Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Clean Coal Technologies – a chance for Poland’s energy security. Decision-making using AHP with Benefits, Opportunities, Costs and Risk Analysis

Sobczyk E. J., Wota A., Kopacz M., Frączek J.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2017

|

T. 33, z. 3

27--48

EN

The comprehensive use of available domestic energy resources, mainly coal and lignite, is the basis for the development of Poland’s economy and energy security due to the country’s large resource base. The implementation of clean coal technologies (CCT) is a necessary condition for maintaining coal’s leading position in Poland. Coal gasification technologies are seen as potentially attractive for the Polish economy, both for the chemical sector as well as for the mining sector. Working on the commercial implementation of coal gasification technologies, which ensures the effective substitution of scarce hydrocarbon fuels, will be a challenge to Polish industrial policy and support for CCT. This paper presents an analysis of coal gasification technologies using the decision support procedures, BOCR and SWOT analyses. These procedures helped determine the ranking of technologies and the types of development strategies plausible for the analysed technological variants. Taking into consideration the conditions of the Polish economy, the highest-ranking technologies included those aimed towards the production of methanol with the geological sequestration of carbon dioxide (CCS). In the case of underground coal gasification, it was found that the technology is not yet ready for implementation on a commercial scale and investment is subject to very high risk.

PL

Perspektywa wyczerpywania się naturalnych zasobów paliw węglowodorowych, jak też wysokie ceny tych nośników z jednej strony, z drugiej zaś gwałtowny wzrost zużycia energii i ograniczenia ekologiczne, spowodowały powrót do koncepcji szerokiego wykorzystania węgla nie tylko jako nośnika energii, ale również jako surowca dla przemysłu chemicznego. Paliwo to jednak, w całym procesie od wydobycia, poprzez spalanie, do wykorzystania zawartej w nim energii, stwarza liczne problemy związane z wymogami ochrony środowiska. Tradycyjne metody wydobycia i spalania węgla stoją w sprzeczności z zasadami polityki zrównoważonego rozwoju. Procesom wydobywczym i przetwórczym węgla w energię lub inny surowiec dla różnych gałęzi przemysłu, towarzyszy degradacja terenów górniczych, produkcja odpadów i zanieczyszczonych wód oraz emisja szkodliwych gazów do atmosfery. Zabezpieczenie dostaw energii połączone z troską o ochronę środowiska stało się motorem napędowym programów dla technologii czystego węgla. Czyste technologie węglowe (CTW) mają na celu minimalizację negatywnego wpływu procesu przemysłowego przetwarzania węgla na środowisko, takich jak emitowanych do atmosfery znacznych ilości ditlenku węgla, cząstek stałych, tlenków azotu i siarki. Takimi technologiami są m.in. podziemne i naziemne zgazowanie węgla. [...]

2

Ocena stanu środowiska glebowego w sąsiedztwie zakładu WSK-PZL Rzeszów S.A

Pękala A., Czarnota J., Wota A.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2016

|

z. 63, nr 3

317--328

PL

Ocena stanu środowiska glebowego wokół zakładu WSK - PZL Rzeszów S.A, została przeprowadzona w oparciu o wyniki analiz zawartości Cd, Pb, Cu, Mn, Ni, Cr i Zn oraz pH gleb. Materiał glebowy pobrano w strefie wpływów emisji przemysłowych w odległości 50 – 500 m od potencjalnego emitora zanieczyszczeń, jakim może być zakład WSK PZL – Rzeszów. Pierwiastki śladowe oznaczono metodą ICP, przy użyciu spektrometru emisyjnego ze wzbudzeniem plazmowym ICP-OES GBC Quantima E1330. Oznaczenie pH wykonano przy użyciu pehametru CP-105 waterproof ELMETRON IP67 zgodnie z normą PN-ISO 10390:1997. W celu określenia składu fazowego oraz stwierdzenia obecności ewentualnych składników antropogenicznych w badanych glebach, wykonano badania mineralogiczne przy zastosowaniu: dyfraktometru rentgenowskiego oraz mikroskopu elektronowego (SEM) HITACHI S-3400 N z mikroanalizatorem rentgenowskim (EDX). Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r w sprawie standardów jakości gleb i standardów jakości ziemi,( Dz. U. 2002, Nr 165 poz. 1359), opróbowane gleby należą do grupy B, a zawarte w nich pierwiastki śladowe w przewadze nie przekraczają wartości normowych wg Rozporządzenia. Porównując jednak uzyskane wyniki z danymi zawartymi w „Atlasie geochemicznym Polski” dla gleb miasta Rzeszowa, można stwierdzić we wszystkich próbkach, podwyższone stężenie dla Ni (zawartość średnia 34,90 mg/kg s.m.) i Cr (zawartość średnia 21,13 mg/kg s.m.), w stosunku do danych zawartych w Atlasie (Ni – 20 mg/kg s.m. i Cr – 10 mg/kg s.m.). Uzyskane wyniki kwasowości gleb pozwalają zaklasyfikować badany materiał do gleb o charakterze lekko kwaśnych.

