Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Application of Vegetable Oils for the Friction Pair Modificated With a Boron

Szczypiński-Sala W., Lubas J.

Tribologia

|

2018

|

nr 3

139--146

EN

In the article, the results of the conducted research were discussed, and the aim was the evaluation of the characteristics of the operation of sliding pairs when vegetable oils are used for lubrication. Particularly, friction pairs with hard layers containing boron were taken into account. For comparison, two of the most common vegetable oils were used during the tests. Rapeseed oil was chosen, since it is most frequently applied in Europe, soybean oil was chosen due to its occurrence in North American areas. The oils are also applied in industry for commercial aims as oil bases for lubricants. The products based on vegetable oils can constitute an alternative for those of mineral origin. However, vegetable oils are characterized by different properties than mineral oils. The most essential issue is the fact that biolubricants are free of sulphurcontaining compounds that can have an unfavourable influence on the health of human beings. The wear measurements were conducted on a block-on-ing test stand T-05. In the sliding pair lubricated with vegetable oils, steel specimen interacted with a counterpart made of bearing alloy. In the second variant of a friction pair, a steel ring specimen with a boronized surface layer was used. The changes of the surface roughness of the specimen and counterpart during operation were evaluated. In the comparative evaluation, the best results were obtained choosing the sample with the hard layer lubricated with soybean oil. In this case, the observed wear of the surface of sliding pairs was the lowest. The lowest friction force and the lowest temperature of the elements of the friction pair also corresponded to this. The application of the TiB2 layer allows reducing the wear of both the sample with the layer and the counterpart with the bearing alloy layer.

PL

W artykule omówiono wyniki przeprowadzonych badań, których celem była ocena charakterystyki pracy węzłów ślizgowych, do których smarowania zastosowano oleje roślinne. Podczas testów w celu porównania wykorzystano dwa najbardziej rozpowszechnione oleje roślinne. Wybrano jako najczęściej znajdujący zastosowanie na terenach europejskich olej rzepakowy oraz wykorzystywany w warunkach amerykańskich olej sojowy. Oleje te znajdują zastosowanie również w przemyśle do celów komercyjnych jako bazy olejów smarowych. Produkty oparte na olejach roślinnych stanowić mogą alternatywę dla tych pochodzenia mineralnego. Oleje roślinne charakteryzują się jednak odmiennymi właściwościami niż oleje mineralne. Najbardziej istotną kwestią jest to, iż nie zawierają one składników mogących niekorzystnie oddziaływać na zdrowie istot żywych. Pomiary sił tarcia i zużycia węzła smarowanego tymi olejami wykonano na testerze typu klocek--rolka T-05. W smarowanym olejami roślinnymi węźle współpracowała pierścieniowa próbka stalowa z przeciwpróbką pokrytą stopem łożyskowym. W drugim wariancie pary ciernej zastosowano pierścieniową próbkę stalową, na której zastosowano borowanie w postaci warstwy TiB2. Ocenie poddano zużycie współpracujących elementów oraz zmiany chropowatości ich powierzchni w trakcie pracy. W badaniach porównawczych najlepsze rezultaty uzyskano dla próbek z naniesioną powłoką TiB2 smarowanych olejem sojowym. W tym przypadku zużycie elementów pary ciernej było najmniejsze. Odpowiadały temu również najmniejsze wartości siły tarcia i temperatury podczas pracy.

2

Influence of engine oil on the friction and wear of a surface layer with boron

Lubas J., Szczypiński-Sala W.

Tribologia

|

2017

|

nr 2

107--112

EN

The aim of the present work is to determine the influence of surface layers with boron and engine oil on the processes of friction and wear in friction pairs. The ring samples with a borided surface layer cooperated under test conditions with counterparts made with CuPb30 bearing alloy. During the tests, the friction pairs were lubricated with 15W/40 Lotos mineral oil and 5W/40 Lotos synthetic oil. The friction pairs lubricated by Lotos synthetic oil a generate stronger friction force and higher temperature in the contact area of friction pairs, as compared to the pairs lubricated by Lotos mineral oil. Lubrication of the friction pairs by mineral oil in the start-up phase causes faster stabilization of the friction conditions than in the case of lubrication by synthetic oil. The wear of bearing alloy was lower when lubricated by Lotos mineral oil than by Lotos synthetic oil. The process of friction in the contact area of the friction pair leads to the destruction of the lubricant and the reduction of its operational properties, especially at high temperatures.

PL

Celem pracy jest określenie wpływu warstwy wierzchniej z borem i oleju silnikowego na proces tarcia i zużycia w parach ciernych. Próbki pierścieniowe z borowaną warstwą powierzchni współpracowały w warunkach testowych z przeciwpróbkami wykonanymi ze stopu łożyskowego CuPb30. W trakcie testów pary cierne smarowano olejem mineralnym Lotos 15W/40 i olejem syntetyzującym Lotos 5W/40. Pary cierne smarowane olejem Lotos syntetyczny wytwarzają większe siły tarcia i wyższe temperatury w obszarze styku par ciernych w porównaniu z parami smarowanymi olejem Lotos mineralny. Smarowanie pary ciernej olejem Lotos mineralny w fazie rozruchu powoduje szybszą stabilizację warunków tarcia w obszarze styku niż w przypadku smarowania pary ciernej olejem syntetycznym. Zużycie stopu łożyskowego w warunkach smarowania olejem Lotos mineralny było niższe niż przy smarowaniu olejem Lotos syntetic. Proces tarcia w obszarze styku pary ciernej prowadzi do destrukcji czynnika smarnego i zmniejszenia jego właściwości eksploatacyjnych szczególnie w wyższych temperaturach.

