Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Biomarkery, Tmax oraz refleksyjność witrynitu jako wskaźniki dojrzałości termicznej materii organicznej w skałach osadowych – korelacje i zakres stosowalności

Bieleń W., Matyasik I.

Nafta-Gaz

|

2018

|

R. 74, nr 8

575--583

PL

Niniejsza praca przedstawia zależności między różnymi wskaźnikami określającymi stopień dojrzałości termicznej materii organicznej. W badaniach wykorzystano pomiar refleksyjności witrynitu (Ro), pomiar Tmax z analizy Rock-Eval, molekularne wskaźniki dojrzałości otrzymane z analizy GC-MS frakcji nasyconej i aromatycznej ekstrahowanej substancji organicznej. Wzięto pod uwagę próbki zawierające witrynit, a także takie, które w składzie (głównie próbki dolnopaleozoiczne) zawierały macerały witrynitopo- dobne lub bituminit. Wykonano analizę korelacyjną między wskaźnikami stopnia dojrzałości dla próbek fliszu karpackiego oraz próbek reprezentujących utwory syluru i ordowiku oraz kambru górnego. Wyniki tych badań przedstawiono w postaci diagramów korelacyjnych oraz tabel korelacyjnych z obliczonymi współczynnikami korelacji.

EN

This study was aimed to determine the relationship between the various thermal indices determining the degree of organic matter maturity. In the correlation studies, vitrinite reflectance Ro, Tmax parameter from Rock-Eval analysis and indicators calculated obtained from the from the GCMS analysis data of aromatic and saturated fractions were used. For these studies samples containing macerals of vitrinite as well as samples containing vitrinite-like macerals in their composition were taken into account. An analysis of the relationship between indicators of the degree of maturity for samples representing: flysch Carpathian and for Silurian, Ordovician and Cambrian rocks was done. The results of these studies are presented in the form of correlation diagrams and tables with calculated correlation coefficients.

2

Wpływ sposobu oczyszczania rdzeni i próbek okruchowych ze składników płuczki olejowej na parametry geochemiczne Rock Eval

Zapała M., Bieleń W., Matyasik I., Kania M.

Nafta-Gaz

|

2017

|

R. 73, nr 7

465--472

PL

W pracy przetestowano skuteczność różnych mieszanin i rozpuszczalników w oczyszczaniu próbek okruchowych i rdzeniowych zanieczyszczonych składnikami płuczki olejowej. Przeprowadzone testy wykazały, że w żadnym przypadku nie uzyskano w 100% satysfakcjonującego efektu w postaci selektywnego wymycia niepożądanych zanieczyszczeń. Pomimo braku wyboru jednego środka czyszczącego udało się zminimalizować efekt zanieczyszczenia w drodze płukania alkoholem izopropylowym. W pracy przeanalizowano także i oszacowano zakres wpływu składników płuczki olejowej na uzyskiwane parametry geochemiczne z badań Rock Eval próbek okruchowych oraz rdzeniowych, charakteryzujących się różną litologią i różnymi własnościami przepuszczalności i zasobności w substancję organiczną.

EN

The studies tested the effectiveness of different mixtures and solvents in cleaning the cuttings and core samples contaminated by components of an oil based drill mud. The tests carried out showed that in no case was a 100% satisfactory result obtained, for selectively washed unwanted impurities. Despite the lack of choice of one single cleaning agent, we were able to minimize the effect of pollution by washing with isopropyl alcohol. The studies analyzed and assessed, the scope of the impact of the components of the oil mud on the geochemical parameters obtained from the Rock Eval analyses of cuttings and core samples, which are characterized by different lithology, permeability properties and are abundant in organic matter.

3

Elementy walidacji metody oznaczania δ18O i δD próbek ciekłych (EA-IRMS)

Janiga M., Bieleń W.

