Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Microstructural and Tribological Characterization of Aluminium Bronzes with Additions of Si and Cr

Pisarek B. P., Kowalski B., Atapek H., Polat Ş., Tüfekçi T.

Archives of Foundry Engineering

|

2018

|

Vol. 18, iss. 1

93--98

EN

The article presents the investigation results of the crystallization (performed by means of the TDA method) and the microstructure of complex aluminium bronzes with the content of 6% Al, 4% Fe and 4% Ni, as well as Si additions in the scope of 1–2% and Cr additions in the scope of 0.1–0.3%, which have not been simultaneously applied before. For the examined bronze, the following tests were performed: hardness HB, impact strength (KU2). For bronze CuAl6Fe4Ni4Si2Cr0.3, characterizing in the highest hardness, wear tests were conducted with dry friction and the dry friction coefficient. The investigations carried out by means of the X-ray phase analysis demonstrated the following phases in the microstructure of this bronze: αCu, γ2 and complex intermetallic phases based on iron silicide type Fe3Si (M3Si M={Fe,Cr,…}). Compared to the normalized aluminium bronzes (μ=0.18–0.23), the examined bronze characterizes in relatively low wear and lower friction coefficient during dry friction (μ=0.147±0.016).

2

Wykorzystanie rentgenowskiej analizy spektralnej w mikroobszarach w oznaczaniu pierwiastków towarzyszących minerałom rud cynkowo-ołowiowych ze złoża Klucze I

Jonczy I., Chwedorowicz B., Kamińska M., Kowalski B.

Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji

|

2017

|

Vol. 6, iss. 3

79--91

PL

Pierwiastki towarzyszące rudom cynkowo-ołowiowym budzą szczególne zainteresowanie zwłaszcza, że część z nich jest zaliczana do grupy pierwiastków krytycznych, których pozyskiwanie z nowych źródeł stanowi obecnie jeden z priorytetów gospodarki w krajach Unii Europejskiej. W celu precyzyjnego oznaczenia pierwiastków towarzyszących sfalerytowi, galenie i markasytowi należy zastosować metody instrumentalne, które w dokładny i wiarygodny sposób pozwolą na oznaczenie ich koncentracji oraz form występowania. Jedną z takich technik jest rentgenowska analiza spektralna w mikroobszarach, którą wykorzystano w badaniach minerałów rudnych ze złoża Klucze I. W kilkunastu mikroobszarach dla sfalerytu, galeny i markasytu oznaczono skład jakościowy i ilościowy pierwiastków; na tej podstawie stwierdzono, że siarczkom cynku, ołowiu i żelaza, obok kadmu Cd i arsenu As, towarzyszą tal Tl i antymon Sb, a także pierwiastki zaliczane do grupy krytycznych: wolfram W, dysproz Dy oraz iryd Ir. W, Dy i Ir nie były dotychczas opisywane w literaturze, jako towarzyszące minerałom rud Zn-Pb; w badanych minerałach występują w stanie rozproszonym, przede wszystkim w sfalerycie i markasycie. Ich obecność może stanowić przesłankę odnośnie możliwości pozyskiwania alternatywnych źródeł pierwiastków krytycznych.

EN

Elements associated with lead-zinc ores arouse a particular interest of scientists, especially that some of them are included to the group of critical elements. Now, in the European Union the obtaining a new sources of them is one of the priorities of the economy. Instrumental methods, which in the most accurate and reliable way, allow for determination of the concentration and occurrence forms of elements associated with sphalerite, galena and marcasite, should be used. One of such technique is X-ray spectral microanalysis, which was used in the researches of ore minerals from Klucze I deposit. In several micro areas of galena, sphalerite and marcasite, the qualitative and quantitative composition of elements was marked; on this basis, it has been found, that sulfides of zinc, lead and iron, beside cadmium Cd, arsenic As, thallium Tl and antimony Sb, contain elements included to the group of critical elements: tungsten W, dysprosium Dy, and iridium Ir. W, Dy and Ir were not previously described in the literature as associated elements of Zn-Pb minerals; in the studied minerals, these elements are dispersed mainly in sphalerite and marcasite. Their presence can be the premise regarding the possibility of obtaining alternative sources of critical elements.

