Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wodór jako element transformacji energetycznej

Król Anna, Kukulska-Zając Ewa, Holewa-Rataj Jadwiga, Gajec Monika

Nafta-Gaz

|

2022

|

R. 78, nr 7

524--534

PL

W publikacji zaprezentowano dostępne i perspektywiczne procesy pozyskiwania i oczyszczania wodoru w odniesieniu do planowanych strategicznych zmian rynku wodoru. W związku z koniecznością wprowadzania zmian związanych z ograniczaniem użytkowania paliw kopalnych na rzecz zastąpienia ich mniej emisyjnymi źródłami energii, głównie odnawialnymi (OZE), nieodzowne będą zmiany zarówno w skali, jak i sposobie wykorzystania wodoru. Dokumenty strategiczne tworzone w tym obszarze pokazują, że w perspektywie lat 2025–2030 nastąpi zwiększenie wykorzystania wodoru jako paliwa transportowego (m.in. w transporcie samochodowym, ciężkim kołowym i kolejowym). Rozważane są również zmiany polegające na wykorzystaniu wodoru pochodzącego ze źródeł odnawialnych w obszarze budownictwa i energetyki, a także wytwarzania ciepła technologicznego. Perspektywy zwiększenia zapotrzebowania na wodór pochodzący z OZE powodują konieczność rozwoju nowych lub niszowych obecnie metod jego wytwarzania oraz separacji i oczyszczania. W artykule przeprowadzono analizę dostępnych metod wytwarzania i oczyszczania wodoru, która wykazała, że wodór w skali przemysłowej produkowany jest najczęściej z paliw kopalnych w procesach reformingu parowego i autotermicznego oraz częściowego utlenienia. Natomiast wodór z odnawialnych źródeł energii otrzymywany jest w procesie elektrolizy oraz w procesach biologicznych i termicznych. Wydajność pozyskiwania wodoru w znanych obecnie procesach jest zróżnicowana (0,06–80%). Także skład pozyskiwanej mieszaniny gazowej jest różny i w związku z tym zachodzi konieczność dobrania metod separacji i oczyszczania wodoru nie tylko w zależności od wymagań podczas jego dalszego zastosowania, ale również w zależności od składu mieszaniny poreakcyjnej zawierającej wodór. Do oczyszczania wodoru w skali przemysłowej najczęściej stosowane są technologie adsorpcji zmiennociśnieniowej (PSA), które pozwalają na pozyskanie wodoru o czystości nawet do 99,99%. Jeśli oczekiwana czystość nie przekracza 95%, istnieje możliwość zastosowania metody destylacji kriogenicznej. Trzecia grupa metod separacji i oczyszczania wodoru to technologie membranowe, stosowane od dawna m.in. do oczyszczania gazów. Do oczyszczania i separacji wodoru najczęściej stosowane są membrany polimerowe, metaliczne lub elektrolityczne.

EN

The publication presents the available and prospective processes for obtaining and purifying hydrogen in relation to the planned strategic changes in the hydrogen market. Due to the necessity to introduce changes related to the limitation of the use of fossil fuels in order to replace them with less emitting energy sources, mainly renewable ones (RES), changes in both the scale and the manner of using hydrogen will be indispensable. Strategic documents developed in this area indicate that in the 2025–2030 perspective, the use of hydrogen as a transport fuel will increase (e.g. in car, heavy road and rail transport). Changes involving the use of hydrogen from renewable sources in the fields of construction and energy as well the generation of process heat, are also considered. The prospects for increasing the demand for hydrogen from renewable energy sources generate the need to develop new or niche methods of its production, separation and purification. The article analyzes the available methods for the production and purification of hydrogen, which showed that hydrogen is produced on an industrial scale mostly from fossil fuels in the processes of steam and autothermal reforming and partial oxidation. On the other hand, hydrogen from renewable energy sources is obtained in the electrolysis process as well as in biological and thermal processes. The hydrogen recovery efficiency in the currently known processes varies (0.06–80%). The composition of the obtained gas mixture is also different, and therefore it is necessary to select the methods of hydrogen separation and purification depending not only on the requirements for its further use, but also on the composition of the hydrogen-containing post-reaction mixture. For the purification of hydrogen on an industrial scale, the most commonly used technology is pressure swing adsorption (PSA), which allows to obtain hydrogen with a purity of up to 99.99%. If the expected purity does not exceed 95%, it is possible to use the cryogenic distillation method. The third group of hydrogen separation and purification methods are membrane technologies, which have long been used for gas purification, among other things. Polymer, metallic or electrolytic membranes are most often used for hydrogen purification and separation.