Nafta-Gaz

|

2017

|

R. 73, nr 7

473--478

PL

Celem pracy było wykonanie elementów walidacji metodyki oznaczeń składu izotopowego tlenu i wodoru próbek ciekłych (wody) przy użyciu spektrometru masowego połączonego z analizatorem elementarnym (EA-IRMS). Zarówno w przypadku oznaczeń składu izotopowego wodoru, jak i tlenu wykonano kalibrację przy zastosowaniu wzorca VSMOW2 oraz wyznaczono stretching factor (wykorzystując wzorzec SLAP2). Dla obydwu pierwiastków metody są dokładne (wartości rzeczywiste wzorca znajdują się w wyznaczonych przedziałach). Odchylenia standardowe powtarzalności i odtwarzalności są na niskim poziomie (dla tlenu: 0,15‰ i 0,21‰; dla wodoru: 1,2‰ i 1,3‰). Wartość niepewności pomiaru w przypadku oznaczeń składu izotopowego tlenu wynosi 0,569885% (czyli 0,310644‰ po przeliczeniu dla wzorca SLAP2), a w przypadku wodoru: 0,479804% (czyli 2,022375‰ po przeliczeniu dla wzorca SLAP2).

EN

The aim of the study was to perform validation of a methodology of isotopic composition determinations of oxygen and hydrogen liquid samples (water) using a mass spectrometer combined with an elemental analyzer (EA-IRMS). For the determination of both the hydrogen and oxygen isotopic composition, calibration was performed by using VSMOW2 standard, and stretching factor was determined using the SLAP2 standard. For both elements methods are accurate (the actual value can be found at designated intervals). The standard deviations of repeatability and reproducibility are low (for oxygen 0.15‰ and 0.21‰, for hydrogen 1.2‰ and 1.3‰). The value of measurement uncertainty for the determination of the isotopic composition of oxygen is 0.569885% (or 0.310644‰ after calculation for the SLAP2 standard) and for hydrogen is 0.479804% (or 2.022375 ‰ after calculation for SLAP2 standard).

4

Arylowe izoprenoidy jako wyznaczniki stref anoksycznych kolumny wody

Bieleń W., Matyasik I., Janiga M.

Nafta-Gaz

|

2017

|

R. 73, nr 11

857--863

PL

Niniejsza praca wskazuje na użyteczność arylowych izoprenoidów jako wskaźników do uszczegółowienia występowania stref fotycznych w środowisku sedymentacji osadów. Dokonano przeglądu 50 próbek bituminów wyizolowanych przez ekstrakcję próbek skał, zróżnicowanych stratygraficznie i litologicznie, pod względem występowania i dystrybucji arylowych izoprenoidów. W kilkunastu próbkach, w których stwierdzono obecność tych związków, została wykonana analiza korelacyjna z uwzględnieniem składu molekularnego arylowych izoprenoidów, które są użyteczne do oceny warunków paleośrodowiskowych. Na podstawie rozpoznania literaturowego wybrano wskaźniki geochemiczne, które posłużyły do określania stref anoksycznych. Arylowe izoprenoidy są pochodnymi izorenieratenu, czyli pigmentu, który występuje m.in. w zielonych bakteriach siarkowych (Chlorobiaceae). Dla tego typu bakterii niezbędnymi do życia czynnikami są światło i siarkowodór (H2S). Z tego względu izorenieraten, jak również związki pochodne, m.in. arylowe izoprenoidy (takie jak trimetyloarylowe izoprenoidy) oraz diarylowe izoprenoidy, są bardzo dobrymi wskaźnikami warunków anoksycznych (beztlenowych) w strefie fotycznej. Pozwalają one także ocenić czas trwania fotycznej strefy anoksycznej (PZA). Wykorzystanie arylowych izoprenoidów w połączeniu z interpretacją powszechnie stosowanego wskaźnika Pr/Ph pozwala na uściślenie warunków środowiskowych.

EN

The aim of this work is to show the method of identification of compounds from the aryl isoprenoids group, for elaborating the information about photic zones during sedimentation. Several dozen bitumen extracts (from different geological settings) were used for this purpose. The presence of aryl isoprenoids compounds was proven in a dozen of 50 tested samples. Correlation analysis with a composition of isoprenoid compounds which are widely used for paleoenvironmental condition assessment, was conducted for these samples. After literature studies, the authors attempted to select geochemical markers which could be useful for anoxic zones determination. Aryl isoprenoids are derivatives of isorenieratene – a pigment which occurs in green sulfur bacteria (Chlorobiaceae). For these kinds of bacteria, the factors required to control their lives, are light and hydrogen sulfide content. Because of this fact the isorenieratene and derivative compounds like aryl isoprenoids (trimethylaryl isoprenoids) and diaryl isoprenoids are very good indicators of anoxic (anaerobic) condition in a photic zone. They are also useful in the estimation of photic zone anoxia (PZA) duration in time. The use of aryl isoprenoids combined with the interpretation of a commonly used Pr/Ph indicator allows to specify environmental conditions.