3

Frictional problems in continuously variable transmission belt drives

Szczypiński-Sala W., Dobaj K., Kot A.

Tribologia

|

2017

|

nr 5

93--100

EN

The article describes the results of the research carried out on the evaluation of the influence of friction pairs (rubber belt – belt pulley in belt drive) on the ability to transmit power. In order to determine the characteristics of the belt drive operation, measurements were made on a real belt drive from the drive train of a light two-wheeled vehicle. The measurement was carried out in conditions of changes in the dynamic load. The measurements of the belt slip on the belt pulley within the whole range of the changes of gear ratios and angular speed of the engine were made. During the tests, belts made from various rubber mixtures were compared. The values of the friction coefficients between the surface of belts and the belt pulley were measured. Model analyses of the impact of belt slip on the wheel related to the temperature of belt drive elements were also made. Generally, one can ascertain that, in belt drive systems, power losses are a combination of speed losses and torque losses. The increase in the efficiency of belt drives is possible by decreasing power losses. It is possible to obtain the high performance of continuously variable transmission belt drives with a V- belt solely with the proper choice of the design parameters, which is possible only after the exact recognition of the operational characteristics unique to this class of belt drive systems.

PL

W artykule omówiono wyniki przeprowadzonych badań, których celem była ocena wpływu pary ciernej: gumowy pas napędowy–koło pasowe w bezstopniowej przekładni pasowej na zdolność przenoszenia mocy. Dla określenia charakterystyki pracy przekładni wykonano pomiary na rzeczywistej przekładni z układu napędowego lekkiego pojazdu jednośladowego. Pomiary te przeprowadzono w warunkach dynamicznych zmian obciążenia. Wykonano pomiary poślizgu pasa na kołach pasowych w całym zakresie wymaganych zmian przełożenia i prędkości obrotowej silnika napędowego. Podczas prób porównano pasy napędowe wykonane z różnych mieszanek gumowych. Dla zastosowanych pasów wyznaczono wartości współczynnika tarcia przy współpracy z kołami pasowymi. Wykonano również analizy modelowe wpływu poślizgu pasa na kole na temperaturę pracy elementów przekładni. W bezstopniowych przekładniach pasowych straty mocy wynikają ze strat prędkości i strat momentu obrotowego. Dlatego też podniesienie sprawności przekładni możliwe jest do osiągnięcia poprzez obniżenie tych start. To z kolei możliwe jest tylko dzięki odpowiedniemu doborowi parametrów konstrukcyjnych. Służy temu gruntowne poznanie charakterystyk roboczych tego typu przekładni.

4

Evaluation of tribological properties of seals running in contact with vegetable oil

Szczypiński-Sala W., Lubas J.

Tribologia

|

2017

|

nr 6

95--103

EN

The article describes the results of the measurement to evaluate the operation characteristic of o-ring seals in case of the operation with vegetable oils. The measurements were made on the model of a sealing node in hydraulic cylinder, where the round cross section seal cooperated with the piston rod. The changes of the friction force during rod movement resulting from the friction between the seal and the rod were analysed. The tests were carried out with two vegetable oils mostly used in industry: rape oil and soybean oil. The products based on vegetable oils can be an alternative to products made on the basis of petroleum. However, vegetable oils are characterized by other properties than mineral oils. The physical and chemical properties of vegetable oils depend on the composition of the fatty acid mixture. The observation of the influence of the occurrence of oxidative gelation on friction force was also conducted. In case of vegetable oils, oxypolymerization tendencies of these fluids are a very significant factor, which can influence the characteristics of friction nodes operation.

PL

W artykule omówiono wyniki przeprowadzonych badań, których celem była ocena charakterystyki pracy uszczelnienia w ruchu posuwisto-zwrotnym działającego w kontakcie z olejami roślinnymi. Pomiary wykonano na modelu węzła uszczelniającego w cylindrze hydraulicznym. Badaną parą uszczelniającą było tłoczysko i pierścień uszczelniający typu o-ring. Analizie poddano zmiany siły tarcia podczas roboczego suwu tłoczyska oraz wpływ na ich wartość prędkości przesuwu tłoczyska. Podczas testów w celu porównania wykorzystano dwa szeroko rozpowszechnione oleje roślinne: olej rzepakowy i olej sojowy. Produkty oparte na olejach roślinnych stanowić mogą alternatywę dla tych pochodzenia mineralnego. Oleje roślinne charakteryzują się jednak odmiennymi właściwościami w porównaniu z olejami mineralnymi. W ich przypadku obserwuje się tendencję do przebiegających z czasem reakcji polimeryzacji prowadzących do zmian lepkości i żelowania oleju. Wpływ tych zjawisk na prace węzła uszczelniającego również był przedmiotem obserwacji.

5

The influence of the surface layer structure in disc brake pads on their tribological properties

Gajek A., Szczypiński-Sala W.

Tribologia

|

2016

|

nr 3

71--85

EN

The article presents the results of the stand tribological investigation and microscopic observations of brake pad materials for automotive disc brakes. The reasons for the scatter of the friction coefficient value are analysed. The results of the brake pads’ friction surface topography observations and chemical constitution are presented. The investigations were carried out with scanning electron microscopy SEM and energy dispersive X-ray spectroscopy EDS. The point, line, and surface analysis of friction layer were done. The average contents of the chemical elements on the friction surface are presented. The heterogeneous nature of the structure on the friction layer was observed. The analysis has shown that brake pads with a compact structure of friction layer and large quantity components (10 components with more than 1% content each) had a smaller scatter of the coefficient of friction value in relation to the materials with a loose structure and less quantity components. The next part of the article presents the structure and geometric parameter products of the wear of the friction material. The problem concerning the quantity limitation of the wear particles entering the environment as dust was discussed.

