Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Regulacja przewietrzania w rejonowym prądzie powietrza odprowadzanym do szybu wydechowego jako element optymalizacji i stabilizacji sieci wentylacyjnej kopalni, na przykładzie KWK ROW Ruch Jankowice

Słowik A., Trenczek S.

Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji

|

2018

|

Vol. 7, iss. 1

405--414

PL

W artykule nawiązano do postanowień obowiązujących przepisów w zakresie regulacji przewietrzania wyrobisk podziemnych, którą powinno prowadzić się tamami regulacyjnymi umieszczonymi na początku prądów rejonowych, jednak za zgodą kierownika ruchu zakładu górniczego możliwa jest regulacja przewietrzania z zastosowaniem tam regulacyjnych zabudowanych w rejonowych prądach powietrza odprowadzanego do szybu wydechowego. Przedstawiono w związku z tym przykład zastosowania regulacji przewietrzania w rejonowym prądzie powietrza odprowadzanym do szybu wydechowego z rejonu dwóch ścian wydobywczych PGG S.A. Oddział KWK ROW Ruch Jankowice. Pokazano, że taki sposób regulacji zapewnia stabilizację przewietrzania, jak również jakościowe i ilościowe stosunki powietrza w rejonie. Wykazano też istotny wpływ takiej regulacji przewietrzania na zmniejszenie oddziaływania szybu wentylacyjnego na zroby ścian.

EN

Regulation of ventilation, in accordance with applicable regulations, should be carried out with regulatory dams installed at the beginning of the stream air. With the consent of the Director of the Mine, the regulation may be carried out in the local stream of used air. The article presents an example of the application of such ventilation regulation in KWK ROW Jankowice.

2

Zagrożenia naturalne w rejonach ścian wydobywczych w kontekście restrukturyzującego się polskiego górnictwa

Trenczek S.

Wiadomości Górnicze

|

2017

|

R. 68, nr 4

184--192

PL

W artykule przypomniano potencjalne skutki wzajemnego oddziaływania zagrożeń tworzących zagrożenia skojarzone, tj. zagrożeń tąpaniami, metanowe, pożarowe, klimatyczne oraz wybuchem pyłu węglowego, na poziom bezpieczeństwa w rejonach ścian wydobywczych. Następnie pokazano zmiany struktury polskiego górnictwa od początku okresu przemian ustrojowo-społecznych, co pozwala na pełniejsze odniesienie się do zmian poziomu zagrożeń. Pokazano zmiany zaistniałe w latach 2006-2015, m.in. w zakresie średniorocznego wydobycia węgla kamiennego z ruchu zakładu górniczego, średniorocznej liczby ścian wydobywczych. Scharakteryzowano również poziomy poszczególnych zagrożeń skojarzonych za lata 2006-2015. Zagrożenie tąpaniami rozpatrzono pod kątem aktywności sejsmicznej oraz zaistniałych wstrząsów i tąpnięć. Zagrożenie metanowe omówiono pod kątem zdarzeń z udziałem metanu w rejonach ścian. Także zagrożenie pożarami endogenicznymi omówiono pod kątem zaistniałych pożarów endogenicznych z uwzględnieniem grupy skłonności węgla do samozapalenia. Z kolei zagrożenie klimatyczne scharakteryzowano pod kątem zmieniającej się liczby wyrobisk z temperaturą wymuszającą stosowanie skróconego czasu pracy, a zagrożenie wybuchem pyłu węglowego pod kątem stosowanych zabezpieczeń dla jego zwalczania. W podsumowaniu podkreślono znaczący wzrost poziomu zagrożeń metanowego, klimatycznego i pożarowego, co przyczynia do wzrostu poziomu zagrożeń skojarzonych.

XX

The article evokes memories of the potential effects of the combined impacts of hazards creating a cumulative hazard, i.e. rock-burst, methane, fire, climatic, and coal dust explosion hazards, on the level of safety in the areas of active longwalls. Then the changes in the structure of Polish mining have been shown since the beginning of the period of social and political changes, which allows for a more comprehensive reference to changes in the intensity level of hazards. The changes introduced in 2006-2015, including the average annual hard coal mines output, the average annual number of active longwalls were shown. The levels of combined hazards covering the period of 2006-2015 were also characterized. The rock-bursts hazard was considered with the view of seismic activity and the number of shocks and quakes that have occurred. Methane hazard was discussed with regard to the events with methane participation the areas of longwalls. The endogenous fire hazard was also discussed in terms of endogenous fires that have occurred with taking the account of a group characterized by susceptibility to spontaneous combustion. On the other hand, the climatic hazard was viewed in terms of a changing number of workings with the temperature forcing the obligation of shortened working time and the hazard of coal dust explosions was considered with the viewpoint of the applied protections used to combat it. In the summary a significant increase in methane, climatic and fire hazards was stressed, which contributes to an increase in the level of cumulative hazards occurrence.

