Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Numerical applications of geometric-integral theory of underground mining effect of Professor Stanisław Knothe

Białek J.

Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN

|

2018

|

T. 20, nr 1

69--80

EN

The paper presents a general space-time variant of the geometric-integral theory of influences of Professor Stanisław Knothe. The theory describes the deformations of rock mass and surface area caused by underground mining. Then, calculation algorithms which allow to apply the theory in computer programs were presented. The first of the algorithms worked out in the 1970s by B. Drzęźla [10] assumes that the calculations are carried out in the polar coordinate system. It is characterized by extraordinary numerical effectiveness and it allows to approximate the mining process with any polygon. But the prediction results describe only the final deformation states, which is a kind of limitation. The second described algorithm, worked out by J. Białek [2, 3], uses the relations in a rectangular coordinate system. It allows to include in calculations the space-time evolution of the multi-panel and multi-bed underground mining exploitation. The programs also allow for the description of influence delay with respect to the completed mining exploitation, in line with the differential equation proposed by S. Knothe. The results of the prediction can involve the increment of deformations in any preset time interval, or extreme deformations in that time interval. Finally, the main reasons are presented, explaining why the application of S. Knothe theory has been popular in Poland and worldwide for 65 years.

2

Projekt eksploatacji w filarze szybów głównych uwzględniający ochronę zakładu przeróbczego i szybu

Białek J., Mielimąka R.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2017

|

nr 8

3--10

PL

W artykule przedstawiono sposób postępowania przy określaniu dopuszczalnego zwiększenia zakresu eksploatacji ściany w filarze ochronnym szybów głównych z uwagi na ochronę obiektów budowlanych zakładu przeróbki mechanicznej oraz szybu. Opisano założenia przyjęte do prognozy wpływów tej eksploatacji na przedmiotowe obiekty oraz wyniki tej prognozy. Wykazano, że z uwagi na odporność obiektów zakładu przeróbczego możliwe będzie zwiększenie zakresu eksploatacji projektowanej ściany w filarze. Pozwoli to na dodatkowe wydobycie ok. 140 tys. ton wysokiej jakości węgla ze złoża położonego blisko szybów w korzystnych warunkach geologiczno-górniczych.

EN

Ruch „Rydułtowy” KWK „ROW” designed working of a longwall with fall of the roof in the 713/1-2 coal seam with a slight entry into the safety pillar of the main plant. The initial prediction of the effect of the exploitation on the protected facilities indicated that the exploitation in the area of the coal preparation plant and “Leon 2” shaft will cause a relatively small deformation and will fall well below the limit for the II mining area cat- egory. This led the mining plant management to consider the increase in the surface area width of the longwall by making a deeper entry into the safety pillar while still maintaining the requirements for the pillar protection of the protected facilities. A number of predictive calculations at various width of its surface area were made to establish the allowable surface area width of the wall. For the calculations, the formulas from the Knothe–Budryk theory were used, and the following parameter values were applied: a = 0.8 and B = 0.4r. The operating rim was omitted and it was assumed that the plot is horizontal. For each assumption of the surface area width of the longwall, the value of tgβ parameter was altered in order to achieve the maximum values of horizontal deformations in the area of the analysed facilities. The prediction made in this way features a high probability that the actual effects on the area of these facilities will not exceed the predicted ones. The analysis of the results of the predictive calculations demonstrated that along with the increase in the surface area width of the longwall, there is a slow increase in the effects on all facilities taken into consideration. Having their exploitation safety in mind, a limit of 50 m to the width of the longwall was proposed.

3

Wstępna analiza wyników pomiarów deformacji powodowanych eksperymentalną eksploatacją częściową pokładu 712/1-2 KWK „Marcel"

Białek J., Mielimąka R., Robakowski A., Kuziak A.

Przegląd Górniczy

|

2016

|

T. 72, nr 1

27--35

PL

W artykule przedstawiono wyniki i analizę pomiarów deformacji uzyskanych z dwóch linii pomiarowych biegnących w przybliżeniu prostopadle nad polami wyeksploatowanych ścian M-4 i M-5 w pokładzie 712/1-2 części macierzystej KWK „Marcel". Eksploatacja tego pokładu prowadzona jest w sposób eksperymentalny, ścianami o długości 130 - 150 m z pozostawieniem pasów węgla o szerokości 70 m. Taki sposób eksploatacji ma zapewnić, że wpływy na powierzchni terenu nie przekroczą II kategorii. Wykonana analiza liniowych i wysokościowych obserwacji geodezyjnych pozwoliła na weryfikację dotychczasowych prognoz wpływów eksploatacji pokładu 712/1-2 w części macierzystej KWK „Marcel", zaś wyznaczone z zaobserwowanych profili niecek najlepsze w sensie metody najmniejszych kwadratów wartości parametrów pozwoliły na wykonanie wiarygodnej prognozy deformacji powierzchni terenu dla eksploatacji trzech pozostałych jeszcze do wybrania ścian.