PL

W artykule przedstawiono wyniki stanowiskowych badań tribologicznych oraz obserwacji mikroskopowych materiału ciernego samochodowych okładzin hamulców tarczowych. Ocenie poddano rozrzuty w wartości współczynnika tarcia pary ciernej hamulca tarczowego, które ujawniają się zarówno w badaniach kolejnych próbek materiału tego samego producenta, jak i pomiędzy okładzinami ciernymi różnych producentów. Przedstawiono wyniki badań topografii powierzchni oraz składu chemicznego okładzin. Badania wykonano z zastosowaniem mikroskopu scanningowego SEM. Do analizy mikrorentgenowskiej stosowano analizator EDS IXRF System. Przedstawiono wyniki analizy spektrometrycznej składu chemicznego okładzin. Wykonano analizy punktowe, liniowe i powierzchniowe. Zaprezentowano średnie zawartości pierwiastków w analizowanym obszarze powierzchni tarcia. Wykazano bardzo dużą niejednorodność struktury oraz chemiczną w poszczególnych strefach badanych powierzchni. Stwierdzono, że okładziny o zwartej strukturze powierzchni i dużej różnorodności składu chemicznego (10 składników o zawartości ponad 1% każdy) charakteryzują się mniejszym rozrzutem wartości współczynnika tarcia za-równo w funkcji temperatury, jak i czasu hamowania w stosunku do materiałów o bardziej luźnej strukturze. Przedstawiono strukturę i parametry geometryczne produktów zużycia okładzin oraz problem ograniczania ilości tych produktów wydostających się do środowiska w postaci pyłów.

6

Wpływ zastosowania detergentowych dodatków paliwowych na pracę elektromagnetycznych wtryskiwaczy paliwa

Szczypiński-Sala W.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2016

|

R. 17, nr 6

1166-1170

PL

W artykule opisano wyniki badań wykonanych dla oceny wpływu dodatków paliwowych do oleju napędowego na działanie elektromagnetycznych wtryskiwaczach paliwa. Dodatki tego typu stosowane są w celu ograniczenia powstawania osadów oraz usuwania już powstałych z precyzyjnie pasowanych elementów aparatury wtryskowej. Pomiary zostały wykonane na stanowisku badawczym z zasobnikowym układem wtryskowym. Przeprowadzono analizę dawkowania paliwa w różnych warunkach pracy układu, to znaczy wartości ciśnienia zasilania i czasu trwania wtrysku. Ocenie poddano również zmianę własności fizycznych paliwa po dodaniu modyfikatora. Wprowadzane są coraz bardziej rygorystyczne normy związane z emisja zanieczyszczeń przez silniki spalinowe, w tym związane z emisją cząstek stałych. Najszersze możliwości zmniejszania emisji szkodliwych składników spalin i tym samym spełnienia nakładanych norm dają zasobnikowe systemy wtrysku. Możliwości te wynikają z dużego zakresu możliwości sterowania czasem wtrysku i momentem początku wtrysku. Duże znaczenie ma również wartość ciśnienia rozpylania paliwa uzyskiwana w tego typu układach. Uzyskanie precyzyjnego dawkowania paliwa wpływającego na przebieg jego spalania w dużej mierze uzależnione jest od szybkości i poprawności działania wtryskiwaczy. Od ich hydraulicznej charakterystyki uzależniona jest wrażliwość na zmiany właściwości paliwa wynikające z wprowadzenia modyfikatora.

EN

The article describes the results of the research carried out in order to evaluate the influence of detergent additives to diesel engines fuel on the operation of diesel engines injection systems. This type of additives is applied in order to restrict the formation of deposits and to remove those already formed from the elements of fuel injectors. The measurements were carried out on the test stand for solenoid controlled high pressure common-rail fuel injection systems. The analysis of fuel dosing was conducted in various conditions of the work of the system, ie. the value of fuel outflow pressure from the injection nozzle and injection duration. Change of fuel physical properties after adding modifier was also evaluated. There are introduced more and more rigorous norms in relation to the emission of fumes by diesel engines, including those associated with the emission of particles. Solenoid controlled common-rail fuel injection systems give the broadest possibilities of reducing the emission of detrimental fume concentrations and all the same fulfilling the imposed norms. The possibilities result from a wide range of the capability of steering the time of injection and the moment it begins. Value of pressure of spraying fuel, obtained in this type of systems is also very significant. The obtainment of precise fuel dosing, having the influence on the course of burning, depends to a large extent on the velocity and correctness of the operation of the injection systems. The proneness to the changes of fuel properties resulting from the introduction of a modifier depends on their hydraulic characteristics. In other side due to clearances 1 to 2 microns even minimal internal diesel injector deposits on the injector pintal or other components can lead to sticking and even seizure.

7

Zastosowanie warstw powierzchniowych modyfikowanych borem w węzłach ciernych smarowanych olejami silnikowymi

Szczypiński-Sala W., Lubas J.

Logistyka

|

2015

|

nr 6

1320--1327, CD

PL

Badania przeprowadzono w warunkach ograniczonego smarowania z zastosowaniem olejów silnikowych w celu wyznaczenia oddziaływania ukształtowanej warstwy powierzchniowej z borem i czynnika smarującego na procesy tarcia i zużycia. Borowane warstwy powierzchniowe próbek pierścieniowych skojarzono w warunkach badań w pary z przeciwpróbkami wykonanymi z stopów łożyskowych CuPb30 i AlSn20. Pary cierne podczas prób były smarowane olejem silnikowym Lotos mineralny 15W/40 i Lotos syntetyczny 5W/40. Smarowanie obszaru tarcia olejem Lotos mineralny powoduje zmniejszenie momentu rozruchowego, siły tarcia, temperatury w obszarze tarcia i zużycia badanych stopów łożyskowych, natomiast smarowanie olejem Lotos syntetyczny zmniejsza zmiany w strukturze geometrycznej współpracujący elementów pary ciernej.

