Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Obrzeże eksploatacyjne, jego geneza i uwzględnienie w prognozach deformacji powierzchni w programie „Szkody"

Kowalski A., Jędrzejec E., Polanin P.

Przegląd Górniczy

|

2016

|

T. 72, nr 3

85--94

PL

W artykule przedstawiono definicję oraz wzory opisujące obrzeże eksploatacyjne w prognozach deformacji terenu. Uporządkowano dotychczasowe próby opisywania ugięcia stropu zasadniczego w postaci funkcyjnej. W artykule zdefiniowano pojęcia wybiegu i czasu eksploatacji parcel rzeczywistych i efektywnych z uwagi na uwzględnienie obrzeża dla krawędzi startowej, końcowej i krawędzi związanej z frontem eksploatacyjnym, które traktowane są jako dane opisowe parcel definiowanych w programie komputerowym „Szkody". Uwzględnianie obrzeża eksploatacyjnego w prognozach deformacji powierzchni terenu nie jest zawsze stosowane, pomimo że wyniki pomiarów geodezyjnych skonfrontowane z obliczeniami wskaźników deformacji według teorii Knothego-Budryka, wskazują na potrzebę jego stosowania. Według twórców teorii obrzeże nie jest parametrem teorii. Jest wielkością opisującą geometrię parceli eksploatacyjnej. Z kolei autorzy programów komputerowych stosowanych do prognoz deformacji (m.in. Białek, Drzęźla i Jędrzejec) uwzględniają wielkość obrzeża jako parametr modelu obliczeniowego, przy czym jego stosowanie jest selektywne. Najczęściej jest używane do obliczeń deformacji wpływów dokonanej i projektowanej eksploatacji pojedynczych parcel w prognozach i obliczeniach szczegółowych. W prognozach podstawowych lub przybliżonych obrzeże jest najczęściej pomijane.

EN

This paper presents a definition and formulas for an operating rim in prediction of land deformations. Attempts to describe a deflection of principle roof in the form of a function were presented. Definitions of panel length and duration of exploitation were defined for real and effective panels in relation to operating rims (starting, finishing and panel face edges). This information is necessary to define exploitation panels in the software called "Damage". The operating rim is not always applied in subsidence prediction in spite of comparison results of measured and calculated deformation indexes that indicate the need to employ it. The authors of the Knothe-Budryk theory emphasize that the operating rim is not a theory parameter. It's a geometry factor of longwall panel. Delevolepers of the software (i.e. Białek, Drzęźla, Jędrzejec) used for subsidence prediction, employ the operating rim as a parameter of calculation model but its application is limited. It is often applied to calculate deformation indexes for a single longwall panel in prediction and detailed calculations. The operating rim is usually not applied for basic and approximate prediction.

2

Influence of subsidence fluctuation on the determination of miting area curvatures

Kowalski A., Jędrzejec E.

Archives of Mining Sciences

|

2015

|

Vol. 60, no. 2

487--505

EN

The article concerns the random dispersion of deformation indicators, especially the influence of subsidence fluctuation on the distribution of inclinations and curvatures. Surface curvatures have significant influence on building objects. The article includes the probability studies of displacement fluctuation for two arbitrarily close but different points. It was determined, if the probability is dependent on each other or not. Therefore, the separate deformation indicators can be considered to damage hazard assessment of building objects, if their standard variation of fluctuation is well determined (dependent on the fluctuation of vertical and horizontal displacements). Consequently, it is possible to determine the confidence intervals of fluctuation for all separate deformation indicators. Even in a case of low values of predicted separate curvatures, their values can be significant higher when considering their natural dispersion.