3

Wpływ procedury przeprowadzania próbki do roztworu na ilościowe oznaczenia talu w minerałach rud cynkowo-ołowiowych z rejonu śląsko-krakowskiego

Jonczy I., Chwedorowicz B., Kowalski B.

Chemistry, Environment, Biotechnology

|

2016

|

Vol. 19

131--135

PL

Tal jest pierwiastkiem znajdującym duże zastosowanie gospodarcze , w związku z tym stale poszukuje się nowych źródeł jego pozyskiwania. Na obszarze śląsko-krakowskim tal w postaci domieszek izostrukturalnych występuje w minerałach siarczkowych rud Zn-Pb. Wykonano eksperyment polegający na zastosowaniu różnych metod przeprowadzania próbek minerałów rudnych (sfalerytu, galeny i markasytu) do roztworu w celu odpowiedzi na pytanie , w jakim stopniu sposób ich roztwarzania wpływa na oznaczalność talu. Badania wykazały, że największa koncentracja talu występuje w markasycie i również w przypadku tego minerału odnotowano największe różnice oznaczalności talu pomiędzy zastosowanymi procedurami roztwarzania próbki. Najkorzystniejsze efekty uzyskano przy zastosowaniu mieszaniny: kwas azotowy, kwas solny i nadtlenek wodoru; najgorsze przy użyciu wody królewskiej.

EN

Thallium is an element of a high possibility of commercial use , scientists are constantly looking for new sources of its acquisition. Thallium accompanied by sulphide minerals Zn-Pb ores in the form o f iso-structural admix tures in the area o f Silesia – Cracow. We performed an experiment involving the use of different digestion methods for the ore minerals sample (sphalerite , galena, and marcasite) to see what extent the manner of their digestion affects the determination of thallium. Experience have shown that the largest concentration of thallium occurs in marcasite and in the case of this mineral also recorded the biggest differences between the determination of thallium applied sample digestion procedures. The most preferred results were obtained using the solvent of nitric acid, hydrochloric acid, and hydrogen peroxide, while the worst with aqua regia.

4

A method for manufacturing of consumer products from recycled raw materials

Dziedziczak K., Kowalski B., Moraczewski A.

Problemy Eksploatacji

|

2015

|

no. 2

15--25

EN

Waste management is one of the most important branches of environmental protection. In the European Union, one of the most important legal acts regards the document on community strategy in the field of waste management, with its emphasis on waste prevention, recycling and re-use of waste in the form of useful products. The article presents models of non-woven utility products derived from raw materials from recycling. The study aimed to obtain useful products made from non-woven textile waste. Indicated are methods for grinding and fiberisation of worn textile to form secondary fibres and possible techniques to be applied in their processing. The end result is to present examples of raw products in the three groups of assortment: „A” with a predominance of natural fibre up to 85%, „B” – a mixture of fibres of PE and PP, and „C” – a mixture of synthetic fibres. In each of these groups, using the proper technique, the examples of commercial, technical, and living products were manufactured, which may be the subject of trade. Developed solutions will be put into production by a company interested in the results of this work after market research.

PL

Gospodarka odpadami jest jedną z najważniejszych gałęzi ochrony środowiska. W Unii Europejskiej jednym z najważniejszych aktów prawnych jest dokument dot. strategii Wspólnoty w dziedzinie gospodarki odpadami, kładący nacisk na zapobieganie powstawaniu odpadów, poprzez recykling i powtórne wykorzystanie odpadów w postaci wyrobów użytecznych. W artykule zostały przedstawione wzory włókninowych wyrobów użytkowych otrzymanych z surowców pochodzących z recyklingu materiałowego. Badania miały na celu uzyskanie pełnowartościowych włókninowych wyrobów wytworzonych z odpadów tekstylnych. Wskazano metody rozdrabniania i rozwłókniania zużytków tekstylnych do postaci włókien wtórnych oraz techniki możliwe do zastosowania w ich przerobie. Wynikiem końcowym jest zaprezentowanie wzorów wyrobów w trzech surowcowych grupach asortymentowych: „A” z przewagą włókien naturalnych do 85%, „B” z mieszanki włókien PE i PP oraz „C” z mieszanki włókien syntetycznych. W każdej z tych grup, przy zastosowaniu odpowiedniej techniki wytworzono wzory wyrobów komercyjnych, technicznych i bytowych, które mogą być przedmiotem obrotu handlowego. Opracowane rozwiązania zostaną wdrożone do produkcji przez zainteresowane wynikami tych prac przedsiębiorstwo, po wcześniejszym dokonaniu marketingowego rozpoznania rynku zbytu dla opracowanych wzorów wyrobów.

