The system of supplying railway traction vehicles with electricity is carried out through direct contact of the contact wires with contact strips of the pantograph of the locomotive. Since 2011 in Poland, in accordance with the interoperability specification of the TSI LOC & PAS, the previously used copper contact strips have been prohibited and the use of carbon contact strips has been forced. Due to the lack of domestic solutions dedicated to railway contact lines powered with DC 3 kV, foreign solutions were adopted. In order for the contact strips to be used in Polish railway lines managed by PKP PLK S.A, they must meet a number of requirements regarding their operational properties. The first part of the article presents research on the new generation of carbon contact strips manufactured by Carbo-Graf in accordance with EN 50405:2006, which is specified in TSI LOC & PAS.
System dostarczania energii elektrycznej do kolejowych pojazdów trakcyjnych jest realizowany przez bezpośredni kontakt przewodów jezdnych z nakładkami stykowymi, w które wyposażony jest pantograf elektrowozu. Zgodnie ze specyfikacją interoperacyjności TSI Loc&Pas, w 2011 r. wycofano w Polsce dotychczas stosowane miedziane nakładki stykowe oraz wprowadzono nakaz stosowania węglowych nakładek stykowych. Ze względu na brak krajowych rozwiązań przeznaczonych do kolejowych sieci trakcyjnych zasilanych prądem stałym o napięciu 3 kV, adaptowano zagraniczne rozwiązania. Nakładki stykowe mogą być eksploatowane w polskich liniach kolejowych zarządzanych przez PKP PLK S.A., jeśli spełnią wiele wymagań dotyczących ich własności eksploatacyjnych. W pierwszej części artykułu opisano badania węglowych nakładek stykowych nowej generacji firmy Carbo-Graf, przeprowadzonych zgodnie z normą EN 50405:2006, którą wyszczególniono w dokumencie TSI Loc&Pas (Rozporządzenie Komisji UE nr 1302/2014).
Rozbudowa oraz modernizacja linii kolejowych w Polsce zwiększa zapotrzebowanie na nowe rozwiązania przeznaczone do przesyłu energii elektrycznej w sieci trakcyjnej. Jednym z kluczowych elementów na drodze przesyłu energii elektrycznej z sieci trakcyjnej do lokomotyw jest nakładka stykowa. W Polsce do 2011 roku eksploatowano nakładki stykowe wykonane z miedzi, co powodowało szybsze zużycie przewodów jezdnych. Wprowadzenie nakazu stosowania węglowych nakładek stykowych i brak krajowych rozwiązań w tym zakresie spowodowały, iż zaadaptowano zagraniczne rozwiązania, które dostosowano do sieci trakcyjnych zasilanych prądem zmiennym 25/15 kV. Odmienny system zasilania polskich linii kolejowych prądem stałym o napięciu 3 kV spowodował, że zaadaptowane nakładki stykowe stwarzają wiele problemów podczas eksploatacji w sieciach trakcyjnych. Artykuł opisuje drugą część badań nowej generacji nakładek stykowych i jest skoncentrowany na badaniach właściwości eksploatacyjnych, które umożliwiają ich zastosowanie w liniach kolejowych zarządzanych przez PKP PLK S.A., zgodnie z wymaganiami Listy Prezesa Urzędu transportu Kolejowego.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Obliczenia numeryczne oparte na metodzie elementów skończonych, dotyczące m.in. przeróbki plastycznej, wymagają określenia zależności pomiędzy naprężeniem i odkształceniem w całym zakresie obciążenia. Po przekroczeniu granicy plastyczności stal się umacnia. Zjawisko to można opisać krzywą umocnienia plastycznego. W artykule przedstawiono sposób wyznaczania krzywej umocnienia za pomocą aproksymacji potęgowej. Do tego celu wykorzystano sygnały obciążeń i przemieszczeń, zarejestrowane za pomocą systemu pomiarowego MTS w teście rozciągania.
