Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The verification of forecasts of temperature and mineralization of the Lower Jurassic And Lower Cretaceous geothermal waters of the Polish Lowlands Based on data from new drillings performed in the years 2000-2023

Bujakowski Wiesław, Zacharski Piotr, Tomaszewska Barbara, Tyszer Magdalena, Pierzchała Karol, Bielec Bogusław, Pająk Leszek, Kępińska Beata, Szczepański Krystian

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2024

|

T. 40, z. 2

181--203

EN

This work aimed to verify forecasts of temperature and mineralization of the Lower Jurassic and Lower Cretaceous waters in the Polish Lowlands, based on new geological information. In the first part of the articles series, entitled Verification of geothermal conditions in the Polish Lowlands based on data from new drilling performed in the years 2000-2022, an analysis of geothermal conditions is presented, while this work focuses on hydrogeochemical parameters, such as temperature in the top of formations and water mineralization. For this purpose, data from the Central Geological Database (CBDG), the Central Bank of Hydrogeological Data - HYDRO Bank, and from previously published scientific and research works were used. In the years 2000-2023, twenty-four exploration wells with a depth exceeding 1000 m below ground level were drilled and documented in the Polish Lowlands, providing information on the temperature and mineralization of waters taken from the Lower Jurassic or Lower Cretaceous formations. The assessment of spatial changes, as in the first part of the work, was performed with the use of QGIS Desktop 3.24.1 software, which is geoinformation software (GIS ) that allows viewing, editing, and analyzing spatial data and the creation of maps. The presented analysis made it possible to make a spot, local correction of the projected course of the isoline in relation to the maps published earlier in the Atlas of geothermal resources in the Polish Lowlands. Mesozoic Formations developed in 2006, edited by Wojciech Górecki.

PL

Celem pracy była weryfikacja prognoz temperatury i mineralizacji wód dolnej jury i dolnej kredy na Niżu Polskim, na podstawie nowej informacji geologicznej. W pierwszym z serii artykułów, pt. Weryfikacja uwarunkowań geotermalnych na Niżu Polskim na podstawie danych z nowych wierceń zrealizowanych w latach 2000-2022, przedstawiono analizę warunków geotermalnych, natomiast w niniejszej pracy zwrócono uwagę na parametry mające wpływ na warunki hydrogeochemiczne, tj. temperaturę w stropie utworów oraz mineralizację wód. W tym celu wykorzystano dane z Centralnej Bazy Danych Geologicznych (CBDG), Centralnego Banku Danych Hydrogeologicznych - Bank HYDRO oraz z dotychczas opublikowanych prac naukowo-badawczych. W latach 2000-2023 wykonano i udokumentowano na obszarze Niżu Polskiego 24 otwory poszukiwawcze o głębokości przekraczającej 1000 m p.p.t dostarczające informacji o temperaturze i mineralizacji wód ujmowanych z utworów dolnej jury lub dolnej kredy. Ocenę zmian przestrzennych, tak jak w przypadku pierwszej części pracy, wykonano z wykorzystaniem oprogramowania QGIS Desktop 3.24.1, oprogramowania geoinformacyjnego (GIS) umożliwiającego przeglądanie, edytowanie i analizowanie danych przestrzennych oraz tworzenie map. Zaprezentowane analizy pozwoliły na dokonanie punktowej, lokalnej korekty prognozowanego przebiegu izolinii w odniesieniu do publikowanych wcześniej map w Atlasie zasobów geotermalnych na Niżu Polskim. Formacje mezozoiku opracowanym w 2006 r., pod redakcja naukową Wojciecha Góreckiego.