PL

Artykuł dotyczy rozproszenia losowego wskaźników deformacji, w szczególności wpływu fluktuacji obniżeń na kształtowanie się fluktuacji nachyleń i krzywizn. W znacznym stopniu dotyczy krzywizn terenu i ich wpływu na obiekty budowlane. Wskaźnika, do którego panują dwa poglądy. Jeden o małej jego przydatności do oceny szkodliwości wpływów eksploatacji górniczej na obiekty budowlane, gdyż w wyniku pomiarów terenowych stwierdza się duży rozrzut – fluktuacje. Drugi, że wskaźnik ten ma istotne znaczenie, decyduje o zmianie rozkładu pionowych oddziaływań między obiektem a podłożem. Zaznaczyć należy, że wskaźnik ten jest trudno sprawdzalny geodezyjnymi pomiarami. Występowanie fluktuacji – naturalnych rozproszeń – określanych pomiarowo wskaźników deformacji tłumaczy się przypadkowym spękaniem górotworu, jego przypowierzchniowej warstwy. Deformacje odcinkowe wyznaczane z wzorów (1), (2), (3) na podstawie pomiarów przemieszczeń w, u nie są dokładnymi odpowiednikami wskaźników deformacji, które są wynikiem prognozy. Prognozowane wskaźniki deformacji T, K, e, popularnie zwane wskaźnikami punktowymi, liczone są w prognozie na podstawie wzorów na pochodne obniżeń i przemieszczeń poziomych w pewnych punktach obliczeniowych. Teoretycznie, oba sposoby byłyby równoważne, gdyby były wyliczane graniczne ich wartości przy długości boku l → 0. W artykule przeanalizowano prawdopodobieństwo fluktuacji przemieszczeń dwóch dowolnie bliskich, lecz różnych punktów, czy jest od siebie zależne, czy też nie. Najprostsze teoretyczne modele, jakie analizowano są następujące: Model igłowy: fluktuacje w dwóch dowolnie bliskich, lecz różnych punktach są od siebie niezależne. Model ziarnisty: ośrodek ma strukturę ziarnistą (o różnych rozmiarach ziaren, tak różnorodnie rozmieszczonych, że dowolny punkt (x, y, z) należy zawsze do jakiegoś ziarna lub leży na granicy ziaren sąsiednich. Model falisty: można go utworzyć z modelu ziarnistego, co daje obraz podobny do lekko sfalowanego morza. W takim modelu można byłoby rozważać te fluktuacje, jako ciągłe. Z analizy tej wynika, że najprostszym i poprawnym w sensie matematycznym jest model falisty, w którym wszystkie pochodne typu (26) są określone z wyjątkiem być może pewnych punktów lub krzywych, gdzie mogą one być nieciągłe. W obszarach, w których są one skończone, podstawową funkcją losową jest fluktuacja obniżeń φw. Fluktuacje nachyleń i krzywizn są pochodnymi fluktuacji obniżeń i są jednoznacznie określone przez φw. Podobnie jest z poziomymi przemieszczeniami i odkształceniami, gdzie podstawowymi funkcjami losowymi są składowe poziomego przemieszczenia, a fluktuacje odkształceń są wyznaczone przez ich pochodne. W rozdziale 4, przyjmując różne długości l oraz łączne odchylenie standardowe obniżenia punktu (31 mm) wynikające z błędu pomiaru (1 mm) oraz wynikające z naturalnego rozproszenia (30 mm), obliczono wartości odchyleń standardowych σT, σK rozproszenia wpływów dla nachyleń i krzywizn. Obliczono je dla wartości ekstremalnych nachyleń ±Tmax oraz krzywizn ±Kmax, będących skutkiem przykładowej eksploatacji w postaci półpłaszczyzny, na różnych głębokościach, od 0 do 1000 m, oraz wartości wmax = 1 m i parametru r rozproszenia wpływów r = 300 m. Obliczenia wartości odchyleń standardowych wykonano przyjmując poziom ufności α = 0,05. Wykresy zależności kształtowania się maksymalnego nachylenia, krzywizny i promienia krzywizny przedstawiono odpowiednio na rysunkach 1-3. Następnie przy założeniu, że wartość odchylenia standardowego σw jest niezależna od położenia obiektu względem eksploatacji, obliczono rozkłady obniżeń, nachyleń i krzywizn w całym obszarze wpływów eksploatacji od 1,5r do –1,5r, co przedstawiono odpowiednio na rysunkach 4-6. Z rysunków tych wynika, jak w znacznym zakresie mogą fluktuować (z prawdopodobieństwem 95%) nachylenia, a zwłaszcza krzywizny w stosunku do wartości średnich, które prognozujemy. W konkluzji stwierdzono, że o rozproszeniu naturalnym wskaźników nie wiadomo wszystkiego i możliwe są różne podejścia do opisu tego rozproszenia. Z powodu braku wiarygodnego modelu nie jest możliwe określenie odchyleń standardowych w przypadku tzw. punktowych deformacji prognozowanych. Dlatego do oceny zagrożenia obiektów budowlanych można rozpatrywać odcinkowe wskaźniki deformacji, dla których istnieją dobrze określone oszacowania (5), (6), (7) odchyleń standardowych ich fluktuacji wynikające z ich uzależnienia od fluktuacji obniżeń i przemieszczeń poziomych. W konsekwencji można określić przedziały ufności dla tych fluktuacji dla wszystkich odcinkowych wskaźników deformacji. Nawet w przypadku, gdy prognozowane odcinkowe krzywizny mają bardzo małe wartości, to w wyniku uwzględnienia rozproszenia naturalnego ich wartości mogą być istotnie duże.

