Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Maritime safety in the approach of L. von Bertalanffy’s general system theory

Zięcina Marcin, Sokołowski Wojciech, Ficoń Krzysztof

Systemy Logistyczne Wojsk

|

2022

|

Vol. 57, no. 2

101--126

EN

The paper presents an original concept of maritime safety modeling using the tool apparatus of L. von Bertalanffy’s general systems theory. In the introduction, the methodological assumptions of the general systems theory were formulated, which was used to build a formalized model of the maritime security system, including all the basic structures of the system topology, i.e. separated components, basic relations between these elements and the specification of the system environment. Using the tool apparatus of the general systems theory by L. von Bertalanffy in the modeled Maritime Security System, the basic elements of the system approach were distinguished, i.e. the concept of a set, structural elements, system relations, external environment and system inputs and outputs. The main research thesis is that maritime security, which is a kind of open system, can be interpreted on the basis of general systems theory, which provides effective research tools for a broader look at the application side of maritime safety. The basis of this thesis is the assumption that maritime security can be interpreted as a praxeological system of action that functions in a specific holistic environment, constantly exchanging information, energy and matter with it, thanks to which the entropy (disorder) of the system remains in a certain (safe) equilibrium. Finally, a brief analysis of the controversy surrounding a universal systems approach with regard to application in the social sciences and humanities was conducted.

PL

W artykule przedstawiono autorską koncepcję modelowania bezpieczeństwa morskiego z wykorzystaniem aparatury ogólnej teorii systemów L. von Bertalanffy’ego. We wstępie sformułowano założenia metodologiczne ogólnej teorii systemów, które posłużyły do zbudowania sformalizowanego modelu systemu bezpieczeństwa morskiego, uwzględniającego wszystkie podstawowe struktury topologii systemu, tj. specyfikację środowiska systemowego. Wykorzystując aparat narzędziowy ogólnej teorii systemów L. von Bertalanffy’ego w modelowanym Systemie Bezpieczeństwa Morskiego wyróżniono podstawowe elementy podejścia systemowego, tj. pojęcie zbioru, elementy strukturalne, relacje systemowe, otoczenie zewnętrzne i wejścia systemowe oraz wyjścia. Główną tezą badawczą jest to, że bezpieczeństwo morskie, które jest swego rodzaju systemem otwartym, może być interpretowane w oparciu o ogólną teorię systemów, która dostarcza skutecznych narzędzi badawczych dla szerszego spojrzenia na aplikacyjną stronę bezpieczeństwa morskiego. Podstawą tej tezy jest założenie, iż bezpieczeństwo morskie można interpretować jako prakseologiczny system działania funkcjonujący w określonym holistycznym środowisku, stale wymieniający z nim informacje, energię i materię, dzięki czemu entropia (nieporządek) systemu pozostaje w pewnej (bezpiecznej) równowadze. Na koniec dokonano krótkiej analizy kontrowersji wokół uniwersalnego podejścia systemowego w odniesieniu do zastosowań w naukach społecznych i humanistycznych.

2

Technical engineering as a stimulator of development and civilisational progress

Ficoń Krzysztof, Sokołowski Wojciech, Zięcina Marcin

Scientific Journal of the Military University of Land Forces

|

2022

|

Vol. 54, No. 3(205)

397--414

EN

The article presents theoretical and practical aspects of the operation of a key engineering category, i.e. technical engineering, and its dominant influence on the level of technical and civilisational development in evolving societies. The introduction discusses the concept, role, and place of technical engineering, and the general methodological framework applied in it. It emphasises the strong links between the scientific theoretical foundations of technical engineering and engineering practice, which stem chiefly from societal needs and utilitarian passions of many researchers involved in the creative art of engineering. The following section presents technical and technological assumptions and practical achievements of selected categories of technical engineering, such as: civil, water, military, mechanical, electrical, process, materials, and extreme engineering. The article is a conceptual review and stresses the synergy between science, knowledge, and technology (mainly technical and applied), as well as competences and skills, against the background of utilitarian societal needs.