2

Porównanie efektywności absorpcyjnych i sprężarkowych pomp ciepła wykorzystujących energię geotermalną w systemie ciepłowniczym

Pierzchała Karol, Pająk Leszek

Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja

|

2024

|

T. 55, nr 4

3--8

PL

W artykule porównano efektywność i opłacalność zamiany dotychczasowego węglowego źródła ciepła, w istniejącej ciepłowni na pompę ciepła. Analizie poddano sprężarkowe oraz absorpcyjne pompy ciepła, wykorzystujące energię geotermalną jako dolne źródło ciepła. Opisano model obliczeniowy, w którym założono kilka trybów możliwej pracy systemu w ciągu roku, zależnych od projektowych parametrów sieci oraz wymagań odbiorcy. Z przeprowadzonych analiz wynika, że pompy ciepła mogą być z powodzeniem eksploatowane w tzw. podstawie krzywej zapotrzebowania na moc, jako główne źródła ciepła, redukując znacząco czas pracy źródła węglowego. Wyniki wskazują, że technologia absorpcyjnych pomp ciepła, przy obecnym zużyciu nośników energii pierwotnej wykorzystywanych do produkcji prądu, jest konkurencyjna pod względem energetycznym i ekonomicznym w stosunku do technologii sprężarkowych pomp ciepła, które zdominowały rynek pomp ciepła w Polsce.

EN

The article compares the efficiency and profitability of replacing the current coal heat source with a heat pump in an existing heating plant. Compressor and absorption heat pumps using geothermal energy as a lower heat source were analyzed. The computational model used was described, which assumed several modes of possible system operation, depending on the network design parameters and the recipient’s requirements during the year. The analyses show that heat pumps can successfully operate in the so-called base of the power demand curve as the main heat sources. Significantly reducing the operating time of the coal source. Assuming the current consumption of primary energy carriers used to produce electricity the absorption heat pump technology is competitive in terms of energy and economics for compressor heat pump technologies, which dominate the heat pump market in Poland.

3

Ocena stopnia redukcji emisji zanieczyszczeń z ciepłowni węglowych dzięki wykorzystaniu zasobów geotermalnych za pomocą pomp ciepła – studium przypadku

Pierzchała Karol, Pająk Leszek

Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja

|

2024

|

T. 55, nr 6

20--27

PL

Tematem artykułu jest analiza emisji zanieczyszczeń z wybranych ciepłowni węglowych zasilających sieci ciepłownicze, w których przewidziano zastąpienie lub uzupełnienie mocy źródła węglowego pompami ciepła, wykorzystującymi wody geotermalne jako dolne źródło ciepła. Analizowane rozwiązania, w których zastosowano sprężarkowe i absorpcyjne pompy ciepła porównano pod względem emisji wybranych zanieczyszczeń do atmosfery, przy czym w rozwiązaniach tych istniejące kotły węglowe stanowiły szczytowe źródła ciepła. Na podstawie wyników analiz energetycznych oraz referencyjnych wskaźników emisji oszacowany został poziom emisji zanieczyszczeń z każdego z wariantów eksploatacji ciepłowni. Wyniki analizy wskazują, że największą redukcję emisji zapewnia system ze sprężarkową pompą ciepła. Absorpcyjna pompa ciepła jest pod względem redukcji emisji nieco gorszym rozwiązaniem niż rozwiązanie ze sprężarkową pompą ciepła, jednak zdecydowanie korzystniejszym niż źródło węglowe. Osiągane współczynniki emisji obydwu porównywanych systemów są zdecydowanie korzystniejsze niż wskaźniki emisji zanieczyszczeń z ciepłowni tylko węglowej

EN

The article analyzes selected coal-fired heating plants supplying energy to heating networks, in which it is planned to replace or supplement the coal source with heat pumps using energy from geothermal waters as a ground source. The solutions were compared in terms of emissions of selected pollutants into the atmosphere. The use of compressor and absorption heat pumps was analyzed. The existing coal source was the heat peak source. Using the results of energy analyzes and emission factors, emissions were estimated for each operating variant of the heating plant. The results indicate that the greatest emission reduction is achieved in a system with a compressor heat pump. In terms of emission reduction, an absorption heat pump is a slightly worse solution compared to a compressor heat pump, but still definitely more advantageous than a coal source. The achieved emission factors for both compared systems are much more favorable compared to the emission factors only for the coal source.

