Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

A new stratigraphic position of some Early Pleistocene deposits in central Poland

Bujak Ł., Woronko B., Winter H., Marcinkowski B., Werner T., Stachowicz-Rybka R., Żarski M., Woźniak P. P., Rosowiecka O.

Geological Quarterly

|

2016

|

Vol. 60, No. 1

238--251

EN

A new borehole in Rożce (SW Mazovian Lowland) drilled in 2012, combined with a wide variety of research methods (palaeomagnetism, palynological analysis, studies of plant macroremains and textural features of deposits) shed new light on the age and stratigraphic position of the Early Pleistocene deposits, formerly assigned as the Lower Pleistocene. The study focuses on the deposits from 50.7-104.0 m depth, between glacial till of the Nidanian Glaciation (ca. 0.9 Ma) and the Poznań Clays (ca. 5.322 Ma). The deposits situated directly underneath the till (50.7-60.2 m) are related to the Nidanian Glaciation and show a reversed polarity and correlate with the end of the Matuyama Epoch. The deposits from 60.2-104.0 m depth were accumulated during the Early Pliocene, i.e. approximately 5.332-4.6 million years ago. They appear to correlate with the middle part of the Gilbert Palaeomagnetic Epoch and thus they are considerably older than previously thought. The cored section indicates a stratigraphic gap of about 3.5 Ma from the Lower Pliocene to the first advance of the Scandinavian ice sheets into Poland, which are thought to have occurred in the early Middle Pleistocene. The analysed deposits accumulated under variable climatic conditions showing two periods with significant aridity alternated with two periods of increased humidity. Deposits of the arid periods contain no pollen, butaeolian sand quartz grains are found. During periods of more humid climate the area was covered by various types of mixed forest.

2

Photoluminescence and positron annihilation lifetime studies on pellets of ZnO nanocrystals

Karbowski A., Fedus K., Patyk J., Bujak Ł., Służewski K., Karwasz G.

Nukleonika

|

2013

|

Vol. 58, No. 1

189-194

EN

We explore the interrelationships between the X-ray diffraction patterns, the photoluminescence spectra and the positron lifetimes obtained from circular pellets composed of commercial ZnO nanoparticles. The experimental results are studied as a function of thermal treatment at different temperatures. X-ray diffractograms reveal the temperature- independent wurtzite phase structure of nanocrystals and show huge enlargement of ZnO grains after annealing at temperatures higher than 700 centigrade. Photoluminescence measurements exhibit two emission bands : a near band edge emission in UV (small tilde 378 nm) and a defect-related broad visible peak with a maximum in the green region ( small tilde 502 nm). The significant enhancement of the green emission at the expense of UV luminescence is observed after sample sintering at 800 and 1000 centigrade. The positron annihilation lifetime spectroscopy (PALS) is applied in order to study the thermally induced evolution of defects. The lifetime components show a step-like dependence on the thermal treatment, but do not follow exactly the variation in crystallographic phases and only vaguely follow differences in photoluminescence. The positron data indicate therefore some additional structural and/or defect changes. The possible origin of green luminescence from ZnO pellets is discussed.

3

Generalizacja NMT w opracowaniu metodologii reprezentacji rzeźby terenu

Bakuła K., Olszewski R., Bujak Ł., Gnat M., Kietlińska E., Stankiewicz M.

Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji

|

2013

|

Vol. 25

19--32

PL

Artykuł prezentuje metodę generalizacji numerycznego modelu terenu dla potrzeb prezentacji rzeźby terenu na mapach topograficznych „nowej generacji”. Poprawna generalizacja numerycznego modelu terenu ma szczególnie istotne znaczenie dla zasilania systemów informacji geograficznej (GIS). Dla prowadzenia wiarygodnych analiz przestrzennych szczególnie istotne jest bowiem zachowanie rzeczywistego położenia punktów charakterystycznych kluczowych form terenu. Zdecydowano, że proces generalizacji numerycznych modeli terenu polegać będzie na generowaniu modelu o strukturze hybrydowej z najdokładniejszych danych wysokościowych dostępnych w zasobie geodezyjnym i kartograficznym, które do tego celu musiały zostać odpowiednio przygotowane. Danymi wykorzystywanymi w całym procesie były numeryczne modele terenu pozyskane technologią lotniczego skaningu laserowego w ramach systemu ISOK, a także dane fotogrametryczne z projektu LPIS. W ramach badań stworzono aplikację wykorzystującą w procesie generalizacji: ekstrakcję punktów charakterystycznych wybranymi metodami oraz punktów uzupełniających rozmieszczonych w regularnej siatce, a także ekstrakcję linii strukturalnych do utworzenia wtórnego NMT. Utworzony dla danego poziomu generalizacji model posłużył następnie do generowania warstwic w odpowiedniej skali, prezentujących rzeźbę terenu na mapach topograficznych.

