Wyniki wyszukiwania - BazTech

Ograniczanie wyników

2 Geomatics, Landmanagement and Landscape

Powiadomienia systemowe

Sesja wygasła!

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Nowa Huta – between the countryside and the city. Part 2. Economic and political transformation, and a new perspective on Nowa Huta’s place in the landscape of Małopolska

Chłosta-Sikorska Agnieszka, Sikorski Szymon

Geomatics, Landmanagement and Landscape

2024

no. 2

141--152

The aim of this study is to give an insight into the phenomenon of Nowa Huta, which has been one of Krakow’s districts since 1951, although in 1949 it was planned as a separate city. Particular emphasis in this part is placed on the realisation of the potential of the XVIII District after the changes in the political and economic system that took place between 1945 and 1989. One of the ideas of Tadeusz Ptaszycki, the chief architect of Nowa Huta, was to implement the principles of the ideal city and garden city, i.e. a city with small, low-density buildings and a predominance of green areas. However, industrialisation happened so quickly that it nearly led to the extinction of many plant and animal species. Fortunately, the development did not invade the Nowohucka Meadows, allowing residents to enjoy the benefits of this unique natural site. In 2023, Nowa Huta was declared a historical monument, which gives it additional protection from poorly thoughtout investments and supports the development of cultural tourism, historical education, and the creation of cultural trails. Krakow is also covered by a sustainable tourism policy, which supports its cultural heritage and protects the natural environment. The principles adopted combine the needs of tourists with conscious consumption and long-term planning that takes into account ecological solutions and the comfort of residents in accordance with the ‘respect Krakow’ motto. It is also important to engage the local community and visitors in spreading the message about Krakow on social media, for example by using the hashtag ‘#krakow’.

Celem opracowania jest przybliżenie fenomenu Nowej Huty, która od 1951 r. stanowi jedną z dzielnic Krakowa, chociaż w 1949 r. planowana była jako miasto. Szczególe akcenty tej części zostały położone na wykorzystanie potencjału XVIII Dzielnicy po zaistniałych w latach 1945-1989 zmianach polityczno-ustrojowych. Jedną z myśli przyświecających Tadeuszowi Ptaszyckiemu – głównemu architektowi Nowej Huty, było zaimplementowanie założeń miasta idealnego i miasta-ogrodu, czyli z niską, mało zwartą zabudową i dominującym udziałem terenów zielonych. Jednakże industrializacja zachodziła tak szybko, że o mało nie doprowadziła do wyginięcia wielu gatunków roślin i zwierząt. Na szczęście zabudowania nie weszły na teren Łąk Nowohuckich, dzięki czemu mieszkańcy mogą korzystać z tego unikalnego przyrodniczo miejsca. Natomiast przemiany polityczno-ekonomiczne z lat 80/90 XX w. przyniosły narastający kryzys i dzielnica straciła na znaczeniu stając się miejscem zamieszkałym przez ludzi starszych, gdyż wiele osób wyjechało w poszukiwaniu pracy. Jednakże nie tylko udało się opanować ten niepokojący trend, ale i przyciągnąć młodych osadników. To oni wkładają wiele wysiłku w rozwój swojego otoczenia. Ochroną objęto Łąki Nowohuckie, a w 2023 r. Nowa Huta została ogłoszona pomnikiem historii, co dodatkowo chroni ją przed nieprzemyślanymi inwestycjami i wspiera rozwój turystyki kulturowej, edukację historyczną, powstawanie szlaków kulturowych oraz nienaruszającego równowagi ekologicznej transportu. Kraków objęty został polityką zrównoważonej turystyki, co wspiera jego dziedzictwo kulturowe. Przyjęte założenia łączą potrzeby turystów ze świadomą konsumpcją oraz długofalowym planowaniem uwzględniającym rozwiązania proekologiczne i komfort mieszkańców zgodny z ideą „respect Krakow”. Istotna jest również aktywizacja lokalnej społeczności i odwiedzających w multiplikowaniu przekazu o Krakowie w mediach społecznościowych, chociażby za pomocą hasztagu „#krakow”.

Nowa Huta – between the countryside and the city. Part i: the beginnings of the achievement of a socialist utopia

Chłosta-Sikorska Agnieszka, Sikorski Szymon

Geomatics, Landmanagement and Landscape

2023

no. 4

399--410

The aim of this study is to introduce the phenomenon that is Nowa Huta, which since 1951 has been one of Krakow’s districts, although in 1949 it was planned as a separate city – a symbol of socialist construction in the People’s Republic of Poland. The plans adopted by the communist authorities to rebuild Poland were centred on the development of heavy industry. Hence, it was decided to build a steel and metallurgical plant northeast of Krakow. This decision was met with protests from the inhabitants of the villages being redeveloped, as they were not only forcibly displaced, but received low compensation for the fertile black soil. The first residents of Nowa Huta were people coming from rural areas. They formed a mixture of habits and views with different, sometimes foreign, traditions and customs. This syncretism of customs, culture and education gave rise to tensions which were also exacerbated by separation from family oversight. This created a phenomenon called ‘double background’. In addition to this was the upbringing in the Catholic faith. The people of Nowa Huta demanded the construction of a temple, which did not line up with the plans of those in power to create a God-free city here. This tension escalated in April 1960, when in defence of the cross they clashed with the security forces. In the end, the church was not built, but the cross standing at the intersection of Mayakovsky and Marx streets remained intact. Nowa Huta is a special place also for its unique architecture, and its self-sufficiency – kindergartens, schools, health centres and shops are all within walking distance. It is also distinguished by the greenery of the parks, meadows and trees growing between the blocks.

Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie fenomenu Nowej Huty, która od 1951 r. stanowi jedną z dzielnic Krakowa, chociaż w 1949 r. planowana była jako oddzielne miasto –symbol socjalistycznego budownictwa w Polsce Ludowej. Przyjęte przez władzę komunistyczną plany odbudowy Polski opierały się na rozwoju przemysłu ciężkiego. Stąd kombinat hutniczo-metalurgiczny postanowiono wybudować na północny-wschód od Krakowa. Decyzja ta spotkała się z protestami mieszkańców zabudowywanych wiosek, gdyż nie tylko zostali oni przymusowo wysiedleni, ale za żyzne czarnoziemy otrzymali niskie odszkodowania. Pierwszymi mieszkańcami Nowej Huty byli ludzie pochodzący ze wsi. Stanowili oni mieszankę przyzwyczajeń i poglądów posiadając odmienne, czasem i obce sobie, tradycje i zwyczaje. Ten synkretyzm obyczajowy, kulturowy, edukacyjny rodził napięcia narastające także na skutek oderwania od nadzoru rodzinnego. To powodowało problemy związane z „dwuśrodowiskowością”. Do tego doszło wychowanie w wierze katolickiej. Nowohucianie domagali się wybudowania świątyni, co nie pokrywało się z planami rządzących stworzenia tutaj miasta bez Boga. Napięcie to eskalowało w kwietniu 1960 r., kiedy to w obronie krzyża starli się ze służbami bezpieczeństwa. Co prawda kościoła nie zbudowano, ale krzyż stojący na skrzyżowaniu ulic Majakowskiego i Marksa pozostał na swoim miejscu. Nowa Huta jest miejscem wyjątkowym także ze względu na unikalną architekturę, samowystarczalność – w niewielkiej odległości zlokalizowano przedszkola, szkoły, ośrodki zdrowia czy sklepy. Wyróżnia ją także zieleń parków, łąk i drzew rosnących pomiędzy blokami.