EN
Numerical calculations, concerning, among other things, metal forming, based on the finite element method, require a description of the relationship between stress and strain in the entire load range. After crossing the yield point, the strain hardening is appearing. This phenomenon can be described by the plastic hardening curve. This paper presents the method of determining the strain hardening curve by means of power function approximation. The load and displacement data recorded in the tensile test using the MTS measurement system were used to determine this curve.
The bottom waste obtained from bio-mass burning shows a huge variability of chemical and physical properties, depending on the kind of bio-mass, the type of a cauldron and burning parameters. The huge variability of the bottom ashes from the incineration plant and co-combustion of bio-mass makes it difficult to find any way to its management. In reality, only the bottom ashes from coal combustion and the small amount from lignite combustion are used, mainly in the building industry and in mining industry. The article presents the initial research, concerning the estimation of the properties of the bottom ashes obtained from bio-mass congestion in the fluidized-bed boiler to use them safely for the environment. To determine the influence of the tested waste on plants, a number of pot experiments have been conducted. The plants which have been used are recommended for phytotoxicity estimation, and are also used for biological reclamation.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Zastosowanie współczesnych technik pomiarowych i obliczeniowych otwiera nowe możliwości w zakresie obliczania i badania konstrukcji metalowych. Zaprezentowano badania prowadzone za pomocą zestawu pomiarowego MTS w celu weryfikacji modelu obliczeniowego konstrukcji zabezpieczenia dachowego, zapewnianiającego bezpieczeństwo konserwatorów pracujących na dachach hal przemysłowych.
EN
The use of modern measurement techniques and computing methods opens up new possibilities for the calculation and testing of metal structures. This article presents research conducted using measuring set MTS to verify the computational model of the structure of the roof protection on industrial buildings.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Na podstawie badań wytrzymałościowych próbek o porowatej strukturze, wydrukowanych w technologii FDM (fused deposition modeling) z filamentów PC/ABS, przeprowadzono symulację numeryczną belek sprężyście zginanych dla 2 różnych gęstości wypełnienia. Wyniki analiz numerycznych zostały zweryfikowane doświadczalnie i porównane z wynikami, jakie uzyskuje się w przypadku przyjęcia handlowych parametrów wytrzymałościowych surowca użytego do druku. Przeprowadzone i planowane badania pozwolą na opracowanie metodyki obliczania konstrukcji o strukturze porowatej, wytworzonych w technologii druku 3D.
EN
Based on the strength tests of porous structure samples printed in FDM technology (fused deposition modeling) from PC/ABS filaments, numerical simulations of bending spring beams for two different filling densities, have been performed. The results of numerical analyzes have been verified experimentally and compared with those obtained with the commercial strength parameters of the raw material used for printing. Conducted and planned studies will allow to develop a methodology for calculating the porous structure created in 3D printing technology.
This paper presents the results of the preliminary experiments conducted on fly ash and bottom ash samples that were collected from a fluidised-bed boiler after biomass combustion. The purpose of the research was to determine potential possibilities of the introduction of such types of waste to soil, in accordance with the ecological engineering assumptions. The following physical and chemical properties of the analysed waste were determined: particle size distribution, pH, chemical composition, and leaching. The chemical properties of the tested power-generation waste were essentially different, depending on the time of waste sample collection from the installation, despite the fact that other identical sampling conditions were observed: the same installation, the same combustion process, and the same type of fuel. To determine the eco-toxicity of the tested waste samples, the vegetation experiments were conducted that allowed to evaluate the influence of the tested waste samples on selected test plant species. The tests concerned for example the influence of fly ash and bottom ash on such physiological processes as seed germination and plant growth (the growth of both roots and shoots). The experiments indicated certain options of the introduction of the tested waste into soil. However, due to a considerable changeability of the waste composition and structure that presented a risk of the introduction of undesired pollutants into soil, including heavy metals, such use would be possible upon previous regular evaluation of the waste’s physical, chemical, and eco-toxic properties.
