Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Neolithic circular enclosures – monumental buildings built two millenniabefore the pyramids – also in Western Pomerania

Arlet Piotr Krzysztof

Przestrzeń i Forma

|

2023

|

nr 53

235--250

EN

As a result of the popularization of aerial archaeology methods in the last twenty-five years, a num ber of remains of monumental buildings from the Neolithic period, called roundels, have been dis covered in western Poland. They had a circular plan and an external diameter of 70–200 m. They consisted of one or several circles of wooden palisade, which in turn were surrounded by circles of earth ditches. The northernmost site of this type was discovered in Nowe Objezierze near Cedynia – less than 80 km south of Szczecin. The author postulates to include these sites built of wood and earth in the history of architecture of our region, and shift its starting point to around the 49th–47th century BC, i.e. 2000 years before the construction of the Egyptian pyramids.

PL

Wskutek popularyzacji metod archeologii lotniczej w ciągu ostatnich 25 lat w zachodniej Polsce odkryto szereg pozostałości monumentalnych budowli z okresu neolitu, nazywanych rondelami. Miały one okrągły plan i zewnętrzną średnicę w granicach 70-200 m. Składały się z jednego lub kilku kręgów drewnianej palisady, te z kolei otaczały kręgi rowów ziemnych. Najdalej wysunięty na północ obiekt tego typu odkryto w Nowym Objezierzu koło Cedyni – niespełna 80 km na południe od Szczecina. Autor postuluje włączyć te wznoszone z drewna i ziemi obiekty do historii architektu ry naszego regionu, a jej punkt startowy przesunąć do ok. XLIX-XLVII w. p.n.e., czyli 2 000 lat przed powstaniem piramid egipskich.

2

Border of two types of folk culture and rural houses near Szczecin before the mid-nineteenth century

Arlet Piotr Krzysztof, Petryshyn Halyna

Przestrzeń i Forma

|

2022

|

nr 51

9--18

EN

This paper presents research findings on historical vernacular half-timbered architecture. The study covered the general area of Szczecin and extended to older-generation buildings constructed before the mid-nineteenth century. Ethnological maps from the first half of the twentieth century that depicted the border of two large areas with differing vernacular culture characteristics served as a basis for discussion. This difference concerned not only the forms of houses, but most importantly manifestations of folk culture. A description of the historical fishing village of Mścięcino, located between Szczecin and Police, proved crucial to the investigation. The research showed that there had been attempts to create recreational villages in the vicinity of Szczecin at the turn of the twentieth century.

PL

W niniejszym artykule autorzy przedstawiają badania dotyczące dawnej, wiejskiej architektury ryglowej. Teren badań obejmuje okolice miasta Szczecina. Sięgają do starszej generacji obiektów, powstających przed połową XIX w. Podstawą do dyskusji są mapy etnologiczne z pierwszej połowy XX w. ukazujące przebiegającą w pobliżu miasta granicę dwóch dużych obszarów o odmiennym charakterze kultury ludowej. To rozgraniczenie dotyczy nie tylko form domów, ale wszystkich przejawów kultury ludowej .Dla rozważań kluczowy okazuje się opis dawnej wioski rybackiej Mścięcino, położonej miedzy Szczecinem a Policami. Badania pokazały, że istniały próby tworzenia wsi letniskowych w otoczeniu Szczecina na przełomie XIX i XX w.

3

The comparison of house models found in prehistoric and ancient tombs – the evidence of architectural and intangible cultural heritage

Arlet Piotr Krzysztof

Przestrzeń i Forma

|

2021

|

nr 48

263--282

EN

Almost all over the world, archaeological museums present collections of prehistoric small houses made of clay, bronze and wood. These artefacts were part of tombs equipment, some of high artistic level. Models discussed in the article represent five different cultures from distant geographic regions: Egypt, Italy, Northern Poland, Western Mexico, and Honshu in Japan. Since these cultures were additionally separated on a timeline this excluded interaction between them. A number of articles published contains information about such artefacts. However, according to the best knowledge of the author none has tried to juxtapose and compare the oldest architectural models.

PL

Niemal na całym świecie muzea archeologiczne prezentują kolekcje prehistorycznych domków wykonanych z gliny, brązu i drewna. Te artefakty, niektóre na wysokim poziomie artystycznym, stanowiły część wyposażenia grobowców. Modele omówione w artykule reprezentują pięć różnych kultur z odległych regionów geograficznych: Egiptu, Włoch, Polski północnej, zachodniego Meksyku i japońskiej wyspy Honsiu. Ponieważ te kultury dodatkowo rozwijały się w odległych okresach, wykluczało to interakcję między nimi. Szereg opublikowanych artykułów zawiera informacje o takich artefaktach. Jednak według wiedzy autora nikt nigdy nie próbował zestawiać i porównywać ze sobą najstarszych modeli architektonicznych.