EN

This paper presents the results and the analysis of deformation observations obtained from two measurement lines situated approximately perpendicularly to each other and located over the extracted longwalls M-4 and M-5 in the seam no. 712/1 -2 of the parent part of the HCM "Marcel". Extraction of this seam is provided in an experimental way by panels 130-150 meters long where 70 meters wide belts of coal are left. This method of extraction should ensure that influences on the surface will not exceed the 2nd category. The analysis of linear and altitudinal observations allows to verify the past predictions of impact of the seam no. 712/1-2 extraction in the parent's part of HCM "Marcel" on the surface. The parameters of the prognosis method, basing on the results of observations with the use of the the last squares method, were also determined. It was the basis for reliable prediction of surface deformations for the last three panels ready for extraction.

4

Wpływ wstrząsu górniczego o energii 2x108J na stan zabudowy powierzchni w kontekście skali GSIGZWKW-2012

Białek J., Chomacki L., Parkasiewicz B.

Przegląd Górniczy

|

2016

|

T. 72, nr 12

13--18

PL

W artykule przedstawiono wpływ wstrząsu górniczego na zabudowę powierzchni zlokalizowaną w jego bezpośrednim sąsiedztwie. Wstrząs o energii 2x108J, który wystąpił na głębokości ok. 550 m spowodował drgania gruntu o zarejestrowanych w odległości ok. 850 m od jego epicentrum, prędkościach dochodzących do 25 mm/s oraz o przyspieszeniach do 850 mm/s2. Odtworzona maksymalna prędkość drgań wskutek wstrząsu osiągnęła w artość 45 mm/s, co przy zarejestrowanym czasie drgania wynoszącym 2,3 s wskazuje, iż wstrząs ten zawierał się w górnej granicy III stopnia intensywności drgań w skali GSIGZWKW-2012. Bezpośrednio po wystąpieniu wstrząsu przeprowadzono przegląd 56 budynków o zróżnicowanych funkcjach oraz 13 obiektów inżynierskich, zwracając szczególną uwagę na stan uszkodzeń mogących powstać na skutek wstrząsu oraz mniejszą uwagę na odczuwalność wstrząsu przez mieszkańców. Na skutek wstrząsu zaobserwowano nowe uszkodzenia elementów niekonstrukcyjnych budynków oraz intensyfikację istniejących uszkodzeń elementów niekonstrukcyjnych, a także konstrukcyjnych. Spośród wszystkich uszkodzeń wybrano cztery przykładowe, które zostały przedstawione i opisane. Poddano weryfikacji zgodność stopnia intensywności drgań skali GSIGZWKW-2012 ze stopniem uszkodzeń budynków oraz stopniem odczuwalności wstrząsu przez mieszkańców, w wyniku której ponad 90% przypadków nie przekroczyło przypisanego stopnia intensywności.

EN

This paper presents the impact of the mining tremor on the buildings located in its immediate vicinity. The tremor energy 2x108J, which occurred at depth of approx. 550m, caused ground vibrations registered approx. 850m from the epicenter, of speeds up to 25 mm/s and accelerations up to 850mm/s2. The reconstituted maximum speed of vibration due to tremor reached 45mm/s, which registered at the time of vibration 2,3s indicates that the tremor is contained in the upper limit of the third degree vibration intensity on the scale of GSIGZWKW-2012. Directly after the tremor occurred, a review of 56 buildings with different functions and 13 engineering objects, paying special attention to the damage that may arise as a result of the tremor, and less attention to feeling the tremor by residents. As a result of the tremor, new damages in non-structural elements of buildings and intensification of existing damages in structural and non-structural elements, have been obsereved. Four examples out of all damages w ere selected, presented and described. The compatibility of the degree of vibrations intensity of the scale GSIGZWKW-2012 was verified with the degree of damages in buildings and the degree of tremor perceptibility by residents. As a result in more than 90% of the cases the assigned level of intensity has not been exceeded.

5

Eksperymentalna częściowa eksploatacja pokładu 712/1-2, doświadczenia i wyniki pomiarów deformacji

Białek J., Mielimąka R., Robakowski A., Kowalczuk J.