Transfer energii elektrycznej w sieci trakcyjnej kolejowej, realizowany jest poprzez bezpośredni kontakt ślizgowy nakładek stykowych z przewodami jezdnymi. Do 2011 r. w Polsce wykorzystywano płozy miedziane, które powodowały zbyt duże zużycie kosztownych przewodów jezdnych oraz uniemożliwiały wjazd taborów wyposażonych w ten typ nakładek stykowych na tereny państw Unii Europejskiej. W związku z tym, wprowadzono w Polsce obowiązek stosowania węglowych nakładek stykowych. Niestety z powodu braku dedykowanych nakładek do systemu zasilania sieci 3k\l'DC, zaadaptowano zagraniczne rozwiązania, które podczas użytkowania wykazują problemy eksploatacyjne, wynikające z trudnych warunków panujących w polskich sieciach trakcyjnych. Dlatego w ramach założonego konsorcjum AGH-CARBOGRAF, podjęto prace nad wytworzeniem nowej generacji nakładek stykowych, dedykowanych do taboru zasilanego prądem stałym o napięciu 3 k\l, które w pewnym stopniu ograniczą występowanie dotychczas odnotowanych usterek. W artykule przedstawiono opracowane wytyczne do projektowania nakładek stykowych, które są podstawą do podjęcia prac nad wytworzeniem nowych nakładek. Dodatkowo przedstawiono badania nad jednym z głównych elementów konstrukcyjnych, jakim jest aluminiowy profil nośny. Badania obejmowały analizę numeryczną metodą MES opracowanej geometrii na podstawie zdefiniowanych wytycznych.
EN
The electrical energy transfer in a traction power network takes place through direct sliding contact between a contact strip and an overhead contact line. Until 2011, Roland only utilized the copper contact strips that had been causing excessive wear of the overhead lines and moreover, the rolling stock equipped with those was prohibited from entering other European countries. It became a requirement to use carbon strips instead. Unfortunately, due to the lack of dedicated contact strips for railway catenary systems powered with 3 k\/ DC foreign solutions were incorporated, but they have shown frequent issues as had not been designed for difficult operating conditions in Polish traction power networks. A consortium AGH-CARBOGRAF was established to develop a new generation of contact strips dedicated for 3 kV powered rolling stock that would address the issue and reduce the number of malfunctions. This paper lays the foundation for designing and developing the new contact strips and presents the findings of the finite element analysis (FEA) of one of the key components - the aluminium structural profile.
Recently, a lot of attention was paid to the improvement of methods which are used to air quality forecasting. Artificial neural networks can be applied to model these problems. Their advantage is that they can solve the problem in the conditions of incomplete information, without the knowledge of the analytical relationship between the input and output data. In this paper we applied artificial neural networks to predict the PM 10 concentrations as factors determining the occurrence of smog phenomena. To create these networks we used meteorological data and concentrations of PM 10. The data were recorded in 2014 and 2015 at three measuring stations operating in Krakow under the State Environmental Monitoring. The best results were obtained by three-layer perceptron with back-propagation algorithm. The neural networks received a good fit in all cases.
Gospodarowanie odpadami wymaga rozwiązań skutecznych pod względem ochrony środowiska, ale także efektywnych ekonomicznie. Spośród wszystkich etapów gospodarowania odpadami komunalnymi, dużą część kosztów generuje ich transport pomiędzy punktami zbiórki a miejscem ich przetwarzania. Opierając się na danych literaturowych zaprezentowano różne modele i metody stosowane do wyboru najkorzystniejszej trasy przejazdu śmieciarek, w tym problemy trasowania z żądaniami zlokalizowanym w wierzchołkach lub na krawędziach czy łukach grafu.
EN
Waste management requires effective solutions in terms of environmental protection, and also cost-effective. Among all stages of municipal waste management, transport between collection points and the place of processing, generates a large part of the costs. Based on the literature, different models and methods used for selecting the best route of garbage trucks, including node routing problems and arc routing problems, are presented.
