Jednym z zasadniczych nurtów aktywności naukowej i technicznej w Zakładzie Maszyn Elektrycznych PW w okresie blisko 90 lat jest projektowanie i budowanie prototypów maszyn elektrycznych niekonwencjonalnych. Te nowatorskie prace zapoczątkował Henryk Kozłowski. Od roku 1935 zajmował się badaniami nowego rodzaju konstrukcji silników asynchronicznych ze śrubowym układem blach stojana, której celem było lepsze wykorzystanie materiałów: żelaza i miedzi. Rozwiązanie to uzyskało liczne międzynarodowe patenty. Od lat 70 XX wieku twórcą nowego podejścia do konstruowania przetworników elektromechanicznych, inspiratorem dla młodej kadry ZME i mentorem warszawskiego politechnicznego ośrodka zajmującego się realizowaniem zleceń o szczególnie dużej innowacyjności jest prof. Grzegorz Kamiński. W kierowanym przez niego Zakładzie Maszyn Elektrycznych opracowano algorytmy projektowe, układy pomiarowe i buduje się prototypy maszyn o unikatowych właściwościach. Są one także niejednokrotnie patentowane. W okresie kilkudziesięciu ostatnich lat powstawały m.in. takie konstrukcje, jak: silniki sferyczne, liniowo-obrotowe, pompy ciekłych metali, separatory elementów nieferromagnetycznych, mieszadła, maszyny dyskowe, silniki kinematycznych magazynów energii, silniki napędów głównych pojazdów elektrycznych i wagonów szynowych Personal Rapid Transit.
EN
One of the main streams of scientific and technical activity in the Division of Electrical Machines (DEM) at the Warsaw University of Technology over the past nearly 90 years has been the design and construction of prototypes of unconventional electrical machines. These innovative works were initiated by Henryk Kozłowski. From 1935 onwards, he was involved in research on a new type of design of asynchronous motors with a twisted stator core arrangement, the aim of which was to make better use of the iron and copper materials. This solution was granted numerous international patents. Since the 1970s, Prof. Grzegorz Kamiński has been the creator of a new approach to the construction of electromechanical transducers, an inspiration for the young staff of DEM and a mentor for the Warsaw polytechnic centre involved in carrying out particularly innovative work orders. In the Division of Electrical Machines headed by him, design algorithms and measuring systems have been developed and prototypes of machines with special properties have been being built. They are also frequently patented. In the last few decades, the Warsaw University of Technology has developed, among others, such structures as: spherical motors, linear-rotary motors, liquid metal pumps, electrodynamic separators, stirrers, disk machines, kinematic energy storage motors, main propulsion motors and Personal Rapid Transit rail cars.
Artykuł prezentuje wyniki kwerendy dotyczącej współpracy dydaktycznej i naukowej dwóch elektrotechnicznych wydziałów polskich wyższych uczelni: Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej oraz Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej. W okresie przedwojennym w Technische Hochschule zu Danzig wielu absolwentów wiązało swoją karierę zawodową z elektrotechniką, zasilając następnie kadrę naukową Politechniki Warszawskiej. Po II wojnie światowej szczególnie zasłużoną postacią wiążącą obie jednostki był prof. Stanisław Szpor, kierownik Katedry Wysokich Napięć i Aparatury Rozdzielczej. Ogromny szacunek budzi także w tym trudnym okresie znaczący dorobek organizacyjny prof. Leona Staniewicza. W latach kolejnych za kontynuatora kontaktów PG-PW uznać należy prof. Władysława Latka, któremu środowisko elektrotechników zawdzięcza coroczne konferencje – Sympozja Maszyn Elektrycznych SME, organizowane od 1965 roku. Do dziś są one platformą prezentacji wyników badań naukowych i rozwiązań konstrukcyjnych oraz technologicznych nowoczesnych maszyn elektrycznych i transformatorów. W artykule podano także przykłady wspólnych prac w zakresie dydaktyki przedmiotów elektrotechnicznych.
EN
The article presents results of a query about the didactic and scientific cooperation between two electrotechnical faculties of Polish universities: Faculty of Electrical Engineering at Warsaw University of Technology and Faculty of Electrical and Control Engineering at Gdańsk University of Technology. Before the Second World War German Technische Hochschule zu Danzig produced many graduates who wanted to dedicate their future carriers to electrotechnology and therefore were recruited to join the scientists at Warsaw University of Technology. After the War it was notably Professor Stanisław Szpor, the director of Faculty of High Voltage and Switchgear, who was taking great care of maintaining good-quality relations between both universities. Some years later the one who continued promoting that partnership was Professor Władysław Latek. He was also the creator of annual conferences Electrical Machines Symposia (SME), which have been being held since 1965. They have served as a platform for presenting scientific research findings as well as construction or technological solutions for modern electrical machines and transformers. Additionally, the article includes some examples of common didactic methods concerning electrotechnical subjects.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.