EN

Evaluation of soil environment condition around the plant WSK PZL - Rzeszow S.A, was carried out on the basis of the results of content analysis of Cd, Pb, Cu, Mn, Ni, Cr, and Zn and soil pH. The soil material was collected in the zone of influence of industrial emissions at a distance of 50 - 500 m from the potential emitter of pollutants, which can be factory WSK PZL - Rzeszow. The trace elements were determined by the ICP method, using emission spectrometer with inductively coupled plasma ICP-OES GBC Quantima E1330. Determination of pH was performed using a pH meter CP-105waterproof ELMETRON IP67 according to the standard PNISO 10390: 1997. In order to determine the phase composition and the presence of potential anthropogenic components in tested soils, there were carried out mineralogical analysis using: diffractometer PHILIPS X 'Pert with reflective monochromatyzer and electron microscope (SEM) FEI Quanta 200FEG with X-ray microanalyzer (EDX). According to the Regulation of the Minister of the Environment of 9 September 2002 on standards for soil quality and standards of land quality (Dz. U. 2002 No. 165, item. 1359), tested soils belong to the group B and mostly does not exceed the standard values according to regulation. However, comparing the results with the data contained in the "Geochemical Atlas of Poland" for the soils of the city of Rzeszow, it can be found in all samples increased concentrations of Ni (average content 34.90 mg / kg of dry mass) and Cr (average content 21.13 mg / kg of dry mass), in relation to the data contained in Atlas (Ni - 20 mg / kg of dry mass and Cr - 10 mg / kg of dry mass). Obtained results of soil acidity allow to classify the tested material for a slightly acidic soils.

3

Propozycja modelu decyzyjnego wyboru oferty przetargowej na realizację zadań gospodarki odpadami komunalnymi z zastosowaniem wielokryterialnej metody AHP

Frączek J., Wota A., Woźniak A.

Logistyka

|

2015

|

nr 4

3248--3255

PL

W kontekście obecnie obowiązujących uregulowań prawnych, gminy odpowiedzialne są za logistykę odpadami komunalnymi, w tym za wybór firmy realizującej powierzone zadania w zakresie odbioru i zagospodarowania odpadów. Z pewnością dobre systemowe zarządzanie przepływem odpadów w łańcuchu logistycznym dostaw oraz ich składowania, w konsekwencji powinno przyczynić się do maksymalizacji sposobu zagospodarowania odpadów komunalnych. W pracy zaproponowano zastosowanie wielokryterialnej metody decyzyjnej AHP (Analytic Hierarchy Process – AHP) do wyboru firmy odbierającej bądź odbierającej i zagospodarowującej odpady komunalne. Zaproponowana metoda umożliwiła strukturalizację problemu decyzyjnego w postaci hierarchicznego modelu oraz skwantyfikowanie istotności jego elementów. Zaletą przykładowego modelu jest jego łatwość i elastyczność, gdzie w bezpośredni sposób można włączać dane i opinie ekspertów zarówno w wymiarze jakościowym, jak i ilościowym oraz weryfikować zgodność ocen.