3

Przykład asymetrycznej funkcji wpływów eksploatacji górniczej

Niemiec T., Jędrzejec E.

Przegląd Górniczy

|

2013

|

T. 69, nr 8

119--125

PL

Przedstawiono matematyczny model asymetrycznych przemieszczeń górotworu oparty o funkcję rozkładu normalnego i jej pochodne wyższego rzędu.

EN

This paper presents a mathematical model of asymmetric displacements of rock mass, developed on the basis of normal distribution function and its higher-order derivatives.

4

Theoretical model of parameter r distribution in the layered rock mass

Jędrzejec E.

Archives of Mining Sciences

|

2011

|

Vol. 56, no 1

135-156

EN

On the basis of analysis of subsidence transitivity in the Budryk-Knothe theory the independence of this theory feature from the selection of the function r(z,H) was shown. Attention was drawn to the existence of the transformation law, to which the parameter r is subject with the change of boundary condition location. The discussion of a particular case of function r(z,H) with invariant form in relation to this location was given. The possibility of subsidence description in the layered rock mass using the Budryk-Knothe theory and the way of parameter r calculation in this case were presented.

PL

Celem niniejszej pracy jest wyjaśnienie związku pomiędzy tranzytywnością opisu niecki obniżeniowej w teorii Budryka-Knothego a własnościami jej parametru funkcyjnego r(z,H) określającego tzw. promień rozproszenia wpływów w górotworze. Na podstawie analizy tranzytywności obniżeń w teorii Budryka-Knothego pokazano niezależność tej cechy teorii od wyboru funkcji r(z,H). Zwrócono uwagę na istnienie prawa transformacji (24), któremu podlega parametr r przy zmianie lokalizacji warunku granicznego. Podano dyskusję szczególnego przypadku funkcji r(z,H) o kształcie niezmienniczym względem tej lokalizacji. Wykazano, że przy dodatkowym założeniu r(H,H) ~ Hm otrzymany rozkład jest zgodny z wynikami badań S. Szpetkowskiego (Szpetkowski, 1995). Analizowane zagadnienia rozpatrzono w przypadku górotworu nieściśliwego i poziomo jednorodnego o własnościach zmieniających się w sposób ciągły w pionie, w całej przestrzeni pomiędzy eksploatowanym poziomym pokładem a powierzchnią terenu tj. spełniającego założenia teorii Budryka-Knothego (Knothe, 1953; Litwiniszyn, 1953). Pokazano możliwość opisu obniżeń i pozostałych wskaźników deformacji w górotworze warstwowym (tj. złożonym z różnych warstw poziomych, z których każda posiada własności górotworu idealnego) przy pomocy teorii Budryka-Knothego i podano sposoby (64), (66), (67) obliczania parametru r w tym przypadku. Zilustrowano rozkłady parametru r(z) dla wykładników n = 1, n = 0,65, n = 0,5) w przykładowym górotworze warstwowym na rysunkach 6, 7 i 8.

5

Linear discontinuous deformations of the surface in the Upper Silesian Coal Basin

Kowalski A., Jędrzejec E., Gruchlik P.

Archives of Mining Sciences

|

2010

|

Vol. 55, no 2

331-346

EN

In the paper, results of the research on discontinuities in the form of crevices and steps have been presented for exploitation processes carried out at medium and great depths in the Upper Silesian Coal Basin (the USCB). Local stocktaking encompasses about 400 discontinuities, including type and geometric data as well as geological-mining conditions in which discontinuities occurred. These are the results of the first research on discontinuities in the USCB, the basis of which was numerically significant data set. On the basis of the paper's results, possibility of their occurrence can be assessed, that is point out areas and occurrence possibility which allows to plan proper mining prevention in order to limit them.