EN

The research has been carried out under conditions of limited lubrication with the use of engine oils. The objective of this research was to define the influence of boron modified surface layers and lubricant on the processes of friction and wear. The borided surface layers of ring samples were paired under test conditions with countersamples made with CuPb30 and AlSn20 bearing alloys. During tests, the friction pairs were lubricated with 15W/40 Lotos mineral oil and 5W/40 Lotos synthetis oil. The lubrication of friction area with Lotos mineral oil causes the reduction of the start-up moment, friction force, temperature in the friction area and wear of the bearing alloys under study, whereas the lubrication with Lotos synthetic oil reduces the changes in the geometrical structure of the cooperating friction pair elements.

8

Wpływ właściwości fizycznych oleju napędowego na ocenę charakterystyki hydraulicznej elektromagnetycznych wtryskiwaczy paliwa

Szczypiński-Sala W.

Logistyka

|

2015

|

nr 3

4663--4672, CD 1

PL

W artykule opisano wyniki badań wykonanych dla oceny wpływu fizycznych właściwości oleju napędowego na przebieg dawkowania paliwa przez wysokociśnieniowe wtryskiwacze. Pomiary zostały wykonane na stanowisku badawczym na wtryskiwaczach elektromagnetycznych i zasobnikowym układzie wtryskowym. Przeprowadzono analizę dawkowania paliwa w różnych warunkach pracy układu, wysterowania ciśnienia zasilania i czasu trwania wtrysku dla różniących się właściwościami fizycznymi paliw. Wprowadzane są coraz bardziej rygorystyczne normy związane z emisja zanieczyszczeń przez silniki spalinowe, w tym związane z emisją cząstek stałych. Najszersze możliwości ograniczenia szkodliwych emisji i spełnienia nakładanych norm dają zasobnikowe systemy wtrysku. Jest to możliwe dzięki dużemu zakresowi sterownia czasem wtrysku i momentem początku wtrysku oraz wykorzystaniu wysokich ciśnień przy rozpylaniu paliwa. Bardzo precyzyjne dawkowanie paliwa decydujące o przebiegu spalania uzależnione jest od szybkości i poprawności działania wtryskiwaczy. Na charakterystykę ich pracy wpływają również właściwości fizyczne zastosowanego paliwa.

EN

In this paper, the result of experiments carried out to investigate influence of fuel physical properties on dosage in Diesel engines injection systems is presented. The measurements were carried out in a test stand for solenoid controlled common-rail fuel injection systems. Comparative analysis of the changes in the injection fuel dose as a result of different fuel properties was carried out. The analysis of the test results has been performed in relation to the pressure of fuel outflow from the injector nozzle, and injection duration. The emissions standards for diesel engines are getting more and more stringent. It concerns especially particulates, which mainly consist of soot emissions. Common-rail fuel injection systems have a highest potential for the reduction of soot to meet future emission legislation due to possibility of flexible and exact choice of injection begin and injection duration due to electronic control. An improvement of the fuel dosage for combustion process is crucial to reduce raw emissions. The single injection processes are significantly influenced by the capability of the injection system. It is crucial factor at short energizing duration injection, where the needle does not open completely. Additionally fuel physical properties such as density and viscosity have influence on injection characteristic.

9

Wpływ dysfunkcji hydraulicznego obwodu hamulcowego na przebieg hamowania pojazdu z układem ABS

Szczypiński-Sala W., Lubas J.

Logistyka

|

2015

|

nr 6

1313--1319, CD

PL

W pracy omówiono wyniki badań drogowych, których celem była ocena przebiegu hamowania pojazdu wyposażonego w układ ABS i niepełnej sprawności układu hydraulicznego. Obecnie wszystkie nowe pojazdy posiadają systemy wspomagające kierowcę takie jak układy przeciwdziałające blokowaniu kół pojazdu podczas hamowania. Na długość drogi hamowania wpływa wartość opóźnienia hamowania, jakie można uzyskać bez blokowania kół pojazdu, a z kolei o tym decyduje rozkład sił hamujących na poszczególne koła. Dodatkowo kierowalność pojazdu uzależniona jest jednak nie tylko od wyposażenia konstrukcyjnego, ale również od sprawności działania elementów układu hydraulicznego. W celu oceny wpływu dysfunkcji hydraulicznego układu hamulcowego na działania systemu przeciwblokującego kół pojazdu wykonano badania drogowe przebiegu procesu hamowania w różnych warunkach drogowych. Podczas tych testów oceniano dynamikę ruchu pojazdu. W badaniach wykorzystano bezwładnościowe czujniki przyspieszeń zamontowane w pojeździe tak by możliwa była rejestracja przebiegu zmian przyspieszeń we wzdłużnej i poprzecznej osi pojazdu.

EN

The paper presents the results of on-road tests of the braking process of vehicle equipped with anti-lock braking systems. Currently, vehicles are equipped with many kinds of devices that assist drivers in emergency situations, as for example, ABS. These devices focus on active safety, by a targeted intervention of the brakes on the individual wheels. But vehicle ride control depends on vehicle design, and also on the condition of the vehicle braking hydraulic circuit components. The minimum stopping distance of a vehicle depends on the maximum deceleration achievable prior to the wheel lock-up. Braking force distribution has an important role in the vehicle stopping distance and its stability. Additionally, dysfunction in braking hydraulic circuit has influence on a braking process. To examine how this dysfunction impacts the ABS system, road tests were carried out. During the road tests, the parameters of vehicle dynamics were recorded. The orientation of sensors during experiment was such, that one of them was placed in the parallel, and the other in the perpendicular axis of the vehicle. Results obtained from measurements in different road conditions were compared.

