Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Rola jezior (mokradeł) osuwiskowych w transformacji właściwości fizyczno-chemicznych wód na przykładzie Velke Osturnianske Jazero w Słowacji

Molenda T., Błońska A.

Inżynieria Ekologiczna

|

2015

|

Nr 42

10--16

PL

W artykule przedstawiono rolę mokradła przepływowego w transformacji właściwości fizyczno-chemicznych wód. Wykazano, że w wodzie odpływającej z mokradła następuje spadek mineralizacji i stężenia wybranych jonów w stosunku do wód zasilających. Stwierdzone w obrębie mokradła gatunki roślin głównie: Carex rostrata, Schoenoplectus lacustris, Equisetum fluviatile, Juncus effusus, Menyanthes trifoliata mogą znaleźć zastosowanie w budowie hydrofitowych oczyszczalni ścieków na obszarach górskich Karpat Zachodnich (do 900 m.n.p.m., przy średniej rocznej temperaturze powietrza > 5 °C i czasu zalegania pokrywy śnieżnej 90 dni w roku).

EN

In the article a role of the flow bog in the transformation of the physical-chemical properties of waters was de-scribed. They demonstrated that in the water flowing out of the bog a fall in the mineralization and concentrations of selected ions take place towards feedwaters. The species stated within the bog of plants, mainly Carex rostrata, Schoenoplectus lacustris, Equisetum fluviatile, Juncus effusus, Menyanthes trifoliata can be found the under con-struction application of sewage treatment plant on highlands of the Western Carpathians (to 900 m.n.p.m., the average annual air temperature > of 5 °C and the time of lying of the snowy lid of 90 days in the year).

2

Habitat conditions and diversity of flora based on transitional peat bog in Bledow on the Silesian Upland

Nicia P., Błońska A., Bejger R., Zadrożny P.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2013

|

Vol. 20, nr 9

1039--1047

EN

Presented research focused on determining the characteristics of soils, waters and vegetation covering a transitional peat bog in Bledow and potential hazards which might cause its degradation. Four soil pits were made for this purpose and piezometers were installed in their immediate vicinity. It allowed investigation of physical and chemical properties of this habitat waters. Diversity of the peat bog vegetation was determined on the basis of 17 phytosociological relevés made by Braun-Blanquet’s method. The results demonstrated that the analysed peat bog is at the accumulation phase and the main factor shaping the habitat conditions in the peat bog itself and on its edge was high groundwater level. On the other hand, the feeding water and its level affected chemical and physical properties of the analysed peat bog soils. Low value of the studied peat bog water mineralisation and low share of calcium and magnesium ions in the mineralisation influenced low pH values and low degree of base cation saturation, which has been reflected in the floristic composition of the peat bog. In conditions of high moisture content, a process of organic matter accumulation was taking place in the surface horizons, whereas on the peat bog and on its edge an apparent soil and vegetation zonation was visible. On the edge of the peat bog trees encroaching into Sphagno recurvi-Eriophoretum angustifolii peat bog patches was observed on semi-hydrogenic soils and disappearance of species of the Scheuchzerio-Caricetea nigrae class. It was found that disturbance of natural water relationships poses the most serious potential hazard to the analysed peat bog.

PL

Badania dotyczyły określenia charakterystyki gleb, wód oraz roślinności porastającej torfowisko przejściowe w miejscowości Błędów oraz potencjalnych zagrożeń, mogących spowodować jego degradację. W tym celu wykonano 4 odkrywki glebowe, a w ich bezpośrednim sąsiedztwie zainstalowano piezometry. Umożliwiło to zbadanie właściwości fizycznych i chemicznych wód tego siedliska. Zróżnicowanie roślinności torfowiska określono na podstawie 17 zdjęć fitosocjologicznych wykonanych metodą Braun-Blanqueta. Wyniki badań dowiodły, że badane torfowisko znajduje się w fazie akumulacji, a głównym czynnikiem kształtującym warunki siedliskowe w samym torfowisku, jak i jego okrajku był 1046 Paweł Nicia et al wysoki poziom wód gruntowych. Z kolei woda zasilająca oraz jej poziom kształtowały właściwości chemiczne i fizyczne gleb badanego torfowiska. Niska wartość mineralizacji wód badanego torfowiska oraz mały udział w mineralizacji jonów wapnia i magnezu były przyczyną małych wartości pH oraz niskiego stopnia wysycenia kompleksu sorpcyjnego badanych gleb kationami o charakterze zasadowym, co znajduje odzwierciedlenie w składzie florystycznym torfowiska. W warunkach dużego uwilgotnienia w poziomach powierzchniowych zachodził proces akumulacji materii organicznej, a na torfowisku oraz jego okrajku stwierdzono wyraźną strefowość gleb i roślinności. W okrajkach torfowiska, na glebach semihydrogenicznych obserwowano wkraczanie drzew i krzewów w płaty mszaru Sphagno recurvi-Eriophorertum angustifolii i zanikanie gatunków klasy Scheuchzerio-Caricetea nigrae. Stwierdzono, że największe potencjalne zagrożenie badanego torfowiska stanowi naruszenie naturalnych stosunków wodnych.