2

Wpływ nanomateriałów stosowanych w przemyśle naftowym i gazowniczym na środowisko

Gajec Monika, Kukulska-Zając Ewa, Król Anna, Dobrzańska Marta

Nafta-Gaz

|

2021

|

R. 77, nr 12

812--820

PL

W ostatnich latach obserwowany jest stały wzrost wykorzystania nanomateriałów w produkcji przemysłowej. Są one również szeroko stosowane w przemyśle naftowym i gazowniczym, w niemal całym łańcuchu dostaw, a więc w zakresie poszukiwań, wierceń, produkcji, a także procesów rafineryjnych. Nanotechnologia znalazła zastosowanie m.in. w płynach wiertniczych i płynach do szczelinowania, cementowaniu szybów naftowych, intensyfikacji wydobycia ropy, zapobieganiu korozji, wykrywaniu węglowodorów, uwalnianiu metanu z hydratów gazowych i zmniejszaniu oporów przepływu w mediach porowatych. Ciągły wzrost zapotrzebowania na nanomateriały oraz zwiększenie ich produkcji prowadzi jednak do wzrostu emisji nanocząstek do środowiska (woda, gleba, powietrze). Nanomateriały nie są obojętne dla środowiska i zdrowia człowieka, a ich coraz powszechniejsze zastosowanie może stanowić zagrożenie. Aby ocenić wpływ nanotechnologii na zdrowie ludzi i środowisko, konieczne jest określenie obecnych i przyszłych źródeł uwalniania, a także ilości nanomateriałów, które mogą przedostać się do środowiska. Istotne jest również opracowanie skutecznych metod, które pozwolą na monitorowanie zawartości nanomateriałów i rozkładu wielkości ich cząstek w różnych elementach środowiska. Do tego celu może służyć spektrometria mas z plazmą indukcyjnie sprzężoną oraz modułem pojedynczej cząstki (spICP-MS). Ta zaawansowana technika analityczna po odpowiednim przygotowaniu próbki do badań i separacji z matrycy nanocząstek może stanowić skuteczny sposób ich charakterystyki oraz określenia wielkości cząstek. W artykule przedstawiono zastosowanie nanomateriałów w przemyśle naftowym i gazowniczym, opisano wyniki przeglądu obowiązujących aktów prawnych w zakresie wykorzystywania nanomateriałów oraz scharakteryzowano występowanie nanomateriałów w środowisku. Zaprezentowano także przykładowe wyniki badań wyznaczania rozkładu wielkości nanocząstek srebra otrzymane dla próbek środowiskowych różnego typu za pomocą metody spICP-MS. Badania zostały przeprowadzone w Zakładzie Ochrony Środowiska Instytutu Nafty i Gazu – Państwowego Instytutu Badawczego i wykazały, że nanocząstki metali są obecne w próbkach środowiskowych, takich jak odpady wiertnicze czy wody powierzchniowe, w dość szerokim zakresie stężeń i średnic cząstek.