5

Ocena zdolności skał paleozoicznych do generowania określonego typu węglowodorów na podstawie wyników badań geochemicznych uzyskanych w ramach realizacji projektu Blue Gas

Matyasik I., Kierat M., Brzuszek P., Bieleń W.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2016

|

nr 209 wyd. konferencyjne

443--447

PL

Artykuł stanowi podsumowanie prac wykonanych podczas realizacji zadania w projekcie MWSSSG, dotyczącego łupków dolnopaleozoicznych pod kątem wyznaczania sweet spotów w poszukiwaniach gazu. W tym celu przeanalizowano ponad 2000 próbek, reprezentujących utwory syluru, ordowiku i kambru górnego, otrzymanych z wierceń na koncesjach PGNiG S.A. oraz Lotos Petrobaltic S.A. Wydzielono poziomy stanowiące główne źródło generacji węglowodorów, zarówno ciekłych, jak i gazowych, w korelacji z typem materii organicznej i jej przeobrażeniem termicznym. Jednym z ważniejszych aspektów pracy jest określenie energii aktywacji kerogenu zawartego w potencjalnych wydzielonych formacjach macierzystych. Do tego celu zastosowano połączone techniki pirolizy otwartej Rock Eval i PY-GC, wraz z analizą biomarkerów. W obliczeniach kinetyki reakcji wykorzystano nowy program Kinetics 2015, którego rezultaty będą aplikowane do modelowania systemów naftowych.

EN

The article is a summary of works performed during realization of a task in MWSSSG project which concerns determination of sweet spots in shale gas exploration. More than 2000 samples from Silurian, Ordovician and Upper Cambrian shale samples from PGNiG S.A. and Lotos Petrobaltic S.A. drilling areas have been analyzed. Main source rock intervals have been determined in correlation with organic matter type and thermal maturity level. One of the main aspects of this work is kerogen activation energy determination of potential source rocks. Combined Rock Eval and PY-GC techniques with biomarker analysis have been applied for this purpose. For kerogen activation energy distribution calculation a new Kinetics 2015 software was used. Results will be applied in petroleum system modeling.

6

Zmiany składu chemicznego i izotopowego (inwersja) metanu, etanu i propanu na przykładzie gazów z formacji łupkowych Barnett (basen Fort Worth) oraz Fayetteville (basen Arkoma)

Janiga M., Bieleń W.

Nafta-Gaz

|

2016

|

R. 72, nr 10

785--789

PL

W złożach gazu z formacji łupkowych w USA o najwyższej produktywności zazwyczaj występuje inwersja składu izotopowego węgla w metanie, etanie i propanie. Efekt roll-over polega na zmianie normalnego trendu izotopowego (δ13C–C1 < δ13C–C2 < δ13C–C3) na odwrócony (δ13C–C1 > δ13C–C2 > δ13C–C3). Przyczyny takiej inwersji nie zostały dokładnie określone; najczęstszym wytłumaczeniem jest występowanie wtórnego krakingu ropy naftowej w skale macierzystej typu łupkowego. Zumberge wraz ze współpracownikami oznaczyli skład molekularny oraz izotopowy ponad 200 próbek gazów z formacji Barnett (basen Fort Worth) oraz Fayetteville (basen Arkoma). Dojrzałość termiczna tych basenów została określona na – odpowiednio – od około 1% do 2% oraz od około 2% do 3% w skali refleksyjności witrynitu. Wyniki analiz składu gazu z formacji Barnett i Fayetteville zostały wykorzystane w tej pracy do określenia różnic w interpretacji, jakie napotyka się, stosując wzory i wykresy opracowane dla gazów konwencjonalnych do scharakteryzowania gazów niekonwencjonalnych.

