Przedstawiono charakterystykę skroplin i skład związków aromatycznych w nich zawartych, pozyskanych przy produkcji dżemu truskawkowego z wykorzystaniem doświadczalnego stanowiska badawczego. Skropliny pozyskane w pierwszej lub/i drugiej fazie zagęszczania stanowią potencjalne źródło związków aromatycznych do zastosowania w technologii produkcji wyrobów owocowych.
EN
The condensate fractions were studied for sugar content, pH and chem. compn. of volatile compds. Sixteen aromas, inter alia γ-decalactone, were identified. The condensate was recommended as an additive to fruit foods.
The article presents the results of research into the transformation of series of hydro-meteorological data for determining dry periods with the Standardised Precipitation Index (SPI) and the Standardised Discharge Index (SDI). Time series from eight precipitation stations and five series of river discharge data in Eastern Kujawy (central Poland) were analysed for 1951–2010. The frequency distribution of the series for their convergence with the normal distribution was tested with the Shapiro–Wilk test and homogeneity with the Bartlett’s test. The transformation of the series was done with the Box–Cox technique, which made it possible to homogenise the series in terms of variance. In Poland, the technique has never been used to determine the SPI. After the transformation the distributions of virtually all series complied with the normal distribution and were homogeneous. Moreover, a statistically significant correlation between the λ transformation parameter and the skewness of the series of monthly precipitation was observed. It was similar for the series of mean monthly discharges in the winter half-year and the hydrological year. The analysis indicates an alternate occurrence of dry and wet periods both in case of precipitation and run-offs. Drought periods coincided with low flow periods. Thus, the fluctuations tend to affect the development of agriculture more than long-term ones.
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących transformacji szeregów danych hydrometeorologicznych w celu zidentyfikowania okresów suchych za pomocą wskaźnika standaryzowanego opadu (SPI) oraz wskaźnika standaryzowanego przepływu (SDI). Analizie poddano szeregi z ośmiu posterunków opadowych oraz pięciu szeregów przepływów rzecznych z obszaru wschodniej części Kujaw (centralna Polska). Zakres analiz obejmował lata 1951–2010. Sprawdzenie rozkładu częstości szeregów pod kątem ich zgodności z rozkładem normalnym wykonano za pomocą testu Shapiro–Wilka, a homogeniczność szeregów zbadano testem Bartletta. Do przekształceń szeregów wybrano metodę Boxa–Coxa, której do tej pory nie stosowano do wyznaczania wskaźnika SPI. Praktycznie rozkłady wszystkich szeregów po przekształceniu wykazywały rozkład zgodny z rozkładem normalnym i były homogeniczne. Stwierdzono statystycznie istotny związek korelacyjny między parametrem transformacji λ a skośnością szeregów miesięcznych sum opadów. Podobny związek stwierdzono w odniesieniu do szeregów średnich miesięcznych przepływów w półroczu zimowym i roku hydrologicznym. W efekcie obliczono wskaźniki SPI oraz SDI, a następnie zidentyfikowano okresy suche w okresach wegetacyjnych w badanym wieloleciu. Terminy występowania susz atmosferycznych były analogiczne z okresami występowania susz hydrologicznych. Prawdopodobnie fluktuacje, a także krótkookresowe tendencje opadów mają większe znaczenie dla rozwoju rolnictwa na tym obszarze niż ich tendencje wieloletnie.
This paper presents newly designed textiles (woven and knitted fabrics) for camouflage against radar, with a particular emphasis on the conductive yarns applied and their distribution throughout the structure of the goods. The levels obtained for the coefficients of re- flection and the transmission of electromagnetic waves have been discussed for woven and knitted fabrics, both raw and those subjected to finishing treatment. These parameters were determined using two methods: waveguide applicators and in the space in a semi-anechoic chamber within the time domain. The issues this publication covers are an integral part of research on developing textile products featuring a broad spectrum of masking, i.e. within the visible (VIS), near infrared (IR), and that of the subject - the anti-radar band. The first two types of camouflage were discussed in an earlier publication entitled “Assessment and Verification of the Functionality of New, Multi-component, Camouflage Materials” (Fibres & Textiles in Eastern Europe 2013; 21, 5(101): 73-79).