PL

W referacie przedstawiono wyniki badań liniowych nieciągłych deformacji powierzchni (LNDP), występujących w formie szczelin i stopni, pod wpływem eksploatacji prowadzonych także na średnich i dużych głębokościach w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. Wyniki badań dotyczą około 400 zinwentaryzowanych nieciągłości, zawierają rodzaj i dane geometryczne oraz warunki geologiczno-górnicze w jakich wystąpiły. Na podstawie rezultatów pracy będzie można oceniać możliwość ich powstawania, to jest wskazać rejony i prawdopodobieństwo wystąpienia co daje możliwość projektowania odpowiedniej profilaktyki górniczej dla ich ograniczania. Dane o LNDP zebrano z 31. kopalń węgla kamiennego, czynnych w 2007 r. Dziewięć kopalń wykazało w przeprowadzonych ankietach, że na ich obszarach górniczych nie występują nieciągłości typu liniowego mające związek z eksploatacją górniczą. W całym zbiorze, 385 nieciągłości (93%) ma związek z koncentracją krawędzi eksploatacyjnych, a 29 (7%) dodatkowo z występowaniem dużych uskoków tektonicznych (o zrzucie większym od 40 m). Na rys. 1 przedstawiono natężenie występowania nieciągłości, wydzielając nieciągłości, które miały związek z oddziaływaniem eksploatacji górniczej i tektoniki (duże uskoki), rys. 2. Zarejestrowane najstarsze nieciągłości pochodzą z 1968 r., a ostatnie - z początku 2007 r. Z rys. 3 wynika, że na początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia w ciągu roku powstało kilka nieciągłości, a w obecnym stuleciu rocznie powstaje około 30-tu. Nie można wykluczyć, że przyrost nieciągłości w czasie ma związek ze wzrostem prędkości eksploatacji, która po 1990 roku wzrosła średnio dwu, a nawet trzykrotnie, względem lat wcześniejszych. Z uwagi na rodzaj, nieciągłości pierwotnych (zarejestrowanych w danym rejonie pierwszy raz) było 74% i wtórnych (aktywizowanych) 26%. Najwięcej nieciągłości około 53%, zostało zinwentaryzowanych na drogach, na terenach rolnych 25%, a na terenach zabudowanych 12%. Do oceny prawdopodobieństwa powstawania nieciągłości sprawdzano zastosowanie różnych rozkładów. Po przeprowadzeniu prób okazało się, że najlepsze będą rozkłady Poissona (dla dyskretnych zmiennych niezależnych) oraz dla pozostałych zależności, rozkład wykładniczy i ucięty rozkład normalny (ograniczony do nieujemnych wartości zmiennej losowej). Wyniki obliczeń dla założonych rozkładów prawdopodobieństwa wystąpienia nieciągłości w formie stopni terenowych w zależności od: liczby stopni przedstawiono na rys. 8, wysokości stopnia przedstawiono na rys. 9, długości stopnia przedstawiono na rys. 10. Z przeprowadzonego dopasowania rozkładów teoretycznych do wyników obserwacji stopni terenowych wynika, że jest ono bardzo dobre. Dla szczelin uzyskano małe wartości współczynników determinacji, co świadczy o złym dopasowaniu. Przypuszczalnie spowodowane to było małą liczbą nieciągłości i rozrzutem ich wartości. Z danych górniczych najlepsze dopasowania uzyskano dla liczby krotności eksploatacji (rys. 11), czasu […] (rys. 12), poziomego odkształcenia Esum dla nieciągłości pierwotnych (rys. 13), poziomego odkształcenia Ein dla nieciągłości pierwotnych (rys. 14), oraz poziomego odkształcenia Esum dla nieciągłości wtórnych (rys. 15). Największe wartości współczynników determinacji R2 dopasowania rozkładów teoretycznych do wyników są dla występowania nieciągłości w zależności od krotności eksploatowanych wcześniej pokładów (rys. 11) i odstępu czasu […] pomiędzy eksploatacją ostatniego pokładu który inicjuje wystąpienie nieciągłości, a eksploatacją wcześniejszego pokładu (rys. 12). Wynika z nich, że krotność wynosi głównie od 1 do 7, największy wzrost prawdopodobieństwa występuje do eksploatacji z kolei czwartego pokładu. Około 50% nieciągłości wystąpiło, kiedy odstęp wynosił 1 rok. Z rys. 13-15 wynika, że na wystąpienie nieciągłości zasadniczy wpływ mają sumaryczne odkształcenia poziome od dokonanych eksploatacji, przy czym współczynniki determinacji dla nieciągłości pierwotnych są znacznie mniejsze niż w przypadku eksploatacji pokładu inicjującego nieciągłość wtórną.