5

Zastosowanie komputerowego modelowania do wspomagania projektowania technologii kucia ciężkich wałów korbowych

Rec T., Milenin A., Walczyk W., Kowalski B., Żurek W., Pietrzyk M.

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Mechanika

|

2013

|

z. 253

73--76

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań mających na celu identyfikacje wyginania się wielkogabarytowych wałów korbowych w oparciu o symulacje komputerowe. Obliczenia numeryczne obejmowały procesy nagrzewania, transportu oraz kucia wykorbień wału. Otrzymane wyniki badań porównano z danymi przemysłowymi.

6

Ekologiczne włókniste podłoża bezglebowe w uprawach szklarniowych

Dyśko J., Kaniszewski S., Kowalczyk W., Dziedziczak K., Kowalski B., Moraczewski A., Podsiedlik W., Wojtysiak J.

Problemy Eksploatacji

|

2012

|

nr 2

37-56

PL

Narodowa strategia rolnictwa i obszarów wiejskich kładzie duży nacisk na rozwój zrównoważonych systemów produkcji rolnej, zapewniających bezpieczeństwo żywności i ochronę środowiska. W ramach prowadzonych wspólnych badań w Instytucie Ogrodnictwa w Skierniewicach i Instytucie Technologii Eksploatacji - PIB, Zakład Technik Włókienniczych w Łodzi opracowano nowe biodegradowalne podłoża uprawowe przeznaczone do bezglebowej uprawy warzyw pod osłonami. Opracowane podłoża wykorzystujące odpadowe surowce włókiennicze i roślinne mają właściwości uprawowe porównywalne do powszechnie stosowanych na bazie wełny mineralnej, które po sezonie uprawowym stanowią odpad bardzo trudny do utylizacji. Opracowane i zbadane w warunkach szklarniowych nowe podłoża po zakończonym cyklu uprawowym są w 100% wykorzystane jako środki ulepszania gleby, ponieważ zawierają w swojej strukturze znaczne ilości związków odżywczych gromadzonych z kropelkowego odżywiania roślin w okresie uprawowym i jako materia organiczna zwiększa zasoby próchnicy w glebie.

EN

The intensification of production processes and high-tech agriculture have caused a decrease in soil fertility on a global scale. It has been estimated that the fertility of soils is being reduced yearly by the rate of 2.5%, which is about 1000 times faster than the natural growth of plants. Glasshouse crop production in Europe is usually concentrated in small areas, which poses a large pollution risk for the soils, ground waters, and the natural environment. To eliminate that problem, the target of this project is the application in common production of new biodegradable organic substrates and easy environmentally sound recycling instead of mineral wool. The goal of the research is the development of innovative technologies in new soil improvers and soilless substrates for greenhouse cultivation applied in comprehensive agricultural research. The ecological meaning of this project results from the reduction of the soil and water pollution and revitalisation of the soil ecosystem. The fertility of the soils can be only improved by proper humus management. An increase in the contents of organic matter improves the structure of soil and increases its water capacity and content of the nutrition components, and its resistance to erosion and physical and chemical degradation. All the agricultural systems should tend to increase (or at least to retain) the contents of the organic components of soils. The increase in content of organic components of the soil reduces the transition of water and minerals to the environment and acts against the eutrophication of the water reservoirs, which is consistent with the EU Directives concerning nitrides and waters. The expected results are the reduction of non-biodegradable bulk waste on landfill sites from soilless cultivation carried in glasshouses and plastic tunnels. In Poland in one year, it totals over 30 thousand tons. The results can be realised through the application of new innovated organic substrates, which can be completely process into eco-activators after the cultivation period.