EN

The paper presents the generalization methodology for data contained in digital terrain model (DTM) for the purpose of relief presentation on new topographic maps. An appropriate generalization process of digital terrain model is especially significant for geographic information systems (GIS). It is particularly important for reliable spatial analysis, therefore, to retain real position of characteristic points defining key landforms. It was decided that the proposed generalization process of digital terrain models was based on the hybrid structure of DTM generation from the most accurate height data in geodetic and cartographic resource. For this reason special application was developed which uses: an extraction of characteristic points and regularly distributed complementary points, as well as an extraction of structural lines to create a secondary DTM during generalization. The implementation of the whole process was carried out in Model Builder in ArcGIS 10. DTM created for a selected level of generalization was used then to generate contours for an appropriate scale, presenting the terrain on topographic maps. Two data source was used in presented research i.e. DTM from aerial laser scanning obtained in ISOK project and DTM created from photogrammetric data acquired in LPIS project. The proposed algorithm was tested on five areas representing different types of terrain: old glacial and young glacial landscape, low and high mountains and urban area. The results were compared for both data source. The statistical parameters were also calculated for the selected level of DTM generalization with regard to the raw data. For each test area DTM from LPIS and ISOK projects were positively generalized to hybrid structure which allowed for effective contours creation and acceptable relief representation on topographic maps in selected scale. Only few percent of initial data guaranteed appropriate cartographic accuracy in relief representation in result. As a conclusion authors indicate that full automation procedure of DTM generalization is not possible for whole Poland because of large morphometric diversity of our country. Presented research proved that achieving optimal results and satisfied cartographic accuracy can be obtained with usage of high resolution height data, exposed to the generalization algorithms, and supplemented by the current data from topographic data bases (TBD, BDOT).

4

Osady preglacjalne południowej części Niziny Mazowieckiej w świetle wyników analizy minerałów ciężkich

Bujak Ł.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2010

|

nr 438

19--31

PL

Prezentowane wyniki analiz minerałów ciężkich dotyczą osadów preglacjalnych pochodzących z 3 odsłonięć położonych na Równinie Kozienickiej (Brzóza k. Kozienic, Januszno k. Pionek, Stanisławice k. Kozienic) oraz wiercenia Niwa Babicka wykonanego w ramach prac nad arkuszem Żelechów Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50 000. Uzyskane wyniki pozwoliły podzielić badane osady na dwa typy. Pierwszy charakteryzuje wysoka zawartość granatów oraz minerałów odpornych na wietrzenie chemiczne i mechaniczne (turmaliny, cyrkony, staurolity, dysteny oraz rutyle). Takie spektrum minerałów stwierdzono w stanowiskach położonych na zachód od współczesnej doliny Wisły (Brzóza, Januszno, Stanisławice). Jednakże pomiędzy tymi osadami obserwuje się różnicę polegającą na dominacji granatu nad minerałami odpornymi (Januszno), bądź minerałów odpornych nad granatami (Brzóza, Stanisławice). Odmienny zespół minerałów ciężkich stwierdzono w osadach preglacjalnych z Niwy Babickiej. Charakteryzują się one nawet kilkudziesięcioprocentowym udziałem chlorytów, granatów oraz turmalinów. Powyższe wyniki pokazują, że utworami źródłowymi dla osadów preglacjalnych południowej części Niziny Mazowieckiej były różnowiekowe pokrywy zwietrzelinowe północnego obrzeżenia Gór Świętokrzyskich i Wyżyny Lubelskiej, poddawane intensywnym procesom wietrzenia chemicznego. Różnice w zespołach minerałów ciężkich mogą wynikać z kierunku transportu (stożki Prawisły i Prawieprza) oraz facji osadów: korytowej lub wezbraniowej.