3

Ocena poziomu zagrożeń metanowego i pożarami endogenicznymi w rejonach ścian przewietrzanych z doświeżaniem wylotowego prądu powietrza w świetle obowiązujących przepisów

Trenczek S.

Przegląd Górniczy

|

2017

|

T. 73, nr 10

21--28

PL

Na wstępie omówiono zagrożenie metanowe i zagrożenie pożarami endogenicznymi jako zagrożenia skojarzone, w kontekście niekorzystnego wzajemnego oddziaływania środków profilaktycznych stosowanych do zapobiegania tym zagrożeniom. Scharakteryzowano najczęściej stosowane sposoby przewietrzania pod względem skuteczności zwalczania zagrożenia metanowego oraz zagrożenia pożarami endogenicznymi. Przedstawiono sposoby monitorowania rejonu ścian dla oceny poziomu tych zagrożeń. W odniesieniu do wprowadzonych z dniem 1 lipca 2017 r. przepisów – w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących prowadzenia ruchu podziemnych zakładów górniczych – wskazano na znaczenie uszczegółowienia oceny poziomu zagrożenia metanowego i zagrożenia pożarem endogenicznym. Omówiono wprowadzony obowiązek porównywania metanowości bezwzględnej z metanowością kryterialną oraz obowiązek określania objętościowej ilości tlenku węgla w powietrzu wypływającym z rejonu ściany. Podano przykład różnicy w interpretacji poziomu zagrożenia pożarem endogenicznym przy stosowaniu wcześniej obowiązujących przepisów a przepisów obowiązujących od 1 lipca 2017 r. Na koniec podano także uwagi do wymaganego sposobu obliczania wskaźnika ilości CO w wylotowym prądzie powietrza oraz do różnicy w określeniu górnych granicznych wartości tlenku węgla i stężenia tlenku węgla występującej pomiędzy przepisami w sprawie prowadzenia ruchu oraz dotyczących ratownictwa górniczego.

EN

In the beginning of this paper methane and spontaneous fire hazards have been discussed in the context of the associated hazards regarding adverse interactions among preventive measures used for prevention of these risks. The most frequently applied ventilation methods in terms of effectiveness to fight methane and spontaneous fire hazards have been characterized. Monitoring methods of the longwall areas have been presented for assessment of the level of these risks. In respect of the regulations on detailed requirements concerning operation of the underground mines introduced on the 1 July 2017, the importance for further clarification of the assessment of the level of methane and spontaneous fire hazards has been highlighted. The obligation to compare the absolute methane-bearing capacity with the criterial one as well as the obligation to determine the volumetric quantity of carbon monoxide in the return air from the longwall have been discussed. An example of a difference in interpretation of a level of spontaneous fire hazard has been shown in case of using regulations previously applicable and the rules in force since the 1 July 2017. Finally, comments were given to the required method of calculation of quantity indicators of CO in the return air and to the difference in determining the upper limits of carbon monoxide and carbon monoxide concentrations regarding the regulations on operation of mine and regarding the mine rescue work.

4

Przykłady działania Instytutu EMAG w zakresie zwiększenia bezpieczeństwa w elektryce

Trenczek S., Kozłowski A.

Śląskie Wiadomości Elektryczne

|

2016

|

Nr 4 (127)

9--14

PL

W artykule przedstawiono obszary działalności Instytutu Technik Innowacyjnych EMAG w aspekcie szeroko rozumianego bezpieczeństwa. Zaprezentowano prowadzone w EMAG prace związane m.in. z urządzeniami zasilającymi, aparaturą łączeniowo-zabezpieczeniową, aparaturą rozdzielczą, systemami sterowania, nadzoru, monitorowania, napędami regulowanymi oraz systemami i aplikacjami informatycznymi wspierającymi procesy, urządzenia i systemy. Opisano skrótowo wybrane rozwiązania, wdrożone na przestrzeni ostatnich lat, będące wynikiem prac naukowo-badawczych realizowanych we współpracy z partnerami zewnętrznymi, w odniesieniu do trzech filarów Instytutu i struktury obiektów: hardware, software i technologii, na rzecz szeroko rozumianego bezpieczeństwa. Uwypuklono zagadnienia związane z projektowaniem rozwiązań zgodnie z wymaganiami m.in. Dyrektyw LVD, EMC, ATEX, a następnie przeprowadzaniem wielowariantowych badań laboratoryjnych, co ma również znaczący wpływ na zwiększenie poziomu bezpieczeństwa i niezawodności. Podkreślono istotną rolę procesów szkoleniowych i doskonalenia kadr. Zaprezentowane w artykule przykłady rozwiązań potwierdzają aktywny udział Instytutu EMAG w pracach mających na celu zwiększanie bezpieczeństwa w wielu aspektach.