EN

In recent years, there has been a steady increase in the use of nanomaterials in industrial production. Nanomaterials are also widely used in the oil and gas industry, both upstream and downstream, including exploration, drilling, production as well as refining processes. Nanotechnology has been used, among others, in drilling and hydraulic fluids, cementing oil wells, enhanced oil recovery, preventing corrosion, detecting hydrocarbons, releasing methane from gaseous hydrates, and reducing flow resistance in porous media. Continuous growth in the demand for nanomaterials and in their production leads to an increase in the emission of nanoparticles to the environment (water, soil, air). Nanomaterials are not indifferent to the environment and human health, and their growing use may pose a threat to the environment. To determine the impact of nanotechnology on human health and environmental quality, it is necessary to identify the current and future sources and amounts of nanomaterials that will be released into the environment. It is also important to develop effective methods that will allow nanoparticles to be monitored in various elements of the environment. For this purpose, mass spectrometry with inductively coupled plasma and a single particle module (spICP-MS) can be used. After appropriate preparation of the sample for testing and separation of nanoparticles from the matrix, this advanced analytical technique can serve as a reliable method for particle size characterization. The article presents an overview of the applicable legal acts in the field of nanomaterials, a brief description of the use of nanomaterials in the oil and gas industry, as well as exemplary test results for determining the size distribution of silver nanoparticles obtained for various types of environmental samples using the above-mentioned method. The research was carried out at the Department of Environmental Protection of the Oil and Gas Institute – National Research Institute and showed that metal nanoparticles were present in environmental samples, such as drilling waste or surface water, in a fairly wide range of concentrations and particle diameters.

3

Nanomateriały w przemyśle i ich charakterystyka

Gajec Monika, Kukulska-Zając Ewa, Król Anna

Wiadomości Naftowe i Gazownicze

|

2020

|

R. 23, Nr 11 (265)

4--7

PL

Nanomateriały to nowoczesne materiały stosowane aktualnie w niemal wszystkich dziedzinach naszego życia. Używane są również w przemyśle naftowym i gazowniczym. Rosnąca produkcja i użycie nanomateriałów w sposób nieunikniony prowadzą do ich akumulacji w środowisku, co może nieść poważne, dotychczas jeszcze nie w pełni zidentyfikowane negatywne skutki, zarówno w stosunku do zdrowia ludzkiego, jak i środowiska naturalnego. W artykule przedstawiono przykładowe zastosowanie nanomateriałów, w tym ich wykorzystanie w sektorze górnictwa nafty i gazu. Zwrócono uwagę na podstawowe problemy związane ze stosowaniem nanomateriałów, a także ich oznaczaniem i wyodrębnianiem z matryc próbek środowiskowych.

EN

Nanomaterials are modern materials that are currently present in almost all areas of our lives. They are also used in the oil and gas industry. The increasing production and usage of nanomaterials inevitably lead to their accumulation in the environment, which can have serious, as yet not fully identified, negative effects on both human health and the environment. The article presents an example of the use of nanomaterials, including the oil and gas mining sector. Attention was also paid to the basic problems related to the use of nanomaterials, as well as their marking and separation from environmental sample matrices.

4

Rtęć w próbkach mieszanin gazowych – przegląd metod pobierania i oznaczania rtęci