Przegląd Górniczy

|

2016

|

T. 72, nr 12

32--38

PL

W artykule przedstawiono wyniki i analizę pomiarów deformacji uzyskanych z dwóch linii pomiarowych biegnących w przybliżeniu prostopadle nad polami pierwszych wyeksploatowanych ścian M-4 i M-5 w pokładzie 712/1-2 części macierzystej KWK ,,Marcel”. Eksploatacja tego pokładu prowadzona jest w sposób eksperymentalny, ścianami o długości 130 -150 m z pozostawieniem pasów węgla o szerokości 70 m. Taki sposób eksploatacji ma zapewnić, że w pływy na powierzchni terenu nie przekroczą II kategorii. Analiza liniowych i wysokościowych obserwacji geodezyjnych po wybraniu pierwszych trzech ścian umożliwiła weryfikację prognozy wpływów eksploatacji pokładu 712/1-2 na powierzchnię terenu wykonanej na etapie opracowywania projektu tej eksploatacji. Pozwoliło to stwierdzić, że zastosowanie eksploatacji pasowej może stanowić właściwy element profilaktyki górniczej pod terenami zabudowanymi.

EN

This paper presents and analyzes the results of measurements of the land surface deformations obtained from two observational lines aligned substantially perpendicularly over fields of the first extracted longwalls M-4 and M-5 in the seam no. 712/1-2 of the primordial part of the coal deposit of the mine “Marcel”. Extraction of this seam is carried out in an experimental way by longwalls of the length of 130-150 m with leaving belts of non-extracted deposit of the 70 m width. This way of mining operations should ensure that mining impact on the surface will not exceed the limit of the 2nd category of mining areas deformations. The analysis of linear and altitudinal results of geodetic measurements, after extraction of the first three longwalls, allowed for verification of the prediction of mining operations impact on the land surface. This allow ed to state that belt-type mining operations may be an appropriate part of the prevention of mining in built-up areas.

6

Determination of regressive relation binding the theoretical and observed final values of curvatures for geological and mining conditions the one of JSW coal mines

Białek J., Mielimąka R., Orwat J.

Journal of Sustainable Mining

|

2015

|

Vol. 14, iss. 2

76--82

EN

The aim of this paper is obtainment of dependence between practical and theoretical values of curvatures which were calculated at a given level of forecast's safety. The practical curvatures were determined on the basis of results of geodetic measurements conducted on observation points situated in form of line. Values of theoretical curvatures were determined by the usage of EDN – OPN computer program, applying the Budryk – Knothe theory assuming the typical values of its parameters (a = 0.8; tgβ = 2.0; B = 0.32r). Then calculated an unreliability of forecast of curvatures' final values. The regression relation between the observed and theoretical final values of curvatures was determinate assuming the probability of 50% that the measured value will not exceed the predicted value. The values of standard deviation are between 22.84 [m−1 10−6], when all final values of measured and theoretical curvatures are simultaneously taken into account in an linear regression analysis, and 25.32 [m−1 10−6], when a linear regression is carried out for the curvatures measured after the exploitation of the third longwall. The lower value of standard deviation (16.38 [m−1 10−6]) was obtained when a linear regression was made for the curvatures observed after the exploitation of the first longwall. On the basis of the undertaken analysis it can be concluded that for the geological and mining conditions prevailing in the area of measuring line, a regression relation between the measured and theoretical values of curvatures can be expressed by some equation. However, the predicted curvatures are characterized by the calculation error.

7

Analiza możliwości eksploatacji górniczej w filarze ochronnym drewnianego kościółka w Jankowicach

Białek J., Gromysz K., Mielimąka R., Orwat J.

Budownictwo Górnicze i Tunelowe

|

2015

|

nr 1

15--23

PL

Kopalnie „Jankowice” i „Chwałowice” zamierzają prowadzić eksploatację górniczą pokładów 404/3 i 404/5 w rejonie zabytkowego kościoła drewnianego pw. Bożego Ciała w Jankowicach, w tym w granicach ustanowionego dla niego filara ochronnego. W artykule przedstawiono sposób wykonania i wyniki prognoz wpływów planowanej eksploatacji na budynek kościoła oraz przeanalizowano odporność tego zabytkowego obiektu na deformacje terenu górniczego. Na tej podstawie określono warunki, jakie muszą być spełnione, aby możliwe było wybranie złoża w zakresie ujętym w projekcie eksploatacji.