PL

W pracy przedstawiono teoretyczne i praktyczne aspekty funkcjonowania kluczowej kategorii inżynierii, tj. inżynierii technicznej i jej dominujący wpływ na poziom rozwoju techniczno-cywilizacyjnego ewolucyjnie kształtowanych społeczeństw. We wstępie omówiono pojęcie, rolę i miejsce oraz ogólny schemat metodologiczny stosowany w inżynierii technicznej. Podkreślono silne związki naukowych podstaw teoretycznych inżynierii technicznej ze sferą praktyki inżynierskiej, wynikające głównie z potrzeb społecznych, a także utylitarnych pasji wielu badaczy zajmujących się kreatywną sztuką inżynierską. W dalszej części zaprezentowano założenia techniczno-technologiczne i praktyczne osiągnięcia wybranych kategorii inżynierii technicznej, takie jak: inżynieria lądowa, wodna, wojskowa, mechaniczna, elektryczna, procesowa, materiałowa i inżynieria ekstremalna. Praca ma charakter konceptualno-przeglądowy i akcentuje synergię nauki, wiedzy i technologii (głównie technicznej i stosowanej) oraz kompetencji, umiejętności na tle utylitarnych potrzeb społecznych.

3

Systems engineering – synergy of science, knowledge and applied technology

Ficoń Krzysztof, Sokołowski Wojciech, Zięcina Marcin

Scientific Journal of the Military University of Land Forces

|

2022

|

Vol. 54, No. 4(206)

540--559

EN

The following paper presents the theoretical foundations and selected practical applications of systems engineering. To begin with, the concept and subject of systems engineering is defined and embedded in the family of systems sciences. It also outlines the systems approach methodology applied in the systems engineering and the strong interdependencies that exist between systems theory and the practice of building systems applications. The matter of presenting selected categories of systems engineering, such as requirements engineering, environmental engineering, safety engineering, medical engineering, genetic engineering, management engineering, financial engineering, software engineering and social engineering was pivotal element of the paper. The paper has a form of a synthesis and an overview and contributes to further discussions within the framework of promoting a universal systems approach in the praxeological disciplines of the different categories of technical and non-technical, tangible and intangible, but always innovative and creative engineering.

PL

W pracy przedstawiono podstawy teoretyczne i wybrane aplikacje praktyczne inżynierii systemowej. Na wstępie zdefiniowano pojęcie i przedmiot inżynierii systemowej, którą osadzono w rodzinie nauk systemowych. Nakreślono też metodologię podejścia systemowego, wykorzystywaną w nurcie inżynierii systemowej i silne współzależności, jakie istnieją między teorią systemową a praktyką budowania aplikacji systemowych. Szczególny wysiłek został skupiony na prezentacji wybranych kategorii inżynierii systemowej, takich jak: inżynieria wymagań, środowiska naturalnego, bezpieczeństwa, medyczna, genetyczna, zarządzania, finansowa, oprogramowania i społeczna. Praca ma charakter syntetyczno-przeglądowy i stanowi przyczynek do dalszych dyskusji w ramach propagowania uniwersalnego podejścia systemowego w nurcie prakseologicznych dyscyplin różnych kategorii inżynierii technicznej i nietechnicznej, materialnej i niematerialnej, ale zawsze innowacyjnej i kreatywnej.

4

Wykorzystanie teorii sieci Petriego w procesie odtwarzania gotowości bojowej statków powietrznych

Sokołowski Wojciech, Ficoń Krzysztof, Zięcina Marcin

Rocznik Bezpieczeństwa Morskiego

|

2022

|

XVI

1--23

PL

W pracy zostały zarysowane uwarunkowania i perspektywy wykorzystania wybranych elementów teorii sieci Petriego do modelowania procesów odtwarzania gotowości bojowej (przedstartowej) bojowych statków powietrznych. We wstępie przedstawiono definicje tytułowych pojęć i terminów determinujących strukturę i funkcjonalności budowanego modelu. Ze względu na skomplikowany i niezbyt popularny aparat matematyczny sieci Petriego szczegółowo omówiono zasady budowy tych sieci oraz stosowaną notację formalną eksponującą takie terminy jak: zbiór miejsc (stanów), zbiór stanów (tranzycie) oraz znaczniki (tokeny). Do modelowania procedur odtwarzania gotowości bojowej statków powietrznych wykorzystano teoretyczny aparat sieci Petriego. Główna teza pracy głosi możliwość wykorzystania aparatu logiczno-matematycznego sieci Petriego do badania złożonych, czasowo-przestrzennych procesów współbieżnych, które mogą być wykonywane równolegle i jednocześnie. Jak wynika z przeprowadzonych analiz nawet stosunkowo prosty 2-stanowy model odtwarzania bojowej statku powietrznego jednoznacznie wykazał praktyczną użyteczność sieci Petriego do analizowania rzeczywistych systemów i obiektów współbieżnych.