Król Anna, Kukulska-Zając Ewa

Nafta-Gaz

|

2020

|

R. 76, nr 11

846--853

PL

Oznaczanie składu mieszanin gazowych, zwłaszcza tych analitów, które występują jako np. substancje zanieczyszczające główne składniki mieszaniny gazowej, wiąże się bardzo często z koniecznością zatężenia analitu, tak aby można było go ilościowo oznaczyć. Analityka gazowych próbek środowiskowych, w tym próbek powietrza oraz powietrza na stanowiskach pracy, jest trudnym zagadnieniem, co wynika z: konieczności pracy z próbkami o rozbudowanej matrycy i niejednorodnym rozkładzie zanieczyszczeń, z trwałości badanego czynnika oraz z możliwości występowania substancji przeszkadzających (tzw. interferentów) w próbce. Natomiast analiza śladowych komponentów paliw gazowych jest utrudniona ze względu na konieczność pobrania próbki odpowiednio zatężonej, tak aby można było ilościowo oznaczyć te komponenty. W niniejszym artykule przedstawiono przegląd i analizę metod stosowanych do pobierania i oznaczania rtęci w mieszaninach gazowych. Obecnie istnieją znormalizowane metodyki pobierania i oznaczania rtęci przeznaczone dla matryc takich jak powietrze, powietrze na stanowiskach pracy, gazy odlotowe czy gaz ziemny. Są to zarówno metody manualne, jak i w pełni zautomatyzowane. Większość opisanych w literaturze przedmiotu metod składa się z dwóch etapów, tj. etapu pobierania próbki na sorbent stały lub ciekły oraz etapu desorpcji i oznaczenia zawartości rtęci w pobranej próbce z wykorzystaniem przeznaczonych do analizy tego pierwiastka metod. Metodami najczęściej stosowanymi do pobierania próbek rtęci w mieszaninach gazowych są metoda amalgamacji na złocie oraz metody sorpcji na sorbentach proszkowych (takich jak węgiel aktywny, hopkalit, impregnowany żel krzemionkowy), włóknach szklanych, impregnowanych sączkach celulozowych i sorbentach ciekłych (takich jak np. mieszaniny kwasów). Metody desorpcji próbki są zróżnicowane i zależne od materiału, na którym zasorbowano analit, oraz od dobranej metody oznaczania rtęci. Do analizy próbek pod kątem zawartości rtęci stosowane są głównie trzy metody, tj. metoda absorpcyjnej spektrometrii atomowej z zastosowaniem zimnych par (CV-AAS), metoda fluorescencyjnej spektrometrii atomowej z zastosowaniem zimnych par (CV-AFS) oraz metoda spektrometrii masowej z plazmą indukcyjnie sprzężoną (ICP-MS). Należy mieć jednak na uwadze, że chociaż dostępne i stosowane do analizy zawartości rtęci w gazie metody są znormalizowane, to jednak nie są odporne na obecność węglowodorów i siarkowodoru w badanych próbkach. To właśnie te związki najczęściej wymienia się jako substancje przeszkadzające podczas oznaczania rtęci w gazach powyższymi metodami.

EN

The determination of the composition of gas mixtures, especially those analytes which exist, for example, as contaminants for the main components of the gas mixture, very often requires the concentration of the analyte so that it can be quantified. The analysis of gaseous environmental samples, including air and air samples at workplaces, is difficult, which results from: the need to work with samples with an extensive matrix and heterogeneous distribution of pollutants, the stability of the analyte and the presence of interfering substances (interferents) in the sample. On the other hand, the analysis of trace components of gaseous fuels is difficult due to the need to collect a suitably concentrated sample so that these components can be quantified. This article provides an overview and analysis of the methods used for the collection and determination of mercury in gas mixtures. Currently, there are standardized mercury collection and determination methodologies dedicated to matrices such as air, workplace air, waste gases or natural gas. These are both manual and fully automated methods. Most of the methods described in the literature on the subject consist of two stages, i.e. the stage of collecting a sample for a solid or liquid sorbent and the stage of desorption and determination of the mercury content in the collected sample using methods dedicated to the analysis of this element. The most frequently used methods for collecting mercury samples in gas mixtures are: the gold amalgamation method and the sorption methods on powder sorbents (such as activated carbon, hopcalite, impregnated silica gel), glass fibers, impregnated cellulose filters and liquid sorbents (such as e.g. acids). The methods of sample desorption are varied and depend on the material on which the analyte has been absorbed and the selected mercury determination method. Three methods are mainly used to analyze samples for mercury content, i.e. the cold vapor atomic absorption spectrometry method (CV-AAS), the cold vapor fluorescence atomic spectrometry method (CV-AFS) and the inductively coupled plasma mass spectrometry method (ICP-MS). However, it should be kept in mind that although the methods available and used for the analysis of mercury content in gas are standardized, they are not resistant to the presence of hydrocarbons and hydrogen sulphide in the tested samples. These are the compounds that are most often mentioned as substances interfering in the determination of mercury in gases using the above-mentioned methods.

