Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ użytkowania terenu na warunki siedliskowe i szatę roślinną wybranych śródleśnych i śródpolnych oczek wodnych

Gamrat R., Gałczyńska M., Kochanowska R., Burczyk P.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2013

|

T. 13, z. 4

17--29

PL

Różnorodne pasy roślinne ułożone koncentrycznie wokół tafli wodnej oczek, spełniają funkcje biocenotyczne i ochronne w odniesieniu do jakości i ilości wody w glebie i w zbiorniku. Celem podjętych badań było określenie wpływu pasów roślinnych w dwóch środowiskach oczek wodnych, tj. pola i lasu, na szatę roślinną i wilgotność siedlisk. Prace florystyczno-fitosocjologiczne przeprowadzono w latach 2008–2010 – w dwóch grupach, po trzy oczka. Wykonano 54 spisy florystyczne oraz 62 zdjęcia fitosocjologiczne. Badania prowadzono na terenie leśnego Parku Krajobrazowego Dolina Słupi oraz na obszarze pól w sąsiedztwie leśnego kompleksu Puszczy Bukowej. Określono zależność zróżnicowania wilgotnościowego siedlisk, określanego metodą Oświta na podstawie szaty roślinnej, od sąsiedztwa. Wyniki badań potwierdziły wcześniejsze założenia o większej wilgotności siedlisk śródleśnych oczek wodnych. Na podstawie analizy wariancji wartości parametru wilgotnościowego ustalono, że istotny wpływ na jego wartość miały głównie dwa czynniki: typ oczka i rodzaj ochronnego pasa roślinnego. Podobną zależność określono w przypadku liczby gatunków roślin w oczkach. Więcej gatunków roślin (105) i zbiorowisk (15) stwierdzono w śródpolnych oczkach wodnych, pomimo braku sąsiedztwa jakichkolwiek struktur ochronnych, tj. drzew lub krzewów. Różnice te potęgowała obecność wszystkich roślinnych pasów wokół oczek śródpolnych, których, ze względu na brak pochyłości skarpy, w przypadku oczek śródleśnych nie wyodrębniono. Analiza statystyczna wyników badań parametrów fizykochemicznych wody wskazała istotny wpływ wartości czynników, takich jak: typ oczka i pora roku.

EN

Various plant belts arranged concentrically around the water surface in ponds have biocoenotic functions but are also important for water quality and the amount of water in soil and in the pond. The aim of this study was to determine the influence of vegetation belts in two pond surroundings – Fields and forest – on vegetation and habitat moisture. In the years 2008-2010, floristic and phytosociological research was conducted in two groups of three ponds in each. Fifty four floristic lists and 62 phytosociological relevés were made. The study was performed in a forest of the Słupia Valley Landscape Park and on fields near the forest complex of the Beech Forest. The relationship was analysed between habitat moisture (estimated with the Oświt’s method) and the type of surrounding. Obtained results confirmed preliminary assumptions about higher moisture in the habitat of midforest ponds. The analysis of variance showed a significant impact of the type of pond and the type of protective plant belt on moisture parameters. The same factors were decisive for the number of species in ponds. More plant species (105) and communities (15) were found in the studied midfield ponds despite the absence of any protective structures like trees or shrubs in the vicinity. Midfield ponds had a complete vegetation belt which was not defined in forest ponds, due to the absence of an escarp. Statistical analysis of physical and chemical parameters of water showed significant differences between pond types and seasons.

2

Zróżnicowanie warunków siedliskowych i zbiorowisk roślinnych w dolinie Iny w okolicach Sowna. Cześć III. Zróżnicowanie zbiorowisk łąkowych na tle warunków glebowych

Gamrat R., Kochanowska R., Niedźwiecki E.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2010

|

T. 10, z. 1

157-165

PL

Równocześnie z badaniami hydrologiczno-glebowymi, na sporadycznie użytkowanych łąkach w dolinie Iny, wykonywano badania florystyczno-fitosocjologiczne (lata 2000-2002). Ich celem było określenie zróżnicowania szaty roślinnej w zależności od warunków glebowych i wilgotnościowych, wzdłuż transektu, przecinającego dolinę na linii Sowno-Przemocze. Na obszarze trzech typów gleb - mad brunatnych, mad próchnicznych i torfowo-murszowych - wyróżniono 15 fitocenoz, wśród których największą powierzchnię zajmowały zbiorowiska trawiaste. Należały do nich: Alopecuretum pratensis, Deschampsietum caespitosae, Scirpetum sylvatici, Valeriano-Filipenduletum, zbiorowisko Deschampsia caespitosa-Carex acuta, zbiorowisko Deschampsia caespitosa-Juncus effusus, zbiorowisko Festuca pratensis, Holcus lanatus-Festuca rubra, Caricetum acutiformis, Phalaridetum arundinaceae i Phragmitetum australis. Sporadycznie występowały zbiorowiska ruderalne (Anthriscetum sylvestris, Urtico-Calystegietum sepium). Zmieniające się warunki glebowe wokół silnie meandrującej rzeki oraz czas trwania wiosennych zalewów wpłynęły na mozaikowatość zbiorowisk roślinnych. Czynnikami w największym stopniu wpływającymi na rozwój i kształtowanie się szaty roślinnej były warunki glebowe i wilgotnościowe oraz antropopresja. Brak stałego użytkowania łąk w dolinie spowodował ekspansję śmiałka darniowego (Deschampsia caespitosa (L.) P.B.).