EN

Inversion of the isotopic composition of carbon in methane, ethane and propane is common in the highest productivity shale formations in the United States. Roll-over effect is the reversion of normal isotopic trend fromδ13C–C1 < δ13C–C2 < δ13C–C3 to δ13C–C1 > δ13C–C2 > δ13C–C3. The reasons for this inversion have not been clarified, but the most common explanation is the presence of secondary cracking of crude oil in shale source rock. Zumberge and colleagues determined the molecular and isotopic composition of more than 200 samples of gas from the Barnett formation (Fort Worth basin) and Fayetteville formation (Arkoma basin). Thermal maturity of these basins was determined, respectively, from about 1 to 2%, and from about 2 to 3% vitrinite reflectance equivalent [9, 10]. The results of these analyzes were used to determine the differences in gas interpretation with formulas and diagrams developed for the conventional gases when used for unconventional gases.

7

Oznaczanie jakościowe i ilościowe (GC-FID) wybranych składników ropy naftowej

Bieleń W., Janiga M.

Nafta-Gaz

|

2016

|

R. 72, nr 12

1028--1034

PL

Zmodyfikowano metodę GC-FID oznaczania ilościowego składników ropy naftowej. Dotychczasowa metodyka wymagała modyfikacji, w tym przede wszystkim dobrania innego rozpuszczalnika do próbek ropy naftowej. Do tej pory wykorzystywano disiarczek węgla (CS2), który jest związkiem silnie kancerogennym, a więc jednym z powodów zmiany rozpuszczalnika były aspekty zdrowotne. Rozszerzono stosowaną metodę o analizę ilościową wybranych komponentów występujących w ropie naftowej. Opracowano analizę ilościową wybranych n-alkanów i izoalkanów oraz niskowrzących związków aromatycznych (BTX). Dobrano program temperaturowy w celu analizy standardów, które posłużyły do utworzenia krzywych kalibracyjnych. Na podstawie tychże krzywych oznaczono wybrane związki chemiczne w sposób ilościowy w około 10 ropach naftowych.

EN

GC-FID method for the quantification of crude oil components was modified. Previous methodology required modification and a new solvent selection for oil samples. Carbon disulfide (CS2) had been used so far and because of it’s highly carcinogenic properties, the author proposed solvent replacement. The method was extended to be used for the quantitative analysis of selected components present in crude oil. Quantitative analysis of the selected n-alkane, iso-alkanes and low-boiling aromatics (BTX) was developed. A temperature program was adjusted for the analysis of standards which were used for the creation of calibration curves. Quantitative analysis of selected compounds was determined based on the curves in about 10 crude oil samples.

8

Aromatic steroids as a tool in geochemical interpretation

Matyasik I., Bieleń W.

Nafta-Gaz

|

2015

|

R. 71, nr 6

376--383

EN

The article describes the use of monoaromatic (MAS) and triaromatic (TAS) steroids in geochemical interpretation. So far for correlation purposes in crude oil–oil systems and crude oil–source rock, among others, biomarkers from the hopanes and steranes group or phenantrene compounds were used. Steroids can be used with equally good results as indicators of environmental sedimentation of organic matter, or a degree of thermal maturity of source rock. Steroids also find use as a carrier of information about: the genesis of organic matter (marine or non-marine) and immersion of carbonates in sediment or salinity of a sedimentary environment. The article presents the composition of triaromatic and monoaromatic steroids in samples of potential source rocks represented by: Menilite Beds of the Skole Unit, Main Dolomite of the Polish Lowland, Peribaltic Syneclise Silurian and Central Atlantic Margin (CAM).

PL

Niniejszy artykuł opisuje zastosowanie monoaromatycznych (MAS) i triaromatycznych (TAS) steroidów w interpretacji geochemicznej. Dotychczas w celach korelacyjnych w układach: ropa naftowa–ropa naftowa i ropa naftowa–skała macierzysta wykorzystywano m.in. biomarkery z grupy hopanów i steranów czy związki fenantrenowe. Steroidy mogą być stosowane z równie dobrym skutkiem, jako wskaźniki środowiska sedymentacji materii organicznej, czy stopnia dojrzałości termicznej skały macierzystej. Steroidy znajdują także zastosowanie, jako nośnik informacji o: pochodzeniu materii organicznej (morskie lub niemorskie) oraz udziale węglanów w osadzie lub stopniu zasolenia środowiska sedymentacji. W artykule przedstawiono skład triaromatycznych i monoaromatycznych steroidów w próbkach potencjalnych skał macierzystych reprezentujących: warstwy menilitowe jednostki skolskiej, dolomit główny Niżu Polskiego, sylur Syneklizy Perybałtyckiej oraz z wierceń w dnie oceanicznym w rejonie afrykańskiego szwu kontynentalnego.