5

Przegląd i analiza wymagań prawnych w zakresie możliwości gospodarowania odpadami pochodzącymi z działalności górnictwa nafty i gazu

Kukulska-Zając Ewa, Król Anna

Nafta-Gaz

|

2020

|

R. 76, nr 10

735--742

PL

Poszukiwanie i eksploatacja złóż węglowodorów wiążą się z generowaniem odpadów wiertniczych, które zaliczane są do odpadów wydobywczych. Gospodarowanie odpadami wydobywczymi podlega wymaganiom zawartym w regulacjach prawnych zarówno na poziomie UE, jak i na poziomie krajowym. Zgodnie z zapisami zawartymi w obowiązujących aktach prawnych w tym zakresie w pierwszej kolejności rekomendowane jest zapobieganie powstawaniu odpadów wydobywczych oraz ograniczanie ilości wytwarzanych odpadów wydobywczych i ich wpływu na środowisko. Kolejnym krokiem w zagospodarowywaniu odpadów wydobywczych jest ich odzysk, a ostatnim unieszkodliwianie poprzez składowanie na odpowiedniego typu składowiskach. W niniejszym artykule omówiono obowiązujące regulacje prawne, krajowe i wspólnotowe, dotyczące możliwości zagospodarowania odpadów powstających w wyniku działalności górnictwa nafty i gazu. Ilość obowiązujących aktów prawnych w przedmiotowym obszarze jest stosunkowo duża, a wśród najważniejszych regulacji wymienić należy: Ustawę z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych (Ustawa z dnia 10 lipca 2008 r.), Ustawę z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r.) oraz Ustawę z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r.). Przeprowadzony przegląd pokazał wyraźnie, że należy dążyć do ograniczania ilości wytwarzanych odpadów wydobywczych i ich ponownego wykorzystania. W świetle obowiązujących regulacji prawnych do odpadów wiertnicznych można zastosować kilka z rekomendowanych w załączniku do Ustawy (Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r.) sposobów unieszkodliwiania odpadów, tj. procesy D1 (składowanie w gruncie lub na powierzchni ziemi), D2 (przetwarzanie w glebie i ziemi), D3 (głębokie zatłaczanie), D5 (składowanie na składowiskach w sposób celowo zaprojektowany), D7 (odprowadzanie do mórz i oceanów) oraz D9 (obróbka fizyczno-chemiczna). Składowanie takich odpadów na składowiskach jest ostatecznością. Odpady wydobywcze, w tym wiertnicze, można zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi składować w podziemnym składowisku odpadów lub w obiekcie unieszkodliwiania odpadów wydobywczych. Jednak mimo stosunkowo dużej ilości aktów prawnych dotyczących możliwego zagospodarowania odpadów wydobywczych na poziomie krajowym, brak jest nadal uregulowań wyczerpujących całą tematykę gospodarowania tego typu odpadami. Ponadto polskie prawo jest często w przedmiotowym zakresie także niespójne.

