Przedstawiono zasady tworzenia scenariuszy ograniczania emisji PM2,5, SO2, NOx, LZO i NH3 do powietrza w Unii Europejskiej z wykorzystaniem zintegrowanego modelu GAINS. Opisano zasady określania zdrowotnych i środowiskowych celów ograniczania emisji, będących podstawą wyznaczania prognozowanych wielkości emisji, które następnie są przedmiotem negocjacji i porozumień międzynarodowych, a ostatecznie stają się częścią polityki i prawa ochrony powietrza w UE.
EN
Air pollution redn. scenarios regarding particulate matter 2.5 μm, SO2, NOx, volatile org. compds., NH3 in European Union based on the integrated assessment model were presented. The role of health and environmental objectives to reduce the impacts of air pollution in Europe were explained. Addnl., the importance of emission scenarios as the baseline for EU emission redn. negotiations and agreements of air improvement policy and law regulations was shown.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Emisja związków węgla (w postaci sadzy) do atmosfery ma istotny wpływ na środowisko i zdrowie ludzi. Zanieczyszczenie powietrza produktami spalania, mającymi unikatową kombinację właściwości fizycznych i chemicznych, jest istotnym składnikiem bardzo drobnego pyłu zawieszonego, który jest emitowany z różnego rodzaju źródeł związanych z procesami spalania. Związki węgla w aerozolu oraz zdeponowane w podłożu znajdują się na całym obszarze Ziemi. Odgrywają one ważną rolę w procesach intensyfikujących zmiany klimatu oraz mogą powodować negatywne skutki dla zdrowia w wyniku krótko- i długookresowego narażenia. Przytoczono spotykane w literaturze definicje różnych postaci węgla w powietrzu atmosferycznym i metody badań ich zawartości.
EN
A review, with 125 refs., of issues of air pollution with soot and methods of its monitoring. The effects of polluted air breathing on the human health was also discussed.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Przedstawiono zastosowanie koncepcji ładunków krytycznych zakwaszenia i eutrofizacji, opracowanej w ramach prac Konwencji w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości, do prognozowania narażenia ekosystemów lądowych na obszarach Natura 2000 na nadmierne depozycje atmosferyczne związków siarki i azotu przewidywane do 2020 r. w ramach rewizji Protokołu z Göteborga do tej Konwencji. Na podstawie analizy scenariuszy depozycji zanieczyszczeń przewiduje się dalszy spadek zagrożenia zakwaszeniem ekosystemów lądowych w wyniku zmniejszenia emisji związków siarki w ostatnich dekadach. Obecnie dużym wyzwaniem w Europie wydaje się być konieczność dalszego zmniejszania emisji związków azotu, których nadmierna depozycja może powodować znaczące zagrożenie dla różnorodności biologicznej.
EN
Crit. loads of acidification and eutrophication were calcd. for Natura 2000 areas in Poland by the internationally approved methodol. under the Convention on long-range transboundary air pollution. The S and N deposition scenarios until 2020 were used to calc. the crit. load exceedances, and to indicate the ecosystems with a risk due to acidification or eutrophication. The threats of acidification were significantly reduced because of the large S emission redn. The ecosystems with a risk due to N deposition is still remaining as the largest challenge for further N emission redn. both in Poland and in Europe.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Przedstawiono zastosowanie modelu CALPUFF do szacowania przestrzennych i czasowych zmian stężeń pyłów PM10 i PM2.5, powstających w procesach spalania w sektorze komunalno- bytowym (niska emisja). Model o rozdzielczości przestrzennej 9 × 9 km uruchomiony dla obszaru Polski z godzinowym krokiem obliczeń pozwolił na wyznaczenie okresów i tych lokalizacji, dla których niska emisja jest czynnikiem dominującym w kształtowaniu stężeń PM. Na potrzeby tego modelu opracowano bazę czasowo-przestrzenną emisji, uwzględniającą liczbę i powierzchnię użytkową budynków z podziałem na okresy budowy, rodzaj ocieplenia, techniki grzewcze i rodzaje paliw. Dla tych budynków określono zapotrzebowanie na ciepło (uwzględniając temperaturę powietrza), a następnie obliczono zużycie paliw z wykorzystaniem odpowiednich wskaźników emisji. W ostatecznym podziale przestrzennym emisji wykorzystano mapę pokrycia terenu i gęstości zaludnienia.
EN
A spatial and time-depending database of emissions was developed. The base contained the nos., ages, areas, thermal insulations of buildings, heating techniques and the types of fuels used. The database and the data on air temps. and population d. were used in a math. model to estimate the spatial and temporal changes of the concns. of particulate matter in air (grain diams. below 2.5 or 10 μm) resulting from the fuel combustion for the residential heating.