9

Aromatyczne steroidy w uszczegółowieniu informacji geologicznogenetycznej dla poprawnego zdefiniowania systemu naftowego

Matyasik I., Bieleń W.

Wiadomości Naftowe i Gazownicze

|

2014

|

R. 17, Nr 12 (200)

8--12

EN

This article describes application of new aromatic fraction biomarkers groups in oil-oil and oil- source rock correlation. In a previous study, crude oils were correlated based on source rock depositional environment, using hopanes and steranes biomarkers type and stable bulk isotopes. This paper describes triaromatic and monoaromatic steroids application for more precise. The distribution of triaromatic and monoaromatic steroids from chosen oils and source rocks is shown as ion chromatograms and they are divided into short chain (C19-C22) and long chain (C25-C28) compounds. The distribution of aromatic steroids could be used as a fingerprint of source rock maturation as well as for correlation of crude oils and source rocks in petroleum system studies.

10

Ropy naftowe i ekstrakty bituminów o niskiej zawartości biomarkerów – preparatyka próbek przeznaczonych do analizy GC-MS

Bieleń W., Matyasik I.

Nafta-Gaz

|

2014

|

R. 70, nr 12

868--873

PL

Identyfikacja jakościowa biomarkerów w próbkach geologicznych jest kluczowym zagadnieniem w poznaniu historii powstawania ropy naftowej i jej migracji. Koncentracja wszystkich biomarkerów maleje wraz ze wzrostem stopnia przeobrażeń termicznych. W próbkach będących na wysokim poziomie przeobrażeń termicznych zawartość biomarkerów może być zbyt niska, aby dokonać oceny ich składu jakościowego. W tych przypadkach konwencjonalna procedura wydzielania frakcji nasyconej, zawierającej biomarkery, jest niewystarczająca, dlatego opracowano nową metodę przygotowywania próbek do analiz biomarkerów przy pomocy GC-MS.

EN

Biomarkers concentration decreases with thermal maturity increase. In highly mature samples the amount of biomarkers can be insufficient for precise qualitative evaluation. In such cases conventional procedure of saturated fraction separation is not adequate, hence a new methodology of sample preparation was developed.

11

Shale oil – nowy aspekt poszukiwania niekonwencjonalnych złóż węglowodorów w formacjach łupkowych

Bieleń W., Matyasik I.

Nafta-Gaz

|

2013

|

R. 69, nr 12

879--886

PL

W ostatnich latach prowadzone są w Polsce prace związane z poszukiwaniem gazu w formacjach łupkowych (shale gas), natomiast tematyka shale oil nie była do tej pory przedmiotem większego zainteresowania od strony oceny możliwości akumulacyjnych i eksploatacyjnych. Prace dotyczące shale oil są kontynuacją i nawiązaniem do badań związanych z poszukiwaniem shale gas. Jest to kolejny krok zmierzający do szerszego rozpoznania systemów naftowych, uwzględniających kombinację elementów naftowych różniących się charakterystyką ośrodka skalnego. Tematyka shale oil często odnosi się do już rozpoznanych złóż węglowodorów, w przypadku których możliwości całkowitego pozyskania do niedawna wydawały się ograniczone. Pełne wykorzystanie złóż typu shale oil oraz shale gas pozwoliłoby zdywersyfikować źródła energii w Polsce. W niniejszym artykule zostały przedstawione ogólne zagadnienia dotyczące istoty niekonwencjonalnych systemów shale oil oraz omówiono metody badawcze niezbędne przy pracach służących do szacowania zasobów i możliwości ich występowania z uwagi na typ i stopień dojrzałości substancji organicznej. Zainteresowanie systemami naftowymi w sensie shale oil nie ogranicza się tylko do utworów paleozoicznych syluru i ordowiku (tak jak w przypadku shale gas), ale powinno obejmować także utwory młodsze, które mogą mieć znaczący potencjał produkcji w tego typu systemach naftowych.