EN

The paper presents the areas of activity of the EMAG Institute of Innovative Technologies in terms of broadly defined security. The works conducted by the EMAG Institute are related to, among others, with the power supply equipment, switching-protection systems, switch gearapparatus, control and supervision systems, monitoring systems, adjustable drives and computer-aided applications supporting processes and also equipment and systems. The selected solutions that are briefly described in the paper were implemented in recently ears as a result of research work carried out by the EMAG Institute in cooperation with the external partners, in relation to the three pillars of the Institute and the structure of objects: hardware, software and technology for broadly understood security. The issues related to the design solutions according to the requirements LVD, EMC, ATEX Directives are highlighted in the paper. Moreover the influential impact of multivariate laboratory tests is also highlighted because of their increasing influence on the level of safety and reliability. The paper also highlights the important role of the processes of training and staff qualification development. The Presented examples of solutions show the active participation of the EMAG Institute in the works aime dat safety improvement in many aspects.

5

Integrated system for monitoring and analysis of methane hazards in the longwall area

Krzystanek Z., Mróz J., Trenczek S.

Mining – Informatics, Automation and Electrical Engineering

|

2016

|

R. 54, nr 1

21--32 [tekst ang.], 64--76 [tekst pol.]

EN

Polish hard coal mines with high methane explosion hazards commonly use systems for automatic monitoring of air parameters. These systems are used by ventilation personnel in preventive actions, simulation tests and designs. The systems work independently and the measurement data, needed for ventilation calculations, are used only off-line and in a small extent. As a result of that, the calculations are conducted on obsolete data and their results are often far from reality. The European project AVENTO dealt with the integration of systems that enable to supply measurement data to calculation programs working in real time mode. The integration enables to observe on-line the changes in ventilation parameters and the level of methane explosion hazard. In addition, it allows to calculate the hazard indicators stipulated by valid regulations, along with the balance of methane which is drained along ventilation paths and pipelines of the degassing system. The paper reports also results of in situ tests of the integrated system.

PL

W polskich kopalniach węgla kamiennego o wysokim zagrożeniu metanowym powszechnie stosowane są systemy automatycznego monitoringu parametrów powietrza oraz systemy obliczeniowe wykorzystywane przez służby wentylacyjne w działalności profilaktycznej, badaniach symulacyjnych i pracach projektowych. Systemy te działają niezależ- nie, a dane pomiarowe, potrzebne do obliczeń wentylacyjnych, wykorzystuje się w niewielkim stopniu, wyłącznie w układzie off-line. W efekcie obliczenia wykonuje się na danych nieaktualnych, a wyniki często znacznie odbiegają od rzeczywistości. W ramach projektu europejskiego o akronimie AVENTO dokonano integracji systemów, umożliwiając ciągłe zasilanie programów obliczeniowych danymi pomiarowymi w czasie rzeczywistym. Integracja systemów umożliwia bieżącą obserwację zmian parametrów przewietrzania i poziomu zagrożenia metanowego, a także obliczanie wymaganych przepisami wskaźników zagrożenia oraz bilansu metanu odprowadzonego drogami wentylacyjnymi i rurociągami systemu degazacji. W artykule omówiono sposób integracji, strukturę i ważniejsze moduły oprogramowania oraz wybrane wyniki badań in situ zintegrowanego systemu.

6

Study of influence of tremors on combined hazards. Longwall mining operations in co-occurrence of natural hazards. A case study

Trenczek S.

Journal of Sustainable Mining

|

2016

|

Vol. 15, iss. 1

36--47

EN

Combined hazards occurring in areas of hard coal mines were characterised. A possible course of processes leading to a mining catastrophe, associated with occurrence of combined hazards, was discussed. An example of a cause and effect chain is presented, where rockburst hazard initiates – with co-occurring climatic hazard – an increase in the level of spontaneous fire hazard, methane explosion hazard and coal dust explosion hazard. Possibility of improving detection of spontaneous fire hazard in presence of co-occurring combined hazards was analysed.

7

Zapalenia i wybuchy metanu w kontekście inicjałów związanych z zagrożeniami technicznymi i naturalnymi

Trenczek S.