EN

Analyses of heavy minerals were performed on samples taken from Preglacial deposits from three sites situated in the Kozienice Plain (Brzóza near Kozienice, Januszno near Pionki, Stanisławice near Kozienice) and from the Niwa Babicka borehole near Ryki, drilled for the need of the Detailed Geological Map of Poland at a scale of 1:50,000, Żelechów sheet. Results of the analyses allow categorising the deposits into two types. The first one, recognized in Brzóza, Januszno and Stanisławice, contains large amounts of garnets and minerals resistant to chemical and mechanical weathering: tourmalines, zircons, staurolites, disthenes and rutiles. However, these deposits are differentiated regarding the contents of dominant heavy minerals. In Januszno, garnets predominate over resistant minerals. In Brzóza and Stanisławice, resistant minerals outnumber garnets. The second type of Preglacial deposits was recognized in the Niwa Babicka borehole. These deposits contain several dozens percents of chlorites, garnets and tourmalines. Results of the analyses allow inferring that the sources of Preglacial deposits found in the southern Mazovian Lowland were weathering mantles of various ages developed along the northern border of the Holy Cross Mountains and Lublin Upland, where very strong chemical weathering took place. The differences in the heavy mineral content can result from different transport directions (alluvial fans of the pra-Vistula or pra-Wieprz rivers) and differences in deposit (channel or flood) facies.

5

Mikrorzeźba powierzchni ziaren kwarcowych frakcji piaszczystej osadów preglacjalnych serii kozienickiej jako wskaźnik warunków transportu i depozycji w południowej części Niziny Mazowieckiej

Woronko B., Bujak Ł.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2010

|

nr 438

137--154

PL

W celu określenia charakteru osadów źródłowych, warunków transportu i depozycji osadów preglacjalnych akumulowanych na Nizinie Mazowieckiej, przeanalizowano je pod kątem mikromorfologii powierzchni ziaren kwarcowych frakcji piaszczystej (0,8–1,0 mm) analizowanej w skaningowym mikroskopie elektronowym (SEM). Badaniom poddano osady ze stanowisk Stanisławice, Brzóza, Januszno i Mościska. Uzyskane wyniki pokazują, że niezależnie od położenia i wykształcenia facjalnego reprezentują one wyłącznie środowisko wysokoenergetyczne wodne. Najbardziej charakterystyczną cechą osadów preglacjalnych jest bardzo słaby, jednakowy dla wszystkich ziaren, stopień ich obtoczenia. Dominującym procesem kształtującym powierzchnię badanych ziaren było trawienie chemiczne postępujące w czasie ich transportu w środowisku wodnym. Efektem tego procesu jest powstanie błyszczącej, gładkiej powierzchni określanej jako dulled surface. Abrazja mechaniczną miała jedynie drugorzędne znaczenie w modelowaniu ich powierzchni. Najbardziej prawdopodobne jest, że dla utworów preglacjalnych źródłowe mogły być zwietrzeliny osadów o cechach wręcz identycznych do nich. Ich transport najprawdopodobniej odbywał się na stosunkowo krótką odległość.

EN

Surface micromorphology of quartz sand grains (0.8–1.0 mm) of preglacial sediments from the Mazovian Lowland (Poland) was analysed under scanning electron microscopy (SEM) in order to determine characteristic features of source material, and conditions of transport and deposition of the sediments. Samples were taken from the Stanisławice, Brzóza, Januszno and Mościska sites. Research results show that all the analysed grains represent a high-energy aqueous environment, irrespective of location and facies setting. The most characteristic features of the preglacial sediments is a very poor grain rounding, equal in all cases. Chemical etching progressing during transportation of the sediments was a dominant process shaping the micromorphology of the grains. This process led to development of a shiny, smooth grain surface called „dulled surface”. Mechanical abrasion played only a secondary role. Most probably, the preglacial deposits sourced from weathered sediments which had apparently identical features as the analysed sediments. They were transported most probably over a very short distance.

6

Cechy teksturalne piaszczystych osadów preglacjalnych i warunki ich sedymentacji na przykładzie stanowisk Stanisławice k. Kozienic i Niwa Babicka k. Ryk

Bujak Ł.