PL
W artykule przedstawiono nowoopracowane konstrukcje włókiennicze (tkaniny, dzianiny) maskujące przeciwradiolokacyjnie, ze szczególnym uwzględnieniem zastosowanych przędz konduktywnych oraz ich rozkładu w strukturze wyrobów. Omówiono poziomy uzyskanych wartości współczynników odbicia i transmisji fal elektromagnetycznych, zarówno dla tkanin i dzianin surowych, jak i poddanych obróbce wykańczalniczej. Parametry te były wyznaczane z zastosowaniem dwóch metod tj. z wykorzystaniem aplikatorów falowodowych oraz w przestrzeni w komorze bezechowej w domenie czasu. Zagadnienia ujęte w niniejszej publikacji stanowią integralną część badań nad opracowaniem wyrobów włókienniczych o szerokim spektrum maskowania, tj. w zakresie widzialnym (VIS), bliskiej podczerwieni (IR) oraz przedmiotowym czyli przeciwradiolokacyjnym. Dwa pierwsze rodzaje maskowania zostały przedstawione we wcześniejszej publikacji pt. „Assessment and verification of functionality of new, multi-component, masking materials ”(Fibres & Textiles in Eastern Europe 2013; 21, 5(101): 73-79).
Rekreacja należy do najważniejszych usług ekosystemowych lasów przynoszących znaczące korzyści dla społeczeństwa. W artykule tym skupiamy się na problemie zaśmiecenia, jako czynniku obniżającym jakość wizyt w lasach. Przy zastosowaniu metody wyceny opartej na preferencjach zadeklarowanych obliczamy gotowość do płacenia (z ang. Willigness To Pay – WTP) za zmniejszenie tego problemu. W tym celu przeprowadziliśmy badanie ankietowe na dużej próbie osób odwiedzających lasy. Badanie odbyło się w terenie, respondentami były osoby odwiedzające poszczególne lasy. Wybraliśmy pięć lasów znajdujących się w sąsiedztwie średniej wielkości aglomeracji miejskich. Respondenci zostali poproszeni o odpowiedzi na pytania otwarte dotyczące ich WTP za zmniejszenie zanieczyszczenia w lesie. Zastosowano dwa takie pytania: pierwsze odnosiło się do zmniejszenia zaśmiecenia w odwiedzanym przez respondenta lesie, drugie zaś dotyczyło zmniejszenia zaśmiecenia lasów w całym województwie. W pierwszym przypadku gotowość do zapłaty oszacowano na 27 PLN (6.75 €), w drugim zaś na 36 PLN (9.00 €) w postaci wzrostu rocznych lokalnych podatków. W analizie wykorzystano model regresji interwałowej. Otrzymane wyniki zostały omówione w kontekście innych badań dotyczących rekreacji i zaśmiecenia w Polsce,
The article presents new textile structures (woven and knitted fabrics) featuring camouflage properties in visible (VIS) and near infra-red (IR) radiation bands. The textiles were designed and made for masking individuals and their personal equipment. Their design, diversified by applied yarns, weaves and way of distribution of metalised yarns on the surface of fabrics is discussed. Levels of the resulting physical, mechanical and functional parameters of woven and knitted fabrics are presented, both raw and after finishing treatment.
PL
W artykule przedstawiono badania nad nowymi lekkimi konstrukcjami włókienniczymi przeznaczonymi do maskowania ludzi i ich bezpośredniego wyposażenia ukierunkowane na skuteczność maskowania w świetle widzialnym (VIS) i bliskiej podczerwieni (IR). Omówione zostały rezultaty badań w zakresie doboru składu surowcowego oraz następnych procesów przetwórczych do etapu wykończalniczego w aspekcie spełnienia złożonych poziomów parametrów odzwierciedlających właściwości funkcjonalne.