EN

Under current legislation, local governments are responsible for the logistics of municipal waste. In many communities this duty is realized by external companies specialized in collection and waste management. The community is only responsible for selection of such company. Proper flow in the refuse collection systems, should contribute to optimization of the municipal waste management, what will result minimization of solid 3255 waste disposal in landfills. This paper proposes use of Analytic Hierarchy Process (AHP) in selection of the company, which will be responsible for municipal waste management. This method allows to structure a decision problem in a hierarchical model, and quantify the significance of its components. The advantage of this model is its simplicity and flexibility, as the data and the opinions of experts can be analyzed and verified both in qualitative and quantitative way.

4

Zastosowanie matematycznych metod wielokryterialnych do wyboru optymalnego wariantu źródła pozyskania węgla kamiennego

Sobczyk E. J., Wota A., Krężołek S.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2011

|

T. 27, z. 3

51-68

PL

Artykuł przedstawia zastosowanie Metody Hierarchicznej Analizy Problemu AHP (ang. Analytic Hierarchy Process) do oceny i wyboru najlepszego wariantu związanego z możliwością pozyskania węgla kamiennego na cele energetyczne przez potencjalnego Inwestora funkcjonującego w sektorze górniczo-energetycznym. Analizie poddano 6 różnych źródeł pozyskania węgla, z których każde powinno zapewnić bezpieczną i niezależną dostawę surowca do nowo budowanej elektrowni na węgiel kamienny. Przy wyborze najlepszego wariantu decyzyjnego uwzględniono pozytywne oraz negatywne oddziaływania wariantów, poprzez zastosowanie analizy BOCR: analiza korzyści - benefits (B), możliwości - opportunities (O), kosztów - costs (C) oraz ryzyka - risks (R). W tym celu zbudowano cztery niezależne modele hierarchiczne. Poszczególne modele charakteryzują się takimi samymi ocenianymi wariantami decyzyjnymi, natomiast różnią się kryteriami budującymi modele. W każdym z modeli zgodnie z zasadami metody AHP, obliczone zostały końcowe, globalne wagi dla ocenianych wariantów. Wskazanie najlepszego wariantu uzyskano dzięki zastosowaniu multiplikatywnej formuły (B ź O)/(C ź R), której wartość posłużyła do uszeregowania i wyboru najlepszego z ocenianych. Najlepszym wariantem decyzyjnym jest wariant, którego stosunek (BO) do (CR) jest najwyższy.

EN

The paper presents the application of the Analytic Hierarchy Process technique to evaluate and choose the best alternative for acquiring hard coal for energy purposes by a potential Investor operating in the mining and energy sector. Six different sources supposed to provide hard coal were analysed, each of which might ensure a secure and independent supply of the material to the newly built coal-fired power plant. When choosing the best decision alternative, the positive and negative impacts of alternatives were considered through the BOCR analysis: benefits (B), opportunities (O), costs (C) and risks (R) analysis. For this purpose, 4 independent hierarchical models were developed. Different models have the same decision alternatives assessed, but they differ in criteria used to develop the models. In each of the models, in accordance with the AHP rules, were calculated final, global weights for the alternatives being assessed. Showing the best alternative was possible by applying the multiplicative formula (B ź O)/(C ź R), which value was used to rank and choose the best alternative from all assessed ones. The best decision alternative is the alternative where the (B ź O)/(C ź R) ratio is the highest.

5

Krakowskie "Białe Morza" - wybrane problemy zagospodarowania i rewitalizacji

Sroczyński W., Skrzypczak R., Syposz-Łuczak B., Wota A.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2009