W artykule omówiono możliwości zastosowania biometanu jako paliwa w transporcie. Zwrócono uwagę na wymagania stawiane krajom UE w zakresie stosowania paliw odnawialnych. Przedstawiono informacje dotyczące instalacji wytwarzania biogazu w Polsce i w Europie oraz korzyści możliwe do osiągnięcia dzięki uzdatniana biogazu oraz wytwarzania biometanu. Omówiono przykład zastosowania biometanu jako paliwa w mieście Linkoping i korzyści wynikające ze stosowania tego rodzaju paliwa.
EN
The article discusses the possibility of using biomethane as a fuel for transportation. Attention was drawn to the requirements of the EU countries in the use of renewable fuels. Provides information on biogas plant in Poland and Europe, and benefits can be achieved through the treated of biogas and production of biomethane. Discussed example of using biomethane as a fuel in Linkoping and benefits arising from the use of this type of fuel.
Wyczerpywanie się surowców energetycznych, a przede wszystkim ropy naftowej determinują kierunki rozwoju motoryzacji. Gaz ziemny jest paliwem, które ma szanse zdobyć pewną część rynku motoryzacyjnego, ze względu na jego dostępność, zalety ekologiczne oraz ekonomiczne (uzależnione od polityki prawnej i fiskalnej państwa). Aktualnie coraz większy znaczenie w rynku samochodów osobowych mają pojazdy o napędach elektrycznych i hybrydowych, przewiduje się wzrost udziału pojazdów elektrycznych (w tym także napędów hybrydowych) w rynku do 11-15% w 2025 roku. Jednak napęd elektryczny traktowany jest raczej jako przejściowy, a według specjalistów przyszłość napędów w motoryzacji należy do wodoru. Obecnie na wybór napędu przez użytkowników wpływ maja przede wszystkim czynniki ekonomiczne i bezpieczeństwo, a na dalszym planie jest ekologia. Według raportu KPMG, w najbliższych latach czynnikiem kluczowym wpływającym na wybór samochodu, będzie efektywność paliwowa i trwałość pojazdu (dla 67%). Dla nabywców pojazdów istotne też są kwestie bezpieczeństwa (52%), ergonomii i komfortu użytkowania (49%). Aspekty ekologiczne wpływają na wybór pojazdów (41%), ale niekoniecznie są one powiązane z zastosowaną technologią napędu (18%) [10]. Niewątpliwie branże motoryzacyjną w najbliższych dziesięcioleciach czekają gruntowne zmiany, a czołowe koncerny samochodowe już wprowadzają na rynek propozycje innowacyjnych rozwiązań, które w przyszłości zastąpią tradycyjne napędy zasilane paliwami ropopochodnymi. Wspierając takie działania warto już teraz wymagać stosowania paliw emitujących jak najmniej zanieczyszczeń, szczególnie, gdzie ich poziom jest najbardziej dotkliwy.
EN
The depletion of fossil fuels and environmental pollution necessitate the search for alternative drives and alternative fuels. The article discusses the ecological and economical aspects of alternatives to conventional fuels such as electric drives, hybrid drives and hydrogen-fueled vehicles and methane fuels (NG, BG).
W artykule omówiono najlepsze praktyki związane z wykorzystaniem biometanu, jako paliwa w Szwecji, Austrii i Włoszech. Przedstawiono istniejące systemy wsparcia, w tym aspekty ekonomiczne i prawne dla biometanu, jako paliwa w transporcie. Uwzględniono również sytuację na rynku CNG i biometanu w Polsce. W pracy wykorzystane zostały materiały opracowane podczas realizacji projektu Biomaster.
EN
The article discusses the best practices related to the use of biomethane as a fuel in Sweden, Austria and Italy. Presented existing support schemes including economic and legal aspects for biomethane in transport.Characterized the situation in the market of CNG and biomethane in Poland. In the paper used materials developed during the implementation of BIOMASTER project.