7

Wpływ strategii napowietrzania w cyklu pracy SBR na efektywność nitritacji-denitritacji podczas oczyszczania odcieków składowiskowych

Kulikowska D., Bernat K., Kowalski B.

Inżynieria Ekologiczna

|

2012

|

Nr 28

32-42

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące możliwości usuwania azotu z odcieków składowiskowych w procesie nitritacji-denitritacji. Proces prowadzono w reaktorach typu SBR. W celu uzyskania azotu azotanowego (III), jako końcowego produktu nitryfikacji, w reaktorach zastosowano dwie strategie napowietrzania. W pierwszej limitowano stężenie tlenu w fazie napowietrzania (SBR 1), podczas gdy w drugiej zastosowano naprzemienne warunki tlenowo/anoksyczne, poprzez włączanie i wyłączanie napowietrzania (SBR 2). Jako donor elektronów zastosowano octan sodu w takim stężeniu, aby stosunek ChZToct/N na początku cyklu pracy SBR wynosił 4,0. Wykazano, że niezależnie od zastosowanej strategii napowietrzania, utlenianie azotu amonowego do azotu azotanowego (III) (nitritacja) zachodziło z wysoką efektywnością (średnia sprawność procesu wynosiła 98,2% w SBR 1 i 94,4% w SBR 2). Stała szybkości utleniania azotu amonowego w SBR 1 wynosiła 16,38 mg N-NH4/l.h, a czas potrzebny do jego utlenienia wynosił 10 h. W SBR 2 utlenienie azotu amonowego następowało w ciągu 19 h cyklu pracy reaktora. Naprzemienne warunki tlenowo/anoksyczne sprzyjały denitritacji, sprawność procesu w SBR 2 wynosiła 77,4% i była 1,3-krotnie wyższa w porównaniu z SBR 1.

EN

The paper presents the results of the research concerning the possibility of nitrogen removal from municipal landfill leachate in nitritiation-denitritation. Process was carried out in SBR reactors. To obtain nitrate nitrogen (III) as the end product of nitrification, in the reactors two aeration strategies were used - limited oxygen concentration of in the aeration phase (SBR 1), and alternating aerobic/anoxic condition by switching on and off the aeration (SBR 2). As electron donors sodium acetate was dosed to leachate. The ratio CODacetate/N at the beginning of the SBR cycle was 4.0. It was shown that regardless of the aeration strategy the efficiency of ammonium oxidation (nitritation) was high (the average efficiency of the process amounted to 98.2% in SBR 1 and 94.4% in SBR 2). Ammonia oxidation constant rate of in SBR 1 was 16.38 mg N-NH4/L×h, and the time required for the ammonia oxidation was 10 h. In SBR 2 ammonia oxidation lasted 19 h of the reactor cycle. Alternating aerobic/anoxic conditions promoted denitritation, the efficiency of the process was 77.4% in SBR 2 and was 1.3-fold higher in comparison to SBR 1.

8

Diagnostyka elementów urządzeń energetycznych pracujących pod działaniem ciśnienia w podwyższonej temperaturze

Dobrzański J., Paszkowska H., Kowalski B., Wodzyński J.

Prace Instytutu Metalurgii Żelaza

|

2010

|

T. 62, nr 1

33-41

PL

W pracy przedstawiono następujące zagadnienia: Podstawowe cele diagnostyki technicznej części ciśnieniowej kotłów energetycznych. Sposoby osiągnięcia tych celów. Narzędzia stosowane w diagnostyce technicznej. Sposób postępowania w ocenie elementów części ciśnieniowej kotłów. Metody NDT; penetracyjne, magnetyczne-proszkowe i ultradźwiękowe na przykładach z praktyki przemysłowej. Sposób wyboru reprezentatywnych miejsc do badań materiałowych na przykładzie z praktyki. Wybór metod badań do oceny stanu materiału. Definicje trwałości. Sposób oceny stanu materiału. Sposób postępowania w wyznaczaniu czasu dalszej bezpiecznej eksploatacji materiału poza obliczeniowy. Wyznaczanie trwałości resztkowej, rozporządzalnej oraz ocena stopnia wyczerpania. Sposób postępowania w wyznaczaniu czasu dalszej bezpiecznej pracy do następnego przeglądu elementów pracujących powyżej temperatury granicznej. Ocena stanu elementów i części ciśnieniowej kotła oraz dopuszczenie do dalszej eksploatacji.