3

Warunki występowania rosiczki okrągłolistnej (drosera rotundifolia l.)

Błońska A., Molenda T., Chmura D.

Inżynieria Ekologiczna

|

2012

|

Nr 29

7-16

PL

W pracy scharakteryzowano warunki występowania rosiczki okrągłolistnej (Drosera rotundifolia L.) w województwie śląskim. Wykazano duże zróżnicowanie warunków siedliskowych, w których występuje ten gatunek. Dotyczy to głównie odczynu podłoża, przewodności elektrycznej właściwej, ilości substancji rozpuszczonych, potencjału redox oraz zawartości azotanów i chlorków. Ma to odzwierciedlenie w składzie florystycznym fitocenoz, w których występuje rosiczka. Godne uwagi jest występowanie Drosera rotundifolia na antropogenicznych mokradłach o zupełnie innych właściwościach podłoża (m.in. gleby mineralne o stosunkowo wysokim pH, wyższa przewodność elektryczna właściwa i ilość substancji rozpuszczonych) niż na naturalnych torfowiskach.

EN

In this paper ecological conditions of the occurrence of Drosera rotundifolia were characterized in Silesian province. The study revealed that species grows in a wide variety of habitat conditions. It concerns pH, conductivity, amount of dissolved substances, redox potential and concentration of nitrates and chlorides. It is reflected in species composition of phytocoenoses, where sundew occurs. The occurrence of Drosera rotundifolia in anthropogenic wetlands is worth mentioning because they occupy substratum of quite different properties (among others, mineral soils of high pH, higher conductivity and higher amount of dissolved substances) when compared to natural mires.

4

Charakterystyka hydrograficzno - hydrochemiczna antropogenicznych mokradeł (na przykładzie obiektów w Starych Piaskowniach)

Molenda T., Błońska A., Chmura D.

Inżynieria Ekologiczna

|

2012

|

Nr 29

110-118

PL

W artykule przedstawiono charakterystykę hydrograficzno - hydrochemiczną antropogenicznych mokradeł rozwiniętych w starych piaskowniach. Wykazano, że wyrobiska po eksploatacji piasku podlegają spontanicznym procesom sukcesji prowadzącym do rozwoju antropogenicznych mokradeł. W początkowym okresie, dominującą rolę w zasilaniu mokradeł odgrywają wody podziemne. Dlatego też wody mokradeł inicjalnych cechuje wodorowęglanowowapniowy (HCO3- - Ca2+) typ wód i obojętny lub słabo alkaliczny odczyn. W późniejszych fazach sukcesji dominującą rolę w zasilaniu zaczynają odgrywać wody opadowe. Dlatego też mineralizacja malej a wody ulegają zakwaszeniu. Następuje zmiana typu hydrochemicznego na siarczanowo-wapniowy (SO42- - Ca2+).

EN

It was revealed that new wetlands are characterized by low mineralization and neutral pH of waters. Waters of older wetlands have lower mineralization and acid pH. It is associated with different types of wetlands. Wetlands in initial phases of succession are mainly supplied with underground waters. In further phase supply of precipitation waters it starts to dominate.

5

Siedliska antropogeniczne na Wyżynie Śląskiej jako miejsca występowania rzadkich i zagrożoych gatunków torfowiskowych klasy Scheuchzerio-Caricetea nigrae (Nordh. 1937) R. Tx 1937

Błońska A.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2010

|

T. 10, z. 1

7-19

PL

Celem pracy jest opracowanie listy rzadkich i zagrożonych gatunków roślin naczyniowych klasy Scheuchzerio-Caricetea nigrae (Nordh. 1937) R. Tx 1937, występujących na siedliskach antropogenicznych Wyżyny Śląskiej oraz określenie spektrum siedlisk antropogenicznych, na których gatunki te mogą występować. Wykazano występowanie 21 gatunków roślin torfowiskowych, z czego 13 uznano za rzadkie i zagrożone w skali województwa śląskiego. Gatunki te najczęściej występują na mokrych wyrobiskach piasku, a także na terenach poprzemysłowych, w kamieniołomach, na obrzeżach zbiorników antropogenicznych oraz na terenach kolejowych. Na uwagę zasługuje liczna populacja lipiennika Loesela (Liparis loeselii (L.) Rich.) na wyrobisku piasku w Dąbrowie Górniczej oraz częste występowanie kruszczyka błotnego (Epipactis palustris (L.) Crantz) na różnych typach siedlisk antropogenicznych.

EN

List of rare and endangered vascular marsh species of the Scheuchzerio-Caricetea nigrae class observed in anthropogenic sites of Silesian Upland is presented in this paper. Twenty one marsh species were found and 13 of them are endangered and rare in Silesia. Marsh species were most often found in such anthropogenic habitats as sand pits, postindustrial areas, quarries, embankments of man-made water reservoirs and along railways. Particular attention should be paid to a rich population of Liparis loeselii which developed spontaneously in sand pits and to very frequent occurrence of Epipactis palustris in various kinds of anthropogenic habitats.