6

Wersja 5.0 programu Szkody do prognozowania poeksploatacyjnych deformacji górotworu

Jędrzejec E.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2008

|

nr 2

15-19

PL

Artykuł zawiera charakterystykę nowej, piątej wersji programu Szkody. Opisano istotne cechy programu Szkody 4.0, stanowiącego podstawę nowej wersji, oraz wprowadzone I innowacje. Umożliwiają one, w dużym stopniu zautomatyzowaną, produkcję plików graficznych raportów izolinii wskaźników deformacji, alternatywnie przy pomocy programu Surfer lub Autodesk.

EN

The article characterizes a new, fifth version of the Szkody programme. The vital features of the programme 4.0 that constitutes a base for the new version as well as implemented innovations were described. These innovations enable in large degree automatic files production of graphic reports of isolines deformation parameters alternatively with use of Surfer or Autodesk programme.

7

Interpretacja wyników prognozy deformacji powierzchni spowodowanych eksploatacją górniczą

Jędrzejec E., Kaszowska O.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2008

|

Wyd. spec. nr 6

119-129

PL

Prognozy deformacji powierzchni spowodowanych eksploatacją górniczą są przeprowadzane głównie dlatego, że ocenie podlega możliwość ich przejęcia przez istniejące bądź projektowane obiekty zagospodarowania powierzchni. Różnorodność obiektów i ich zróżnicowana odporność powodują, że założenia, metoda i zakres obliczeń powinny być ustalane w porozumieniu ze specjalistą wykorzystującym ich wyniki. Często prognozy dotyczą konkretnej eksploatacji, albo wskazanego okresu jej prowadzenia. Wówczas wpływy eksploatacji sąsiednich i prowadzonych przed lub po analizowanej są uwzględniane w ograniczonym zakresie lub są pomijane. W takiej sytuacji konieczne jest właściwe interpretowanie wyników prognozy. W niniejszym artykule przedstawiono kilka przykładów obrazujących złożoność zagadnienia.

EN

Prognoses of surface deformation caused by mining exploitation are conducted mainly for the reason, that the possibility undergoes assessment of their receiving by existing or projected objects of surface land development. A variety of objects, and their diverse resistance cause, that assumptions, method and range of calculations should be established in agreement with expert using their results. Often, prognoses concern concrete exploitation, or indicated period of its preparing. Then, impacts of neighboring exploitations and these led before or after analyzed one are considered to limited degree, or they are omitted. In such situation, proper interpreting of the results of prognosis is necessary. In the paper, some examples illustrating complexity of the question were presented.

8

Eksperymentalna wersja 6 systemu Szkody do prognozowania deformacji nieustalonych spowodowanych eksploatacją o zmiennych dobowych postępach

Jędrzejec E.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2008

|

Wyd. spec. nr 6

115-118

PL

W nowej wersji programu uwzględniono: zmienną prędkość i grubość wybierania, trójparametrową funkcję czasu i modelowanie niecki stropowej w postaci wieloprogowej. Program może być użytecznym narzędziem do eksperymentowania w zakresie prognozowania poeksploatacyjnych deformacji górotworu w złożonych warunkach geologiczno-górniczych.

EN

In the new version of the program includes: variable speed and thickness exploitation, a three-parameters function of time and modeling roof basin in the form of multisill. The program may be a useful tool for experimentation in the field of forecasting the deformation of ground in complex geological mining conditions.