4

Verification of the geothermal conditions in the Polish Lowlands based on data from new drilling performed in the years 2000-2022

Bujakowski Wiesław, Zacharski Piotr, Bielec Bogusław, Tyszer Magdalena, Pierzchała Karol, Tomaszewska Barbara, Pająk Leszek, Kępińska Beata, Szczepański Krystian

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2023

|

T. 39, z. 1

193--216

EN

The aim of the presented work was an attempt to verify the geothermal conditions in the Polish Lowlands (Lower Jurassic and Lower Cretaceous reservoir) based on new geological information. The paper presents geothermal conditions in the Polish Lowlands according to the state of recognition at the end of 2022 in order to update the hydrogeothermal conditions in selected regions. Based on the scientific and research works published so far as well as numerous geothermal investments, and geological information from twenty-three new exploratory drilling events performed in the years 2000-2022 (nineteen of which were performed/documented after 2006), the authors undertook to update forecasts of the top surface of Lower Jurassic and Lower Cretaceous formations, the total thickness of these formations and the potential discharge of wells. The analysis was performed using the QGIS Desktop 3.24.1 software, a cross-platform and free open-source geoinformation software application (GIS ) that enables the viewing, editing and analyzing of spatial data and the creation of maps. The correction covered the course of the isolines on all six analyzed maps. The presented analysis made it possible to make a spot correction of the forecasted course of the isoline in relation to the maps published earlier in the Atlas of geothermal resources in the Polish Lowlands. Mesozoic formations developed in 2006, edited by Wojciech Górecki. Information obtained from newly drilled geothermal boreholes enabled the local correction of the forecasted values of individual parameters while maintaining the general trend.

PL

Celem pracy była próba weryfikacji uwarunkowań geotermalnych na Niżu Polskim (zbiornik dolnej jury i dolnej kredy) na podstawie nowych informacji geologicznych. W pracy przedstawiono uwarunkowania geotermalne na Niżu Polskim według stanu rozpoznania na koniec 2022 r. w celu aktualizacji warunków hydrogeotermalnych w wybranych regionach. Na podstawie dotychczas opublikowanych prac naukowo-badawczych, a także zrealizowanych licznych inwestycji geotermalnych, oraz informacji geologicznej z nowych 23 wierceń poszukiwawczych zrealizowanych w latach 2000-2022 (19 z nich wykonano/udokumentowano po roku 2006), autorzy podjęli się aktualizacji prognoz zalegania stropu utworów jury dolnej i kredy dolnej, miąższości całkowitej tych utworów oraz potencjalnej wydajności ujęć geotermalnych. Analizę wykonano z wykorzystaniem oprogramowania QGIS Desktop 3.24.1, wieloplatformowego, wolnego i otwartego oprogramowania geoinformacyjnego (GIS ) umożliwiającego przeglądanie, edytowanie i analizowanie danych przestrzennych oraz tworzenie map. Korekta objęła przebieg izolinii na wszystkich sześciu analizowanych mapach. Zaprezentowane analizy pozwoliły na dokonanie punktowej korekty prognozowanego przebiegu izolinii w odniesieniu do publikowanych wcześniej map w Atlasie zasobów geotermalnych na Niżu Polskim. Formacje mezozoiku opracowanym w 2006 r., pod redakcją naukową Wojciecha Góreckiego. Informacje uzyskane z nowo wykonanych otworów geotermalnych pozwoliły na lokalną korektę prognozowanych wartości poszczególnych parametrów przy zachowaniu ogólnego trendu.

5

Wpływ termomodernizacji budynku na obniżenie temperatury zasilania instalacji grzewczej