EN

„Jankowice" and „Chwałowice" mines intend to conduct mining operations of seams 404/3 and 404/5 s in the area of an historic wooden church dedicated to Corpus Christi in Jankowice, including within the limits of the protection pillar established for the church. The article shows the manner of preparation and the forecasted impact results of the planned exploitation on the church and analyzes of this historic building resistance to deformation of the mining terrain. On this basis the conditions were determined to be met in order for you the deposit to be mined within the scope covered by the exploitation project.

8

Selektywne ograniczenie postępu ścian jako sposób zmniejszenia szkodliwych wpływów pod ważnymi obiektami budowlanymi

Białek J., Mielimąka R, Orwat J.

Przegląd Górniczy

|

2014

|

T. 70, nr 8

31--37

PL

W pracy omówiono przykład eksploatacji górniczej przeprowadzonej przez KWK „Budryk” pod miejscowością Chudów. Dla zminimalizowania szkód górniczych w dwóch najbardziej wrażliwych obiektach jakimi są kościół pw. NMP Królowej Apostołów i szkoła podstawowa, przejściowo ograniczono postępy ścian B–9, B–10 i B–11 w pokładzie 358/1 i prowadzono je możliwie w sposób ciągły. Wielkość ograniczenia dobowego postępu ścian oraz zakres czasowy tego ograniczenia określono na drodze wielowariantowych prognoz wpływów. Analiza wyników pomiarów obniżeń, wykonywanych z dużą częstością na punktach zastabilizowanych w rejonie budynków kościoła i szkoły potwierdziła zgodność prognozy maksymalnych prędkości obniżeń z rzeczywistością. Mały zakres uszkodzeń budynków kościoła i szkoły stwierdzony po przeprowadzeniu planowanej eksploatacji potwierdził skuteczność zastosowanej profilaktyki górniczej.

EN

This paper presents an example of exploitation performed by KWK ‘Budryk’ under the Chudów village. For minimization of the mining impact on the surface in two of the most susceptible objects – the building of the Blessed Virgin Mary Queen of Apostles church and the primary school buildings, the advance of wall B–9, B–10 and B–11 in coal bed no. 358/1 was temporarily reduced and the walls were driven continuously as much as possible. The value of the limited daily wall advance and the duration of this restriction was determined by many scenarios of the influence prediction. The analysis of values of subsidences measured frequently on the geodetic points stabilized near the church and the school buildings confirmed the compliance of forecast with the real observations. A low extent of mining damage observed in these buildings after the completion of the planned exploitation confirmed the effectiveness of the applied preventive measures.

9

Packaging optimization in supply chain

Białek J.

Logistyka

|

2014

|

nr 6

EN

The main role of food packaging is to protect the product, however, in the competitive market, all of the packaging functions should be achieved with minimum amounts of resources. Due to this, producers decide to optimize packaging using different methods and concepts. The objective of the paper is to present packaging optimization methods, the Precision Packaging Concept, and to identify the advantages related to the optimized packages in supply chain. Additionally, barriers faced by manufacturers during new packaging project implementation were distinguish.

PL

Główną funkcją opakowania jest ochrona zapakowanego produktu, jednakże na konkurencyjnym rynku wszystkie funkcje powinny zostać realizowanie przy użyciu możliwie najmniejszej ilości zasobów. Z tego powodu producenci decydują się na optymalizację opakowania stosując różnorodne metody oraz koncepcje. Celem artykułu jest przedstawienie metod optymalizacji opakowania, koncepcji Precision Packaging Concept oraz identyfikacja zalet związanych z optymalnym opakowaniem w łańcuchu dostaw. Dodatkowo wyróżniono bariery, które napotykają przedsiębiorcy podczas wdrażania nowego projektu opakowania.

10

Wpływ własności reologicznych górotworu oraz kierunku eksploatacji na kształt nieustalonych niecek obniżeniowych

Białek J.

Przegląd Górniczy

|

2013

|

T. 69, nr 8

8--13

PL

Zgodnie z dotychczasowymi poglądami, kształt ustalonych niecek obniżeniowych, zarówno w rejonie rozruchu ściany, jak i w rejonie jej zakończenia, jest identyczny, natomiast znacznie mniejsze (15 %÷35 %) maksymalne nachylenie nieustalonych niecek obniżeniowych w rejonie postępującego frontu ścianowego przypisuje się w całości reologicznym własnościom górotworu. Stwierdzone pomiarami przyrosty obniżeń po zatrzymaniu frontu ścianowego są bardzo małe i nie uzasadniają tak dużego wpływu reologicznych własności górotworu na kształt nieustalonych niecek obniżeniowych. Zdaniem autora, obserwowana istotna różnica kształtu niecek nieustalonych nad postępującym frontem ścianowym w porównaniu z kształtem niecek ustalonych w rejonie rozruchu frontu ścianowego jest spowodowana asymetrią kształtu niecek ustalonych (końcowych, asymptotycznych), polegającą na znacznie większym nachyleniu jej zboczy w rejonie rozruchu ścian niż w rejonie zatrzymania ściany.