Przegląd Górniczy

|

2015

|

T. 71, nr 2

87--92

PL

Przypomniano uwarunkowania towarzyszące zapaleniom i wybuchom metanu w kopalniach podziemnych. Scharakteryzowano dotychczasową klasyfikację inicjałów zapaleń metanu pod kątem możliwości ich kontroli oraz zapobiegania ich wystąpieniu. Przedstawiono podział zagrożeń technicznych. Omówiono zdarzenia związane z zapaleniami i wybuchami metanu w polskich kopalniach w okresie ostatnich 12 lat pod kątem inicjałów. Dokonano identyfikacji inicjałów pod kątem zagrożeń technicznych i naturalnych.

EN

Conditions associated with methane ignitions and explosions in the underground mines were recalled in this work. This paper also presents the previous classification of initials of methane ignitions relating to the possibility of their control and to prevent their occurrence. A classification of technical hazards was presented as well. The events related to methane ignitions and explosions in the Polish collieries in the last 12 years in terms of their initials were discussed. Identification of the initials regarding the technical and natural hazards was made.

8

Requirements for the development of an effective autonomous methane detection system protecting against a sudden emission of methane

Trenczek S., Krzystanek Z., Nowrot A.

Mining – Informatics, Automation and Electrical Engineering

|

2015

|

R. 53, nr 1

30--36 [tekst ang.], 70--76 [tekst pol.]

PL

W artykule przedstawiono genezę opracowania nowego systemu metanometrycznego, którego głównym przeznaczeniem jest realizacja autonomicznego szybkiego zabezpieczania rejonu ścian silnie metanowych przed skutkami nagłego wypływu metanu ze zrobów do przestrzeni roboczej wyrobiska ścianowego. Omówiono koncepcję nowego systemu oraz wyniki jego testowania, co było przedmiotem zadania badawczego nr 8 realizowanego w ramach projektu „Poprawa bezpieczeństwa w kopalniach”. Zwrócono uwagę na wymagania wdrożeniowe – począwszy od uzyskania niezbędnych certyfikatów i dopuszczeń, poprzez zabudowę w konkretnym rejonie eksploatacyjnym, do jego bieżącej pracy w integracji z dotychczas stosowanymi systemami gazometrii stacjonarnej. Wskazując możliwości, jakie stwarza nowy system w działaniach związanych z zarządzeniem bezpieczeństwem zakładu górniczego, podkreślono znaczenie systematycznego prowadzenia analiz ryzyka wybuchu metanu w rejonach ścian wydobywczych.

EN

The paper features the development origin of a new methane measuring system whose main purpose is to provide quick protection of heavily saturated methane longwalls against a sudden emission of methane from goafs into the working area of the longwall. The concept of the new system was discussed along with its testing results. This work was the subject of task 8 of the project devoted to improving safety in mines. The focus was put on implementation conditions: from obtaining indispensable certificates and admissions, through the installation in the given exploitation area, to the system integration with already existing stationary gas measuring systems. The possibilities of the new system were stressed as far as the safety management of the mine was concerned. Here, the authors pointed at the significance of systematic risk analyses with respect to methane explosions in longwall areas.

9

System gazometryczny – wymagania w przypadku nagłego wypływu metanu

Nowrot A., Trenczek S., Krzystanek Z.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2015

|

nr 8

3--9

PL

W artykule zaprezentowano fragment wyników badań nad opracowaniem systemu gazometrycznego powodującego natychmiastowe wyłączenie (minimalizacja czasu wyłączenia) energii elektrycznej w przypadku nagłego wypływu metanu do wyrobiska ścianowego. Przedstawiono w nim wyniki analizy obowiązujących przepisów i dyrektyw pod kątem wymagań dla nowego systemu, a także wymagania metrologiczne i funkcjonalne dla metanomierzy oraz inne wymagania, wynikające z doświadczeń w użytkowaniu systemów bezpieczeństwa. Nowy system umożliwi rozszerzenie zakresu kontroli metanometrycznej w rejonie ściany, a przede wszystkim ułatwi objęcie kontrolą miejsc znajdujących się poza obszarem działania stosowanych obecnie systemów monitorowania.

EN

The paper presents an extract of results of the research work carried out as part of the research task No 8 “Development of a gas monitoring system for immediate shut-down of longwall machines and electric equipment in the case of a sudden release of methane”. This task has been a part of a strategic project “Improvement of a work safety in mines”. The origins of the strategic project and the goal of the task 8 – minimizing a response time of the system (shut down of electric power) to a sudden release of methane to a working – have been reminded in the paper. The results of analysis of the obligatory rules and directives regarding the requirements for the new system have been discussed. The metrological and functional requirements for methane-meters and other significant requirements resulted from the experience of use of safety systems have been presented. The new system will allow a user to extend methane monitoring at longwall areas and in particular it will simplify a control of places located outside areas monitored by the systems currently used.