9

New solutions in the field of surface deformation prediction and object protection in mining areas

Jędrzejec E., Kalisz P., Kowalski A., Kwiatek J.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2008

|

T. 24, z. 3/1

61-73

EN

The paper contains four solutions developed at the Central Mining Institute (GIG), presented in a synthetic way, comprising: the description of transient surface deformations, computer deformation prediction according to the Knothe-Budryk theory and solutions relating to the assessment of building object reliability, as well as new technologies of pipeline construction and renovation in mining areas. The measurement results of transient deformations (instantaneous, depending on time) at one of hard coal mines were presented. These results constituted among others the basis to propose a new generalised form of the function of time. The developed computer programmes for the prediction of continuous surface deformations were described. New solutions and tool programmes for cooperation with other programmes and external databases were mentioned. Values of safety coefficients of construction reliability of building objects serving the assessment of possibility of mining exploitation conducting were proposed. They can be also used to design building objects in mining areas. The possibilities to use new technologies of construction and renovation of installation networks in mining areas for the protection of sewage systems, water-pipe and gas distribution networks against unfavourable influence of surface deformations were presented.

PL

Artykuł opisuje cztery rodzaje rozwiązań opracowanych w Głównym Instytucie Górnictwa (GIG), przedstawione w sposób syntetyczny, zawierające: opis przejściowych odkształceń powierzchni, komputerowego prognozowania odkształceń opartego na teorii Knothe-Burdyka oraz rozwiązań dotyczących oceny niezawodności obiektów, a także nowych technologii budowy rurociągów i renowacji na obszarach górniczych. Przedstawione zostały wyniki pomiarów odkształceń przejściowych (chwilowych, w zależności od czasu) w jednej z kopalni węgla kamiennego. Wyniki stanowiły m. in. podstawy do przedstawienia nowej uogólnionej funkcji czasu. Opisano programy opracowane w celu prognozowania stałych deformacji powierzchni. Wspomniano również o nowych rozwiązaniach oraz programach narzędziowych współpracujących z innymi oprogramowaniami oraz zewnętrznymi bazami danych. Przedstawiono wartości współczynników bezpieczeństwa niezawodności konstrukcyjnej budynków mających na celu oszacowanie możliwości wydobycia. Mogą one być również wykorzystywane przy projektowaniu budynków na obszarach górniczych. Ponadto, zaprezentowano możliwości wykorzystania nowych technologii konstrukcji oraz renowacji sieci instalacyjnych znajdujących się na obszarach górniczych, mające na celu zabezpieczenie kanalizacji, sieci wodociągów oraz systemów rozprowadzania gazu przed niekorzystnym wpływem odkształceń powierzchni.

10

Adjustment of the Budryk-Knothe theory to forecasting deformations of gateroads

Prusek S., Jędrzejec E.

Archives of Mining Sciences

|

2008

|

Vol. 53, no 1

97-114

EN

This paper presents a attempt to use the Budryk-Knothe theory for forecasting deformations of gateroads subjected to direct influence of the front abutment pressure. The work was carried out on the basis of underground measurements of vertical and horizontal convergence as well as floor heave in gate roads. Based on a detailed analysis of these measurements' results and statistical calculations there were derived equations that allow determining magnitudes of deformations occurring in gateroads depending on their location in relation to the extraction front that influences them.

PL

W artykule przedstawiono próbę wykorzystania teorii Budryka-Knothego do prognozowania deformacji chodników narażonych na bezpośrednie wpływy ciśnień eksploatacyjnych. Podstawą prac były rezultaty pomiarów dołowych zaciskania pionowego, poziomego, jak również wypiętrzania skał spągowych w chodnikach przyścianowych. W wyniku wstępnych analiz stwierdzono znaczne podobieństwo pomiędzy deformacjami zmierzonymi w chodnikach w warunkach dołowych, a przebiegami ruchów górotworu, które można otrzymać z teorii Budryka-Knothego. Z tego powodu podjęto próbę wykorzystania tej teorii do predykcji deformacji chodników przyścianowych z uwagi na oddziaływanie czynnego frontu ścianowego, czyniąc przy tym następujące założenia: osiadanie skał stropowych w chodnikach opisuje się przy pewnym parametrze rozproszenia wpływów charakterystycznym dla rejonu stropu chodnika, wypiętrzenie skał spągowych opisane jest takim samym wzorem jak osiadanie stropu, lecz z innym współczynnikiem eksploatacyjnym i innym parametrem rozproszenia wpływów, charakterystycznym dla obszaru spągu chodnika, zaciskanie poziome wyznaczane jest jako iloczyn szerokości chodnika i poziomego odkształcenia panującego w górotworze w rejonie pomiaru, które można opisać przy pomocy teorii BudrykaKnothego, stosując odpowiednie parametry charakterystyczne dla tego obszaru chodnika. Po przyjęciu powyższych założeń opracowano funkcje aproksymujące wyniki pomiarów, wyznaczając nieznane ich parametry w oparciu o rezultaty badań dołowych. Wytypowano grupę parametrów charakteryzujących poszczególne badane wyrobiska przyścianowe, to jest długość frontu ściany, głębokość