EN

The exploration and exploitation of hydrocarbon deposits is associated with the generation of drilling waste, which is classified as extractive waste. Extractive waste management is subject to the requirements contained in legal regulations at both EU and national level. In accordance with the provisions of applicable legal acts, it is recommended to prevent the production of extractive waste, to limit its generated amount and the impact on the environment. The next step in the management of extractive waste is its recovery, and the last is disposal in appropriate landfills. This article discusses applicable legal, national and EU regulations regarding the possibilities of waste management arising from the activity of oil and gas mining. The number of applicable legal acts in the area is relatively large, and the most important regulations include the Extractive Waste Act of July 10, 2008 (Ustawa z dnia 10 lipca 2008 r.), Waste Act of December 14, 2012 (Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r.) and the Act of June 9, 2011 – Geological and Mining Law (Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r.). The review has clearly shown that efforts should be made to reduce the amount of the extractive waste generated and to reuse it. In the light of applicable legal regulations, several of the waste disposal methods recommended in the Annex to the Act (Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r.) can be applied to drilling waste, i.e. D1 processes (storage in the ground or on the soil surface), D2 (processing in the soil and on the ground), D3 (deep injection), D5 (storage in landfills in a deliberately designed way), D7 (discharge to seas and oceans) and D9 (physico-chemical treatment). Storage of such waste in landfills is the last resort. Extractive waste, including drilling waste, may be stored in an underground waste disposal facility or in an extractive waste disposal facility in accordance with applicable legal regulations. However, despite the relatively large number of legal acts regarding the possible management of extractive waste at the national level, there are still no regulations exhausting the entire subject of managing this type of waste. In addition, Polish law is often inconsistent in this respect.

6

Beton konopny do zastosowania w zrównoważonym budownictwie

Klementowski Igor, Pochwała Sławomir, Król Anna

Materiały Budowlane

|

2020

|

nr 12

16--17

PL

W artykule przedstawiono charakterystykę betonu konopnego (ang. hempcrete) na podstawie przeglądu literatury oraz własnych badań wstępnych. Beton konopny jako kompozyt nie został dokładnie zbadany, a jego skład unormowany pomimo tego, że składa się z dobrze znanych komponentów oraz szeroko opisanych w literaturze. Charakteryzuje się małym współczynnikiem przenikania ciepła i dużą jego akumulacją, co wpływa na poprawę komfortu cieplnego użytkowników budynków. Porowatość kompozytu przekłada się także na dobrą izolacyjność akustyczną – coraz ważniejszy parametr we współczesnym budownictwie. Ujemny ślad węglowy stawia go na piedestale wśród innych ekologicznych materiałów. Beton konopny jest paroprzepuszczalny, a więc reguluje wilgotność względną w pomieszczeniach, dzięki czemu nie ma obawy o rozwój mikroorganizmów w przegrodzie.

EN

The article presents the characteristics of hemp concrete on the basis of a literature review and own experience with preliminary research. This material, as a composite, has not been thoroughly studied and its composition is standardised, despite the fact that it consists of well-known, used and widely described components. It is characterized by a low coefficient of heat penetration with high heat accumulation, which greatly improves the conditions of thermal comfort for users. The level of porosity of the composite also translates into acoustic insulation, which is becoming an increasingly important parameter for modern construction. Negative carbon foot print putsit on the pedestal among other ecological materials. Hemp concrete is vapour-permeable, so it regulates the relative humidity in rooms, so there is no concern about the development of microorganisms in the partition.

7

Oznaczanie metali w wybranych elementach środowiska w świetle obowiązujących uregulowań prawnych