EN

In recent years work related to shale gas exploration are being conducted in Poland. However, shale oil has not yet been the subject of much interest. Work on shale oil are a continuation of those associated with the search for shale gas. This is another step towards a wider diagnosis of petroleum systems. The shale oil issue refers often to the already identified hydrocarbon reserves, of which total acquisition, until now, seemed to be limited. Full exploitation of shale oil and shale gas deposits would diversify energy sources in Poland. This article provides general is-sues concerning the nature of shale oil unconventional systems and discusses the research methods (for the estimation of hydrocarbons resources and the possibility of their exploitation). Interest in shale oil petroleum systems should not be limited to Paleozoic formations (Silurian and Ordovician shale gas plays), but should also include younger formations, that may have significant production potential in petroleum systems of this type.

12

Oznaczanie jakościowe i ilościowe (za pomocą pułapki jonowej Polaris Q) związków chemicznych: oleananu i bisnorhopanu, stosowanych w interpretacji geochemicznej

Matyasik I., Bieleń W.

Nafta-Gaz

|

2013

|

R. 69, nr 5

361--367

PL

Dotychczasowe badania znaczników biologicznych pokazały, że nie zawsze można jednoznacznie stwierdzić obecność takich związków jak 18α(H)-oleanan (który ma prawie identyczny czas retencji jak C30 hopan) czy 17α(H),21β(H)-28,30-bisnorhopan. Związki te mają czasy retencji zbliżone do czasów retencji innych biomarkerów, np. z grupy steranów. W takich przypadkach zastosowanie wzorców wyżej wymienionych związków chemicznych daje stuprocentową pewność identyfikacji. W związku z tym zakupiono wzorce izomerów oleananu i bisnorhopanu, które dały podstawę do jednoznacznej identyfikacji poprzez porównanie widm masowych.

EN

Previous research of biomarkers has shown that it is not always possible to straight forwardly ascertain the presence of compounds like oleanane (which have almost identical retention time like C30 hopane) and 17α(H),21β(H)-28,30-bisnorhopan. These compounds have similar retention times to that of other biomarkers for example: from the steranes group. In such cases, the above-mentioned standards of chemicals give absolutely identification certainty. Because of that, standards of the oleanane isomers and bisnorhopane were purchased, which have given the basis to positively identify compounds by comparing of the mass spectra.

13

Charakterystyka naturalnych powierzchniowych wycieków węglowodorowych na podstawie wyników badań GC oraz GCMS

Matyasik I., Bieleń W., Janiga M., Kania M., Jankowski L.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2012

|

nr 182 wyd. konferencyjne

649--653

PL

Celem badań było poznanie charakteru geochemicznego i genetycznego wycieków ropy naftowej oraz ocena ich przydatności w pracach korelacyjnych z ropami naftowymi. Przebadano 11 próbek wycieków węglowodorowych i rop naftowych z jednostek śląskiej, magurskiej oraz skolskiej. Próbki zostały przebadane metodami chromatografii gazowej oraz spektrometrii mas. Wykonane badania pokazały przydatność wycieków węglowodorowych dla oceny genetycznej akumulacji węglowodorów występujących w Karpatach. W większości przypadków wycieki mogą być badane i analizowane tak, jak próbki rop naftowych pobieranych z produkcyjnych odwiertów. Jednakże interpretacja wyników badań i prace korelacyjne oparte na tych wynikach powinny uwzględniać wskazówki wymienione w podsumowaniu artykułu.

EN

Purpose of the research was to investigate geochemical and genetic nature of hydrocarbon seepage and to assess their usefulness during correlations. For this purpose, there were collected 11 samples of hydrocarbon seepages and crude oils from the Silesian, Magura and Skole units. Samples have been tested by gas chromatography and mass spectrometry methods. Performed studies have shown the usefulness of hydrocarbon seepages for genetic evaluation of hydrocarbons in the Carpathians. In most cases, seepages can be studied and analyzed in the same way as crude oil samples taken from production wells. However, interpretation and correlation of these results should take into account the guidelines listed in the summary of article.