Z przeprowadzonej analizy zagospodarowania zlewni zbiorników zaporowych w Nieliszu (zlewnia rolnicza) i Rybniku (zlewnia zurbanizowana) wynika, że warunki środowiskowe i antropogeniczne w zlewniach obydwu zbiorników są istotnie różne, co ma odzwierciedlenie w zanieczyszczeniu osadów dennych. Osady denne skumulowane w analizowanych zbiornikach różniły się pod względem wartości podstawowych wskaźników (substancje organiczne, biogeny, makroelementy), a także zawartości metali ciężkich oraz trwałych związków organicznych. Największe wartości większości analizowanych wskaźników zanieczyszczenia osadów dennych oznaczono w przypadku zbiornika w Rybniku. Wyjątek stanowiły azot ogólny, substancje organiczne, wapń, magnez, rtęć, lindan i DDE. Zanieczyszczenia mające charakter antropogeniczny, takie jak WWA i PCB, występowały w osadach ze zbiornika w Rybniku w ilościach dwukrotnie większych niż w osadach ze zbiornika w Nieliszu. Znaczna kumulacja cynku, kadmu i ołowiu może być wynikiem przemysłowego zagospodarowania zlewni zbiornika rybnickiego. Arsen, miedź i rtęć, których średnie geometryczne stężenia były większe w osadach dennych ze zbiornika w Nieliszu traktowane są jako zanieczyszczenia pochodzenia rolniczego.
EN
Analysis of land development in the drainage areas of the Nielisz dam reservoir (rural drainage area) and Rybnik dam reservoir (urban drainage area) has revealed significant differences in the environmental and anthropogenic conditions between them, which are reflected in the pollution of bottom sediments. The bottom sediments in the two reservoirs differed in the values of main pollution parameters (organic substances, nutrients and macroelements), as well as in the concentrations of heavy metals and durable organic compounds. Except for total nitrogen, organic matter, calcium, magnesium, mercury, lindane and DDE, the highest concentrations of the pollutants being analyzed were measured in the Rybnik dam reservoir. In the Rybnik dam reservoir, bottom-sediment concentrations of anthropogenic pollutants such as PAHs and PCB were twice as high as in the Nielisz dam reservoir. The comparatively high accumulation of zinc, cadmium and lead seems to be attributable to the industrial activities in the drainage area of the Rybnik dam reservoir. Arsenic, copper and mercury, whose geometrical means of concentration were higher in the bottom sediments from the Nielisz dam reservoir, are regarded as pollutants associated with agricultural activities.
Surowce o właściwościach elektroprzewodzących zyskują obecnie coraz szersze zastosowanie w wyrobach wysokospecjalistycznych przeznaczonych, między innymi do maskowania w tym antyradiolokacyjnego. Zawierają one w swojej konstrukcji różnego typu surowce metalowe lub z elementami metalowymi oraz węglowymi o specjalnych właściwościach. W artykule dokonano przeglądu nowoczesnych surowców elektroprzewodzących wytwarzanych na świecie w tym: włókien i przędz metalowych, przędz z zawartością włókien metalowych, włókien i przędz metalizowanych, przędz z włókien zawierających wewnątrz lub na powierzchni różne dodatki elektroprzewodzące, przędz z włókien węglowych.
EN
The materials featuring electro-conductivity currently find more and more wide applications in highly specialised products dedicated ia. for masking purposes, including anti-radar ones. The materials contain within their structure various types of metal or metal and carbon compounds featuring special properties. The article covers a review of modern electro- conductive materials being manufactured worldwide, including: metal fibres and yarns, yarns with metal fibres added, metallised fibres and yarns, yarns of fibres which contain some electro-conductive additions inside or on surface, yarns of carbon fibres.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Głównym celem niniejszego artykułu jest prezentacja zastosowania jednej z metod wyceny dóbr nierynkowych - metody wyceny warunkowej (contingent valuation method CVM) do oszacowania korzyści płynących z poprawy z wody kranowej oraz wód powierzchniowych w Polsce - oraz analiza czynników wpływających na tę wycenę.
EN
While application of the non-market valuation methods is quite common in Western Europe and in the USA, its use in Central and Eastern Europe is in preliminary phase. This paper discusses' the use of the Contingent Valuation Method (CVM) and Random Utility Model (RUM) to assess the benefits of Improvement of tap and surface water quality in Poland. The survey was conducted face-to-face in the respondents homes in 2007. Overall, 813 people, representative of the adult urban population, were interviewed. Results Indicate that improvements in water quality are highly valued, at 21 PLN and 14 PLN per month per household, for tap and surface water, respectively.