EN

Simultaneously with hydrological and soil studies on sporadically used meadows in the Ina River valley, floristic-phytosociological properties were investigated in the years 2000-2002. The aim of the study was to determine the diversity of vegetation cover in relation to soil and humidity conditions along the valley transect from Sowno to Przemocze. Peat-muck soils, alluvial humic soils and alluvial brown soils were found in the study area. Out of 15 described phytocoenoses, the largest area was occupied by grasses such as: Alopecuretum pratensis, Deschampsietum caespitosae, Scirpetum sylvatici, Valeriano-Filipenduletum, Deschampsia caespitosa-Carex acuta community, Deschampsia caespitosa-Juncus effusus, Festuca pratensis, Holcus lanatus-Festuca rubra, and then by rushes: Caricetum acutiformis, Phalaridetum arundinaceae, Phragmitetum australis. Ruderal phytocoenoses of Anthriscetum sylvestris and Urtico-Calystegietum sepium occurred sporadically. Diversity of soils around the strongly meandering Ina River and different time of spring floods resulted in mosaic pattern of plant communities. The main factors affecting the development and structure of plant communities were the soil, humidity and antropogenic impacts. A lack of permanent utilisation of meadows in the valley facilitated the expansion of the tufted hair grass (Deschampsia caespitosa (L.) P.B.).

3

Różnorodność flory rowów melioracyjnych w dolinie Iny

Gamrat R., Kochanowska R., Arciuszkiewicz U.

Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Nr 18

176-177

4

Zróżnicowanie siedliskowe a ochrona czynna łąk pełnikowych (Trollius europaeus L.) koło Bobolic

Kochanowska R.

Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Nr 12

129-130

5

Roślinność strefy ekotonowej dolnego biegu Iny

Kochanowska R., Gamrat R., Łysko A., Sotek Z., Stasińska M., Prajs B.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2004

|

T. 4, z. 2a

321-334

PL

Zbiorowiska roślinne wzdłuż biegu Iny mają strefowy układ. Na różnorodność strefy ekotonowej wpływa zmienna hipsometria doliny różnicująca szybkość nurtu rzeki. Celem podjętych badań było rozpoznanie florystyczne strefy ekotonowej. W strefie ekotonowej rzeki, na odcinku 10 km, między Stawnem a Goleniowem, założono 30 stałych powierzchni badawczych, gdzie w latach 2000-2002 prowadzono badania florystyczno-fitosocjologiczne. Wydzielono siedem odmiennych pod względem przyrodniczym obszarów przyległych, wpływających na szerokość strefy ekotonowej oraz strukturę szaty roślinnej. Zróżnicowanie wilgotnościowe siedlisk wpływa na bogactwo gatunków roślinnych. Na stosunkowo niewielkim odcinku Iny stwierdzono 197 gatunków roślin naczyniowych, w tym 9 chronionych oraz 10 zagrożonych i rzadkich.

EN

Riverine plant communities of the Ina river are displaced in the zonal arrangement. The diversity of the ecotone zone is affected by variable hypsometry of the valley which differentiates the speed of the river current. The aim of the studies was to recognize floristic composition of the ecotone zone. In the ecotone zone of the 10 km long river stretch between Stawno and Goleniów, 30 permanent sites were selected, where floristic and phytosociological investigations were conducted in the years 2000-2002. Seven sites of different width and vegetation structure were selected within the study area along the ecotone zone. Differences in humidity of the sites influenced the richness of plant species. On relatively short stretch of the Ina, 197 vascular plant species were found, including 9 protected species and 10 endangered and rare plant species.

6

Mokradła w krajobrazie młodoglacjalnym Pomorza Zachodniego

Kochanowska R., Rygielski T.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2001

|

T. 1, z. spec. (3)

69--82

PL

Praca jest podsumowaniem wieloletnich florystycznych i fitosocjologicznych badań (1992–1999), dotyczących zmian szaty roślinnej mokradeł Pomorza Zachodniego w określonych warunkach geomorfologicznych. Stwierdzono znaczną synantropizację i zubożenie szaty roślinnej, przedstawiono zagrożenia wynikające z zaniechania użytkowania łąk położonych na zmeliorowanych (zwłaszcza w systemie polderowym) torfowiskach niskich.