Przegląd Geologiczny

|

2007

|

Vol. 55, nr 6

485-492

EN

Analysis of texture of preglacial sediments from Stanisławice near Kozienice and the Niwa Babicka borehole (map sheet Żelechów) allowed for both recognition of textural features of the sediments and identification of the sedimentary environment conditions. In addition, the recognition of textural features in the Niwa Babicka borehole has brought about the reinterpretation of the age of the upper part of preglacial sediments to assign them to the Pleistocene. The results of the analysis show that the sediments were accumulated in a periglacial climate prior to the first glacial transgression onto the territory of Poland.

7

Pozycja stratygraficzna osadów dolnego plejstocenu w południowej części Niziny Południowopodlaskiej - dyskusja merytoryczna

Woronko B., Żarski M., Bujak Ł.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2007

|

nr 425

87-103

PL

W trzech wierceniach Budziska (ark. Okrzeja), Wola Chomejowa i Kolonia Bronisławów (ark. Adamów), wykonanych na potrzeby Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50 000 w południowej części Niziny Południowopodlaskiej, stwierdzono duże rozbieżności w wynikach wykonywanych analiz. Analiza obtoczenia i zmatowienia ziarn kwarcowych frakcji piaszczystej stwierdza, że charakteryzuje je bardzo wysoki udział ziarn kształtowanych w środowisku eolicznym. Natomiast wyniki analizy palinologicznej korelują badane osady z miocenem lub eocenem, t.j. okresami, w których nie notuje się obecności procesów eolicznych. Ponadto wyniki analizy minerałów ciężkich i uziarnienia badanych osadów pozwalają sądzić, że najprawdopodobniej osady poniżej gliny sanu 1 można korelować ze schyłkiem preglacjalnym lub z okresem bezpośrednio poprzedzającym nasunięcie najstarszego na tym terenie lądolodu zlodowacenia narwi. Ochłodzeniu towarzyszył intensywny rozwój procesów eolicznych na obszarach znajdujących się w strefie peryglacjału, rozciągającej się na południe od maksymalnego zasięgu tegoż lądolodu. Transportowany przez wiatr materiał był składany w dolinach rzecznych. Neogeńska flora notowana w analizowanych osadach najprawdopodobniej znajduje się na wtórnym złożu. Może być związana z intensywną erozją starszych osadów przez wody rzeki pra-Wieprza lub pra-Krzny.

EN

Sedimentological analysis were preformed on samples taken from three boreholes: Budziska (Okrzeja sheet), Wola Chomejowa and Kolonia Bronisławów (Adamów sheet) drilled for need of the Geological map of Poland in a scale 1:50,000 in the southern part of the Southern Podlasie Lowland. Some significant discrepancies in certain features of the sediments are observed: high share of rounded and frosted quartz sand grains show aeolian environment of sedimentation. However according to the results of palynological analysis, the sediments were deposited in Miocene or Eocene periods, when aeolian processes are thought to be rather absent. Moreover, results of heavy minerals analysis and sieving analysis allow to infer that sediments lying under glacial till of San 1 can be correlated with the end of Preglaciation or with a period directly preceding oldest glacial transgression in this area, the Narevian Glaciation. During climate deterioration aeolian processes intensified in the periglacial zone south of the maximum glacial extend. Wind transported material was accumulated in river valleys. Neogene flora found in these sediments was probably redeposited and originated from older sediments eroded by the pra-Wieprza or pra-Krzna rivers.

8

Cechy teksturalne osadów jako źródło informacji o warunkach środowiska, sedymentacji, na przykładzie osadów plejstoceńskich z profilu Glinojeck (Równina Raciąska)

Bujak Ł., Woronko B., Wrotek K.

Przegląd Geologiczny

|

2006

|

Vol. 54, nr 4

319-325

EN

Analysis of the texture of sediments from the Glinojeck borehole (sheet Sochocin) allowed to better understand conditions of their accumulation environment. Sandy sediments were divided into fluvioglacial, fluvioperiglacial and fluvial units. Rate and duration of the accumulation processes were determined. The analysis also allowed to distinguish between thick units of glacial till. No sediments representing climatic optimum of any interglacial were found in the borehole since the sediments must have been accumulated in harsh environmental conditions (sparse vegetation and intensive aeolian processes during the Małopolanian and Great Interglacials).