5

Bezpieczeństwo morskie państwa jako kategoria typologiczna bezpieczeństwa narodowego

Zięcina Marcin, Ficoń Krzysztof

Systemy Logistyczne Wojsk

|

2021

|

Vol. 54, no. 1

25--42

PL

Celem artykułu jest przedstawienie oryginalnego podejścia do problematyki modelowania bezpieczeństwa morskiego, które powszechnie jest traktowane jako jedna z wielu kategorii dominującego w teorii i praktyce bezpieczeństwa narodowego. We wstępne zarysowano elementy teorii bezpieczeństwa i podstawowe jego definicje. Podjęto także dyskusję na temat niekończącego się problemu rozłączności/ tożsamości bezpieczeństwa narodowego i bezpieczeństwa państwa. Dla bezpieczeństwa morskiego zostały wyspecyfikowane zasadnicze rodzaje zagrożeń powodujących jego destrukcję. Szczególną uwagę zwrócono na wielowymiarowość bezpieczeństwa morskiego i związane z tym podziały typologiczne oraz konsekwencje prawno-międzynarodowe. Nakreślono zasadnicze przesłanki, zgodnie z którymi bezpieczeństwo morskie jest uważane za pojęcie wieloznaczne, o znaczeniu ogólnoświatowym i transgranicznym. Odnosi się ono do całego środowiska morskiego, będącego kategorią wspólną dla wszystkich uczestników życia międzynarodowego. Określa ono ogólne warunki korzystania z przestrzeni i obszarów morskich przez różne podmioty krajowe, międzynarodowe, a także komercyjne, publiczne i niepubliczne – zgodnie z pewnymi zasadami przestrzegającymi uniwersum bezpieczeństwa. W zakończeniu wskazano główne podmioty i organa administracyjne kształtujące wymagane standardy bezpieczeństwa w wymiarze krajowym i międzynarodowym. Główna teza pracy orzeka, iż bezpieczeństwo morskie jako kategoria rodzajowa bezpieczeństwa narodowego w istotny sposób wpływa na wiele rodzajów bezpieczeństwa przedmiotowego, a tym samym na ogólny poziom bezpieczeństwa narodowego każdego państwa nadbrzeżnego. W dobie globalizacji bezpieczeństwo morskie tych państw, obok bezpieczeństwa ekonomicznego, społecznego, gospodarczego, informacyjnego, energetycznego i wielu innych, jest jednym z kluczowych komponentów bezpieczeństwa narodowego i bezpieczeństwa państwa.

EN

The aim of the article is to present an original approach to the issue of maritime security modeling, which is commonly treated as one of the many categories dominant in the theory and practice of national security. Elements of the theory of security and its basic definitions are initially outlined. There was also a discussion on the endless problem of severability / identity of national security and state security. For the eponymous maritime security, the basic types of threats causing its destruction have been specified. Particular attention was paid to the multidimensionality of maritime security and the related typological divisions and legal and international consequences. The underlying rationale for considering maritime safety as an ambiguous concept with global and transboundary relevance has been outlined. It relates to the entire marine environment, which is a category common to all participants in international life. It defines the general conditions for the use of sea space and areas by various national, international, commercial, public and non-public entities – in accordance with certain rules respecting the security universe. The conclusion indicates the main entities and administrative bodies shaping the required safety standards in the national and international dimension. The main thesis of the work states that maritime security, as a generic category of national security, has a significant impact on many types of subject security, and thus on the general level of national security of each coastal state. In the era of globalization, the maritime security of these countries, along with economic, social, economic, information, energy and many other securities, is one of the key components of national security and state security.

