Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Charakterystyka petrograficzna skał pochodzących ze struktury impaktowej Gardnos, Norwegia

Jarmołowicz-Szulc K., Ilcewicz-Stefaniuk D., Stefaniuk M.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2015

|

nr 464

43--48

PL

Krater meteorytu Gardnos znajduje się w Norwegii, ok. 125 km na północny zachód od Oslo. Cała struktura jest dobrze widoczna w terenie dzięki licznym odkrywkom brekcji impaktowych i utworów poimpaktowych występujących w okręgu o promieniu ok. 5 km. Główne typy skał impaktowych w rejonie krateru Gardnos to autochtoniczna brekcja z Gardnos oraz przykrywająca ją allochtoniczna brekcja impaktowa (suevit). W artykule omówiono petrografię tych skał. Brekcja z Gardnos jest brekcją lityczną, złożoną ze spękanych fragmentów skał, ale nie zawiera fragmentów stopu. Suevit jest brekcją polimiktyczną, zawierającą małe fragmenty zrekrystalizowanego stopu z klastami skał i minerałów.

EN

The crater of the Gardnos meteorite is located in Norway, about 125 km north-west of Oslo. The structure is well seen due to the outcrops of impact breccias and post-impact deposits that form a circle with a radius of about 5 km. Main types of the impact rocks in the Gardnos area are the autochthonous Gardnos breccia and its cover – allochthonous suevite breccia. The petrological characteristics of these rocks are presented. The Gardnos breccia is a lithic breccia, composed of fissured rock fragments, without melt components. The suevite is a polymictic breccia, built of small fragments composed of recrystallized melt and clasts of rocks and minerals.

2

Surface mass movements in Poland - a review

Ilcewicz-Stefaniuk D., Rybicki S., Słomka T., Stefaniuk M.

Polish Geological Institute Special Papers

|

2008

|

Vol. 24

83-92

EN

A geodynamical hazard over Poland’s territory is mainly connected with landslide processes. The activation of those processes has been noticed during several last years, particularly in the area of the Carpathians and in some parts of the Baltic Sea coast, where they had locally a disastrous scale. The inventory of surface mass movements over Poland’s territory based on archive data, and verified and supplemented by field works, was made in the years 2002–2005. Places of landslides occurrence were reported by “Landslide inventory cards”. Following the assumptions taken, all geological disasters should be a subject of inventory. However, a much bigger scale of observed phenomena than it was anticipated, caused a necessity to concentrate the inventory at selected, most endangered areas. The territorial zonation was applied in synthetic description of results of mass movement inventory. Sets of landslides of similar genesis and developed in similar geomorphologic and geological conditions were distinguished and several zones with relatively intense mass movements processes were separated, i.e. the Baltic Sea coast, lake districts of northern Poland, the Vistula River valley, Lublin area including the Lublin Upland and Roztocze hills, the Kielce area including the Holy Cross Mountains and adjoining regions, the Carpathian Foredeep and the Sudetes with their foreland.

PL

Zagrożenia geodynamiczne występujące na terytorium Polski są związane głównie z procesami osuwiskowymi. W ostatnich kilku latach zaobserwowana została aktywizacja tych procesów, szczególnie w obszarze Karpat i na niektórych odcinkach wybrzeża Bałtyku, gdzie lokalnie przybrały rozmiary katastrofalne. W latach 2002–2005 wykonana została, poprzedzona studiami archiwalnymi, inwentaryzacja powierzchniowych ruchów masowych, zweryfikowana i uzupełniona poprzez prace terenowe. Miejsca występowania osuwisk udokumentowane zostały za pomocą „Karty dokumentacyjnej osuwiska”. Inwentaryzacją objęte miały być z założenia wszystkie przejawy zagrożeń geologicznych. Znacznie większa od przewidywanej skala obserwowanych zjawisk spowodowała konieczność koncentracji na wybranych obszarach i strefach szczególnie zagrożonych. W syntetycznym opisie wyników inwentaryzacji przejawów powierzchniowych ruchów masowych zastosowano podział terytorialny. Biorąc pod uwagę zespoły osuwisk o podobnej genezie i powstałe w zbliżonych warunkach geomorfologicznych i geologicznych wydzielono strefy o względnie intensywnym rozwoju procesów osuwiskowych. Są to: wybrzeże Bałtyku, pas pojezierzy północnej Polski, dolina Wisły, obszar lubelski obejmujący Wyżynę Lubelską i Roztocze, obszar kielecczyzny obejmujący Góry Świętokrzyskie i rejony przyległe, zapadlisko przedkarpackie oraz Sudety wraz z ich przedgórzem.

