.

Architectus

|

2003

|

Nr 1-2(13-14)

49--68

PL

Najkrócej rzecz ujmując można by powiedzieć, że sgraffito jest rodzajem dekoracji elewacji budynków; rzadziej wnętrz. Należy do tego dodać, że sgraffitami zdobiono także ceramikę. Sgraffitem, w odniesieniu do architektury, określa się zarówno sposób, jak i efekt ostateczny zdobienia ścian. Szczytowy rozwój tej techniki przypadł na okres od XV do XVII w.; swoim zasięgiem objęła ona całą niemal Europę, zwłaszcza jej część środkową oraz Włochy. Sam termin został zaczerpnięty z włoskiego sgraffiare, a wcześniej łacińskiego exgraffiare lub dysgraffiare, co oznacza skrobać, drapać. Uzyskany w ten sposób efekt przez niektórych jest traktowany jako malarstwo typu chiaroscuro. Takiej właśnie percepcji sgraffita dowodzi np. nazwa kamienicy w austriackim Eggenburgu - Gemalten Hans. Zwolennikami tej interpretacji oddziaływania estetycznego są m.in. Urbach: sgraffito jako pochodna fresku - tzw. Sgraffitomalerei [61, s. 11], a także Pevsner, Fleming, Honour: dekoracja malarska wykonana w tynku [43, s. 329] oraz Kozakiewicz - jedna z technik dekoracyjnego malarstwa ściennego. Przez innych natomiast sgraffito jest odbierane jako rysunek. Jako pierwszy określił je w ten sposób Vasari: technika rysunkowa w wilgotnej zaprawie mineralnej [62, s. 168], Poparli ją Buczkowski: przez żłobienie i drapanie [...] wydobywa się rysunek zamierzonej kompozycji [14, s. 5], następnie Ślewiński: Sgraffito jest techniką rysunkową w mokrej zaprawie mineralnej [56, s. 76]. Jeszcze inni traktują sgraffito jako połączenie rysunku z malarstwem (rysowanie al fresco), np. Lomazzo pisał o kolorowaniu liniami, zwracając przy tym uwagę na jego graficzność, nie zaś kolorystyczne rozgrywanie płaszczyzn [37]. Wspierał go, współczesny Vasariemu, Giovanni Battista Armenini, który uważał ponadto sgraffito za technikę barbarzyńską) [6, za: [58, s. 78], Pośród konserwatorów i historyków sztuki znajdują się także zwolennicy poglądu o graficznym wyrazie dekoracji sgraffitowych. Takim porównaniem posłużył się m.in. Weixlg rtner, który napisał: Najpiękniejszym przykładem dekoracji sgraffitowej, robiącej wrażenie miedziorytu jest, zniszczony niestety w znacznym stopniu, fryz na Palazzo Arroni-Racani w Spoleto. Semper natomiast odwołał się do skojarzeń z niello pisząc: Stylem sgraffilo przypomina niello w powiększeniu.

EN

The article presents one of the most popular methods of decorating building elevations in Central Europe in the period of Renaissance, thus obtaining the final effect called sgraffito. The prevailing style of sgraffito decoration embraced almost all of Europe. It was especially popular in Italy which was the cradle of this manner of ornamenting walls - also in Austria, Switzerland, Bohemia, Slovakia, Poland, Hungary jtnd southern Germany. Sgraffito also appears in Spain and the Scandinavian coun-tries. Walls of buildings of various functions were thus ornamented (amongst them: castles, palaces, mansions, churches, town halls, tenement houses also defensive walls). The presentation has a many-trend character. The technique and technology of the decoration, in the historical aspect, are described first of all also the state of investigations on sgraffito technique and technology - since they were undertaken in the second half of the 19* century. Attention has been drawn to the technological differentiation of the sgraffito ornament in various countries and regions. Reference has been made to new technological solutions which appeared in the 19* century. Functions fulfilled by sgraffito ornamentation have been discussed in the second part of the article, attention has been drawn to the individual features in particular countries. The causes of these differences have been pointed out. Sgraffito designs and composition systems have been presented - demonstrating the trends of their development as well as local peculiarities and tastes. It has been shown that, for the first time, figurai sgraffito compositions were carried out in Austria and southern Germany, inspired by painted decoration fashionable in this area. Reference has been made to iconographie issues while defining the subjects presented also pointing to the models of the figurai compositions.