Wyniki wyszukiwania - BazTech

Ograniczanie wyników

2 2013

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Sezonowa zmienność produkcji pierwotnej i respiracji fitoplanktonu w litoralu jeziora eutroficznego

Szymański D., Dunalska J. A., Jaworska B., Bigaj I., Zieliński R., Nowosad E.

Rocznik Ochrona Środowiska

2013

Tom 15, cz. 3

2573--2590

Littoral zone is the first zone of the lake, which directly borders the land and is a barrier to substances flowing from the catchment. It can play an important role in the productivity of the entire ecosystem, with both production and degradation of organic carbon. The aim of this study was to determine the role of phytoplankton in primary production and respiration in the littoral zone, depending on the development of the basin. The research was conducted in the spring, summer and autumn at eight sites of littoral zone with a different level of the direct catchment area development: two sites (1, 2) in the western part of the lake, which is dominated by forests, three sites (3, 4, 5) in the northern part of the basin, dominated by wasteland and private recreational areas, two sites (6, 7) in the eastern, the most transformed by man and one site (8) located in the southern part of the lake near the outflow. The production volume of the primary and respiration were determined by the change of the oxygen concentration in water using the method of "light and dark bottles" exposed for 24 hours in the surface layer of water. The lake primary production was significantly lower in the littoral parts shaded by forest than in sites exposed to the sun, occurring in the northern part of the lake. The highest primary production with simultaneously high phytoplankton biomass was found at the site in the north. The additional factor intensifying the primary production was the nutrient inflow from the recreationally used land. The highest rate of respiration was recorded in not forested sites, located in the northeastern part of the lake, where the autochthonic and allochtonic organic matter was reduced to CO2. The results indicate a dual role of littoral in the metabolism of Lake Kortowskie. On the one hand, the littoral zone supplies the basin in autochthonic organic matter, on the other hand reduces the organic matter which was produced in the water column and was supplied from the catchment. One suspects that the actual primary production in the littoral zone of Lake Kortowskiego was higher because a significant cover the bottom of the macrophytes limited primary production of phytoplankton.

Indicators of changes in the phytoplankton metabolism in the littoral and pelagial zones of a eutrophic lake

Dunalska J. A., Zieliński R. A., Bigaj I., Szymański D.

Rocznik Ochrona Środowiska

2013

Tom 15, cz. 1

621--636

Badania przeprowadzono na eutroficznym Jeziorze Kortowskim położonym w granicach administracyjnych miasta Olsztyn (Pojezierze Mazurskie). Próbki wody do analiz pobierano codziennie w okresie od 31 lipca do 12 sierpnia 2010 roku w strefie litoralu (w pasie roślin wynurzonych) oraz w strefie pelagialu (w najgłębszej części jeziora). Badania obejmowały wielkość produkcji pierwotnej oraz respirację metodą jasnych i ciemnych butelek. Dodatkowo analizowano parametry fizyko-chemiczne wody oraz dane meteorologiczne. Wyraźna dobowa zmienność tempa produkcji pierwotnej fitoplanktonu i respiracji w obu badanych strefach świadczyła o dużej dynamice procesów metabolicznych zachodzących w całym jeziorze. Nieco wyższą produkcję pierwotną fitoplanktonu stwierdzono w pelagialu, tutaj też procesy respiracji były bardziej dynamiczne. Przy dużej dostępności substancji biogennych w pelagialu Jeziora Kortowskiego o dynamice produkcji pierwotnej w większym stopniu decydowała ilość uwolnionej łatwo przyswajalnej materii organicznej, pochodzącej z produkcji pierwotnej, aniżeli dostępność azotu (r = 0,20, n = 13, p < 0,05) czy fosforu (r = -0.47, n = 13, p < 0,05). Brak istotnych statystycznie zależności pomiędzy GPP a wskaźnikami chemicznymi wody czy danymi meteorologicznymi świadczył, że w jeziorze nie było czynników ograniczających rozwój fitoplanktonu. Produkcja pierwotna fitoplanktonu dominowała w całym okresie badawczym. Czynniki zewnętrzne miały natomiast większy wpływ na wielkość i tempo respiracji. W litoralu istotne znaczenie miała pulsacyjna dostawa labilnego węgla organicznego, w pelagialu zaś temperatura powietrza oraz wielkość opadów atmosferycznych. Interesujący jest fakt, że w Jeziorze Kortowskim z dnia na dzień tempo produkcji pierwotnej i respiracji zmieniało się nawet o ponad 40%, natomiast zawartość TOC utrzymywała się na dość stałym, wyrównanym poziomie. Zależność ta może być wykorzystana w monitoringu jakości wód. Pomiary produkcji pierwotnej fitoplanktonu metodą jasnych i ciemnych butelek w danym dniu nie odzwierciedlają rzeczywistych procesów metabolicznych w całym jeziorze. Jest to wynik adekwatny do danej chwili i miejsca poboru próbek wody. Zatem lepszym i bardziej stabilnym wskaźnikiem nawet dobowej zmianności metabolizmu fitoplanktonu może być TOC. Każda istotna zmiana stężeń TOC w pelagialu w powiązaniu z danymi meteorologicznymi powinna być sygnałem do szerszych badań w celu uchwycenia zmian odpowiedzialnych za gwałtowny rozwój fitoplanktonu, a szczególnie uciążliwych zakwitów sinicowych. Przeprowadzenie tego typu badań porównawczych w regionach różniących się ilością substancji biogennych oraz w różnych strefach klimatycznych, umożliwiłoby opracowanie modelu dobowej równowagi metabolicznej fitoplanktonu, który mógłby być wykorzystany w programach ochrony wód.