W pracy przedstawiono wyniki badań, które zostały przeprowadzone bezpośrednio – wśród kierowców CNG na stacji benzynowej w Krakowie, a także pośrednio: po przez formularze ankiety wysłane do członków polskiej sieci projektu BIOMASTER, i innych firm – posiadające flotę NGV. Respondentów zapytano między innymi o aspekty związane z ruchem pojazdu NGV (samodzielne tankowanie, dostępność stacji paliw) oraz aspekty ekonomiczne i środowiskowe pojazdów NGV. Wyniki pokazują zainteresowanie respondentów zakupem pojazdów NGV pod warunkiem rozwoju NGV infrastruktury i wprowadzenie wsparcia ekonomicznego i prawnego.
EN
The paper presents the results of the survey which were carried out directly – among CNG drivers at Krakow filling station, as well as indirectly: survey forms were sent to members of the Polish BIO-MASTER network, and to others companies – having an NGV fleet. Respondents were asked, among others, about various aspects related to the use of a NGV vehicle (self refueling, availability of refueling stations) and the economic and environmental aspects Literatura of the NGV. The results shown interest of respondents in purchase of the NGV/biomethane vehicle, provided infrastructure NGV development and introduction of economic and legislative support.
The results of experiments on the effect of the coherent light emitted by lasers on plant material show that properly selected laser stimulation parameters, such as: wavelength, power, time and type of exposure, allow to obtain a greater growth of plant biomass, changes in the content of elements in the biomass and increasing plant resistance to unfavorable environmental conditions. The aim of this study was to determine the effect of laser stimulation on selected plant species (Iris pseudoacorus L., Lemna minor L.) to increase their resistance to low temperatures and the ability to adapt to an environment polluted by mining activities (Phelum pratense L.). Plants from experimental groups (Iris pseudoacorus L., Phelum pratense L., Lemna minor L.) were stimulated with coherent light with specific characteristics. To irradiate plants from experimental groups different algorithms of stimulation parameters, differentiating the method and time of exposure were used. Plants group without the stimulation, were the reference group. The article discusses the results of preliminary experiments carried out on a laboratory scale and pot experiments.
Ograniczenie ilości odpadów deponowanych na składowisku jest aktualnie kierunkiem priorytetowym gospodarki komunalnej w Krakowie. Polityka ta jest zgodna z zasadami zrównoważonego rozwoju i wytycznymi Unii Europejskiej dotyczącymi zrównoważonego gospodarowania odpadami. W artykule przedstawiono główne założenia zarządzania odpadami komunalnymi w Krakowie. Zaprezentowano system zbiórki odpadów komunalnych oraz najważniejsze instalacje służące do ich zagospodarowania i przetwarzania. Opisane zostały instalacje służące do kompostowania odpadów biodegradowalnych, segregacji surowców wtórnych, przetwarzania odpadów na paliwa alternatywne oraz składowania. Omówiona została również największa z realizowanych inwestycji w ramach gospodarki odpadami komunalnymi – Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów.
EN
Reduction of the amount of waste deposited in the landfill is one of the main aims of Krakow municipal waste management. The principles of sustainable development and the European Union regulations for sustainable waste management are the main guidelines of municipal waste management policy in Krakow. The paper presents issues related to the municipal waste management in Krakow. Analysis presented in the article shows municipal waste collection system and main installations for the waste management and processing. Installations for composting biodegradable waste, segregation of recyclable materials, alternative fuel processing and waste storage in the landfill are described as well as the municipal waste incineration plant – the largest of investments in the municipal waste management.
Ograniczone zasoby surowców energetycznych, przede wszystkim ropy naftowej i gazu ziemnego oraz zwiększające się zapotrzebowanie na paliwa, w tym samochodowe, wymusiły konieczność znalezienia nowych nośników energii, w tym także pochodzących ze źródeł odnawialnych. Wykorzystanie paliw odnawialnych niesie ze sobą dodatkową korzyść środowiskową, związaną z ograniczeniem emisji CO2 oraz zmniejszeniem emisji innych zanieczyszczeń, jak np. SO2, CO i NOx. Jednym z perspektywicznych źródeł pozyskiwania energii jest biogaz wytwarzany w biogazowniach rolniczych, ale również powstający na składowiskach odpadów. Biogaz składowiskowy powinien być wykorzystywany do celów energetycznych, istnieje także możliwość wykorzystania go jako paliwa dla pojazdów mechanicznych. W artykule scharakteryzowano tzw. łańcuch biometanu (waste to weel) oraz omówiono możliwości wykorzystania biometanu jako paliwa. Możliwości wykorzystania biometanu w środkach transportu omówiono na przykładzie doświadczeń projektu Biomaster.