|

nr 76

31-43

PL

"Białe Morza" w Krakowie-Łagiewnikach to wschodnia część terenów poprzemysłowych po byłych Krakowskich Zakładach Sodowych "Solvay". Zakłady zakończyły działalność w 1989 r., a głównym powodem ich zamknięcia była nadmierna uciążliwość dla środowiska. Wcześniej, od lat trzydziestych XX w., na omawianym terenie deponowane były odpady posodowe, głównie szlamy w nadpoziomowych stawach osadowych, łącznie około 5 mln ton. W ostatnim dwudziestoleciu osadniki podlegały samoistnej przyrodniczej renaturyzacji. Obecne zamierzenia planistyczne preferują tutaj funkcję przyrodniczo-użytkową o charakterze publicznym. Kierunek tym przemianom nadaje bliskie sąsiedztwo Sanktuarium, a szczególnie historyczny związek tych terenów z osobą Jana Pawła II i powstające na dawnych osadnikach Centrum JP II "Nie lękajcie się". Od 2007 r. autorzy (Zespół Pracowni Inżynierii Ekologicznej IGSMiE PAN w Krakowie) uczestniczą w pracach dotyczących planowania i zagospodarowania "Białych Mórz". Artykuł przybliża związane z tym wybrane problemy, szczegółowo analizowane w pracach źródłowych (Sroczyński i in. 2007a, b; 2009). Na tle historii i perspektyw zagospodarowania tego terenu omówiono uwarunkowania i ograniczenia geologiczno-inżynierskie dla potrzeb tworzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, istotnie wpływające tutaj także na regionalizację ekofizjograficzną. Zapoznano czytelników również z wstępnymi wynikami nowego etapu prac - wynikami oceny gruntów z wkopów pod powstające obiekty Centrum JP II w nawiązaniu do obowiązujących uregulowań prawnych.

EN

"Biale Morza" in Krakow-Lagiewniki is located in the east part of post-industrial terrains after "Solvay" Krakow Soda Works. This plant finished its activity in 1989 and the main reason of its closure was an extensive noxiousness on the environment. Earlier, since the thirties of 20th century, on the discussed terrain, wastes were placed, mainly mud in the ponds located above the ground, in all ca. 5 million tons. In the last twenty years, ponds were subjected to self-contained renaturation. Nowadays plans prefer here a nature-utilization function with public character. Close neighborhood of the Sanctuary, historical connection of those terrains with John Paul II and forming JP II Center "Be Not Afraid!" give a direction of those transformations. Since 2007 authors (group from Division of Ecological Engineering - Mineral and Energy Economy Research Institute Polish Academy of Sciences, Krakow) have participated in works apply to planning and management of "Biale Morza". This article presents the problems connected with the works, which are analyzed in the sources (Sroczynski et al. 2007a, b; 2009). On the historic background and utilization perspectives, conditions and geological and engineering restrictions for local plan needs are discussed (they influence ecophysiographical division). A reader gets acquainted with initial results of new works stage - assessment of soil from excavations under JP II Center in connection with obligatory legal adjustments.

6

Degradacja właściwości filtracyjnych masywu skalnego pod nieuszczelnioną częścią zapory w Myczkowcach

Dziewański J., Grodecki D., Wota A.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2004

|

R. 43, nr 1-2

37-42

PL

W artykule przedstawiono budowę geologiczną masywu skalnego będącego podłożem zapory wodnej w Myczkowcach. Poprawa właściwości filtracyjnych tego masywu ma swoją kilkudziesięcioletnią wieloetapową historię. Przedstawiono lokalizacje i przyczyny rozwoju filtracji w podłożu obiektu, rozmiar prac związanych z budową przesłony przeciwfiltracyjnej oraz osiągnięte wyniki w poprawie szczelności masywu skalnego. Syntetyczna analiza danych uzyskanych w trakcie prowadzenia prac uszczelniających podłoże pozwoliła na wyznaczenie obszarów objętych różnym nasileniem procesów filtracyjnych w podłożu omawianego obiektu.

EN

The paper presents geological structure of the rock massif, which forms a bedrock of the Myczkowce water dam. Improvement of the filtration properties is a multistage process of several ten years long history. The location the causes of the filtration process development in the water dam bedrock as well as the extent of engineering works connected with the antifiltration screen construction, and the results of the leak tightness improvement of the rock massif are presented. The syntethic analysis of the data obtained during the works on the bedrock leak tightness improvement allowed to determine the areas of different intensity of the filtration processes in the bedrock of the object in question.