EN

The following issues are presented in the paper: the main goals of technical diagnostics of pressure parts of boiler components; Methods of the said goals achievement; Tools applied in technical diagnostics; Procedure concerning assessment of the components of pressure part of boilers; Methods of diagnostic, with the main diagnostic tools, i.e. NDT method, penetrative, magnetic-powder and ultrasound - industrial practice examples;. Method of selection of representative points for material testing -practical examples.; Selection of testing methods for assessment of material condition; Definitions of durability (life); Method of material condition assessment; The procedure concerning determination of the period of further safe operations of the material beyond its calculated service life. Determining the residual life, assessment of the degree of material wear; The procedure concerning determining the period of further safe operations till the following inspection - components operating above the limit temperature; Assessment of the condition of components and pressure part of power boilers and approval of their further operations.

9

Wpływ rozwłókniania naturalnych materiałów włóknistych na poprawę właściwości wodnych substratów uprawowych i gleby

Dziedziczak K., Kossowska A., Kowalski B., Wojtysiak J., Kaniszewski S.

Problemy Eksploatacji

|

2009

|

nr 2

159-170

PL

Problem wykorzystania odpadów z surowców roślinnych zarówno pochodzenia przemysłowego, jak i rolniczego, nabiera coraz większego znaczenia, nie tylko ze względu na ochronę środowiska, ale również - i to w szczególności - ze względu na to, iż mogą być one wykorzystane (po odpowiednim przetworzeniu) do ekologicznej uprawy płodów rolnych jako cenny produkt uszlachetniania gleby, w pełni odpowiadający wymaganiom UE [1]. Odpady pochodzenia roślinnego - szczególnie paździerze, słoma oraz trociny uznawane są za ekologiczne środki ulepszania gleby lub stosowane jako podłoża do bezglebowych upraw pod osłonami [2]. Materiały te, jak i zawarte w tkankach roślinnych inne składniki mineralne i organiczne, jak np. polisacharydy, stanowią doskonałe źródło związków organicznych humifikujących glebę. Wzrost zawartości substancji organicznej w glebie poprawia jej strukturę, zwiększa pojemność wodną, odporność na erozję oraz ogranicza degradację fizyczną i chemiczną. W Zakładzie Technik Włókienniczych Instytutu Technologii Eksploatacji -PIB (ITeE - PIB) w Łodzi w ramach współpracy w projekcie badawczym prowadzonym przez Instytut Warzywnictwa w Skierniewicach prowadzone są badania nad możliwością wykorzystania włóknistych, biodegradowalnych, odpowiednio przetworzonych surowców włóknistych o szczególnej przydatności do bezglebowej uprawy warzyw oraz jako organicznego nawozu ogrodniczego. Odpowiednio przetworzone naturalne materiały włókniste jako środki ulepszania właściwości gleby powinny charakteryzować się przede wszystkim wysoką zdolnością adsorpcji wody. Zwiększenie wilgotności gleby i nadanie jej większej zdolności retencyjnej nie tylko może przyspieszyć proces jej humifikacji, ale i dodatnio wpłynie na wzrost i rozwój roślin w cyklu uprawowym [3].

EN

Nowadays, utilising plant wastes is becoming a more and more important issue. Having them properly transformed, they may be used as subsoil or ground supplement. They contain mineral and organic compounds, e.g. polysaccharide. The Research Institute of Vegetable Crops in cooperation with Institute for Sustainable Technologies, Textile Technologies Department, have conducted research with fibrous materials. Processed awn, straw and sawdust are used as substrate to grow vegetables or as natural fertiliser. High adsorption of water is expected to be its most significant advantage. Such subsoil, with high humidity, may have a good influence on vegetables growth and accelerate the humification process.

10

Immobilizacja fizyczna lipaz. Część II. Immobilizacja lipaz przez pułapkowanie

Tarnowska K., Łobacz M., Kowalski B.

Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego

|

2009

|

nr 1

81-85

PL

W tej części artykułu przedstawiono problematykę immobilizacji fizycznej lipaz obejmującą techniki zamykania w sieci żelu, w mikro (makro) emulsjach, kapsułkowanie oraz otoczkowanie. Przedyskutowano wpływ procesu immobilizacji na aktywność, stabilność oraz selektywność unieruchomionych enzymów.

EN

This paper summarizes methods of lipases physical immobilization, including entrapment within the membrane and in polymeric matrices, coating, microencapsulation and micro (macro) emulsion system. The influence of immobilization process on changes of enzyme activity, stability, selectivity and other properties important in practical applications are considered.

11

Modyfikacje tłuszczów - przeestryfikowanie i inne metody

Kowalska M., Żbikowska A., Krygier K., Kowalski B.

Przemysł Spożywczy

|

2008

|

R. 62, nr 10

40-43

PL

Tłuszcze pozyskane bezpośrednio z surowców roślinnych lub zwierzęcych nie zawsze spełniają oczekiwania technologów, żywieniowców czy konsumentów. Dlatego można je poddać procesom (modyfikacjom) mającym na celu uzyskanie produktów o pożądanych właściwościach (określonej plastyczności, temperaturze topnienia, formie krystalicznej czy składzie). Modyfikacje mogą być prowadzone na drodze chemicznej, fizycznej lub biologicznej. Każda z metod ma zarówno zalety, jak i wady. Wybór metody zależy od rodzaju tłuszczu, jaki chce się otrzymać.

EN

The natural fat materials are not always best suited for the nutritional demand. Lipid scientists and technologists have been engaged in improving quality in nutritional terms of fats by using different kind of fat modification. The obtained products are characterized by determined plasticity, slip melting point, crystalline form and the composition. There are some kinds of fat modification: chemical, physical and biological. Each of mentioned methods has both defects and advantages. Choice of a specific method depends on the desired kind of the obtained fat.

12

Furan w żywności

Kowalski B., Łobacz M., Kowalska D.

Przemysł Spożywczy

|

2008

|

T. 62, nr 6

42-45

PL

Obecność furanu stwierdzono w wielu produktach żywnościowych poddawanych obróbce cieplnej. Doniesienia o jego potencjalnym toksycznym i kancerogennym wpływie na zdrowie człowieka spowodowały wzrost zainteresowania zawartością, pochodzeniem i mechanizmami powstawania furanu w żywności. Dane literaturowe wskazują kilka źródeł powstawania furanu w żywności: termiczny rozkład (degradacja) cukrów, reakcja Maillarda cukrów redukujących i ich mieszanin z aminokwasami; termiczny rozkład niektórych aminokwasów oraz termiczne utlenianie kwasu askorbinowego, polinienasyconych kwasów tłuszczowych i karotenoidów.

EN

Furan is detected in food products that had been subjected to heat treatment. As furan is now classified as a possible human toxicant and carcinogen the concentration, the origins and mechanisms of its formation have been studied. Literature data indicate many sources of furan formation originating from: thermal degradation (Millard reaction of reducing sugars alone or in the presence of amino acids); thermal degradation of certain amino acids, and thermal oxidation of ascorbic acid, polyunsaturated fatty acids and carotenoids.

13

Immobilizacja kowalencyjna lipaz

Tarnowska K., Gruczyńska E., Kowalski B.

Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego

|

2008

|

nr 1

72-78

PL

Lipazy stanowią bardzo ważną grupę enzymów o wszechstronnych możliwościach wykorzystania w procesach biotechnologicznych. W artykule przedstawiono problematykę mmobilizacji lipaz poprzez wiązanie kowalencyjne z nośnikiem oraz sieciowanie. Scharakteryzowano różne nośniki pochodzenia organicznego i nieorganicznego oraz oceniono ich przydatność w unieruchamianiu lipaz. Znajomość poruszanych w artykule zagadnień może pomóc w planowaniu eksperymentów związanych z unieruchamianiem lipaz metodami chemicznymi.

EN

Lipases constitute the most important group of biocatafy for biotechnological applications. This review describes issues concerning immobilization of liapases by covalent binding and cross-linking. Properties of various organic, inorganic and composite supports were characterized along with their suitability for lipase immobilization. Knowledge of issues discussed in the paper can be helpful in the planning research connected with chemical immobilization of lipases.