EN

The paper summarises the long-term (1992-1999) floristic and phytosociological studies on changes of Western Pomeranian plant communities in relation to the geomorphology of the region. Western Pomerania, an area with the largest number of peat deposits in the country, features all types of peatlands, i.e. fens, raised and transitional bogs, spring-fed mires and the distinctive kettle-bogs. The substantial concentration of fens can be found in the Szczecin Lowland in the area featuring the one of the largest reophilous peatland in Europe - Międzyodrze. Fens occupy the flood terrace of Dębskie Lake extending northwards to the mouth of the Odra River. Elsewhere, fens occupy areas of the ground moraine along the Baltic coast, especially valleys of the rivers Ina, Parseta and Leba. The largest associations of globeflower Trollius europeus are located on Pomerania. Considerable synanthropization and impoverishment of plant communities has been found on Western Pomerania resulting from abandoned utilisation of grasslands, especially those situated on the drained low moor. At present, the extensive grassland complexes are dominated by communities of Deschampsia caespitosa. A new element of the agricultural landscape are hectars of monoculture of Urtica diolca, Cirsiwn arvense or Anthriscus sylvestris.

7

Badania florystyczne na terenie torfowiska Reptowo

Kochanowska R., Prajs B., Prajs J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2001

|

T. 1, z. spec. (3)

221--232

PL

Praca przedstawia wyniki wstępnych badań florystycznych na terenie torfowiska Reptowo. Badany obszar osuszony jest na skutek długotrwałego odwadniania. Porośnięty jest przez zbiorowiska leśne o wtórnym charakterze i niemal zupełnie pozbawiony zbiorowisk mszarnych. Planowana renaturyzacja zapobiegnie niewątpliwie dalszej degradacji i zainicjuje rozwój roślinności torfowiskowej.

EN

This compilation summerizes the results of preliminary floristic studies carried out on the Reptowo Bog. The examined area has been dried off in a consequence of long lasting drainage. Right now it is overgrown by forest communities of a secondary character and are al most deprived of moss communities. Flora of the bog is diversified according to water level in soil. The bog species, Ledum palustre, Betula pubescens, Eriophorum vaginatum, E. angustifolium, survived in the most wet places as well as mosses, especially Sphagnum fallax and Sph. palustre. The forest species, for example Deschampsia flexuosa, Vaccinium myrtillus, Luzula pilosa, Pteridium aquilinum are generally located on dryer spots. Deep ditches are the places where spontaneous restoration takes place and the water surface is covered by bog Moses there. There are sites where protected plant species grow: Ledum palustre, Osmunda regalis and Lycopodium annotinum. Restoration process which has been launched could prevent further degradation of the environment and would initiate the progress of typical peat bog species.

8

Characteristics of intrafield water holes in Western Pomerania in relation to differentiation of the young-glacial landscape and human impact

Kochanowska R., Pieńkowski P., Wołejko L.

Journal of Water and Land Development

|

1998

|

no. 2

85-101

EN

The paper present the results of multidisciplinary research on the small, usually outletless depressions, called water holes or melting hollows. The studies were carried out in five agriculturally used study areas, situated within major geomorphologic structures of the Szczecin Pomerania. The distribution, present state, internal structure, vegetation differentiation and threats to their existence were analysed on the base of field data. The origin and typology of water holes was discussed, as well as their role for different biota. The rate of disappearance of holes was analysed through comparison of historical and the present maps. It was found that the occurrence of small water reservoirs in Szczecin Pomerania is connected with zonal character of the geomorphologic forms of the post glacial landscape. Regions of their greatest concentration concur with the range of the consecutive phases of the Baltic Sea glaciation, particularly with in the Pomerania stage line. A close relation between the number and type of water holes and the geomorphologic structure of the area was found. While water holes are numerous in the front moraine zone, they hardly exist in the outwash plain area.

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań nad znaczeniem i rozmieszczeniem oczek wodnych w krajobrazie rolniczym, które prowadzono w pięciu różnych jednostkach geomorfologicznych Pomorza Zachodniego. Analizowano lokalizację oczek i ich bezpośrednie otoczenie, zróżnicowanie elementów biotycznych z uwzględnieniem struktury i składu roślinności. Oceniano również wpływ antropopresji i tempo zanikania oczek. Wyniki badań przeprowadzonych w różnych jednostkach geomorfologicznych wykazały związek liczby i gęstości występowania oczek z typem budowy geomorfologicznej i charakterem rzeźby terenu. Również główne formy użytkowania terenu, związane z warunkami fizjograficznymi, miały istotny wpływ na przestrzenne i jakościowe zróżnicowanie oczek. Stwierdzono wyraźny proces zanikania oczek. Z istniejących w XIX w. małych zbiorników wodnych na wybranym obszarze moreny czołowej przetrwało do obecnych czasów zaledwie 37%. Na badanym obszarze wyróżniono cztery kategorie oczek zależnie od występującej szaty roślinnej. Są to: oczka wodne o odkrytym lustrze wody, z roślinnością z rzędów Lemnetalia i Phragmitetalia; oczka wodne okresowo wysychające z roślinnością z rzędów Phragmitetalia i Bidentetalia tripartiti. Ponadto występują zagłębienia nitrofilne z przewagą roślinności rzędu Molinietalia i klasy Artemisietea oraz zagłębienia powstałe w wyniku eksploatacji torfu. Zaobserwowana duża różnorodność roślinności, występująca na niewielkiej przestrzeni oczek i wokół nich, stwarza dogodne warunki dla bytowania wielu grup organizmów zwierzęcych.