10

Strategia sterowania dawkowaniem paliwa w silnikach o ZS przy niesprawności elementów kontrolnych

Szczypiński-Sala W.

Logistyka

|

2015

|

nr 3

4656--4662, CD 1

PL

W artykule omówiono wyniki przeprowadzonych testów, których celem była ocena wpływu niesprawności w układzie sterowania silnika na parametry wysterowania wtrysku paliwa. Pomiary wykonane zostały na silniku o zapłonie samoczynnym z zasobnikowym układem zasilania. Takie parametry jak czas wtrysku, liczba faz wtrysku, ciśnienie paliwa w zasobniku, ciśnienie doładowania czy poziom recyrkulacji spalin decydują o przebiegu całego procesu spalania. Odpowiednie wysterowanie tych parametrów przekłada się w efekcie na osiągi silnika i emisję toksycznych związków ze spalinami. Zmiany parametrów wtrysku mają znaczący wpływ na ograniczenie tworzenia się w trakcie spalania paliwa takich związków jak NOx i CO, a także ilość cząstek stałych w gazach wylotowych. Odpowiednie wysterowanie parametrów wtrysku jest bardzo istotne w szczególności przy braku kompletności sygnałów sterujących przewidzianych w algorytmie sterowania. W wykonanych testach przeprowadzono porównanie wysterowania parametrów wtrysku paliwa przy kompletnym układzie sterowania oraz układzie z przerwanym obwodem masowego przepływomierza powietrza.

EN

In the paper results of tests conducted for evaluation of changes in fuel injection management caused by malfunction in the engine control system have been presented. The measurements were carried out on common-rail fuel injection systems. In a direct injection diesel engines, numerous control parameters exist, such as the number of injection (main, pilot and post), the injection time, the injection duration, the rail pressure, the exhaust gas recirculation rate, and the boost pressure. Controlling the parameters of the fuel injection pressure and the injection time, are important to improve the internal combustion process, optimize the diesel engine’s power, efficiency and emission. The injection process has the dominant effect on mixture formation and subsequent course of combustion. Changes in the injection process can affect the pollutant emission. It causes the NOx, CO and PM emission to reduce or to increase. Therefore, choosing an accurate value of the injection timing and duration is very important. In the tests, fuel injection parameters in efficient system and system with break in electric circuit of mass flow sensor were compared.

11

Wykorzystanie trójosiowego pomiaru przyspieszeń w drogowych badaniach opóźnienia hamowania pojazdu

Szczypiński-Sala W.

Logistyka

|

2014

|

nr 6

10319--10325

PL

W artykule zaprezentowano wyniki badań doświadczalnych wykonanych w celu porównania metod pomiarów opóźnienia hamowania pojazdu w warunkach drogowych. Wyniki pomiarów opóźnienia wykonanych w warunkach drogowych przy zastosowaniu przetworników inercyjnych mogą być obarczone błędami wynikającymi z oddziaływania siły grawitacyjnej i przechyłów nadwozia pojazdu podczas hamowania. W artykule omówiono wykonane pomiary z zastosowaniem przetworników mierzących przyspieszenia nadwozia pojazdu w trzech osiach, równoległej do kierunku ruchu i dwu prostopadłych. Pomiar przyspieszeń w trzech osiach pojazdu pozwala na ocenę zmian pochylenia nadwozia podczas hamowania. Przeprowadzono analizę uzyskanych wyników i porównano je otrzymywanymi podczas badań z zastosowaniem przetworników optycznych.

EN

The results of an experimental work carried out to comparison between different methods for car brake deceleration measurements are presented in this paper. Result of measurement inertia mass sensor for linear acceleration measurement can by confounded by the inclusion of gravity in the measured value. To remove the effect of gravity, the positions of the vehicle with respect to the ground reference are needed. A method of measuring car deceleration using three sensors was analyzed. Orientation of sensors on vehicle during experiment was so, that one of its measure axis was parallel to the car movement direction, the second to gravity vector and third was perpendicularly to the car movement direction. Acceleration measured in the x, y, and z axis can allow to estimate car body lean during braking. Results obtained from measuring using sensors with inertia mass were compared with optical instrument.

12

Wpływ zanieczyszczenia tarcz hamulcowych na opóźnienie hamowania pojazdu

Szczypiński-Sala W.

Logistyka

|

2014

|

nr 3

6110--6115

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań, których celem była ocena wpływu obecności cieczy na elementach trących tarczowych mechanizmów hamulcowych na opóźnienia hamowania pojazdów w warunkach drogowych. Ponieważ w mechanizmach tego typu istnieje możliwość łatwego dostępu wody lub inny cieczy takich jak przykładowo płyn hamulcowy do tarczy i nakładek ciernych ocenie poddano wpływ tych czynników na działanie mechanizmu hamulcowego. Prawidłowe i skuteczne działanie tego układu ma decydujący wpływ na bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Przeprowadzono próby drogowe opóźnienia hamowania pojazdu dla dwu różnych konstrukcji tarcz hamulcowych pracujących na sucho i przy zawilgoceniu. Wykonano również pomiary w warunkach laboratoryjnych na stanowisku testowym, a otrzymane wyniki wartości współczynnika tarcia porównano z wynikami prób drogowych. Omówiono metodologię badań i przedstawiono analizę uzyskanych wyników.