10

Zmiany w ocenie poziomu zagrożeń naturalnych w rejonach ścian wydobywczych kopalń węgla kamiennego

Trenczek S.

Wiadomości Górnicze

|

2014

|

R. 65, nr 6

343--349

PL

W obowiązującej od 1 stycznia 2012 r. ustawie Prawo geologiczne i górnicze sygnalizowano zmiany w odniesieniu do oceny niektórych zagrożeń. Konkretny rozmiar zmian znalazł się w rozporządzeniu dotyczącym zagrożeń naturalnych, które miało wejść w życie z dniem 1 lipca 2013 r. oraz w projekcie rozporządzenia w sprawie prowadzenia ruchu podziemnych zakładów górniczych, które jest poddawane procesowi legislacyjnemu. Właśnie te zmiany były inspiracją do napisania niniejszego artykułu, nastąpiło bowiem przesunięcie terminu wprowadzenia rozporządzenia w sprawie zagrożeń naturalnych na dzień 1 stycznia 2015 r.

EN

Changes were signaled with regard to the assessment of some of the hazards as stipulated in the Geological and Mining Act obeying as of 1 January 2012. The specific scope of changes was presented in the Regulation on natural hazards, which was due to enter into force on 1 July 2013 and the draft of Regulation on conducting of operations in underground mines, which is subject to the legislative process. These changes inspired the writing of this article, because the introduction of the regulation on natural hazards was postponed to 1 January 2015.

11

Rozwój monitorowania zagrożeń naturalnych w okresie ostatniego 20-lecia

Trenczek S., Wojtas P.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2014

|

nr 9

3--10

PL

Przypomniano sposoby i przyrządy pomiarowe służące od 1945 r. do kontroli poziomu zagrożeń naturalnych w kopalniach węgla kamiennego. Szerzej omówiono rozwój systemowego monitorowania w okresie ostatnich 20 lat. Scharakteryzowano – na wybranym przykładzie – urządzenia pomiarowe służące do ciągłego monitorowania zagrożeń aerologicznych oraz zagrożeń geosferycznych. Przedstawiono kierunki rozwoju systemowego monitorowania zagrożeń, a także lokalizacji załogi oraz maszyn.

EN

The paper recalls the measurement methods and devices used since 1945 to control the level of natural threats in coal mines. The development of system-wide monitoring over the last 20 years is discussed in more detail. The measurement devices used for continuous monitoring of aerologic and geospheric threats is reviewed based on a selected example. The directions of development of system-wide monitoring of the threats and the locations of the crew and machinery are presented.

12

Zagrożenie klimatyczne w kontekście zagrożeń naturalnych w kopalniach podziemnych

Trenczek S.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2013

|

R. 51, nr 2

5--14

PL

Omówiono czynniki wpływające na wzrost zagrożenia klimatycznego oraz rodzaje transportu ciepła. Opisano zmianę stanu powietrza związaną z jego jednoczesnym nagrzewaniem i nawilżaniem — entalpię właściwą. Scharakteryzowano rozpoznawanie potencjalnego zagrożenia klimatycznego oparte na najprostszych sposobach wskazywania temperatury pierwotnej górotworu oraz kryteriach określających poziomy krytyczne, a także na wskaźniku klimatycznym. Przedstawiono — skrótowo — wyniki badań przeprowadzonych na przestrzeni ostatnich 15 lat w rejonach ścian, w trzech różnych okresach, pod kątem wstępujących tam warunków naturalnych. Na tym tle zobrazowano przyrost procentowy rejonów eksploatacyjnych objętych zagrożeniem klimatycznym. W ostatniej części odniesiono się do badań z roku 2010 w kontekście pozostałych zagrożeń oraz podano podział wszystkich zagrożeń naturalnych pod względem częstości ich występowania. W podsumowaniu zaakcentowano, że za około 5-8 lat częstość występowania zagrożenia klimatycznego wzrośnie i znajdzie się ono w grupie zagrożeń o wysokiej częstości postępowania.

EN

The article discusses the factors stimulating the increase of climatic hazards and presents the kinds of heat transport. The author described the change in the air condition related to its simultaneous heating and humidification — enthalpy. The potential climatic hazard was characterized, based on the simplest methods of measuring primary temperature of the rock mass, on the criteria which determine critical levels, and on the climate index. The results of tests conducted during the last 15 years were presented in brief. The tests had been carried out in three different periods with respect to the existing natural conditions. On this basis the percentage increase of exploitation areas under climatic hazards was presented. In the final part of the article the author referred to the tests made in 2010 in the light of the remaining hazards and presented the division of all natural hazards with respect to the frequency of their occurrence. In the conclusion, it was stressed that within the next 5-8 years the frequency of occurrence of the climatic hazard is likely to increase and get into the group of hazards with high frequency of occurrence.