EN

Consistent with previous opinions, the shape of a complete subsidence trough, in the region that the exploitation was both started and finished, is the same, however, significantly lower (15% - 35%) is the maximal inclination of the subsidence trough in the region of progressing longwalls advance which is attributed in all to the rheological properties of the rock mass. Observed by measurements, the rise in subsidence values after stopping the exploitation is very small and do not justify such an intense impact of rheological properties of the rock mass on the shape of transient subsidence troughs. In the author’s opinion, the significant difference of the shape of transient subsidence troughs over the progressing longwall face in comparison to the shape of final troughs in the region of starting the exploitation is caused by asymmetry of the shape of the complete troughs (final, asymptotic) with significantly higher inclinations of its slopes in the region of starting the exploitation than in the region of finishing the exploitation.

11

Prognoza kategorii odkształceń poziomych wykonana z założonym poziomem jej bezpieczeństwa

Białek J.

Przegląd Górniczy

|

2013

|

T. 69, nr 8

1--7

PL

W pracy analizowano wyniki obserwacji geodezyjnych odkształceń poziomych z 4 linii pomiarowych usytuowanych w GOP. Dysponując zbiorem 204 par pomierzonych i obliczonych teoretycznie bezwzględnie największych ekstremalnych w czasie kierunkowych odkształceń poziomych, ustalono regresyjną zależność pomiędzy nimi. Następnie określono regresyjną zależność wartości odchylenia standardowego od wartości obliczonego teoretycznie odkształcenia poziomego. Wykorzystując te wyniki zaproponowano wzory pozwalające na wykonanie prognozy kategorii odkształceń poziomych z założonym z góry poziomem bezpieczeństwa prognozy.

EN

This paper presents an analysis of the results of geodetic observations of horizontal strains taken from 4 measurement lines located in the Upper Silesian Industrial Region. With a set of 204 pairs of measured and calculated theoretically the absolutely largest directional horizontal strains extreme over time, it was possible to determine a regressive relation between them. Next, a regressive relationship between the value of standard deviation and the value of theoretically calculated horizontal strain was determined. By means of the results, formulas allowing to conduct the prognosis of horizontal strain categories with the assumed level of prognosis safety were proposed.

12

Ograniczenia zakresu projektowanej eksploatacji złoża Gołkowice wynikające z ochrony terenów położonych na terytorium Republiki Czeskiej

Białek J., Mielimąka R., Lubryka M., Majchrzak J.

Górnictwo i Geologia

|

2013

|

T. 8, z. 1

17--27

PL

JSW S.A., przygotowując się do podjęcia eksploatacji złoża węgla kamiennego Gołkowice zalegającego w jej polu rezerwowym położonym przy granicy z Republiką Czeską, opracowała docelowy projekt eksploatacji górniczej tego złoża. Projekt ten zakłada maksymalne wybranie złoża, bez uwzględnienia warunku nieprzekroczenia deformacji I kategorii w rejonie przygranicznym. Z uwagi na dochodzące do V kategorii prognozowane wpływy eksploatacji ujętej w rym projekcie na teren Republiki Czeskiej powstała konieczność opracowania na jego bazie nowego, ograniczonego projektu eksploatacji złoża Gołkowice, uwzględniającego wymogi ochrony terenów przygranicznych. W artykule pokazano metodykę, jaką posłużono się przy opracowywaniu tak ograniczonego projektu eksploatacji, a także pokazano skutki założonego ograniczenia eksploatacji na wielkość zasobów możliwych do wydobycia z tego złoża.

EN

JSW S.A. when preparing to undertake the exploitation of underground coal bed Gołkowice, located in its reserve field situated near the border of Czech Republic, worked out the target plan of exploitation of this bed. Project found maximal utilization of the bed, without complying the condition of not exceeding I category of deformations in the borderland. Seeing that predicted deformations of planned exploitation were almost V category arose need of develop limited project of Gołkowice bed exploitation, basing on existing one, meeting with requirements of protection of borderlands. In this paper were shown methodology of working out such a limited project of exploitation and also results of assumed limitations on the volume of resources possible to excavate from the bed.