EN

The paper presents the results of experiments carried out to investigate influence water and brake fluid presence on the friction surface of the brake disc on the car brake decelerations. Due to the easy access of water to the area of interaction between friction elements of disc braking systems, brake pads get damp and brake discs are temporarily wet. The on-road car brake deceleration tests for two different brake discs design and various vehicle operation conditions was conducted. The tests in laboratory conditions on a test stand provided with appropriate instruments and equipment were carried out too. Due to in brake mechanisms, the braking torque is directly influenced by the value of the friction coefficient between the elements rubbing against each other, obtained results have been compared. In the paper research methodology, exemplary test results and general analysis of obtained data have been presented.

13

Wpływ stałych drobin w terenowej eksploatacji pojazdu na działanie tarczowych mechanizmów hamulcowych

Szczypiński-Sala W.

Logistyka

|

2014

|

nr 4

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań, których celem była ocena wpływu obecności stałych cząstek zanieczyszczeń i piasku na elementach trących tarczowych mechanizmów hamulcowych na działanie tych mechanizmów, a tym samych ich skuteczność i uzyskiwane opóźnienia hamowania pojazdu. Ponieważ w mechanizmach tego typu istnieje możliwość łatwego dostępu wszelkiego rodzaju substancji do tarczy i nakładek ciernych, ocenie poddano wpływ oddziaływania zanieczyszczeń zawierających twarde cząsteczki na działanie mechanizmu hamulcowego. Wykonano pomiary w warunkach laboratoryjnych na stanowisku testowym, umożliwiającym pomiar siły tarcia pomiędzy nakładka i tarczą hamulcowa przy danej prędkości obrotowej tarczy. Uzyskane w testach wyniki wartości współczynnika tarcia porównano z wynikami prób drogowych. Prawidłowe i skuteczne działanie układu hamulcowego ma decydujący wpływ na bezpieczeństwo podczas ruchu pojazdu, dlatego przeprowadzono również pomiary opóźnienia hamowania pojazdu wykonane przy obecności drobin stałych na nakładkach i tarczach hamulcowych. Omówiono metodologię badań i przedstawiono analizę uzyskanych wyników.

EN

The paper presents the results of experiments carried out to investigate influence of grid and dust presence on the friction surface of the brake disc on the car brake operation. Due to the easy access of grid contains hard particles to the area of interaction between friction elements of disc brake system, make it operation temporarily non regular. The tests in laboratory conditions on a test stand provided with appropriate instruments and equipment were carried out. The stand was equipped with systems enabling taking measurements of the parameters as rotational speed of the brake disc, fiction force and temperature of brake disc surface. The car brake deceleration tests for different operation vehicle brake disc conditions were conducted too. Due to in brake mechanisms, the braking torque is directly influenced by the value of the friction coefficient between the elements rubbing against each other, obtained results have been compared. In the paper research methodology, exemplary test results and general analysis of obtained data have been presented.

14

Wpływ eksploatacyjnych dodatków uszlachetniających na właściwości smarne oleju rzepakowego

Szczypiński-Sala W.

Logistyka

|

2014

|

nr 6

10306--10312

PL

W artykule zaprezentowano wyniki badań doświadczalnych wykonanych w celu oceny wpływu dodatków uszlachetniających na właściwości przeciwzużyciowe i przeciwzatarciowe rafinowanego oleju rzepakowego. Użytkowa efektywność olejów smarowych wykorzystywanych do różnych zastosowań uzależniona jest od kompozycji pakietu dodatków połączonych z bazą olejową. W przeprowadzonych badaniach porównano dwie różne kompozycje dodatków eksploatacyjnych do olejów silnikowych. W badaniach stanowiskowych oceniano efekty ich zastosowania do rafinowanego oleju rzepakowego, a uzyskane wyniki odniesiono do charakterystyki typowej kompozycji handlowej oleju silnikowego. W artykule omówiono wyniki testów laboratoryjnych przeprowadzonych na stanowisku czterokulowym. Porównano przeciwzużyciowe i przeciwzatarciowe właściwości wybranych kompozycji olejów smarowych. Wskaźnikiem porównawczym były różnice wymiarów śladów zużycia po przebiegach badawczych oraz wartości obciążenia zacierającego.

EN

The results of an experimental work carried out to evaluate the effect of operation additives packages for engine oil used for rape oil properties modification on anti wear and extreme pressure properties of lubricating fluid are presented in this paper. Increases lubricity need to effective lubricity additives to base oil. Two different composition of engine oil additives package was compared. Bench tests were used to differentiate final effect of applying between formulations. After that additives package was added to refined rape oil. In the paper bench tests comparing wear characteristics of the commercial engine oil with additives package blended with rape oil blends are described. The results were obtained in laboratory tests using the four-ball wear test stand. Test machine was used to determine the relative wear preventing properties of tested lubricating fluids. The tests were conducted in the normal environmental starting temperature 20oC. Lubricants are compared using the average size of the scar diameters worn on test balls. To evaluate the load carrying capacity of lubricants, the normal load at which welding occurs at the contact interface was measured too. Results of wear tests indicate significant differences in relative wear protection between tested oils.

15

Wpływ dodatku oleju rzepakowego do paliwa na charakterystykę pracy wtryskiwaczy elektromagnetycznych

Szczypiński-Sala W.