11

System Szkody wer. 4.0 jako wsparcie budowy autostrady A4 w zakresie prognozowania deformacji terenu górniczego

Jędrzejec E., Kowalski A., Gruchlik P.

Geodezja / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2006

|

T. 12, z. 2/1

247-256

PL

W artykule opisano opracowany w Głównym Instytucie Górnictwa system prognozowania deformacji, o nazwie Szkody wer. 4.0. Jest to 32-bitowa wersja systemu, która umożliwia bardzo szybkie obliczanie deformacji, w systemie Windows. Bardzo użyteczne są również liczne programy narzędziowe umożliwiające między innymi graficzny podgląd obliczonych deformacji w obszarach siatek punktów obliczeniowych, wspomaganie projektowania harmonogramu wybierania, obliczanie zasobów, tworzenie plików pomocniczych do map i wykresów, itp. Przedstawiono przykład zastosowania tego systemu do prognozowania i analizy pomierzonych deformacji w czasie budowy autostrady A4, zwłaszcza na odcinku węzeł Wirek - węzeł Batorego

EN

The paper presents a system created in the Main Institute of Mining. The system called Szkody ver. 4.0. is a 32-bit version of system allowing very quick calculation of deformations in Windows. Numerous tool programs allow, among others, graphical outlook of the calculated deformations in the areas of the grids of calculation points, assistance in making the timetable of mining, assessment of the amount of deposit, making auxiliary files for maps and graphs, etc. The examples of the application of this system as the support in the forecasting and the analysis of the measured deformations during the building of A4 motorway, especially the distance Wirek junction - Batory junction are given.

12

Ocena wpływów dokonanej eksploatacji i sporządzanie prognoz deformacji powierzchni terenu dla ochrony obiektów budowlanych

Kowalski A., Jędrzejec E.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2000

|

nr 8

14-18

PL

W artykule przedstawiono komentarz do opracowanych w Głównym Instytucie Górnictwa "Zasad oceny możliwości prowadzenia podziemnej eksploatacji górniczej z uwagi na ochronę obiektów budowlanych" w zakresie określania wpływu dokonanej eksploatacji, sporządzania prognoz deformacji powierzchni terenu, ich kontroli oraz profilaktyki górniczej.

EN

In the article presented are comments to "The Rules of Assessment of a Possibility of Conducting an Underground Mining Operation in View of Protection of Building Structures" worked out by the Central Mining Institute, the rules pertaining to determining the impact of mining operation performed, making prognostications of land surface deformation and controlling the effects, as well as taking mining prevention measures.

13

Przydatność terenu do zabudowy ze względu na oddziaływanie dokonanej eksploatacji w obszarze górniczym Wałbrzyskich Kopalń Węgla Kamiennego

Kowalski A., Jędrzejec E., Kłyż J.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

1998

|

nr 10

10-20

PL

Artykuł zawiera ocenę przydatności terenu do zabudowy likwidowanych kopalń wałbrzyskich, którą udokumentowano w postaci warstw mapy numerycznej. Istotnymi rozwiązaniami podanymi w artykule są: przedstawienie wyników oceny obejmującej obszerny zakres danych geologiczno-górniczych, określenie czasu zanikania deformacji po zakończeniu eksploatacji w zależności od głębokości eksploatacji oraz prognoza deformacji wiekowych.

EN

The article contains an assessment of suitability of the land area of liquidated Walbrzych collieries for development, the assessment having been documented in the form of numerical map layers. The essentialm, solutions presented in the article are the following: presentation of the results of assessment covering a wide range of the mining and geological data; determining the fading time for a deformation after completing the mining operation depending on the mining operation depth; as well as a prognostication for age-old deformations.