Pająk Leszek, Pierzchała Karol, Miecznik Maciej, Kasztelewicz Aleksandra

Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja

|

2023

|

T. 54, nr 7-8

8--12

PL

Ocena skutków termomodernizacji budynku dotyczy zazwyczaj redukcji zapotrzebowania na moc i energię użytkową. Powszechnie stosowane docieplenie ścian zewnętrznych, stropów ostatnich kondygnacji lub połaci dachowych, wymiana okien i redukcja strat przez wentylację, przy niezmienionej instalacji grzewczej przynosi jednak dodatkowy, pozytywny efekt. Instalacja grzewcza zaprojektowana dla warunków większego zapotrzebowania na moc cieplną, pozwala zredukować wymaganą temperaturę zasilania. W okresie, gdy wymagana temperatura zasilania określana jest potrzebami związanymi z centralnym ogrzewaniem, następuje również obniżenie temperatury powrotu. Efekt ten, co prawda, nie przekłada się na zużycie energii użytkowej, jednak w sposób bezpośredni przenosi się na zapotrzebowanie na moc i zużycie energii końcowej oraz pierwotnej. Efektywność wykorzystania źródeł energii zazwyczaj rośnie wraz ze spadkiem wymaganej temperatury zasilania. Dotyczy to zarówno źródeł konwencjonalnych, jak i odnawialnych. W przypadku źródeł odnawialnych, zwłaszcza: energii geotermalnej, pomp ciepła i kolektorów słonecznych, redukcja wymaganej temperatury zasilania przynosi największe efekty. Oprócz wzrostu sprawności samych źródeł, skróceniu ulega okres wykorzystania źródeł wspomagania szczytowego, jeżeli ich działanie jest wymagane. W przypadku źródeł konwencjonalnych znaczących efektów obniżenia temperatury zasilania oczekiwać można w przypadku stosowania kotłów kondensacyjnych. W artykule omówiono wpływ wybranych, i stosowanych powszechnie, działań termomodernizacyjnych na obniżenie wymaganej temperatury zasilania i osiąganą temperaturę powrotu nośnika ciepła w instalacji grzewczej. Efekt ten został określony jako wzrost efektywności wykorzystania energii geotermalnej, związany ze skróceniem czasu wykorzystania źródeł wspomagających.

XX

The assessment of the effects of the use of thermal retrofitting usually focuses on the aspects of reducing the demand for power and usable energy. Commonly used insulation of external walls, ceilings of the last storeys or roofs, replacement of windows and reduction of losses through ventilation, with an unchanged heating system, however, brings an additional, positive effect. A heating installation designed for higher power demand conditions allowsfor the reduction of the required supply temperature. In a period when the desired supply temperature is controlled by central heating, decrease in return temperature might also be observed. This effect does not affect usable energy consumption but directly affects the demand for power, final energy and primary energy. Energy utilisation efficiency typically increases as the required supply temperature decreases. This applies to both conventional and renewable sources. In the case of renewable sources, mainly: geothermal energy, heat pumps and solar collectors reducing the required supply temperature brings the most significant effects. In addition to the increase in the efficiency of the sources themselves, peak sources are shortened, whenever their use is needed. In the case of conventional sources, significant effects of reducing the required supply temperature can be expected when condensing techniques are used. The article discusses the impact of commonly used thermal retrofitting on adjusting the user’s requirements to reduce the demand for the required supply temperature and the achieved return temperature of the working medium in heating installations. This effect was converted into an increase in the efficiency of use and shortening the need to use peak sources.

6

Tematyka geotermalna w aktualnej działalności naukowo-badawczej IGSMiE PAN w latach 2019–2021 i plany na przyszłość

Bujakowski Wiesław, Tomaszewska Beata, Kępińska Beata, Pająk Leszek, Bielec Bogusław, Miecznik Maciej, Kasztelewicz Aleksandra

Przegląd Geologiczny

|

2021

|

Vol. 69, nr 9

624--632

EN

The Mineral and Energy Economy Research Institute of the Polish Academy of Sciences (MEERI PAS) is celebrating its 35th anniversary this year. The Institute was established in 1986on the initiative of Prof. Dr Eng. Roman Ney, who was its first Director. Inspired by Professors Roman Ney and Julian Sokołowski, research on the recognition and use of geothermal energy in Poland was launched at the Institute. A measurable achievement of the research team established in 1993 was the launch of the first geothermal installation in the country, under the name of the Experimental Geothermal Plant Bańska - Biały Dunajec, located in the Podhale region. This prototype installation prompted the establishment of PEC Geotermia Podhalańska S.A. and the inspiration for the construction of further geothermal plants in Poland. Through the period of over 3 0years, the team of scientists associated with the current Division of Renewable Energy Sources of MEERIPAS has developed several hundred works on geothermal issues. These were, among others, documentations ofnew and reconstructed geothermal wells, resource documentations, pre-investment expert reports, articles, monographs, atlases and various scientific presentations, as well as information popularizing geothermal topics. In recent years, 42 research tasks of utilitarian nature, 55 articles and scientific reports of national and international scope, and 9 research projects have been carried out in the Division of Renewable Energy Sources.