13

Wybrane problemy z zakresu monitorowania zagrożenia metanowego w kopalniach

Trenczek S.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2013

|

R. 51, nr 10

13--18

PL

W artykule omówiono zagrożenia występujące w górnictwie w aspekcie obowiązującego prawa geologicznego i górniczego. Opisano kilka przypadków zapaleń metanu, zaistniałych w ostatnich trzech latach. Wskazano na konieczność nowego podejścia do monitorowania stężeń metanu w rejonie drążonych przodków i w wyrobiskach ścianowych. Przedstawiono trzy aspekty tego zagadnienia: rozpoznanie górotworu na wybiegu ściany, kontrola stężeń metanu w strefie zaburzeń za pomocą czujników radiowych, uzależnienie pracy kombajnu i przenośnika ścianowego od wydatku powietrza sprężonego podawanego do rynien przenośnika ścianowego.

EN

The article discusses the hazards that occur in the mining industry with respect to the valid geological and mining laws. Several cases of methane inflammation occurring during the last three years were described. The author pointed at the necessity to work out a new approach to monitor methane concentration in faces and longwall excavations. Three aspects of this issue were presented: recognition of the rock mass ahead of the longwall front, monitoring methane concentration in the hazardous areas with the use of radio sensors, and making the work of a cutter loader and conveyor dependable on the flow of condensed air provided to the pans of the conveyor.

14

Prace nad przyrządem do wyznaczania parametrów fizjologicznych organizmu człowieka przebywającego i pracującego w gorącym klimacie

Trenczek S., Babecki D.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2013

|

R. 51, nr 4

23--29

PL

Na wstępie omówiono ideę i genezę projektu strategicznego „Poprawa bezpieczeństwa pracy w kopalniach”, a także przybliżono tematykę dotychczas ogłoszonych konkursów na realizację zadań w ramach tego projektu. Podkreślono znaczenie zadania badawczego nr 5, którego częścią jest etap realizowany w Instytucie EMAG, w kontekście pogarszających się warunków klimatycznych w podziemnych kopalniach. Scharakteryzowano zakres prac wykonanych w tym etapie, przedstawiono prototyp przyrządu pomiarowego do wyznaczania parametrów fizjologicznych organizmu człowieka oraz zwrócono uwagę na zadania czekające jeszcze na swoje urzeczywistnienie przed zakończeniem realizacji projektu.

EN

First the authors presented the idea and origin of the strategic project “Improvement of working conditions in mines” and discussed the topics of calls that had been announced with a view to conduct tasks within this project. Then the importance of research task No 5 was stressed. A part of this task is carried out in the EMAG Institute with respect to deteriorating climatic conditions in the underground of mines. The range of work within this stage was discussed and a prototype of a measuring device was presented. The device had been designed to determine physiological parameters of human body. Finally, the authors mentioned the tasks that are yet to be fulfilled before the project completion.

15

Kreowanie bezpiecznego górnictwa poprzez dostosowywanie przepisów i systemowego monitorowania do zmieniających się warunków naturalnych

Trenczek S.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2013

|

R. 51, nr 1

5--12

PL

Na wstępie nawiązano do bezpieczeństwa pracy w górnictwie podziemnym w kontekście efektywności branży wydobywczej. W krótkim zarysie przedstawiono najważniejsze zmiany w przepisach, dotyczących bezpieczeństwa pracy w podziemnych zakładach górniczych, jakie miały miejsce w okresie od 1945 r. Omówiono zmiany sposobu kontroli zagrożeń związane z rozwojem przyrządów i urządzeń pomiarowych oraz pomiarowo-zabezpieczających. Scharakteryzowano zagrożenia naturalne w świetle obowiązujących przepisów pod względem zróżnicowanego oddziaływania na człowieka i środowisko oraz przewidywalności poziomu ich występowania. Przedstawiono wyniki badań rejonów wydobywczych przeprowadzonych pod kątem liczby i poziomu występujących zagrożeń naturalnych. Podano podział zagrożeń pod względem częstości występowania w polskich kopalniach. Na podstawie statystyki wypadków dokonano analizy poziomu bezpieczeństwa w kontekście poziomu jakościowego kontroli zagrożeń. Na koniec omówiono rolę systemowego monitorowania w kreowaniu probezpiecznych działań.