14

Badania trwałości znaczników fluorescencyjnych wykorzystywanych do śledzenia kierunku migracji płynów w złożach gazu ziemnego

Matyasik I., Kania M., Janiga M., Bieleń W.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2012

|

nr 182 wyd. konferencyjne

655--660

PL

W artykule przedstawiono elementy optymalizacji metodyki analitycznej oznaczania znaczników wykazujących właściwości fluorescencyjne przy użyciu fluorymetru filtrowego Quantech firmy Thermo Fisher Scientiiic Ina Markery te mogą być wykorzystywane do monitorowania kierunku migracji wód zatłaczanych do złoża gazu ziemnego. Dokonano wyboru dwóch barwników fluorescencyjnych, ze względu na: niską toksyczność, wysoką rozpuszczalność w wodzie, brak reakcji z wodą złożową i ośrodkiem skalnym, stabilność oraz niski poziom detekcji przy zastosowaniu nieskomplikowanej aparatury. W ramach badań laboratoryjnych wykonano test trwałości roztworów wzorcowych o znanych stężeniach znaczników fluorescencyjnych, które poddano działaniu czasu przy ograniczonym dostępie światła, bezpośredniej ekspozycji na światło widzialne przez 4 tygodnie oraz grzaniu w trzech różnych temperaturach przez 3 tygodnie. Dodatkowo przedstawiono sposób wyliczenia ilości dodawanego znacznika, jak i czasu, po którym można oczekiwać jego pojawienia się w otworze produkcyjnym, a tym samym wstępnego oszacowania kosztów testów znacznikowych dla konkretnych parametrów złożowych.

EN

This article presents the elements of the optimization of analytical method for determination of tracers, exhibiting fluorescence properties, using a filter fluorometer Quantech from Thermo Fisher Scientific Ina Those markers can be used to monitor the direction of injected water migration in natural gas deposits. Two fluorescent tracers were selected, due to: low toxicity, high solubility in water, no reaction with the reservoir water and the rocks, stability and low level of detection using a simple apparatus. The laboratory tests include stability studies of standard solutions of known concentrations of fluorescent markers, which were exposed to time with limited light, direct exposure to visible light for four weeks, and heating at three different temperatures for a period of three weeks. Additionally, calculation of the added tracer amount and the time (after which you can expect it appears in the production well) was presented as well as the initial estimate of the costs of marker tests for specific reservoir parameters.

15

Geochemiczna charakterystyka naturalnych powierzchniowych wycieków węglowodorowych na podstawie badań GC oraz GC-MS

Matyasik I., Bieleń W., Janiga M., Jankowski L.

Nafta-Gaz

|

2012

|

R. 68, nr 11

789-796

PL

W artykule zaprezentowano wyniki badań, których celem było poznanie charakteru geochemicznego i genetycznego wycieków ropy naftowej oraz ocena ich przydatności w pracach korelacyjnych z ropami naftowymi. Przebadano 11 próbek wycieków węglowodorowych i rop naftowych z jednostek śląskiej, magurskiej oraz skolskiej. Próbki zostały przebadane metodami chromatografii gazowej oraz spektrometrii mas. Wykonane badania pokazały przydatność wycieków węglowodorowych dla oceny genetycznej akumulacji występujących w Karpatach. W większości przypadków wycieki mogą być badane i analizowane tak jak próbki rop naftowych pobierane z produkcyjnych odwiertów, jednak interpretacja wyników badań i prace korelacyjne oparte na tych wynikach powinny uwzględniać wskazówki wymienione w podsumowaniu artykułu.

EN

The purpose of the research was to investigate the geochemical and genetic nature of hydrocarbon seepages and to assess their usefulness during correlations. For this purpose, 11 samples of hydrocarbon seepages and crude oils from the Silesian, Magura and Skole units were collected. Samples were tested by gas chromatography and mass spectrometry methods. Studies performed have shown the usefulness of hydrocarbon seepages for the genetic evaluation of hydrocarbons in the Carpathians. In most cases, seepages can be studied and analyzed in the same way as crude oil samples taken from production wells. However, interpretation and correlation of these results should take into account the guidelines listed in the summary of this article.