13

Symulacja wpływu nachylenia pokładu i szczeliny uskokowej na rozkład obniżeń za pomocą metody automatów komórkowych

Białek J., Sikora P.

Przegląd Górniczy

|

2012

|

T. 68, nr 8

160--164

PL

Charakterystyka rozkładu symulowanego zjawiska w automacie komórkowym zależy w głównej mierze od funkcji rozkładu. Dotychczas przyjmowano charakterystykę rozkładu wzorując się na granicznych wartościach prawdopodobieństw przejść wyznaczonych dla modelu ośrodka sypkiego. Desymetryzacja funkcji przejścia względem przejścia głównego, czyli wypływu objętości z danej komórki do komórki zalegającej bezpośrednio nad nią, pozwala symulować poziome przesunięcie wpływów na powierzchni modelu obserwowane w rzeczywistości dla pokładów nachylonych. W celu symulacji oddziaływania szczeliny uskokowej na rozkład obniżeń wprowadzono do modelu parametr ograniczający wypływ objętości w kierunku występowania szczeliny, traktowanej jako płaszczyzna ślizgu.

EN

The characteristics of distribution of a simulated phenomenon in a cellular automaton depends mainly on the distribution function. Till the present time the distribution characteristics was adopted, imitating boundary values of probabilities of transformations determined for the model of a loose medium. The desymmetrization of the transition function in relation to the main transition, i.e. outflow of volume from the given cell to the cell occurring directly above it, allow to simulate the horizontal displacement of outflows on the surface of the model observed in reality for inclined seams. In order to simulate the influence of the fault fracture on the subsidence distribution, into the model has been introduced the parameter reducing the volume outflow in the direction of occurrence of the fracture, treated as a plane slide.

14

Oszacowanie dokładności parametrów tgβ, Aobr, a, wyznaczonych na podstawie pomiarów niepełnych niecek obniżeniowych

Białek J., Mierzejowska A.

Przegląd Górniczy

|

2012

|

T. 68, nr 8

180--184

PL

W niniejszym artykule pokazano, jak kształtują się wartości błędów parametrów teorii wyznaczanych na podstawie wyników pomiarów niepełnych niecek obniżeniowych. Rozpatrzono dwa przypadki eksploatacji górniczej, powodującej wytworzenie się na powierzchni niepełnej niecki obniżeniowej. Przypadek pierwszy, najczęściej spotykany dotyczy eksploatacji w kształcie pasa (np. pole pojedynczej ściany), natomiast przypadek drugi przedstawia przykład niecki tworzącej się nad polem o kształcie kwadratu. W obydwu przypadkach analizowany jest wpływ rozmiarów pola eksploatacyjnego na wartości błędów, z jakimi wyznaczane są parametry teorii wpływów. Na podstawie rzeczywistych wyników obserwacji pokazano jak można wstępnie oszacować wartości błędów parametrów tgβ, Aobr, a. Analiza pokazuje, że szczególnie duży błąd, rzędu kilkudziesięciu procent, charakteryzuje wartość współczynnika osiadania wyznaczonego z obserwacji obrazujących niepełne niecki obniżeniowe. Wynika stąd, że wartości parametrów określone na podstawie tego typu obserwacji należy traktować z dużą rezerwą, albowiem są one obarczone dużym błędem.

EN

The present article shows the formation of parameter error values of theory determined on the basis of measurements of incomplete subsidence troughs. Two cases of mining exploitation causing the formation of an incomplete subsidence trough were considered. The first case, occurring most frequently, concerns the exploitation in the form of a belt (e. g. panel of an individual longwall), whereas the second case presents an example of a trough arising above the panel in the shape of a square. In both cases the influence of dimensions of the exploitation panel on the value of errors, with which the parameters of the theory of influence are determined, have been analyzed. On the basis of real observation results the way of initial estimation of the values of errors of the parameters tgβ, Aobr, a were presented. The analysis shows that especially a great error, amounting to several dozen per cent, characterizes the value of subsidence coefficient determined from observations illustrating incomplete subsidence troughs. Hence results that the values of parameters determined on the basis of this type of observations should be treated highly cautiously, because they are encumbered with a great error.

15

Krótkookresowa aproksymacja zaobserwowanych obniżeń punktu terenu górniczego

Białek J., Sokoła-Szewioła V.