Ciągły rozwój cywilizacyjny wiąże się ze wzrostem zapotrzebowania na wodę przez odbiorców (mieszkańców, przemysł, sektor usługowy). Zrównoważone gospodarowanie zasobami naturalnymi wymaga rozpoznania ilościowego i jakościowego samych zasobów, a także szczegółowej analizy zapotrzebowania charakteryzującego się dużą dynamiką i zmiennością przestrzenną. Dostęp do wody o odpowiedniej jakości i po racjonalnej cenie jest nie tylko warunkiem decydującym o możliwości rozwoju miasta, ale także o jego atrakcyjności i konkurencyjności. Osiągnięcie optymalnego stanu gospodarowania zasobami wodnymi w skali miasta oraz w skali poszczególnych odbiorców może być skutecznie wspierane przez nowoczesne rozwiązania informatyczne i komunikacyjne. Przedmiotem artykułu jest charakterystyka multidyscyplinarnego projektu ISS EWATUS (Integrated Support System for Efficient WATer USage and resources management), który swoim zakresem obejmuje opracowanie systemów wspomagania decyzji do efektywnego gospodarowania wodą w skali miasta i w skali gospodarstwa domowego.
EN
The continuous development of civilization results in increased water demand (households, industry, commercial services). In order to provide a sustainable water resources management, it is necessary to assess resources' status in terms of quantity and quality, as well as to analyze significant spatial and temporal variations in the water demand. The availability of water of appropriate quality and at reasonable price is not only a condition deciding on the possibility of a city to develop, but it also influences its attractiveness and competitiveness. The optimum water management at both the city and the household scale can be effectively supported by innovative ICT solutions. This article describes the multidisciplinary ISS EWATUS project (Integrated Support System for Efficient WATer USage and resources management), which is aimed at development of decision support systems for efficient water management at the city and the household scale.
Zaprezentowano dwa współpracujące ze sobą modele ELCOM i CAEDYM, wykorzystane do modelowania ekosystemu zbiornika goczałkowickiego. Naszkicowano jak funkcjonuje hydrodynamiczny model ELCOM oraz pokazano jak zostały uzgodnione modelowane i obserwowane temperatury w zbiorniku w wyniku kalibracji parametru powierzchniowej wymiany ciepła. Następnie przedstawiono funkcjonowanie modelu CAEDYM, który opisuje zmienność w czasie stężeń wyselekcjonowanych substancji i organizmów w zbiorniku. Pokazano schemat przepływu materii między organizmami oraz uzyskane w wyniku kalibracji modelu dopasowanie modelowanych i obserwowanych stężeń chlorofilu a.
EN
The article presents two cooperating models, ELCOM and CAEDYM, used for modelling of the Goczałkowice reservoir ecosystem. It outlines the functioning of the ELCOM hydrodynamic model and shows how the modelled and observed reservoir temperatures were reconciled as a result of calibration of the surface heat exchange parameter. Next, it presents the functioning of the CAEDYM model, describing the variability in time of selected substances and organisms concentrations in the reservoir. The authors show a diagram of the matter flow between the organisms and the reconciliation of the modelled and observed chlorophyll a concentrations, obtained as a result of the model calibration.
Bez wątpienia zmiany klimatyczne są jednym z największych wyzwań, jakim globalne społeczeństwo stawić musi czoła w XXI wieku. Wyzwanie to związane jest z efektami, takimi jak nadmiar lub niedobór wód (susze, powodzie, wahania poziomu wód morskich), zmiany temperatury, a także nowe choroby i spadek różnorodności biologicznej. Odpowiedź na wyzwania związane z efektem zachodzących obecnie oraz przewidywanych zmian klimatycznych, powinna mieć charakter zarówno globalnych jak i lokalnych działań adaptacyjnych. Artykuł ten przedstawia podstawowe informacje o projekcie PREPARED, rozpoczętym w styczniu 2010. Celem projektu PREPARED jest potwierdzenie i demonstracja technologicznego przygotowania systemów zaopatrzenia w wodę oraz odprowadzania i oczyszczania ścieków do adaptacji do przewidywanych efektów zmian klimatu.
EN
There is no doubt that climate change is one of the most critical and challenging issue which the global community have to face in the 21st century. This challenge is related to effects such as too much or too little water (drought, flooding, sea level fluctuations), changes in a temperature, new diseases and loss of biodiversity. Response to the challenges posed by ongoing and future climate changes should take the form of adaptive actions at both local and global level. This article presents the basic Information on project PREPARED, started in January 2010. PREPARED is aimed at confirmation and demonstration of the technological preparedness of water supply and sanitation systems to adapt to the expected impacts of climate change.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.