3

Investigations of mass movements hazard in the Vistula River valley

Ilcewicz-Stefaniuk D., Stefaniuk M.

Polish Geological Institute Special Papers

|

2008

|

Vol. 24

75-82

EN

Steep escarpments of the Vistula River valley and its ice-marginal valley promote the development of surface mass movements. An additional catalyzing factor for landslide processes is the river dynamics, particularly during violent flood rising. Taking into account those factors, the Vistula River valley could be regarded as more or less homogeneous area endangered by landslide processes. Five zones of landslide concentration were separated along the Vistula River valley. These are: the western boundary of the Nadwiślańska Lowland, loess escarpments close to the town of Sandomierz, escarpment in Warsaw City, the Włocławek artificial lake zone and regions of Kujawy and lower Vistula River.

PL

Strome skarpy doliny i pradoliny Wisły sprzyjają rozwojowi powierzchniowych ruchów masowych. Dodatkowym czynnikiem katalizującym procesy osuwiskowe jest dynamika rzeki, szczególnie w okresach gwałtownych wezbrań powodziowych. Te czynniki uzasadniają wyodrębnienie doliny Wisły jako względnie jednolitego obszaru zagrożonego procesami osuwiskowymi. W dolinie Wisły wydzielono 5 rejonów koncentracji aktywnych osuwisk. Są to: zachodnia część Niziny Nadwiślańskiej, wysoczyzna lessowa okolic Sandomierza, skarpa warszawska, rejon Zalewu Włocławskiego oraz rejon Kujaw i dolnej Wisły.

4

Landslides survey in the northeastern Poland

Ilcewicz-Stefaniuk D., Czerwiński T., Koryczan A., Targosz P., Stefaniuk M.

Polish Geological Institute Special Papers

|

2005

|

Vol. 20

67--73

EN

Investigation of landslide processes in the northeastern Poland represents a part of geological work: Identifying and cataloguing natural geological hazards (especially landslides and other geodynamic phenomena) over Poland’s territory commissioned by the Ministry of the Environment and financed by the National Fund for Environmental Protection and Water Management. As it was assumed, all aspects of geological hazards should be a subject of inventory. As the range of the observed phenomena was much bigger then expected, the investigations were concentrated on selected zones, strongly influenced by geological hazards. Except for landslides and other mass movements recorded in inventory cards, numerous objects of smaller hazards dimensions or scale were observed and listed for further documentation. Detailed geodetic survey and resistivity geotomography, and shallow geological drillings were made in some landslides creating a significant hazard to prepare the entrance data for digital models of landslides construction and its preparatory recognition, preceding possible systematic monitoring of landslide processes. Zones of relatively intense landslide processes were distinguished taking into account similar genesis and similar geomorphological and geological conditions of landslides groups, i.e. Baltic coast with active landslides connected with marine abrasion, and the Lake District of the northern Poland with numerous moraine hills.