6

Logistyka spętana łańcuchami dostaw

Ficoń Krzysztof, Zięcina Marcin

Systemy Logistyczne Wojsk

|

2020

|

Vol. 53, no. 2

33--51

PL

W pracy podjęto ciągle otwartą dyskusję nad rolą, miejscem i znaczeniem tradycyjnej logistyki w procesie zarządzania łańcuchami dostaw. W tym celu podano wybrane definicje łańcuchów dostaw i logistyki, które posłużyły do identyfikacji systemowych współzależności i relacji między tymi kategoriami. We wstępie przedstawiono genezę i wojskowe korzenie pojęcia logistyki, która dopiero z czasem na gruncie gospodarki rynkowej zaczęła funkcjonować wstrukturze rozmaitych łańcuchów dostaw. Dalej szeroko zostały omówione najbardziej popularne w literaturze definicje łańcuchów dostaw oscylujące wokół jego tradycyjnych ujęć funkcjonalno-organizacyjnych. Wskazano także na miejsce klasycznych procesów logistycznych, takich jak transport, magazynowanie i opakowania w kształtowaniu funkcjonalności łańcuchów dostaw. Usługowa logistyka pełni funkcję swoistego spoiwa łączącego poszczególne ogniwa łańcucha dostaw, gwarantując jego spójność i funkcjonalną ciągłość. Przedmiotem szczególnych analiz była dyskusja wokół podażowej lub popytowej natury łańcucha dostaw. Z punktu widzenia pryncypiów gospodarki rynkowej dominującym wyznacznikiem łańcucha dostaw powinna być jego funkcja ssąca, obrazująca prymat popytu rynkowego nad wtórną podażą rynkową. To pierwotne potrzeby klientów, czyli popyt rynkowy determinują celowość istnienia określonego łańcucha dostaw. Niestety dominujący w literaturze łańcuch dostaw jednoznacznie preferuje stronę podażową, co stanowi pewnego rodzaju antytezę gospodarki rynkowej. Z uwagi na liczne kontrowersje wokół tytułowego pojęcia „łańcuch dostaw” przeanalizowano takie jego aspekty logistyczne jak: rynkowe relacje popyt – podaż, struktura sieciowa i łańcuchowa, różnorodność asortymentowa, rozległość przestrzenna oraz generowane przez niego efekty synergiczne. Na zakończenie zbadano związki semantyczno-mnogościowe między pojęciem logistyki i łańcucha dostaw. Celem pracy był dwugłos autorów wkwestii tak bardzo dyskusyjnej i chyba nigdy niezamkniętej, jak relacje między podejściem logistycznym a pragmatyką łańcuchów dostaw. Do zbadania tego problemu posłużono się metodą przeglądu i krytyczną analizą literatury, rekapitulując w zakończeniu uwagi i wnioski płynące z przeprowadzonych badań.

EN

The paper presents an open discussion on the role, place and meaning of traditional logistics in the process of supply chain management. For this purpose, selected definitions of supply and logistics chains were provided, which were used to identify systemic interdependencies and relationships between these categories. The introduction presents the origins and military roots of the concept of logistics, which only began to function in the structure of various supply chains on the basis of the market economy. Next, the most popular definitions of supply chains in the literature, oscillating around its traditional functional and organizational concepts, are discussed in detail. The place of classic logistics processes, such as transport, storage and packaging,in shaping the functionality of supply chains was also indicated. Service logistics acts as a kind of binder connecting individual links in the supply chain, guaranteeing its consistency and functional continuity. The subject of specific analyzes was the discussion about the supply or demand nature of the supply chain. From the point of view of the principles of market economy, the dominant determinant of the supply chain should be its suction function, illustrating the primacy of market demand over secondary market supply. It is the primary needs of customers, i.e. market demand, that determine the purposefulness of a specific supply chain. Unfortunately, the supply chain dominating in the literature clearly prefers the supply side, which constitutes a kind of antithesis of the market economy. Due to the numerous controversies surrounding the title concept of "supply chain", its logistic aspects were analyzed: market relations of demand - supply, network and chain structure, assortment diversity, spatial extent and synergistic effects generated by it. Finally, the semantic-set relationship between the concept of logistics and the supply chain was examined. The aim of the work was the authors' voices on a question as debatable and probably never closed as therelationship between the logistics approach and the pragmatics of supply chains. The method of review and critical analysis of the literature was used to investigate this problem, concluding with the comments and conclusions drawn from the research.