16

Diamondoidy w określaniu stopnia dojrzałości termicznej w badaniach niekonwencjonalnych złóż gazu

Bieleń W.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2010

|

nr 170 wyd. konferencyjne

141--143

PL

W pracach związanych z problematyką shale gas mamy do czynienia zwykle z substancją organiczną, będącą na wysokim stopniu przeobrażenia termicznego. Dotyczy to zarówno substancji kerogenowej jak i akumulowanych węglowodorów (ropa, kondensat). W przypadku kondensatów nie jesteśmy w stanie korzystać z tradycyjnych wskaźników stopnia przeobrażenia termicznego. Związki diamondoidowe mogą być rozwiązaniem w takim przypadku.

EN

Generally, in the scientific works related to shale gas we are dealing with the organic substance that is on the high level of a thermal maturity. It is concerning both kerogen substance and reservoired hydrocarbons (petroleum, condensate). In case of the condensates there is no possibility to use traditional indicators of thermal maturity and diamondoids can be considered as the solution.

17

Diamondoidy jako nowe wskaźniki stopnia dojrzałości termicznej

Bieleń W.

Nafta-Gaz

|

2009

|

R. 65, nr 10

755--759

PL

Dojrzałość termiczna jest ważnym parametrem określającym stopień ewolucji ropy naftowej w basenie naftowym. Celem niniejszej pracy była identyfikacja diamondoidów w próbkach rop naftowych i ekstraktów bitumicznych pochodzących z materii organicznej, będącej na różnym etapie przeobrażeń termicznych i deponowanych w różnych warunkach środowiska redoks. Na podstawie rozkładu związków z grupy diamondoidów, obliczono wskaźniki dojrzałości termicznej.

EN

Thermal maturity is important parameter determining level of crude oil evolution in petroleum basin. The purpose of this work was to identify diamondoids in the crude oils and bitumens samples. This samples represented organic matter from different environmental deposition with the different thermal maturity. Thermal maturity indicators were calculated on the basis of diamondoids distribution.

18

Technika GC/MS/MS w analizie specyficznych biomarkerów w geochemii naftowej

Bieleń W., Steczko A.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2008

|

nr 150 wydanie konferencyjne

473--477

PL

Instytut Nafty i Gazu zakupił spektrometr mas GC/MSn PolarisQ, który umożliwia poprawną identyfikację specyficznych biomarkerów frakcji nasyconej i aromatycznej, wykorzystywanych do charakterystyki geochemicznej rop naftowych i ekstraktów bitumicznych, oceny stopnia dojrzałości termicznej oraz wieku geologicznego. Dzięki możliwości izolacji pojedynczych jonów macierzystych i wyeliminowania z pułapki wszystkich pozostałych, można pozbyć się tła — jonów pochodzących z zanieczyszczeń, a co za tym idzie potwierdzić obecność specyficznych biomarkerów, zwłaszcza w przypadkach wątpliwych. Zatrzymane jony poddane dysocjacji kolizyjnej z obojętną cząsteczką gazu dają w rezultacie unikalne widmo utworzone z jonów potomnych, co ułatwia identyfikację badanych związków. Technika tandemowej spektrometrii masowej pozwala zatem na znaczne podwyższenie selektywności i czułości metody analitycznej. W prezentowanej pracy przedstawione zostaną możliwości wykorzystania aparatury w aspekcie badań geochemii naftowej.

EN

Gas chromatography (GC) and combined gas chromatography-mass spectrometry (GC-MS) are the primary instrumental means for identifying and quantifying biomarkers in the saturated and aromatic fractions. A mass spectrometer in full scan mode provides detailed information of fragmentation pathways and the identity of compounds. When a mass spectrometer operates in the selected fragment ions mode (MS/MS) there is considerable enhancement of signal to noise and more sensitive detection of trace components. Instruments with tandem mass analyzers (GC-MS/MS) allow compounds to be detected through their most specific fragmentation reactions. A tandem mass spectrometer can be thought of as two mass spectrometers in series connected by a chamber that can break a molecule into pieces perhaps like a puzzle. This chamber is known as a collision cell. A sample is "sorted" and "weighed" in the first mass spectrometer, then broken into pieces in the collision cell, and a piece or pieces sorted and weighed in the second mass spectrometer. This new direction of analysis used in Oil and Gas Institute has important consequences for improvement of our knowledge of biomarkers' sources and the identification of high molecular weight compounds that are inaccessible by GC-MS.