Gajec Monika, Król Anna, Kukulska-Zając Ewa

Nafta-Gaz

|

2019

|

R. 75, nr 5

283--292

PL

Liczba substancji, które stanowią potencjalne ryzyko dla środowiska, wciąż rośnie, a ich dopuszczalne stężenia w poszczególnych elementach środowiska różnią się w zależności od kraju. Podczas prowadzenia oceny stanu środowiska przyrodniczego konieczne jest wykorzystywanie selektywnych i czułych metod analitycznych w celu oznaczania zawartości zanieczyszczeń na odpowiednim poziomie stężeń. Otrzymywanie miarodajnych wyników analitycznych jest możliwe przy zastosowaniu określonych procedur postępowania (m.in. posiadanie akredytacji przez laboratorium badawcze) i wykorzystaniu właściwych metodyk. Jeśli metodyki są m.in. powtarzalne, dokładne i czułe oraz zostały sprawdzone przez wieloletnie użytkowanie, mogą stać się metodykami referencyjnymi, co potwierdza dokładną weryfikację tych metodyk, a także gwarantuje otrzymanie dobrej jakości wyników. Jedną z grup substancji, dla których zawartości w elementach środowiska (w wodach, ściekach, glebach) muszą być monitorowane, są metale i metaloidy. Oznaczanie zawartości metali i metaloidów w próbkach środowiskowych jest wymagane prawnie, a dopuszczalne ich stężenia w elementach środowiska są limitowane i ulegają coraz większemu obniżeniu. W artykule opisano przegląd obowiązujących regulacji prawnych w zakresie oznaczania zawartości metali i metaloidów w różnych elementach środowiska (w wodach, ściekach oraz glebach). W artykule zebrano i przedstawiono dopuszczalne graniczne wartości stężeń poszczególnych metali i metaloidów w wodach powierzchniowych i podziemnych, ściekach przemysłowych oraz glebach, jak również metodyki referencyjne zalecane w badaniach i analizach zanieczyszczeń metalami w tych elementach środowiska. Przeprowadzony przegląd dopuszczalnych granicznych zawartości metali i metaloidów w wodach, ściekach oraz glebie pokazał, że wartości te są zróżnicowane w szerokim zakresie w zależności od rodzaju oznaczanego metalu oraz że istnieje konieczność oznaczania tego typu zanieczyszczeń na bardzo niskich poziomach stężeń. Przeprowadzony przegląd regulacji prawnych pokazał także, że zalecanymi metodykami referencyjnymi do oznaczania większości metali w próbkach środowiskowych są atomowa spektrometria emisyjna ze wzbudzeniem w plazmie indukowanej (ang. inductively coupled plasma optical emission spectrometry, ICP-OES), spektrometria mas z plazmą wzbudzoną indukcyjnie (ang. inductively coupled plasma mass spectrometry, ICP-MS) oraz absorpcyjna spektrometria atomowa (ang. atomic absorption spectrometry, AAS lub ASA). Są to nowoczesne metody instrumentalne, a wybór odpowiedniej metody powinien być uzależniony przede wszystkim od oznaczanych zakresów stężeń i oznaczanych analitów.

EN

: The number of substances that pose a potential risk to the environment is still growing, and their permissible concentrations vary in different countries. When conducting an environmental assessment, it is necessary to use selective and sensitive analytical methods to determine the content of contaminants at appropriate concentration levels. Obtaining reliable analytical results is possible using specific procedures (accreditation of the research laboratory) and using appropriate methodologies. If the methodologies are, for instance, repeatable, accurate and sensitive, and tested by many years of use, they can become reference methodologies, which proves that they are carefully examined and guarantee good results. One of the groups of substances for which the content in environmental elements (in water, wastewater, soils) must be monitored are metals and metalloids. The necessity to determine the content of this type of analytes in environmental samples is required by law, and the permissible concentrations in the environmental elements are decreasing. The article presents an overview of the most important Polish legal acts related to the content of metals and metalloids in various elements of the environment and provides the reference methodologies that should be used to determine this content. The review of the permissible limit values of metals and metalloids in water, sewage and soil showed that the values of acceptable metal and metalloid concentrations vary within a wide range depending on the type of analytes being measured and it is necessary to determine this type of contaminants at very low concentration levels. The conducted overview of regulations showed that it is necessary to determine metals in environmental samples at very low concentration levels. Reference methods recommended by the law for determining most metals in environmental samples are: Inductively Coupled Plasma Optical Emission Spectrometry (ICP-OES), Inductively Coupled Plasma Mass Spectrometry (ICP-MS) and Atomic Absorption Spectrometry (AAS or ASA). Those are instrumental methods, each of them has both advantages and disadvantages. The choice of the appropriate method should depend on the determined concentration ranges, analytes determined, but also the costs of purchasing and using the apparatus.