Przegląd Górniczy

|

2012

|

T. 68, nr 8

148--153

PL

Przedstawiono autorski, uproszczony sposób aproksymacji (i wyznaczania parametrów opisu) zaobserwowanych obniżeń punktu terenu górniczego pozwalający na analizę natychmiastowych oraz szybko narastających wpływów eksploatacji górniczej. Umożliwia on uwzględnienie zmiennego postępu frontu ścianowego oraz własności reologicznych górotworu. Przyjęto, że w krótkim okresie pomiarowym potencjalnie możliwy przyrost obniżeń, jest proporcjonalny do postępu frontu ścianowego. Opis przebiegu obniżeń realizowany jest za pomocą równań liniowych, których parametry wyznaczane są metodą regresji liniowej. Sposób można zastosować do aproksymacji lokalnej pomiarów obniżeń pojedynczych punktów realizowanych z dużą częstością lub w sposób ciągły. Sposób wykorzystano w badaniach nad związkami deformacji terenu z sejsmicznością indukowaną eksploatacją górniczą.

EN

The article presents the elaborated by the authors simplified approximation method (and determination of description parameters) of the observed subsidence of a mining area point, which allows the analysis of immediate and fast increasing impacts of mining exploitation. It allows to take into account the changing longwall front advance and rheological properties of the rock mass. It has been assumed that over a short surveying period, the potentially possible increase of subsidences is proportional to the advance of the longwall front. The description of subsidence run is realized by means of linear equations, whereof parameters are determined using the linear regression method. The presented method can be applied for the local approximation of subsidence surveying of single points realized with high frequency or in the continuous mode. The said method has been applied in the research on the relationship of ground deformation and mining induced seismicity.

16

Wpływ geometrii pola eksploatacyjnego i usytuowanie linii pomiarowej na błędy wyznaczonych parametrów we wzorach całkowo-geometrycznej teorii wpływów

Białek J., Mierzejowska A.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2012

|

nr 5

3-9

PL

Prognozowanie wpływów eksploatacji na powierzchnię terenu wymaga określenia wartości parametrów, poprzez które uwzględniane są lokalne warunki geologiczno-górnicze. W przypadku teorii całkowo-geometrycznej wyróżnia się trzy podstawowe parametry: parametr rozproszenia wpływów, współczynnik osiadania oraz parametr określający szerokość obrzeża. Wyznacza się je z pewnym błędem zależnym od wielu czynników. W przypadku pomiarów ujmujących pełne niecki obniżeniowe, błąd określenia parametrów teorii wpływów zależy od liczby punktów pomiarowych, głębokości eksploatacji oraz wartości błędu średniego opisu obniżeń przy pomocy stosowanego modelu teoretycznego. W niniejszym artykule stanowiącym kontynuację pracy [5] pokazano, jaki wpływ na wartości błędów parametrów teorii wpływów wywiera geometria pola eksploatacyjnego oraz położenie linii obserwacyjnej względem tego pola.

EN

Forecasting the exploitation effects on the ground surface requires the determination of parameter values describing local geological and mining conditions. In the case of integral-geometrical theories, three basie parameters are usually distinguished: a parameter of influence dispersion, ground settlement coefficient and a parameter specifying the width of the rim (periphery). They are determined with some error dependent on many factors. For measurements including full depression basins, the error of determining the parameters of effects theory depends on the number of measurement points, the exploitation depths and the values of average error of the description of depressions by using the theoretical model. This paper, that is a continuation of study [5], describes what is the influence on error values of the parameters of effects theory exerted by the geometry of exploitation field and the position of the observation line with reference to this field.

17

Problem współpracy w zakresie szkód górniczych pomiędzy PKP a kopalniami na przykładzie KW S.A. Oddział "Knurów-Szczygłowice" Ruch Szczygłowice

Białek J., Mielimąka R., Ignacy D.

Przegląd Komunikacyjny

|

2011

|

Nr 7-8

48-51

PL

W artykule pokazano dotychczasowe zasady współpracy KWK "Knurów-Szczygłowice" Ruch Szczygłowice i PKP w zakresie utrzymania ruchu na linii kolejowej nr 149 w warunkach występowania znacznych wpływów eksploatacji górniczej. Następnie przedstawiono problematykę skutków, jakie dla Ruchu Szczygłowice może mieć przekształcenie tej linii w kolej dużych prędkości.

EN

In this paper were shown previous principles of cooperation between KWK "Szczygłowice" and PKP on the field of railway no 149 support in the conditions of heavy mining influences. Next there were described possible results of transformation of this line into high speed railway.