EN

At the beginning of the article the author referred to work safety in underground mining with respect to the efficiency of the mining industry. The most important changes in regulations since 1945, related to work safety in underground mines, were briefly presented. The ways of monitoring threats, related to the development of measurement and protection devices, were discussed. Then the author characterized natural threats in the light of valid regulations and with respect to their impact on human life and environment. along with the predictability of the level of their occurrence. The results of tests conducted in excavation areas were presented. The tests were carried out with respect to the number and level of occurring natural threats. The division of threat was given according to their frequency of occurrence in Polish mines. Based on the accidents statistics, the analysis of the safety level was conducted regarding the quality level of threats monitoring. Finally the role of system-based monitoring in safety-promoting operations was discussed.

16

Ispol’zovanie novyh funkcjional’nostej systemy monitoringa aerologiceskih opasnostej dla povysenia bezopasnosti v podzemnyh sahtah kamennogo ugla

Trenczek S., Wojtas P., Keller J.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2013

|

R. 51, nr 3

3--11

EN

The article presents how the hazards occurring in mines affect the general safety level. The authors discussed the impact of the spontaneous fire hazard and rock burst hazard on the explosion hazard level. Then, the new method of complex and system-based monitoring of the co-existing hazards was described. This method takes into account simultaneous occurrence of the methane explosion and fire hazards, as well as rock burst and coal dust explosion hazards. Finally, the major tasks and functionalities of the monitoring system were presented.

17

Przyrost stężenia tlenku węgla w czasie w zależności od źródła jego pochodzenia

Trenczek S.

Górnictwo i Geologia

|

2013

|

T. 8, z. 3

159--172

PL

W artykule przypomniano znaczenie monitorowania zagrożenia pożarami endogenicznymi w kontekście działań profilaktycznych oraz kryteria oceny poziomu tego zagrożenia. Wskazano na występowanie w podziemnych kopalniach węgla kamiennego kilku źródeł generowania tlenku węgla, co może spowodować nieuzasadnione wszczęcie akcji przeciwpożarowej. Przedstawiono część wyników prac badawczych projektu europejskiego, współfinansowanego z funduszu Coal & Steel, pt. „Minimalizacja ryzyka występowania i zmniejszenie skutków zagrożenia pożarem i wybuchem w podziemnym górnictwie węglowym” (nr projektu RFCR-CT-2010-00005), realizowanego w Instytucie Technik Innowacyjnych EMAG w latach 2009-2013. Scharakteryzowano czas przyrostu stężenia tlenku węgla o określonej wielkości dla poszczególnych źródeł, co pozwoliło na opracowanie wskaźnika przyrostu stężeń CO. W konsekwencji tego opisano tempo zmian stężeń CO w modelach charakteryzujących przebieg zmian stężeń charakterystyczny dla poszczególnych źródeł CO.

EN

There has been reminded of the importance of spontaneous fire hazard monitoring regarding preventive actions and evaluation criteria of the level of this hazard. Inthe underground hard coal mines there may occur several sources of carbon monoxide emission which may cause unjustified initiation of fire fighting. The paper presents a part of results of research works carried out within the European project funded by Coal and Steel entitled: “Minimising risk for and reducing impact of fire and explosion hazards in underground coal mining” (No of the project: RFCR-CT-2010-00005) made in the years 2009-2013 by the Institute of Innovative Technologies EMAG. There have been characterized determined values of time of increase in carbon monoxide concentration for various sources of emission to allow us to develop a growth index for CO concentrations. As a consequence of that there has been described a time of changes in CO concentration in the models characterizing courses of changes in concentrations characteristic for various sources of CO emission.

18

Szacowanie względnego ryzyka utraty funkcjonalności wyrobisk w rejonie ściany oparte na rozpoznanych zagrożeniach

Trenczek S., Fedko M.

Przegląd Górniczy

|

2012

|

T. 68, nr 7

32--37

PL

Na wstępie nawiązano do występujących w ruchu zakładu górniczego przypadków wzrostu poziomu zagrożeń wymagających podjęcia właściwych decyzji. Przedstawiono główne założenia realizowanego projektu strukturalnego pt. „Informatyczny system wspomagania kompleksowego zarządzania zagrożeniami górniczymi”. Przedstawiono też podsumowanie wyników badań rejonów eksploatacyjnych kopalń węgla kamiennego Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A., Kompanii Węglowej S.A. i Katowickiego Holdingu Węglowego S.A., które wyróżniały zagrożenia: – powszechnie występujące: zagrożenie pyłami szkodliwymi dla zdrowia, zagrożenie pożarami endogenicznymi, zagrożenie wybuchem pyłu węglowego, – o wysokiej częstości występowania (> 50% rejonów eksploatacyjnych): zagrożenie metanowe, zagrożenie tąpaniami, – o średniej częstości występowania (> 30% i ≤ 50%): zagrożenie klimatyczne (systematycznie wzrastające), zagrożenie wodne (zazwyczaj o najniższym poziomie), – występujące sporadyczne: zagrożenie wyrzutami gazów i skał, zagrożenie radiacyjne naturalnymi substancjami promieniotwórczymi. Podano potencjalne powody utraty funkcjonalności wyrobiska oraz omówiono aktualne klasyfikacje zagrożeń naturalnych oraz znaczenie oceny ryzyka. Opisano nowy sposób szacowania względnego ryzyka dla wyrobisk w rejonie ściany eksploatacyjnej wynikający z rozpoznania potencjalnego poziomu występujących zagrożeń. Na przykładzie przebadanych rejonów ścian zaakcentowano różnice dokonanych oszacowań ryzyka.