Despite the increasing dominance of electronic detection devices, one of the most efficient ways to ensure safety and protection of people and equipment are activities associated with camouflage aimed at hiding these "objects" from the sight and the equipment of the opponent. The paper presents a definition of camouflage and its types. It also discusses the requirements for various groups of camouflaging products gathered on the basis of the applicable standards in force and other regulations in this regard. The paper contains examples of state-of-the-art solutions for multidimensional products, which ensure camouflage against detection devices within the range of visibility, near infrared, thermal and radiolocation. It also presents the newest achievements in the field of camouflage patterns, as well as methods of attaining camouflage camouflage effects applied by global manufacturers of military products.
W artykule zaprezentowano oszacowania kosztów zewnętrznych składowania odpadów dokonane za pomocą kilku równoległych metod badawczych. Zwraca uwagę zróżnicowanie uzyskanych rezultatów w zależności od przyjętej metodologii. Celowe zastosowanie kilku wariantów gospodarowania składowiskiem, zestawów założeń i kosztów jednostkowych pozwoliło na przeprowadzenie analizy wrażliwości oszacowanych kosztów zewnętrznych.
EN
The aim of the article is to compare environmental externalities of different waste landfilling options that are available in Poland. Best available technologies were assumed, while physical parameters of a typical landfill were based on data from the landfill in Gać, Dolnośląskie Voivodship. The main focus of the analysis is the estimation of external costs of gas emissions, transport of waste and disamenities resulting in lower prices of real estate in the neighbourhood. The paper utilizes Life Cycle Analysis (LCA). For the quantification of external effects and external costs the ExternE methodology was used, developed within series of EU research projects. An important element of the study is a sensitivity analysis which utilizes a range of unit costs of greenhouse gas emissions, what reflects uncertainty about the true value of damages caused by carbon emissions. The paper provides an overview of the most important impacts of landfilling and their scale. The estimated externalities range from – 3,29 to over 86 EUR per tonne of waste, depending on the technology used and unit costs of emissions. The study, conducted within the MethodEx Project of the EU 6th Framework Programme, demonstrates a possible use of the methodology applied to the estimation of externalities of waste landfilling. The results can easily be used in order to estimate externalities of alternative waste landfill technologies.
In Langmuir monolayers the central Mg-atom of bacteriochlorophyll c is an important factor influencing the ability of the pigment to interact with the subphase and its aggregation properties. As follows from analysis of the isotherms, the spatial arrangement of bacteriochlorophyll c ring is beneficial for ligation of water molecules to Mg-atom at low pressures when the ring makes a small angle with the subphase surface, while the low values of the compressibility modulus suggestthat the twodimensional fluid phase of the pigment molecules cannot be compressed into a solid one.
PL
Analiza zarejestrowanych izoterm (π-A) dla bakteriochlorofilu c pozwoliła na określenie orientacji pierścienia porfirynowego oraz odległości jonu magnezu od powierzchni subfazy w warstwach Langmuira. Stwierdzono, że w monomolekularnych warstwach wytworzonych na granicy faz obecność jonu Mg skompleksowanego z pierścieniem ma istotny wpływ na oddziaływania międzymolekularne. W przypadku bakteriofeofityny obserwuje się załamanie monowarstwy, a bakteriochlorofilu c, będącego w warstwie Langmuira w fazie dwuwymiarowej cieczy, nie można sprężyć do fazy stałej, co sugerują obliczone niskie wartości modułu ściśliwości.