6

Forest communities in the Kuźnica Warężyńska sand-pit

Kompała-Bąba A., Błońska A., Bąba W.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2004

|

nr 131(12)

197-204

EN

The forest communities, which developed on the reclaimed areas of the Kuźnica Warężyńska sand-pit (Silesian Upland), approximate in reference to floristic composition Querco roboris-Pinetum. It occurs from 14 to 45 species in patches. The participation of character species of the Vaccinio-Piceetea class is relatively low and species from other phytosociological units such as Molinio-Arrhenatheretea class appear more frequently and abundantly. The phytocoenoses show significant differentiation which reflects moisture and trophic conditions, so two subassociations were distinguished: wet Querco roboris-Pinetum molinietosum, which is distinguished by wet meadow species, peat-bog plants and rush species and drier Querco roboris-Pinetum typicum with the participation of psammophilous species of the Koelerio-Corynephoretea class. The method [Krzaklewski, 1999], including in reclamation works plant communities, which develop during natural succession, increases success for re-establishment of self-regulating ecosystems and let create mosaic of plant communities, sometimes very interesting from the scientific point of view and valuable for biodiversity conservation.

PL

Fitocenozy leśne, które wykształciły się na objętych rekultywacją obszarach piaskowni Kuźnica Warężyńska (Wyżyna Śląska) są zbliżone pod względem fitosocjologicznym do boru mieszanego Querco roboris-Pinetum. Poszczególne płaty buduje od 14 do 45 gatunków. Udział gatunków charakterystycznych klasy Vaccinio-Piceetea jest stosunkowo niewielki, natomiast większe znaczenie mają gatunki przechodzące z innych klas zbiorowisk roślinnych. Płaty wykazują zróżnicowanie odzwierciedlające panujące warunki wilgotnościowe i troficzne, dzięki czemu możliwe było wydzielenie na tym terenie dwóch podzespołów: wilgotnego Querco roboris-Pinetum molinietosum, którego fitocenozy wyróżniają gatunki wilgotnych łąk, torfowisk czy też zbiorowisk szuwarowych oraz suchszego z udziałem gatunków psammofilnych z klasy Koelerio-Corynephoretea. Zastosowana na tym terenie obok całkowitego zalesiania, metoda sukcesji kierowanej [Krzaklewski i in. 1999], włączająca do procesu rekultywacji, zbiorowiska pochodzące z naturalnej sukcesji zwiększa szanse na odtworzenie się w pełni funkcjonalnych ekosystemów oraz pozwala na wytworzenie mozaiki zbiorowisk roślinnych często interesujących i wartościowych z punktu widzenia ochrony bioróżnorodności.

7

Vegetation of the "Żabie Doły" area (Bytom) covering the wastelands of zinc-lead industry

Kompała A., Błońska A., Woźniak G.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2004

|

Vol. 30, no. 3

59--76

EN

The article describes the vegetation growing on settlings and washing tanks situated in the "Żabie Doły" area (Bytom). There were recognised 2 plant associations and 6 plant communities which belong to Artemisietea, Molinio-Arrhenatheretea, Calluno-Ulicetea classes. Among them dominate communities from Dauco-Melilotenion suballiance which are confined to dry, permeable soils with the initial soil-forming process (Meliloletum albo-officinalis, Dauco-Picridetum hieracioidis, Calamagrostis epigejos community, Solidago canadensis community). There were recorded also swards (Fesluca ovina community) and meadows (Deschampsia caespitosa community, Agrostis capillaris community).

PL

Badania prowadzono na obszarze "Żabich Dołów" (Bytom) na powierzchni osadników flotacyjnych i popłuczkowych powstałych w wyniku eksploatacji i przerobu rud cynku i ołowiu. Analiza zebranego materiału pozwoliła na wyodrębnienie 8 syntaksonów, w tym 2 zespołów i 6 zbiorowisk roślinnych z klas Artemisietea, Calłuno-Ulicetea, Molinio-Arrhenatheretea. Wśród wyróżnionych syntaksonów dominują zbiorowiska roślinne należące do podzwiązku Dauco-Melilotenion, rozwijające się w miejscach przesuszonych, na podłożu piaszczystym, przepuszczalnym, często o słabo zaznaczonym procesie glebotwórczym (Melilotetum albo-officinalis, Dauco-Picridetum hieracioidis, zbiorowisko z Calamagrostis epigejos (L.) Roth; zbiorowisko z Solidago canadensis L.). Na badanych obiektach odnotowano również fitocenozy murawowe (zbiorowisko Z Festuca ovina L s. str.) i łąkowe (zbiorowisko z Deschampsia caespilosa (L.) P. Beauv., zbiorowisko z Agroslis capillaris L.).