EN

The article refers in the beginning to the cases of increase in the level of hazards which occur in a mine and which require proper decisions to be taken. The article presents the main assumptions of the realized structural project entitled: “Informatics assisted system of the complex control of mining hazards”. The article presents also a summary of research results in hard coal mines of the Jastrzębska Coal Company JSC, Coal Company JSC, and Katowice Coal Holding JSC, which distinguished the following hazards: – commonly occurring hazards: dusts harmful for health hazard, spontaneous fire hazard, coal dust explosion hazard – hazards with high occurrence frequency (>50% of mining areas): methane hazard, rockburst hazard; – hazards with medium occurrence frequency (>30% and ≤50% of mining areas): climatic hazard (steadily increasing), water hazard (usually at the lowest level); – hazards occurring sporadically: gas and outburst hazard, radiation hazard caused by natural radioactive substances. The potential reasons for functionality loss of excavation have been given and the recent classifications of natural hazards and significance of risk estimation have been discussed. A new method of estimation of the relative risk for excavations in the longwall area resulting from the identification of the potential level of occurring hazards has been described. On the example of the investigated areas of longwalls the differences of risk estimations carried out were emphasized.

19

Research institutes and scientific-industrial centres in the context of innovative economy in light of experiences of the Institute of Innovative Technologies EMAG

Wojtas P., Trenczek S., Keller J.

Prace Instytutu Lotnictwa

|

2012

|

Nr 6 (227)

231--244

EN

The main tasks of the leading scientific centres in Poland, that is. universities, scientific institutes of the Polish Academy of Sciences and research institutes are discussed. On the example of the Institute of Innovative Technologies EMAG changes adapting its role and tasks to the market environment has been shown. In short the genesis of EMAG and its 37 years of work - at the beginning as a research and development unit, recently as a research institute - is shown. Changes in approach to statutory activities and market activities in the aspect of the act on research institutes and trends in changes of the assessment of scientific units are discussed. Moreover, the existing legal conditions for public-private partnership in the context of the act on research institutes is discussed. In the end examples of achievements of the Institute of Innovative Technologies EMAG are mentioned.

20

Instytuty badawcze a centra naukowo-przemysłowe w kontekscie innowacyjnej gospodarki - w świetle doświadczeń Instytutu Technik Innowacyjnych EMAG w Krakowie

Wojtas P., Trenczek S., Keller J.

Prace Instytutu Lotnictwa

|

2012

|

Nr 4 (225)

499--512

PL

W niniejszym artykule przypomniano najważniejsze zadania głównych pionów nauki w Polsce, tj. wyższych uczelni, instytutów naukowych Polskiej Akademii Nauk oraz instytutów badawczych. Na przykładzie Instytutu EMAG pokazano zmiany dostosowujące jego rolę i zadania do uwarunkowań rynkowych. W telegraficznym skrócie przedstawiono genezę EMAG-u i jego 37-letnią historię - początkowo jako jednostki badawczo-rozwojowej, ostatnio jako instytutu badawczego. Omówiono zmiany w podejściu do działań statutowych oraz działalności rynkowej, w aspekcie ustawy o instytutach badawczych oraz tendencji zmian w ocenie jednostek naukowych. Opisano też istniejące uwarunkowania prawne dla partnerstwa prywatno-publicznego w kontekście ustawy o instytutach badawczych. Na koniec przytoczono przykłady dokonań i osiągnięć Instytutu EMAG.

EN

The main tasks of the leading scientific centres in Poland, that is. universities, scientific institutes of the Polish Academy of Sciences and research institutes are discussed. On the example of the Institute of Innovative Technologies EMAG changes adapting its role and tasks to the market environment has been shown. In short the genesis of EMAG and its 37 years of work - at the beginning as a research and development unit, recently as a research institute - is shown. Changes in approach to statutory activities and market activities in the aspect of the act on research institutes and trends in changes of the assessment of scientific units are discussed. Moreover, the existing legal conditions for public-private partnership in the context of the act on research institutes is discussed. In the end examples of achievements of the Institute of Innovative Technologies EMAG are mentioned.