18

Relationship between plough body shape and its specific resistance

Białek J.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2011

|

Vol. 56, nr 2

13-15

EN

The specific resistance of the plough body (a quotient of its working resistance and furrow cross section) depends on three factors: soil conditions, working speed and plough body shape. The last dependence has not been previously defined analytically. A novel method is being presented in this publication, which allows us to define and calculate the parameters of a plough body influencing its specific resistance, as well as the relationship between these parameters and specific resistance of different plough bodies. The proposed equation includes also soil conditions and working speed. The calculated parameters are based on the dimensions taken from drawing of a plough body working surface through the soil. The knowledge of such a relationship should be very useful in the design of new plough bodies and improvement of existing ones. The dependence between defined parameters and specific resistance has been calculated with statistical methods on the basis of field and laboratory investigations of plough bodies with different working surface shapes. The scope of this investigation covers the cylindroidal, semihelicoidal and helicoidal plough bodies, their working speeds in the range of 0.81 - 2.5 m/s, and soil compactness measured with a cone penetrometer in the range of 1.35 - 1.93 MPa (in field investigations). The introduced relationship has been verified for another 10 ploughs during field investigations, conducted in different soil conditions, at different working speeds.

PL

Opór roboczy korpusu płużnego zależy od trzech parametrów: warunków glebowych, prędkości roboczej i kształtu powierzchni roboczej korpusu płużnego. Prezentowana zależność nie była dotychczas zdefiniowana analitycznie. Metoda prezentowana w tej publikacji pozwala określić i obliczyć parametry kształtu korpusu płużnego wpływające na opór jednostkowy, pokazuje także wpływ tych parametrów na opór dla różnych korpusów płużnych. Zaproponowane równie uwzględnia również warunki glebowe i prędkość roboczą. Wskaźniki charakteryzujące kształt korpusu płużnego wyznaczono z profilogramów. Prezentowana metoda i zależność może być przydatna przy projektowaniu nowych korpusów płużnych jak również przy poprawieniu kształtu już istniejących korpusów. Równanie charakteryzujące opór jednostkowy korpusów płużnych, uwzględniające parametry kształtu korpusów płużnych i parametry glebowe, zostało uzyskane przy zastosowaniu metod statystycznych w oparciu o badania polowe i laboratoryjne korpusów płużnych o różnym kształcie powierzchni roboczej. Zakres badań obejmował korpusy płużne cylindroidalne, półśrubowe i śrubowe, w badaniach stosowano prędkości robocze w zakresie 0,81 - 2,5 m/s przy zwięzłości gleby w przedziale 1,35 - 1,93 MPa mierzonej penetrometrem stożkowym (w badaniach polowych). Do weryfikacji zależności wykorzystano badania polowe 10 korpusów płużnych prowadzone w zróżnicowanych warunkach glebowych przy różnych prędkościach roboczych.

19

Wpływ liczby punktów pomiarowych oraz głębokości eksploatacji na błąd wyznaczenia wartości wybranych parametrów teorii wpływów

Białek J., Mierzejowska A.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2011

|

nr 2

3-8

PL

Dokładność prognozowania deformacji terenu górniczego wskutek podziemnej eksploatacji górniczej zależy w dużej mierze od prawidłowego doboru wartości parametrów teorii wpływów przyjmowanych do obliczeń. Parametry te wyznaczane są w oparciu o wyniki pomiarów geodezyjnych poprzez dopasowanie profilu teoretycznego do profilu obserwowanego. W artykule przedstawiono wyniki analizy wpływu liczby punktów pomiarowych, głębokości eksploatacji oraz wartości błędu średniego charakteryzującego dopasowanie profilu teoretycznego do wyników pomiarów na błąd wyznaczenia wartości parametrów teorii prognozowania wpływów.

EN

The accuracy of forecasting deformations of a mining area resulting from underground mining depends to a considerable extent on the appropriate choice of the impacts theory parameters assumed for calculations. These parameters are determined based on the results of geodetic measurements by matching the theoretical profile and the profile being observed. The article provides a discussion on the results of an analysis of an influence of the measurement points number, depth of mining and the average error value characterising the matching between the theoretical profile and the measurement results on the error in determination of the impacts forecasting theory parameters.

20

Ocena i analiza infrastruktury drogowej w Polsce w ujęciu regionalnym w świetle wykorzystania funduszy Unii Europejskiej

Białek J., Oleksiuk A.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2011

|

R. 12, nr 12

57-69

PL

Infrastruktura transportu jest istotnym czynnikiem kreowania konkurencyjności regionów i ich aktywności inwestycyjnej. W artykule przedstawiono ocenę stanu infrastruktury w ujęciu regionalnym oraz jej rozwój w wyniki realizacji inwestycji współfinansowanych z funduszy Unii Europejskiej.