Logistyka

|

2014

|

nr 5

1521-1526

PL

W artykule zaprezentowano wyniki pomiarów przeprowadzonych dla oceny wpływu dodatku oleju rzepakowego do mineralnego oleju napędowego na pracę elektromagnetycznych wtryskiwaczy paliwa. Zgodnie z zaleceniami zawartymi w przepisach wprowadzane są bio-dodatki do paliw silnikowych. Rozwiązanie takie ma na celu ograniczenie wpływu wykorzystania paliw kopalnych na środowisko naturalne. Oleje roślinne znacznie szybciej ulęgają biodegradacji, co zmniejsza również ryzyko skażenia gleby i wód gruntowych w przypadku niekontrolowanych wycieków awaryjnych. Zastosowanie bio dodatków ma jednak wpływ na pracę układu zasilania i przebieg spalania paliwa w silniku. W artykule przestawiono porównanie własności fizycznych paliwa będącego mieszanką oleju rzepakowego i mineralnego oleju napędowego, w odniesieniu do oleju probierczego stosowanego przy sprawdzaniu i regulacji aparatury paliwowej silnika. Opisano wyniki pomiarów dawkowania paliwa przy zachowaniu parametrów wysterowania wtrysku paliwa i zastosowaniu cieczy o różnych własnościach. Omówiono wyniki prób stanowiskowych wykonanych dla zakresu ciśnień i czasów otwarcia wtryskiwaczy odpowiadających warunkom pracy silnika.

EN

The paper presents the results of experiments carried out to investigate influence of rape oil addition to mineral diesel fuel on the work of electromagnetic fuel injectors. In accordance with requirements of EU regulations the bio fuel additives are introduced to the fuels used in combustion engines. Use of bio components is one solution to reduction influence of engine fuels on environment. Vegetable oils are biodegradable and its use reduce risk of contaminate soil and subsurface water in cause of uncontrolled leak. However, the addition of bio component to the diesel fuel influences the combustion process as well as the exploitation of a diesel engine. The physical parameters of mixture rape oil and diesel fuel have been compared with calibration fluid used in test stands. Comparative analysis of the changes in the injection fuel dose as a result of different fuel properties was carried out. The analysis of the test results has been performed in relation to the pressure of fuel outflow from the injector nozzle, and injection duration.

16

Wpływ ciśnienia w ogumieniu motocykla na przebieg hamowania

Szczypiński-Sala W.

Logistyka

|

2014

|

nr 3

6104--6109

PL

W artykule zaprezentowano wyniki pomiarów drogowych wykonanych w celu oceny wpływu zmian ciśnienia w ogumieniu motocykla na efektywność hamowania. Ponieważ, pomimo iż stosowanych obecnie jest wiele rozwiązań konstrukcyjnych układów hamulcowych w motocyklach wciąż szeroko wykorzystywane są układy z dwoma niezależnymi obwodami na przednim i tylnym kole, omówiono również istotność rozdziału sił hamujących na osie i przyjętej strategii hamowania. Kierujący pojazdem zmieniając ciśnienie w jednym z obwodów może sterować rozdziałem momentów hamujących na kołach i sam musi o tym decydować tak by zatrzymać pojazd na właściwym dystansie. Przeniesienie wzdłużnych sił tarcia podczas hamowania zapewniają opony na powierzchni kontaktu z nawierzchnią drogi, a ciśnienie w oponach może wpływać na uzyskiwany efekt hamowania. Przeprowadzono badania opóźnienia hamowania dla różnych wartości ciśnienia w ogumieniu motocykla, a w artykule opisano metodologie prób i dokonano analizy uzyskanych wyników.

EN

The paper presents the results of experiments carried out to investigate influence of pressure in tires of motorcycle on braking effect. The importance of the brake modulation in the braking maneuver has been also discussed. Brake systems for motorcycles are available in many different designs with different technical solutions, but still widely used is a conventional brake system with two independent circuits. The rider creates hydraulic pressure, for example by depressing a hand brake lever, which is transferred to the front wheel brake via hydraulic lines, and is then converted into braking force applied to the wheel. The same applies to actuation of the foot brake lever. The rider must self modulate the pressure in the brake system in order to achieve a short braking distance. In fact, the tire allows contact between the road surface, and ensuring adherence to the road and transferring to the ground longitudinal friction forces (i.e., braking forces) a pressure is a parameters which can influence on braking effect. The on-road brake deceleration tests for different pressure in tires were conducted. In the paper research methodology, exemplary test results and general analysis of obtained data have been presented.

17

Ocena parametrów pracy silnika pojazdu w warunkach awaryjnych

Szczypiński-Sala W.

Logistyka

|

2014

|

nr 4

PL

W artykule przedstawiono wyniki wykonanych testów oceny parametrów pracy sinika spalinowego pojazdu samochodowego w warunkach występowania usterek systemu sterowania, lub usterek wybranych podzespołów układu zasilania. Poprawność działania wszystkich elementów układu sterowania decyduje o osiągach pojazdu, jego ekonomice, poziomie emisji toksycznych składników spalin, a nawet możliwości kontynuowania jazdy. Podczas cykli przejazdów drogowych rejestrowano przebiegi sygnałów z czujników pokładowych pojazdu, a następnie porównano je z zarejestrowanymi podczas analogicznych przejazdów z niesprawnymi podzespołami układu dolotowego. Niesprawności polegały na wprowadzeniu przerw w obwodach sterownia wybranych podzespołów. Zarejestrowanie przez układ sterowania błędu systemu decyduje o przejściu systemu w awaryjny stan sterowania i ograniczeniu obciążenia silnika, a tym samym i jego osiągów. Przeprowadzono ocenę wybranych niesprawności na osiągi i pracę silnika.