W chwili obecnej ze względu na dyrektywę unijną [1,2] zaistniała konieczność wyeliminowania ze składu chemicznego lutów składników uznanych w/w aktem za szkodliwe dla środowiska. W niniejszej pracy wytypowano możliwe do zastosowania w technice luty o temperaturze topnienia ok. 350°C. Na podstawie przeglądu literatury [3,4,5,6,7] wytypowano stopy zawierające eutektyki o temperaturach topnienia 300-400°C . Stopy te należą do następujących grup: Sn-Zn-Ag-Al, Zn-Al-Cu, Zn-Al, Zn-Al-Mg. Dla stopów tych przeprowadzono analizę DSC, zbadano ich twardości oraz określono struktury po odlaniu. Pozwoliło to określić optymalną grupę lutów, spełniających dyrektywy europejskie oraz mogących pracować w temperaturach do około 300°C. Po w/w badaniach, jako najbardziej przydatne uznano stopy z grupy Zn-Al-Mg. Stopy te ze względu na ich niekorzystną strukturę iglastą i wysoką twardość - 179HV10 przy bardzo niskich właściwościach plastycznych, wymagają dalszych badań nad ich modyfikacją w celu poprawy ich właściwości technologicznych. W oparciu o wcześniej prowadzone prace [8,9] jako modyfikatora użyto cyrkonu (Zr). Dla tak zmodyfikowanych stopów przeprowadzono analizę DSC, zbadano ich twardość oraz określono struktury po odlaniu Pozwoliło to określić optymalny skład chemiczny w/w stopów oraz opracować technologię ich przetwarzania do postaci drutów. Zastosowana metoda wyciskania na gorąco badanych materiałów pozwoliła na uzyskanie drutów o średnicach (j)l,4mm; (|>l,6mm;
EN
In present moment for the sake of EU directive [1,2], it appeared the necessity of elimination the components with chemical constitution of solders recognized as destructive for natural environment In presented paper the solders with possible engineering applications and melting point ca. 350°C have been selected. Based on literature review [3-7] alloys containing eutectics with melting point ranging from 300°C to 400°C have been selected. The alloys belong to Sn-Zn-Ag-Al, Zn-Al-Cu, Zn-Al and Zn-Al-Mg groups. For these alloys DSC analysis, hardness test and structure investigation after casting have been carried out. It allowed determining the optimal group of solders which meet the requirements above. After above-mentioned investigations as the most useful alloys were recognized from Zn-Al-Mg group. This alloys due to its needle-like structure, relatively high hardness (179HV10) and very low plasticity need further investigations. In result earlier made an investigation [8,9] a zirconium as modifier was used to improvement of their technological proprieties. DSC analysis, hardness test and structure investigation after casting have been carried out after their modification. It allowed determining the optimal chemical composition of solders as well as the optimal parameters for applied processing technology to the form of wires. I The applied method of hot squeezing out an investigated materials permitted on obtainment wires about diameters c1,4mm; c1,6mm;
14
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W niniejszym opracowaniu zostanie przedstawione oszacowanie pieniężnej wartości funkcji rekreacyjnej lasów dla mieszkańców Polski przy użyciu metod z jednej i z drugiej grupy. Nieuwzględnianie pełnej wartości lasów w analizie kosztów i korzyści planowanych inwestycji może prowadzić do podjęcia błędnych decyzji skutkujących zmniejszeniem, zamiast zwiększeniem dobrobytu społeczne-go. Ważne jest więc obliczenie pieniężnych wartości wszystkich efektów danego projektu, a nie tylko tych, które znajdują bezpośrednie odzwierciedlenie w cenach rynkowych.
EN
The value of forests comprises their many functions which can be grouped into three main categories: social, environmental and economic. The recreation func-tion of forests is associated with the first group, i.e. the social function. Indirectly, however, it can also be linked with the two other categories. The gross and the net values of this function for Poland are estimated in this paper by using the contingent valuation method and the travel costs method. The annual gross value of recreation in Polish forests is about ten times greater than the annual revenue from timber. Therefore, omitting the recreation value in cost-benefit analyses associated with evaluating the forest economy may lead to erroneous conclusions. The results obtained in this study differ significantly from the assumptions on the recreation value for Polish forests from several foreign studies, for example, the UNECE/FAO, 2005 report.
15
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Artykuł rozwija zagadnienie rozwoju polskiego transportu świetle ustaleń Strategii Lizbońskiej, która wytyczyła kierunki rozwoju Unii Europejskiej (UE) w pierwszej dekadzie XXI. wieku. Na tle wspólnej polityki transportowej i dylematów transportowych nowych członków UE omawiane są instrumenty racjonalizacji transportu oraz dylematy rozwojowe transportu.
EN
Problem of transport development in Poland in the light of Lisbon Strategy that directs development of European Union in the first decade of 21 century has been considered in the paper. Against a background of common transport policy and transport dilemmas of new member of EU some instruments for transport rationalisation and dilemmas of transport development have been presented.