PL

Badania procesów osuwiskowych na obszarze północno-wschodniej Polski wykonano w ramach tematu: Rejestracja i inwentaryzacja naturalnych zagrożeń geologicznych (ze szczególnym uwzględnieniem osuwisk oraz innych zjawisk geodynamicznych) na terenie całego kraju, zamówionego przez Ministerstwo Środowiska i finansowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Skala obserwowanych zjawisk, znacznie większa od przewidywanej, spowodowała konieczność koncentracji badań na wybranych obszarach i w strefach szczególnie zagrożonych. Obok osuwisk i innych skutków powierzchniowych ruchów masowych, zinwentaryzowanych w postaci kart dokumentacyjnych, zaobserwowano i odnotowano do udokumentowania liczne obiekty o mniejszych rozmiarach lub o mniejszej skali zagrożenia. Dla wybranych osuwisk, stwarzających istotne zagrożenie dla otoczenia, wykonano dokładne pomiary geodezyjne, badania geoelektryczne metodą tomografii opornościowej i płytkie wiercenia geologiczne. Celem tych prac było przygotowanie wstępnych danych do opracowania cyfrowych modeli osuwisk i ich wstępne rozpoznanie, poprzedzające ewentualne rutynowe monitorowanie procesów osuwiskowych. Biorąc pod uwagę zespoły osuwisk o podobnej genezie i podobnych uwarunkowaniach geomorfologicznych i geologicznych wyodrębniono następujące strefy objęte względnie intensywnymi procesami osuwiskowymi, tj. wybrzeże Bałtyku z aktywnymi procesami osuwiskowymi wywołanymi abrazją morską i obszar pojezierzy północnej Polski z licznymi wzgórzami morenowymi.

5

Cataloguing natural geological hazards over Poland's territory

Ilcewicz-Stefaniuk D., Lemberger M., Magiera J., Rybicki S., Słomka T., Stefaniuk M.

Polish Geological Institute Special Papers

|

2004

|

Vol. 15

53-60

EN

Geological risks in Poland are related to surface mass movements and processes stimulated by human activity. The main geological risks include landslides occurring in mountain slopes, river slopes and coastal cliffs. Lately, the geodynamic processes have activated especially in the Carpathians and the Baltic Sea coast. The development of landslides is most probably related to strong atmospheric precipitation or other factors of natural origin, however, it can be also induced by incompetent human activity. Since the question of natural geological risks is growing, the State administration has taken measures to identify the range of the problem, control hazardous phenomena and eliminate their negative effects. The undertaken actions include the project "Identifying and cataloguing natural geological hazards (especially landslides and other geodynamic phenomena) over Poland's territory". The goal of the project is to create a domestic database with geodynamic risks, which can be used in taking preventive action and spatial management of areas at risk. The inventory is carried out based on archive data which are verified and updated and supplemented with new field data. The acquired data are stored in an open-structure digital database which is adapted to the needs of the State administration. The database will be used to make maps of hazards for administrative units of Poland.

PL

Na obszarze Polski zagrożenia geodynamiczne wiążą się głównie z powierzchniowymi ruchami masowymi oraz procesami stymulowanymi przez działalność człowieka. Najważniejsze spośród nich to procesy osuwiskowe, zaznaczające się na górskich zboczach, w skarpach dolin rzecznych oraz strefach wybrzeża klifowego. W ostatnich latach odnotowano uaktywnienie tych procesów, zwłaszcza w Karpatach i w niektórych strefach wybrzeża Bałtyku, gdzie miejscami przybrały rozmiary katastrofalne. Nasilenie procesów osuwiskowych wiąże się prawdopodobnie z intensywnymi opadami atmosferycznymi lub innymi czynnikami naturalnymi, może być jednak stymulowane przez nieracjonalną działalność człowieka. Narastający problem zagrożeń naturalnych wymusił działania administracji państwowej zmierzające do rozpoznania skali zjawisk, ich kontroli oraz likwidacji ich negatywnych skutków. Jednym z przejawów tej działalności jest projekt geologiczny "Rejestracja i inwentaryzacja naturalnych zagrożeń geologicznych (ze szczególnym uwzględnieniem osuwisk i innych zjawisk geodynamicznych) na terenie całego kraju". Jego głównym zadaniem jest opracowanie krajowej bazy danych na temat zagrożeń wywołanych zjawiskami geodynamicznymi, niezbędnej dla planowania działań profilaktycznych i zagospodarowania przestrzennego obszarów zagrożonych. Inwentaryzacja wykonywana jest na podstawie danych archiwalnych oraz weryfikowana i uzupełniania poprzez badania terenowe. Zgromadzone informacje umieszczane są w elektronicznej bazie danych o otwartej strukturze, dostosowanej do potrzeb administracji terytorialnej państwa. Na ich podstawie opracowane zostaną mapy zagrożeń zgodne z administracyjnym podziałem kraju.