14

Immobilizacja fizyczna lipaz. Część 1: Immobilizacja lipaz poprzez adsorpcję

Tarnowska K., Gruczyńska E., Kowalski B.

Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego

|

2008

|

nr 2

85-91

PL

Lipazy stanowią bardzo ważną grupę enzymów o wszechstronnych możliwościach wykorzystania w procesach biotechnologicznych. Preparaty lipaz stosowane są w reakcjach syntezy, hydrolizy i modyfikacji tłuszczów, produkcji związków smakowo-zapachowych, rozdziale mieszanin racemicznych i analityce chemicznej. W artykule przedstawiono problematykę immobilizacji lipaz przez adsorpcję oraz dokonano przeglądu handlowych nośników stosowanych do adsorpcji enzymów lipolitycznych. Szczególną uwagę poświęcono zagadnieniu selektywnej adsorpcji lipaz na nośnikach o silnie hydrofobowej powierzchni.

EN

Lipases are one of the important enzymes, which are used in specific organie synthesis, hydrolysis of fats and oils, modification of fats, flavor enhancement in food processing, resolution of racemic mixtures and chemical analyses. This article contains information concerning the immobilization of lipases by adsorption and characteristic of commercial carriers used for this purpose. Special emphasis is paid to the selective adsorption of lipases on strongly hydrophobic support surfaces.

15

Akryloamid w żywności

Bekas W., Kowalska D., Kowalski B.

Przemysł Spożywczy

|

2006

|

T. 60, nr 6

36-39

PL

Podczas obróbki termicznej żywności węglowodanowej (smażenie, pieczenie, prażenie itp.) powstaje akryloamid (2-propenamid). W artykule omówiono mechanizmy jego powstawania podkreślając rolę i znaczenie asparaginy i cukrów redukujących. Podano przykłady zawartości akryloamidu w różnych wyrobach: chipsy, frytki, pieczywo, koncentraty spożywcze itp. Omówione zostały zagadnienia związane z analityką i toksycznością akryloamidu. Wskazano na parametry decydujące o powstawaniu akryloamidu i metody redukcji jego zawartości w żywności.

EN

Acrylamide (2-propenamide) can be formed during thermal treating (frying, baking, roasting etc.) of carbohydrates rich food. In this article the mechanisms of acrylamide formation, its determination and toxicity are discussed. The role of asparagine and reducing sugars in acrylamide formation is underlined. Examples of acrylamide contents in some food (potato chips, French fries, bread and bakery products, food concentrates etc.) are listed. The parameters responsible for acrylamide formation in food and methods of its content reduction are also presented.

16

Interpretacja wyników spęczania próbek płaskich w aspekcie otrzymywania parametrów reologicznych

Kowalski B.