EN
Limited energy resources, especially reserves of oil and natural gas and increasing request for fuels, make it necessary to find new energy sources, including from renewable sources. The use of renewable fuels will have the additional benefit to the environment, such as reduction of CO2, SO2, CO and NOx emissions. One of the promising energy sources is biogas produced in agricultural biogas plants and landfills. Biogas landfill should also be used as a fuel for transportation. This paper describes the chain of biomethane (a weel waste), and discussed the possibility of using biomethane as a fuel. The possibilities of using biomethane as a fuel were discussed on Biomaster experiences.
Wastes originating from copper mining, particularly generated during the ore enrichment process constitute a considerable percentage of industrial wastes in Poland, which theoretically are supposed to provide a raw material base but remain wholly unmanaged. Wastes from copper flotation are deposited on the waste dumps which pose a significant eco-toxicological hazard. The paper discussed the results of analysis of selected post-floatation waste properties deposited in the Żelazny Most and Gilów reservoirs from the perspective of their environmental management.
PL
Odpady pochodzące z górnictwa miedzi, szczególnie powstające w procesie wzbogacania rudy, stanowią znaczny odsetek odpadów przemysłowych w naszym kraju, które teoretycznie zasilić mają bazę surowcową i w całości pozostają niezagospodarowane. Odpady z procesu flotacji miedzi są deponowane na składowiskach i stanowią zagrożeniem ekologicznym i ekotoksykologicznym dla środowiska przyrodniczego i człowieka. Niekorzystne oddziaływanie składowisk odpadów poflotacyjnych na środowisko to przede wszystkim deformacje terenu, zanieczyszczenia gleb zanieczyszczeń roślinności metalami ciężkimi, oraz zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych. W artykule zostały omówione niektóre właściwości fizykochemiczne oraz ekotoksykologiczne odpadów poflotacyjnych deponowanych w zbiornikach Żelazny Most i Gilów pod kątem ich biologicznego zagospodarowania. Próbki pobranych osadów, po odpowiednim przygotowaniu, poddano ocenie wybranych parametrów fizycznych, analizie chemicznej oraz serii testów ekotoksykologicznych. Właściwości ekotoksykologiczne osadów oceniono przy użyciu baterii biotestów składającej się z dwóch biotestów pracujących na pięciu organizmach (tab. 1). W teście Phytotoxkit do pomiaru toksyczności osadu wykorzystano trzy rośliny: Sorghum saccharatum, Lepidium sativum i Sinapis alba. Mierzonym parametrem było zahamowanie kiełkowania nasion oraz długości korzeni w badanym osadzie poflotacyjnym w porównaniu do osadu kontrolnego. W badanych osadach poflotacyjnych dla zawartości miedzi (Gilów i Żelazny Most), ołowiu (Żelazny Most) stwierdzono znaczne przekroczenie dopuszczalnych norm dla gruntów kategorii B i C (Dz. U. z 2002 r. nr 165, poz. 1359). Większą zawartość analizowanych pierwiastków wykazano w odpadach zdeponowanych w zbiorniku Żelazny Most niż Gilów. (tab. 4). Większą rozpuszczalność badanych pierwiastków śladowych wykazano w odpadach poflotacyjnych zdeponowanych w zbiorniki Gilów. Nieznacznie niższą toksyczność wobec roślin testowych wykazały odpady poflotacyjne zbiornika Gilów w porównaniu do osadów zbiornika Żelazny Most (Rys. 3).
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.