EN

In the paper results of on road tests conducted for estimation of engine performance working with failure of control system has been presented. The study has been focused on the engine air intake system. Correctly working engine control system determines the power output of a vehicle as well exhaust emissions and fuel economy. During the driving cycle test the vehicle was driven over a sequence of accelerations and speed in on road condition and signals from on board sensors was recorded and stored on file in a computer. Then in next test cycle failure in intake system was introduced. This has been followed by introducing break in electric circuit of control system during the driving tests. Due to control system must be flexible that it can accommodate a variety of on road condition difference between signals level in both case was observed. The assessment of vehicle performance and behavior of engine drivers when some electric failure appears in system has been discussed.

18

Alternatywne dodatki smarnościowe do paliw silnikowych

Szczypiński-Sala W.

Logistyka

|

2014

|

nr 6

10313--10318

PL

W artykule omówiony zostały wyniki przeprowadzonych pomiarów podstawowych własności mieszanek wykorzystywanych do zasilania silników dwusuwowych. Kompozycyjne składniki do paliwa ze źródeł odnawialnych są obecnie wprowadzane na coraz szerszą skalę. Zastosowanie składników wytwarzanych z surowców roślinnych, pozwala na obniżenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery w całym cyklu wytwarzania i spalania paliw silnikowych. Ocenie poddano mieszanki benzyny z olejem rzepakowym oraz konwencjonalnymi olejami mineralnymi. Badania własności smarnych przeprowadzono na aparacie czterokulowym, oceniając dla poszczególnych mieszanek paliw intensywność zużywania elementów testowych w odniesieniu do nacisku właściwego oraz obciążenia zacierające.

EN

Paper presents selected properties of the tested fuel mixtures, which could be used for two stroke engine fueling. Nowadays raw materials from renewable sources are widely used as an alternative, effective additive of gasoline and lubricating oils. Vegetable oils as an ingredient of engine fuel mixture do not released into the atmosphere additional carbon dioxide. This article discusses prospect of rape oil as a fossil oil substitute. Comparison rape oil and mineral oil mixture with gasoline was conducted. Lubricity tests were performed on a four-ball stand. The wear intensity of test elements in relation to the specific pressure and seizing load for individual mixtures was examined.

19

Komputerowo wspomagana ocena działania pierścieni uszczelniających

Szczypiński-Sala W.

TTS Technika Transportu Szynowego

|

2013

|

R. 20, nr 10

2687--2694, CD

PL

W artykule zaprezentowano wyniki symulacji komputerowych i pomiarów stanowiskowych działania pierścieni uszczelniających w różnych warunkach zabudowy i obciążenia. Z wykorzystaniem metody elementów skończonych wykonano obliczenia obciążenia różnych zarysów przekrojów pierścieni. Dla weryfikacji uzyskanych wyników wykonano testy na uszczelnieniach zmieniając warunki pracy, aż do wystąpienia uszkodzenia. Wykonano analizy dla stosowanych, najbardziej uniwersalnych rozwiązań, to znaczy pierścieni o kołowym i kwadratowym zarysie przekroju. Dla obydwu przekrojów porównano intensywność zużycia i rodzaj występujących uszkodzeń. Opisane wyniki obliczeń porównano z efektami uzyskanymi podczas pomiarów na doświadczalnym zestawie uszczelniającym.

EN

In the paper results of load simulation in sealing ring depending on working condition have been presented. Influence working condition on seal ring was observed in model test stand too. Finite element analyze have been used to calculate stress distribution in different cross section of sealing ring. Due to sealing rings with circular or rectangular cross section are widely used in static and dynamic applications, in rotational and reciprocating motion this type of seal have been analysis. For both cross section type wear intensity and seal failures was described. Numerical estimation was verified in test stand. Working conditions were changed to obtain sealing destruction. Receive results from calculation was compared with observation on testing seal.

20

Właściwości fizykalne i tribologiczne paliwa do silników ZS uzyskanego drogą recyklingu tworzyw sztucznych

Cisek J., Mruk A., Szczypiński-Sala W.

Combustion Engines

|

2013

|

R. 52, nr 3

530--535

PL

W artykule opisano wyniki przeprowadzonych analiz podstawowych własności fizycznych paliwa do zasilania silników o zapłonie samoczynnym uzyskiwanego z przetworzenia odpadów tworzyw sztucznych. Podstawowym czynnikiem decydującym o zastosowaniu nowej generacji paliw do zasilania silników wysokoprężnych jest spełnienie przez nie wymagań stawianych przez normy, a dotyczących parametrów fizykochemicznych. Uzyskane wyniki badań omówiono w odniesieniu do wymagań zawartych w normach obowiązujących w krajach Unii Europejskiej i porównano z własnościami paliw dostępnych obecnie na rynku– mineralnego oleju napędowego i estrów metylowych oleju rzepakowego. Wykonano również oceny własności smarnych tych paliw, mających wpływ na trwałość elementów aparatury paliwowej silnika. Badania własności smarnych przeprowadzono na stanowisku czterokulowym, oceniając dla poszczególnych paliw intensywność zużycia elementów testowych w odniesieniu do nacisku właściwego oraz obciążenia zacierającego.

EN

The paper presents the results of analysing principal physical characteristics of the fuel supplying the self-ignition engines, derived from the processing of plastic waste. The essential factor decisive in applying a new generation of fuels for diesel engines is the compliance with the standards requirements concerning physical and chemical parameters. The research results were discussed in relation to the requirements of the standards in force in the countries of the European Union and compared with the characteristics of the fuels commercially available at present – mineral diesel fuel and rape oil methyl esters. These fuels lubricity characteristics influencing the life of the engine fuel system elements were examined as well. The lubricity characteristics were examined on a four-ball stand, assessing, for particular fuels, the test elements wear intensity in relation to the specific pressure and to the seizing load.