Informatyka w Technologii Materiałów

|

2003

|

T. 3, Nr 2

97-110

PL

W oparciu o wyniki modelowania spęczania próbek płaskich z zastosowaniem metody elementów skończonych oraz optymalizacji wyników spęczania próbek płaskich przeprowadzonego z użyciem próbek o grubości 10, 5 i 2,5 mm, w pracy została przedstawiona metoda pozwalająca na korektę krzywych płynięcia ze względu na wpływ niejednorodności odkształcenia. Wykazano, że gdy występuje tylko umocnienie i dynamiczne zdrowienie, korekta nie jest zależna od rodzaju materiału. Dokładność metody jest zadowalająca także dla ołowiu, w którym występuje dynamiczna rekrystalizacja. Zastosowanie tradycyjnych metod korekty wyników próby uwzględniających poszerzenie próbki oraz wzrostu temperatury podczas odkształcania, jednak wraz korektą ze względu na prędkość odkształcenia i odkształcenie z pola linii poślizgu, pozwala na określenie współczynnika tarcia nawet, gdy ten zmienia się podczas spęczania. Skorygowane krzywe naprężenie - odkształcenie pro wadzą do otrzymania zmodyfikowanych równań konstytutywnych na naprężenie uplastyczniające dających naprężenia niższe o około 10% dla niskich wartości odkształcenia od naprężeń obliczonych bez uwzględnienia wpływu wymiarów próbki. Zastosowana do interpretacji wyników spęczania próbek płaskich analiza odwrotna pozwoliła na uzyskanie krzywych płynięcia niezależnych od początkowych wymiarów próbki. Metoda elementów skończonych stanowi tu ważną część, pozwalając na uwzględnienie lokalnych wartości prędkości odkształcenia, odkształcenia i temperatury. Obliczenia wykonywane tą metodą są jednak bardzo czasochłonne, dlatego też powinna być ona używana głownie do weryfikacji wyników uzyskanych przy pomocy metod konwencjonalnych. Otrzymywanie rzeczywistych krzywych płynięcia materiału może odbywać się dwoma sposobami. Pierwszym sposobem może być analiza odwrotna, przy zastosowaniu modelu 2D opartego na metodzie elementów skończonych, aby skrócić czas obliczeń. W takim przypadku koniecznym jest skorygowanie krzywych siła-przemieszczenie otrzymanych dla płaskiego stanu odkształcenia do rzeczywistego trójwymiarowego stanu. Należy też zauważyć, że analiza odwrotna wymaga specjalnego oprogramowania oraz dłuższego czasu obliczeń. Drugim sposobem jest zastosowanie zestawu równań opracowanych na podstawie teorii linii poślizgu. Wówczas korekta taka może zostać wykonana w następujących etapach: Korekta przemieszczenia dla krzywych siła-przemieszczenie (powinno to być także zastosowane dla analizy odwrotnej) Obliczenie krzywych intensywność naprężenia-intensywność odkształcenia Obliczenie izotermicznych krzywych intensywność naprężenia-intensywność odkształcenia. Dokładne określenie współczynnika tarcia-stałego lub zmiennego, jeśli to będzie konieczne. Zastosowanie równań korygujących względu na prędkość odkształcenia i nie z pola linii poślizgu.

EN

Plane strain compression tests to investigate effects of heterogeneity of deformation for various initial specimen geometries have been carried out. Equations for correction of nominal strain and strain rate to slip line field strain and strain rate have been developed and applied to experimental flow stress - strain data. Investigation of the deformed specimens showed evidence of changing friction conditions during deformation, therefore, a simple function allowing friction to change was applied. The corrections eliminate the geometry effect observed in the initial data. Correction method for experimental load-displacement data has been developed and it was used in a two dimensional finite element model applied as a direct model in the inverse technique. Capabilities of the inverse technique when it is applied to plane strain compression tests were verified for various dimensions of the specimens and compared with the analytical correction method.

17

Wpływ stopnia przekucia na własności mechaniczne i plastyczne odkuwek

Sińczak J., Cybula L., Florys J., Kowalski B., Żurek W.

Hutnik, Wiadomości Hutnicze

|

1998

|

nr 6

200-208

PL

W artykule omówiono wyniki badań na odkuwkach wykona-nych z wlewków o masie 21 Mg. Zastosowano kilka wariantów procesu odkształcania z zachowaniem zbliżonych wymiarów końcowych odkuwek, co pozwoliło na uzyskanie różnych stopni przekucia. Na podstawie badań struktury i prób rozciągania, wykonanych przed i po obróbce cieplnej, analizowano wpływ stopnia przekucia i technologii kucia na rozkład własności w przekroju poprzecznym odkuwki. Stwierdzono, że w przypad-ku zastosowania na odkuwki stali o wysokiej czystości minimal-ny stopień przekucia, przy którym uzyskuje się efektywny wzrost własności mechanicznych i plastycznych gotowego wyrobu, może być mniejszy od zalecanego przez normy.

EN

Results of testing forgings made from 21 Mg ingots are discussed. Some alternatives of deformation were used with keeping near final size of forgings which allows to obtain different forging degree rations. On the basis of structure and tensile tests carried out before and after heat treatment, the effect of forging degree ratio and forging practice on properties distribution in cross-section of forging were analysed. It was found, that in the case of using forgings made from high-purity steel the minimal forging degree ratio causing effective rise of mechanical and plastic properties of finished product could be smaller than recommen-ded by standards.